Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM, 19 AĞUSTOS 1987 / TV DİZİSİ TELEVIZYON 19.00 Açılış Haberier 19.15 Ayıcıklar • 15 Pruney teyzertin evine gınp gızlice aytaşı yapmaya katkışan Zalim Aytcık, Jo ve Burly ile karşılaşır. Bır numarayia onlan evden çıkaran Zalim, hedtye olarak prmsese verdığıni söyier. Jo ve Burly prensesı çok betemrler ama Zalim'in foyası sonunda ortaya çıkar. SANAT KULİSİ 1. KANAL Ekrandaki vampir Saat on biri biraz geçmiş. "Hadı televizyona bir bakayım," dtyip düğmeye basıyorsunuz. O da ne! TRT ekranlarında pek alışılmamış bir film var bu gece anlaşılan. Bir vampir filmi olsa gerek! ' Çunku adamın biri kadının ustune çullanmış, boynunu dişliyor sanki. Bakışlan da hiç tekın sayılmaz. Acaba bir zamanların ünlü "sinema vampirlerinden" baba ya da oğul Lon Chaney mi bu adam diye dikkatle bakıyorsunuz. Hay Allah, adam bizim arabesk krallanndan Ferdi Tayfur değil mi! Çok geçmeden, filmin vampir filmi falan olmadığını, Ferdi'nin alıındaki kadının Esra Yıldız olduğunu, filmin de Nazmi Ozer'in "Ben de Ozledim" adlı yapıtı (!) olduğunu gazetelenn TV köşelerine bakarak oğreniyorsunuz. Afrodit Yeşilçam ''da Yuzyıllar boyu sanatçılara esin kaynağı olmuş aşk tannçası Afrodit, bu kez de Yeşilçam'da. Remzi A. Jönturk'un yönetece|i "Afrodit" adlı filmin Vural Pakel'in kaleminden çıkan senaryosunun basın bulteninde yer alan ozetini, Afrodit'in sanat dünyasına yeni katkılannı öğrenmeniz açısından okumanızda yarar var: "Kemal'in tek amacı vardı... Afrodit'i bulabilmek... Onunla bütünleşebilmek ve karısı Cemile... Kaderinin çizdiği yoldan ayrılamayan, sefil bir kazı yerinden luks bir vıllanın görkemli bahçesine kadar sürecek olan serüveninde onu yalnız bırakmayıp peşi sıra sürükleyen bir kadın... Saftı Cemile, duygulannı, isteklerini, nefretlerini kâğıtlara dokup tum kadınlann sesi olmak, onlara yardımcı olmak istiyordu... Guzeldi Cemile, Afrodit'i kıskandıracak sadeliğe ve duygulara sahiptı... Duyguluydu Cemile, kocasını seviyordu, sayıyordu... Hırçındı Cemile, kocasının yanında Afrodit'in kuması olmak çıldırtıyordu, ağlatıyordu.. Bir şeyler yapmalıydı... Çıktığı bütün yollar dikenli ve sarptı. Düşünmedi çekeceği acıyı, seçti yollardan birini ve o yol onu felakete göturdu... Ve Cemile hıncını aldı Afrodit'ten vucuduyla. guzelliğiyle, parasıyla..." Shogun'ıın Doğuşu Sagikahara / Yönetmen: Shinichi Kamoshita / Oyuncular: Go Katoh, Toshiro Mifune, Hisaya Morishige, Rentaro Mikuni, Komaki Kuribara, Keiko Matsuzaka / 1985 yapımı / 7 bölüm, 55 'er dakika. Kültiir Servisi 1617. yüzyıl Japon tarihine ışık tutan ve "Shogun"un nasü doğduğunu anlatan yedi bölümlük bir dizi başlıyor. Japonya'da kurulan üç Shogun hanedanının sonuncusu olan İeyasu Tokugawa'nın, yönetime başkaldıran daymyoları ezici bir yenilgiye uğrattığı Sagikahara Savaşı'ndan adını alan "Saeikahara" adlı diziyi TRT. "Shogun'un Dof aşu" adıyla ekrana getiriyor. Ryoiaro Shiba'nın aynı adlı yapıtından uyarlanan dizinin yönetmeni Shinichi Kamoshita. 