Katalog

6MART 1987 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TÜRKÎYE'den Eximbank'tan 185 milyon dolar A nkara (ANKA) Hazine'nin yeni bir borçlanma fY biçimi olarak bu yıl uygulamaya koyduğu "Exim Cofinansman"yöntemi çerçevesinde 185 milyon dolarhk kredinin bağlantısı yapıldı. Edinilen bilgiye göre, ABD Ejdmbank'ı ile ticari bankalarından alınacak kredinin 15 milyon dolarhk bölümünu Eximbank kendi kaynaklanndan sağlayacak. Eximbank, ABD'li ticari bankalann verecekleri 85 milyon dolar için de garanti verecek. Ticari bankalar, Eximbank garantisi taşımadan da 85 milyon dolarhk daha kredi açacaklar. Türkiye, kredinin Eximbank garantisi taşıyan bölümünu ABD'den yapacağı yatırım malı ithalatımn finansmanmda kullanacak.jGarantisiz sağlanacak kredi ise serbestçe kullanılabilecek. Altın ve serbest piyasa dövizinde fıyat bile belirlenemedi Dış borsalar hareketlendi bizimkileri kar kapattı Ekonomi Servisi Kar yağışı nedeniyle altın ve döviz piyasalannda tüm işlemler dururken, dış borsalar önceki gün ve dün hareketlendi. Dolar, dün bir atak yaparak New York borsasında 1.84 marka kadar yükseldi. Altının bir onsu da hemen tüm borsalarda yeniden 410 do ların üstüne çıktı. îstanbul Menkul Kıyrnetler Borsası da dün tatil edildi. Bu arada, Londra'da devam eden Uluslararası Kahve Örgütü ICO'nun toplantısında kotalar konusunda anlasma umutlan iyice sönünce, bir ton kahvenin fiyatı bir günde 232 sterlin (yaklaşık 279 bin lira) birden düşerek 1267 sterline (yaklasık 1.5 milyon lira) geriledi. Bunun üzerine iç piyasada daha önce 9 bin liraya kadar gerileyen bir kilo kahvenin 500 lira daha düşmesi gündeme geldi. Bir süredir gerileyen petrol fiyatları da dün atak yaptı. Özellikle, Suudi Arabistan'ın öncülüğundeki 7 Körfez ülkesinin geçen hafta sonunda yaptıkları toplantıdan sonra, Japonya'nın da büyük miktarda yeni petrol bağlantısına hazırlanması, Kuzey Denizi petrolünün (Brent) yeniden 17 doların üstüne çıkmasına neden oldu. Yoğun kar yağışının özellikle Istanbul'da etkili olması, önceki gün çok az işlem gerçekleştirilebilen Tahtakale'de dün tüm işlemlerin durmasına yol açtı. Altın ve doların fiyatlannı sorduğumuz bir işlemci, "Piyasada EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAY TÖBANK Rezaleti ve İki İflasın Tescili... Türkiye öğretmenler Bankası'nın (TÖBANK) yaşadığı serüven ve batma noktasındayken kurtarılış biçimi, üzerinde ısrarla durmayı gerektirecek niteliktedir. Türkiye'de liberal ekonomi uygulanmakta olduğuna inanmak saflığını gösterenler, TÖBANK olayına dikkatle baktıklannda çok şey ögrenebilirler. TÖBANK'ın yaşadığı serüveni ve bu serüvenin noktalanış biçimini satırbaşlarıyla özetlemek için şunlar söylenebilir: • TÖBANK, dolaylı bir yöntemle diğer bankalardan çok daha fazla faiz vaat ederek, mevduat (döviz mevduatı) toplamış, bankanın "hokus pokus" yöntemiyle fazla faiz vaat ederek, altından kalkamayacağı bir faiz yükünün altına girmesine seyirci kalınmıştır • TÖBANK, halktan topladığı mevduatın hemen tümünü parayı batıracak ya da amiyane deyimle "deve yapacak" kimselere kredi olarak vermiştir TÖBANK'ın iç yapısını bilen bir bankacının tahminine göre TÖBANK'ın batak riskleri, bilançoda görülen 52 milyarın çok üstünde, muhtemelen 7080 milyar lira mertebesinde bulunmaktadır. • Aynı bankacının değerlendirmesine göre, "Rasgele sokaktan geçen on kişiyi çağırıp kredi verselerdi, bunlann hiç değilse beş tanesiparayı