Katalog

CUMHURÎYET/12 ISMAYIS 1987 Hawaü'den Ingütere'ye maç yapmaya gelen birfutbol takımının taraftarları ve amigolan; Londra'da ilk olarak Başbakan Margaret Thatcheri ziyaret ettiler. Dotvning Sokaktaki konuta gelen genç kız ve detikanMarJngttk. BajbaJumma kendi diUerinde "merhaba" anlamma gelen pankartla konutun Önünde poi verdüer. 'Selam Maggie' SYDNEY ( M . ) Avustralya yargıtayı, hatalı sünnet sonucu penisinin üçte birini yitiren 21 yaşmdaki gence 195 bin dolar (yaklaşık 156railyonTL.) ödenmesine ilişkin mahkerae kararmı onayladı. Doğduktan 6 gün sonra hastanede sunnet edilen gencin penisinin operasyondan 3 gün sonra kangren olduğu ve ücte birinin kesildiği kaydediliyor. Yargıç, alt mahkemenin vçrdiği tazminat miktannı uygun bulurken, gencin çocuk sahibi olabileceğini. ancak cinsel ilişkiden zevk alamayacağını vurguladı. Gencin şimdiye dek cinsel Uişkiye girmediğini de belinen yargıç, davacının bu eksikliğini gizlemck içın insanlardan hep uzak kaldığını söyledi. Hatalı sünnete 156 milyon tazminat Ünlü olmak güzel şey. însana ünün yantnda bol para da kazandmyor. Ama ünlülere benzemek de bazen para ediyar. İşıgy tngütere'de düzenlenen Marilyn Monroe'ya benzeme yanpnası da genç kızlarmızm böyle ügisini çekiyor. Birbirinden güzel "uptal sanşm"lar, bu yanşmada dereceye girmek için, Monroe'nun ünlü "eteği savrulan" pozuyla mücadele ediyortar. Yaklaşık 1.5 milyon Urahk ödül için yanşan guzeUerden soldan sağa Julie Down Smith (22), Joanne Downson (23) ve Pauüne Bailey (23) bir arada görülüyorlar. MM.'ye kimdaha çok benziyor? Dükkân satarak maaş ödüyor Ordu Belediyesi tlanla çoban aranıyor BtG A (Canıfctıriyet) Çanakkalc'nin Gökçcada ilçcsi Tarım îsletmeîeri Mttdüriüfu'ne ilanla çoban araıuyor. lş ve lşçi Bulma Kurumu tarafından Biga Betediye hoparlörterinden yapılan başvuruda, "Askeriiğini yapmış, meslekten anlayan, 2035 yaşlarıriia çoban alırtacaktır. Çalışanlar sigoıtak ohıp 4 maaş "tkramiye ve yeme içmeleriyte yatacak yerlcri de Tanm îşletmeleri tarafındac kaışslanacakur" deniidi. ORDU (Cumhuriyet) Ordu Belediyesi, personel maaşlannı ödeyebihnek için mulkiyeti belediyeye ait olan 27 dükkânı satılığa çıkardı. SHP'li Ordu Belediye Başkanı Kâzım Turkmen, Hükümet Caddesi üzerinde kirada bulunan 27 dükkânın satışı ile yaklasık 300 milyon lıra gelir sağlanacağını söyledi. Kâzım Türkmen, nıart ve nisan aylannda personel maaşlannı odemekte zorluk çektiklerini bildirerek şüyle konuştu: "Mayıs ayı maaşlarını ödeyemeyeceğimizi hesapladık ve 27 dükkânın satışını kararlaşurdık. Encumenimiz bu konuda ovbirüü ile karar aldı." Silifke fesüvali 20 mayısta MERSİN (Cnfflhuriyrt) ~ Siiifke Uluslararası 14. müâk ve folklor festivalinin program! beiiriendi. Festival düzenleme kurulundan verilen biigiye görc 20 mayıs çaisamba günü saat 16.00'da düzenlenecçk açüış törenindcn soara festival geçidi yapıiacak. Festival 26 mayuta sona erccek. Fuara sıpa aranıyor İZMİT {a.».) Kocaeii Fuan Müdürlüğü, 15 temmuzda' açılacak Eğlence Fuan'nda maskot olarak kuUarolmak üzerc, gazete üanıyla sıpa anyor. Fuar Müdürü Adnan FUiz'in verdiği biigiye göre, iki yü süreyle fuann semborü haiine gelen "surmeli" adındaki sıpanın vaşının Derlemeâ üzerine, maskot otarak yeni bir sıpa aranmaya başlandı. HABEKT FRIN DEVAM) Ordu, Kilise, Devlet ve Demokrasi... 1. Sayfada) Ömegöre: Kari Man Hıristfyen toplum vafHsmı, S egmund Freud Htristfyan aBe kunmunu, Albert Einstsin tsa zaman ve mefcanla ngm Hmstlyan an Utin Amerika Notlan (3) \asaklar için referandum yolu Ba?kanı da buna «kt oloyor. 