Katalog

BALKAN ÜLKELERİ İKTÎSADI: 2 BULGARİSTAN Prof. Dr. Nazif Kuyucuklu t.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Cumhuriyet 64. Yü; Sayı: 22609 Kunıcusu: Yunus Nadi 175 TL. Agustos 1987 Pazartesi Mekke'de Önceki gün meydana gelen ve 275'i îranlı toplam 402 kişinin ölümü ile sonuçlanan olaylar,dün Tahran'da 1 milyonu aşkın kişinin katıldığı mitingle protesto edildi. Göstericiler, ABD ve Suudi Arabistan 'a karşı intikam yeminleri ettiler. Gösteride bir konuşma yapan tran Meclis Başkanı Rafsancani, "Biz Allah'ın askerleri ve kutsal kurallarının uygulayıcıları olarak şehitlerimiz için en kısa sürede intikam almaya mecburuz" dedi. 1 GÜVENSİZLİK T ÜÇGENİ Güney Dinç )402'likier, Fifleme, GüvenlU Soruşturması SAY Yayınlanlsta ıbul tndkaııı yemini Sınıfgeçme Bunalım dorukta Tahran'da 1 milyonu aşkın Irank ABD ve Suudi Arabistan'ı protesto etti Bakanlık 4 alternatif üzerinde çalışıyor întihar saldırıları gündemde Drç Haberler Servisi Suudi Arabistan'ın Mekke kentindeki olaylar, ABD savas gemilerinin Kuveyt tankerlerine eşlik etmeleri ile son günlerde hızlı bir tırmanma süıecine giren Körfez bunahmına yeni ve tehlikeli biı boyut getirdi. Son gelişmeler, aynca Körfez'de guç gösterisine girişerek trangate skandalının olumsuz etkilerini hafıfletmeye çalışan Reagan yönetiminin de karşılaştığı ve karşılasabileceği güçlüklerin ne denli büyük olduğunu gözler önüne serdi. Nitekim en modern silahlarla donatümış ABD filosu, Bridgeton tankerinin sıradan bir mayına çarpmasını engelleyemedi. Üstelik Washington, Körfez'e mayın tarama genüsi göndermeleri (Arkası Sa. 8, Su. 2'dt) kolayiaşıyor 1 öğrenci, başarısız olduğu dersten yetiştirme kursuna devam etsin ve sonuçta ders öğretmeni geçip geçmeyeceğine karar versin. 2 Bekleme ve sorumluluk sınavları, ders yılının ortasında ve sonunda ders öğretmeni tarafından yapılsın ve öğrencinin durumu belli olsun. 3* öğrenci, bütünleme sınavı sonunda 1 veya 2 temel dersten başarısız olsa bile bir üst sınıfa borçlu olarak geçebilsin. 4 Bekleme ve sorumluluk sınavları kalksın. öğrencinin, tek tek derslerden değil, sınıftaki başarısı esas alınarak geçmesine karar verilsin. ANKARA (ANKA) MiUi Eğitim Gençlik ve Spor Bakanhğı'ıun crtaöğretimde gerçekleşürdiği ve "refonn paketi" olarak nitelediği ders programlan ile ilgili düzenlemelerden sonra yeni öğretim yüı için sınıf geçme sisteminin degiştinlmesine ilişkin çalışmalar hız kazandı. ANKA muhabirinin bakanlık yetkilılerinden aldığı bılgilere göre, getirilecek yeni sınıf geçme sistemi, ortaöğretimde yapılan son düzenlemelerin devamı niteliğinde olacak ve öğrencinin başansının degerlendirilmesiyle sınıf geçmesi açısından büyük kolaylıklar getirecek. Bakanlık yetkilileri, sınıf geçme sistemi değişikliğiyle ilgili olarak Talim ve Terbiye Alternatif ler: Iraıvdan Körfez'de gövde gösterisi Dış Haberler Senisi Amerikan bandirası çekilen Kuveyt tankeri Gas Priace'in denize açıldığı ve ABD savas gemilerinin eşliginde Hürmüz Bogazı'ndan geçtiği bildirildi. lran Haber Ajansı 1RNA, lran Devrim Muhafızlan'nın vanndan itıbaren Körfez'de