Katalog

24 OCAK 1988 KÜLTÜRYAŞAM HAYVANLAR İSMAİL GÛLGEÇ CUMHURİYET/5 Marvo Ferneri, yeni fılminde Batının Afrika'ya yaklaşımını eleştiriyor 'Afrika'ya yardım kampanyalan sömürgecîliğin bir tür devamı' Küiir ServM Italyan yönetmen Marco Ferrcıi'nin yeni fîlmi "İsiniz TdnnMfaı, Beyadar!" gecen çarsamba Fransa'da gosterihneye başiandı vt başlar başlamaz da kamuoyunda taıtışmalar yarattı. özellıkle son yıllarda Bau ülkelennde yoğunluk kazanan Afrika'ya yardım kampanya ve konserlerine, Batının Afrika'ya "iyflfluever" yaklaşunına bir tajlama niteliğindekı film, Fransa'da yayımlanan "liberatioo" gazetesinin kapak konusunu da oluşturdu. Uhıslararası yardım kururuşlan, Ferreri'nin gerçekleri saptırdığrnı Ueri sürerken, bazı radikal eğüimlilcr de yönetmeni yeterince "sert ve kcsUn" olmamakla eleştirdiler. Filmin, birkaç hafta önce Fransa TV'sinin 1. Kanalında yayunlanan ve Afrikalılann Avrupalı doktorlar tarafından "lyileştiriJmesiıü" konu alan bir dizi programdan hemen sonra gösterime girmesi de, tartışmalann alevlenmesine katkıda bulundu. FeiTeri'nin "lsiaiz Tıkınsda, Beyazlarl" fılminde, Fas'taki bir rnahnımiyet bölgesıne yiyecek yardımı götüren "Mavi Melekler" adlı bir gönüüü grubunun başına gelenler anlatılıyor "Atom çagında Ta$ Dcvıfari yajayan" Afrikahlar, başlangtçta, yiyeceklenn taşındığı kaplara "haTtamadın, ytyeceginln onbnc koomasm bekJeyen köpekler gibi!" bakıyorlaı. Yardım «meyardım alma ilişkisinin tuhaf ve gülünç yanlanm vurgulayan fdm, "vahşiler"in "»•rdımsever beyazlar"ı pişirip yemeleriyle son buluyor. Fransa'da yayunlanan ttnlü sinema dergjsi "CaÛer dn Onems" dergisinin 1988 ocak sayısına bir derneç veren Ferreri, filmiyle ilgili olarak şunlan söyledi: "Beni «sıl kızdıran, gerekçelerin, dnygulann \e sozcnklerin köruye kallaaılması. Afrika'da eskiden beri uyguUnan, ashnda bir polis operasyoMndan başka Ur se> degil. Gerek ttalya'da gerek Fransa'da bu hiicâye soo yıflarda yeniden moda oldn. Eger insaolar yöaleMUrflmemi;tc, OBİan yöalendirecek bazı jeyicr KİM KÎME DUM DUMA BEHIÇ AK Marco Ferren'mn Fas'ta çeköjı "IşınızTıkırmda, Beyazlar'' adlı fiimınbaşroiunde, Fransn sinemasınm son dönem yeteneklerinden Maruschka Oetmers oynuyor Batmın Afnka'ya yardımına bfr taşlama nıteliflındekı i filmin sonunda, yertiler, keridBerine "yardım" oöturen Oetmers'i pişirip yiyodar. bolnnnr. Bu da zaten düzenin kendisi. Bdki artık eskisi gibi Afrika')» >olculuk yapıimıyor, ama iyiliksrver bir egzotizm ortahgı kapladı!" öte yandan Marco Ferreri, "LiMration"un konuyla ilgili sorulannı da söyle yarutladı: BanUn sizîn Afrika'ya >ardım konnsHDda yeleri kadar eteşürel davranmadığınızı, bu konada daha sert olabflecefinizi onc siınıyor. FERRERİ Daha sert olamam. Ben halk içın film yapıyorum. Seyirciler bundkn daha fazlasım harmedernez. Ben uysal insanlar ıçin uysal fılmİCT yapanm. Bebekler