1983 ocak ayında TV'de " S h o g u n " adh 13 bölümlük bir dizi izlemiştik. James Clavell'in yazdığı, Jerry London'ın yönetmenliğini yaptığı "Shogun", o dönemde izleyiciler tarafından olağanüstü bir ilgiyle karşılanmış, aynı anda sinemalarda nimde gösterilmişti. "Shogun"da 17. yüzyılda Japonların eline düşen ve Anjinsan adı verilen İngiliz denizcisi Blackthorne'un serüveni anlatılıyordu. Anjinsan'ı Richard Chamberlain, Toranaga 'yı ise Japon sinetnasının dünyaca Yaşar Nabi Ödülü Kültür Servisi Bu yıl öyku dalında duzelenen "Yaşar Nabi Nayır Öykii Ödülü'' Cemil Kavukçu 'nun "Patika" adlı öykıisüne verildi. Tarık Dursun K, Adnan özyalçıner, Afşar Timuçin, Sulhi Dölek, Ömer Ateş ve Mustafa Sercan'dan oluşan seçici kurul kararı oy çokluğuyla verdi. 1951 înegöl doğumlu olan Cemil Kavukçu, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'ni bitirdi. 1981 ydından bu yana çeşitli dergilerde öykUleri yayımlanan Kavukçu bir kamu kuruluşunda jeofizik muhendisi olarak çalışıyor. Kavukçu'nun "Pazar Güneşi" adlı öyku kitabı 1983 yılında yayımlandı. 19.40 Yaz Okulu • Fizik Madenlerin ısmdıklannda genlefmelen, soğuduklannda buzülmeleriyle mcydana gelen değifikliklerin, trenyotu, köpru yapımmda aynca inşaatlarda ve sanayıdekı Onemi anlatılıyor. 20.00 Eskişehir Halk Eğitim Türk Sanat Müziği Korosu 203© Haberier ve Hava Durumu 21.15 Shogun'un Doğuşu 1 fAynnıılı bılgı yandakı sutunlarde) 22.10 Zürih Uluslararası Atletizm Şampiyonası 24.00 Dünya Grekoromen Güreş Şampiyonası (Özet Yayın) 0030 Haberier ve Kapamş HÜNCİ KANAL 19.50 Açılış 19.51 Küçümenler Köyü Red, Bobo ve Utangaç'a kayma numarvsmı gOslermek isler. Ancak herkes Utangaç'm şiınnı dınlemek ıster. Red, Utangaç'm daha çok sevıldığine inomp onun gibi davranmaya başlar. Digerlennden kaçar. Dığerlen onu ararken Oburlara yakalanır. Red her zamankı cesamtıyle onlan kurtanr ve Utangaç'ı taklıı etmekten vazteçer. Akdeniz Akdeniz Müzik Festivali Kültür Servisi Akdeniz Akdeniz Müzik Festivali Şarkı Yanşması jiirisi 2326 eylül tarihleri arasında Antalya'da •konser verecek 12 Türk sanatçısını belirledi. Şarkı yarışmasında dereceye giren 12 sanatçı ve seslendirecekleri parçalar şunlar: Arzu Ece "Halay", Arzu Ece, Fahir Atakoğlu ikilisi "Herşeye Rağmen", Aysun Kocatepe "Dokundun Bana", Bora Ebeoğlu "Son Arzu", Çınar Apay, Alime Huma Eke "Umut", Durul Gence "Bir Bans Sarkısı", Fatih Erkoç "Iki Denizci", Füsun Önal "Neyinim Neyin Değilim", Grup Lokomotif "Güneş Kumsal Deniz", Halis Bütünle ve Jale Bekar ikilisi "Göçmen Kuşlar", Rezzan Yücel "Bizim Sokak", Yeni Türkü Grubu "Resim." Trafikçiler katil peşindı"Ben de Ozledim" adlı film boyunca yenı bir oyunculuk tekniğivle karşılaşıyorsunuz. Gerek Ferdi Tayfur gerek Banu Alkan, once bir söz söylüyor, hemen ardından yan dönup profil veriyorlar kameraya. Bu arada Ferdi, kansını ve kansının sevgilisini öldurdukten sonra kaçarken, yolda surekli takip altında. Ama anlaşılan, polisler Ferdi'nin cinayet işlediğinı bilmiyorlar, aşırı hızdan trafik cezası kesmek için kovalıyorlar. Çunku Ferdi'nin peşinde hep trafik polisleri var!.. 20.10 Spor 20.25 Müzik Köşesi Deylet Sanatçısı Pıyanıst Verda Erman şu parçalan seslendihyor. Altegro am + Oca ma non troppo Adagıo Preao ve Allegra. KUROSA WA 'NJN GEDtKLİSl Bugün "Shogun 'un Dömişü " adh dizide izleyeceğimiz Tbshiro Mifune, sinema dünyasının gebniş geçmiş en büyük oyunculanndan biri. Ünlü Japon yönetmen Akira Kurosawa'iıın da gedikli oyuncusu olan Mifune, Kurosawa'nın "Raşomon"unda başroUeri Machiko Kyo ile paylaşmışa. ünlü oyuncusu Toshiro Mifune canlandırmıştı. Ünlü Japon yönetmen Akira Kurosawa'mn filmlerinin vazgeçümez sanatçısı olan Toshiro Mifune (1920) bu dizide de var ve Sakon Shima rolunü