batırmazdı. Oysa TÖBANK'ın kredi verdiği on kişiden onu da parayı batırmış ya da geri ödememiştir Demek ki, bu kimselere kredi açılırken, şanssızlık ve bilgisizlik gibi öğelerden önce, başka öğelerin rolü olmuşturf' TÖBANK'ı yakından tanıyan bankacının bu görüşüne katılmamak olanaksızdır. TÖBANK olayında, bankanın içinde ve dışında birtakım kimselerin halkın parasıyta zengin edildiği kuşkusu ağır basmaktadır. • TÖBANK yöneticilerinin en hafif deyişle bankacıhk ilkelerine uymakta ihmalleri ve sorumlulukları söz konusu iken bankanın yaşatılması için kullanılan formül, bankayı bu noktaya getiren sahip ve yöneticileri, hemen her türlü sorumluluktan kurtaracak bir formüldür. Tasarruf sahiplerinin haklarını güyenceye alacak ve aynı zamanda bankayı batma noktasına getiren sahip ve yöneticilere şahsi sorumluluk yükleyecek çözüm yolları varken bu yolun tercih edilmesi, kamu yöneticilerinin de olaya önyargılı yaklaştıklarını ve her şeyden önce banka sorumlularını bu sorumluluktan arındırmayı amaçladıklarını düşündürmektedir. TÖBANK serüveninin ve noktalanış biçiminin üzerinde durulması gereken sonuçları ise şunlardır: • Halkın bankaya emanet ettiği para kötü kullanılmış, ekonomi için yararlı hiçbir faaliyete dönüşmemiştir. Sermayenin en kft kaynak olduğu, bu nedenle faizlerin yükseldiği bir ortamda halkın tasarruflannın birtakım ne idüğü belirsiz kişilere, politik telkin ya da başka özel nedenlerle kullandırılması, ekonomik açıdan bağışlanamayacak bir olaydır. Bu vahim olayın maliyetini ölçmek için, TÖBANK'ın çarçur ettiği milyarlarca liralık kaynağın, bu kaynağı yatırıma ve üretime yönlendirebilecek kimselere verilmesi halinde yaratılabileuek olan ekonomik değeri hesaplamak lazımdır. Halkın tasarruflannın yanlış yönlendirilmesi nedeniyle ekonomi kuşkusuz büyük bir kayba uğramıştır. Şu ya da bu şekilde elde ettikleri banka kaynağını spekülatif amaçlarla kullananların ekonomıde yarattığı çarpıklıklar da ayrı bir bedel oluşturmuştur • Halkın, vatandaşın ödediği vergilerden o\uşan kamu fonları, TÖBANK örneğinde birtakım sorumsuz kişilerin hatalarını örtmek ve sorumluluklarını ortadan kaldırmak için kullanılmış gönjnmektedir Bu çözüm biçiminin bankayı kötü yönetenleri ve fazla faize tamah ederek ya da devlete güvenerek TÖBANK'a para yatıranlan kayırıcı niteliği, piyasa ekonomisi ilkeleriyle bağdaşmamakta, "tastiyi kıraniar" ödüllendirilmiş olmaktadır. • Sorumsuz davranışları nedeniyle para batıran özel bankalann şu ya da bu şekilde kamu bankalanna devredilmesi, kamu bankalarının kamburlarını büyütmekte, bir noktada çok büyük boyutlu bir "kamu bankalannı kurtarma" operasyonunun zorunlu olabileceğini düşündürmektedir. Bütün bunlann ardında yatan temel neden ise 24 Ocak'ın ayrılmaz bir parçası olan 'iemmuz bankacılığı"n\n ve yüksek faiz politikasının iflasıdır. Sözde "serbestpiyasa tutkunu" özal hükümeti, bu iflasın faturasını ödemeyi göze alamadığı için batan bankalan devlet eliyle yaşatmaya devam etmektedir. TÖBANK rezaleti, bu olayın şimdilik son perdesidir. Bundan sondaki perdenin ne olacağı ise aşağı yukarı belli gibidir. Kamuoyunda "kurtarma yasası" olarak adlandırılan yasanın çıkmasıyla birlikte yüksek faizlerin ve kötü yönetimin kurbanı şirketler borçlu oldukları bankalara yamanmaya çalışılacak, bankalann olanakları bu operasyonu tamamlamaya yetmeyince de kamu fonlan bankalara kullandırılarak geniş kapsamlı bir "kurtarma harekâtt" gerçekleştirilecekiir. Büyük alacaklı bankalann kamu bankalan olması halinde bu operasyon dolaysız olarak da yapılabilecektir. 