2 yridu dış gezi yapıjor. kurdete kesiyor, park açryor. Medis Başkanı Autürk inkılaplanna ve ettigi yemine karşı bu derece doyarsu obmaz. Yann bu degişikliklerin kime yarayacağı belü otmaz. Hesaptanmz yanlış cıkacak. Bugön 450 miDetvekiBgi için halkoylamas isteseniz bflin ki reddedlir. Bu balka nişvellen. fakiriiklen, umntsıuluklan başka ne verdiniz?" (Baştarafı 1. Sayfada) totoderietotonıyuculm olarak gönvektodHer. Ork*k&aterikfrA)foldu duvekOssdeklmJhatazakaVunsurlardemokratSfmanlanydı. Hayff mutBvtoı Okjuterde uygar sayılateşmoye karşı bk afamn tBmsMctoridHec Pape, geWtefcWW/(/WtetodWbto çenterete ArfanOn'i ztyant ederken, MRse ve ordu9 ç y ş ç d k i b i t çağ tofilumuna dOnuş arzusu ile eşantamtakr; moBu çebeJam zamantamo» Hgtnçtt; zha ayr» sırademloplumunnxkandenba^kabtşeydeğUkTblarda Cumhurbaşkanı AHonsin de MKse üe devietaliter bir kafa İçin. çoğulaı ve hoagtou saMb/ bk DSP grubu adına konuşan Edip anbkbkindanayTimalannısağlayacakanayesalıih toplurmhakhg6aierBcekç9tşkteryöktur,onunlçln torw ustunde çattştyordu. yeryüzü yuvartağında sadece duşmanler veya dost Özgenç, 450 rrulletvekilligini onayladıklannı belinerek, SHP sozcüsünün larvaıf Buyuzytobuyukblrbötömündeişbeşındakal"Bu milletvekUleri oe yapıyorî" bimış otan aakari yöooömter, kOsedevlet Uişküerini •k çimindeki ifade tarzını kabul etmeM i * %Mterf l k U : 'Kirt 1920 ile 1974 arasında 20 Latin Amerika ültodiklerini söyledi. özgenç, bu mılletsinde tam 93 tane başanh askeri darbe ohnuş. CarSavas' srasmcfe cunta, kthenkı iştHrHğhldn adamvekillerinin rejimin yaşamasında los Rıentes şöyte diyor: lannm maaş ve emekmik hnlanrv arttnrak aağlaonemli görevler ifa ettiklerini belir"SlnKnBo0var,i8TTdocumhur1yotçia3kBrieriİQamıstsr. Herhakto bu da orrfa/m çoğunun, dnayet ve terek, milletvekili sayısının yükseltilyırmak için VenezOeta'daM kamu topraMama el işkanceler karsısında suskun kalabllmelertnin nemesine grubunun katüdığını söyledi. koydu. Tapu, cat* plyede enertne değK, yukseKrutdenterincten birtydi." bett subaylan gitO. Ordu arbk tam anUunıyta ikOIçtebuyte. Genel kunılda daha sonra yasa dardaydı. 0 gunden bu yana da Latin Amerika siMeksikalı romancı Cartos Fuerrtes, "Ordunun, önerisinin 2. maddesi ad okunarak yaset sahneslnden hemen hiç eksik oimadı orduKatolik W«se»yfe birltkte Latin AmenkaVaki en esaçık oylamaya sunuldu. Yapılan oytar. Çoğu zaman da eUerindeki iktidan kendi halkki ve en tötdü kurum olduğunu unutmemak gerelama sonunda madde SS ret oyuna tar. 16. yüzyrfdan beri ordu ve kilise İki kahalanna karsı kultandılar? (Newsweek 21.4.1986) karşüık 315 oyla kabul edildi. • kurumumuzdur" der. ANAP, DYP ve DSP'ü milletveküleriyle baa bagımsular maddeye kabpanya Başbakan Yardımcısı ve Ispanyol Sosbul oyu verirken, SHP'lüerle bazı yalist Parti8i'nin Başbakan Felipe Gonzalez'den Jacobo Timerman, Kberal goruşler© sahip Arbağımsızlar da ret oyu kullandılar. sonra en guçlü adamt olan Altonso Guerra, dün IP1 jantinli ünlü bir gazstsci ve yazardır. 19761983 araAncak, SHP'li bazı küçük illerin milgenel kurulunda tonuşurksn, "Artk Latin Amertandaki askeri yftrveöm dfinemtnde gazatssi kapaletvekilleri maddeye kabul oyu kafda demokrasi kuraldır; ŞIN ve Paraguay ise tılmıs, Kendisi tutuklanmts ve istence gormüstür. verdiler. istisnalardır" diyordu. Fılmi d e yapılan "Numarasız Höcre" adlı Irtgilizee kitabında Arjantin ordusu hakkında şunlan yazar Gerçekten 1980'ler bu iki istisna dışında Latin DSPNİN ÖNERİSİ Tımennan: Amerika'mn butün ulkelerinde demokrasiye geçâş Bu arada DSP 175. madde ile ilsürecini başlatmıştır. "Aıjenttn SHahk Kuwet)eriMnin dunyaa cft$a karşı gili olarak yeni bir fonnül önerdi. Bu söreç kesintisiz devam edebilecek mi? son derece kapahdır. Birçok subayın e&i, yfoe orDSP formülü anayasa değisiklikledu memuptennın kw ya daka kardealeridk. Ne zaArjantin Cumhurbaştenı Altonain bir mutakatmrinde halkoylamasını otomatik olman bk aakeri mudahale oisa, isbaşma askart bk da şöyte diyor: maktan çıkanyor. TBMM istediği "HİI4 tam bir demokrasi ortamnda yasryor dedeğişiklikleri üye tam sayısının salt ğüiz. DemokmOk kutvmlara sahip olmak yetmez; Va askarierte akrabaUöan olaniar veya askeri çevçoğunluğunun karan ile halkoyuna detnoknninlnlaleinesilçlniçknlz^parttzanUfiy sunabilecek. Öneri ayrıca bazı duktfaAtillri(tolik dayanıtıbamenşuolur.NamuskıbtrutkiB,alleharumlarda anayasa değişikliklerinin dHertniUahtkurtanarolundegörduler, orduyudev ilk genel seçimlerden sonra yabna saygı ve vatanseverük. letk) Ozdf&eştirdihc" Totalfer kafanın takmbs) dünyanm son derece TBMM'de onaylanması koşulu ile Bunlan sdyleyen Arjanon Cumhurbaşkanı Alfonduzoun ve düzenli olduğu yokjndatkr. Biraz çeiiavürürUige gimıesi hükmünü içeriyor. sin'e, salı sabahı