büyük bir askeri tatbikat yapacaklarını açıkladı. öte vandan, Japonya hükümetınin Basra Körfezi'nin kapanması ya da ABD yönetiminin lran petrolünü boykot etme çagnsı olasüığına karşı önlem olarak ham petrolde tran'a bağımlılığını "göıden geçirdlgi" Ueri sürüldü. ABD askeri yetkilileri daha önce Bridgeton tankerinin mayına çarptığj fArkası Sa. 10, Sü. 5'te) MtLYONLUK MİTÎNG Bir müyonu aşkın îranhnm katüdığı 1hhran'daki protesto gösterisinde ABD'ye ve Suudi Arabistan'a karşı intikam yeminleri edildL (Fotoğraf: AP) Dış Haberier Servisi Iran'ın başkenti Tahran'da, Mekke'de cuma günü meydana gelen ve Suudi Arabistan'ın açıklamasına göre 275'i lranh toplam 402 kişinin ölümü ile sonuçlanan olayları protesto etmek için dün 1 milyondan fazla insanın katıldığı büyuk bir gösteri yapıldı. "Kahrolsun ABD, kabrolsnn Suudi Arabistan yönelimi" diye slogan atılan toplant\da konuşan Meclis Başkanı Haşemi Rafsancani, intikam alacaklarını söyleyerek Suudi Arabistan yönetiminin devrilmesi için çagrıda bulundu. Iran'ın resmi haber ajansı İRNA, Mekke'deki olaylarda 650 tranh hacının öldüğünu, 700'ünün de yaralandığım ileri sürdü. AP'nin haberine göre lranlı lideılcr dünyadaki Müslilmanlara çağnda bulunarak, ABD çıkarlanna ilişkin her şeye saldırılar düzenlenmesini ıstediler. Suudi Arabistan ise, haalara ateş edildiği yolundaki tran iddialaruu yalanlayarak, lranlılann, çıkan panikte ezilerek öldüklerini bildirdi. Riyad hükümeti, Mekke'deki olaylarla ilgili olarak Suudi Arabistan'a giden lran heyeti ile görüşmeyı reddettı. Bu arada Fransa, Körfez'deki Fransu ticaret gemilerine bir saldın olduğu takdirde bölgeye doğru Uerlemekte olan Fransu filosunun mısillemede bulunacağını bildirdi. lran Meclis Başkanı Haşemi Rafsancani dün Tahran'da gösteri yapan 1 milyondan fazla kişiye hitaben yar> (Arkası Sa. 10. Sü. 3'te) Kurulu üyesi Omer Okutan'ın haarladığı rapor üzerinde durduklannı ve dört alternatif sınıf geçme sistemini tanıştıklanru söylediler. Tartışılan ilk teklife göre, öğrencinin sorumlu ya da borçlu geçmesi düşünülmeden, başarısız olduğu derslerden yetisme kurslanna devam etmesi öngörülüyor. Kurslar sonunda da öğretmenler kurulu toplamp öğrencinin sınıf geçip geçemeyeceğine karar veriyor. lkinci teklife göre, uygulanan sistemde buyük bir değişikliğe gidilmeden bekleme ve sorumluluk sınavlannın, biri ders yılının ortasında, diğeri son ayında olmak üzere ders yıh içinde, ders öğretmeni tarafından yapılması dusünülüyor. Tartısılan bir diğer teklife göre ise, borçlu geçme öngörülüyor. öğıencinin bütünleme sınavı sonunda, yü sonu not ortalamasına bakılmaksızın 1 ya da 2 temel dersten başarısız olsa da borçlu olarak bir üst sınıfa geçmesi sağlamyor. Tartışılan son teklifte de bekleme, sorumluluk ve bütünleme sınavlannın kaldınlması, derslenn her birinden gösterilen ba(Arkası Sa. 8, Sü. 6'da) BEREKET VAKFI, KORKUT OZATEV BUROSUIVDA ÇALIŞIYOR Dindar öğrenciye burs ÜLKER GÖKTÜRK Kuruculan arasında, Islara ilkelerine göre çalışan "Al Baraka"mn da bulunduğu, 100 milyon 700 bin lıra nakit mal varlığı ile kurulan "Bereket Vakfı", üniversite