Katalog

YASAKLI Mehmet Başaran Anılar... Bir roman gibi 1200 lira Çağdaş Yaymlarv Turkocağı Cad. 39/41 Cağaloğlutstanbul Cu m h u r iyet 64. Yd; Sayı: 22647 Kurucusu: Yunus Nadi 175 TL. 13 Eylül 1987 Pazar Girne den Özal: Demokrasinin Gözler gölgesini kalcbrdık Iran'uı AHKARA'dan YALÇHI DOĞAN Başbakan, enflasyon hedefınin uzun vadeye yayılacağınısöyledi BEYRUT Yamaçlarda her yıl yangın var FASİH SİNAN Burnumda yine bir yamk kokusu. "Ocakta bir şey mi unuttuk?" diye mutfağa doğru seyirtirken vadiye bakan pencerede aynı "meşum" bulutlar. Dağlar, tepeler, çatır çatır yanıyor. Geçen yıl da koca bir dağ böyle göz göre göre yanmıştL Haydi TürkiyeJye ANKARA Ağzmdan öylesine baldamladı, Türkiye'nin son durt yıl içinde "çağ atladığmı" öylesine anlattı kı Başbakan özal, çizdiği Türkiye'yi şöyle bir göz önune getırince, insan ister istemez yerinde duramıyor ve herkese seslenmek istiyor: "Haydi, Türkiye'ye gidetbn..." Hangi Türkiye'ye?.. özal'm son durt yıl içinde "çağ atiattmhtı" Türkiye'ye... Yollar ışıl ışıl. Vergi reformu çoktan geride kalmış. Barajlar, köprüler, dev yatınmlar birbi(Arkast Sa. 15, Sü. Tde) Gölge: Referanduma giderek demokrasimizin üzerindeki gölgeyi kaldırdık. Demokratikleşme, sivilleşme yolunda çok önemli adımlar atılmıştır. Artık Türkiye'nin düşmanlannın, dillerine dolayacakları mazeretleri yoktur. dışanya intibak etmeye çalışıyor. Enflasyon hedefi, daha uzun vadeye yayılacaktır. Bunun başka çaresi yoktur. Emflasyoıı: Türkiye ENDtŞE ETMtYORUZ Basbakm Öut, uEakt Udmlerin bite nkip ohnatarmdm erutife ttmtyoruı" dedt (Fotoğraf: RIZA EZER) ra sapılmamasını isteyen Özal, "Basın özgüriugiinden yanayun. Ama patron ozguriuğunden yana degüiın" bicirrunde konuştu. özal, enflasyon hedefinin daha uzun vadeye yayılacağını söyledi ve seçün sistemine göre yüzde 45 oranında oy alraaları halinde tek başlarına iktidar olacaklaruu ifade etti. Başbakan Turgut özal, 1 Kasım'da erken seçim karan verümesi nedeniyle dün 20. ve son basın toplanüsını duzenleyerek, hukumetin dört yıllık çalışmalarının genel değerlendirmesini yaptı. Ozal'ın son basın toplantısını çok sayıda bürokrat ile bakanların hemen tamamı izledi. 27 sayfalık metni yaklaşık bir sa CÜHEYTARCAYÜREK Her Yol Geçerli... ANKARA Çoğu zaman ANAP iktidannın "üst düzeyi ile altı aynı şarkıyı" söylemiyor. ''Asağıdakiler'' bir ara değisik türkuler söylüyor, tabii Ozal'danfetva çıkmca baslıyorlar aynı koroda yer almaya, aynıyönde konusmaya... Düne kadar ANAP'lıiar, haikoyiaması sonuçlanna bakarak en azından yüzde 45, en düşük düzeyde yüzde 35 oyla tek başına iktidara geleceklerini savunuyorlardı. Daha öteye gidiyor, yüzde 30 dolayındaki oyun iktidar kapısını açacağım, geriye kalan yüzde 6570'lik (Arkası Sa. 15, Sü. 4\e) ANKARA (Cumhttriyct Bürosu) Başbakan Turgnt Özal, dün düzenlediği basın toplantısında, "referandumun deraokrasi üzerindeki golgeyi kaldırdığını" belırterek, "Artık kimsenin Türk demokrasisi ttzerinde en ufak bir laf söylemeye hakkı kalmamışür" dedi. Muhalefetten ıstikrarı bozacak yolla atte okuyan Ozal, hukumetin icraatlan konusundaki görüşlerıni yıneledi. 