Pembe Saray'da gazatocüarto DSP grubu dün yaptığı toplantıkahvattı ederken dUdal etük; geleceğe dönük ryimvedayanünazblrdurumyenm. iktidar tekall onun da anayasa değişiklikleri ile ilgili son serliğini koruyordu. Ama orduyla itgii) orduiktidar emrindedir. Ve bu gucu en aamaaa btçtmde kulgelişmeleri değerlendirdi. ToplantıyilişkHeri konusundaki sorulara verdiği yanrtiardan la ilgili açıklamada, DSP'nin 175. tedirginliği apaçtk dikkat çekiyordu. Bilinçiiydi, ne şunceslndedlr. madde ile ilgili formülünün benimyapmaa gerektiğini kuşkusuz billyordu. Ancak buArfanOn asteri yöneömi s/nema, tiyatro ve edesenmemesi durumunda anayasa detün bunlann holay oimadığını kavrayecak kadar da bfyat yaprtlanna ahlaki gerekçelene buyuk sansur ğişikliğı paketine ret oyu veriieceği deneyim sahibiydi. Demokrasiyi yerleştirmek için uygulamş». Ünrver&tB ders progrsmlanm değlsbeürtildi. Latin Amerika ordusunu zapturapta alarak sivil iktkmistir. Soayok$, fetoefe ve ps*oto# ataniannda tidara tabi kılmanın gereğini görürken bu konuda 175. MADDE Hsans ustu çahşmalan, daha doğnısu uzmanlaşsivil potitikacılarm işinin ne kadar ağır okluğunu mayıyasakladı. Devlethastanetednln psiktyatri ktiAdalet Bakanı Oltan Snngurlu da fark etrniyor değildi. nUderinde Freudcu t&krtHdor uygulanmasmı da yaanayasa değişikliği önerisinin 175. saklar arasına katb. Kstoük eğmmini ortaöğretirnmaddesi görüşülürken, siyasi yasakDemokrasi ancak butün bu kosullar yerine gede zorunlu ders hallne geOrdl. lann kaldınlmasım "af kanunu" olatirilerek gerçeklik kazanabilecekti. rak niteldi. Muhalefet sözcüleıi ise Aıjantin'in başltca uc duşmanı vardt askeri yöne175. maddede degişiklik yapümasına karşı çıkarak, bunun anayasa değişikliğini kolaylastuma yerine daha da güçleştireceğini savundular. okullardaki giysilerinin farklı oldu(Baştarafı 1. Sayfada) (Baştarafı 1. Sayfada) GÜRKAN'IN KONUŞMASI ğunu anımsattı. özal. YÖK Başkakarannı kesüüeştirmek için önünusundaki gelişraeler hakkında bilnı Prof. lhsan Dognunacı'ya bu k o SHP grubu adına görüşlerini açıkgj verdıgıni, anayasa değjşikliğimn müzdeki günlerdeki gelişmeleri nudaki görüşlerini anlattığını belirtti. layan Antalya Aydın GâTBMM'de bir an önce kabul edümedeğerlendirecek. özal, bu geliş ven Gürkan iseMilletvekiliÖzal'ı, "Bk özal, ilahiyat fakültelerinde kız ögBaşbakan sinin yararb olacağına inandığını melerin ANAP lehine olup ol sivB general" olarak niteledi ve halrencüerin giysilerinin normal giysisöyledi. özal, milletvekili sayısının madıgına bakacak. ANAP yöne koylamasının daha çok diktatörlüklerinden farklı olabfleceğini ve konuSOO'e yükseltilmesinin söz konusu oinun aşamalı olarak halledileceğini ticilerine göre, Başbakan özal 1 lerde başvurulan bir yol olduğunu madığını açıkladı. ifade etti. ın erken seçim kararı vennek için söyledi. Gürkan, "Halkın hak ve öz. Referandum ve erken secim: YaDYP'ye geçecek mSUetvekOleri: üzerinde durduğu noktalar şöy giirliiklerinden bir miktar kopartılasakların kaldırılması için yapıiacak Ara seçiralerden sonra DYP Genel rak yasaklı politikscılann özgurluk referandumda kullanılacak seçmen le sıralanıyor. Başkanı Husamettin Cindoruk'un, kütuklerinin yenıden yazümasının • Ekonomi: Ekonomide bozu yollanna kaldırım taşı olarak "100 ANAP'b milletvekiünin imzası döşenmekledir" dedi. Gürkan, haldaha iyi olduğunu anlatan Özal, bucebimde" dediğjnı anıtnsatan Özal, lan istikrann gelecek yılki seçimna karar verilmesi durumunda refekoylamasından korkmadıklarını da leri tehlikeye sokacafanın bilin belinerek, "Gelin bakça ve demok"Ne pkü, hiçbir şey" dedi. özal, jandumun bir süre gecikebileceğini ANAP'tan DYP'ye geçecek nvilletcinde olan Başbakan özal, bu yü «Oyledi. özal, kütüklerin güncelleşratik bir balkoylaraamn koşullannı vekilleri olduğu yolundaki haberlegidüecek bir erken seçimin ardın birtikte bir anayasa kuralı halioe tirilmesi ya da yeniden yazılması kori yalanlarken sözlerini, "Bu listeyi dan ekonomide oy kaygısı olmanusunda Yüksek Seçim Kurulu'nun getirdim" şeklinde konuştu. Gürkan de Nevzat Bıyıkh veraiş. Bışıklı'nın göruşunü alacaklannı belinerek, konuşmasını şöyle sürdürdü: dan daha