Katalog

CUMHURÎYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER tartışılamaz. Diğerleri ise eğer gerekiyorsa, yasal dü(merkezi yönetime) verilmelidir. 2 Karar üretmek için üç yıllık süre birçok fak zenlemeler de yapılarak belirli çözümlere kavuştutör açısından (eleman, deneyim, finansman vb.) çok rulabilir. Yerel yönetimlerimize planlama konusunda biazdır. Yerel yönetimler bu işlevlerini sürdürmeJidirler. Gerektiği anda yetkilerin degiştirilmesi olana linçlendirici ve yönlendirici eğitim hizmetleri verilebilir, kadro sorunlan çözülerek teknik eleman katğı bulunmaktadır. 3 Yerel yönetimlerin turlü eksik ve bilmezliğin kısı yapılabilir, (parasal koşullan özendirici hale geden ötüriı ortaya çıkan olumsuzluklan giderecek bir tirerek) araç, gereç yardımı sağlanabilir. fjlkemiz, gelişmesi doğrultusunda sosyoekonomik yapısını mekâna ara kurum ya da örgüte gereksinme vardır. Bu ara Aynca, bazı yerel yönetimlerin hemen uygulamaaktaran ve biçimlendiren nitelikli imar planlarını, planlama kurum, yönlendirici ve denetleyici işlev üstlenecek ya koyduğu gibi üniversitelerimizin bilgi birikimhiyerarşisi ve süreci içinde çok çabuk elde etmek zorundadır. Yerel tir. Bu kurumun gereğinde belirli konu ve planla lerinden yararlarulabilir. yönetimlerin zaman zaman bilmezliğinden ve deneyimsizliğinden ma kademelerinde onay yetkisinin olması tartışılSiyasi yönetimin bu konularda hızlı ve sağlıkh çömalıdır. zümler arayışı içinde olması zorunludur. kaynaklanan olumsuzluklan ortadan kaldırmak için ülkemizde daha Imar öncede uygulanmış olan dayanışmadenetleme kuralları oluşturulmalıdır. 4 Son yıllarda turizmde ulkemizin güncel hale naklı: planlama özelinde ise şunları söylemek olagelmesi ile birlikte kıyı yerleşmelerimizde önemli Ülkemiz, gelişmesi doğrultusunda sosyoYard. Doç. Dr. ZEKAİ GÖRGÜLÜ Yıldız Üni. Mimarlık Fak. gelişimler ve değişimler söz konusudur. Bu deği ekonomik yapısını mekâna aktaran ve biçimlendişimlerin mekâna yansıması ile birlikte doğal ve kultürel değerler kaybolmaktadır. Yerel yönetimlerin ren nitelikli imar planlannı, planlama hiyerarşisi ve 196O'lı yıllann başından bu yana ağırlıklı olarak runlannı beraberinde getirmiştir. süreci içinde çok çabuk elde etmek zorundaoir. Yerel Uzman kişiler ve ilgili bazı kurumlar bu sonın yetersiz kaldığı bu yörelerimizde, yetkiler merkezi yönetimlerin zaman zaman bilmezliğinden ve deülkemiz gündeminde yer almaya başlayan mekân planlama (fıziksel planlama) ya da imar planlama lann ortaya çıkmasında ve çözümünde, sürecin daha yönetime verilmelidir. Bu konuda bir başka görüş neyimsizliğinden kaynaklanan olumsuzluklan orise, kıyı yerleşmelerimizde yerel yonetim başkanolgusunun önemi, yaran ve gerekliliği, günümüz demokratikleşmesi gereğini savunmuşlardır. tadan kaldırmak için ülkemizde daha önce de uyde artık kişilerce ve ilgili kurumlarca bütünüyle kaŞehircilik yazımnda, seminerlerde, sempozyum lannın türlü baskılardan uzak kalabilmeleri için ata gulanmış olan dayanışmadenetleme kurallan oluşma yolu ile görevlendirilmelidir. bul edilmiştir. Gecikmiş de olsak bu aşamaya ge larda