Katalog

Her dönemde "îyî" faiz.M PAMUKBANK iyi bankadır Paketiıı yükü dar gelirliye Gıdaya ek KDV ANKARA'danYALpiHDOfiAJi 65. Yıl; Sayı: 23038 Cu mh u r iyet BöRSA Her dönemde *>ankacılık. PAMUKBANK iyi bd n ka a ı r Kurucusu: Yunus Nadi 400 TL. (KDV<UÜ<U) 13 Ekim 1988 Perşembe VERGIDE ILKHEDEF TÜKETİCÎ Telaşlı İMKB'de dün, işlem gören 41 hisse senedinin tümü değer yitirdi. Hisse senetlerinde fıyat düşüşü ortalama % 7'yi buldu. Ekonomi Servisi Faizlerin serbest bırakılması borsada panik havası estirdi. Borsada işlem gören 41 hisse senedinin tumü değer yitirdi. Hisse senetlerinde fiyat düşüşleri ortalama yuzde 7'yi buldu. İMKB Endeksi 30 puanlık gerileme ile 404.85 puana kadar indi. Yatırımcıların dün sabahtan itibaren yoğun bir şekilde satışa yöneldiklerini belirten borsa gözlenıcileri, fıyat düşuşlerinin bugün ve yarın da sürebileceğini belirterek "Fiyatlardaki gerileme biraz daha surerse borsa endeksinin 200 puana kadar çekilmesani engellemek gfiç olur" yorumunda bulundular. (Arkası Sa. 13, Sü. 3te) Biçerdover Gibi... ANKARA Oyun tçjnde oyun ANAP iktklarında eksik olmuyor. Büyük bir ekono.mik paketı açarken bile, çok yönlü ekonomik karartar birbırıni ızlerken bıle, ıktidann kendi birimleri arasırKJa "ayak oyunlan" yine de eksik kalmıyor. Faizlerin serbest bırakılması kararında ANAP hükümetı görünürde tüm yukü Merkez Bankası'nın üstüne yıkıyor. Yasadaki ilkeye göre "Faizleri Bakanlar Kurulu belirter" diye bir madde var. Ancak, Bakanlar Kurulu bir kararname çıkarıyor ve "faizi belirteme yetkısıni Merkez Bankası'na devrediyor". Dolayısıyla, teknik olarak "faizleri serbest bırakan hükümet değil, (Arkası Sa. 11, Sü. 4te) KDV zanunı Temel gıda maddelerinin KDV oranı yüzde 3'ten 5'e çıktı. Yüzde 8 KDV alınan ilaç, eğitim, sağlık hizmetleri ve gazetede oran yüzde 10'a çıkarıldı. Yaygın KDV oranı yüzde 12'den 10'a çekilirken, lüks mallann KDV oranı yüzde 15 olarak düzenlendi. Çimentoya °/o 17 Petrol ürünlerine yapılan zamların ardından çimentoya yüzde 17, boruya yüzde 1525, ipliğe yüzde 614, halıya yüzde 15, elektronik ürünlere yüzde 27 arasında zam geldi. îzmir'de toplu taşıma ücretleri yüzde 2535 arttırıldı. Video bandrol ücretlerine yüzde 2050 arasında yapılan zamdan sonra yerli video kopyalarının bandrol ücreti 200 liradan 300 liraya, yabancı video kopyalarının bandrol ücreti ise 500'den 600 liraya yükseltildi. 13. Sayfada ZAMLAR PES PESE GELÎYOR CÛNEYT ARCAYÛBEK yazıyor ANKARA Kafalar allak bullak. Zam konulu resimli roman sürüp gidiyor. Bugün petrole, yarın yine komüre, günü birlik et> ket değiştirmeye eli alışkın sanayicının, tüocann, esnafın gayretiyte butun tükatim mallarına. Ekonomiyi girdiği çıkmaz sokaktan yine özal'ın kurtaracaöını ilan edenlerin aklına şaşmaz mısınız? Özal'ın elinde ne yeni re(Arkast Sa. 11, Sü. l'de) PortreL V e r g i iadesi Ücretlilere yapılan vergi iadesi sınırlamyor. Başta buzdolabı, çamaşır makinesi, halı, kilim gibi mallar olmak üzere tüm dayanıklı tüketim mallarında çalışanlara bundan böyle vergi iadesi ödenmeyecek. PeşİH v e r g i Peşin vergi uygulaması ile KDV'nin ilişkisi kesildi. önümüzdeki yıldan itibaren peşin vergi,yıllık vergi beyannamesinde gösterilen tutar üzerinden ödenecek. 