Katalog

DOSTUM MOZART Nadir Nadi 6. bası. 1500 lıra (KDV ıçtndej Çağdaş Yaymları, Turkocağt Cad 39/41 Cağaloğlutstanbul Cu m h u r iyet 64. Yıl: Sayı: 22827 Kurucusu: Yunus Nadi 250 TL. 11 Mart 1988 Curaa DEVLET VE DEMOKRASİ ^ Scrver Tanilh €' Besinci baskt SdyDafftım Lıd. Şti. Ankanr Sirkeci İSTANBUL 512215i • tİcrete dolaylı darbe Kentier CÛNEYT ARCAYÛREK yaz.yor Zorunlu tasarruf, memur ve işverenden ayda 32.5 milyar kesecek Özal'ın çağrısını Irak ve Iran kabul etti ÇALISANLAR UsBAKANÖZAL AfuHALEFET ANKARA Son ANAP Başkanlık Dıvanı toplantısında Grup Başkan Vekilı Haydar özalp, ekonomının gidışı konusunda Başbakanın açıklamalar yapmasını ısteyınce Özal uzun ve kımı uyetenn söyledığıne göre, "ıkrta edıcı, ıç açıcı" bır konusma yaptı O z a l a göre, 1988 yılt 1987'den daha lyı geçecektı Hem de her açıdan Dışödemeler dengesinden tutun da, ıç borçlara, zamlara değın her şey, ama her şey ekonomıyı "çok tyi yolda götürmeye" ye(Arkast Sa. 10, Sü. 3te) Tablo... Zorunlu Tasarruf Yasası çalışanlardan yüzde 2, işverenlerden de yüzde 3 oranmda kesinti yapılmasını öngörüyor. Ancak yasa ücretlere yüzde 2 oranmda zam yapılmasını da içeriyor. ANKARA (Cumburiye) Burosu) Başbakan Turgut Ozal, zorunlu tasarruf yasasından dolayı kesıntılenn "Bugunku şartlar itfade" çalışandan değil, işverenden kesüeceğıni söyledi. Türktş çevreleri ise, kesintılcrin işçı kesimınin "sırtına yuklenecegini" öne sürdüler. Zorunlu Tasarruf Fbnu'nda ayda yaklaşık 32.5 milyar lira binkmesı bekleniyor. SHP zorunlu tasarruf yasasımn ipta Çalışanların tasarrufuna ait bu kanun, aslında çalışanların ücretlerinden bugünkü şartlar içinde bir kesintiyi hedef almıyor. Yüzde 5 kesintiler çalışanın değil işverenin cebinden çıkmaktadır. SHP Grup Başkan Vekili Hikmet Çetin, Zorunlu Tasarruf Yasası'nın anayasanın eşitlik ilkesine aykırı oldugunu belirterek, vasanın iptalı için AnayasaMahkemesi'ne başvuracaklannı açıkladı. 2 oranında zam yapılmasını ve kesintinin bu yolla karşılanmasmı ıçenyor. Aynı şekilde, devlet memurlanndan yapüacak kesinti için de maaşlara yüzde 2 oranında zam öngorülüyor. Basbakan îkvgtt özal, dün Cumhurbaşkanı ile olağan görüşmesinden sonra yaptığı açıklamada, konuya ilişkin su bilgÛeri (Arkası Sa. 13, Su. Tde) duruyor ANKARA (CamhuriyM Bnrosu) Basbakan Turgul özal'ın Iran ve Irak'a son günlerde tırmanma egilımıne gıren kentier savaşını derhal durdurmaları için önceki gün yaptığı çağrı olumlu sonuç verdı Basbakan özal, her ıki ülkenin de karşılıklı olarak birbırlerinın kentlerını bombalamayı bugünden ıtibaren durduracaklannı bildirdiklerinı söyledı özal. "Bu verilen sozler eerçeklesmedigi takdirde, Turki>e soz konusu saldınlann durdurulması istikametinde elindr bulunan tum banşçıl ımkânlan kullanma bususunda karariıdır" dedi. Basbakan Turgut özal, dün saat 17.30'da eski basbakanlık binasında beklenmedik bv basın toplantısı düzenledı Basın toplantısırun konusu daha önce açıklanmaması nedeniyle