bu savunu, sürekli önde olmuştur. Ya da turulmalıdır. Doğal olarak bu göruslerin her birinin kendi içinlinmesi yine de olumludur, sevindiricidir. Son 2530 "Kentler, beldeler yasayanlarındır. Onlar sahip çıkTüm plan yapım süreci içinde, her konuda eşgüyıllık süre içinde planlama hiyerarşi ve kademele malıdır. Biz kararlanmızı yaşayanların büyük bir de ve ayrıntıda ortaya koyduğu doğrular ve yandümü de sağlamak açısından öncelikle lller Banrini de gözetecek biçimde, fiziksel planlama açısın bölümünün bilgisi dışında üretmekteyiz. Onlar adı lışlar bulunmaktadır. Ancak, konuya bütünde, dedan gerek kamu kurumlan, gerekse özel kişi ve ku na diğer konularda olduğu gibi planlama konusun mokrasinin gereği doğrultusunda ve yerel yönetim kası, Baymdırhk ve îskân Bakanlığı uzmanlanndan, nımlar tarafından önemli çabalar ortaya konmuş da da soruna sahip çıkacak olan kurum, demok ler bu yetkilerinin kullanımında nasıl başarılı olur ilgili yerel yönetim (ya da valilik) ve plancıdan olutur. Giderek bazı ayrıntı konularda (planda ölçek rasi içinde yerel yönetimler ve meclisleridir" biçi lar arayışı içinde, giderek onlara sorunlarının çö şan bu kurullann daha önce belirtilen her konuda zümunde ne tür yardımlar yapılabilir, çabalan ile çok önemli katkıları olacaktır. (Özellikle ülkemizilişkileri, yapılaşma katsayıları, yapı imar duzen mindeki görüşler hep destek bulmuşlardır. de yogun planlama deneyimleri bulunan ve yerel yöleri, donatılar vb.) genel geçer kararlara ve sentez2) Ülke genelinde tüm planlama kademeleri ve yaklaşmalıyız. netimlerle geçmişte çok sağlıkh ilişkileri bulunan, lere ulaşılmıştır. Ancak, özellikle gecikmişliğimiz eylemlerinden İmar ve Iskân Bakanlığı'nın sorumYerel yönetimlerin ve meclislerinin yapılarından den kaynaklanan olumsuzluklan da (ağırlıkla ge lu olması ve onay kurumu özelliğini taşıması, ba ve gereksinmelerinden öturü böylesine yaklaşımlara lller Bankası'nın planlama süreci içinde görev allişmelerin gerisinde kalmamızdan ötürü) günümüze kanlığı yetersizlikler nedeni ile aşın düzeyde yük çok olumlu yanıtlar verdikleri ve verecekleri açık ması zorunludur.) Aynca bu kunıllara, üniversitelerin, meslek odadek yaşamaktayız. İmar planlamasına ilişkin ara lemiştir. Bu yüklenme sonucunda, bir yandan va tır. lannın, kentlilerin ve gerekli olduğu asamalarda ilyışlar, tartışmalar, gelişmeler sürerken, 3 Mayıs tandaşın baskısı, (ilişki kuramamaktan doğan güçgili kurumlann uzmanlannın katılımı sağlanmalı1985 günü 3194 sayılı İmar Yasası'nın çıkması ile lük) bir yandan siyasi baskılar, bakanlığı istediği Önlemler, öneriler dır. Böylesine çok katılımh grup çalışmaları,, gebirlikte konu bir başka boyut kazanmıştır. nitelikte planlama işlevini yapamaz duruma sokYerel yönetimlerin plan yapma ve onama yetki rek özerk karar alanlannın genişlemesini getirecek, 6785 sayılı İmar Yasası'nı yürürlükten kaldıran muştur. Giderek, gerek imar planları bütününde, gerekse daha önce sözünü ettiğinıiz yerel yönetimbu yeni yasanın getirdiği en önemli değişiklik, imar gerekse yerel imar planları ölçeğinde yanlışlar ve lerinin salt