'Turkive'nin gündemini her zaman biz tayin ettik" diyen Ozal, "Referanduma giderek demokrasimizin üzerindeki golgeyi kaldırdık. Şimdi seçime gidivonız. Allah butün iktidariara bu şartlarhı, alnı açık, yıizu pak, huzur içinde genel seçimlere ulaşmayı nasip etsin" bıçımınde konuştu. Başbakan, ekonomik ve sosyal değışiklikleri anlatırken, "gelecek 5 yılda" yapacaklarına da değindı. "Çağdaş demokrasi anlayıştna sahip oldukl a n n ı " , parlamentonun calışan bir kurum haline geldığini soyleyen özal, "demokratikleşme, sivilleşme yohında çok önemli adımlar atıldıgım" kaydederek, " A m a bununla butun problemleri çozmaş degiliz. Demokratik ortam içinde genel seçimlere gidiyonız. Artık Türkiye'nin düşmanlarının dillerine dolayacaklan mazeretleri yoktur" dedi. özal sözlerinı "bundan sonraki çalışmalannda da tnillet ve basından destek goreceklerine olan i n a n c ı n ı " belırterek, sona erdirdi. Daha sonra basın mensuplarınm sorulannı yanıtlayan özal, "Basın toplanlısı metninizde enflasyona ilişkin tek cumle >ok. İktidara gelirkeıı enflasyonu yüzde 20'ye indireceğinizi soylemiştiniz. Ama şimdi enflasyon yüzde 40'larda seyrediyor, bunu nasd degerlendiriyorsunuz?" sorusuna, "Turki>e dışanya intibak etmeye calışıyor. Enflasyon hedeflmiz daba uzun vadeye yayılacaktır. Başka çaresi yoktur" karşılığını verdı. Kimseyi enflasyonun altında ezdirmedıklerini söyleyen özal, tanm urünlerinde, gıda maddelerinde fiyatlann tahminlerden daha fazla artacağını ve meselenin para arzıyla, kemerlerin sıkılmasıyla çözulemeyeceğinin ortaya çıktığını dile getirdi. özal, gazetecilere, "Gündemi biz belirliyoruz. Siz(Arkası Sa. 15, Sü. atağında Körfez ve Beynıt, dünya politikasının odağı... Kuveyt ve tran, kendi siyasetlerinin vekâletini ABD'ye verince, uluslararası sistemi göğüsleyecek tek bölgesel güç olarak tran sahneye fırlıyor. Beyrut'ta yapılan bir değerlendirmeye göre, uluslararası sistem, Körfez'de lran'ın elinde rehine durumunda. CENGİZ ÇANDAR BEYRUT O akşam, gece yarısına doğru, Beyrut'ta sokaklarda tek tük araclardan başka hiçbir hareketin kalmadığı, o her akşamdan birinin gece yarısına doğru Lubnan'ın şu sıradaki en nüfuzlu din adamı, belki de en önemli siyasi sahsiyeti Seyyid Hüseyin Fadlallah'ın evinde kendisinden ışittiğımiz en çarpıcı söz, "rehineler konusunun artık tiimuyle tran'ın elinde bulunduğu, Suriye'nin bu konudaki rolünun lran'ın tanıdıgı sınıriar içinde gerçekleştigi" idi. Bu sözler, şu sırada artık bölgede ve uluslararası politikada başlıca aktörlerden birinin kim olduğunu yansıtıyor. Uzun yülar Batı'nın gözünde Ortadoğu'da (Arkası Sa. 14, Sü. 3*ıe) Püsifik'in şenlikleri NtLGÜN A. UYSAL Bali, Endonezya'da en yaygın din olan îslama karşı Hinduizm'i korumuş tek