Katalog

14 TEMMUZ 1987 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/3 Ye Sovyet heyeti Israil'de r Kipriyunu Türkiye'ye karşı destek istedi MADRİD fa.a.J Kral Juan Carlos'un davetlisi olarak üç günlük resmi ziyaret için ; önceki gün tspanya'ya gelen Kıbns Rum yönetimi lideri • Spiros Kipriyanu, dün Ispanya Başbakan'ı Felipe Gonzales ile görüştü. tspanyol yetkilileri, Gonzales Kipriyanu • görüşmesinde, Kıbrıs'taki . Türk askeri varlığının ele alındığım bildirdiler. Kipriyanu'nun, Gonzales'ten, Kıbrıs'taki Türk askerleri geri . çekilinceye kadar, Türkiye'nin Avrupa Topluluğu'na tam üye olmasma karşı çıkılmasım da istediği bildiriliyor. KUDÜS (AP) 10 kişilik bir Sovyet konsolosluk heyeti, Rus Ortodoks kilisesinin Israil'deki mal varlığı konusunda görüşmelerde bulunmak iizere önceki gece Israil'e gitti. 20 yıldır ilk kez bir Sovyet heyeti Israil'e resmi ziyarette bulunuyor. Sovyetler Birliği 1967 ArapIsrail savaşından sonra îsrail'le diplomatik îlişkileri kesmişti. Israil Radyosu, önceki gece Israil'e gelen Sovyet heyetinin Tel Aviv'de kaldığını bildirdi. Sovyet heyetinin Israil'i ziyaretinin resmi gerekçesi, Rus Ortodoks kilisesinin Israil'deki mal varlığı konusunda temaslarda bulunmak. Ancak, lsrailli yetkililer, ziyaret sırasmda Sovyet Yahudilerinin göçü ve Ortadoğu banş konferansı gibi sorunların da görüşülebileceğıni umut ettik 20 yıldır ilk kez bir Sovyet heyeti Israil'i ziyaret ediyor% DUNYADABUGUN AIİSİRMEN Ikızak... Güneydoğuda terörist eylemler ve olaylar bir turlü durmak bilmiyor. Her gün, teröristlerin canına Kıydığı yurttaş sayısı artıyor. Güneydoğudaki olayiara soğukkanlı olarak yaklaşıp doğru tanı koyrnak ve bu noktadan yola çıkarak etkin önlemleri almak zorundayız. Her şeyden önce, hiç çekinmeden şu soruyu açıklıkla sormalıyız: "Doğuda terörist eşkıya dediğimiz kişiler, aslında orada bağımsız bir devlet kurmak isteyen, Kurt halkının çoğunluğunun vurucu gucünü oluşturan bir bağımsızlık ordusu mu?" Bu soruya bizlerin vereceği olumsuz yanıt, bazt kişiler tarafından kolaylıkla şovenlikle suçlanabilir. O zaman olayı yerinde incelemiş olan uzmanlann, yansız gazetecilerin görüşlerine eğilmek aaha doğru olacaktır. Le Monde gazetesinin, son derecede iyi Türkçe ve Arapça biten Türkiye muhabiri, bölgeye yaptığı gezinin izlenimlerini haziran ayı içinde, ciddiyeti ve yansızlığıyta tanınan, üstelik söz konusu sorunda Türk hükümetlerinin görüşlerini yansrtma suçlaması ve kuşkusundan kesinlikle uzak bulunan gazetesinde yayımladı. Sözü edilen yazıda, Türkiye sınırtarı içinde yaşayan Kürtlerin, kendi Kurt variıklarını açıkça dile getirdikferi, ama ezici çoğunluğunun hiç de Türkiye'den ayrı bir devlet kurulmasından yana olmadığını, tam tersine, "Biz Kürtuz, ama devtetlmiz bu devlettir" dedikleri belirtilivordu. Bu durumda teröristlerin bölgede halkın desteklediği bir bağımsızlık hareketinin öncüleri ya da vurucu gücü olduğunu söylemek olanak dışıdır. Hemen belirtmek gerekir ki, olay Türkiye'ye özgü değil. Fransa'nın Korsika sorunu, Ispanya'nın Bask sorunu da benzerlikler gösteriyor. Bask ülkesinde de, halkın dörtte üçü, İspanya1 dan ayrılmadan yana değil, Korsika'da da aynlıkçılar küçük bir azınlığın ötesine geçmiyorlar