bu kurumlann özelinde: planları yapma ve onama yetkilerinin yerel yöne olumsuzluklar ortaya çıkmıştır. • Siyasi ve ekonomik baskılar altında kalabile leri yönlendirici ve denetleyici ara kurum işlevini de ustlenmiş olacaktır. Yerel yönetimler de, beldetimlere ve valiliklere verilmesi olmuştur. Ayrıca soğukkanlılığı ve olmazlığı abartılı dav cekleri, lerinde planlama ve mimari açıdan sağlıklı ve özranış biçimleri yasakçılığa dönüşmüş, bu da ülke• Teknik eleman yetersizliği, Ulkemizdeki alışılagelmiş plan yapma, onama, gün gelişmelere çok önemli destekler sağlayacak bu • BUimsel olamayacakları, denetleme dizgesini ve sürecini tamamen değiştiren miz insanmın genel yapısı içinde herkesin sonınukurulların hızla oluşması için tüm çabalannı ortayeni tmar Yasası özellikle bu maddesinden ötürü nu bildiği gibi çözmesini getinniştir. • Planlama kademeleri arası ilişki ve uyum sağ ya koymalıdır. Doğal olarak bu nedenleri siyasi kabuller doğ lanamayacağı, demokratik boyutundan, plan anlatım (lejant) borultusunda farklı boyutlarda çeşitlendirmek olası. yutuna kadar sürekli tartışılmaktadır. • Planlama normlannın uluslararası olamayaca Sonuç Ancak, bu iki neden, hiçbir zaman planlama süre ğı, Yeni yasa öncesi yetki kullanımlan, ci açısından gözardı edilememelidir. Yetkilerin dagıtılarak gerçek sahiplerine verilmesi • Doğal ve kültürel değerlerin kıyıma uğradığı, Günümüzde ise, yeni lmar Yasası'mn üç yıllık uygünümüzdeki yaklaşımlar • Altyapı, finansman vb. konularda merkezi yö olağan bir yaklaşımdır. Amaç, onlan yalmz bırakgulama deneyimlerine baktığımızda yerel yönetim netimle eşgüdüm kurulamadığı, mayarak, yetkilerini daha da olumlu kullanmalaMerkezi yönetimin (eski İmar ve Iskân Bakanlı lerin olumlu ve olumsuz davranışları birlikte izlen• Ve sonuncusu: Kendi bildiklerini yaptıkları. nnı sağlayıcı, var olan eksik ve yanlışlan giderici ğı) yeni yasa ile birlikte planlama süreci dışında kal mektedir. Genel olarak da bu kesitte, planlamada Gerekçeleri ile kaldınlmasıru istemek fazlaca öz gerekli yasal düzenlemeleri de yaparak, gerçek demasımn en önemli nedenlerinin aşağıda belirtilen yerel yönetimlerin yetkisine ilişkin dört farklı gö nel yaklaşımlar olmaktadır. Doğal olarak bu yasa mokrasi gereğinin yerine getirilmesidir. ler olduğu inancmı taşıyorum. rüş ortaya çıkmıştır: nın yanlışları ya da eksikleri vardır. Ancak, bu koBu konuda siyasi yönetimden meslek odalarına, 1) 1950'lerden bu yana ülkemizde yasanan şehir1 Yetkiler, eskiden olduğu gibi Bayındırlık ve ts nulann önemli bir bölümünün 3194 sayılı yasa ön üniversitelerden ilgili kişilere dek herkes olumlu çaleşme olgusu çok yönlü ve karmaşık planlama so kân Bakanlığı'na ya da yeni kurulacak bir örgüte cesinde de sorunlar olarak gündemde bulunduğu balar ve davranışlar içinde olmak zorundadır. Fiziksel Planlama ve Yerel Y önetinıler PENCERE 17 KASIM 1988 DYP Sözcüsü Sümer Oral, dış öorç anaparası kadar faiz ödemesinin bulunduğunu söylüyor. NBÖİT bunun anlamı?.. Türkiye, artık dış borç aldıkça, dışardan sermaye desteği sağlamıyor, dışarıya sermaye aktar:yor. İş o kerteye dayanmıştır ki, halk özveri gösterecek; yabancı kapitalizme kaynak transfer edilecek. Sayın Sümer Oral'ın bütçe konusuna ilişkin açıklaması çarpıcıdır: 7985'te toplam iç ve dış borç faiz ödemesi 674 milyat lira iken, 1988'de 5 trilyon 400 milyar liraya yükselmiştir. Bu say 1989'da 9 trilyon 300 milyar liraya çıkmaktadır. DYP sözcüsü diyor ki: Bu rakam (9 trilyon 300 milyar TL.) 1986 bütçesinden fazladır. 