Katalog

10 HAZİRAN 1987 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 MUZIK FİLİZ ALİ HAYVANLAR İSMAİL GÜLGEÇ tsmail Gülgeç senelik iznini kullandığından "Hayvanlar" bir süre yayımlanmayacaktır. Bavyera Devlet Operası'nda Wagner'in "Nibelungen Halkası" KÎM KİME DUM DUMA BEHlç AK Perdesînî yılda tiç gece kapayan bir devlet operası Bavyera Devlet Operası, perdelerini yılda yalmzca üç gece kapatıyor. Noel gecesi, Paskalyanın kutsal cuma gecesi ve 1 Mayıs tşçi Bayramı gecesi. Altı haftalık yaz taülindeyse bina ve sahne toptan elden geçiriliyor. Operanm bugüne kadarki yönetici ve şefleri arasında Richard Strauss, Bruno Walter, Georg Solti, Rudolf Kempe gibi ünlüler var. tstanbul, Londra, New York gibi, insanlann her saniye çoğaldığı, hayat veren damarlann neredeyse tıkanraa noktasına geldiği kentlere kıyasla Münih, nasılsa ınsanca boyutlar içinde kalmayı başarmış bir şehir. tnsanların birbirlerine çarpmadan yiırilyebildikleri, kitle Taşıma araçlannda daima boş yer bulunabilen, parklarda tanımadığı bırine bile "Gruss Goll" diye selam verenlerin yaşadığı ve en önemlisi operaya hâlâ smokin, siyah takırn elbise ve uzun etekli tuvaletlerle gidilen bir kent Münih. Aralannda yaşayan yabancılan da kendı düzenlerine u>rdurmak için olağanüstu çaba harcayan Alraanlar, bu konuda Ingilizlere oranla oldukça başarılı görünuyorlar. Yabancılar, düzene uymayan bir davranışta bulununız da Almanlar bizi azarlar diye ödleri kopmuş durumda yeşil ışıklara dikkat etmeye, metrolarda, taşıtlarda seslerini fazla yükseltmemeye, kısaca Almanların tasvip etmez bakışlanm üzerlerine çekmemeye çalışıyorlar. Düzene, hatta yazılı olmayan kurallara uymayanları uyarmayı her Alman vatandaşlık görevi olarak kabullenmiş bir kere. Fakat ne de olsa uzüm üzüme baka baka karanr misali, Almanlarda Türk ve Türkiye merakı epey artmışa benzer. Türkiye'de tatil gecirme, Türk yemekleri yeme modasına son olarak oryantal dans merakı da eklenmiş. Genç Alman hanımlar oryantal dans dersleri almakla kalmıyor, kendi pullu, boncuklu, şifonlu, tüllü kostümlerini kendileri dikiyor ve her fırsatta piste fırlayıp, marifetlerini gözier önüne seriyorlar. Türkiyelı Mehmet'in işlettiği "OryaDtai Taverna"nın Alman müşterileri çekebilmesinin bir nedeni de saat 23.00'ten sonra masalar arasında göbek atan Marianne'ler, Ursula'lar, Barbara'lar olsa gerek. Gündüzleri düzenli ve saygın işlerde çalışan bu genç bayanlar, akşamları kostumlerini çantalanna koyup bu lokallere geliyor ve muşterilere göbek dansının büimsel ve kuramsal olarak öğrenilmiş örneklerini sunuyorlar. Ne var ki, biz Münih'e oryantal dans konusunda araştırma yapmaya HIZLI GAZETECÎ NECDET ŞEis DEV ZORLUKLAR "Ring", müzikal bağlamda dev boyutfarda zorluklan olan bir yapıt. Örneğin, "Walküre"de VVagner'in dur durak bilmeyen müziğiniyorulmadan saatlerce sürdürebilmek için olağanüstü güçlü olmak gerekiyor. Robert Schunk, Cheryl Studer ve Kurt Moll, yapıtı omuzlayan sanatçılardan üçü. dünyanın en büyük sahnesi olan opera binası olmakla övünüyor. yılda gaidiği flokta inanılır gibi miytji ? 