oynuyor. Toshiro Mifune'nin "Sarhoş Melek", "Sessiz Düdlo" "Skandal". Rashomon'. "Budala", "Yedi Samuray", "Macbeth", "Yojimbo", "Kuıl Sakal". "Oriimceğin Şalosu". "Donzoku". "Gizli Kale", "Cehennemde İki Adam'", "Büyük Yanş", "Kızıl Güneş", "Kâğıt Kaplan", "Midway", önemli filmlerinden bazıları. Japon İmparatorluğu'nun içindeki çekişmelerin, entrikaların anlatıldıjı "Shognn'un Do| u ş u " n d a 16. yüzyıl sonlarına doğru tanınmamış üç savaşçı, ülkenin birliğini yeniden sağlayarak Japonya'yı tarihinin yeni bir aşamasına ulaştırmıştır. Nobunaga'nın 1573'te ikinci Shogun hanedanı Aşikaga'yı devirmesinden sonra, bir köylü çocuğu olan Toyotami Hideyoshi yönetimin başına geçmiş ve kendisini diktator ilan etmiştir. Yaşlı hükümdara Mitsunari Ishida destek olmaktadır. Barışı sağlamayı ilke edinen Hideyoshi, Japon ordusunu 1589'da felaketle biten Kore ve Çin seruvenine süruklemiş ve savaş tam yedi yıl sürmüştür. Bu süre sonunda Hideyoshi ölünce küçük bir taşra soylusu olan ve orduya komuta eden Ieyasu Tokugawa 1600 yılında başkaldıran daymyoları, Sagikahara Savaşı'nda ezerek yönetimi ele almış, Shogunluğunu ilan ederek ulkede 2.5 yüzyıl surecek olan büyük hanedanı kurmuştur. Hideyoshi, Japon adalannda birliği silah gücüne dayanarak gerçekleştirmişti. Tokugawa ise bu birliğe hukuksal temeli sağlayacak yasal şekli vermiştir. 20.45 Yazın Yanşahm Pmgramda, yarifmacılara tçel itı ile ılgili sorular soruluyor. 2130 Haberler 22.00 TV'de Sinema: Yddız Savaşı YOnetmenlığuu Lewıs Coates'm yapıığı, bafrollennı Caroline Munro. Marjore Gortner. Dovıd Hasseihoffun payU&tğt filmde, uzayda iyikre karjı savaş açan kuOUerin ve onlarm başmdakı kontu yenmeye çalışan bir avuç msanm Oyküsü anlatılıyor. 2330 Kapanış Çağdaş Sahne'nin adı Atatürk Sahnesi oluyor IZLEYtCİ GÖZÜYLE Beşinci Roket Birinci Kanal'da yayımlanan "Beşinci Roket" oldukça heyecanlı bir dizîydi. TRTnin bu diziyi haftada üç kez göstermesi bu ytizden oldukça isabetli bir secımdi. "Aşk Gemisi" ve "Otel" gibi her bölümü birbırine benzeyen diziler yerine "Beşinci Roket" türünden gerilimli fılmlere yer verilmesıni istiyontz. Hiç değilse akşamlan televizyon karşısmda uyuklamaktan kurtuluruz. SERVET ÜNSAL tstanbul Ankara Devlet Tîyatrosu'nda 24 oyun RADYO 1 i x 1 1 05.00 Açılıs, program ve lusa haberier. 05.05 Ezgı kervanı. 05J0 Soüstlerden bırcr şarkı. 06J» Köye haberler »6.10 Günaydın. 0730 Haberler. 07.40 Günün içındea. 09.40 Arluuı yann. 10.00 lüsa haberler. lOJkS Reklamlar 11.00 Kısa haberler. 11X» Hafıf muzık. 11J0 Şarlular geçıdi. 12.00 Kısa haberler. 12.05 Reklamlar. 12.10 Tttrkçe sOzla hafif müzik.UJO Turk halk mOziSi Ozd programı. I2JS Retdamlar ve radyo programlan. 13.00 Haberler. 13.15 Müzik 13J0 Bölgesel yayın ve reklamlar. 14^5 Tttrkuler. 15.00 Kısa haberler 15.05 ögleden sonra. '.6.00 Kısa haberler. 16.05 Çeşitli müzık. UJO Beraber ve solo şarlular. 17.90 Kısa haberler. 17.05 Koyümüz köylOmOz. 17.25 Bölgesel yayın vc reklamlar. 18.00 Çocuk bahçesı. 11.15 Haftarun çocuk sarkısı. 1SJ0 Hüzzam fasb 18J0 HaTıf mttzik ve reklamlar. 19.00 Haberler ve olaylann ıçınden 20.00 Yurtlan sesler 20J0 Kadın bestekârlanrruz. 20.S0 Hafif müzık 214K) Kısa haberler. 21.02 Radyo uyatrosu. 22.00 Tuıkaler geçidı. 2220 KDçdk konser. 22.40 Şarlular. 23.00 Haberler. 23.15 Gecenin içınden. 00J5 Günün haberlerinden öıeller. 01.00 Prograra ve kapanış. 