Katalog

1 MART 1988 HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/U Dün Oündür, Bugiin Bugündur. (Baştamfi /. Sayfada) Inöııülden geri dönüş (Baştarafı 1. Sayfada) akşam Istanbu! Milletvekili Mehmet Mogohay'ın evinde >aptıklan toplantjda, eski Genel Baslcan Aydın Güven Gürkan'ır da önerileri doğrultusunda haarlanan bu basvuruda, lnönü'nün haziran kurultayına kadar Genel Başkanlıkta kalması isteğinin yanı sıra 13 martta toplanacağı açıklanan olağanüstü kurultayda Genel Başkanlığa yeniden aday olması ve yeni bir Parti Meclisi oluşturulması önerileri yer aldı. Basvuruda, tnönü1 nün Genel Başkanlığa aday olup olmayacağı yolundaki karannı haziran kurultaymda oluşturması da istendi. TBMM grubunda büyük çoğunlukla kabul edilen bu başvuru üzerine tnönü, "geregini yapacağım" açıkladı. Daha sonra yapılan Parti Meclisi toplantısında da öneriler tanışıldı. Tartışmalar sonunda, lnönü ile görüşmek üzere beş kişilik bir komite oluşturuldu. Genel Sekreter Vekili Ayban Fınt ba$kanlığındaki komite ile dün gece saat 21.15 sıralarında Pembe Köşk'te görüşen tnönü, PM'nin ihtilaf konusu kararlannı kaidırması dururaunda haziran kurultayına kadar Genel Başkanlık görevine dönmeyi kabul etti. inönü'nün bu görüşü üzerine PM saat 22.00'de yeniden toplanarak tnönü'nün Genel Başkanlığa dönmesini sağlayacak kararlan aldı. tnönü'nün bu sabah Genel Merkeze gelerek yeniden Genel Başkanlık koltuğuna oturması bekleniyor. SHP Parti Meclisi üyeleri de bu sabah saat 10.00'da Genel Merkezde yeniden bir araya gelecekler. Sağlar'ın da Genel Sekreterliğe dönmesi bekleniyor. seydi, biz istifa ederdik. Bu gerekçe ile istifa etmeyi Erdal tnönü gibi çagdaş ve demokrat bir kişiye yakıştırvmadım. Bu ulusal bir kahramanın ogluna ise hiç yakışmadı" diye konuştu. Bu arada İnönü, oturduğu yerden kısa bir açıklama yaparak milletvekillerinin istifasında başka gerekçeler olabileceğini de söylediklerini belirlerek, "Sebep bundan ibarettir. Bunun perde arkasında başka bir şey vardır deniliyor' başka hiçbir sebep yok" dedi. Fehmi Işıklar ise, inönü'nün ve MYK'nın Kurultay'a kadar görevini sürdürmesi gerektiğini söyledi. Öner Miski, parti meclisi üyelerinin tek tek açıklama yapmalannın yerine hepsinin adına bir üyenin açık konuşmasını önerdi. tnönü'nün istifası ile sonuçlanan olağanüstü parti meclisi toplantısı için öncüluk eden Eşref Erdem ise, parti meclisi üyesi olarak ciddi bir suçlama karşısında olduklannı bildirerek, "Genel Başkan ne kadar onurluysa, ben de o kadar onurluyum" dedi. Erdem, tartışmalan başlatan Yenimahalle örgütü ile ilgili gelişmeleri anlattı ve tnönü'nün istifasının yalnızca bu gerekçelere dayandığına inanmadığını bildirdi. Erdem, "İstifamn arkasında ya başka gerekçeler, ya da gelecege dönük düşünceler var. İstifayı geri alırsa yara alır" diye konuştu. Erdem, özel sohbetlerde, "Bu Genel Başkanla iş yüriimüyor" diyenlerin şimdi İnönü'nün etrafınj çevirip gösteri yaptıklannı da kaydetti. Grupta tartışmalar uzarken, İstanbul Milletvekili Yüksek Çengd oturduğu yerden müdahale ederek, konunun yeterince konuşulduğunu ve açıklığa kavuştuğunu bildirdi. Çengel, başkanlığa verilen bir önerge oiduğunu belirterek, bunun oylanmasını istedi. Daha sonra yapılan oylamada, 88 miUetvekilinin imzasını taşıyan bu önerge kabul edildi. ması durumunda PM üyeliğinden ayrılacağını söyledi. CÜNEYT ARCAYÜREK yazıyor donüşünden sonra, PM, Inönü'nün geriye dönüşü ile ilgili koşulları kabul etmek üzere yeniden toplandığında bir süre sonra toplantıyı sinirü olarak terk eden eski Genel Sekreter Cahil Angın, "Böyle bir oportnnizmi seyretmek istemiyonım. Topla»tı benim için bitti" diyerek tepki gösterdi. Angın, Genel Baskanın istifasına üzüldüğünü, geriye dönüşüne sevindiğini de belirterek, MYK ve Genel Sekreterin şimdiye kadar çoktan istifa etmesi gerektiğini söyledi. Angın, "Böyle bir MYK ve Genel Sekreterin, beş gün daha sabredip olagan Parti Meclisi loplantısını bekleyemeyen 18 arkadaşın görevde kalmasını kabul edemiyorum" diye konuştu. (Baştarafı 1. Sayfada) mekten sürekli kaçınan ciddi bir kişilik". Vanrt doğru mu?. Elhak çok doğru!.. Ama eğriler doğrular arasında o kadar çok yer alıyor ki, Erdal inönü'nün is'ifasıyta başlayan iki gündür sürüp giden sinir bozucu maraton Medis'te basın erlennin ditirv de VVilliam Shakspeare'in ünlü "Yanlışlıklar Komedisi" adlı pryesine döndü. Oört perdelik Türk siyasetıne özgu traji komik bir piyes izledik, izliyoruz galiba. Sanki halk indinde adını "ana haialar partisine" çıkarmak için ana muhalefe! partisirrin küçüğü büyüğü sözleşmiş gibi. âirinci perde: Liderin görevinden, milletvekilliğinden ıstifayla siyasal yasamdan çekilme kararı. Çevrede ikinci, üçüncü derecede rol oynayanların üzgün, şaşkın bakışları, dayranışları, sevinenler... ikinci perde: Liderin çevresınde