ada. Neredeyse hemen her gün bir köşesinde bir şeyler kutlanıyor. Hiç beklenmedik bir anda rengârenk tören giysileri içinde bir kalabalık çüayor karşınıza. Oteüer belti geceterde turistler için dans ve müzik gösterileri sunuyor. Balirien ABD'DEN SURtYE'YE BİR JEST DAHA 3. Saytaia Seçim takvimi açıklandı Yuksek Seçim Kurulu, seçim döneminin başlangıç tarihini 11 eylül olarak belirledi. YSK'nın karanna göre, 1 Kasım'da yapılacak seçimlere ANAP, SHP, DYP, DSP, RP, MÇP ve IDP katılacak. ANKARA (AA) Yüksek Seçim Kurulu, 1 Kasım'da yapılacak 18. dönem milletvekili seçimleri için seçim döneminin başlangıç tarihini 11 eylül olarak belirledi. YSK'nın dünkü toplanüsında, hakim, savcı, yüksek yargı organlan üyeleri, Yüksek Öğretim Kurumu elemanlan, Yüksek öğretim Kurulu üyeleri, diğer devlet memurlan ve TüTk Silahlı Kuvvetleri mensuplarından, milletvekiliği adaylığı için istifa edeceklerin en son, 18 eylül günu akşamı saat 17.00'ye kadar bağlı olduklan kunıluşlardan istifa etmeleri gerektiğini karara bağladı. lstifaların kabul edilme suresi ise, on gunden üç güne indirildi. YSKnın dünkü toplanüsında aldığı karara gore, seçime katılacak siyasi partüer de şunlar: Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti, Doğru Yol Partisi, Islalıatçı Demokrasi Partisi, Milliyetçi Çalışma Partisi, Refah partisi ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti. Bozer'in AT turu başhyor Ankara'nın tam üyelik başyurusunu canlı tutmak amacıyla gerçekleştirilen gezi, 1 kasımda yapılacak erken seçim ttedeniyle ağırlığını biraz yitirmiş durumda. HADİ ULUENGtN BONN AT işlerinden sonımlu Devlet Bakanı Ali Bozer yanndan itibaren "ikind tur" Avrupa gezisıne başhyor. Ankara'nın ısrarlı talebi üzerine gerçekleşecek olan bu gezinin ilk durağını Federal Almanya başkentı Bonn, ikinci durağını ise Strasbourg oluştunıyor. Bonnda önemli bir ihtimalle Federal Almanya Dışişleri Bakanı Hans Dietricb Genscher, Strasbourgda da Avrupa Parlamentosu Başkanı Sir Henry Plumb ve sosyal Hıristiyan, liberal, muhafa(Arkası Sa. 14, Sü. 2'de) Bir kentin ikiyüzü GÜLTEKİN EMRE Berlin 750. yıl kutlamalannda bir yanda Japon eğlenceleriyle ışık ve renk cümbüşüne boğulurken bir yandan da yeni açılan fotoğraf sergisiyle kendi tarihi içindeki acılı ve sevinçli sayfalan bir bir çeviriyor. Berlinden Kraliçenin kiracıları EDtP EMİL ÖYMEN Başta Prens Charles ve Diana, Prenses Margaret olmak üzere kraliyetin kreması Kensington Sarayı'nda aşçı, uşak, hizmetçi, arabacı ve şoförlerle birlikte alt alta üst üste oturuyor. Londıadan Economist Türldye, gerçek bir demokrasi inşa edebilir mi? İngiltere'de yayımlanan Economist dergisinin başyausmda, '' Türkiye, ekonomik başarısmın sırtmda gerçek bir demokrasi inşa edebilir mi?" sorusuna yanıt aranıyor. LONDRA (Cumhuriyet) İngiltere'de yayımlanan haftalık Economist dergisi, son sayısındaki başyazıyı Türkiye'ye ve 6 Eylulde yapılan haikoyiamasına