01.0505.00 Gece yayını. T R T I I 07.00 Açılıs ve program. 07.02 Solistlerden seçmder. 07 JO Haberler. 07.40 Tttrküler ve oyun havalan. 01.00 tkı sohstten şarkılar MJG Sabah konserı. 09.00 TttrkUkr 09.15 Çocuk bahçesi 09 J 0 Engelbert Humperdınck söylüyor. 10.00 Sarkılar. 10.20 Tttrkulerle geçidi. 10.40 Biı eser inceleyelim. 11.00 Kadınlar topluluğu. 11 JO Türkttler 11.45 HaTıf müzik. 12.00 Sarkılar. \1M Piyano sololar 12.45 Ceylan Ece söylüyor. 13.00 Haberler. 13.15 Hafıf müzik. 13J0 Caz sanatı. 14.00 Erkekler topluluğu. 14J0 Yabancı dıl dersi. 1SJ0 Oda müzig]. 16.00 Şarkılar. 16J0 Arkası yann. 16.40 Türküler geçıdi. 17.00 Yegâh fasb. 17J0 Çeşitli mttzilc. 11.00 Yurtun sesler kadınlar topluluğu. 1SJ0 Bılım ve teknolojıde yeni ufuklar. 1SJ0 Çocuklar sarkı söylüyor. 19.00 Haberler ve olaylann ıçınden 20.00 Beraber ve solo turküler. 20J0 Yabana dil dersi. 21J0 Hafıf müzik. 21.45 Solistler geçidı. 2115 Hafif müzik. 22J0 Bir roman / bır yazardan hikâyeler. 22.45 Türküler. 23.00 Haberler. 23.1S Beraber ve solo sarkılar. 23.40 Hafif müzik. 23.55 Müzig) yaşatanlar. 00.55 Program ve kapanış. T R T I I I 07.00 Afüıs ve program. 07.02 Hafif müzik 07 J 0 Sabah konscri. 0S.00 Sabah ıçin mOzik. 09.00 Halerler 09.15 Müzikli dakikalar. 10.00 Tempa 11.00 ögleye dognı 12.00 Haberler. 12.12 Günün konseri. 13.00 Erkekler topluluğu. UJO Türküler geçidi. 14.00 Konser saatı. 15J0 Solistler geçidı. 15J5 Iki solıstlen türküler. 16^5 Haftanın çocuk sarkısı. 16J0 Caz dünyası 17.00 Haberler. 17.15 Sizler ıçin. İSJM Stüdyo FM. 19.00 Haberler. 19.15 Müzik dünyasmdan. 20.00 Her hafıa sizierle. 20J0 Müzik rttzgân. 21.00 Mttzik bilmecesi. 22.00 Haberler. 22.15 Gecenin getirdikleri. 23.00 Bir konser. O0J0 Gece ve müzık. 01.00 Program ve kapanış. ANKARA (Curahuriyet Bürosu) Ankara Devlet Tiyatrosu 1987 1988 tiyatro sezonunda toplam 24 oyun sergileyecek. Ankara'daki beş sahnede on oyunun provaları, önümuzdeki hafta başlayacak. Ankaradaki sahneler perdelerini ekim ayından açacak. Ankara Devlet Tiyatrosu Müdüru Musttfa Şckercktgnı toplam 185 sanatçı kadrosuna sahip olduklannı belirterek yönetmenlerin dışında kalan 161 oyuncuya yeni sezonda görev verildiğini söyledi. Şekercioğlu yeni sezonda Ankara1 da sahnelenecek olan oyunların ve yazarların adlarını şöyle sıraladı: "Kıhç ve Ney" (Turan Oflazoğlu), "Öp Bcni Kate" (Sam ve Bella Spewack), "Troyab Kadınlar" (Euripides), "Kim Korkar Hain Kurttan" (Edward Albee), "Profesör Bemhardi" (Arthur Schnitzler), "Biiyiik Biiyü" (Eduardo De Filippo), "ARfe Jale" (Nezihe Aras), "Y«ı ve Doman" (Tennessee Vnlliams), Kule" (Hugo Von Hofmannsthal), "Matmazel Helsinka" (Georges Astalos), "Bir Kadın, Bir Dü|, Bir Oyun) (Alan Ayckbourn), "Uç Te İslam Ülkeleri Sanat Sergisi ANKARA (ANKA) Türkiye'nin tanıtım çalışmaları kapsamında düzenlenen tslam Ülkeleri Sanat Sergisi, 1989 yılı mayıs ayında Ankara'da açılacak. Türk Tanttma Vakfı Başkanı Kemal Baytaş, yapımı halen surmekte olan Ankara Atatürk Kültür Merkezi Resim ve Heykel Müzesi'nde açılacak sergiye bütün İslam ülkelerinin davet edileceğini söyledi. Sergide, İslam sanatı içinde yer alan hat, yazma eserleri, minyatürler, maden ve ağaç işleri, mimari yapttlann fotoğrafları, ibadet eserleri, çini seramik, halı ve kilim gibi el sanatları da yer alacak. Arthur Koestler Haldun Taner Luigi PirandeUo Bernard Shaw Kenan Işık), "Br Kadın, Bir Düş, Bir Oyan" (Yönetmen: Asuman Korad), Altındağ Tiyatrosu; "A)1 Işıgında Şamata" (Yönetmen: Ergin Orbey), "Gün Ortasında Karanlık" (Yönetmen: İsmet Hürmüzlü). öte yandan, aralık ayının sonlannda Çağdaş Sahne'de açılacak olan Atatürk Sahnesi'nde sergilenecek oyunlar da belirlendi. 