24 Ocak sonrasının faiz politikası iflas etmiştir. Bunun sonuçlarını gizlemek için yapılan operasyonlar ise "çözümü piyasaya bırakma" ilkesinin iflasını sergilemektedir. Alptemoçin, Vergi Kanunu'nu anlatacak * konomi Servisi Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, lstanbul Ticaret Odası üyelerine, Vergi Kanunu 'nda yapılan değişiklikleri anlatacak. 16 mart pazartesi günü saat 10'da başlayacak toplantıya Bakanlık hesap uzmanlarıyla birlikte katılacak Alptemoçin, açıklamalarmdan sonra, mükelleflerin sorularını yamtlayacak. Toplantmm sabahki bölümünde Kurumlar Vergisi, öğleden sonraki bölümünde de Celir Vergisi mükelleflerinin karşılaştıkları sorunların çözümüne yönelik bilgiler verilecek. Dün, ne Kapalıçarşı'da altın, ne de Taktakale'de döviz alım satımı yapılamadı. Dış borsalarda ise, petrol 17.20 dolara, altın da 410 dolara çıktı. Dolar, 1.84 marka yükseldi. Kahve fıyatları rekor düşüşle 1267 sterline, kakao da 1304 sterline geriledi. yalnızca ben varım. Tek başıma bir fiyat söyleyemem" dedi. Bilindiği gibi, serbest piyasada önceki gün dolar 777 liradan, mark da 426 liradan satılmıştı. Hemen hiçbir kuyumcunun işbaşı yapamadığı Kapalıçarşı'da da durum farkh olmadı. Onceki gün Cumhuriyet altınının 71 bin 500, 24 ayar külçe altının da 10 bin 370 liradan satıldığı Kapalıçarşı'ya, dün hemen hiçbir altın alım satımcısının gelememesi nedeniyle, altın fiyatlannın belirlenebilmesi olanaklı olmadı. Bankacıhk ve diğer piyasalann da felce uğradığı Türkiye'de durum böyle sürerken, dolar dış borsalarda atak yaptı. Sanayileşmiş altı Batılı ülkenin Paris'te yaptığı toplantıdan sonra 1.81J 1.82 düzeyinde istikrar kazanan dolar, önceki gün Avrupa borsalannda 1.83 marka yükseldi. Bunun üzerine, en son kapanan New York borsasının ka Asgari ücret tartışması konomi Servisi Ercan Holding kuruluşlarmdan MAN'ın geçen yıl üretimine başladığı ve lstanbul'da şehir içi toplu taşımacıhkta hizmet veren körüklü otobüsler, diğer şehir belediyelerince de hizmete konuldu. Firma yetkililerinin verdiği bilgiye göre bugüne kadar İETT ile 260, Kayseri, Kütahya, Sivas, Bahkesir, Adana ve Konya belediyeleri ile 37 olmak üzere toplam 297 körüklü otobüs bağlantısı yapıldı. Bunlardan şimdiye kadar 146'sı teslim edildi. Belediyenin yeni körüklü otobüsleri ri, borsaları hareketlendirdi. Brent olarak da bilinen ve petrol piyasalarının barometresi sayılan Kuzey Denizi petrolü dün 17.20 dolara kadar tırmandı. Bu arada bir açıklama yapan İran Petrol Bakanı Gholamreza Agazade, yeni bir zirve toplantısının ,i yapılmasına gerek olmadığını « söyledi. Agazade, OPEC üyelem rinin üretim kotalanna uyduğu^ nu belirtti ve fiyatların daha da yükselmesi yolunda iyimser ol8 bin 500 liradan alabilecek duğunu ifade etti. miyiı? OPEC üyelerinin 1985 kasımından aralık ayında yaptıkları toplantıya kadar geçen dönempanışında da 1.84 mark düzeyi de yaşadıklarına benzer olaylane kadar tırmandı. rı bu kez kahve üreticileri yaşaAltın fıyatları da benzer yönmaya başladı. Brezilya'nm içine de gelişmeler gösterdi. Önceki düştüğü zor durumdan kurtulgün borsalann açılış saatlerinde mak üzere piyasaya büyük mik405406 dolardan işlem gören 1 tarlarda kahve sürmesinden sonons altın gün boyunca sürekli ra başlayan kahve fiyatlanndayükselme kaydetti. Avrupa borki düşüş