Katalog

26 ARALIK 1988 EKONOMİ CUMHURİYET/11 TÜRKİYEUen Sümerbank yönetimi aklandı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Etibank yönetimi tefliş kurulu tarafından verılen bir ön raporla aklandı. Diğer yandan, çeşitli devlet bakanlıklarına bağh KÎT'lerin Adnan Kahveci'nin yönetimine bıraküması eğilimi başgösterdi. Edinilen bilgiye göre, Etibank yönetiminin Teknomat adlı bir şirkete verdiği ihaleler ile ilgili teftiş kurulu soruşturması geçen hafta sonu tamamlandı. Müfettişler işlemterde bir usulsüzlük ve yolsuzluğa rastlamadılar. Büyükler: Büyümeye devam S A PROFİLO! Yüksek enflasyon, el yakan kredi faizleri döneminde herkes yatırımdan kaçarken, her birinin yıllık cirosu trilyonlan aşan dev kuruluşlar, özellikle ihracata yönelik yatırımlarını 1989 'da dasürdürme kararında. Koç Holding, Sabancı Holding, Şişe Cam Grubu, Profilo Holding, önümüzdeki yıl, otomotiv, beyaz eşya, elektronik, cam ve motor üreümi konusunda 1988'de aldıkları yatırım kararlarını uygulamayı sürdürecekler. edecegimize goıv Türkiye'nin ekonomisine guvenmekten başka tercihimiz var mı?" dıye konuştu. FARUK BESKİSİZ Türkiye'nin dört büyük devi 1989 yılında da "yatırımlara devam" karan aldı. Koç Holding, Sabancı Holding, Şişe ve Cam Fabrikaları, Profilo Holding 1989'da, otomotiv, beyaz eşya, elektronik, cam uretimi, motor üretimi konusunda 1988 yılında aldıkları yatırım kararlarını uygularnaya devam edecekler. Koç Holding'den bir yetkilj "Yapacağımız yaünmlar bizim için stratejik yalınmlardır. Türkiye'de yaşamaya devam edecegimize göre Türkiye ekonomisine guvenmekten başka tercihimiz var mı?" dedi. Yuksek enflasyon ve el yakan kredi faizleri döneminde herkes yatınmdan kaçırurken, her birinin yıllık ciroları trilyonlan aşan Türkiye'nin dev kuruluşları, özellikle ihracata yonelik olarak yatırımlara girme kararları alıyorlar. 1987'de yıllık cirosu 4.5 trilyon lirayı bulan Koç Holding, 1989'da yatınma yönelenler arasında başı çekiyor. Holdinge bağh kuruluşlar daha çok kendi alanlannda teknoloji yenıleme, kapasite arttırma, yerlileştirme yolunu seçerken EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY Enflasyon Yııkan, Büyüme Hızı Aşağı, Işte 1988... "Yüksek enflasyon hızlı kalkınmanın bedelidir. Kalkınmayı hızlandırmak, işsizlik artışını önlemek için enflasyondaki tırmanışı göze aldık, başka çare yoktu." Enflasyon karşısındaaciz duruma düşen Özal yönetimi, aczini perdelemek için bu safsatayı çok kullandı. Galiba artık bunu da kullanamayacak, çünkü enflasyonun geçen yılın oranını katladığı 1988 yılında kalkınmanın göstergesi olan GSMH büyüme hızının da belirgin bir düşüş göstereceğj anlaşılıyor. İstanbul Sanayi Odaa'nın "1988 Yılının Uçüncü Üç Ayında İmalat Sanayii Sektörünün Genel Durumu" başlıklı raporu, 1980'den beri ilk kez 1988'in üçüncü çeyreğinde, özel imalat sanayiinde üretimin bir yıl öncesinin aynı dönemine oranla gerilediğini gösteriyor. Rapor, 1988 yılının ilk dokuz ayında özei imalat sanayiinde ancak yüzde 3'lük bir reel üretim artışı sağlanabildığini, yılın bütünü için bu oranın yüzde 3'ün de altına ınebıleceğini belirtiyor. Raporda bu gelişmenin 1988 yılı GSMH büyüme hızını, programda öngörülen hedefin, yani yüzde 5'in bile altına çekebileceği de kaydediliyor. Biz 1988 yılı GSMH büyüme hızının yuzde 5 olarak gerçekleşeceğini, GSMH zımni fıyat deflatörünün ise DPT öngörüleri doğrultusunda, yüzde 67 olacağını varsayarak 1980'li yılların büyüme hızı ve enflasyon rakamlarını alt alta sıralayalım: G S M