ikinci, üçüncü rolde olanların vazgecirme çabaiarı. üderin milletvekilliğinden ayrılma karanndan vazgeçmesi. Ûçüncü perde: (Birinci sahne) Grup öncesi kuliste milletvekillerinin liderin görevi bırakmasına karşı çıkma hazııiıkları. Partideki çeşitli grupları 'bırteştirecek başka bir insan' olmadığı savlarıyla lideri karanndan vazgeçirmeye yönelik girişimler. Lider sıkıntıda. Parti meclisiyle merkez yürutme organı arasındaki çatışmalardan bunalmış, açık söylemiyor ama çoğunluğunu listeye koyup seçtirdiği uyelerin arabaya taş koyduğunu dokunduran cümleler sıratamaa. (İkinci sahne) Grupta imzaya açtlan bir önerge: Görevini koru, haziranda aday olup olmamaya karar ver Ya da 13 martta yine aday ol, seçil ama, bu arada parti meclisi secimi yapılsın. Alkışlar, bağnşmaJar, fiderin önergeyi kabul ederek istifasını geri aldığının yetkili ağızlardan ilan edilmesi. Babası hariç "Bizi bırakma" haykırışları, "dön, dön" tempoları. Lider ise istifayı geri aldığını söylemiyor, "geregini yapacağım" bildiriyor. Dtsarı yanstyan ciddi ses, "istifayı geri aldı". Korıdorlarda koşuşturmalar. Bir oldu bitti havası. Sinirii milletvekilleri, eski poiıtikacılar daha sennkaniı. lnönü, iki grup başkanvekili Baykal ve Cetin'le bir odada halvet olmuş. Ne yapılması gerektiğini tartışıyor. Çıkıyor, basın yükleniyor. "Geri akJım" sözünü ağzından alabüirsen al bakalım. Baykal'la Çetin'e saat 17.00'de toplanan parti meclisine gitmelerini soylüyor, Sağlar'ın "Serçe "sine binmiş, dogru Pembe Köşk'e. istifa etmiş, parti meclisine gidemez, artık üyesi bile değil. Parti meclisi istifadan sonra 13 mart olağanüstü kurultayını ilan eylemiş, nasıl oiacak da bu karan geri alıp doyurucu bir sonuca varacak, yeni bir beklenti. Oordüncü sahne: (Izteyiciler) Bu denli karmaşık hale sokulan, yok yerde bunalım yaratan tutarsrz, ciddi olmayan davramşlar dizisinden sonra piyesin son sahnesine merakını yrtirmiş. Ola ki diyor, parti meclisi inönünün istifasını geri verir, haziranda yapılacak olağan büyük kurultaya dek eski yörungede yürür gider işler. Olmaya ki parti meclisi 13 martta hem inönü'yü lider seçer hem de parti meclisi seçimi yapılmasını "kabul eyler". Ne var ki hamamın namusunu kurtarrnak gerek. Ne yaplabilir?.. Belkinin belkısıne göre 13 martta lider seçilir, bünyedeki bütün grupların beklentisini karşılar, her kesimin haziran ayına kadar kulağı üstüne yatmasına karar verir. Bitti mi bunalım?.. Sorun milletvekilterine bir ikisi hariç 'topyekun pekala bitti efendim, daha iyisi can sağlığr. Gidin kulak verin bünyedeki çeşitli gruplara, elebaşlarına: 'ne brtTıesı efendim, sonun başlangıct'. Bir yerde vakti zamanı geldiğinde İnönü'nün yerine geçmeyi hayal eyleyenler memnun. Ne de olsa çarpıcı, şaşırtıcı istifayla tüm hesaplar alabora olmuştu. Şimdi yine bir nefes alma dönemi, hazıriıklara devam süreci gefiyor. "Bir ciddiyet" sönerken. onlara göre "bir umut" dönemi başlıyor. Tabü belli başlı soru: İnönü ister 13 martta yeniden lider olsun, diterse istifa parti meclisince geri verilsin, amma velakin "niçin istifa etti, neden geri aldı?".. Gel de sade vatandaşa anlat bakalım. Merrter yürüyüşünde hiç değilse üç ileri adm, bir duraklayıp sağa sola bakılıyor. SHP'ae bir adım iteriyse manevi etkileri büyük, iki adım geri. İnsana güven verrr.e sloganı torbada. Ağrını da güzelce başta inönü, traji komik bu olayı sürüp göturenler büzmüş. Allahı var, özal büyük adam. Tahran'dan bir nefes üfurdü, "İnönü'ye karannı bir kez daha düsünmesini" salık verdi ya ana hatalar partisi lideri milletvekilleriyfe komuta uygun davra' nıverdi Böyle gelmiş böyle gider. Yok efendim yok, böyle gitmez! Geceyarısı notu: Ota ki diyorduk, oldu. istifalar verildi. istifalar geri alındı, ihtilaf da rafa kaldırıldı. Boylece 24 saat icindeki gelişmeler haziran ayına ertelenen yeni gelişmelere yerini bıraktı. yola çıkmaya hazırlanırken, Pembe Köşk'te baskına uğradı. Çankaya'daki tarihi köşk, bu karanndan kendisini vazgeçirmeye dönük yoğun bir trafiğe sahne olmaya başladı. Bu arada parti meclisi hızla toplanmış, istifasını kabul etmiş ye yeni genel başkan seçimi için 13 mart günu olağanüstü kurultay kararı almıştı. Pembe Kösk'ten ilk sürpriz açıklama öğleden sonra geldi: Milletvekilliğinden istifasını geri alıyor, politikadan çekilmiyordu; fakat genel başkanlıktan istifası geçertifiğini koruyordu. "Rolitikaya devam" şimdilik miydi, yoksa süreklilik taşıyacak m/ydı? Genel başkanlıktan aynlmıştı, ama olağanüstü kurultayda yeniden adayiığını koyacak mıydı? Sayin İnönü, dün sabah Meclis grubundaki konuşmasında birinci soruya şu yanıtı veriyordu: "Milletvekilliğinden ayrılmaya niyetim yok. Belki biraz duygusal davranarak milletvekilliğinden, siyasetten çekilmeye karar verdim." ikinci soruya ise konuşmasında herhangi bir karşılık vermiyordu. Ancak grup, genel başkan adayiığını yeniden gündeme getirmesi, istifasını geri alması için günlük deyişle bastırıyordu. Ve akşamustüne doğru "İnönü istifasını geri aldı" haberleri önce Medis kulisine, şonra haber telekslerine yansıyordu. Erdal İnönü, SHP Meclis Grubunun iki seçenekli şu önerisini "gereğinin yapılması için" parti meclisine ğönderilmesini onaylıyordu: "1. Sayın Genel Başkanımız, büyük birözveri ile yürüttüğü genel başkanlık görevini kuruttayın da yaklaştığını dikkate alarak yürütmelidir. Sayın Genel Başkanımız aday olup olmayacağ/ yolundaki karannı haziran kurultayında olusturmalıdır. 