üzerine, kahve üreticisalannda günü 410 dolarhk de si ülkeler Londra'da bir araya ğerle kapatan 1 ons altın, New gelerek ihracat kotalarını görüşYork borsasında da 411.50 domeye başladılar. Ancak toplanlardan işlem gördü. tının başlamasından sonra bir Bu arada, özeliikle OPEC ültürlü sonuca vanlamaması üzekelerini tedirgin eden petrol firine, 2 bin sterlin düzeyinde başyatlarındaki geriJeme de yerini layan düşüş önceki gün 1499 tırmanışa bıraktı. tlk aşamada sterline kadar dayandı. SonucuSuudi Arabistan ve diğer Körfez na büyük umut bağlanan dün ülkelerinin bir araya gelerek çasabahki toplantıdan da bir sonuç re aradığı petrol fiyatları 15.90 çıkmayınca, bu kez kahve fiyatdolara kadar gerilemişti. Bu gelannda rekor bir düşüş yaşandı. rilemeden sonra toplanan 7 Kör Kahvenin tonu bir günde 1267 fez ülkesi, üretim kısıntısı çerçesterline geriledi. Bu arada, kahvesinde yoğunlaşan önerileri göve ile benzer şekilde düşüş gösrüştükten sonra, bir de Japonteren kakao fiyatları da dün ya'nın yeni dönem için büyük Londra borsasında 1304 sterline miktarda sipariş vereceği habeindi. konomi Servisi tşadamları da yeniden gündeme gelen asgari ücret tartışmasma katıldılar. Eski TÜSİAD Başkam, isadamı Sakıp Sabancı, a. a. 'ya yaptığt açıklamada asgari ücretin tatminkâr olmadığını, yetersiz olduğunu belirterek "Yalmzca ücretlerin arttırılması istenecek iş değil, istenilecek sey daha iyi yaşam koşuludur. Bugün Türktş bazı problemleri dile getiriyor. Böyle ev kiralan, ağır gıda maddeleri fıyatları ve ağır yaşam koşulları altında işçilerimizin haksız olduğunu söytersek dilimiz eğrilir" dedi. UBA 'nın verdiği habere göre ise Türkiye tşveren Sendikaları (TİSK) Genel Başkam Halit Narin, 1530 yıldır asgari ücretin vergiden muaf tutulması gerektiğini savunduklarmı hatırlatarak "Hem asgari diyeceksin hem vergi alacaksın. Asgari ücretin neyi kapsadığına ve ne olması gerektiğine kim mantıkla yaklaşayım derse o batar" şeklinde konuştu. Piyasa borçları kurtarma kapsanunda Kurtarma operasyonuna katılan kişi ve şirketlerin borçları 5 yıl süreyle faizsiz ertelenecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kamuoyunda şirket kurtarmak olarak bilinen yasa tasarısının kapsamı, batık şirketin piyasa borçlarını Ja kapsayacak şekilde genişletildi. Tasarının TBMM Genel Kurulu'nda görüşulmesi sırasında verilen bir öneriyle batık şirketin borçlarının yansından fazlasını elinde tutan banka veya bankalarla anlaşması halinde o şirketten 50 milyondan fazla alacağı olan kişi ve şirketler de kurtarma planına katılabilecekler. Kurtarma operasyonuna katılan kişi ve şirketlerin borçları 5 yıl süreyle faizsiz ertelenecek. Şirket kurtarma yasa tasarısına ilişkin TBMM Genel Kurulu ön görüşmeleri sırasında SHP'liler sürekli engelleme girişiminde bulundular. Tasanya ilişkin bir dizi değişiklik önergesi veren SHP'liler, iki kez de sayım yaptırdılar. Genel kurul, tasarının sadece iki maddesini ele alabildi. Tasarının görüşülmesine gelecek hafta devam edilecek. Görüşmeler sırasında söz alan Maliye ve Gümrük Bakanı Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, "Bizim içimiz rahat, kimseye menfaal temin etmeye çalışmıyoruz" dedi. Genel Kurul'da tasarının 4. maddesi görüşülürken verilen bir değişiklik önergesiyle maddeden "Banka Sayıştay denetimine sahip değildir" ve "Banka personeline uygulanacak öziiik haklarına ilişkin esaslar Bakanlar Kurulu'nca belirlenir" ibareleri