3u, aslında t?i gaiışma tatii.. Am iç satotıa tf KOYV'ffUn şu UÇ t>CŞ kl âz <zskİ5İ yibi olan tek 5V. hbta aptasbane olarak kuHandıkkırı Küyâ mzarlanycn.. Çöp yıçmfan arüsındo ç kan bv kumsala Hk PET şşy atin kişim'n t?en oidvgvmu anımSudıın.. Farkında olmaöan ipirkirknma surea'nı tpaşlatnnştıfü "Eski savaş atlan" Bavyera Devlet Operası'nın tarihine bakacak olursak, yöneüm politikasının daima yeni eserlere, yeni produksiyonlara öncelik tanıdığını göruyoruz. VVagnerMn, Stnunss'un, Franz Schreker'in, Erich Wolfgang Korngold'un, Hans Pfuner'ın, Carl Orffun, son yıllarda da Aribert Reimann'ın yeni operaları oncelikle Munih'te sahnelenmiş ilk kez. Operanın intendant'ı Dr. Herbst'e göre klasik repertuann "eski savaş atlaruu" eski rejilerle sunmak yerine, paraya kıyıp, yeni produksiyonlara girişmek operanın sanatsal polilikası olmuş hep. 2. Dünya Savaşı'na kadar tüm opera repertuannı Almanca oynayan Bavyera Devlet Operası, savaştan sonra her operayı orijinal diliyle sunmaya başladığından bu yana dünyanın önde gelen operalan arasında yerini almış. Doğu ve Batı Almanyanın, Avrupa ve Amerika'nın şu sıralarda sık sık adları duyulan yaratıcı rejisör ve sahne tasanmcıları ile işbırlıği yapan opera yönetimi, dünyadaki en iyi opera şarkıcılarını da bunyesıne toplayarak Viyana'yla, Londra'daki Covent Garden'la, Milano Scala ile, New York'un Metropolitan'ı ile boy ölçüşüyor. ÇİZGtlİK KÂMtL MASARACI Sadece üç gece Bavyera Devlet Operası, yılda sadece üç gece perdelerini kapıyor. Noel gecesi, Paskalya'nın kutsal cuma gecesi ve Bir Mayıs Işçi Bayramı gecesi. Altı haftalık yaz tatilindeyse bina ve sahne toptan elden geçiriliyor, yeni prodüksiyonlann sahne tasanmları, dekor ve kostümler haarlaruyor, muzikal çalısmalan yapılıyor. Repertuar operası olmakla gurur duyduklarını belirten Dr. Herbst, haziran 1987'de Rossini'nin "La Cenerantola"sı ile Pucciııi'nin "Turandot"unu, Ponelle'in rejisıyle, Mozart'ın "Figaro'nun Duğünü" ve "Sihiıii Flıit'ünu, Richard Strauss'un eski rejilerle sunduklarına, daha da önemlisi Bayreuth "Daphne"sinin dışında ilk kez Munih'te Wagoer'in "Ring"inin tümunu iki ay içinde üç defa tekrarladıklanna dikkati çekiyordu. SAHNEDE ÇEKtCtLİK "Wüküre"de IVotm'ı Amerikah basbariton James Morris yorumladu Sesi vefiziğiyle sahneyi dolduran Morris ile başa çıkabilen tek sanatçı, Hbtan'ın kansı Fricka'yı canlandıran Yugoslav mezzosoprano Marjana Lipovsek idi. gunumüzde. Bir başka zorluk da "Ring'Mn dört operasının (Das Rheingold, Die