için. Eğer daha ileriye gidersem kimse beni izlemer. Ama gerçeğin benim anlattığundan daha aa olduğunu söyleyenler elbette kı haklı. Yardım orgutkri ise sizin filminizdc (itdigiBİz tablolann $/ttçek olmadıgmı iddia ediyorlar. FERRERİ Bugun yapılan yıne bir bakıma sömürgecılık. Aynı anlayışta bir olay huküm sünnekte. Tabiı daha iyi örgıltlenmiş ve bu yüzden de daha tehlıkeli. Sorun yararlı olup olmamak değil; çünkü bu yardımlar tamamıyla yararsız, etkisiz. tyilık, arta kalan yünkrle kazak ören yaşlı bir kadına benzer. Sinemadan çıkan seyircflerta artık bu yardım orguttainc hiçbir bagişta bulunmamajı karar verdikleri jöriilüyor. FERRERİ Tabıi bu çok iyi. Para vermemck lazım, bu sistemi de sarsacaktır. İnsanlar tum bu sefaletten sorumlu olduklanru düşümnek durumunda değiller. Bunun sorumlusu devletlerdir. Bu konuyu onların düşünmesi gerekir. Bu Batı uygarlığırun sorunu. Bu yüzden, yapılan ıyılıklerı çok tehlıkeli ve şeytani buluyorum. Televizyonda her gün açlıktan ölen 40 bın çocugu göruyoruz. İnsanlar a bu dururr.un biam sistemımizden dolayı ortaya çıktığını nasıl anlatmalı? Artık burada "iyfflk yapmak"tan değil, "adil dıgılım'dan söz etmek gerek. Şöyleyazabilirsiniz: "Ferreri klmsenin tek bir knraf M e vennemesini nmnyor." Peki ya sonra? FERRERİ Sonra ne? Neden yiyecekten elde edilen 'artıkdeğer'den söz edilmiyor. Bu eşit olarak dağıtüsa herkes yemek yiyebüir Şöyle diyonım: "tytBgeson verettm, yiyecekten dde edilen kfin degerleadiren Dİnslararasi bir birlik knralım". Sürekli yiyecek kamyonlannı gösteriyorlar. Ama Afrika'da ne stoklanmış buğdaylar ne de mısır daglan görüyoruz. Aslında kimse yiyeceğine dokundurtmuyor. Çünkü yiyecek Avrupa demek, borsa demek, iktidar demek. Kısacası iyiük, duzeni surdürmeye yarar ve sömürgecilikten daha tehlikelidır. OOooofi! oooo Hi P Î K N İ K PİYALE MADRA ŞU ÇiZSİ TİPE PI>OP. Türk algıları 'üzesfne doğru Tarihi mirasımızın korunmasını hedefleyen TBMM Milli Saraylar Daire Başkanhğı, Aynalıkavak Kasrı'nda düzenlediği "Turk Çalgılar Sergisi" ile yeni bir muzeye doğnı ilk adımını attı. OĞUZ SOYDAN ~ Aynalıkavak Kasn, Bestekâr Sultan III. Settm dönemi kültürünün ve tarihi mirasımızın önemli bir kesiti sayıhyor. Yapının iç mimarisi ve süslemesi, dönemin mımari ve süsleme özelliklennı yansıtırken, iç mekânı çevreleyen, özgün özellikte işlenmiş Şeyta Galip ve Enderani Faztl'ın kasideleri, bu kasıdelerin yanldığı Yesari'nin talik hatü yine aynı dönemin edebiyatını ve hattatlığını sergiler. Aynalıkavak'ta bu kültürün parçalanndan birı daha sakhdır. Seanlenen, ancak gozlenemeyen bu gız, III. Selim'in müzigidir. Tarihi mirasımızın korunması yanında, asbna uygun değerlendirilmesini de hedefleyen, Türkiye Büyılk Millet Meclisi Milli Saraylar Daire Başkanlığı, Aynalıkavak Kasrı'nda düzenlediği "Tttrk Çalgdan Sergisi" ile Türk çalgılannı ıçeren görsel kaynaklan bir