ve görüşlerini terör yoluyla önce kendi çevrelerine kabul ettirebilmek için korkunç cinayetler işliyoriar. Bu benzertikler arasında tek şaşırtıcı yön, Fransa'nın kendi Korsika sorununa uyguladığı ölçütler ile "Kürt sorununa" yaklaşmada kullandığı öîçütler ve yöntemler arasındaki çifte standart. Bu konuda gereken yanrtın verilmesi Dışişleri'ne düşer. Ama biz yine benzeriiklere dönerek bir olayı doğru saptamak zorundayız. Bask teröristleri ve Korsika katilleri gibi, PKK militanlan da demokrasiye bir tuzak kurma amacındalar. Sözü edilen tuzak iki yönlü. Birincisi, Le Monde'un sözü edilen yazısında da belirtildiği gibi, artık bölgeye daha başka bir bakışla yaklasan, ekonomik yatınmlaria girmeye koyulan ve sorunun temeiden çözümü konusunda, çok yetersiz de olsa, ilk adımlan atmaya başlayan cumhuriyet devletine güveni sarsmak, "Biz Kurtuz, ama bizJm devletimiz de bu devter" diyenlere, "Alın bakalım, görün devletinizi! Hadi gelsin de devletiniz s/zi korusun. Gördünüz mü, burada egemen olan biziz. Bize boyun eğmezseniz başmıza net&r geteceğini anlaym" demek amacına yönelik. Tuzağın ikinci yönü ise, devieti bölgeye, aynm yapmayan amansız bir baskt aracı olarak çekip Türkiye'de demokrasiye doğru açılımı durdurup, baskı rejimini getirerek kendilerini önce çevrelerinde, sonra da iç ve dış kamuoyunda daha haklı bir yere oturtabilmeye çalışmak. Tanıyı böyielikle beliriedikten sonra alınacak önlemlere geçebiliriz. Her şeyden önce, Sayın özal'ın bir an önce parlamentoyu toplantıya çağırmayan ve olayları küçümseyen tavrını anlamanın olanaksızlığını belirtmeden edemeyeceğiz. Pariamentonun bir an önce toplantıya çağnlması, bölgeye yönelik ekonomik yattrımların arttırılmasının yanı sıra bugüne kadarki uygulamalannda da yetersizliği gorülmüş olan önlemlerin kaldırılıp yerine bölgenin koşullarına da yanıt getiren yeni ve sabır isteyen uzun erimli önlemlerin bir an önce alınması ve elden gelen en kısa zamanda, teröristlerin bölgenin egemeni olmadıklannın, devletin kendi yurttaşının can ve mal güvenliğini olduğu kadar sosyal ve ekonomik istemlerini de yanıtlayabileceğini kanrrJaması zorunlu. Sayın özal'ın iktidannın yapısı tüm bu noktalan kapsayacak bir politika izlemesini son derecede güçleştiriyor, ama ANAP iktidannın biie, bu yolda bazı adımlar atabilmesi gerekiyor. Olaylan basit istatistik rakamlara indirgeyerek küçümsemekten vazgeçmek, bu yolda atılacak ilk adım olmalıdır. öte yandan, bölgenin özelliklerini de göz önünde bulunduran uzun erimli, köktenci çözümlere yönelirken tuzağın ikinci ayağını hiç akıldan çıkarmamak ve zaman zaman geçmiste olduğu gibi, demokrasinin tüm kurallannı çiğneyerek, bölgede bir devlet terörü yaratmamaya büyük özen göstermek de zorunlu. Tersine bir davranış, teröristlerin ekmeğine yağ sürmek, onlara karşıt gibi görünürken, onların amaçlanna hizmet etmek sonucunu doğuracaktır. Bu tuzağa düşmemek gerek. Haziran ayı içinde ETA'nın ve Korsika ayrılıkçılannın gerçekleştirdikleri kanlı cinayetler karşısında, ispanyol ve Fransız hükümetleri ile kamuoylannın olaya karariı, ama soğukkanlı ve demokrat yaklaşımlarından alınacak dersler vardır. Eski Genelkurmay Başkam emekli Orgeneral Sayın Uruğun da belirttiği gibi, bir