2. 13 Mart 1988 tarihinde olağanüstü kurultayda Sayın Genel Başkan yeniden genel başkanlığa aday olmalı ve yeni bir parti meclisi olusturulmalıdır." Gece yarısına doğru 23.4O'ta Kavaklıdere^ deki Milka Restaurant'ın ikinci katındaki bir büyük masada Erdal İnönü, genel başkanlıktan da istifasını geri aldığını, olağan kurultayın daha önce karariaştırıldıgı gibi haziranda yapılacağını bize açıklıyordu. * Şimdi üstünde durmak istediğimiz konu, Sayın inönü'nün son 24 saatte çekmiş olduğu çizgidir. Politikanın en temel ilkeleri arasında yer alan inandırıcılık, ciddiyet, tutarlılık gibi kavramlar açısından Sayın İnönü'nün son bir gün içinde sergilediği tutum ve davranışlar biraz fazlasıyla duygusal olmuştur. \azimizi uzatmak istemiyoruz. Ne yapalım; dün dündür, bugün bugündur... Karar PlVÎ'de Meclis gnıbu toplantısuıın sona ermesinden sonra Parti Meclisi son gelişmeleri görüşmek üzere saat 17.00'de Genel Merkez'de toplandı. Grup Başkanvekilleri Baykal ve Çetin'in katıldığı bu toplantıda, PM üyeleri, İnönü tarafından kendilerinin suçlanmasını eleştirdiler. Bu konuda söz alan Güler Tanyolaç, Mustafa Timisi ve Cemal Şabin, "Sayın Genel Başkan, basının ve TRT'nin oniınde bizleri suçladı. Biz suçlu degiliz. Bizi suçlu gibi gostermek istiyor. Suçumuzun ne oiduğunu ögrenmek istiyoruz?" diyerek görüşlerini dile getirdiler. PM'de daha sonra Tülay öney bir önerge vererek 13 mart olağanüstü kurultayında Parti Meclisi üyelikleri için de seçim yapılmasını istedi. öney, Genel Baskanın, PM üyelerini suçlamadığını, ihtilaf çıktığını bildirerek inönü'nün gruptaki öneriyi şartlı olarak kabul ettiğini, Parti Meclisi için seçim yapılmazsa geri dönmeyeceğini anlattı. Öney'in bu önerisi, Cüneyt Canver, Kenan Nebrozoglu, Turan Beyazit, Türkan Akyol, Mehmet Moğoltay ve İsmail Hakkı Önal tarafından desteklendi. Bu arada Mustafa Timisi yeni bir öneri geürerek öney'in önerisinin oylanmamasını, tnönü'ye "PM olarak istifasının kabul edilroediginin" bildirilmesinı istedi. Timisi, bu şekilde tnönü'nün hazirana kadar Genel Başkan olarak kalması ve bugünkü yapının korunması önerisinin kendisine götürülmesini dile getirdi. Aytekin Kotil de Timisi'nin bu önerisine destek verdi. Daha sonra yapılan tartışmalar sonucunda tnönü'ye önerileri götürmek üzere 5 kişilik bir komisyon oluşturuldu. Genel Sekreter Vekili Ayhan Fırat başkanlığında Atilla Sav, Aytekin Kotil, İsmail Hakkı önal ve Mustafa Timisi'den oluşan komite, tnönünün nerede oiduğunu belirleyebilmek İstekler kabul edildi PM toplantısı saat 23.00'te sona erdi. Toplantıda tnönü'nün ıstekleri kabul edildi. Bu arada tnönü'nün istifasına yol açan Yenimahalle ile ilgili sorun konusundaki yetki çatışması ve lçel örgutünün göreve iadesi konusundaki karariar üzerinde yeniden görüşme yapılması kararlaştırıldı. Bu konudaki karara Esref Erdem, Dogan Taşdelen ve Cemal Seymen karsı oy kullandı. Yeniden görüşme karannın aunmasından sonra PM üyeleri Fehmi Işıklar, Roşen Işın, Adnan Başer Kafaoglu, Kamil Karavel'uglu. Birgen Keleş. Enis Tiıtüncü, Mustafa Timisi, Cemal Şabin, Eltaem CankurUran ve Tevfik Bilai, İnönü'nün, Sağlar'ın ve MYK'nın istifasının kabul edilmemesi, 13 marttaki olağanüstü kurultay karanmn kaldırüması konusunda bir önerge verdiler. Bu önerge 8'e karşı 19 oyla kabul edildi. Bu arada daha önce PM üyeliğinden istifa edeceğini acıklayan Cemal Seymen, istifa yazısını vennek isteyince arkadaşları tarafından engellendi. Ancak Seymen istifasını bugün Genel Başkana sunacağım söyledi. Toplantıda öney'in 13 martta hem Genel Başkan hem de Parti Meclisi için seçim yapılması konusundaki önerisi de oya sunuldu, ancak kabul edilmedi. Toplantıda alınan karariar, tnönü: Bu şekilde parti yürümez (Bajtarafı 1. Sayfada) rnn arkadaşlar, bnynın" diye yerlerine oturttuktan sonra konuşmasına başlayan ErdaJ tnönü, her zamankinden daha kalabalık bir toplamı yaşandığına dikkati çekerek bunun SHFnin canlılığını gösterdiğini söyledi. İnönü, daha sonra şöyle konuştu: "Genel başkanlıktan aynlmamıa, benim genel davramşıma elkisi olacagııu bildiğim için, siyasetten de çekilmeye karartı oldugumu açıkiamıştım. Genel sekreteriige bu konuda sundngum dilekçe parti meclisinde