öğrencüerine "karşılıksu burs" veriyor. Bir bölumünün "dolar" olarak ödendiği belirtilen bu bursu alacak öğrencilerin seçimi, bizzat "Bcreket VaktV'nca yapıhyor. Universite çevrelerinde, burstan yararlananların, "dlai bîirüo" ögrencüerden olustuğu, bunlara çeşitli dini yayınlann düzenli olarak geldiği, kız öğrencilerin ise başlanmıj. örtülü olduğu öne surüluyor. Başbakan Turgut Özal'ın kardeşi Korktıt Özal'ın da ortak olduğu "Hak Yattnm Sanayi ve Ticaret A.Ş."ye ait Sirkeci'de bulunan bir dairede faaliyet gösteren ve kurucuları arasında, Al Baraka Türk özel Finans Kurumu ile ANAP il başkanı Eymen Topbas'ın da bulunduğu "Bereket" adlı vakıf, üniversite öğrencilerine burs sağbyor. •Bereket Vakfı ". 'Hak Yatınm"a ait binanm kapısına astığı ilanla, "oknl döncmiıün blüml nedeniylc bnrs deSertendirmelerinc ara vtrildiJJni, çahfraalara, okollann 19871988 ogrenim dönenunc başlamalan ile devam edilecegioi" duyurdu. Kapıda aynca, vakıftan burs almaya hak kazanan çeşitli üniversitelerde okuyan 150 kişinin isim listesi de asılı. Vakıf kuruculanndan tahan tmik, vakfı hayır amacıyla kurduklarını, (Arkası Sa. 10, Sü. 4'te) lran lideri Ayetuüah Humeyni'nm "Hacda şeytan taşlamak yerine, düşmanlanmm taşlaym "çağrtsmdan sonra önceki gün lranh hacı adayUavun Mekke'de gösteruere başlayıp arabalan yakmalan üzerine Suudi potisi, önce göz yaşarncı bomba, daha sonra da silah kuüanmca hac kana boyanmış, 2751 lranh 402 kişi ölmüstu. lran Devlet Başkanı Hamaney'in (altta sağda) çağnsı üzerine Tahran'da dün düıenlenen ve 1 milyonu aşkın kişinin katudığı protesto gösterisinde lran Meclis Başkanı Rafsancani (üstte solda), "ŞehitleHmiz İçin intikam almaya mecburuz" dedi. ABD ile Ermeni krizi KUDETA 2 Reagan yönetiminin baskısıyla bir süredir tutulmakta olan Ermeni soykırım tasansı, geçen hafta Ermeni ve Rum lobilerinin ani atağı sonucu genel kurulda oylama yönteminin belirlenmesi için "usul komisyonu"na gönderildi. Bugün toplanacak usul komisyonunun 13 üyesinden 9'u Ermeni lobisinin etkisi altında. Komisyon, tasannın "basit çoğunlukla" ya da "üçte iki çoğunlukla" oylanmasına ya da "reddedilmesine" karar verecek. WASHINGTON (a.a.) ABD Temsilciler Meclisi'nin sözde Ermeni soykırum karar tasansını bu hafta başında ele almaya karar vermesi ve Türk hüfümetinin buna karşı önceki gün açıkladığı tavır ile iki müttefik ülke ilişkilerinin yeni bir dönüm noktasına ulaşuğı belirtiliyor. Temsilciler Meclisi'nin, Türkiye'nin kınanmasını ve soylunmın her yü 24 nisanda ABD'de "nlıual anma giinü" olmasuu öngören taslagı yasa haline dönüştürmesi, bu yıl içinde Türkiye'ye karşı aldığı, Kıbns ve askeri yardım konulanndaki, "dosUne olmayan" bir dizi karara yenisinin eklenmesi anlamını taşıyacak. Temsilciler Meclisi "PosU KomisyonıT'nda yönetimin baskısıyla bir suredir tutulmakta olan sözde Ermeni soykırım tasansı, Ermeni ve Rum lobilerinin geçen hafta ani girişimi sonucu, genel kurulda oylama yönteminin belirlenmesi amacıyla "usnl komisyonn"na sevk edildi. Usul komisyonunun 13 üyesinden 9'u, daha çok Ermeni iddialannı benimseyen Demokratlar, 4'ü