H reel büyüme hızı 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 (tahmin) % 0.4 % 11 KÜÇÜK % 4 1 BÜYÜK % 4.6 KÜÇÜK % 3.3 KÜÇÜK % 5.9 BÜYÜK % 5.1 KÜÇÜK % 8.1 BÜYÜK % 7.4 KÜÇÜK % 5.0 BÜYÜK DÜŞÜŞ ARTIŞ ARTIŞ DÜŞUŞ ARTIŞ DÜŞUŞ ARTIŞ DÜŞUŞ DÜŞÜŞ Enflasyon (GSMH deflaBrü) % % % % % % % % % % 71.1 103.8 BÜYÜK ARTIŞ 42 0 BÜYÜK DÜŞÜŞ 27.2 BÜYÜK DÜŞÜŞ 28.0 FARK YOK 49.8 BÜYÜK ARTIŞ 43.9 KÛÇÜK DÜŞUŞ 30.1 BÜYÛK DÜŞÜŞ 38.3 KÜÇÜK ARTIŞ 67.0 BÜYÜK ARTIŞ Kim, ne yatırım yapacak • Koç Holding: Tofaş'ta yerlileştirme, kapasite artışı; Otoyol'da fabrikanın taşınması, Arçelik'in Eskişehir'deki buzdolabı fabrikasında kapatise artışı ve modernizasyonu, Arden'de ihracata yönelik fınn için Türk Elektrik'te motor imalatı, Bekoteknik'te yerlileştirmeye yönelik, Demirdokum'de ihracata donuk radyator uretimine yonelik, Aygaz'da sınai gaz uretimine yönelik yatırımîar. Bunlar asgari 10 milyar liralık kaynaklarla gerçekleştirilecek tırımları realize etmeye çalışacak. Koç Holding'den bir yetkili 1989'da her biri asgari 10 milyar liralık kirnisi bunun çok üzerinde yatırımlara gideceklerini, bu yatırımların "stratejik yatınmlar oldugunu" söyledi. Adının açıklanmasını istemeyen yetkili "1983, 1984 ve ardından gelen yıllar yatınm açısından canlı yatırımîar. • Sabancı Holding: Beksa, Dusa, Sabancı Center, Tursa (Taşlık Oteli inşaatı) yatırımları ve var olan şirketlerde modernizasyon, tevsii, darboğaz giderici yatırımîar. Profilo Holding: Beyaz eşya ve elektronikte model yenileme, teknoloji değiştirme, küçük çapta kapasite arttırımı. • Şişe Cam: Cam fabrikalarında kapasite arttırımı, darboğaz giderici ve modernizasyon yatırımları. yıllar değildi. 1987 çok iyi bir yıl olmuşlur. O yılın birikimiyle 1988'de yatınmlar canlanmaya başlamıştır. Bu gelecek yıl da devam edecektir" dedi. Yetkili, yatırım riskinin arttığını "ıvırzıvır yattnmiara" girilmeyeceğini de hatırlatarak "Yatmmlara her şeye ragmen devam ediyoruz. Türkiye1 de yaşıyonız ve yaşamaya devam "Diinya pazardır" Sabancı Holding'den bir yetkili yeni yatırımları, daha onceden belirlenen programa gore yapacaklarını söyledi. Yetkili, "dunya pazardır" felsefesiyle hareket ettıklerini hatırlatarak şunları söyledi: "Yeni yalınmlann yanı sıra, enflasyon yuzünden erozyona uğrayan şirket sermayeleri arttınlacak, modernizasyon. tevsi ve dar boğaz giderici yatınmlar da devam edecek. Yatınm karan alırken bunların nasıl finanse edileceğini de planlıyoruz ve gereken finansman ihtiyacını giderivoruz. Bu yüzden yalınmlar pianlanan hızda devam edecek." Şişe Cam Fabrikaları Planlama ve Daire Başkanhğı'ndan bir yetkili. uretimlerinin yuzde 50"sinden fazlasını ihraç ettiklerini, bu doğrultuda yatınmlarını sürdüreceklerini ifade ederken, Profilo Holding Genel Koordinatörü Orhan İyiler, model yenileme, yeni teknoloji getirme, kuçük çapta üretim kapasitelerini arttırma türünde yatırımlara yoneleceklerini söyledi. İşyvri sayım ve envanter tespiti Ekonomi Servisi tstanbul Defterdarı Kemal Cıvelek, vergi denelim elemanlarmın fiili sayım ve envanter belirleme çahşmalannı hızlandırdığını bildirdi. Cıvelek, bu çalışmaların işyerleri ve depolarda belgesiz mal bulunup bulunmadığını ortaya koymayı ve fatura yerine geçen belgesiz mal satışı yapılıp yapılmadığmı belirlemeyi amaçladığını söyledi. Yeni yatırımîar ıstihdamı arttıracak.. cirosu 3.5 trilyona ulaşan Sabancı Holding, daha çok yeni alanlara yatınm yapmayı tercih ediyor. Şişe Cam Fabrikalan ise yine kendi alanında kapasite arttırımı yatırımlarına