Katalog

28 AĞUSTOS 1987 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 ISMAİL GÜLGEÇ SİNEMA HAYVANLAR Altın Baston, skandal filminin Büyük ödül olan Altın Baston'u, Ingiliz yönetmen Terry Jones'un "özel Hizmetler"i aldı. Film, îngiltere'de büyük çaîkantılara yol açan bir genelev skandalından yola çıkıyor. Büyük ödülün Altın Baston adını tasımasının nedeniyse, Cnarlie Chaplin'in son yıllarını Vevey'de geçirmiş olması. VECDİ SAYAR ~~ VEVEY Isvıçre'nin Vevey kentinde 1723 ağustos tarihleri arasında duzenlenen 7. Uluslararası Güldüru Filmleri Festivali'nde büyük ödul Altın Baston'u İngiliz filmi "Personal Services" (özel Hizmetler) kazandı. Vevey Festivalı'nde büyük ödülun "Altın Baston" diye adlandırılmasının nedeni, Charlie Chaplin'in ömrünun son yıllannı Vevey'de geçinniş olması. Zaten, fesüvalin onur başkanı da Lady Oona Chaplin. Vevey, güldurü filmleri alanında uzmanlaşmış festivaller arasında en önde gelenlerden biri. Fransa'nın Chamrousse kentinde duzenlenen festivalle birlikte bu tünin en ilginç örneklerini sunuyorlar her yıl. Vevey'in jürisinde bu yıl Kamerunlu bir kadın oyuncu, tsviçreli bir dağıtımcı ve Alman bir eleştirmenin yanı sıra iki ünlu yönetmen yer ahyordu. Macar yönetmen Janos Rozsa ve jüri başkanlığını üstlenen ünlu Ispanyol yönetmen Luis Garcia Berlanga. İkisi de ülkelerinde güldüru türunün ilginç urünlerini vermiş yönetmenler. Rozsa'nın son filmi "Sevgfler, Anneniz" bu yıl Budapeşte Festivali'nde yılın en iyi Macar filmi seçilmiş, daha sonra da Moskova Festivali'nde ulkesini temsil ederek Dorottya Udvaros'a En 1yi Kadın Oyuncu Ödülünü kazandırmıştı. Vevey'in yöneticisi Iris Brose bu yıl 11 film seçmişti yarışmalı bölüm için. Bunlar arasında daha önce başka festıvallerde izlenmis filmler olduğu kadar, ilk kez Vevey Uluslararası Güldürü Filmleri Festivali Bu yıl Vevey'de en ilginç urünlerle karşımıza gelen sinema, İngiliz Sineması oldu. Buyük ödülu kazanan "Özel Hizmetler" pek çok açıdan festivalin en ilginç urunu niteliğini taşıyordu. David Leland'ın senaryosunu yazdığı filmi "Monty Pyton"un elemanlanndan Terry Jones yönetmiş, başrollerinden birini Julie VValters ustlenmişti. Filmin konusu, Ingiltere'de büyuk çaîkantılara yol açan bir skandaldan yola çıkıyordu. Gizli çalışan ve pek çok unlu İngiliz politikacısının devam ettiği bir genelevin sahibesinin, "Madam Cynthia Payne'in öykusünü anlatıyordu. "Özel Hizmetler". Payne'i yalnızca para kazanmak amacıyla çalışan bir fahişe olarak değil, aynı zamanda topluma yararlı "Özel Hizmetler"de bulunduğuna inanan bir kadın olarak anlatan Leland, senaryoyu hazırlamak için iki yıl suren bir araştırma yapmış. Geçen Londra Festivali'nde gösterilmesi söz konusu olan filmin gösterimi, o sıralarda