de Türk göruşüne yakın Cumhuriyetciler olarak tarunıyor. Komisyon bugün yapacajb. oylamada Uç şekilde karar alabilecek: 1 Tasannın genel kut ılda, "basit çoğunlukla" oylanması, 2 "Üçte iki çogunlak" aranması, 3 Genel kurula oylanmak üzere sevk edilmeyip reddedilmesi. Komisyondkki Demokrat Panili üyelerin çoğunluğunun Ermeni iddialannı benimsediği bilindiğinden, usul komisyonunun, tasannın genel kurula sevk edilmesini reddedeceğine fazla ihtimal verilmiyor. Oylamada, "'üçte iki" çoğunluk aranmasının benimsenmesi, tasannın genel kuruldan geçmesini güçleştirecek. Basit çoğunluğun yeterli görülmesi durumunda, Ermeni lobisi yarın veya çarşamba günu genel kurul salonunda fazla uyenin bulunrnadığı bir ortamda, taraftarlannı toplaynp tasarıyı oylatarak arzuladığı sonuca ulaşabilecek. Gelişmelerin bu yönde olraasıyla iki ülke ilişkilerinin ABD'deki "çirkin etoik poütika"dan bir darbe daha yemiş olacağı kaydediliyor. Türkiye'nin sırf lobi faaliyetlerini izlemek için yılda 850 bin dolar ödediği, "Hill aad Knowhon" adlı lobi şirketinin, Ermenilerin Kongre'deki son girişimlerinden geçen haftanın ortalanna kadar haberdar olamadığı, bu yüzden Vvashington'da<Arkası Sa. 8. Sü. 3'de) Temsilciler Meclisi Usul Komisyonu bugün görüşüyor Adaya demokrasi nasıl geldi? Bayram öncesi kentler boşaldı İşyerlerinden izin alarak bayram süresini 9 güne yükseltenler, ya tatilin keyfıni çıkarıyor ya da tatil yöresine ulaşmak için kilometreleri sayıyor. Kıyı kasabalarında doluluk oranı şimdiden yüzde yüze vardı. Antalya, Bodrum gibi hatlann otobüs biletleri karaborsada. Haber Merkezi Kurban Bayramı tatilini dokuz gune çıkaran yurttaşlann sahil kentlerine ve memleketlerine akın etmeleriyle büyuk kentler boşaldı. Ulasımda buyiik bir kargaşa yasanıyor. Otobüs, uçak ve trenlerde ek seferler konulmasına karşın, artan yolcu ytiku hafıfletilemiyor. Tatil yörelerinde doluluk oranı yüzde yuze vardı. Bayram tatili, çarşamba gunü başlayarak cumartesi günü sona eriyor. ancak pazar günunün de dahil olması nedeniyle tatil beş gune çıkıyor. Çalışan bazı yurttaşlar, işyerlerinden bayram öncesınde izin alarak bu süre>i 9 güne çıkantılar. Uzun tatili kıyılarda değerlendirmek isteyen yurttaşlann otobüs terminallerine hucum etmesi uzerine ulasımda tam bir kargaşa yaşanmaya başladı. Çok öncsden yer ayırtanlar, yolculuk etme olanağı bulurken, Samsun, Antalya ve Bodrum gibi hatlarda biletler karaborsaya düştü. Yaı tauUerini Türkiye'de geçirmek isteyen gurbetçilerin de gelişiyle birlikte karayoUannda seyreden araç sayısı oldukça büyük boyutlara ulaştı. Karayolları ve trafık ekipleri, bu nedenle karayoUannda geniş önlemler aldılar. Ancak artan trafik yukü karşısında yaşanan trafik kazalan da öneeki dönemlere oranlara artış gösterdi. Ba>Tam tatili nedeniyle sahillerdeki tatil beldelerinde doluluk oranı yüzde 100'u buldu. Bazı luks oteller ise personellerini yakın bir pansiyona yerleştirerek onlar için ayırdıkları lojmanları da turistlere sattı. Büyuk tatil köyleri bayram için özel geceler ve balolar programhyor. Bazı oteller ise fıyatlarına yuzde 510 oranında