hız kazandınrken, Profilo Holding, beyaz eşya ve elektronikte model değiştirme, teknoloji yenileme, küçük çaplı kapasite arttınmlanna yönelik ya DÖVİZ KURLARI Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilinı 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fin Markkası 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florını 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 İtalyan üreti 1 Japon Yeni 1 Kuveyf Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyalı Dövız Alış 1805.11 1550.59 144.76 1015.25 48.65 263.13 433.50 298.36 900.98 294.62 1205.02 138.32 14.49 6423.89 3251.00 481.50 Döviz Satış 1808.73 1553.70 145.05 1017.28 48.75 263.66 434.37 298.96 902.79 295.21 1207.43 138.60 14.52 6436 76 3257.52 482.46 26 ARALIK 1388 Efektif Alış 1805.11 1524.23 144.76 1015.25 47.82 263.13 426 13 298.36 900.98 294.62 1205.02 135.97 14.24 6314.68 3251.00 473.31 Efektif Satış 1827.00 1569.39 146.52 1027.56 49.24 266.32 438.76 301.98 911.91 298.19 1219.63 140.00 14.67 6501.78 3290 42 487 33 ABD EKONOMİSF89 Ekonomi Servisi Yeni yılla birlikte 20 ocakta yeni yönetime kavuşacak olan ABD'nin, 1989'da nasıl bir ekonomik durum göstereceği tartışılıyor. İkinci Dunya Savaşı sonrasının en kesintisiz ve uzun genişleme dönemini yaşayan ABD ekonomisinin yeni yıldaki durumu hakkında farklı göruşler ileri sürülüyor. Reagan yönetimi, ABD ekonomisinin gelecek yıl yüzde 3.5 büyüyeceğini tahmin ederken ozel sektörde görevli ekonomistlerin yuzde 40"ı durgunluk bekliyor. Karamsar ekonomistler, son yedi yıldır kesintisiz suren ekonomik genişlemenin altında yatan sırrın, aynı zamanda, endişe verici olduğuna, ekonomik faaliyetlerde tam kapasiteye ulaşıldıkça fiyatlar ve ücretler genel düzeyinin yükseldiğine, şirketlerin 1980'li yıllarda \apatlama ya durgıınluk hızla borçlanmalarının ise eninde sonunda yuksek enflasyon hızına yol açacağına dikkat çekiyorlar. Ekonomistler, enflasyon hızmı düşürmek için ABD Merkez Bankası'nın (FED), faiz oranlarını pek fazla yukseltemeyeceğini, büyüme hızındaki artışın da uzun vadede enflasyonist baskılara yol açılmadan sağlanamayacağını belirtiyorlar. ABD'li baa ekonomistler de Avrupa'da faiz oranlarının geçenlerde yükseltilmesi karşısında FED'nin de doları desteklemek için aynı yolu izleyeceğini tahmin ediyorlar. ABD'li ekonomistlerin çoğu, 19871988 mali yılında 155.1 milyar dolar olan bütçe açığının mutlaka önemli ölçude daraltılması gerektiğini kaydediyorlar. Fotokopi makinaları Isıanbul 133 03 49 133 C> f km<ı 117 21 15 5 lul Ijom 22 36 S : Mınl 3 53 91 ı Japonya'da Kiichi Miyazavna'mn istifasıyla boşalan Matiye Bakanlığt'na Tatsuc Murayama atandt. Japonya Başbakam Nobory Takeshrta, ^ r gi Reformu Yasast'nın partamentonun onayindan geçmesinin hemen ardından Miyazava1 nın eski yardımcılannban 73 yaşındaki MurayamaVı Maüye Bakanlığı'na atadtğmt Mdifdi. Yüzde 2'nin üzerindeki GSMH ıniş çıkışlarını ve yüzde 10'un üzerindeki fıyat iniş çıkışlarını "büyük" kabul ederek hazırladığımız bu tabloya bakıldığında, 1980'li yıllarda ilk kez 1988 yılında enflasyonda büyük bir tırmanışla GSMH büyüme hızında belirgin bir düşüşün bir arada yaşanacağı anlaşılıyor. Eğer ıddia edildiği gibi büyüme hızıyla işsizlik arasında yakın bir ilişki varsa o zaman işsizlik sorununun da ağırlaşmış olması gerekiyor. Dünyada pek çok ülkede yıllardan beri görülmeyen bir ekonomik performansın gerçekfeştirıldiği 1988 yılını Türkiye için "sefalet endeksinın tırmandığı yıl" olarak tanımlamak için acaba