rahat kararlar almak verdiği listeyi ciddi kabul etmek 'Erken seçim bununla alakalı degil. istiyor. Ancak özal, enflasyon, "Eğer tıalktan korkuyorsamz, »çm tnümkün de^3" bicuninde surdürdü. Referandum da olur. erken seçim de dış ticaret ve bütçe açığı gibi gos radjo ve televizyonu sizinle ana>asa\ı olur. Erken seçim olmayabilir de" Orn$ tutmaysnlar» saldınlar: Baştergeleri yıl ortasında elde etme da, siyasi yasaklan da, inaıulmaz hadedi. Referandum ile erken seçimin bakan özal, bir soru üzerine "Yani den seçim karan vermek istemi yat pahalıufını da, açlığı da, yoksulaynı gün olamayacağını ve referanben oruç tutuyorum dije olay meydumun eylül ayına sarkmasının da yor. Ayrıca Özal, son aylarda gi tuğu da, dış borclan da, yolsuzluğu, dana getiyor mu?" karşılığıru verdi. ödiinlerini erken seçime engel olmayacağım derek artan hayat pahalılığı kar nişveti, soygunu ve Ege Urtışalun." Ekonomik konular: Başbakan de, irticay\ da, baskıyt da kaydeden özal, erken seçim için yüzözal, ekonomik gelişmelerin geçen şısında "Carladan yola çıkan Gürkan, gerici ve tutucu olarak nide 50 olasılık bulunduğunu yıneledi. >ila oranla daha iyi bir noktada olacuriuga" umut bağlamış göz telediği 1982 Anayasası'run bugünÖzal, "Neye göre erken seçime ^derduğunu söyledi. Turizm gelirlerinin üküyor. den öldüğünü ifade ederek, "Şimdi siniz ya da gitmezsiııiz?" sorusuna, sevindirici düzeyde olduğunu, döviz • ANAFtaki geüşmekr. Özal, Uksit uksit cenazesi kaldınlmakU"Onu da siz bulun. Bütün strlanmızı gelİTİerinin aıttığuu belirten özal, partisinde halen süren kongre dır. Çünku halk bu anayasaya oy veracıklamış oluruz. 50'ye 50 şans var" enflasyon konusunda devletin güveyanıtıru vefdı. 7 hazirandaki beledihazırlıklarını ve delege seçimle miştir, ama sraayasayı özgiırce ve denilir rakamlannın ölçü olarak alınaye seçimlerinin erken seçim karanrinin ilk sonuçlannı da görmek mokratik bir biçimde taruşıp içine cağını vurguladı. na etkisinin fazla olmayacağım saistiyor. Olayh geçen delege se sindirmenüşlir" dedi. Gürkan, kovunan özal, referandum konusundaçimleriain ardından 15 haziran nuşmasına şöyle devam etti: ftvrupa Parlamentosu ki göruşlerini özetle şöyle anlaıtı: "Geniş uzlaşmalar aramayan ve da başlayacak olan ilçe kongre. "Bakınız yasaklann kalkmasına leri ANAP büyük kongresine demokratik çoğulcu, katılvmcı tartışevet çıksa, bu onlann mületten sema yoUannı tıkayan her anayasa deilişkin gelişmeler hakktnda gişikliği, isier bunu General Gürsel, çimde rey alacaklannı göstermez. Evetin bir kismı başka sebeplerie veÖzal'a ilk ipuçlannı verecek. ister General Tağraaç. ister General rilebilir. Kimst bunu seçintle kıyas• 7 Haziran seçimleri: 84 yö Evren, isterse ilk sivil generalimiı lamasın. Biz de kıyaslamayız. Bir rede yapıiacak olan belediye se Başbakan Özal yapmış olsun. yaşakısnu sevdiginden kabul oyu verir. mamaya, bunalımlara ve saocdara çimlerinde alınacak sonuçlar da Meseb dun Mediste bir SHP'li kalkkaynaklık etmeye tulsaktır. Sorun özal için gösterge olacak. tı 'Canım bunlann da kabahatı \ar' • Referandum ve yasaklan Ya anayasa değişikliği yapanlann kıhk dedi. Yani SHP içinde bile önemli bir kısım hayır diyecek. saklann kaldırılması için düzen kıyafetlerinde değil, anayasalara si"BRÜKSEL <a.«.) Belcivil ve demokratik olmayan yaklaşım lenecek olan referandumun kaü Parlamenter Jsak VindeYasaklan halk kaldınrsa, kaldınbiçimlerinde yatmaktadır. Sayın Deağustos sonu ya da eylül ayınar meulbroackt tarafından hazırlanlar için de daha şertfli olur. Pamirel'i de, Ecoit'i de, Demirel ve sarkması halinde referandum lanan ve siyasi komisyonda deSADortu da halk vennis olur." Ecevit yapan bu halklır. Bugnn eğer ğiştinidikten sonra 2 oy farköncesi siyasi tartışmalar özal'm tstanbul'da yapılması düşünülen siyasi yasaklann kalkmaa önlenemcz la kabul edilen "Enueni oUmpiyatlann üstlenilmesi konusunkarannda etkili olacak. Siyasi bir noktaja varmışsa ve Sayın Özal Bapora" Avrupa Parlamentoda Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bave Sayın Evren bile buna karşı koyayasaklarla seçime gitmenin sasu'nun haziran gündemine kanı Mttin Emiroğlu ile tstanbul