1987 1988 tiyatro sezonunda Atatürk Sahnesi'nde "Ebedi Koca", '•Sevgili Scytan" ve "Dort Kız Kardeş" izlenebilecek. kerlekli Araba" (Fernando Arrabal), "tkinci Caddenin MahUumu" (Neil Simon), "A) Işıgmda Şamata" (Haldun Taner), "Öyle Bir Sevgi ki" (L. Bellon), "Giydirici" (Luigi Pirandello), "Gün Ortasında Karanlık" (Artur Koestler), "tnalçı" (Feraizcizade Mehmet Şakir), "Mediha" (Yüksel Pazarkaya). "Ebedi Koca" (Dostoyevski'den uyarlayan Victor Haime), "SevgB SoyUn" (Bernard Shaw). Şekercioğlu, mevsimin ilk sekiz oyununun sergileneceği sahneler ile yönetmenlerinin de belirlendiğini söyledi. Provalanna salı gunü başlanacak olan oyunlar ile bunların sahneleneceği salonlann ve yönetmenlerinin adlan ise şöyle: Büyük Tiyatro: "Kıbc ve Ney (Yönetmen: Aykut Sfczeri), "Öp Beni Kate" (Yönetmen: Cüneyt Gökçerprovalan 10 ekimde başlayacak), Küçük Tiyatro: "Büvük Bttyu" (Yönetmen: Yucel Erten), Afife Jale" (Yönetmen: Semih Sergen), Yeni Sahne: "Matmazel Heisinka" (Yönetmen: Sabahattin Ali anısına yurışma İSTANBUL (UBA) Sabahattin Ali anısına denemeinceleme ve eleştiri yanşması düzenleniyor. Yarışmaya katılacak adaylarm, yapıtlarında Türkçe'nin çağdaş gelişimine uygun bir dil kullanmaları isteniyor. Yarışmaya katılmak isteyenlerin 9 kopya hatindeki yapıtlannı ve özgeçmişlerini, 1 Ocak 1988 tarihine kadar "Gösteri DergisiMolla Fenari Sok. 1/3 Cağaloğlu İstanbul" adresine göndermeteri gerekiyor. MODERNSANATTARİHÎINİNZAMANTÜNELİNDE BEDR!BAYKAM BULMACA SOLDAN SAĞA. 1/ Neptünyumdan elde edilen radyoaktif bir element. 2/ Düz>azı... Tarlalarda sele karşı taştan yapılmış set. 3/ Intikam... Hindistan'da bir eyalet. 4/ Acılar karşısında iradesini yitirrneyen. 5/ "O yer" anlamında kullanılan sözcük... Hayvanları bağlamak için çakılan demir ya da ağaç kazık. 6/ Bir taşıt... ilenme, beddua. 7/ Ergenlik sivilcesi... Rey. 8/ Uzaklık işareti... Peyııir, salam, sucuk gibi şeylerle süslenmiş çok küçük ekmek. 9/ Doğaçtan. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Tıp dilinde akciğer hastahklarHun genel adı. 2/ Kıl elek... Bir yağış şekli. 3/ Akıl... \feba hastalığına verilen bir başka ad. 4/ Böcek ısırmasıyla meydana gelen >Timru... Iki yüz elli kiloya eşit olan ve kaba şeyleri tartmakta kullanılan ağırlık ölçusu. 5/ Tuna Irmağı'nda kullanılan bir çeşit yolcu kayığı... Aktinyurn elementinin simgesi. 6/ Ortodokslar'da tahta pano uzerine >apılmış , ^ ,.. ^ . . . . . . . . , . . . her türlü dinsel resme verilen ad. 7/ Hay vancılıkla geçinen göçebe Türkmen boyu... Romatizma agrısı. 8/ Sınır nişaru... Akım şiddeti birimi kiloamperin simgesi... Peru'nun plaka işareti. 9/ Açık saçık, edebe aykın. Ustalardan seçme eserler Kültür Servisi Tem Sanat Galerisi "Ustalardan Seçme Eserler" başlığı altında topladığı yeni bir karma sergiyi sunuyor. 