acele mi ediyoruz? Yılın üçüncü çeyreğinde belirgin bir gerileme gösteren özel imalat sanayii üretimi, yılın son çeyreğinde artışa geçmış olamaz mı? Son çeyrekteki canlanmayla imalat sanayiinin yıllık büyüme hızı, DİE'nin ilk tahminindeki yüzde11'likya da DPT'nin tahminindeki yüzde 9'luk rakamlara yaklaşmasa bile ilk dokuz ayda saptanan yüzde 3'lük hızın epeyi üzerine çıkamaz mı? Böylece yıllık GSMH büyüme hızı da DİE'nin ilk tahminindeki yüzde 7.2'ye ulaşamasa bile DPT'nin yüzde 6 dolayındakı öngörüsünü tutturamaz mı? Bu sorulara olumlu yanıt vermek ne yazık ki zor görünüyor. Yılın son çeyreğine ılişkin bütün göstergeler ve belirtiler, imalat sanayiinde bir canlanmanın söz konusu olmadığını ortaya koyuyor. Pek çok pıyasada talep yetersızliği, alışılmamış "yılbaşı indirımleri"ni gündeme getırmış bulunuyor Sınaı ürelımin en önemli göstergelerinden biri olan ithalat talebınde ciddi bir durgunluk var. Yüksek faizlerın can yaktığı ortamda stoka girmekten haklı olarak korkan firmalar, üretımlerini asgari düzeyde tutuyorlar. Bu ortamda yeni yatırımı düşünen zaten yok. Bu nedenlerle bankalardan kredi talebi asgari düzeyde, bankalar pahalı parayı ne yapacaklarını bilemiyor. Tüm bu gösterge ve belirtiler, 1988 yılının ekimaralık döneminin de imalat sanayii için parlak bir dönem olmayacağını ve böyle bir ortamda ilk dokuz ayın ortalamasını belirgin biçimde yükseltecek bir üretim artışının beklenemeyeceğıni gösteriyor. Tarımdaki son durumu bilmiyoruz, ama sanayi kesimindeki reel büyüme hızının 1988 yılında öyle yüzde 89 mertebesinde gerçekleşmesi herhalde olanaksız. Hizmetler kesimi de büyük ölçüde sanayi kesimine bağımlı. Dolayısıyla 1988 yılı büyüme hızının. DİE'nin ilk tahminindeki yüzde 7.2 şöyle dursun, DPT'nin daha sonraki tahmininde yer alan yüzde 6.5'lik rakamı bile tutturması çok zor görünüyor. Bu koşullar altında galiba yüzde 5'lik bir rakamı bile "iyi" saymak gerekiyor. Öte yandan enflasyon, tüketic\ ve toptan eşya fiyatiarına göre yüzde 80'lere vurmuş durumda. Yıl sonunda ınse ınse yüzde 70'lere inecek. İşçi çıkartma haberleri gazete sütunlannda yeni yeni sıklaşmaya başladı. Bu tür haberlerin daha da sıklaşmasına hıç şaşmamalı. Öyle görünüyor ki enflasyonu hafife alan ve enflasyon karşışında acze düşen Özal yönetimi, şimdi dış baskılann da etkisiyle enflasyonu aşağı çekmek için ekonomiye ve topluma çok ağır bir bedel ödetecek, Türkiye yüksek enflasyonla birlikte ekonomik durgunluğu ve artan işsizliği de yaşayacak. Ancak böyle bir süreçten sonra yeni bir noktaya gelinebilecek. Bu tatsız sürecin "kabak tadı" vermemesinı dilıyoruz. "World's second largest computer manufacturer" Digital Equipment Corporation is the world's leading supplier of networked computer systems and a leader in systems integration. We are now in the process of establishing our headquarters in istanbul and are looking for the following professionals to join our Finance and Administration team. managing order backlog, acting as the principal point of contact for customers for order status and problem resolution, ideal candidates will have a University Degree in business administration, together with at least 3 years similar experience, which has also required Customer contact and use of computer systems. Finance Manager Finance and Administration provides high quality financial services aimed at improving the overall efficiency and effectiveness of Digital. Successful candidates should have a University Degree and/or certifıcate