ayırdı. "Türkiye, ekonomik başansının sırtında gerçek bir demokrasi inşa edebilir m i ? " sorusuna yanıt aranan başyazı şöyle: Türkiye, kendisini düşmanlarla çevrili görmektedir. Bunlann arasında Sovyetler Birliği ve doğuda lran'dan, batıda Yunanistan'a kadar beş tane dost olmayan ülke bulunmaktadır. En büyük düşmanı ise aslında içinde olabilir: Dengesiz bir siyasal yapıdır bu ve silahlı kuvvetler son 27 yüda üç kez hükümeti devir(Arkası Sa. 14, Sü. Vde) • Solculara demir yumruk.Pinochet, darbenin yüdönümündeki konuşmasmda, Şiii'de sivillerın iktidara geiecek kadar sorumluluk sahibi olmadıklannı söyledı. • iran ateşkesi reddetti: tran, BM Genel Sekreteri de Cuellar'a Irak'ın saldırgan taraf ilan edilmemesi halinde, ateskesi kabul etmeyeceğini bildirdi. 3. Sayfada Wajda 'nın Polonya 'daki fılm stüdyosunun açılmasma hâlâ izin verılmiyor. Dayamşma hareketini konu alan ' 'Demir A dam'' fîlmi, hâlâ gösterilemiyor. S. Sayfada The lyi Fazarlar. Orta Asya'dan Anadolu'ya süregelen bir gelenek: Kazak^Düğünleri. Yeşilçam'ın Jıgüran kahvelerinde rejisör kollayan insanların öyküsü: Yeşilçam'ın Kıyısındakiler... Cumhuriyet Dergi bugün ve her pazar CumhuriYef 'le birlikte. Yunanistan Genelkurmay Başkanı yarın Ankara'da IVATO Askeri Komite toplantısı çerçevesinde diğer NA TO ülkelerinin genelkurmay başkanlan ile birlikte Yunanistan Genelkurmay Başkanı Kuris de yarın Türkiye'ye geliyor. Aynı program çerçevesinde, aralannda Orgeneral Torumtay'ın da bulunduğu NA TO ülkelerinin genelkurmay başkanlan, dün Atina'da Başbakan Papandreu ile goruştjfer. Tüm Yunan diplomatlarınm, ücret artışı isteğiyle yanndan itibaren başlatacaklan greve, Türkiye'deki Yunanlı diplomatlar da katılacak. Haber Merkezi NATO'nun Fransa ve Izlanda dışmdakı ülkelerinin gendkurmay başkanları, yarın Türkiye'ye geliyorlar. Konuk genelkurmay başkanlan arasında Yunanistan Genelkurmay Başkanı da bulunuyor. Her uç yılda bir, bir NATO ülkesinde yapılan NATO Askeri Komite Toplantısı, bu yıl 17 eylulde Istanbul'da yapılacak. NATO'nun askeri kanat üyesi ülkelerinin genelkurmay başkanlannın, her yıl 3 ittifak uyesi ülkeyi ziyaret programı da, askeri (Arkası Sa. 14, Sü. 4'te) Tatil albümünün sayfalan MEHMET BASUTÇU Venedik'in nüfusunu her yaz iki katına çıkaran turistler dünyanın dört bir yanmdan kalkıp gelmiş renkli bir insan seli oluşturuyor. "Tek Venedik"i görmeye gidenlerin neşeli gürultüsü kaplıyor her yanu Venedik'ten MAHKÜM AtLELERtNtNSEVtNCİ' Avukatla görüpnelerin dtnlenmemesi, ziyaret sürtUrinbı uzatüması, tam gün havalandırmanın açık olması, yemek katttesMn düzeltibnesi, radyo ve teyp ahnması gibi isttkiertn cezaevi yönetbni tarafmdan kabul edümesi üzerine Metris Askeri Cezaevi'nde 50 gündür süren açhk grevi sona erdi. (Fotoğraf: ALİ TEVFİK BERBER) Metris'te bans Metris Askeri Cezaevi yönetimi tutuklu ve mahkumların isteklerini kabul edince 63 siyasi tutuklu 30 gündür sürdürdükleri