8. Sayfada BÜTÇE 32 TRİLYON 13. Sayfada Faizler serbest J0 Darısıbaşırja!. Faizler bekliyor Kulis BANKALAR DÜN BtRBÎRM KOLLADI TAHTAKÂLE Dalgalı 4 li I ISADAMLARINDAN TEPKF Bankacının zorgünü MERALTAMER Bankacüar dün zor bir gOn yaşadı. Ardı ardına toplantılar düzenleyerek bir yandan kendi f aizlerirü ve maliyellerini belirlemeye çalışırken, diğer yandan da "komşa"da ne olup bittigini, yani diğer bankalann ne gibi kararlar aldıgını ögrenmeye ugraştılar. Biz gazeteciler ise son dönemdeki deneyimlerimizin ışıgmda önce Pamukbank ve IktİMt BankasTndan " s e s " çıkmasını bektedik. Nitekim ilk telefon tktisat'tan geldi. Saat 13.00'te basın toplantısı yapıyorlardı. Muhabiı arkadaşımız tktisat Bankası'na (Arkası Sa. S, Sü. Tde) Serbest faizin ilk gününde bankalar birbirlerini kolladılar ve oran açıklaması yapmaktan kaçındılar. îlk faiz açıklaması îktisat Bankası'ndan geldi. Iktisat, vadesiz faizi yüzde 38'e çıkardı. W§erkez Bankası, bankalann serbest faizi en az 1 aylık süre için belirlemesini kararlaştırdı. Bankalar ilan ettikleri oranı 1 ay değiştiremeyecekler. Piyasada 1 yıl vadeli mevduat faizi yüzde 75 dolayında bekleniyor. Ekonomi Servisi Bankalar, serbest faizin ilk gunüniı "birbirlerini koUamakla" geçirdiler. Büyük bankalann yüzde 75'lik oran ttzerinde durduklan belirtilirken, yeni faizlerini ilk açıklayan Îktisat Bankası, 1 yıl vadeli mevduat faizinin yüzde 64'lük dUzeyini değiştirmedi. Banka, vadesiz mevduat faizini 28 puanlık artışla yüzde 38'e yükseltirken, 1, 3 ve 6 ayUk faizleri 1517 puan arttırdı. Serbest faizde "pazarlık tırmanışı"nı engellemek için, faizlerin ayda bir değişeceğı hlıkmu getirildi. Ankara büromuzun haberine göre mevduat faiz öranlannın serbest bırakılmasına ilişkin Merkez Bankası tebliği dünku Resmi Ga(Arkası Sa. S, Sü. Tde) Dün sabah saatlerinde Tahtakale'de 1910 liraya kadar düşen dolar, Merkez Bankası'nın beklenenin çok üzerinde bir kur belirtemesi nedeniyle yeniden 1955 liraya çıktı. Ekonomi Servisi Hükümetin aldığı son ekonomik kararlar dün döviz piyasalarında "kargaşa ve belirsizlige' neden oldu. Mevduat faizlerinin serbest bırakılacağı haberi dün sabah saatlerinde Tahtakale'de dolann önceki güne göre 65 lira değer yitirerek 1910 liraya duşmesine neden oldu. Ancak, Merkez Bankası'ıun, dolann bugün geçerli olacak efektif satış kurunu 63 lira arttırarak 1921 liraya çıkarması, akşam saatlerinde Tah(Arkası Sa. 13, Sü. 4te) DÖVtZE LtRA OYUNU 11. Sayfada Ekonomi Servisi Faizlerin Hükümetin aldığı önlemlere ilk serbest bırakılması ve ekonomik tepkiler genellikle "kaygı" tedbirler paketinin açılmaya başifadesi ile değerlendirildi. laması bankaasanayi ve tıcaret Vehbi Koç, "özal çok hızlı gittl çevrelerinde genellikle kaygıyla karşılandı. lzmir Ticaret Odası'nKaygılıyız." derken, da konuşan Vehbi Koç, kaygıh olFaralyah, 'Faizlerin serbest jduklannı söyledi ve özal'ı "Her bırakılması,enflasyonuyükseltecek şeyi bir an önce yapma heyecanı i k hızh gitti. Ban ana konularda değerlendirmesini yaptı. Koç: Kaygılıyız ölçünün kaçmasına sebep o M ı " diyerek eleştirdi. tzmir Büromuzun haberine göre işadamı Vehbi Koç dün tzmir Ticaret