kapatılmış olan genelev le ilgili devam etmekte olan mahkemeyi etkileyebileceği duşüncesiyle mahkeme tarafından durdurulmuştu. Yanşmada yer alan diğer İngiliz filmi "Rita, Sue ve de Bob" ise işçi sınıfından iki genç kızın cinsel deneyimlerini, mürebbiye olarak çalıştıklan evin "beyi" ile kurdukları "ortak" ilişkiyi anlatan çrlgın bir guldüriıydü. Alan Clarke'ın filmi tıpkı bu yıl Cannes'da "Yonetmenlerin Oubeş Günü"nde gosterılen diğer İngiliz filmi "Burada Olmanı tsterdim" gibi gerçekçi yaklaşımı ve İngilizlere has mizah duygusu ile öne çıkıyordu. "Sinik" bir yaklaşım egemendi baştan sona. Yönetmenin, kahramanlarından hiçbirini sevmediği söylenebilirdi. Toplumun farklı kesiminden insanlara aynı acımasız bakışla eğiliyordu Clarke. Vevey'de odullendirilen bir film de Kanada'dan gelmişti. Patricia Rozema'nın daha önce Cannes'da gösterilen filmi "Deniz Kızlannın Şarkılannı Dinledim", tıpkı Clarke'ın filmi gibi, her genç kızın dünyasını tum yalınlığıyla gozler onüne seriyordu. Tıpkı Clarke'ın yaptığı gibi, bir olayı anlatmak yerine, bireyin dünyasını anlatmayı seçmişti Rozema, özellikle bir "dişi birey"in dünyasını... Tüm beklentileri, düşleri, fantezileri ile. 29 yaşındaki Kanadalı yönetmen ilk filminde naif bir sekreter kızın dünyasını olağanustü bir duyarlık ve gerçekçilikle beyazperdeye yansıtmayı başarmıştı. Dıştan bir bakışla çok sıradan görulen bir insanın iç dünyasının ne denli zengin olabileceğini gösteriyordu Rozema. Sekreter kızı oynayan Sheila Mc Carth>, festivalden bileğinin hakkıyla aldığı En İyi Oyuncu Ckiulü'yle donüyordu. Vevey programında yarışmanın yanı sıra beş bolüm daha yer alıyordu. Çeşitli ulkelerin unlü guldurülerinin sergilendiği "Dünyada Gülmece" adlı bölüm, Brezilya sinemasının son 20 yılından örneklerin yer aldığı "Panorama", İsviçre sinemasına ayrılan bir toplu gosteri, Frank Capra'ya ve Marx Kardeşler'e (Üç Ahbap Çavuşlar) aynlan "Saygı" bölümleri... Bu küçük ama yararlı şenlikte gelecek yıl Turk sinemasının da yer alması ortak dileği ile ayrıldık Vevey'den ve festivalin güleryuzlu yöneticisinden. Bir "Ziigürt Aga", bir "Davaa" bizi rahathkla temsil edebilirdi Vevey'de. Kimbilir, belki seneye daha da iyi orneklerle gitme şansımız olur Vevey'e. KİM KtME DUM DUMA BEHK. AK ~:cı ^ ÖZEL HİZMETLER Güldüru FibnUri FestivaWnde Atan Bastonta ödüUendtrtim •'özel Hizmetler"de başrolü Juüe Walters üstlenmişti. Fttm, pek çok açıdan festivalin en ilginç ürünüydü. karşılaştığımız filmler de yer alıyordu. Seçimin en olumlu yanı, az bilınen ülke sinemalarından gelen urunlere verdiği ağırhktı. Mısır Sinemasf nın usta yönetmeni Salah Abu Seif "Şe\tanın İmparatoriuğu" adlı son fılmiyle gelmişti Vevey'e. Bir uçak kazasının ardından ıssız bir çölde