yandan teröristlerle karariı bir savaşım sürdürülürken öte yandan da "bu sorun ile birlikte yaşamaya" ve ülkemizin hiçbir bölgesinde devlet terörü yaratmadan, demokrasiye doğru gittikçe daha fazla açılarak, olayların üstüne gitmeye alışmalıyız. Böylesi bir tutum sanıldığı kadar zor değildir ve konunun tek çözümü de bu tutumda yatmaktadır. Yaşadığımız tüm olaylar bu görüşü doğrulayan birer kanıttır. Tel Aviv'e önceki gece gelen Sovyet Konsolosluk heyeti 10 kişiden oluşuyor. Sovyet heyetinin, Rus Ortodoks kilisesinin îsraiVdeki mal varlığı konusunda görüşmeler yapacağı bildirildi. Gözlemciler, Sovyet heyetinin ziyaretinin tsrail Sovyet ilişkilerinde yumuşamanın görülduğü bir döneme rastlamasına dikkat çekiyorlar. lerini belirttiler. Gözlemciler, bir Sovyet heyetinin 20 yıldır ilk kez tsrail'i ziyaret etmesinin, diplomatik ilişkileri olmayan iki ülke için de "önemli bir olay" olduğuna işaret ediyorlar. Israil Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ehııd Gol, Sovyet heyetinin ziyaretinin Tel Aviv'deki Finlandiya Elçiliği aracılığı ile düzenlendiğini söyledi. Sovyetler BirliğTnin Israil'deki çıkarlannı Finlandiya temsil ediyor. Sovyet heyetinin Israil'i ziyareti, IsrailSovyet ilişkilerinde yumuşama belirtilerinin arttığı bir döneme rastlıyor. Dışişleri Bakam Şimon Peres, önceki gün hükümet toplantısında yaptığı açıklamada geçen .hafta Cenevre'yi ziyareti sırasında Sovyet yetkililerinin İsrairie temas kurma isteğini belirttiklerini söylemişti. Peres temaslann bu ay içinde başlamasını beklediğini de belirtmişti. tsrail basınında çıkan yazılarda ise, iki ülke arasındaki temaslarda Ortadoğu için uluslararası konferansa Sovyetler Birliği'nin de katılması konusunun ele alınacağı bildiriliyor. Uluslararası konferans Uluslararası konferans sorunu bilindiği gibi İsrail hükümetinde derin görüş aynlığına yol açmış durumda. Dışişleri Bakam Şimon Peresin konferansı destek lemesine karşı, Başbakan tzak Şamir bu görüşe kesinlikle karşı çıkıyor. Şimon Peres, Sovyetler Birliği'nin konferansa katılması için, Moskova'nın Tel Aviv'le tekrar diplomatik ilişki kurmasını şart koşuyor. Peres, Sovyetler'in daha fazla Yahudi göçüne izin vermesini de istiyor. Sovyet lideri Mihail GorbaÇov'un iktidara geleliberi İsrail'le ilişkileri yumuşatmak istediği gözleniyordu. Moskova, Ortadoğu barış sürecine katılabilmek için lsrail'le ilişkilerini düzeltmesi gerektiğine inanıyor. Geçen yıl Sovyet yetkilileri ile İsrail yetkilileri Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de buluşmuşlar, ancak Sovyet heyeti Israillilerin gündem dışına çıktığını öne sürerek, toplantıyı kısa kesmişti. Bu olaydan sonra, yapılması öngörülen diğer toplantılar da iptal edilmişti. Paris'le Tkhran arasındaki gerginlik hızla artıyor \ Güney Kore'de hükümet değişikliği SEUL (AP) Güney Kore'de, Başbakan Lee HanKey ve sekiz bakan, devlet başkanlığı seçimlerinden önce "bağımsız" nitelikte bir hükümet kurulmasını . sağlamak amacıyla görevlerinden istifa ettiler. Devlet Başkam Chun Doo Hwan, yeni hükümeti kurma gö'revini, eski Hava Kuvvetleri Komutanı ve Savunma Bakam Kim ChungYul'a verdi. Güney Kore Devlet Başkam Chun Doo Hwan da, "partilerüstü" bir politika izlemek