buyuk merak uyandırdığı için sa lon kısa zamanda "oaemli bir açıklaraa bekkyen" gazetecılerle doldu Basbakan Özal, gazetecilerin sorulannı yanıtlamadan önce, tran ve Irak'a önceki gün kentier savaşını derhal durdurmaları için yaptığı çağnyı anımsattı. Ozal daha sonra şunları söyledı. "Bu açıWlam»ı müteakip Dışişleri Bakanlığımız her ikı ulke nezdinde girtşımde bulunarak masura i«sanlann daha fazla can ve mal kıybıoa ugramalanna engd olraak uztr» sthirler savaşmın dechal durdurulmasııtı ıslemiştir, tran larafı bugun (dnn) >aptıgımız çağnva uncagını bite resmen bildirmiş buluamaktadır. savaşı li için Anayasa Mahkemesi'ne başvuracak. Basbakan Turgut özal, dün Cumhurbaşkanı Keuan Evrea'le haftalık göruşmesinden sonra yaptığı açıklamada, zorunlu tasarruf yasası ile öngörülen kestntilerin ışçılerin değil, ışverenlenn cebmden cıkacagını soyledi. Ancak, Başbakan özal'ın bu açıklaması sırasında "Bngunl» şartlar Içinde" kaydını kullanması, zorunlu tasarruf uygulaması ile ilgüı kuskulan arttırdı. Türktş ve muhalefet çevreleri, kesıntilerin sonuç olarak çalışanlann veya dar gelirli tüketici kesimin yüklenecegını öne sürdüler. Zorunlu Tasarruf Yasası, ışçilerden yüzde 2, işverenlerden de yüzde 3 oranında kesinti yapılmasını öngörüyor. Ancak vasanın geçici maddesi, toplusözleşmeler yapılraadan önce işverenlerin iscilerin Ocretlerine yüzde Basbakan özal'ın önceki gün Irak ve Iran'a 'kentier savaşını' durdurmaları yolunda yaptığı girişim olumlu sonuçlandı. Her iki ülke de füze saldmlarım durdurduklannı açıkladılar. Irak BavnkHçil%rnden vertten Mgiye göre ise, yann (bugun) 13.00 GMTde (İngUiz Greenwkh saati, TSİ 15.00) savaşın durdurulacağı anlasılmakladır. Şehirler sava>mın bu şekilde kesın surette sona ermesi en içten tetnennimizdir. Htç umit edilmemekle birlikte şayet bu verüen sözler gercekleşmedigi takdirde, TnrkJ(Arkası Sa. 13, Su. Tde) Vergi paketî yine zam yüklü Konuk yazar Durdurun bütçeyi înecek var Dr. SEVİL KORUM tktısatçı Komisyonda 1988 yılı bütçesinin görüşülmeye başlandığı şu günlerde kamuoyu zamlar dışında konu ile pek ılgıli görünmüyor. Hele hele bütçenın temelını oluşturan 1988 yılı programı, kımsenin dikkatını çekmıyor. DPT, teşvik belgesı kovalayan ış (Arkast Sa. 10, Sü. S'te) lcebine el atmakla enflasyonun fgörüsülmeye başlanan yeni vergipaketi ile ^önlenemeyeceğini belirten SHP'liAteş, "özal fAkaryakıt Tüketim Vergisiyüzde 9'danyüzde ve danışmanları ayda 49 bin liralık bir alım 2l'e çıkarken, yerli sigaranın paketine 40, Vvec gücünü biiefazla görmüştür"dedi. DYP'li rakının şişesine de 200400 lira vergi gelecek. Yeni Doğan da "Hükümet, eğitiminfınans sorununu otomobilalana ek 1 milyon UraAlım Vergisi akşamcılann rakı bardaklarında, meyhanelerin getiren vergi paketiyle lüksotolann vergisi de karanlık köşelerinde arıyor" dedi. yüzde 300'e çıkacak. Vergi yagmurıı: TBMM'de r Muhalefetten eleştiri: Vatandaşm r r Ateşkı doğru Ugündelrak53, Iran 30 füze attı ANKARA (Cumhurivet Bnrosu) Yeni vergi paketının TBMM Genel Kurulu'nda görüşülmesıne dün başlandı. Vergi paketiyle koladan rakıya, sıgaradan otomobıle ve akaryakıta kadar birçok mala ek vergi getinliyor. Vergilenn yeni bır zam dalgasına yol açması kaçmılmaz olacak. Yasanın yururlüğe gırmesıyle akaryakıta yüzde 15'lık ysni bır zam yapılmasının gündeme gelebıleceği belirtıldi. Yeni yasa la^arısı ile akaryakıt tüketim vergisi oranı yuzde 9'dan yüzde 21'e çıkanlıyor. Aynca lüks otomobillerden alınan vergiler de 1.5 kat arttınbyor. HaJen yuzde 100 zamlı alınan lüks otomobil vergilen yasanın yürürlüğe gırmesıyle yuzde 300 oranında zamlı uygulanacak. Otomobil alımına da bır milyon lira ek vergi getiriliyor. TBMM Genel Kurulu'nda dün görüsülmeye baslayan vergi paketi içinde en yaygın vergıyı eğıiım, gençlik, spor ve saglık hizmetleri vergisi oluşturuyor Bu bızmetler için içki, sigara ve meşrubatıan alınacak vergilerle fon yaratılacak. Tasan, bır paket yerh sıgaradan 40 lıra, ithal sigaralardan 100 hra, kola ve bıradan 1020 lira, bır şise 35'lik rakıdan 200 hra, şaraptan da 2040 hra \ergı ahnmasını öngörüyor. Tasan ile ıçki ve sigaralardan aiınması öngörülen eğıtım ve sağlık hizmetleri vergısı şöşle •' Bir paket yerli sigara 40 Ura. Bir paket Khal sigara 100 lira. Bir paket tutun 40 lira. 10 adet puro 80 lira. Kuçak bira 10, buynk Mra 20 (Arkaıt Sa. 10, Su. l'de) •Ekimde larlamentojdan Yerel seçimin ekım ayı içinde yapılmasını öngören yasa önerisi komisyonda kabul edıldı. PartaaMto Saytonda yerel seçim Tahran ve Bağdat tarafından dün yapılan açıklamalarda "diğer tarafda durursa misilleme yapmayacaklart" duyuruldu. trak'ındün Tahran'a2, Kum'a bir füze atmasıyla tran'a dtişen füzeler53% lran'ın gönderdiğifuzeler de 3Q'u buidu. 3. Sayfada Işçilerden ilk uyam Türkîş yöneticileri yemek boykotuna katılımın yüzde 90 dolayında olmasım bekliyor. TİSK Genel Sekreteri dün de yemek boykotu yapılmasının yasadışı olduğu savını yineledi. Basbakan özal, Türklş'in bugün yapacağıyemek boykotu ile ilgili açıklamasında; "Yemek boykotu bilmiyorum ama tabiiyazık. Memleketin hazırlanmış yemeklerinin çöpe atılması israftır. Başka yollar da bulunabilir " dedi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türktş'in belırledığı eylem programı çerçevesınde yemek boykotu bugün gerçekleşecek. Türkİş Genel Teşkilatlandırma Sekreteri Orban Balaban, yemek boykotuna en az yuzde 90 katılım saglanaeagım söyledi. Türklş Yönetim Kurulu tarafından dün yayınüanan büdıride de, "Tehditle bir vere varacagmı sanuılar. kaıalannı degistkınettdir" denıldı. Türktş Genel Başkanı Şc\ket Yılmaz, eylem programının yoğunluğu nedenıyle 1418 manta yapılacak ICFTU (Uluslararası Hür İşçı Sendikaları Konfederasyonu) Dünya Kongresı'ne katılmaktan vazgeçtı. Basbakan Turgut Ozal. dün TBMM'den ayrıldığı sırada gazetecilerin Tüıklş'in yemek boykotu ile ılgili sorularını yanıtlarken, "Memieketin hazırlannus ytmeUerinin çöpe »lılmasıisraftır"dedi özal.TürkIş'eyürüyüş \e gösten yapmaiarmı önerdi. Yemek boykotu kararı nedeniyle (Arkast Sa. 10, Su. S'de) 4 Şerit Gidiş 4 Şerit Geliş YALÇIN DOfiAN ANKARA Dar bır toplantıda Basbakan Turgut Ûzal, "Türkiş'le diyalog kuralım" dıyor Türkİş'in tepkısıne karşı ışı yumuşak gotürelim, hoşgöruyle bakalım" türünden sozler soyluyor Belkı de bu nedenle Turklş'in bugün planladığı yemek boykotu önceki akşam toplanan Bakanlar Kurulu'nda ele alınmıyor. lşçıter, yrtlardır ılk kez topluca böyle bır eyle(Arkası Sa. 13, Su. 3te) ANKARA'dan Boykot I SHP Basına yeni yasa tirajın 515 katı üzerinden hesaplanan para cezaları bundan böyle tirajın yüzde 9O'ı üzerinden hesaplanacak. Düzenleme surmekte olan davalar için de geçerli. Ancak cezalara bir alt sınır getirilecek. En az ceza 50 milyon olacak. Hükümet sözcüsü Mehmet Yazar açıkladı HİKMET ÇETİHKAYA İZMİR'den Açlık İZMİR Turkİş'ın yemek boykotuna Karşt işverenin yemek çıkarmama eylemıne Şevket Yılmaz'ın verdıöj yanıt şuydu' Zaten bunlar işçıyı aç bırakmaya alışkmlar İzmır'dekı yemek boykotuna karşt ışveren yeni bır yöntem uygulayacak mıydı'' (Arkast Sa. 13, Su. l'de) Muzır cezaları düşiiyor: Eskıden Mazır genişleyecek: Afişler, kartpostallar, takvimler, posterler vs. muztr yayın kapsamına alınabilecek. Muzır yayınla ilgili olarak idari mahkemelere başvurulabilecek. kuruluşu isnat ettiği suç ya da hakareti ispat edemezse para cezası ağırlaştırılacak. Cevap ve düzeltme hakkımn kullanılması 3 aydan 2 aya düşecek. Cevabın yayımlanmadığı her gün için 500 bin lira para cezası ödenecek. Teşhire engel: 18 yasından küçuk suçlu ve mağdurlarm teşhirini önlemek için para cezaları ağırlaştırılacak. 10. Sayfada Ispat ve cevap hakkı: Yayın 350 MM Ü M D M 31 M d T A M Üzenndeki nakış ışlemesı gıbı desenlen yıllardır ahşılagelmtş amatör balıkpılan. hasır kaph meyhaneten, nargılecı kahvehanelenyle, Istanbul'un tor sımgesı halırte gelen tarıhı Galata Köprusu yakında yer öeöıştınyor 1910 yılında Almanlar tarafından 350 bin lıraya ıkı yılda yapılan Galata Köprusu, Eyup e çekılerek 'kultur köprusu ' halıne getırıiecek Aradan geçen 78 yıl sonra, yıne bır AlmanTürtı ortaklıöınca mşasma başlanan yeni' kazıklı' köpru, 31 milyar lıraya mal olacak Köprüde şent sayısı artacak. alt geçıtler yapılacak, ama Istanbullular trafik sıkışıklıgı yönunden yıne rahatlayamayacak Galata Köprüsü rahathyor^ya trafik? YALÇIN ÇAKIR Tarıhı Galata Köprüsü ile Emınönu ve Karaköy meydanları 18 ay sonra çehre değiştirerek yeni görünümüne kavuşacak 1910 yılında Almanlar tarafından 3S0 bin lıraya ikı yılda ınşa edilen eski "dubalı" köpru, Eyüp'e çekilerek "kultıir köprusu" haline getirilecek Aradan geçen 78 yıl sonra gene bır AlmanTürk ortaklığınca inşasına başlanan yeni "kazıklı" köprü 31 milyar lıraya mal olacak. Eminönü ve Karaköy meydanlarında da önemlı degışıkliklere yol açacak yeni köprü gıdişgeliş toplam sekiz şerıtten oluşacak. Her ikı meydanda köprü gırişlerinde