zam yaptı. İşyerlerinden gerekli izni almayı başaran yurttaşlar için dokuz gün sürecek bayram tatili geçen cumartesi günü başladı. Bayram nedeniyle ye(Arkası Sa. 10, Sü. l'de) 'Erkenciler' bayram tatilinde YUNAN BASINI: ABD, KIBRIS ÎÇİN ÖNERİ HAZIRLIYOR 8. Sayfada DEMIREL, BAYRAM SONRASI YOĞUN KAMPANY^A HAZIRLAMYOR Evet için büyük maraton Yasak referandumunda evet kampanyasını sürdüren Süleyman Demirel'in, önceki gün yaptığı konuşmalar sırasında güneşten etkilendiği ve başında su toplamaktan kaynaklanan yumrular çıktığı öğrenildi. HAKKI ERDEM KIRIKKALE Siyasi yasaklarla ilgili evet kampanyasını dün de Kınkkale'de sürdüren Süleyman Demirel, referandumdan evet de çıksa hayır da çıksa, Özal iktidarının gidici olduğunu söyledi. Demirel, Başbakan Özal'ın, "referandumdan hayır çıkması da demokrasinin zaferi olur" biçimindeki sözlerini de, "Demokrasiye hayır derseniz bunun neresi demokrasi olur" diye yanıüadı. özal'ın il ve ilçe yapma vaatlerine Kınkkale'de Demirel de katıldı ve Kırıkkale'yi vilayet yapmanın kendilerine nasip olacağını bildirdi. Süleyman Demirel önceki gün Niğde Aksaray'ında rahatsızlandı. Aksaray muhabirimiz havalardan ve güneşten etkilenen Demirel'in başında su kabarcıklan oluştuğunu, bunun çevreden gizlendiğini bildirdi. DYP Aksaray İlçe Başkanı Sinan Kalyon, haberi doğrulayarak, "Sayın liderimiz Şereflikochisar, Aksaray ve Nevşehir gezisinden dönüşte sıcaklann etkisiyle olacak başında fındık büyükliiğiinde su kabarcıklan oluştu. İlk tedavisi burada yapıldı. Bundan dolayı büyük üziıntü duytiuk" dedi. Süleyman Demirel dun öğleden sonra uzunca bir konvoyla Kırıkkale'ye gitti. Demirel'le birlikte Ankara'dan Kırıkkale'ye çok sayıda DYP'linin de taşındı|ı gözlendi. Demirel'in konvoyu nedeniyle AnkaraKırıkkale (Arkası Sa. 10. Su. 6'da) DEMİREL'DE ŞEYMAVÎ... HER Adayı mutlu \J insanlar ülkesine \J II dönüştüren I Sakret, artık Sİ aynanın karşısına geçiyor "Analar neler doğuruyor, işte ben! Demek siyaseti daha iyi yapabilenler ' varmış, işte ben" diyordu. Sakret ve ardından gelen Lazöy, adayı, "tavşanlar ve tavşanların karşısında olup her türlü yaşam hakkına sahip toplum" olarak ikiye ayırmıştı. CÜNEYT ARCAYÜREK'in düşsel öyküsü TAN ORAL'ın çizgileriyle Bayramdan sonra, 9 temmuz pazar gününden itibaren Cumhuriyet'te. • Su kuyusunda tada:Avcılar'da artezyen kuyusu kazan îsmail Haaoğlu ile kendisini kurtarmak isteyen ağabeyi, yeğeni ve komşusu göçükten yayılan zehirli gaz sonucu yaşamlarmı yitirdiler. 6. Sayfada • Önce ekmekler bozuldu:Sadova buğdayı eknteğe elverışsiz çıkınca lsıanbullu fınncılar Anadolu'yu tercih etmeye başladı. Ekonomi'de • Garcla'ya mahkeme engeli.Peru Devlet Başkanı'nın, mal ve varlıklanna el koyduğu 10 banka için mahkeme yurütmeyı durduıma kararı aldı. Ekonomi'de • Nuh turlzmi heyecanıMgn Valiliğı, bölgeye turistik kafeterya yaptırmaya başladı. 