1989'da 7.4 trilyon anapara ve bütçede yer alan 9.3 trilyon liralık faiz ödemesiyle toplam ödeme 16 trilyon 700 milyar liraya yükseliyor. Bu da 1988 bütçesine yakın. Bu, borçlann hangi boyuttara vardığmı gösteriyor Türk insanmın 1989'da ödeyeceği t lam 24 trilyon 300 milyar verginin 9.3 trilyon lirası borç faiz ödemesine gidecek. Bu, her 100 liralık verginin 38 lirasının faize gitmesi demektir. Bu borçlanmayı mutlaka kesmeliyiz." (Cumhuriyet, 15.11.1988). DYP, sağda bir partrtiir; ama söyledikleri hem gerçek hem zehir zemberek. Peki, çare?.. >Sade suya tirıt lâflarla bu sorunu çözebileceğimizi sanıyorsak, yanılıyoruz. Bir doktor hastasını yanlış tedaviyle dönüşü olmayan noktaya götürürse, bir başka doktorun da elinden hiçbir şey gelmeyebilir. Özal liderliğindeki ANAP iktidarı tarihsel misyonunu yerine getirmiş, Türkiye'yi borç ekonomisine bağlamıştır. Buradan kurtulmak çok güç... Ama olanaksız değil. Sayısal değişimi izlemek, enflasyon fırtınasında kolay olmuyor. Bir devlet düşünün ki, 1986 bütçesi yuvarlak sayıyla 10 trilyon, 1988 bütçesi 20 trilyon, 1989 bütçesi 30 trilyonu aşıyor; yine de enüasyonun gerisinde kalıyor. Yurttaştan alınan verginin her 100 lirasının yaklaşık 40 lirası borç faizine gidiyor. Ne olacak bu işin sonu? Bilen yoktur. ANAP'ın eğilımi ne? 1989'da Sayın Özal Çankaya'ya tırmanacak. Nasıl? Ülke ekonomik çıkmazın batağına gömülürken yükselen terör olaylannı kim kışkırtıyor? Sakın eylemler güdümlü olmasın? Hükümet SEKA grevini neden çözmüyor? Cezaevlerindeki bunalımın üstesinden gelmek çok kolaydır. Niçin pompalanıyor olaylar? Her şey akla gelebilir. Siyasal bunalımı körüklemek; halkı tedirgin etmek; sonra aba altından sopa göstererek ekonomik çöküntü üzerine bir şal atmak mı istiyorlar? "Alternatifimiz yoktur" diyen politikacı, demokratik bir seçeneği içine sindirmediğinden, ülkeyi yeni bir "ara rejim"e sürüklemek mi istiyor? Özetle; ANAP iktidarı çözebileceği sorunlan yokuşa sürerek gerilim mi yaratmak amacındadır? Profesyoneller?.. OKT4YAKBAL EVET/HAYIR "Gözümüzü kırpmadan insan hakları nihaı senedinı imzalarız, ama ceza yasamızda 141142 gibi maddeler durur, güvenlik güçleri sorgulama sırasmda ışkence yapar. işkenceden insanlar ölür. Hatta sadece sorgulamada değil, karakola her düşen insana işkence yapılır. Yazarlar, düşünürler hapsedilirler: kıtaplar yakılır. Dergilere, gazetelere daha matbaada el konur. Sonra da rahat rahat demokratik bir ülke olduğumuz söylenir Öyle ya, kitabına uydurmuşuz bir kere.. üç tane parti kurdurup beş yılda bir seçim yaparak parlamenter demokrasiye geçmişiz." Genç gazetecı arkadaşım Halil Nebiler'ın son günlerde üç tane ilginç kitapçığı çıktı. Hepsi güncel ve ilginç... "Ben Devletim Suçlarım", Ben Devletim Fişlerim", "Ben Devletim Pasaport ver(Arkaa 15. Sayfada) Sen "Devlet" misin? FmPİt/İ HdlJltiKll ^nnfti&l^ntİfi tSJLllltllgl lllltl 6 (ivllk J mağdUriyVtim J " !