de alındı ve kurultay 15 gün içinde toplantıyı çagnldı. Yeni bir genel başkan seçilecek. Bu arada partinin dnnifflü »çıkça görebilmesini ve karariannı rahatça alabilmesini saglamak için. herhangi bir engel çıkar•uunak için miüetvekilliginden de aynlmayı düşünmüştüm. Tabü ki seçmenlerime karşı bunn anlatmak zor otacaktı. A n seçimde tzmir'de tek başıına girmişlim ve fzmirli •seçmenlerim büyük bir canhlıkla beni benimsemişlerdi. Ondan sonraki genel seçimde yalmz degUdun. Yanımda çakı gibi. arslan gibi veya kaplan gibi arkadaşlanm vardı. Arslan deyince öncefikle erkekier aruaşUıyor. Kaplan deyince kadınlar anlaşılıyor. Onun için bnnn söylüyorum aynca. Göriiyonım ki bunu anlatmak çok zor oiacak. Onun için milletvekilliğinden aynlmaya niyetim yok." Bu sözleri alkışlarla karşılanan İnönü, milletvekillerine davranışının nedenini açıklamak islediğini söylefii. İnönü, bu açıklamayı ve eleştirıyi yaparken partinin çalışma ahengini de korumak gerektiğini bildirerek, "Ben kendi davranışımj acıklamava çalışıyorum" dedi. İnönü, PM ve MYK'dan oluşan ikili yapının son kurultay ile benimsendiğmi ve 6 aydır yaşandığını vurgulayarak, "Örgütün istegine cevap vennek iuere ortaya konmuş olan bu yapı, partiyi büyütmeye, seçimde bajanya götürmeye yeterii, faydalı nudır, bunu birkaç lydır yaşıyoruz" diye konuştu. tnönü, sözlerini daha sonra şöyle sürdürdü: "Benim anbyışıma göre PM, MKYK dedigimiz tekli yapı dışında bir kuruluş. MKYK hem karar alıyor bem uygulamayı yapıyordu. Bnaun yeterii etkinligi sağlayamadıgı gerekçesiyle bu yapı PM ve MYK feklinde ü,j >e aynldı. MYK ııygulanayı yapacak, PM karar organı olarak bu uygulamaya yön verecek, kanrlar alacak. Ama uygulamaya kanşmayacak. Zaten takvim de buna göre ayarlanıyor. MYK haftada 12 kez toplanıyor, PM ise 2 ayhk siıreler içid düşünülüyor. Asıl olan PM'nin genel dogrultular üzerinde karariar alması, PM tıpkı eski MKYK gibi her uygulama üzerine bpfauıır ve onunla ilgili gorajıinu btldirirse, o zaman takdir edersiniz ki ikili yapının anlamı kalmaz. O zaman hiç ikiye ayinnadan her karan doğrudan dogru\a aynı kurul içinde karariaştınp uygulamak sekhne dönmek gerek. Son zamanlarda benim aolayışıma göre bir yanlıs uygulama ortaya çıkU. Bir psikolojik tarafı da var meselenin tabü. PM ile benim aramda seçJmden sonra gördügüm bir göriiş farkı var. Son seçimdeki başannuzı PM yeterii gönnüyor. Kusurunu da MYK'da buluyor. Ben öyle bulmuyorum. Ben son seçimdeki basanmızın daha fazla oimamasının, o günkü ve hâlâ devam eden demokrasinin inrüst bir seçime olanak verecek yaptsının kunılmamış olması ve tabü genel siyasi ortamda aleyhimize bulunan mevcut sartlardan kaynaklandıgı görüşündeyim. Başka MYK olsaydı da bundan daha iyi basan saglayamazdı diye dusaniiyonım. Hatta tersine simdiki MYK'nın soa seçimJerde o günlerde beklenenin üstiiBde bir başan saglamakta etkeo o4duğuna inanıyorum. PM'nin gördügüm kadar ifade etmeye çalıştıgım gonışü buna uymuyor. Bundan kaynaklanan bir psikolojik rahauızlık var. Belki PM'deki bazı arkadaşlanmu MYK'yı degiştirmeyi istiyor. Ama onun da bir yolu var. Güvensizlik oyu verilir, yeterii oy alınırsa degişir. O yapılmaıyınca uygulamalara başka taraflardan kansmak egili~«i ortaya çıkıyor. Bunun son iki ör•gini son toplantıda yaşadık. Dog. jdan dogruya uygulamayı ilgilendirea bir mesele üzerinde PM, MYK'nın aldıgı karann tersine bir karar aldı. Bir konuda da egüim gösterdi. Bu, takdir edersiniz ki son derece zor bir dunım ortaya çıkanyor. Uygulamayı yapan MYK ve onun bajı da gene) baskandır. Her u.vgulamadan sonra bir yolu bulunup PM'ye getirflir, orada yeniden ele alınırsa, karar degiştirilirse, o zaman uygulama üzerinde MYK'nın ve onun başı olarak genel başkanın bir belirleyici iradesi kalmıyor." Erdal tnönü, birçok arkadaşının kendisine teveccüh gösterip kendisi ile birlikte çalışmak istediklerini belirterek, "Ama ben onlardan aldıgım güçle MYK'nın aldıgı uygulama karannı uyguladıktan sonra, bu, parti medisinde degiştirilecekse; o zaman elbet içinden çıkılma^ ve sorumlolugun kimde olduğu belli olmayan ve halka nasıl hizmet edecegi önceden bUinemeyecek bir yapıyla karşı karsıyayız" dedi. İnönü, bunun değismesi gerektiğini bildirerek sunları söyledi: "Bu şekilde bu partiyi yürütemeyiz. Yürüttügümüz izlenimini verirsek, yaıultmts oluruz. Buna dstyanarak bunun üzerinden benim aldıgım karar, o halde bu sekilde devam edemez. EJbel başka yoilan vardır. Önümüzde bir olagan kunıltay var. Olağan kurultayda yeniden bu meseleler ele alınacak, o zaman çözülecek diye düsüoebilirdim. Ancak bence o kadar açik bir göriiş farkı ortaya çıktı ki, bu göriiş farkını göre göre, 'önemi yoktur, böyle yaşarız' diyerek, Türİdye'de ber köyde siy^setin bütün inceükierini yakından izleyen bir Başbakan varken, bu açık ihtilafı göre göre