açhk grevine son verdi. lstanbol Haber Servisi Metris Askeri Cezaevi'nde, yaşam koşullanmn duzeltilmesi için 30 gündür açhk grevinde bulunan siyasi tutukluların istemleri, cezaevi yöneticilerince kabul edildi. Tutuklu temsilcileri ile TAYAD ve cezaevi yöneticileri arasındaki görüşmeler sonucunda istemleri kabul edilen süresiz açhk grevindeki 63 siyasi tutuklu eylemlerine önceki akşam saat 22.00'de son verdi. ö t e yandan, eylemlerini tahliye olduktan sonra da sürdüren 4 eski tutuklu ile iki günlük açhk grevinde bulunan tutuklu yakınlarıyla birlikte dün saat 15.00'te eylemlerini bitirdiler. (Arkası Sa. 14, Sü. 7'de) 30 gündür süren açhk grevi sona erdi Macaristan Yazı ve fotoğraflar ZAFERARAPKİRLİ Zurihten Mohaç Ovası'nda Glasnost Yenikimlik arayışında bir ülke 10. Sayfada Bacasız endüstri DOĞAN ABALIOCLU Ellili, hatta altmışı da içeren yıllarda ltalya'mn düştüğü yamlgılara Ispanya, hiç ders almamış gibi çarpık yerleşim birimleriyle devam ettLBiz de gözümüz kapalı her isteyen yatınmcıya yeşil ışık yakıyoruz. 7. Sayfada Artık Yurflmek Zamam... ANKARA Başbakan özal ve kurmaylannın üstü kapalı biçimde benimsedikteri temel slogan, "önce ekonomi sonra demokrasi" diye özetlenebilir. 1983 sonundan beri dtş polftika dahil bütün alanlardaki yönelişlerinin özunde, bu alogana uygurtluk yatar. Ekonomryi dışa açarak, serbest piyasa ilkelerini geçerli kılarak, 'Vemokrasinin altyaptsf'ru otuşturduklan iddiasındadırlar. Gerçek leştirmeye koyulduklan ekonomik modelin, kesintisiz ve istikrar içinde sürdürülmesinin demokratikleşme adına desteklenmesinin gereğine inanırlar. Bu yüzden, gozükara biçimde inandıkları bir başka şey de, tabii ki kendi iktidartarıdır. Seçim sistemini dört yılda tam beş kez kendi lehlerine deâiştirmelerinin bir başka nedeni de yoktur. Onde gelen bir ANAP'lı, (Arkası Sa. 15, Sü. Pde) m Wa|da,anlattı: HASAN CEMAL m Yerebatan Sarnıcı: 1400 yılhk Yerebatan Sarnıcı, 2 yıl sUren restorasyon ve temızlik çalısmalarından sonra, yeniden ziyarete açıldı. 5. Sayfada • S ü p e r vali p a r a bekliyor: Süper valiye lerörle mücadele etmesi için vaat edilen 60 milyar, aradan bir aylık bir süre geçmesine karşın, hâlâ ortada yok. 8. Sayfada • Falz yanşında Iklnci start: Temmuzda başlayan faiz yanşı, yaklaşık bir aylık durgun dönemden sonra yeniden hareketlendı. Şirketler de tahvil faızmi yüzde 5560 düzeyine yükselttiler. Ekonomi'de • Akdenlz Oyunları: Erkek ve Bayan Voleybol Milli Takımlanmız Yunanistan'la yaptıklan karşılaşmaları 30 kazandüar 17. Sayfada UCURMUMCU GOZLEM 1 Kasım••• 1 Kasım tarihi, devrim tarihimizin en önemli günlerinden biridir. Bu tarihte, Osmanh saltanatı kaldırılrnı^cumhuriyet yönetimine doğru en güçlü adımlardan bi(Pmlmıştı. .* Bu yüzdendir ki, TBMM 12 Eyiül'den önceki dönemlerde yasama yılına, devrim ve cumhuriyet tarihımizıh bu en anlamlı gününün yıktönümlerinde, yani 1 KasAgünlerinde başlardı. ™ (Arkası Sa. 14, Sü. Tde)