14. Sayfada) UCRETLERE YUZDE 5 6 ZAM Demiryolunda anlaşma Demiryollş Sendikası ile TÜHÎS arasında karşılıkh grev ve lokavt ilanına neden olan toplusözleşme uyuşmazlığı anlaşmayla sonuçlandı. Demiryolu işçilerinin ücretlerine bu yıl ilk altı ayda yüzde 25, ikinci altı ayda da yüzde 22 zam yapılacak. ANKARA (Cumhurivet Burosu) lık periyotlarla zam yapılacak. Zam ilk 6 ay yüzde 25, ikinci 6 ay yüzde Demiryoltş Sendikası ile TÜHİS 22, üçüncü 6 ay yüzde 18, dördüncü arasında. TCDD Genel Mudurluğü 6 ay yuzde 17 orarunda olacak. Ayve baglı işyerlennde çalışan 40 bin işçi için 5 aydır sürdurülen toplu iş soz nca. yaptıkları iş göz önunde tutularak. işçilerin saat ücretler\ne 2 ayleşmesi göruşmeleri, grev aşamasında anlaşmayla sonuçlandı. tşçi ve iş n grupta yuzde 9 ve ytlzde 8 oranlaveren sendikası arasında sağlanan an rında ek zam yapılacak. laşma, dün Demiryollş Sendikası Yeni toplu iş sözleşmesiyle sağlaBaşkanlar Kurulu'nca onaylanarak, nan diğer aruşlar şöyle: 2 yıllık toplu iş sozleşmesi imzalanİşçilerin kıdemlerine göre ödendı. mekte olan saatte 100 kuruşluk emek zammı saatte 250 kuruşa çıkanlarak Sözleşme ile demiryolu işçilerinin işçinin demiryollarındaki hizmet yıucretlerinde sosyal odemeler dışında lı çarpımı karşıhğı olan bu ödeme, işyuzde 56 oranında artış sağlandı. Turkiye Demiryolu lşçileri Sendi çilerin saat ücretlerini yüzde 6 oranında arttırıyor. Eski sözleşmede yer kası Başkanı Mehmet Aadereli. dun almayan bayram ödeneğı her iki diolağanustü başkanlar kurulu toplanni bayTam için net 12 bin 500 lira olatısı sonunda anlaşmanın onaylandırak yer alıyor. ğını açıkladı. .Acıderelı, 11 Ağustos Acıdereli, bu kazanımların demir1987 gunu uygulanması kararlaştınyolu işçilerinin tamamına aynmsız lan grevin kaldınldığını da belirtti. Bağıtlanan sözleşmeye göre 1 Ha olarak uygulanacağını kaydettı. Ote yandan eski sözleşmede de buziran 198"7 tarihinden itıbaren demir,yolu işçilerinin saat ucretlenne 6 ay (Arkası Sa. & Sü. l'de) HASAN UYSAL'ın gezi Iztenlmteri 10. Saytatia ÖZAL'IN BOT TURU ANAP TURUNCU BAYRAĞINI AÇTI 11. Sayfada Lran İslam devriminin lideri Humeyni, din ve ibadet ile polrtıkayı birbirinden ayırmaz. İslamı, "siyaseti ibadet, ibadeti siyaset olan bir din" diye tanımlar. Bu yüzden Humeyni, İran1 da Şah'ı devirdiği 1979 yılından beri haccı da, siyasal savaşımında bir platforrn olarak kullanmayı sürdürmüstür. Hemen her yıl hac zamanı, Islamiyetin en kutsal kentı Mekke ile en kutsal yeri Kâbe, lranlı hacıların siyasal gösterilerine sahne olmuştur. Her seferinde l Körfez'de Bıçak Sırtı özellikle Amerika, Sovyetler Birliği ve israilin şu ya da bu şekilde protesto edildiği olaylar, bu kutsal topraklarda yasanmıştır. Ama ilk kez bu yıl, İraniı hacı adaytarınm Mekke'deki gösterisi kana bulanmıştır. Neden? Bu son derece acı olayın temelinde yatan nedir? (Arkası Sa. 10. Sü. l'de) • Mücahttler bastırıyor..4/ganıs(an 'daki Sovyet birlikleri, gelişmis silahlar kullanmaya baslayan mücahitler karşısında zor durumda kaldı^J. Sayfada • AT "hayır " diyecek:4 T'nin Türkiye'nin başvurusuna "hayır" diyeceğini iddia eden Le Soir gazetesi, kaynak olarak Claude Cheysson 'un sözlerinı gösterdi. 3. Sayfada • Sarılık yaygınlaşıyor: Denize ya da yuzme havuzuna gıren sanlıklı hastalann çevreye de mikrop saçtığı öne surüldu. 6. Sayfada HASAN CEMAL