NValküre, Siegfried, Götterdaemmerung) organik bağını tutarlı bir mantık, estetik ve ideoioji anlayışıyla yorumlayacak yaratıcı rejisör bulabilmek. tun açıklığı ile ortaya çıkan, "paranın", yani "altının" gücü ile ıktıdar olmaya çalışan ve bu giıce dayanarak insanlan köleleştirenler ile paranın gücüne, insanbk değerlerinin gücüyle karşı çıkanların savaşını anlatan bir yorum ile inandırıa oluyor Lehnhoff. "Das Rheingold "da VVotan'ın akıl hocası Loge'nin çağdaş giysilerle ve elinde "Financial Times" gazetesiyle sahneye çıkması, Götterdaemmerung'da sahnenin Nazi subaylan ile dolması, buna karşılık Brühnnhilde ve Siegfried'in uzay çağı dekorları ve giysileriyle, geçmişi değil geleceği mujdelemeleri, Alman izleyicinin tutucu duyarlığuıa, VVagner'i dokunulmaz saymasına ters gelmekle birlikte, böyle geleneksel takıntıları olmayan yabana izleyiciyi etkileyebildi. AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAN Viagner şarkıalığı düzeyım tutturmuş sanatçüann hepsınin programlan beşyıl sonmstna kadar dolu. Bir başka zorluk da, "Ring"in dört opemsının (Das Rheingold, Die Walkjire, Siegfried, Götterdaemmerung) organık bağını tutarlı bir mantık, esieiik ve ideoioji anla) ıştyla yorumlayacak yaraııa rejisâr bulabiimek. değil, Bavyera Devlet Operası'nın yepyeni bir reji ile sahneye koyduğu Nigner'in "Nibelungen Halkası" tetralojisini seyretmeye gitmiştik. Operanın Basın ve Halkla Ilişkiler Müdürii Dr. Ulrike Hessler, Turkiye'den gelen bir muzik yazarma Araerikadan veya Ingıltere'den ya da Fransadan gelen meslektaşlanna gösterdiği ilginin daha fazlasını gösterdi. Türkiye'de geçirdiği utiUerin ve Türkiye'de tanıdığı insanlann uzerinde bıraktığı olumlu etkinin sonucuydu bu. Dr. Hessler sayesinde operanın sahne gerisini, işleyişirü, hem kulisten hem de salondan doya doya inceleyebilme olanağı bulduk. Operanın intendantı Dr. Herbst ve "Ring"i sahneye koyan rejisör Nicolaus Lehnhoffla konuşabildik, sanatçılarla tanıştık. Genç kuşaktan Münih "Ring"ini gerçekleştiren Wolfgang Sanallisch, 1948 yılından bu yana VVieland V^agner. Giinther Rennert ve Luchino VUconti gibi rejisörlerle işbirliğı yapmış olan ve 1%8'denberi 30un üzerinde "Ring" yönetmiş bir orkestra şefi. Korrepetitörlukten şefliğe, şeflikten genel muzik direklörlüğüne ve intendantlığa yükselmiş olan Sawallisch'in bu kez işbirliği yaptığı Nicolmıs Lehnhoff, genç kuşak Alman rejisörlerinin en yeteneklilerinden, 1939'da Hannover'de doğan Lehnhoff uzun sure Bayreuth'da VVieland VVagnerin asıstanlığını yapmış. Son olarak 1985'te San Francisco'da sahneye koyduğu "Ring" ile Savvallisch'in dikkatini çeken Lehnhoff, Münih için yeniden gözden geçirdiği reji ile hem çok başarıh oldu hem de çok eleşüri aldı. TARtHTE BUGÜN MVMTAZ ARIKAN 10 Haziran SIRP KRALI VE EŞI