trafîğin rahatlatılması ıçın karşılıklı alt geçıtler kullanılacak. Eski yennden Haliç'e doğru daha ıçeriye inşa edilen yeni köprünOn ınşaatı hakkında bılgi veren Anakent Belediye Başkanı Bedrtttin Dalaa, çalışmaların kredı sorunları nedenıyle bir süre aksadığını belinerek, "Şerit sayısı artacak. Alt gcçitltr yapılacak, ama Istanbullular trafik yöniinden önemli rahatlama beklemesin. Yani genel olarak trafigi >azde 1 rahatlatabüir" dedi. tstanbul Karaköy ve Eminönü meydanlannın iki yakasını bırleştirmek ıçın ilk olarak 2. Beyazu zamanmda tahtadan yaptınlan Galata Köprusü'nttn yeni ve en son hali çahşmalarda teknik bır aksama olmazsa 18 ay sonra kullamlır hale gelecek. 1983 yılında (Arkast Sa. 13, Su. 41t) ABD SAVUNMA BAKANI: TÜRKİYE'NİN MUAZZAM EKONOMİK SORUNU VAR URIK GÖLDEMİR'in haberi 10. Sayfada Shultz'un gezısı ardından bılgı verme temasları hızlandı. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Richard Murphy önceki gün Moskova'ya gtderek Sovyet yetkılılere Ortadoğu konusunda bilgi verdı. 3. Sayfada Özal İktidarı ve Basın... O z a l iktidannın basına dönük bakışı olumsuzluk yüklüdür. Demokrasiye aykırı yöntemlerle basını "hızaya getırme" heves ve çabalarının yaygınlaştığı dıkkati çekmektedir. Hem yasal hem ekonomik araçlara başvurularak gazetelerin yayın politikalarını etkılemenın yollan denenmektedir. Bu alanda bazı başarıların kazanıldığına ilişkin belırtı ve örneklerden de söz edilebitir... Basın ve iktidar kulisı bu konuda birçok söylentı ve haberle doludur Orneğın, meslektaşımız Nazlı llıcak uzunca bır süredir TercümarVın birıncı sayfasmdakı köşesinde gözükmuyor. Yazılarını neden kesmiştır? Denılıyor kı Tercüman malı güçlük içındedir; bu yüzden iktidarın baskılarına açık hale gelmiştır; sonuç, Nazlı llıcak'(Arkast Sa. 10, Sü. l'de) • Yoğun diplomasi • Para kıtlığına bir adım daha Dısponıbilite oranmın 2 puan arttırılarak yuzde 27'ye yukseltılmesıyle bankaların açacak/arı krediler daha da daralmış olacak. Ekonomidt • F. Bahçe'de karşılıklı suçlamaiar. Kulup Başkanı Tahsın Kaya futbokulan suçladı ve "Verdiğımparalar harom olsun" dedi. Sporda • Avrupa'da 'Vahşi Batf 1992'de "lek pazar"a donuşecek Avrupa'da şırket savaşları ktzışıyor. Arka Sayfada • Ingitiz «igaractlar özguriük' ilanı verdl fngıltere'de 'Ulusal Sigara Içmeme Cunu" 9 mart t a verilen tam sayfa ılanda, "Bu ulkede 11 milyon kışı. özgür bir ulkede yasadığmdan kuşkulu" denıyor Arka Sayfada GOZLEM UĞURMUMCU AhbapÇavuş... ANAP, tam anlamıyla "hısımakraba" ve "ahbapçavuş" ilişkilerine dayalı bir "yönetim modeii" kurdu. Özal'ın ilk hükümetinde bacanağı M Tanrıyar içişlen Bakanıydı. Hala oğlu Husnu Doğan Köy işleri Tarım ve Ormancılık Bakanı.. (Arkast Sa. 13, Su. l'de) • Brecht'ln akılcılığı Berlmer Ensemble'ın unlu Brecht yorumcusu Ekkehard Schall'la bır söyleşı. 4. Sayfada • Mengü Ertelin yeni yapıtları Ankara'da bugun açılacak sergıyı lstanbul'dakı sergı ızleyecek. 4. Sayfada HASAN CEMAL