bc yapıyı olagan kurultaya kadar götürmek, doğru değildir diye düşündnm ve göriiyorsunuz duygusallıgı bir tarafa bırakarak, düşiinerek veriimis bir karardır. Bunu daha önce size sorup göıiişiinüzü alabilirdim belki, ama vakit kalmadı. Kaldı ki sorumluluk da bende. Oolayısıyla bu durumda yapıyı da bozmaya niyetimiz olmadıgına göre; çünkü yapıyi kurultay ortaya çıkardı: İkili yapı devan*decek. Bir yol bnlmak gerekir. Onun için bunun bir yolu, geoel baskanın istifası ve kunıltayın toplanarak meseleye yeniden bakarak yeni bir genel başkan seçmesi ve bu yapının yine devamına eger kurultay aksi bir şey söylemezse, imkân bulunmaadır. Hareketimin sebebi budur." Erdal İnönü, milletvekilliğinden istifa edeceğini söylerken, belki biraz duygusal davrandığıru, siyasetten çekileceğini de söylediğini belirterek, "Bunlar aslında bugünkü duromun devam edemeyecegini gördügüm için söyledigim sözlerdir" dedi. İnönü, daha sonra sözlerini şöyle tamamladı: "KurulUy toplanacak ve SHP bir genel başkan seçecek ve inanıyorum ki, daha büyük hizmetler yapmaya devam edecek. Partüerin hayatında böyle seyler oluyor. Bunlan göriince panige kapılmaya, şaşırmaya hiç gerek yok. Mademki bir fikir anlaşmazbgı var, bnnu çözmenin yola vardır. Partilerde en yıiksek organ da kunıltaylardır. Kurultay çözer. Zaman zaman böyle olaylar olrnusı, partinin canlılıgım gösterir. Bn partiden çok şey beklerüyor. Ana muhalefet partisi olmanın ötesinde çok şey bekleniyor. Çünkü biliyorsunuz, bir ara dönem geçirdik, ara dönemde uzun zaman ortaya çıkamamış demokratik istekler ve o dönemi elestiririz. Çok partisiz olmasından kaynaklanan pek çok haksız uygulama var. Bütün bunlar bugün ana muhalefet partisinden çare bekliyor. SHP'nin aynca halkımmn hepsinin sıkıotılanadao dolayı bir beklentisi vardır." ' ' "' Gnntin başlangıcı İstanbul Milletvekili Mehmet Mogoltay'ın lojmanında, önceki gece ağırlıkla Doğu ve Güneydoğu milletvekillerinin hazırladıkları bir metin dün TBMM'de imzaya açıldı. Basvuruda 2. maddenin başında yer alan "Sayın Genel Başksn uygıın ve yararlı görürse" deyişi, Inönü'ye "emrivaki yapmamak" düşüncesiyle daha sonra metinden çıkanldı. Gruptan, Eşref Erdem ve Fuat Atalay'ın karşı oylarına rağmen büyük çoğunlukla kabul edilen ve tnönü'ye verilen 87 imzalı başvuru şöyle: "Sayın Erdal İnönü, SHP Genel Başkanı ve TBMM Grup Başkanı, 28 Şubat 1988 Pazar günü yapdan parti meclisi loplantısında istifa etmek gerek ve zoruniulugunu duymanız, partimiz için beklenmedik bir olay ve gelişme olmuştur. lstifanız, demokrasimiz, partimiz ve sosyal demokrasi için bir bnnalımın dogması olasılığını ciddi şekilde yaratmıştır. Biz aşağıda imzalan bnlunan milletvekilleri partimizin içine düşüriilduğü koşullardan esenlige çıkması yolonda aşağıdaki önerilerimizi takdirierinize sunuyonız: 1 Sayın Genel Başkanımız, büyük bir özveri ile yürüttüğü Genel Başkanhk görevini kurultayın da yaklaştığını dikkate alarak yüriitmelidir. Saym Genel Başkanınuzın aday olup olmayacagı yolundaki karannı haziran kurullayında oluşlurmalıdır. 2 13 Mart 1988 tarihinde olağanüstü kurultayda sayın Genel Başkan, yeniden Genel Başkanlığa aday olmalı ve yeni bir parti meclisi oluştunılmalıdır. SHP TBMM gnıbunca bu yoldaki önerilerimizin karara baglanarak partimiz Genel Başkanı ve parti meclisimizce dikkate aiınmasını saygılanmızla arzediyoruz." "Gereğini yapacağım" tnönü, önergenin kabul edilrnesinden sonra kısa bir açıklama yaparak, grubun kararlanna saygı duymak ge IZMlR'den HIKMET CETINKAYA (Baştara/ı 1. Sayfada) niden Genel Başkanlığa donmesiyle şimdi yeni bir görünüme büründü. Bir başka deyişle olayları telefonla izleyen SHP örgütleri ise yeni gelişmelerle birlikte sancılı bir bekleyişe girdi. Acaba bundan sonra gelişmeler nasıl oiacak? 8u sorunun yanrtını önümüzdeki günlerde hep birlikte bulacağız. İsterseniz SHP örgütlerindeki dünkü gelişmelere bir göz atalım: Gunboyu konuştuğurnuz deneyimli politikacılar Erdal İnönü'nün kimi hatalarının yanı sıra. sosyal demokrat tabanı derleyip toparlayan bir lider oiduğunu vurguladılar. Mayıs 1986 kurultayında Parti Meclisi'nin lıstesinin hazırlanışında İnönü'nün büyük katkısı oiduğunu, o zaman eger isteseydi "dengeli bir liste" düzenleyebileceğini belirttiler. Dengefi parti meclisi listesiyle SHP'nin daha dinamik ve güçlü kalacağını, inönü'nün istifasına yol açan nedenlerin de boylece daha aza ineceği görüşünü savundular. Deneyimli politikacılar SHP'de sancının, Erdal İnönü'nün istıfastyla yeni boyutlar kazanacağını da açıkça belirtiyorlardı. inönü'nün, Parti Meclisi nin hep kavga ettiğini, kişisel hesaplaşma yüzünden örgütlerin çalışamaz hale dönüştüğünü yakın çevresine sık sık söylemesine karşın PM'de hizip görüntüsünü engelleyemediğini de öne sürüyorlardı. SHP örgütlerinde genel kanı, yeni bir başkan