OLDURULDU! ) OeLSTİ'HDeN A&AOAK Yaratıcı rejisör Wagner'in "Ring" tetralojisini sahneye koymayı tasarlamak ve goze almak, beraberinde aşılması epey çetin zorluklan da getiriyor Dr. Ulrike Hessler'e gore. Aşılması gereken en önemli zorluk, Wagner yorumculannı bulup bir araya getirmek oluyor. Wotan, Brühnnhilde, Siegfried gibi rollerin üstesinden gelebilecek sanatçılar, her kuşakta bir, hadi bilemediniz iki adaydan öteye geçemiyor. Wagner şarkıcılığı duzeyini tutturmuş sanatçıların hepsinin programlan beş yıl sonrasına kadar doiu Sahne çekiciliği "Ring", muzikal bağlamda dev boyutlarda zorluklan olan bir eser. Örneğin "W»lküre"de Wotan ve Brühnnhilde tek başlarına ve beraber saatlerce sahnedeler. Wagner'in dur durak bilmeyen müziğini yorulmadan, teksti unutmadan, dramatik gerilimi gevşetmeden saatlerce sürdürebilmek için insanüstu guçlü şarkıcı olmak gerekiyor. Munih'te Wotan'ı Amerikah basbariton James Morris yorumladı. Sesi ve fiziğiyle sahneyi dolduran Morris ile başa çıkabilen tek sanatçı, NVotan'ın kansı Fricka'yı canlandıran Yugoslav mezzosoprano Marjana Lipovsek idi. Operada ses, fizik, müzikalile ve dayamklıhk kadar, sahne çekiciliği de çok önemli. Lipovsek, işte, sahnede göründuğü anda tümdikkatleri üzerinde toplayabilen ender sanatcılardan biri. Tetralojide, özellikle çizdiği tbsen'vari Hunding karakteri ile büyüyen bir başka önemli sanatçı da, bas Kurt Moll'dü. Dr. Hessler, Birgit Nilsson'dan sonra doğru dürust bir Brühnnhilde çıkmadığmı, Gwjenm Jones ve Mildegard Behrens'in bu rolü değişik nitelikleriyle canlandırabildiklerini, ama henüz Nilsson ayannda bir Brühnnhilde bulamadıklarını vurguluyor. Gerçekten de Ute V insing çok V nitelikli ve dayanıklı bir şarkıcı olmasına karşın rolün ağırlığı altında ezilmekten kurtulamadı örneğin. Münih "Ring"i günumüzun iki önemli Wagner Heldentenoru Rene Kollo (Siegfried) ve Robert Schunk'u (Siegmund) bir araya getirerek önemli başarı sağladı. Zira, Wagner tenoru olabilmek için gerekli niteliklerin bir araya gelebilmesi, şekerli suyun bala çevrilmesi kadar ender rastlanan bir olay. VVagner'in Nietzsche, Thomas Mann, Adorno gibi düşünür ve yazarlar tarafından çözümlenmeye çalışılan ve yaratıldığından bu yana müzisyenler kadar düşünce adamlannın da akıllanm kurcalayıp duran dev "Ring" tetralojisini geniş bir uluslararası kadroyla gerçekleştiren Bavyera Devlet Operası, Bayreuth dışında bu işin hakkıyla üstesinden gelen ender sanat kuruluşlanndan biri olarak opera dünyasındaki önemini kabul ettirmeye çalışıyor, sonuçta kabul de ettiriyor. İ9O3'T£ BUGÜN, Srfik KRALI r.ALB)C4UP£R O8GEM0V/Ç Y£ KRAIİÇE ORA6A (MASHİH), SuBAYLAfitKI OÜzeNLE piĞi &iR suiKAsr sovacu ÖLDÜHÜLDÜ. &AIX/VJLA&OA BULUNAM ESKİ Bı£ t&ALllK (JİMD/KJ YUGOSlAV yn'utN GüNeYDoeusu) OLAH sreeîsTAu, i876'P£,os