araya getiriyor. Temel amaç, gelecekte oluşturulacak "Tiirk Çalgüan Mozesi"... Türk Çalgılan Müzesi'ne olusum asamasında armağan edilen Türk çalgılannın giderek artmasını da Özlenen muze sonucunun habercisi olarak değerlendiriyoruz. Aynalıkavak Kasn Türk Çalgüan Müzesi'ne Tamburi Necdet Yaşar bir adet tambur ve kemençe, Neyzen Sadrettin Öıçimi bir adet ney, araştırmacı Söhı Umor iki adet kaval, bir adet kabak kemane ve bir adet Karadeniz kemençesi annağan ettiler. Müzeye, Gevheri Osmanoğlıı vârislerince de, farkh tarihi özellıkler taşıyan değerde sedef kakma, fildışi süsleme ile donanmış iki adet kemençe, bir adet tambur, dört adet ud ve iki adet keman, ayrıca fildişi ve ahşaptan ince işçilikle üretilmiş tambur, ud ve kemençe yayı maketleri, taş plaklar ve nota delterleri de armağan (edildi HIZU GAZETECİ SECDET ŞE\ KttlLDENİZ MUÜ 'mn GüYA GEQİORU7~ GtlN&E İNPl fÖKULUYORUMAPAki MEM ORAHl YuZOE 83 9O Ğ e'ı0i OIUYOR iluJ&ULPVK Â^&B A I n l n l a n V k l l l i n i l S I istanbul Oevlet Resım ve Heykel Müzesi'nde açılan "Kurtuluş Savaşı ve AtaturK PortI I I I U K 1 | I I U I U I I I M releri" sergtsı ay sonuna kadar görulebtlecek Cemal Tollu, Alı Çelebı, Zekj Kocamernı, Nazmi 2ya, HBtmet Onat, Nurullah Berk. Dtaçcr Erimez, Namık ismail, Şefik Bursalı, Arrt Kaptan gibi ressamlanmHJn konuyla ılgılı yapıtlannın sunuklugu sergMe Zekı Faık Izer'ın "Inkılap Yolunda" adını taşıyan tabtosu da ver atıyor. 'Beyinler' dünyayı tardştı Fransa Devlet Başkanı Mitterrand'la Nobel Banş ödülü sahibi Elie Wiesel'in ortak girişimiyle düzenlenen toplantıya eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger, eski Federal Almanya Başbakam Willy Brandt, geçen yü Nobel Banş ödülü'ne değer görülen Kostarika Devlet Başkanı Oscar Arias da katıl'iı. Arias, geiecek toplantımn ülkesinde yapılmasını önerdi. SABETAY VAROL PARİS Fransa Cumhurbaşkanı Mitternuıd ile Nobel Banş ödülü sahibi Elie W'iesel'in ortak girişimiyle bir araya gelen 75 Nobel ödülü sahibinin dört gün süren toplantısından sonra on altı maddeden oluşan bir sonuç bildirgesi yayımlandı. Dftrt gün boyunca degişik alanlarda Nobel odülüne layık görulen 75 sahsiyet, dünyamızın Önümüzdeki dönemde karşı karşıya geleceği sorunlan tartışma fırsatı buldu. Fransa'da başkanlık seçimlerine üç ay kala Cumhurbaşkanı Mitterrand'ı bilim, sanat, poliüka ve düşünce alanlannda dünyanın sayılı isimleriyle bir araya getiren bu toplantı bazı çevrelerce Fransa Devlet Başkanı'mn "medymtik bir operasyonu" olarak eleştirildi. Dort gün boyunca, söz konusu toplantı nedeniyle Pans'te bulunan ünlü kışiler Fransız Televızyonu'na çıkarak görüşlerinı dile getirdı. Bılim adamı ve yazarlar. gazetecılerin "Mltterrand'ın secim kampanyaaaa aiet otanaktan endi^eieuniyor mosunuz?" seklindekı sorusuna muhatap oldular. MJtterrand'ın yakın arkadaşı olan Nobel Banş ödülü sahibi Yahudı