in public accounting (CPA) and 10 or more years of experience in similar positions, preferably in multinational companies. Management skills and excellent knowledge of financial disciplines, to coordinate all activities of the Finance and Administration organization are necessary. MBA and experience outside Turkey would be additional assets. Executive and Senior Secretaries Selected candidates will have typing, notehand and other general secretarial skills and ability to use wordprocessor. telex. fax and other office equipment. 3 to 5 years of experience in a business environment, preferably in a multinational company. and a college or commercial high school degree is desirable. Receptionist/Telephonist To provide quality information service and professional reception to visitors and employees and to handle all incoming telephone calls as well as telex and telefax messages and be responsable for various safety and security tasks, successful candidates will ha\'e 2 to 3 years experience in a similar position, preferably in a multinational company and have practical experience \vith various communication equipment. All applicants above should be able to demonstrate first class interpersonal and communication skills. Excellent command of spoken and written English is mandatory. Digital offers top level career opportunities and a competiti\e compensation package. Please send your applications, including a daytime telephone number and a photography in strict confidence to Gülçin Otaran, Human Resources Division, Güven ve Coopers&L>t>rand Denetim ve Danışmanlık A.Ş., Büyükdere Cad. No: 111/2, 80300 Ga>Tettepe/Istanbul Accountants Ideal candidates will have experience in maintaining of legal books, in accounting and financial reporting and in formalities related to tax, labor and imports. Responsabilities will include quality, timeliness, and integrity of accounting data related to sales and services revenues, cost of sales and related expenses and inventories. A University Degree (CPA's preferred), minimum 5 years of experience in similar positions and a knowledge of American accounting principles are essential. Senior Collection Representative In order to perform a wide variety of collection and administrative duties, such as customer collections, reconciliations and problem resolution, successful candidates will have at least 3 years experience in a similar position and advanced knowledge and skills in credit and collection of accounts receivable, including the use of computer systems. A University Degree is mandatory. ATDEN KISA KISA AT hukumetlerinin, topluluk bunyesindekı imalat sanayiine her yıl 118 milyon dolarlık sübvansiyon harcaması yaptıkları bildirildi. AT Komisyonu'nun topluluk içindeki rekabetten sorumlu komiseri Peter Sutherland, sübvansiyonlann. AT içindeki mal ve hizmet uretimi toplamının vaklaşık yuzde 3'unu oluşturduğunu söyledi. AT'de çiftçilerin yıllık kazançları, bu yıl geçen yıla oranla gerçek anlamda ortalama yuzde 1.3 oranında arttı. AT bakanları, dev italyan çelik firması Fınsider'in kurtarılmasına veşil ışık yaktılar. Bruksel'de toplanan bakanların bu kararıyla kurtarma operasyonunun fınansmanı için Itaha'ya 4.9 milyar Avrupa para birimi yardınisağlanacak. Customer Administrators Güvenve Coopers &Lybrand To provide professional administrative support to Digital's Customers and Sales organizations, including imports, export license compliance, Digital Equipment Corporation