amacıyla, iktidardaki Demokratik Âdalet Partisi liderliğinden geçen hafta istifa etmişti. Bu arada, Güney Kore'deki muhalefet liderlerinden Kim YoungSam, hükümete çağrıda bulunarak, cuma gününe kadar ülkedeki bütün siyasi tutuklulan serbest bırakmasını istedi. Imn, Fransız gemisini vurdu İran Dışişleri Bakanlığı, îranlı diplomatın dövülmesini "barbarca bir olay" olarak niteledi. Körfez'de iki iran hücumbotunun saldırısına uğrayan Fransız yük gemisi isabet aldu SABETAY VAROL PARİS Iran Fransa ilişkilerindeki gerginlik giderek artıyor. Cumartesi günü Cenevre Havalimanı'nın Fransa bölümünde Fransız gümrük görevlilerinin bir Îranlı diplomatı dövmeleri, Tahran hükümetinin şimşeklerini çekti. İran Dışişleri Bakanlığı, Paris'teki İran Büyükelçiliği'nde görevli Muhsin Emin»de'nin Fransız gümrükçülerince komaya sokulduğunu öne sürerken, Fransa yetkilileri, Eminzade'nin, el çantasının kontrol edilmesini reddettiği için zorlandığıru, ancak şiddet kullanılmadığını iddia etti. İran Dışişleri Bakanlığı, olayı "barbarca" diye niteleyerek, Fransız hükümetinden gelecek açıklamaya göre gerekli önlemlerin ahnacağını bildirdi. "EJçiJik savaşı"nın ikinci haftasına girdiği bir sırada cereyan eden bu olay, iki başkent arasında ilişkilerin yeni sürprizlere gebe olduğu şeklindeki savları guçlendiriyor. lemciler, İran saldınsının Tahran Paris ilişkilerinin çok gergin olduğu bir döneme rastlamasına dikkat çekiyorlar. Her iki ülkede karşılıklı büyükelçilik binalarında alınan güvenlik önlemleri sürüyor. Fransa, Paris'teki İran büyükelçiliğinde barınan yarı resmi dİDİomat Vahit Gflrcö'nUn sorgu yargıcı Gilles Boulouque tarafından ifadesinin alınmasından başka çıkar yol olmadığını öne sürmeye devam ediyor. Geçen eylül ayında Paris'te meydana gelen terör olayları soruşturması çerçevesinde tanık sıfatıyla dinlenmek istenen Vahit Gürcü'nün sorgusunu takiben tutuklanarak teroristlikle itham edilmesi zayıf bir olasılık değil. Bu yüzden Fransız polisleri İran büyüketçiliği önünde kimlik kontrolünü sürdurüyor. İranlılar da karşılıklılık ilkesi uyannca önce Tahran'daki Fransız Büyükelçiliğini topyekun ablukaya almışlar, sonra önlemlerin düzeyini düşürmüşlerdi. Diplomatik dokunulmazlık sahibi olmayan Vahit Gürcü'nün sorgu yargıcı Boulouque*ça dinlendikten sonra sınırdışı edilmesi formülü üstünde duruluyor. Bu formülun uygulamaya konması yolları araştınlırken, Cenevre'de meydana gelen Eminzade'nin dövülmesi olayı işleri daha da güçleştirdi. Yakın zamana kadar İran'a karşı ılımlı tutumuyla tanınan Dışişleri Bakam Jean Bernard Raimond'un ParisTahran normalleşme temasiarını durdurduklannı açıklaması, esasen iki hükümet arasında asgari diyalog yollannın da tıkalı olduğunu gösterdi. Raimond'un Ammanda yaptığı açıklamadan sonra İran Meclis Başkam Rafsancani, Fransa ile ilişkileri kesen tarafın kendileri olmayacağını, ancak Paris diplomatik ilişkiyi keserse bundan rahatsız olmayacaklannı belirtti. tki ülke arasında ilişki maslahatgüzar seviyesinde sürüyor. KKTC, ilk kez resmen temsil edüdi Washington'da düzenlenen uluslararası bir konferansa KKTC temsilcîsi de katıldı. Gemi vuruldu Bu arada önceki gece KuveytDubai seferini yapan bir Fransız yük gemisinin iki İran