3 eylülde sona erecek sergide yapıtı bulunan sanatçılar arasında Figen Aydıntaşbaş, Mehmet Güleryüz, Ömer Uluç, Saim özeren, Selim Turan, Turgut Atalay, Cihat Burak, Abidin Dino, Hakkı Anlı, Sabri Berkel, Fahir Aksoy ve Ali Avni Çelebi de var. GEZİ, IZLENİMCİLERLE BAŞLIYOR Modern Sanat Müzesi"nin zaman tünelindeki gezi, Fransız izlenimcileriyle başlıyor. Bu ilk modern ressamlar grubu arasında Renoir da var. Renoir'm "Yatan Çıplak Kadın" adh yapıtı 189S tarihini taşıyor. GÜMRÜKÇÜ'NÜN "VYUYAN ÇİNGENE"Sİ Izlenimcitik sonraa dönemden sanatçılara aynlan salonda, Gümrükçü lakabıyla anüan Henri Rousseau'nun resimleri dikkati çekiyor. "Uyuyan Çingene", Gümrükçü'nün 189Tde yaptığı bir resim. Müzeye göre resim mi, resme göre müze mi? Başından beri dünyanın en önemli modern sanat müzesi olmayı hedefleyen New York Modern Sanat Müzesi bugün 100 bini aşkın sanat yapıtına sahip. Açılışını izleyen 10 yıl içinde büyüme çalışmaları yüzünden 4 kez taşınmak zorunda kalan müzenin en son genişleme projesi yaklaşık 50 milyar liraya mal oldu. 2 MOMA'yı (Modern Sanat Müzesi'ni) sindirerek gezer. ve koleksiyonun sergilenen bölömünün oluşum zincirini izleyebilen sanatsever, modern sanat tarihinin inceliklerini anlamaya başlamış sayüabilir. 1880'den bugüne taş Ustüne taş konarak geçen yülann muhasebesinin nasü yapıldığını, geçmiş akunlann bugün neden yaşayan ressamlar tarafından yindenemeyeceğini bir daha sorgulamamacasına öğrenmiş olur. 1929'da açılan, ilk direktörü ve kurucusu AJfrtd H. BJBT JT. olan MOMA'nın hedefı, başından beri "dnnyanın en önemli Modern Sanat Müzesi olmak" oldu. Açüdıguıda armagan olarak verilen sekiz baskı ve bir desene karşın MOMA, bugün 100 bini aşkın sanat yapıtına sahip. Açüışından sonraki 10 yıl içinde büyüme çalışmaları yüzünden 4 kere taşınmak zorunda kalan MOMA, en son ve en büyük genişleme projesini 1984 mayısmda tamamladı. 4 yıl süren çalışmaların müzeye maliyeti 55 milyon dolar (yaklaşık 50 milyar lira) oldu. çekleş:<rme!>inde ve rakanun 7U milyon dolan bulmasında. Müzenin yenileme ve genişleme projesinin miman, Arjantin doğumlu bir Amerikalı Ctsar PeMi. Kendisi, projeyi uygulamada dikkat ettikleri ana sorunlardan söz ederken binanın artık simgesi sayılan v» bir büyük kurumun ilk modern mimari örnegi olan ön cephesini değiştinnediklerini, 18801947 arası dönemlerin bolümlerini (soyut dışavurumculara kadar) küçük odalardan yapmayı yeglediklerini anlauyor (1). Bu tercihin nedeni de modern sanaünüretilişi açısından da bir "özel tüketim"e yönelik oluşu ve bir "saray resmi" olmayışı, bu özelligin de en iyi basık tavanlı, yerleri halı kaplı bir mekânda belirginleşmesi. PeHl'nin ilginç yaklaşunlanndan biri de, müzenin tümünün mimarisinin sade olması ve büyük bir yaratıcı deha gösterisinden özellikle kacuulması. Burada verilen olumsuz ömek ünlü Guggeabeun Müzesi ve hemen eklenen sert bir eleştiri: Müze o kadar güzel ve dikkat çekici ki, insan yapıtlara bakamıyor, onlann derinliğine giremiyor. Oysa müzenin, koleksiyona uyması gerekli, koleksiyonun müze mimarisine değil. "Bir mimar ne kadar iyi ve yaraüa olursa, mü» İÇİB o kadar kötti" deniliyor. 7 Mayıs 1984'te MOMA, görkemli bir açılışla yeni biçimiyle hizmete girdi. "Zaman tünelinde gezi" Fransız tzlenimcileri ile başlıyor. "Kaçıcı ve kaybolan anlann, ışıklann kristalize olarak retinada bıraknklan tzknimlerin" resimlerini yapan bu ilk "modern ressamlar gnıbunun" (Manet, Monet, Renoir, Degas, Cezanne, Guillaumin, Pissaro, Bertbe, Morisot, Sisley, Badlle) yapıtlarında surekli olarak "figıirtin veya konunun goriintüsu ile onu çevnteyen atmotfer ve ona varan ifik surekli bir rdısvertş