Bemaz hale gelmişse, bunds halkın dekıncalanndan kurtulmak isteyen lediye Başkanı Bedrettin Dalan araalındı. mokratik inancı temel elken olÖzal, "referandum sonucunda smda çıkan tartışmaya ilişkin bir soSiyasi komisyondaki görüşmuştur. Süleyman Demirel'in yıpranmış ru>Ti yanıtlarken Özal, "Bu koordimeler sırasında rapora ekli kaolarak" çıkacağına ilişkin veriler . Bir askeri harekâl sonocu, Sayın neli bir iştir. Herkesin katkıa otecskrar tasansından "Koykınraıa Özal'a ısir düşmüş ve rehine olarak ür. 2000 yüı gibi onemli bir yılda olielde etmesi durumunda seçim AT Untfmdcn ramnm«wyta" tutulmuş olan Sayın Demireri, DYP mpiyat yapılması onemli bir konukararı verecek. ügili kısım çıkanlmış yerine, belki geri alacaktır, ama karşılığındur. BUDU kimsenin tartışma konuErmenüerin 1915'te mamz kalda snayasayı ve onun içinde giivensu haiine getirmemesi lazım" biçidıklan hakuzbklanndan üzünminde konuştu. Istanbul'da 120 bin ce altına alınmış bulunan laik cumtfi duyulduğu maddesi ekkişilik bir stadın çevre yollanna yahuriyetin temel Skderini re halkın zalenmişti. km bir yerde yapılması çahşmalanten çok dar olan hak vt ozguriukleTasanda, soykmm olması nın yakında tamamlanacağını söylerini, Sayın ÖzaTa rehine olarak bıraiçin kasıt unsuru arandığı, oyVedat Günyol yen özal, bazı ülkelerde olimpiyatkacaktır. sa o tarihte cereyan «tiği iteri lan sehirlerin üsılendiğine dikkati 770 lira (KDV içinde) Özkaya'run bu sözleri ANAP'lüafOrttlen olaylar için böyie bir çekti. Çağdaş Yaymlan Türkocağı rın protestolarıyla karşılandı. unsurun oluştradıtı da belirtiCad. 3941 Cağaloğlutstanbul tlahiyat fakiiHesinde tiirban: özal. BAKAN1N KONUŞMASI Hyor. Adalet Bakanı Oltan Sungurlu ise 175. maddeyle ilgili hükürnetın görüşlerini açıklarken, muhalefetin asıl itirazlannın geçici 4. madde olduğunu savundu. Sungurlu, siyasi yasaklann kaldınlmasını bir "af kaaanu" olarak da niteledi ve "Çocnklan öcü getiyor diye korknturlar, SHP'nin öcüden korkmasını anlıyorum, ama DYP neden korkuyor anlamıyorum" dıye konuştu. Sungurlu anayasanın, değişikükler için Başbakan ile Cumhurbaşkanırun mutabakat sağlamasım şart koştuğunu da belinerek, "Anayasayı degiştinnek ntiyorsanız elbelte Cumhurbaşkanı ile anlaşacakamz" dedi. 175. madde değişikliği ile ilgili 2. madde üzerinde 5değişiklik önergesi verildi. SHP'li Tülay Oney ve arkadaşlanmn anayasadaki 175. maddenin aynen korunmaana ilişkin önergeleri, genel kurulda reddedüdi. DSP'li Snruri Bsykgl ve arkadaşlarının anayasa değişikliklerinin kabulunün gizli oyla yapılmasını öngören ve getirilen degişiklikte büyük ölçüde değişıkb'kler getiren önergeleri de Mecliste reddedıldi. Bağımsız Günsdi Özkayt ve SHP'h Tülay öney'in bu maddeyle ilgili 2 degişiklik önergeleri de ANAP'hlann oylanyla reddedıldi. Madde üzerinde 5. önerge olan ve ANAP'lı Pertev Asçıoğlu ile arkadaşlanrun degişiklik önergeleri kabul edilerek, yasa önerisindeki 175. madde değişikliği Mecliste yeniden değiştirildi. Benimsenen değişikliğe göre, anayasanın değişürilmesi TBMM üye tam sayısının en az üçte biri taraf ından yazı ile önerilecek. Anayasanın değişürilmesi hakkındaki öneriler, genel kurulda 2 defa görüşülecek.Değistirme teklifınin kabulü, Meclis üye tam sayısımn beşte uç çoğunluftunun gizli oyuyla mumkun olacak. İki kez göruşüünesi dışında anayasanın değıştırilmesi hakkında önerilerin görüşülmesi ve kabulü "y»salann görüşulme ve kabulü" hükümlerine tabi olacak. Cumhurbaşkanı, anayasa değişikliklerine ilişkin yasalan bir daha görüşülmek üzere TBMM'ye geri gönderebilecek. Meclis, geri gönderikn yasayı üye tam sayısının uçte iki çoğunluğuyla aynen kabul ederse, Cumhurbaşkanı bu yasayı halkoyuna sunabüecek. Mecüsce üye tam sayısının beşte üçü ile veya üçte ikısinden az oyla kabul edilen anayasa değişikliği hakkında yasa, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde, halkoylaraasına sunulmak üzere Resmi Gazete'de yayımlanarak doğrudan veya Cumhurbaşkanı'nın iadesi üzerine Meclis üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen anayasa değişikliğine ilişkin yasa veya gereklı görülen maddeleri, Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilecek. Halkoylamasına