Odası'nda yaptıgı konuşmada enflasyonu birdenbire düşürmenin son derece hatalı olabileceğine dikkat çekerek "tedrid" olarak düşurülmesi gerektiğini (Arkası Sa. 8, Sü. 3te) Katsayıya Ozalfreni ANKARA (Cumhuriyet Biirosa) Başbakan Tnrgut Ozal, memur, emekli ve diğer kamu personeline yüzde 3035 oranmda maaş artışı sağlanması yönündeki öneriye karşı çıktı. Ozal, Maliye ve Gttmrük Bakanlığı'nca haarlanan 125 veya 130 katsayı önerisini yüksek buldu. özal'ın katsayının 115 veya en çok 120'de tutulmasını istediği öğrenildi. Yüzde 3035 zammı fazla buldu Basındaki bunalımın sorumlıısu iktidar Gazeteciler Cemiyeti: Dalan'ın kamulaştırma yetkisi Başbakan özal'ın, Maliye Bakanlığı'nca hazırlanan, memur maaş katsayısının 125 ya da 130'a çıkarılması önerisini yüksek bulduğu, katsayının 115 ya da 120'de tutulmasım istediği öğrenildi. Maliye ve Gümrük BakanJığı yetkilileri, Başbakan özal'ın katsayının 115 veya en çok 120'de tutulmasına ilişkin talimatı üzerine hesaplamaları yeniden ele aldı. Yapılan yeni hesaplamalara göre, maaş ve aylıklara 1989'un ilk altı ayı için sağlanacak artış oranı yüzde 2530 dttzeyinde kalacak. Maliye ve Gümrük Bakanlığı (Arkası Sa. 11, Sü. 3te) Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu yaptığı açıklamada "Saym Başbakanın bazı gazeteierin yönetimine kanşır biçimde basın kurumlannı ve meslektaşlanmızı dikkatsiz ve suçlayıcı bir dille eleştirmesi, basın bunalımımn temel etkenidir" dedi. tstanbul Haber Servisi Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kunılu, basının bugün içinde bulunduğu bunalımlı durumdan tek bir kişi ya da kurumun sorumlu tutulamayacağıru, ama sorumluluğun büyük payının bazı çevrelerce de yüreklendirilen siyasal iktidarda olduğunu belirtti. Gazeteciler Cemiyeti Yönetim (Arkası Sa. 8, Sü. 4te) \alıcıların korkulu ayı İstanbul Anakent Belediyesi'ne, gezi alanı yapılmak üzere Boğaziçi kıyısmda 5 yıl içinde kamulaştırma yetkisi veren Boğaziçi Yasası'nın geçici 10. maddesi 22 Kasım 1988'de kendiliğinden yürürlükten kalkıyor. Böylece, 1950'lerden sonra yapılmış 126 yalı/ apartmanm korkulu yıkım rüyası sona erecek. Dalan, konuyla ilgili olarak, "Ben de yeni fark ettim.şimdi bazı yerleriçin istimlak karan alırım"dedi. KEMAL KÜÇÜK'ün haberliO. Sayfada Ödülün sahibi bugün belli oluyor 22 kasımda sona eriyor TİSK: Işçinin geçinmesi zor Bugünkü ücret seviyesinin işçilerin pek çoğunun ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğunu itiraf etmeliyiz, diyen TİSK Genel Sekreteri Kubilay Atasayar, enflasyonun altında ücret politikalannın da yanlış olduğunu belirtti. Çalışma yaşammdaki sıkmtılann "işyerlerinden" değil, "ekonomiden" kaynaklandığını söyleyen Atasayar, enflasyonla birlikte piyasada durgunluk olduğunu ve bunun işverenleri toplusözleşmelerde yüksek rakamları vermek için endişelendirdiğini savundu. Edebiyat Nobelı için büyük yarış isveç Nobel Akademisi'nin bugün sahibini açıklayacağı Edebiyat Odülü'nun en yakm adaylan Mario Vargas Llosa, Octavio Paz, Jorge Amado, Carlos Fuentes, Çinli yazar Bejing, Nadine Gordimer, Doris Lessing, Joyce Carol Oates. Odülü şimdiye kadar her üç yazara karşı bir ozan, her yedi erkek edebiyatçıya karşı bir kadın sanatçı JCOates J.Amado FARLAMENTODAN Hayaliciye hapis cezası Izlandafyı yenemedik A Milli futbol takımımız Dunya Kupası grup eteme maçında izlanda İle 11 berabere kahjı Izlanda karşısmda özellikle son 25 dakikada oynadığı bastulı futbolla sayısız gol pozisyonuna giren milli takımımız bunlardan yalnızca bihni Ünal ile değerieıidirebildi.