içhıde" (2). Ya da eleştirmen Laforgue'a göre, "Empresyonistler gözun algüama gucünu, açık havadaki ışık oyunlannı onlarda bir çeşit içgüdüsel görüntu bulana kadar geliştirmiş sanatçdardır." tzlenimcileri bir araya getiren ilk önemli sergi, 1874 yılında düzenlenmiş olmasına karşm, aslında ondan önceki daha önemli bir tarih 1863. O yıl, akademik kurallara harfıyen uyrnayan çok sayıda ressam, "Salou" jurisi tarafından kıyıma uğrarken, bu sayı öyle boyutlara ulaşıyor ki, Imparator 3. Napotyon bir "Reddedilmisler Salonu" (Salon des Refuses) oluştunılması için emir veriyor (3). Böylece bu salon, Manet, Wnistler, Jongkind, Guillavmin ve Cezanne'ı bir araya toplayan bir sergi olarak tarihe geçiyor. Dönemin ünlü Fransız resim tüccan DurandReul'ın ortaya çıkmasına büyük katkısı oldugu grupta Cezanne'ın ayn bir yeri var. Cezanne, MOMA'da ünlü yapıtı "Yıkanan Kadınlar" ile sunulurken, Tokyo'da bulunan " Azize Viktory» Dagı" isimli yapıtına kubizme geçişin anj. taşlanndan biri olarak baküıyor. Izlenimcilerin özgün bakışına karşın, Cezanne'ın nesnel bir bakışı var. Kişiliğiyle de çok ilgi çeken Cezanne, gaflanyla ünlü güzel sanatlar akademisince reddedildikten sonra her grup sergisi için en alışılmamış resmini önerir, resim kabul edilmeyince de büyük bir şaşkınlık geçinrdi. Sanatçının, kendi tekniğine olan hâkimiyetini pekiştirmek için, kendi yapıtlannı kopya ettiği de hakkında anlatılanlar arasında. "Gumriıkçu" (Uouanıer) lakaoıyla anııan Henri Rousseau'nun resimleri farklüıklanyla dikkati çekiyor. "Ronsseau'yu Gauguin'le yan yana asmamızın nedeni, Rousseau'nun daima yanhş biçimde bir "naiT' sanat öncüsü olarak göruldügılnü ve esasında onun Gauguin'in anlayışına ne kadar yakın bir PostEmpresyonist olduğunu vurgukmak içindi" diyor, MOMA'nın resim bölümü şefi VV'ilnanı Rabin (4). Paul Gauguin kendisini izlenimcilerden ayıran yaklaşım farkını özetlerken, "Onlar her seyi göz çevresinde anyor, düşiincenin esrariı merkezinde degil" diyor. Zengin kansını ve bankacüık kariyerini bırakarak Tahiri adalannda yalnızlığa çekilen Gauguin'le onun bir süre yaJun arkadaşi olan Vincent Van Gogh bugün birer efsane olmuşlar. Van Gogh'un yaşamı boyunca yalnız bir adet resim sattığını, hakkında yalnız bir adet eleştiri çıktığını, bu övücü yazıdan çok utandığını, Gauguin'le yaptığı büyük bir kavgadan sonra kulağının alt kısmını kesip bir fahişeye yolladığuu ve akıl hastanelerine düştükten sonra yaşamını AuversSur Oise'da resim yaptığı bir tarlada kalbine sıküğı bir kurşunla son verdiğini, birçok sanatsever büir. Onun bu mutsuzluk dolu ya^amında, ona güven duyup, sanatım finanse eden tek kişı olan kardeşi The o'ya yazdığı mektuplar sanatçının yapıtlarının tam anlamıyla anlaşılabilmesi için bulunmaz bir belgedir (5). Bu ikili, aynı zamanda daha sonra görecegimiz Ekspresyonizm ve Fauvisme akımlannın öncnleri olacaklardır. ToulouseLautrec, VniUard ve Gnstav Klimt bu bölümün diğer ustalan. (1) Intervk» wttk C e s v PcUi MOMA Prns relase 1984. (2) L'lmpressiooisne, J«cqots Lasuignc, ELdilions m c o B t n . Psris 1%6. (3) L'Aubc du XX. siedc. Gcorgc PeiUtx. Pttil PıUis. Ceaeve 1968. (4) İDtrrvic« with W01iam Rnbin. An !Sews. "Tht MOMA, • BC« E n . " Mayu 1984. 