sunulmayan anayasa değişikliğine ilişkin yasa veya ilgili maddeler Resmi Gazete'de yayımlanacak. Halkoyuna sunulan anayasa değişikliklerine ilişkin ya$alarm yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oylann yansmdan coğunun kabul oyu olması gerekecek. TBMM, anayasa değişikliklerine ilişkin yasaların kabulü sırasında bu yasanın halkoylamasına sunulması halinde anayasanın değiştirilen hükumlerinde hangilerinin birlikte, hangilerinin ayrı ayn oylanacağını da karara bağlayacak. Halkoylamasına milletvekib' genel, ara seçimlerinde ve mahalli genel seçimlere katılımı temin için yasayla para cezası dahil gerekli her türlü önlem alınacak. ANAP'ın benimsenen önergesiyle halkoylamasında baraj kaldınlıyor. Ve katılmayanlara pata cezası getirilmesi öngörülüyot. TBMM Genel Kurulu çalışmalanna saat 19.0O'da ara verdi. Arada, ANAP grubu, milletvekiUerine Başbakan Turgut özal'uı da hazü bulunduğu iftar yerneği verdi. Genel kunıl, 21.3ffda yeniden toplanarak anayasanın 175. maddesinde degişiklik öngören ANAP önergesini oyladı. önerge, 276 kabul, 81 ret oyu ile benimsendi. Anayasanın 175. maddesi de bu önerge doğnıltusunda yapılan açık oylama ile 284 kabul oyuna karşüık 84retoyuyla onaylandı. Genel kurulda daha sonra siyasi yasaklan düzenleyen anayasa nın geçici 4. maddesirün kaldırılması önergesinin görüşülmesme geçildi. StYASt YASAKLAR Siyasi yasaklann kaldınlmasını öngören maddeyle ilgili ilk sözü DYP grubu adına V'nral Ankan aldı. Ankan, anayasanın geçici 4. maddcsirün haksızlık olduğunu benrterek, Özal'ın halk oylaması şartı getirerek meseleyi yokuşa sürdüğünu söyledi. Ankan, "Özal, halk oylamasında menfi oy çıkarsa erken seçim yapacak, kaybedersc normal seçime gidecek. Pasaportu biz alırsak, giriş pasaportu, ama siz »lırsanu çıkış pasaportu olur" dedi. Eccvit ve Demirel'in yasaklara rağmen birçok toplantı yaparak konuştuklannı ve tepki ile karşılanmadılanm anlatan Ankan konuşmasını, "Tarafsız olması gereken kurullar devreye girerse, Başbakan devreye girerse, Içişleri Bakanı devreye girerse, elbelte biz de arrout toplayacak degiliz" diye sürdürdü. Ankan'ın konuşması .ANAP'lılar tarafından sık sık laf atmalarla kesildi. SHP adına konuşan Kemal Paloglu ise geçici 4. maddenin kaldmlması için halk oylamasına gerek oimadığını savunarak "Başbakan öyle korkmaktadır ki, parlamento nzasıyla yasaklan kaldırma yolunu da ukamıştu" dedi. DSP'li Durcan Emirbayer ise geçici 4. maddede yasaklılann, haklarında kamu davası açüanlar ve açılmayanlar olarak ikiye ayrıldığını öne sürerek halk oylamasırun buna göre yapılması gerektiğini savundu. Görüşmelerin tamamlanmasından sonra önergeler üzerinde çalışmalara başlandı. Bağımsız Edirne Milletvekili Türkân Ankan ve arkadaşlarının, yasaklann kaldınlması için halk oylaması zorunluluğunun kaldınlmasını öngören önergesi reddedüdi. • Geçici 4. maddenin kaldınlmasına ilişkin ANAP Grup Başkanvekili Penev Aşçıoğlu ve arkadaşlan tarafından verilen degişiklik önergesi 7 ret oyuna karşılık 356 kabul oyuyla benimsendi. Degişiklik önergesıyle birlikte oylanan madde ise 7 ret oyuna karşüık 360 oyla kabul edildi. Siyasi yasaklann kaldınlmasını öngören degişiklik maddesinin oylanmasında Kemal Gökcora (Bağımsız), Nuri Uzei (Bağımsu), HayruDah Otca (Bağımsız), Hafe Soylu (SHP), Orhan Otağ (Bağımsız), ve Fahretün Uluç (SHP) ret oyu kullandüar. Oylamaya 29 milletvekili katılmadı. Katılmayan millet\ekiUeri şunlar: Vehbi Batuman. Eşref Akıncı. Necdet Calp, Kadri Alu>, Haluk Bayülken, Mustafa Çakaloglu, Kâmran İnan, Fethi Çelikbas, Mehroet Azizoglu, Muhhtin Yıldınm, Veysel Varol. Hilmi Nalbantoğlu. Cevdet Karsh, Tevfık Büal, Femıh tlter, Yümaz Önen, Rüştü Şardag, Salih Gangormez, Kemal Or, tdrik Gürpınar, Huseyin Avui Sagesen, Kadri Altay, Hilmi Biçer, Turan Sogmncıoglu, Mehmet Kara, Ynsuf Ziya Kazancıoğlu. Musa Aleş, Engin Canszoğlu, Yusuf Demir. Siyasi yasaklan düzenleyen anayasanın geçici 4. maddesi halk oylamasına sunulacak. Halk oylamasında kullanılan geçerli oylann yandan bir fazlasımn "evet" çıkması halinde yasaklar kalkacak. YASAMA YDLI Öte yandan Başbakan Turgut