arayışı biçiminde gelişecekti. En yak/n aday ise Denİ2 Baykal'dı. Baykal'ı sosyal demokrat tabanda seven kadar sevmeyen de vardı. Yani seven ve sevmeyenler tartıya vurulursa, üç aşağı beş yukarı aynı düzeydeydi. Kendileriyle görüştüğümüz SHP'liler ise şöyle diyorlardı: Parti Meclisi'nin işlevi Çam moteli toplantısından sonra zaten bitmişti. O zaman önlem alınsaydı genel başkan böyle zor bir duruma düşmezdi. Şimdi olanlar oldu. 13 martta yapılacak olağanüstü kurultayda salt genel başkan değil, Parti Meclisi de yeniden seçilsin. Haziranda yapılacak olağan kurultaya parti taze kanla gitsin. SHP il ve ilce örgütleri Ankara1daki gelişmeleri tüm gün telefonla izlediler. II Başkanı Kemal Karataş, önceki gece Pembe Köşk'ü sürekli telefonla aradı, ama bir turlü \zmir milletvekili Erdal İnönü ile konuşma olanağı buiamadı. İzmir İl Örgütü partililerle doldu taştı. İzmir uçüncü bölgeden 1986 ara seçimlerinde milletvekili seçilen, 1987 genel seçimlerinde yine aynı bölgeden Mecuse giren İnönü'nün, milletvekilliğinden istifasını geri alması sevinçle karşılanmıştı. Erdal İnönü'nün İzmir milletvekilliğinden de aynldığı haberi duyulduğunda üçüncü seçim bötgesinde yoğun bir tepki oluşmuştu. SHP Ege örgütlerinde dün sabah yeni bir gelişmeye tanık olundu. 13 martta yapılacak olağanüstü kurultayda Deniz BaykaJ ekibinin gücü tartışılmaya başlandı. Manisa, Balıkesir, Çanakkale, Muğla, Denizli, Aydın ve Antalya'dan 13 martta yapılacak olağanüstü kurultaya katılacak deJege çoğunluğu Deniz Baykal'ın yanındaydı. istanbul. Ankara ve İzmir'de ise durum farklıydı. İzmir, Baykal ekibinin en güçsüz olduğu kentlerden biriydi. Tüm bunlara karşın Baykalcılar, olağanüstü kurultaydan umutlu görünüyordu. SHP'nin "sol kanadı"na göre olağanüstü kurultayda PM seçimi yapılır, kendilerine de üyelik verilmesi koşuluyla Deniz Baykal'ın genel başkanlığı için bir arılaşma protokolü imzalanabilirdi. İstanbul milletvekili ismail Cem, eski CHP'li bakanlardan Necdet Uğur, Mustafa Ok, CHP eski genel sekreterterinden Şeref Bakşık'ın isimleri de dün siyasi kulislerde genel başkanlık için dolaşmaya başlamıştı. istifasını geriye alan Erdal inönü, bundan sonra Parti Meclisi'nde uyumlu bir çalışma düzeni kurabilecek mi? Biz hiç sanmıyoruz... Ülke sorunlarını bir kenara iten Parti Meclisi, kişisel hesap içinde olan kimi milletvekilleri, Türkiye'nin sosyo ekonomik yapısını algılamadan yoksun bir motif oluşturmuşlardı bugüne değin. Delege seçimlerindeki şovenist ve bölgecilik eğiliminin altında yatan gerçeği SHP içinde görmezlikten gelmek akıl almaz bir saflıktan başka bir şey değildi. 13 martta yapılacak olağanüstü kurultayda ise Parti Meclisi'nin tümüyle değişmesi gerçekleşebilirdi. Bir süre daha Türkiye'nin gündeminde SHP oiacak. Asıl çözümlenmesi güç sorunlar bundan sonra başlayacak. Çam moteli toplantısında gerçek kimliği ortaya çıkan Parti Meclisi var olduğu sürece, SHP'de sancı dinmeyecek. Şimdi SHP tabanında bir bayram sevinci yaşanıyor. SHP'deki sancı "ikinci şok"la dinmiş gibi. Bilimsel bir tanımlama politika tçin de geçerlidir sanırız: Hastaya devamlı şok verilirse komaya girer ve brtkisel yaşam başlar... Sosyal demokrat taban, Erdal inönü'nün istifasına gerçekten üzülmüştü. Genel Sekreter Fikri Sağlar için ise "gitmesi gerekirdi, geç karfdı" deniliyordu SHP'de çalkantı bundan böyle giderek büyüyecek. İzmir milletvekili Kemal Anadol'un değerlendirmesi ise bize göre en doğrusuydu: Türkiye'de gündemi biz tayin edelim der dururduk. En sonunda Erdal İnönü istifa edince, gündemi gerçekten biz belirledik. Boylece zor olanı bir çırpıda çözümledik. Artık Türkiye'nin gündeminde SHP bunalımı var... Doğru söze ne denir... SMP TBMM Grubu'nun durt sabahki toplantısına katılan inönü, Sağlar ve Baykal'la bir sure rektiğini belirtti ve "geregini yerine getirecegini" söyledi. tnönü, istifasını geri alacağı anlamını taşıyan bu açıklarnasına karşın istifasmı geri aldığına ilişkin açıkça bir açıklama yapmadı. için bir süre Genel Merkez'de bekledi. daha sonra Genel Sekreter Vekili Ayhan Fırat tarafından açıklandı. Fırat, Genel Başkan ile PM arasında sorun olan konularda İnönü'ye yetki verilnıesırun kabul edildiğini belirtti ve sorunun bu şekilde çözülmüş olduğunu söyledi. Fırat, "Ümit ediyonım ki Sayın Genel Başkan dunımıı tekrar değeriendirir ve kabul edilmeyen istifası karşısında Geoel BaşkanUk görevine geri döner" dedi. PM'de alınan karariar uyarınca SHP'nin 13 martta yapüacağı duyurulan olağanüstü kurultayı iptal edildi. tnönü de istifasını geri alarak Genel Başkanlığa geri dönecek. Fikri Sağlar ve MYK da görevlerini haziran ayında yapılacak olağan kurultaya kadar sürdürecek. İnönü, eşini karşıhyor Parti Meclisi'nde bu gelişmeler olurken, Erdal tnönü, evinin çevresinde bir tur attıktan sonra Istanbuldan gelen eşi