İlk yannın son dakikası içınde Savaş Koç'un düşurulmesi ile kazanılan penaltıyı 1988 Avrupa gol Kralı Tanju Çolak golle sonuçlandıramadı. İzlanda karşısmda alman beraberiik nedeniyle futbolculara 1'er miryon lira prim ödeneceğı açıklanırken, 2 kasımda Viyana'da oynanacak olan AvusturyaTCırkıye grup eleme maçının galibiyet primi 2 milyon lira olarak belirlendi. (Fotoğraf Mustafa Ersoy) IŞ1K KANSUnu. haberi 8. Sayfada TB1KM Adalet Komisyonu'nda muhalefetle işbirliği yapan ANAP'ın ittifakçı milletvekilleri, hayali ihracat suçlularına 510 yıl hapis cezası öngören öneriyi genel kurula gönderdiler. 7. Sayfada aldu 8. Sayfada Ekonomi Bıçak Sırtında... O z a l hükümeti ekonomiye ilişkin yeni bir "paket" daha açmaya başladı. Mer seferinde olduğu gibi paketten yine geniş yığınlara ek yük getiren önlemler çıktı. Temel gıda maddelerinde, ilaç, hastane ve egitimde KDV oranları arttırıldı; dayanıklı tüketim mallarında ise KDV kaldırıldı. Akaryakrttan başlayarak zincirteme zamlar piyasayı gittikçe artan bir hızla dolaşmaya koyuldu. Paketin bu boyutu şaişırtıcı değildir; zaten bekleniyordu. Şimdi soru şudur: Hasta bu ilaca cevap verecek mi? Yara dikiş tutacak mı? özal hükümetinin görünürdeki amacı, enflasyonu önce denetım altına almak, sonra da düşürebilmektir. Büyüme hızının yüzde 5 olarak belirienmesi; bakanlık bütçelerinde kısıntı; göstermelik de olsa tasarruf; başla(Arkası Sa. 11, Sü. l'de) HASAN CEMAL • Sıkıyönetim kaldırıldı Cezayir'de • Serbest bötgede İlk üretlm Mersin Serbest Bölgesi'nde ilk üretim yatınmını, adı yönetim, duruma hâkım olduğu izlenimini açıklanmayan bir Japon firması vermeye çalışıyor. 3. Sayfada • İran Humeyni'nin veiiahtı durumundaki gerçekleştirecek. Ekonomi'de • Tütünde karamsar hava ABD'den Ayetullah Muntazari, her türlü göruşe söz yapılan ithalata tepkiler sürerken, DYP ve hakkı tanmmasını istedi. 3. Sayfada SHP Onerge verdi. Ekonomi'de • Yaratıct bir 'canavar' Pablo • Evren'in F.AImanya Picasso'nun son 20 yılı, Londra'daki Tate gezisl F. Alman Gallery'de. 4. Sayfada Cumhurbaşkanı Richard • Süper emekllllkte yol aynmı Yasayla v o n Weizsaecker, Kenan ilgili iptal ıstemi duğıimü bir ay içinde Evren'in ziyaretinden çözülecek. 6 Sayfada memnunluk duyacağını • Atasoy rahatsız Atasoy'un söyledi. Arka Sayfada rahatsızhğının son gunlerde arttığı ve • ABD, İran'a göz kırpıyor VVashington, istifasının gundemde olduğu belirtiliyor. Ortadoğu'da yeni dengeler oluşturma hazırlığfnda. Arka Sayfada 7.Sayfada UGURMUMCU GOZLEM Katılım... LONDRA Yurtdışında yasayan Türklerin oinbir türlü sorunu var, sorunların başında çeşitli Avrupa ülkelerinde Türkler için konulan vize zorunluluğu. örneğin, Federal Almanya'da yaşayan bir Türkün, İsviçre'ye, Fransa'ya, isveç'e, Hollanda'ya gitmesi için bu ülkelerden vize alması gerekıyor. (Arkası Sa. 11, Sü. Tde)