özal, anayasanın TBMM'nin yasama yüı baflangıcını belirleyen 93. maddesinin kaldınlması için anayasa değişikliği önensine yeni bir madde daha eklenmesini istedi. özal, muhalefet partUerinin bu konuda görüş birliği sağlamalan halinde 93. maddenin Meclisin her yıl eylül ayının ilk günü kendiliğinden toplanmasına ilişkin hükmun kaldınlmasını önerecek. ANAP'Ulann hazırlayacağı bir önerge ile Meclisin yasama yüına eylül ayında bir gün başlaması öngörülecek. Başbakan Turgut ö z a l dün TBMM'ye geldiğinde DYP Milletvekili Abdürrezzak C«y1an ile görüştu. Ceylan Başbakan Özal'a Meclisin her yü eylül ayının ilk günü kendiliğinden toplanması hükmüne karşı olduklannı, TBMM'nin yasama yılına önceden kararlaşuracağı eylül ayında bir gun başlayabileceğini söyledi. UĞURMUMCU GOZLEM eferandıımda Kasımda Anayasa tamam DYP'yi riler geçtriz. Efer u ı d u gumozdan çok fmda evet çıkarsa, o zmmtn zaten 3 aydM faıla dayanamayu erken seçtm zorunlu olur." Muhalefet, ANAP'ın, tabanına, "rcfermndamda haytr deyin" mesajı gönderdiği söylentisini yayarken, iktidar milletveküleri referandumda nasıl bir yol izleyeceklerini bularnamanın sıkıntısını yaşıyorlardı. ANAP Kahramanmaras Milletvekili Ali Topcuoğlu'na göre yasaklann kaldınlmasuıa, "hayır" propagandası yapümalıydı. Hayu propagandası en fazla eski başbakanlardan Sulcynuın Demirel'in kalesi olarak bilinen Isparta miUervekillerini endişelendiriyordu. ANAP Isparta Milletvekili İbrahim Fevzi Yaman, "Blzbn 'kayır' propagandamıza ragmea 'evet' çıkarsa, yandık" diyordu. özalp'e göre ise o zaman ANAP'ın Isparta milletveküleri bir daha Isparta'ya adıru atamazlardı. ANAP Genel Saymanı Dogan Can Akyurek, ne olursa olsun erken seçime gidileceği görüşünde olanlardandı. Hatta Akyürek, referandum ve erken.seçim tarihini bile belirlemişti: 20 eylül referandum, 8 kasımda erken seçim Akyürek gerekçesini şöyle açıklıyordu : "Seçmen külükleri yeniden yanlırsa bu 2,5 ay alır. Katılımın fazla olması bizim isimize gelir. Bunun için katılımın en fazla olduğu günu seceriz. 21 e>lülde UkokuDar acıuyor. 20 e>lülde miUet evinde olacak. O zaman 20 eylülde referandum yaparu, katıhm yuzde 90'ı bulur." Erken seçim tartışması anayasa değişikliği görüşmelerinin önune geçerken, mulıalefet ve iktidar arasm (Baştarafı 1. Sayfada) 12 Eylül öncesi siyasetçilerine seçilme yasağı getiren anayasa kuralı, olağanüstü dönemin ürunüdür. Bu yasağın nasıl kaldınlacağı yine anayasada yazılır. İhtilaller kendi hukuklannı da beraberierinde getiririer. İhtilal düzeninde hukuk adına yürürlüğe konulan kurallartn evrensel hukuk anlayışına uygun olup olmadığı araştırılamaz. Çünkü ihtilal, "yumruğu guçlü oianın hukukunu" getirip uygulamıştır. Olağanüstü dönem geride kaldı. Ancak bu döneme damgasım vuran hukuk anlayışı bugün de geceriiliğini koruyor. Demokrasi adına acı olan, hukuk devieti adına ayıp olan da budur. Siyasal yasaklan içeren madde bir anayasa maddesidir. Bu maddenin nasıl kaldınlacağı yine anayasada yazılıdır. Bu yol varken, bir olağanüstü dönemin urünü olan siyasal yasaklan kaldınr gorünmek için başvurulan pazariıklar, hem iktidar partisi hem de biri sağ, biri sosyal demokrat iki muhalefet partisi, DYP ve DSP için bir büyük ayıbı oluşturmaktadır. Niçin mi? İnsanlann en doğal hakları olan seçme ve seçilme hakları, "referandum"a konu olmaz da ondan!.. Bu konu özerinde "pazarttk" yapmaK bile yeterince ayıptır da ondan! Bu ülkede, işçiler üzerinde, sendikalar üzerinde, öğrenciler üzerinde bunca yasak varken yalnızca Demirel ve Ecevrt'in yasaklan için pazarlık masalanna oturmak ayıptır da ondan! Bu memlekette, TİP diye, TSİP diye, TİKP gibi partiler, TÖBDER gibi, Barış Derneği gibi dernekler, DISK gibi sendika konfederasyonlan hakkında bunca dava ve hüküm varken "yasaMar" denilince akla hemen Demirel'i, hemen Ecevit'i getirmek ayıptır da ondan! Seçme ve seçilme hakkının, "referandum" adı altında, belli bir kararın onaylaması anlamma gelen "ptebisit" yoluyla oylanmasına yol açtınız mı, bundan sonra tek yönlü propaganda araçları ile koşullandırılan halka, hangi konuların onaylatılacağını kestiremezsiniz. Siyasal tarih, totaliter yönetimlerin