Sevinç tnönü'yü karşılaraak üzere Esenboğa Havaalanı'na gitti.Karşılamaya Genel Sekreterlikten istifa eden Fikri Sağlar ve eşi de geldi. tnönü, burada gazetecilerin sorusu üzerine "İstifanızı geri aldınız mı?" sorusuna "Hayır, hayır" karşıüğını verdi. tnönü. "Parti Meclisi'nden 13 martta yapılacak kurultayın gundemine. Parti Meclisi seçiminin de alınması halinde tekrar adaylıgını koyacak mısınız?" şeklindeki soruyu da "Görecegiz bakalım" diye cevaplandırdı. Anadol'un eleştirisi SHP İzmir Milletvekili Kemal Anadol, grupta yaptığı konuşmada, Erdal înönü'yü açık denizde gemisini terk eden kaptana benzeterek, "Sayın İnönü, gemisini nhtıma yanaştıran kaptan yerine, açık denizde gemisini bırakarak lahlisiye sandalına binen kaptan gibidir" dedi. tnönü'nün olagan kurultaya kadar görevde kalması gerektiğine işaret eden Anadol, seçimden beri gelişmeleri ibretle seyrettiğini ifade ederek, vicdani sorumluluk gereği kürsüye çıktığını, seçim endişesi bulunmadığıru söyledi. Olağanüstü kurultayda parti meclısinin de seçilmesini öneren Anadol, şöyle devam etti: "Parti meclisi, yetki alan genel baskanın listesidir. Son durumla genel başkan listesinin basansızlıgını kabullenmiş oluyor. Bu gerekçe yapılarak parti meclisi suçlu ilan edilmesin. Kurultayda genel başkanla bjrlikte parti meclisi de yenilenmelidir. Merkez Yüriitme Kıırulu bugün seçilmemelidir. Bugünkü parti meclisinin variığı partiyi esenlige çıkarmayacaktır." Anadol, çiftli yönetim sisteminin Atatürk'ten bu yana uygulandığını, bu sistemin eieştirilmemesi gerektiğini söyledi. Anadol, Başbakan özal'ın önseçirai yasakladığıru, genel merkezın önseçimle ilgili gerekçeyi Anayasa Mahkemesi'ne 10 gün geç vermesini eleştirerek, "Bu parti meclisi partiye Çam Oteli kâbusunu yasalmısUr" biçiminde konuştu. Çorum Milletvekili Cemal Şabin, Genel Baskanın "Uyumsuzluga bir n gerekçe gösteremeyecegini savundu, Mustafa Timisi de tnönü'nün Genel Başkanlıktan istifasını geri almasım istedi. Timisi, "Genel Başkanlıktan istifanızı geri almıyorsanız, milletvekilliğinden istifayı da yeniden degeriendirin" diye konuştu. Aydın Milletvekili Hilmi Ziya Postacı, İnönü'nün Genel Başkanlık konusunda haziran kurultayında değerlendirmesini istedi. İnönü'ye alkışlar tnönü'nün aikıslarla karşılanan bu konuşmasından sonra grup toplantısı sona erdi. Toplantı salonundan grup başkanvekili Deniz Baykal, son gelişmeyi gazetecilere açıklarken, yarunda oturan tnönü'nün hiç sesini çıkarmadığı görüldü. Bu arada toplantıyı yöneten öteki grup başkan vekili Hikmet Çetin, İnönü'nün istifasını geri aldığını ve saat 17.00'de (dün) yapılacak parti meclisi toplantısına katılacağını açıkladı. Ancak tnönü, bu açıklama üzerine yanındakilere, "Yok yok toplanlıya katılmayacağım" dedi. tnönü, daha sonra çok sayıda gazeteci, grup yöneticileri ve milletvekilleri ile toplantı salonundan grup odasına çıktı. Erdal tnönü, gazetecilerin "istifanızı geri aldınız mı?" sorusuna, "nenüz degeriendiriyorum" yanıtını verdi. Aynı soru İnönü'ye grup odasında yine sorulunca bu kez, BavkaJ yanıtladı şunlan söyledi: "Genel Başkandan gnıbumuz, oybirligiyle bir talepte buiunmuştur. Öyle zannediyonım ki, sayın Genel Başkanım, grubun ihmal edilmesi mümkün olmayan ortaya attığı bu talebi sogukkanlı bir şekilde degeriendirmesi ve o talep doğrultusunda bir çözüm yolu bulması gereklidir." Öteki grup başkan vekili Hikmet Çetin ise, milletvekillerinin tnönü'nün Genel Başkanlıktan ayrümaması eğiümini belirttiğini kaydederek, tnönü'nün bu eğilim doğrultusunda davranacağını umduklanru söyledi. Çok sayıda gazetecinin izlediği bu açıklamalar sırasında İnönü de bir açıklama yaparak, ilk kez TBMM icindeki hareketleriru'n "kesif bir baan grubu" tarafından yakından izlendiğine dikkat çekerek, "Gün geçtikçe nallun SHP'den beklediklerinin ne kadar arttığını gösteriyor. SHP'nin icindeki bir göriiş alısverişi, bir tartışma, bir göriiş farkı ne kadar ilgi uyandınyor. Ben buna kişisel mesele olarak bakmıyonım. Partinin başansını bugün bekleyen büyük bir kitle var. O kitlenin beklentilerini elbet partimiz gercekleştirecektir" dedi. Erdal tnönü, daha sonıa grup odasında grup başkanvekilleri Hikmet Çetin, Deniz Baykal ve Genel Sekreterlikten istifa eden Fikri Sağlar'ın da katıldığı kısa bir değerlendirme toplantısı yaptı. Parti Meclisinin toplandığı saatlerde İnönü, grup yöneticileri ve Sağlar'la birlikte Meclisten aynldı. tnönü, gazetecilerin "İstifanızı geri aldınız mı?" sorularını yinelemeleri üzerine bir açıklama yapmayacağını, dinleneceğini söylemekle yetindi. Bu arada parti meclisi üyesi Cemal Seymen, İnönü'nün istifasını geri al İnönü'ye tebliğ edildi lnönü, saat 22.00'de yeniden Milka'ya dönerek Cumhuriyet'çilerle yemeğe devam etti. Kendisini bekleyen gazetecilerin görüşmeyle ilgili sorularını yarutsız