hücumbotunun saldırısına uğraması, olaylann üzerine tuz biber ekti, Fransa Savunma Bakanlığı, Ville D'anvers adlı geminin makine dairesinden isabet aldığını, ancak ölen ya da yaralanan olmadığını açıkladı. Paris'teki göz ' İtalyu^da yeni hükümet ROMA (a.a.) halya'da Hıristiyan Demokrat Giovanni Goria, Cumhurbaşkam tarafmdan ülkenin 46. hükümetini kurmakla görevlendirildi. Resmi kaynaktan yapılan açıklamada, Goria'nın görevi kabul edip etmediğini bildirmediği kaydedildi. Şimdiki hükümette Hazine Bakam olarak görev yapan Goria, yeni hükümeti kurmayı kabul ederse, Amintore Fanfani'nin yerine geçerek başbakan olacak. ÂT, Suriye'ye karşı yıunuşadı KOPENHAG (a.«.) Avrupa Topluluğu üyesi ülkelerin dış politikalarını koordine etmek amacıyla dışişleri bakanları düzeyinde yapılan bir günlük toplantı sonucunda, Uye ülkelerin Suriye'yle resmi temaslanna getirilen sınırlamalar kaldırıldı. Toplantının sona ermesinden sonra, topluluğun dönem başkanı olan Danimarka Dışişleri Bakam Uffe Elleman Jensen, bir basın toplantısı düzenleyerek, alınan kararları açıkladı. Bu kararlara göre, Suriye'yle topluluk üyesi ülkeler arasında, 8 aydır dondurulmuş bulunan bakanlar düzeyindeki temaslara yeniden başlanabilecek, ancak bu ülkeye uygulanmakta olan bazı yaptırımlann ve silah satışlanna getirilen yasağımn uygulanmasına devam edilecek. Ingiltere Dışişleri Bakam Geoffrey Howe, Suriye'nin bir İsrail uçağım havaya uçurma girişimine katıldığmın belirlenmesi üzerine geçen kasım ayında kestikleri diplomatik ilişkiyi yeniden kurmayı düşünnıediklerini belirtti. Howe, Suriye'nin Abu Nidal'ı topraklanndan dışarı çıkarmış ohrıasının memnuniyet verici olduğunu, ancak yeterli sayılmadığını söyledi. Bu arada, Federal Almanya hükümet sözcüsu, Suriye'ye uygulanan ekonomik yaptınmlann bir bölümünün, Abu Nidal'ın sınırdışı edilmesi üzerine kaldınldığmı doğruladı. AT dışişleri bakanları toplantısında ayrıca, Ortadoğu sorununun çözümü için uluslararası bir konferans toplanmasının gerekli olduğu görüşünde anlaşma sağlandı. Toplantıdan sonra yayımlanan ortak bildiride, uluslararası konferansm, Ortadoğu banş sürecinin ilerleyebilmesi için tek yol olduğu vurgulandı. baçov'un reformlanmn başanya ulaşmasını istediğini bildirdiler. Geçen hafta Cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker ile birlikte Sovyetler Birliği'ni ziyaret eden Federal Almanya Dışişleri Bakam Hans Dietrich Genscber'ın, görüşmeler sırasında meslektaşlanna izlenimlerini aktardığı belirtildi. Diplomatik kaynaklara göre, Genscher, bu izlenimlerini aktarırken, Moskova'da görüştüğü Sovyet rejim aleyhtarı Andrei Saharov'un kendisine söylediği şu sözleri tekrarladı: "Eger bu kampanya başansızlıga uğrarsa, hem Sovyetler Birliği hem de Batı için felaket olur." SSCB ve glasnost Sovyetler Birliği'nde, lider Mihail Gorbaçov tarafından uygulanmasına çalışılan politikalar üzerinde AT üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Batının, Gor WASHINGTON (a.a.) ABD, tngiltere ve Fransa tarafından VVashington'da düzenlenen Ulusiararası Beşinci Transatlantik Konferansı'nda KKTC resmen temsil edildi. Böylece, KTKC, Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenlenen uluslararası bir konferansa ilk