Uzay çağı dekoru "Ring"i sadece Tanrılar kaıında gelişen "güçler" savaşı olarak almayan, daha da ötesinde, Wagner'in teksti doğru anlaşıldığında zaten bu 50 YIL ÖNCE Cumhuriyet Askeri kumandanlara otomobil veriliyor Ankara 9 (Telefonla) Kumandanlara binek arabaları yerine otomobil verilmesi lüzumu bütçe muzakereleri sırasında tebarüz ettirilmişti. Bu layiha da Meclis ruznamesine almmıştır. Layihe ile Milli Müdafaa Vekaleti emrine yenileme müddeti üçer MANU OeULSTİ'HDeN AV&tLAOAK ELOB eTMİŞTİ. 1B83'DA,BABAZlNIN YEGİNe rAUTA ÇJKAN r.ALEXANDEG., 130O'DE, K£AU>/S/AlDeM OAJ YAŞ BÜYÜK. Ve DüL OLAN DKA6A MASHtN'LE BYLENMİŞTİ. SlRp /CRAUAHI ABAStNPA EN SSVİL MEYE/Jt SAYfLAN I. AL£XANDER, Bu EI/UC//UE İYİOE ş/MfeKCE/e/' O'eeeive ÇEKMİŞTİ ^ALKI s i KOCAS/NI ZEHİRLEMEIOJESUÇLAOIĞI PgAG/1, OLAfJ OĞLUMU TAH7A VAHİS yAPMAK İSTİYOKDU. BU UEDeNLBRLE SuİKASrSEUİNÇ VARATMlÇTt.. MA BASrMrUSNÎ 10 Haziran 1937 19371987 Vekaleti bunun üzerine takas heyetlerine bir tebliğ yapmış ve 32 maddeden istifade eden koloni ve dominyonlara yapılan ihracaıın bu kayıdlar dahilinde olmasını istemiştir. Bu işin tatbikat şeklinin bir türlü anlaşılamaması ve karışık bir vaziyet hasıl olması yüzünden ihracat durmuş ve fiatlarda düşüklük görülmüştür. yıl olmak üzere 2000 lira kıymetinde 10 tane otomobil tahsis edilmiştir. 1 7 . yüzyıldan bu yana Bavyera Devlet Operası'nın tarihf 17. yüzyıla kadar uzanıyor. İlk önceleri Salvatorplatz'daki Barok Tiyatro'da temsiller veren opera, 18. yüzyılda Fransız asıllı mimar François Cuvillies'nin yaptığı Rokoko Tiyatro'ya geçmiş. 1781'de Mozart'.n "Idomeneo" operası ilk kez bu binada yorumlanmış. 1811'de, Bavyera Krah I. Maximilliaa ilk ulusal tiyatronun temelini atmış. 19. yüzyıhn sonunda Kral II. Ludnig'in saltanatı boyunca da Münih, Wagner'in "Tristan ve Isolde" (1865), "Narnbergli t s t a Şarkıcılar" (1868), " D a s Rheingold" (1869) ve "Die VValkürei 'nin (1870) ilk temsillerini seyretti. HindUtana yapılan ihracat durdu Hindistana ihraç etmekte olduğumuz Gazianteb fıstığmdan çıkan bir mesele yüzünden bazı ihraç mallannın kıymeti düşmüstür. Mesele, Bombay ticaret ateşemizin Hindistana son zamanlarda çok ihraç ettiğimiz Gazianteb fıstıklarının Hindistandan çıkarak başka memleketlere ihraç edilmesi üzerine hükümetin nazan dikkati celbetmesile doğmuştur. Bu fıstıklarm münhasıran Hindistanda istihlâkini temin için alıa ile satıcı arasında mukaveleler akdi derpiş edilmiştir. Iktisad ÇAY İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NDEN RİZE Aşağıda dökümu yapılan ambalaj malzemeleri satın alınacaktır. 1 a) 40 milyon adet 250 gr.lık Rize Turist, b) 30 milyon adet 500 gr.lık Rize Turist, c) 70 milyon adet ağız kapatma bandrolu, d) 70 milyon adet ağız kapatma kartonu, e) 280 ton şirink film, Genel Müdürluğümüz ihtiyacı olarak teklif alma usülü ile satın alınacaktır. 