bırakan tnönü, Cumhuriyet mensuplanyla partüçi bunalım dışında hemen her konuda sohbet etmeyi sürdürdü. tnönü, Pembe Köşk'e gitraeden önce ısmarladığı et yemeğini yerken ve rakısını yudumİarken, parti meclisinin vereceği karara göre hareket edeceğini söylemekle yetindi. Ayhan Fırat, Aii Dinçer ve Aytekin Kotil'den oluşan parti meclisi kurulu, saat 23.50'de Cumhuriyet mensuplannın bulunduğu masaya gelerek PM'nin karannı Erdal İnönü'ye sözlü olarak iletti. Ayban Fırat'ın bildirdiği sonuca göre, parti meclisi, genel başkanla arasında hiçbir ihtilaflı konu oünadıgını, genel başkanının yetkisi dahilinde bütün sorunları çözmesini uygun gördüğünü bildiriyordu. Bu açıklamayı dinleyen lnönü, parti meclisiyle arasında bir ihtilaf kalmadığımn anlasıldıgını, bu bakırndan istifada direnmeyi yanlıs bulduğunu söyledi. PM'nin kendisine gösterdiği güvene teşekkür eden lnönü, "Önemli olan uygulamada yeterii serbestlige haiz olabümek. Bana ulaştırdığınız haber bu gerekn serbestliğin haiz olduğu izlenimini veriyor. Şimdi biriikte çalışmaya devam etmek mümkün hale gelmiştir diye düşünüyorum. Bu bakımdan benim istifam bir anlaşmaznktan veya fikir aynlıgı havasından dogdugu için fikir aynlıgı da şimdi ortadan kaidırdmış olduğu için bu kararda ısrar etmeyi yanlıs görüyorum. Bu şekilde PM'nin görüşlerini göz önnne alarak PM ile birlikte çalışacagıma ioanıyorum" dedi. SHP'de Genel Başkan ve parti meclisi arasında ihtilafla başlayan bunalımın sona erdigini kanıtlamak üzere parti meclisinin tnönü'nün başkanlığında bugün saat 10.00'da bir toplantı yapması, daha sonra topiu halde Meclis grubu toplantısına gidilmesi kararlaştırıldı. Nüfus kâğıdımı ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi'nden almış olduğum kimlıklerimi kaybettim. Hükümsüzdür. MUSTAFA ÖZTÜRK Komite Pembe Köşk'te İnönü, eşini karşıladıktan sonra Genel Yayın Müdürümüz Hasan Cemal, yazarlarımız Ugur Mumcu ve Cüneyt Areayürek'Ie Milka Restauranı'ıa yemeğe gitti. Beş kişilik komite, İnönü'nün yemekte oiduğunu belirledikten sonra kendisiyle temasa geçerek görüşmek üzere Pembe Köşk'e hareket etti. Bu sırada lnönü de saat 21.15'te yemeğe ara vererek Pembe Köşk'e gitti. tnönü, komite üyeleriyle 25 dakika kadar görüştü. Komite üyelerinin İnönü'ye istifasını kabul etmediklerini bildirdikleri ve haziranda yapılacak olan kurultaya kadar mevcut yapının korvınmasını isteklerini ilettikleri belirlendi. lnönü, komite üyelerine, istifaya neden olan sürtüşme nedenlerini PM üyelerine bir kez daha iletmelerini istedi. lnönü, bu sürtüşmelerin nedenlerinin ortadan kaldırılması durumunda mevcut yapı korunarak hazirana kadar partinin başında kalabileceğini söyledi. tnönü, bu arada Yenimahalle ilçesiyle ilgili tartışma konusu sorunu da anlatarak, "Eger Parti Meclisi böyle konularda Gend Başkanla aralannda sürtüşme olmadığını kabul edecek ve uygun bir yöntem bularak açıklayacak olursa istifasını geri alabilecegini" bir kez daha bildirdi. Komite üyeleri, înönü'ye görüşlerini makul gördüklerini ve PM'ye ileteceklerini belirttiler. lnönü, görüşmeden sonra Pembe Köşk'ten, yeniden Milka Restaurant'a dönerken. gazetecilerin sorularına şu yanıtlan verdi: İstifanız halen geçerii mi? İnönü Ben şimdi yemeğe gidiyorum. Arkadaşlar da Parti Meclisine gidiyorlar. Parti Meclisi toplantısından sonra açıklayacaklar. Parti Meclisinin toplantısı bitmedi daha. Kurultay tarihi geçerii mi? İnönü Partimizin toplantısını bekleyelim. lnönü daha sonra PM üyelerinden Mustafa Timisi'nin "Sizi arabanızla Müka'ya bırakalım" şeklindeki önerisini kabul etmeyerek Pembe Köşk'ten aynldı. Seymen'in çıkışı SHP grubu sabah başlayan toplantısma saat 13.00 sıralannda ara verdi. 14.30'da yeniden başlayan toplantıda, ilk konuşmayı parti meclisi üyesi, Nevşehir milletvekili Cemal Seymen yaptı. Seymen, İnönü'nün parti meclisine yönelik suçlamalannı büyük bir haksızlık olarak gördüğünü ve kabul etraediğini bıldirdi. Parti meclisı üyclerinin 8'i hariç tnönü'nün isteği doğrultusunda seçildiğini bildirdi. Seymen, genel başkanlık makamımn her gün seçim yapılacak, her gün boşalıp doldurulacak bir makarn olmadığını da kaydederck. "Sayın genel başkan, bize sizinle çalışma olanagım kalmadı desevdi. hatta iraa et İLAN KADIKÖY tKİNCt ŞULH HUKUK HÂKİMLtĞİ'NDEN 1987/662 vesayet Halen, Kadıköy Gözcübaba, Ortabahar sokak, Oray sitesi C/8 sayılı adreste ikamet eden tFFET GÖZEN aynı adreste ikamet eden oğlu MEHMET ERCAN GÖZEN'e rahatsızlığı nedeni ile vasi tayin edilmiştir. Keyfilet ilan olunur. Basın: 1971 KOSTA Atena Deponte 700 lira (KDV içinde) Çağdof Yaymlan Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlutstanbul DtLLERİNDİLİ Çeviri Prof. Akşit Göktürk 1000 lira (KDV içinde) Çağdaş Yaymlan Türkocağı Cad 3941 Cağaloğtufstanbul Angın terk etti Komite üyelerinin Genel Merkeze