yazar EUe Wiesel bu tür suçlamalann Nobel ödülü sahiplennce göğüslenmesi konusunda önemli rol oynadı. Ikinci Dünya Savaşı'nda ölüm kamplanna gönderilen ve çalışmalannda surekli olarak bu temayı işleyen Elie Wiesel dört gunlük toplanüyı şu cumlderie özctledi: "AcB Mr dnnıman ortaya çtkbgı ber yerde bir Nobel delegasyoau haar bulnnacak. Bir an için, Bopbal ya da Çemobü fadalaruua meydana gddigi yerkre, insan haklannın Udal edfldigi dnnunlarda bir Nobel delegasyonunun g&nderildijjni dfisünelim." 75 Nobel odulü sahibi iki yıl sonra bir daha toplanmaya karar verdi. Orta Amerika1 daki banş ginşimlen nedeniylt geçen yıl Nobel Banş ödülü'ne layık görülen Kostarika Devlet Başkanı Oscar Arias, bundan sonrakı toplantımn ülkesinde yapılmasını önerdi. Gözlemciler toplantıya katılan Nobel ödülü sahiplerinin büyük çogunluğunun fizik, kimya ve biyoloji gibi alanlarda uzman bılim adamları olduğuna dikkati çekerek, banş ödülü sahibi Nobellilerin en çok söz alanlar olduğunu belirtiyorlar. Eski ABD Dışislen Bakanı Henri KMııyr, eski Federal Almanya Basbakanı Wiiiy Brandt ve Kostarika Cumhurbaşkanı Oscar Anas bunlar arasında sayılabilir. Bilimsel ve teknolojik gelismelerin insanh|ın gelecegı üzerinde oynayabilecegi olumlu ve olumSU2 rol, toplumun bu çahşmalann sonuçlan üzerinde karar sahibi olması gibi konular yanında, insan hakları ihlalleri, çevre kirliligi, açlık ve yoksulluk konulan da değişik disiplınlerden gelme "beyinler" arasmda özgür bir atmosfer içinde tartışıldı. Kendi alanlannda sivrilmiş bu sahsıyetler arasında ezıci coğunluğun ilk kez bir araya geldiklerine de dikkat çekiliyor. Bu nedenle, laboratuvarında jenetik çalışmalan yapan bir biyoloji uzmanıyla, bir stratejistin ya da bir şairin göriış alışverişinde butunması, elie tutulur sonuçlar vermese de insanlığın geleceği açısından önemli bir dönüm noktası sayılıyor. Bilimsel çalışmalar açısında şu noktalann tartışmaya açıldığı söylenebihr: 1 Bilim bir kuvvet kaynağıdır. Dolayısıyla bireyler ve halklar arasında eşit şekilde dağıtılmalıdır. 2 Bilim, kültüriln bir parçasıdır. 3 A1DS gibi aciliyet gerektiren alanlarda bilimsel çahşmalar hızlandınlabilir. Bilim adamlarının, sanatçı.polıtikacı ve hukukçularda bilimsel dallarda bilgi eksikliği saptadıkları da ifade edildi. Nobel ödülü sahiplerinin özellıkle vurguladıklan başka bir nokta dünyadaki açhk oldu. Nobelcilerin bir bölümü, açlığa karşı mücadeleyi amaçlayan bir reklam filminin yapımında yer aldı. Değişik dillerde ve her birince birer sözcüğü söylenen bir cümle reklam filminin konusunu oluşturdu. Söz konusu cümle şöyle: "Herkesin ve her biriraizin, canlılan kortarma görevini yasa gucunde sayması gerekiyor." Kısa film Fransız TV'lennde gösterilmeye başladı. "Nobel Aid" (Nobel Yardımı) adı verilen uzun sürdi yardım kampanyasının "Yardımsever kuruluslar aracıhğıyla gıda yardımı dağıtma yerine, acillik gerektiren yerierde kırsal gelişmeyı hızlandırmak üzere devlederin somut eylemlere sokulması"nı amaçladığı ıfade edildi. 