yalnızca tepeden inme yöntemlerle gelip yerleşmedikleıini, seçimlerle iktidara gelen diktatörlerin "ptebisft" yoluyla egemenliklerini pekiştirip bütün demokratik yolları bir bir tıkadıklannı da çok kez kanıtlamıştır. Bugün en doğal hak olan seçilme hakkı, birtakım siyasal pazariıklarta "müzayedeye" çıkıyor. Yann, öbür gün baKarsınız, bir başka hak da böyle pazarlıkiarta "plebisit" konusu olur. Geieceğin ne gibi sürprizlerle dolu olduğunu bugünden kim bilebilir ki? Kendi kendine birazcık saygısı olan bir siyasetçi, kendi seçilme hakkını, bundan sonra ne gibi kapılann maymuncuğu olarak kullanılacağı kuşkulu olan anayasanın şu 175. maddesi ile "değiş tokuş" etmeyi içine sindiremez. Oyları yüzde otuza inmiş bir Özal, genel seçimlere bu yasaklarla gidemezdi ve er geç özal bu yasaklan anayasanın öngordüğü yolla kaldırmak zorunda kalırdı. Sayın Demirel de, Sayın Ecevit de bu olasıltğı bile göremediler. Telaşla, "Aman ne olur ne olmaz" diye pazarlık masasına oturdular. İlkeymtş, inançmış, tutarlılıkmış, kendine saygıyrnış.. Bütün bunlara kimsenin aldırdığı yoktur. Yeter ki yeniden iktidar olunsun; yeter ki eski koltuklar kendilerine yeniden uzatılsın.. özal, olağanüstü donemde getirilen yasaklan şimdi de halka yeniden onaylatmanın hesabı içindedir. Bu yüzden onun ayıbı, hepsinden daha fazladır. Yurttaşlann seçme ve seçilme haklan "plebisit" yoluyla oylanacaksa, gelin biz de "dolar milyarderi, Suudi ortağı, Arap muhibi" Korkut Özal'ın "çaiışma özgüriüğünü" de halka onaytatalım! "Olur mu?" diyeceksiniz. Peki, en doğal hak olan, seçilme hakkı nasıl oluyor da "plebisit"e konu yapıhyor? O yaptlırsa, gün gelir bu da yapılır. Bakalım halk bu zenginliği, bu ortaklığı istiyor mu? Halka soralım, halka! (Baştarafı 1. Sayfada) da pazarlık zaman zaman yine sürüyordu. DYP Genel Başkanı Hüsamettin Cindoruk, Başbakan Turgut Özal üe yaptığı göruşmede milletvekili sayısının "her ile ildşer ek milletvekili" fonnülu Ue 400 +134 olmasını önermiş, ancak bu öneriye özal yanaşmamıştı. DYP'U Meclis Baskan VekUi ttkender Cenap Ege milletvekUi sayısının anunlması önerisini önceki gece Başbakan özal'a yeniden götürüyordu. Ege, Başbakan'a, "Şu milletvtkili sayısuu SW yapalım" derken, Özal, "Cumhurbaşkanı istemiyor" diyerek pazarUğı noktalıyordu. Ege'nin Özal'la göruşmesi ANAP'lılarca, "Koyun can derdinde, kasap et derdinde" biçiminde yorunüanıyordu. Kulisin bir başka köşesinde ANAP Genel Sekreteri Mustaf» T«ş«r ile SHP Genel Sekreteri Fikri Saglar arasında bir başka anayasa maddesi ameliyat masasına yatırüıyordu. Meclisin 1 eylülde yasama yıhna başlamasım öngören maddesi... Gece geç saatlere kadar uzayan görüşmelerin sıkıntısını genel kurul salonunda rninik televizyonlannı seyrederek gidermeye çahşan miUetvekiüeri dikkati çekerken kulisin biı başka köşesi, "çnkar tarb;ması"ns sahne oluyordu. DSP Genel Sekreteri Nuri Kork maz, DYP'li Köksal Toptan için ya sakklar, "çukurun içinde" idiler. Çı kanlmalan gerekirdi. ANAP'U Eyü Âsık'ın çukura bakışı biraz farklrç dı. "Çukurun içindekini çıkarnuj çalışırkeD dikkal edin, içine siz dü meyesiniz." Ermeni Baporu hazinın gündeminde YSK Başkanu Beferandum eyUÜden önceolmaz A.NKARA (Cumhuriyet Biirosu) Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Muammer Elçin, "Referandumda koUanüacak seçmen kiıtuğünu haarlamak için en az üç buçuk aylık bir süreye ihtiyacımız var" dedi. Elçin, referandumun eylül ayından önce olamayacağını savundu. Elçiu, seçmen kütüğünün hazırlanmasma ilişkin Cumhuriyet'in sonılarvnı yanıtiarken, ellerinde yasa olmadan bir çalışma yapamadıklannı söyledi. Elçin, "Himizde yasa yok. Başı ve sonu belli olmayan iki tarih arasında bir iş dağılımı, bir takvim yaprnak imkanını bulamıyoruz. Ama başlama tarihimizi ne olabilirse, kanunun çıkış taribJne göre referandum için en az üç buçuk aylık bir süreye ihtiyacımızvar" diye konuştu. Elçin, "Seçmen kiitüğü yeniden yazılacak mı, yoksa giinceileştirilecek mi?" sorusuna ise, "O da kanun tarafından halleditecek. Kanun güncelleştinneyi mi tercih edecek, yeniden kütük yazmayı mı tercih edecek? Onu biz de bekliyoruz" karşıhğını verdi. GULERYUZLÜ CİDDİLİK