çıkarıldı. Tasarının 5. maddesi üzerine görüşlerini açıklayan SHP'li Aydın Giiven Gürkan, tasarıyla bir avuç sermayedarın kurtarılacağını, hükumetin bu tasarıyla siyasi ve ekonomik sorumluluk altına gireceğini üeri sürdü. Gürkan, tasarının arkasında İş Bankası'nın bulunduğunu, Arıadolu Bankası ve Emlak Kredi bankalarının da siyasi baskılar sonucunda bankacıhk yönünden savunulamayacak krediler açtıklarını öne sürdü. DYP Çanakkale Milletvekili Cafer Tay>ar Sadıklar da tasarıda bazı şirketlerin neredeyse özel durumlarıyla birlikte tarif edildiğini belirterek, "İşte bu şirketleri kurtarmak için bu tasarı Meclise getirildi" dedi. Sadıklar şunları söyledi: "Bugün kamuovu. ciddi bankalar ve ciddi firmalar bu lasanya karşıdır. Sadece batık şirketler taraftardır. Çünkü bu lasarı şirketini iyi idare edememiş, aldığı krediyi yerinde kullanamamış, köşk ve villa yaptırmaya harcamış olanlara yardım ederken namusu ile çalışanları cezalandırıyor." Edirne Bağımsi2 Milletvekili Tiirkân Ankan da ANAP'ın şirket kurtarma uzmanı haline geldiğini ileri sürdü. Ankan, "Hangi iaşı kaldırsan altından ANAP'ın şirket kurtarma operasyonu çıkıyor" dedi. tKV'de Kocabıyık yeniden başkan ¥7 konomi Servisi tktisadi Kalkmma Vakfı Yönetim 11/ Kurulu Başkanlığı'na yeniden Asım Kocabıyık getirildi. 2 mart pazartesi günü yapılan tartışmalı genel kurulda seçilen yönetim kurulu görev böîümü yaptı. Asım Kocabıyık Yönetim Kurulu ve tcra Komitesi Başkanlığı 'na, Jak Kamhi (tSO) ve Şener Akyol (TOBB) Başkan yardımcılıklarma getirildiler. TOBB'den Rona Yırcalı muhasip, iTO'dan ' Üstün Çevik ise tcra Komitesi üyesi oldular. Hızla değer kazanan Japon Yeni,firmalarızorluyor DÜNYMan Brezilya anlayış bekliyor n onn (axL) Dış borç sorununa çözüm aramak için M3 Avrupa turuna çıkan Brezilya Maliye Bakanı Dilson Funaro ve Merkez Bankası Başkam Francisco Gros'un temasları "iç açıcı" geçmiyor. Geçen ay içinde dış borç faizlerini Odemeyi durduran Brezilya'nm bu tutumu, Londra'dan sonra Paris ve Bonn'da soğuk karşılandı. Funaro ve Gros'un, Bonn'da FAlmanya Maliye Bakanı ile yaptıkları görüşmede Brezilya'nm borç durumunun eîe ahndığı bildirildi. Ancak ayrıntılı açıklama yapılamadı. Funaro, görüşmeden sonra yaptığı açıklamada, Londra, Paris ve Bonn'daki görüşmelerde Brezilya'nm durumunu anlatmayı amaçladığını, bu temaslardan hemen cevap alınamayacağım söyledl fVashington ve Londra mali çevreleri, Brezilya'nm ikna edici bir ekonomik program sunması ve IMF ile anlaşması halinde borç konusunda esnek davranabileceklerini açıklamışlardı. îngiltere Maliye Bakanı Nigel Lawson, Brezilya'nm sorununa bankalar düzeyinde çözüm aranmasım ve IMF ile anlaşmaya varmalanm önermişü. Japonlar taktik değiştirdi laponya'nın önde gelen birçok uluslararası fırması büyük çapta işç! çıkarîmaya başladı. programa aldıklan yatırunlarla 1990 Ekonomi Servisi Japonya ekoyılına kadar 2.1 milyon adet otomonomisi, taktik değistirmeye başladı. Yenin, 1985 e>lülünden bu yana do bil üretmeyi programlarına aldıîar. Ulkelerindeki "eskimiş" otomobil lar karşısında yaklasık yüzde 55 değer kazanması, birçok Japon firma fabrikalannı da kapatma karan alan Japon firmaları, bu ülkeye her yıl sını, iş hacimlerinde "daraitma"ya yaptıkları 2.3 milyon adetlik otomoiterken, birçokları da Japonya dışıbil ihracatlannı programlarında tuna açılma politikasuıa sanlmaya baştacaklar. ladılar. Dünyanın en büyük çelik üreticisi Nippon Steel, 19 bin