kez resmen katılmış oldu. Konferansta Kıbns Rum yönetimi temsil edilmedi. İngiliz Muhafazakâr Partisine bağlı Bow grubu ile Amerikah cumhuriyetçilerin Ripon Eğitim Derneği ve Fransa'nın 89*lar Kuliibii tarafından her yıl düzenlenen Transatlantik Konferansı'nın Washington'da dün sona eren bölümünde, silahların kontrolü, anayasa, hükümet ve uluslararası ticaret konuları tartışıldı. ABD Savunma Bakam Caspar VVeinberger ve Kanada Savunma Bakam Beatty'nin de katıldığı uluslararası konferansta KKTC Londra Temsilcisi Tansel Fikri de yer aldı. Fikri, birçok ülkeden yüzü aşkın bilim adamı ve politikacının katıldığı konferanstaki konuşmasında, İngiltere Avam Kamarası Dışişleri Komisyonu'nca bir hafta önce yayımlanan Kıftrıs raporu üzerinde durdu. Bu raporda, Kuzey Kıbrıs'a uygulanan ambargonun kaldırılması, uçak seferlerinin başlatılması, Kuzey Kıbrıs'ın uluslararası alanda tecrit edilmiş durumuna son verilmesi ve uluslararası yardımlann Güney Kıbrıs'tan kuzeye de kaydırılması istenmişti. Rapordaki söz konusu istekleri hatuiatan Tansel Fikri, daha sonra şöyle dedi: "Kıbns Türfcleri olarak biz, çok partili güçltt bir demokrasiyle, sıfırdan gelişme yolunda bir ekonomi kurmuş olmakla övüniivonız" SUMERBANK BANKACILIGI 54. YILINDA Korkunç İvan, avukatını reddetti KUDÜS (UBA) Korkunç Ivan olarak bilinen Nazi savaş suçlusu John Demjanjuk, savunma avukatı John O'Connor'u reddetti. Israil gazetelerinden edinilen bilgiye göre, Korkunç Ivan, 3 kişiden oluşan savunma avukatlannın başkamnı, kendisini yeteri kadar savunmadığmı belirterek reddettiğini açıkladı. Ikisi Amerikalı, birisi Israilli olan 3 avukattan Cleveland Barosu'na bağlı ünlü avukat John O'Connor'u kendisine komplo kurmakla suçlayan Korkunç tvan, hakkındaki iddiaları da kabul etmediğini söyledi. %50 SÜMERBAN 1 yıl vadeli mevduatınıza Heysel faeiasının sanıkları LONDRA (a.a.) Brüksel'deki Heysel Stadı'nda 1985 'te meydana gelen ve 39 kişinin ölümüyle sonuçlanan laylardan sorumlu tutulan 26 *ngilizin Belçika'da yargılanmasım Lordlar Kamarası kabul etti. 26 Liverpool taraftarmın Belçika 'da yargılanması için Belçika hükümetinin yaptığı başvurunun kabul edilmesinden sonra, tngilizlerin avukatı, karardan üzüntü duyduğunu ve söz konusu kişilerin Ingiltere'de yargılanması için girişimlerini sürdüreceğini söyledi. Halkın tasarruflarını yatırımlara dönüştürerek yine halkın yararına sunan Sümerbank Bankacılığı, 54. vıhnı kutluyor. Sümerbank şimdi 1 yıl vadeli mevduata 96 50 faiz veriyor. Siz de tasarruflarınızı Sümerbank'ta değerlendirin, yiıksek faizden yararlanın. Bangladeş'te genel grev DAKKA (AP) Bangladeş'in başkenti Dakka'da, hükümetin eyaletlere birer askeri vali ataması yolundaki yasa tasansının parlamentoda onaylanmasını protesto amaayla dün genel greve gidildi. 8 saatlik genel grev, başkenti felce uğrattı. Bu arada yasayı protesto amacıyla önceki gün 10 bin kişinin katıldığı gösteriler sırasında bir polis arabasınm 6 yaşındaki bir çocuğu ezdiği ve çocuğun öldüğü bildirildi. Gösterilerde 100 kişi, polis tarafından yaralanmıştı. Genel grev sırasında protesto gösterileri düzenlendi ve bir otomobil, göstericiler tarafından atese verildi. Polis 8 kişiyi tutukladı. B A N K A C I L I Ğ I