75 Nobel ödiüü sahibi Paris'teki toplantıda bir araya geldi AĞAÇ YAŞKEN EĞtLİR KEMAL GÖKHAN TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAS 17f2'PE BU6UN, ÜMLÜ P£CJSYA KRALt 8ÜYÜK FRtEO&tCH ge&LİAJ'PE POĞMUŞTUTAHTm BU UIUOUĞU SÛHe IÇIND£ PRUSYA'Yt /4VGUPA'N(N eU ÖM6MLİ GÜCÛ DURUUUMA G£rt&£M FRteO&CH, YALNIZCA ASIceRUK AÇISlNDAM DBGlL, StUM ,SAUAT V£ F£LSEF£ye VEftPİĞı ÖMEMLE DE Dt&ttATr ÇEK/UI/fT7. ÖZBTLE, BÛYLJZ FRlEOfllCH, "AYCXN DESPGTLU6U " DEfJEBİLECEK. gtR YÖNETİM !<UI/ZMUŞTU. AYNt YfUASDA 77IH77* 24 Ocak Emeklilere ^bedava' tiyatro ANKARA (ANKA) Türkiye^ de ilk kez gerçekleştirilen bir uygulamayla, emeklilere ücretsiz olarak oynanan "Agaçiar Ayakta Ölur" adh oyun, 25, 26 ve 27 ocak gunleri lstanbul'da sahnelenecek. Etibank Sanat Tiyatrosu tarafından üç gün süreyle Harbiye Kenter Tiyatrosu'nda oynanacak Cosonanın ünlü oyunu "Agaçlar Ayakta Ölür", Ali Hurol tarafından sahneye konuldu. Emeklilerin, Etibank şubelerinden edinebilecekleri davetiyelerle ücretsiz olarak ızleyebılecekleri oyunca, Devlet Tıyatrolan'ndan Hepşen Akar ve Tontris Çetinel, konuk oyuncu olarak yer alıyor. Oyunda rol alan diğer sanatçılar ise şunlar: Ertan Ssvaşp, Ali Harol, Sezai Aydın. Metin YavaşogJo, Nusret Çetinel, Metin Coşkun, Biknl Yüdıran, Ferhunde Horol, Lale KaTBda. Semra Demlrel. BASAR/SJ MUNECCIMLERDEN MIFf BULUNAN OSMAMU PADJÇAH( nr. MUSTAFA, PKUSYA K&li/ BÛYÛK FKlEPRlCH'TEN ÜÇ NECCİM YOLLAMASffJf (ZıCA €TMİÇT/f. P A , PfZUSYA /CRAL/AJIAI BAŞARILA&IUI, İYİ MÜNECCtMLER.E SAHİP OU/l/iSlNA SAĞLAM/ÇTf !. üksek T,p OkıAı »u açması 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Singapur manevraları geiecek hafta başhyor 24 Ocak 1938 sonra Japonya ile Amerika ve Ingiltere arasında bir harb tehlikesi mevcud olub olmadığı sualini sormaktadır. Bununla beraber bu gazete Japonyamn yeni bir silah yarışına başlamasına ihtimal vermemekte, çunku Japonyamn Ingiltere ile anlaşmağı tercih edeceğını muhakkak addetmektedir. 19381988 100 tayyare ve 10.000 kışi iştirak edecektir. Bu manevralardan maksad, büyuk tngiliz deniz üssiınde istihkamlann mukavemetini anlamaktır. , Bu gazete Singapur ıstıhkamlannın tngiltereye olduğu kadar Amerikaya da lâzım olduğunu kaydettıkten Bir Mühendis Grubu Geldi Memleketimizde hususi surette tetkikatta bulunmak üzere üç kişılik bir mühendis grubu, dünkü ekspresle Avrupadan sehrimize gelmişlerdir. . SAHİPUHİ PMİSTE Nobel Banş ÖdGlu sahibi Elie VVresel (sotda) ve Fransa Cumhurbaşkanı Mitterrand'ın önayak olduğu bir toplantı. 75 Nobel ödüiiı sahıbını bir araya getirdi Iboiantıya WHIy Brandt (sağda) ve VVieserm kızkardeşı Carol Rıtner (ortada) de katıldı. Londra ~23 Geiecek hafta Singapur'da yapılacak olan manevralara 27 harb gemısı,