yaşama mucadelesi veren bir grup ınsan Mısır toplumunun çeşitli sınıf ve tabakalannı temsil eden bireylerin arasındaki çelişkileri keskin bir dille aktarıyor ve tüm kahramanlannı çıkarcı patrona karşı birleştirerek filmini noktalıyordu. Kaba bir simgecihk ve şematizm içeren film Üçüncü Dünya Sinemasının sık sık duştuğu açmazlardan kurtulamıyordu. Ve sonuçta bir kısım Batılı yazarın gözunde "Uginç bir az gelişmiş sinema iiriinü" tanımına oturuveriyordu. Batılı bir yönetmen yapsa, yerden yere vurulacak bir ürun, Üçüncu Dünya'dan gelince hoşgorü, hatta sempatiyle karşılanabiliyordu. Çifte standart ahşkanlığından kolay kolay kurtulamıyordu Batılı. Latin Amerika sinemasında üç film yer alıyordu resmi programda. Sinema Gunleri'nde izlediğimiz "Kralın Filmi" ve gene Sinema Günleri'nden tanıdığımız Arjantinli yönetmen Alberto Fischennan'ın "Dr. Cureta'nın Klinigi" adlı yapıtı. Venezuella'dan ise Alfredo Anzola'nın "Anita Camacho" adlı guldurusü. Diğer yarışmaalar arasında bir Macar canlandırma filmi. Bela Ternovszk>'nin "Kediler Kenti", îspanya'dan güncel ama oldukça kof bir guldurü, bir yandan politikacılan alaya alan, öte yandan A1DS korkusunu konu alan bir "yatakodası farsı". Franco sonrasının tspanyasına ilişkin ipuçları bulmak olası filmde, yerleşik değerlerin altust olması, cinsel özgurluk, tabuların yıkılması. Ne var ki, sinemasal duzeyi oldukça tartışma götürür bir ürun. CS^3 ~^/ ^ PtKNtK PtYALE MADRA PUCUN BlR \J£A , BAĞlRABlüBSIrJ, ETOAFTA FOZLI GAZETECİ SECDET SW . .#1 mmsiH.! MYIK ?AStYM\Ş NASIL PA 5EVİNMİŞTİM KlUÇ PİYE Gunbabmında & olarak donduk.Ha.he.ykel. da tvşHa bir şcy.. Peritzden havamızı alavştık:. 0ALIKÇI SİZ£ PO6RU YERİ GCSTERP HOH £MİN OLPU6UNA GÖRE 7BKRAR KÜMLA&A ÖRMMÜŞ Ml BETiiL HANiM ? ÇİZGİLİK Ç.4MİL MASAH4CI Beyazperdede çağdaş bir Cyrano Sf tand'm "Cyrano de Bergerac" adlı oyunu ülkemizde özelttkle Sabri Esat Siyavuşgiltn usta işi çevirisiyle tanmv. "Cyrano"yu Türkiyt'de son olarak dört yıl önce Müsfik Kenter oynamısa. "Cyrano de Bergerac'' bu kez günceüeşttrtUrek beyazperdeye aktarüdı. Başrohinde popüler Amerikaü komedyen Steve Marttntn oynâdığı uRoxanne" adh flbnde, Cyrano bir itfaiyecL Roxanne\ Daryl Heamahin canlandırdığı flbrt bu yü içinde gösterime girecek. Aytmatovuıı son kitabından TürkSovyet ortak yapımı TURHAN GÜRKAN Sovyetler Birliği ile ilk ortak yapım olan "Bir Aşk Masalı Ferhat Ue Şirin'i 1978de çeviren Yılmaz Duru, şimdi de ikinci ortak yapıma hanrlanıyor. Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un son kitabı "Giin Uzar Yüzyıl CMur", Tuıkmenistanlı sinemaa Choudzakuli Nartiev tarafından Türkmenistan'da ve Türkiye'de çekilecek. Ardından Macaristan'la bir ortak film yapılacak. Kültur ve Turizm Bakanlığı'nın karşılıkh kültür ilişkileri çerçevesinde özellikle sosyalist ülkelerle fiim alışverişi yapan Yılmaz Dunı, bu yıl başta Sovyetkr Birliği'ne olmak üzere birçok ülkeye Türk filminin satışını gerçekleştirdi, bu ulkelerin filmlerini aldı, TRTnin yaptığı dizilerin Moskova'da satışma yardıma oldu ve Sovyetler Birliği'ne ilk videokaset satışını başlattı. AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN Cengiz Aytmatov'un son kitabı "Gün Uzar Yüzyıl Olur" TürkSovyet ortak yapımı olarak Türkmenistanh yönetmen Narliev tarafından gerçekleştirilecek. Macarlarla da bir ortak film çevrilecek. Cengız Aytmaıoı kadın oyuncusu onlardan, erkek oyuncusu bizden. Çekimlere 1987 ekiminde Turkmenistanda başlanacak. Sonra Antalya, Kapadokya, Sovyetler Birliği ile Ejder İbrahimov' Nemrut Dağı'nda devam edilecek. Anne ro•n yönettifi ilk ortak yapım "Ferhat ile Şi lünü yönetmen Narliev'in eşi Maya Aymedova oynayacak. Aynı zamanda senatör olan ve rin'in özeriaden doknz yıl geçti. llüncisi ne çeşitli sinema ödülleri bulunan Maya Aymezaman olacak? dova'yı "Gelin", "Cemal'in Ağacı", "KaraDURU Yapıtlan ülkemizde de çok tukum Gölgede 45 Derece" filmlerinin başrotulan Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un son lünde izlemiştik. kitabı "Gön Uzar Yüıyü Ohır"u önümüzdeki ay Sovin FilmTuğra Film ortaklığı olarak Bu filmden sonra Sovyetler'le üçüncü orfilme alacağız. Filmin yönetmenliğini Türk tak yapım var. Bunun yönetmenliğini, bu yıl menistanh Choudzakuli (Hoca) Nartiev ya Cannes Film Şenliği'nde îtalyanlarla ortak pacak. 1937 doğumlu yönetmenin Istanbul çektiği, Marcello Mastroianni'ye oyunculuk Sinema Günleri 87'de "Gelin Nevestka", ödülü kazandıran "Sivah Gozler Oci "Cemal'ln Ağacı • Derevo Jamal" ve "Ka Cornia" fılmiyle büyuk ılgı uyandıran Sovrakam Gölgede 45 Derece" adlıfilmlerigös yet yönetmen Nikita Mihalkov yapacak. Bu terilmişti. Narliev'in "Gelin" filmi 1973'te yönetmeni de İstanbul Sinema Gunlerı 87'de SSCB Devlet ödülü, "Cemal'in Ağacı" da gösterilen "Tanıksız Bez Svideteley" fılmiyle 6 yıl önce Moskova Film Şenliği'nde birin tanıyoruz. Türkiye'de çekilecek bu film bir cilik ödülü aldı. Orta Asya'da geçen bir efTürk Amerikan Sovyu ortaklığı olacak. saneden ahnan "Giin Uzar Yüzyıl Olur"un Bu ortak yapımda bu yıl Moskova Film Şen liği'nde seçici kurul başkanhğı yapan Robert de Niro'nun oynaması düşünulüyor. Sık sık dış iilkelere gidip geliyorsunuz. Başka ülkelerle de ortak yapım var mı? Sinema Uişkileri hangi düzeyde? DURU Macaristan'dan yeni geldim. Macar filmcilerle olumlu görüşmelerimiz ve anlaşmalarımız oldu. Bu ülkeye film sattık ve onlardan film aldık. Macarlarla ilk ortakyapım için sözleşme yapıldı. Fransız yazar Jules Verne'in 1883'te yazdığı, özgün adı "Keraban le Tetu tnatçı Keraban" olan ve dilimize "tnatçı Kahraman Aga" diye çevrilen romarunı Türk Macar Sovyet ortak yapımı olarak filme alacağız. Bu filmin yönetmenliğini ben üstleneceğim. Filmde 5 para köprü geçiş ücreti vermemek için İstanbuldan yola çıkarak Kırım Yarımadası Uzerinden Karadeniz'i bir uçtan öbur uca dolaşıp Üsküdar'a ulaşan inatçı bir adamın öyküsu anlatılır. Bu kişiyi Peter Ustinov oynayacak. Sovyetler Birliği'ne hangi filmler satıldı? Ne kadar gelir saglandı? DURU Bu yıl Moskova Film Şenliğine 105 ülke geldi. 24 ülke kabul edildi. Her ülke 56 fılmle temsil edildi. Yalnız Amerika 120 kişilik ekiple katıldı. 2800 konuk sanatçı vardı. Bu yıl şenlikte ilk kez bir stand açtık. Sovyetler'e 9 film sattık. Satılan filmler şunlar: "Selvi Boylum Al Yazmalım", "TalihU Amele", "Körebe", "Bevaz Bisiklet", "Halkalı Köle", "Kan", "Biri ve Digerleri", "Asdacak Kadın", "Aile Şerefi", "Karadoğan". Sovyetler'den 1984'ten bu yana 44 film aldık. Yeni aldığımız filmler arasında Sergei Solovyev'in "Yabani Gü\erdn", Nikita Mibalkov'un "Oblomo\'un Yaşamından Birkaç Gün", "Gel Gor" gibi yapıtlar da bulunuyor. TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN Panımarica amltiemı 28 Ağustos 1943'TE SU6UM, DANIMARKA NUKİIMETI fST7F# ETTİ. E DUUYA SAVAff 'NfN &AŞWM, £VWlAAA£KA, /İLM/1AI KUVVETLERJKflH IŞGAUNB UG/SAMIŞT1'. VURT P/Ş'MA DEVLETADAMLARt lSE,İNGlLT£RE'OE Ş:BUNLfiR, PANİMARKA'HIN GKÖNLAfJO'DAKl USLSRİNİ MÜTTSFttZeiSiU KULLA DAN/MARKADA NAZ/ &4SK/S//. ^ yöNETMeYE İŞGALCri££İ tSAHATlSlZ KA nüKüAAeriNE, gu eytEMc/L&e/ ÇtKAISAAASI rÇ/M &4S/C/ YAPHlAyA B LAR. ONLAZfN İpNI (ÜOLAYL/IŞr'g YEM UUKÜMET, ıSTlFA E77VIEKTEA/ BAŞKA GÖGEMEDt.. 50 YIL ÖNCECumhurİYet Nankın 27 (a.a.) ŞangKayŞek'in karargahından bildırildiğıne gore Japon kıtaları Nanku onundeki muvaffakiyetsizlikleri dolayısile 89'uncu Çin fırkasma karşı ağuslosun 24 ve 25 ınci günleri zehirli gaz kullanmışlardtr. 28 Ağustos 1937 Honkov ve Yangtsepo mıntıkalarmda şiddetle çarpışmakta ve nehre doğru ilerlemektedirler. Askeri heyvtler İstanbuldan asrıltlı Manevralarımızda bulunan Yunan askeri heyetı dun sabah saat 10 da Çelıd vapurıle Pıreye hareket etmış ve teşyı 19371987 tran askeri heyetı de öğleden sonra Izmire hareket etmiştir. tran heyetı tzmir fuarını ziyaret edecek ve ıkı gun kaldıkıan sonra Ankara yolile donecektır. General Esadullah Hanın riyaseti altında bulunan Efgan heyetı de dun akşamki ekspresle Ankaraya gnmıştır. Zehirli gaz Japon kıtalanmn Vosungda karaya çıktıkları sırada koyde bulunan Çin kuvvetlerinin suratle cepheye sevkedilerek duşmanla birkaç saat şıddetle çarpıştıkları oğrenılmıştır. Neticede karaya çıkanlan Japon kıtaları dün sabah tamamile imha edilmiştir. Şanghay'da Çin kıtaları