••! • . Hazıran 1978 yılrnda 20 yıl 10 ay hizmet yaptıktan sonra kendi isteğimle emekli oldum. Emekli Sandtği, 20 yü 4 ay hizmet uzerinden emekli işlemi yaparak 6 aylık hizmetimi uygulamaya koymadı. Aradan 11 yıl geçıi ve ben her yıl 6 aylık mağduriyetimin düzeltilmesi için yılda 4 kez dUZeltUSin u • ,07» , ^ ™ , ,n İş dönüp dolaşıyor, ana muhalefete dayanıyor. SHP ne yapmalı? Gerilim yaratmamak için edilgınleşmelı mı? Üikede ne olurdilekçe ile TC Emekli Dilekçelerime niçin yanıt ldaresi'ne yaptığımız Sandtğı'na başvurdum. verilmedi? Yanıt verme gereği başvurularda sürekli genel sa olsun, başını devekuşu gibi kuma mı sokmalı? Yoksa açıklık politikasını yeğleyip, doğru dürüst muhalefete mi Hiçbirine olumlu ya da duyulmuyor mu? olarak su sıkıntısından söz geçmeli? olumsuz hiçbir yanıt alamadım. Gerekli açıklamamn edilmektedir. 2 0 y ü 10 ayllk Kimileri diyorlarmış ki: °SretmenUğim yapılmasım ısrarla rica Oysa aynı sokaktaki tum " Profesyonel olalım.." .uresince çocuklara hep ediyorum. apartmanlarda su problemi doğruluk. adalet ılkelerınden SEVtL OMER yoktur. Kanımtzca binamıza su Elbette anamuhalefet partisi "profesyonel" olmalı; ama, geçsapmamalarım devletine guven Emekti öğreunenAvdm bağlanns, yapar, sistemde bir mişte çok profesyonel partiler gördük, hepsi de güme gittiler. Bus duygulanyla baglı kalmalanm. gün ANAP, ülkedekı ekonomik yıkımı gözlerden saklamak için hata vardln d e yur a a ezive kamuoyunun ilgisini başka yönlere çekmek istiyorsa, SHP'nin 7' "" " ^'" / Apartmammızm susuziuğun getirdiği sıkmn ve DYP'nin bu taktiği halkın gözleri önünde açıkça sergilemesi, r edemeyeceğını, haksız güçlerin , , *uM*<.utKun gnıruıgı nnınıı, profesyonel ustalığın gereğidır devlet gücuyle ktnlabileceğini. SU Oağlantl bmamızda ıkamet eden Sinmek, çekilmek, gerilemek de bir taktiktir; zamanında kulhaksnhğa uğraymca devlete „;„.«„,;„A~ ™ ' "Uelerde çeşıtlı sağlık lanılırsa işe yarar. basvurmalann, öğrettim. StStetiUnde tîll problemlen doğunaya Bu ülkenin profesyonelleri üç kez sokaklarda tank seslerı duDe\iet bana haksızhk yanarsa Ylfltfl ftir'^ J?Va!?l*.llr' L U T yunca ayıldılar. Partilerinın olan bitenlere ilişkin doğru dürüst bir kime başvurayım? ' " " " ' Düegımız, sorunumuza içten ve "istihbaratı" bile yoktu. TC Emekli Sandığı Genel Bizler, Göztepe 2. Orta Sokak ..' "". >'"ilaim^ ıvedı ÇOZUm Mudurluğu 'ne bir kez de kamu Park Apartmam 'nın »uUinmasıaır. önünde başvuruyorum. sakinleriyiz. 2 aydır binamıza Goztepe 2. Orta Sok. Park Hakkımı kimden alacağım? su gelmemektedir. Sular Apt. sakinlerı OKURLARDAN iyi biliyor gerçekten." Açık söyleyeyim, modayla fazla ilgim yok. Eşim ise sıkı îakipçisl Bu üstümdekileri beraber aldık mesela... Neyin neyle gideceğini, moda olanı, olmayanı iyi biliyor gerçekten. Ben de en önemli şeye karar veriyorum: Elbisenin kumaşınalJ9 Iyi b i r e l b i s e n i n s ı r r ı k u m a ş ı n d a gizlidir.