62. s. (5) Lrtlres dt V u Gogh i ion f m r Tb^o. Bcrnvd G n u e t , Editeur. Piris. Japon yazar Fukazatva öldü TOKYO (AA) 1983 Cannes Film Festivali'nde altın palmiye ödülünü kazanan "Narayama Turküsü" adlı filmin uyarlandığı romanın yazarı Shichiro Fukazawa öldü. Ailesinin açıklamasma göre, 73 yaşındaki Fukazawa, Tokyo yakmlarındaki çiftliğinde üvey oğlu tarafından ölü olarak bulundu. Ailesi, yazarın "ani kalp krizi" sonucu olduğunu bildirdi. Fukazawa'nın en ünlü yapıtı "Narayama Türküsü", 15 kadar yabancı dile çevrilmişti. HAVA DURUMU Adanı Itagfl Hk B 23° 9° ta» Bra A 26° 12° Kan C m o a A 25" 15° Katvnomı Dımttır Y 30* 15° Kıynn 1419° Kfltfar M*PW Adym Aflkan AflOttyt MıttfM «Mn s 32°»"&J«nt A 28° 17* Enjncvı Y 33° 20" Erarum B 24° 9* r^fcıyıtw A 33° 25° Gsbntop A 34° 22 Gunuslo™ V 24° 16° a p r a B 2915= Uaneu A 3'° 15" s ™ Y 2!" 10° S ürd B 24° 9 ° T « M 4 e 27° 11° Trteon A 24°'1"Y ( a I |ıl e A * 8 Y B B ¥ 26° 12" M M l r * 27"11°Kaıyl 25' P MJUtya 24° T° MuOb 32" 19" N4M 2415° Sansjn 29" 9° Sai 25»16°Sn»lJ A A Y A A Y A Y Y A A Y A 2 5 " 3» 24° M° 33° 16" 30» 17» 24° 14° 23° 16° 34° 22° 25° 15° 28° 9° 31" 22" 24" 15° 24° 16° 23° 13° Amsfertam laı B*QOat etıgnd 8«rtr Bonn Bıttsa Canevrt Ood. ffanklvt G«M Ktf»t «•• 3 t » » f i 21= 27° 35° 23° 22° 21° Htum UM ONo lonöıa 22" 24° 40° 19" A A 35° 37° y A Y Y Y Y Y A A V Sotya Tö A«N 21° Zu* A A Y 32° 22° 31° 17° 18° 28° 16° 24° 38° 28° 19° 34° İ M t * U d u k j Goirrti Kkal Ssı a v •nMnrakj «MSrttJt ndaı «rar M m gtn. Kmmna n»ur * Do». Aradoıı nur uay «• bttsı ?• i * « * * ? n *«y«ö oöc* D»B S Y SKAB.IKLABIwin.lew HfcrST UU »*n»ı 29 FMton a IOT' Ctsme «jrrmris 26 Trjtmn Sanun. OM AynM 25 C*nMu» a >*»».. n»> 22 tma* v> gtu m M S u m . fri*uaugı 10km Grevde saydam gösterisi Kültür Servisi İFSAK üyesi İsa Çelik, Baytekin Kara ve Kenan Mendekli cumartesi ve pazar günü saat 19.00'da uzun süredir grevde olan den işçilerine saydam gösterisi sunacaklar. DeriIş Sendikası'mn Kazlıçeşme'de bulunan şube lokalinde gerçekleşecek olan gösterilerin ilki 22 ağustos günü Baytekin Kara ve Kenan Erdekli tarafından, ikincisi 23 ağustos günü isa Çelik tarafından yapılacak. NESİN VAKFI'NA İŞÇİ ARANIYOR Profesyonel şoför ehliyeti bulunan işçi, temizlikçi, çocuk bakıcısı aranıyor. Konut, yemek, giyim, yakacak, sağlık ve başka gereksinmeleri karşılanacak, sigorta ettirilecek. Çocuksuz karı koca çahşabilir. Erkekler askerliğini yapmış olmalı. İstekliler, aşağıdaki adrese özgeçmişlerini yazarak mektupla başvursunlar. Nesln Vakfı, P.K. 5 Çatalca/İstanbul Modern mimari örnegi Bu çabalardan sonra müzenin dev "modern" (?) yapıtımn kapladığı alan 15 bin 800 metre kare genişleyerek 34 bin 380 metre kareye yükseldi! Bu alanın en geniş bölümleri galeri ve idari bürolara aynhrken, kitaphk, kahveler, lokantalar, mağaza, tiyatrolar ve depolar geri kalan ana kısımları oluşturuyor. Bu 55 milyon dolarlık büyüme harcamasının karşılanabilmesinin "sırn", müzenin Bayan Rockfeller başkanligında müze genişlemesi ve 50. yıl kuruluşu için para toplama karapanyasını ger Tek resim sattı lzlenimcileri bir sonraki salonda "PostEmpresyonistfer" (Izlenimcilik sonrası dönem) izliyor. Signac'la birlikte bu dönemde "Pointillisme" (Noktacılık) akımına imza atmış olan Seurat, fırça darbelerinin tuale yan yana (Juxtaposition) tuşlar halinde konulmasını öngören bir teknik geliştiriyor. Burada, yine aynı dönemden boyalann biraz daha canlandtgı Van Gogh'un, Gauguin'in, Munch'un, Kees Vao Dongen'in resimlerinin yanı sıra. StRECEK