2 Bu işe ait sartnameleri ile numuneleri; a) Çay Işletmeleri Genel Müdürlüğü, Satınalma Mudürlüğü/RİZE, b) Çay Paketleme Fabrikası Müdürlüğü'ne, BüyükdereİSTANBUL c) Bölge Stok ve Satış Müdürlüğü, Gümritk ve Tekel Bakanlığı Yanı E Binası 7. Kat Opera/ANKARA adreslerinden ücretsiz temin edilebilir. 3 ihaleye iştirak etmek isteyenlerin şartname esaslan dahilinde hazırlayacaklan teklif mektuplannı en geç 23.6.1987 günü saat 17.30'a kadar Çay tşletmeleri Genel Müdürlüğü, Satınalma MüdürlüğuRize adresinde bulunacak şekilde iadelitaahhutlü olarak göndermeleri veya belirtilen adrese elden vermeleri gerekmektedir. 4 Postada oluşacak gecikmeler ve telgrafla yapılacak müracaatlar kabul edilmez. 5 Kuruluşumuz 2886 sayılı yasaya bağlı olmayıp, ihaleyi yapıp yapmamakta kısmen veya dilediğine yapmakta serbesttir. Basın: 22282 ALTINDAĞ BELEDİYE BAŞKANLIĞFNDAN Belediyemiz Teknik Personel ihtiyacuu karşılamak amacıyla 3 adet Mimar, 10 adet tnsaat Mühendisi, 2 adet Elektrik Mühendisi, 2 adet Harita Mühendisi, 2 adet Jeoloji Mühendisi, 3 adet Teknik Ressam, 6 adet Topoğraf ve 4 adet tnsaat Teknisyeni alınacaktır. 1 Sınava katılacaklann aşağıdaki özelliklere haiz olmaları gerekmektedir. GEREKLİŞARTLAR: 1 657 sayıh yasanın 48. rhaddesindeki şartlara haiz olmak, 2 Askerlik görevini yapmış olmak, 3 Sınav tarihinde 40 yaşından gün almamak, 4 Topoğraf için Harita Meslek Lisesi mezunu oimak, 5 tki adet inşaat mühendisi Trafık dalında ihtisaslı olmak, 6 Mimar ve Mühendisler için en az 4 yıllık Yüksekokul bitirmiş olmak, 7 tsteklilerin fazla olması halinde sınav yazılı, yoksa sözlü olarak yapılacaktır. 2 Sınav 29 HAZİRAN 1987 tarih ve saat 09.00'da Altındağ Belediyesi Akköprü Tesislerinde yapılacaktır. Yazıhda başarı gösterenler roülakata cağnlacaktır. 3 tstekhler, en geç 26 HAZİRAN 1987 tarih Cuma günü mesai bitimine kadar 2 adet resim, diploma, askerlik belgesi suretı ile basvuru dilekçelerini lstanbul Caddesi No: 6'da buhınaB Personel Mudürlüğümüze vererek Sınav Giriş Belgderiai • » rtlilill • Basın: 22151 En büyük sahne Bavyera Devlet Operası'nın yönetici ve şefleri hep müzik dünyasının önde gelen sanatçılan olmuş. Hans von Biilow'dan sonra Richard Strauss, Felix Mottl. Bruno Walter, Hans Knappertsbusch, Clemeas Kraass, Georg Solti, Rudolf Kempe, Ferenc Fricsa>, Joseph KeDberth, Angust Everding ve 1982'den bu yana da Wolfgang Sawallisch operanın genel müzik direktörluğünü yapmışlar. 1943'te 2. Dünya Savaşı sırasında bombalanarak yerle bir olan opera binası savaş sonrası, eski plardara uygun olarak, ama sahne gerisi iyice büyütülerek yeniden inşa edilmiş ve 1963'te hizmete açılmış. 2552 metre karelik bir alaru kaplayan sahnesiyle Bavyera Devlet Operası bugun,