kişinin Nippon Steel'in kısa süre önce ilan işsiz kalmasma yol açacak dört yılettiği "küçülme" politikası, diğer Jalık bir operasyonla, çeliğin genel fapon demirçelik üreticileri arasmda aliyetlerdeki payını yüzde 80'den da etkili oldu ve Kawasaki Steel, Chiyüzde 50"ye indirme karan alarak geba gibi fırmalar, benzer kararlar alİişmelere yeni bir boyut kazandırdı. dıklarmı duyurdular. Her iki firma Birçok ünlü Japon otomobil üreticisi de ABD'de yeni fabrikalar açma .da çelik üretinuerini yuzde 30 düşüreceklerini ilan ederken, Kavvasaki, yolunu seçerken, Japonlann yabancı buna ek olarak, üst düzey yöneticiülkelerdeki yaurımları da geçen yıl lerine adediği yüksek ücretlerde de iki kattan fazla arttı. kısıntı yapabileceğini belirtti. ! The Wall Streel Joumal gazetesinBu ekonomik çalkantıdan en çok de yayımlanan bir yaada, birçok büetkilenen kesim de işçiler olacak. Niyük Japon firmasının, "yüksek yen" ppon Steel'in 19 bin işçiyi kapüıin dönemi koşullanna uyabilmek için önüne koyma kararının yanı sıra, alışılagelmiş yöntemleri terk etmeye Sanyo da geçen günlerde 1200 kişibaşladıkları belirtildi. Nitekim, Ja nin işine son verdi. Büyük firmalarponya Dış Ticaret ve Endüstri Bada yığınsal olarak yapılan işçi çıkarımlan, küçük firmalarda da sessizkanlığı MİTI'nin rakamlanna göre, sedasız sürüyor. Bazı gözlemciler, Japon firmalarının dış yaurımları, "bu hızla" 1990'a kadar 1 milyon işgeçen yıl 14.4 milyar dolara yükselçinin ijten çıkartılma tehlikesinden di. 1985 yılındaki 6.4 milyar dolarsöz eder oldular. lık yatınmlar dikkate alındığında, Japon firmalannın geçen yıl dışa yönelik büyük yatırımlar yaptığı ortaBu arada, bazı ülkeler de Japonya çıkıyor. ya pazanna göz dikmeye başladılar. ömeğin, geçenlerde Güney KoreliJaponlann dış yatınmlarının baler, ithalatı Japonya yerine ABD'den şında, otomotiv ve elektronik sektöryapmaya yönelik girişimlerde bulunleri geliyor. Toyota, Nissan, Honda, Mazda ve diğer büyük Japon otomo mak üzere bir heyetini Kuzey Amebil üreticileri, ABD'de yaptıkları ve rika'ya gönderirken, Japonya'yagiden bir başka heyet de, bu yıl bu ülkeye 24 milyon dolarhk makine ve parçalanm satmak üzere bağlantı yaptı. Japonya'nın en büyük otomotiv fabrikalanna sahip Mitsubishi ise, Avustralya'daki Australia Mitsubishi Motors'dan otomobil ithal etme karan aldı. Japon firmaları, "dolar/yen" paritelerine ilişkin programlarında da değişiklikler yapmaya başladılar. tş makineleri üreticisi Komatsu, bu yılın programını 1 doların 155 yen edeceği temelinde yaparken, Toyota, bu rakam için "140"ı uygun gördü. Honda'nm tahmini ise daha karamsar. Honda, hesaplarını doların 120 yene kadar düşebileceği görüşünden kalkarak yaptı. KONUK YAZAR ÎRFAIS OSMAIS HATÎPOĞLI Financial Times'a Hong Konglu talip konomi Servisi Hong Konglu isadamı Li Ka Shing, aralarmda Financial Times'ın da bulunduğu birçok yayın organının sahibi Pearson Group'un hisselerinin "bir bölümünu" almak üzere harekete geçti. Halen firmanın yüzde 4.9'una sahip olan Hong Konglu isadamı Shing, Thi Independent gazetesine yaptığı açıklamada, "Konuyu dikkatle inceliyoruz ve işi pişiriyoruz. yakında açıklayacağız" dedu Hong Kong'ta South China Morning Post isimli bir gazete çıkarmakta olan Li Ka Shing, aynı zamanda Kanada'nın en büyük özel petrol şirketi Husky Oil'den de hisse almaya çalışıyor. DÖVİZ KURLARI Ddvizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali S e r b e s t p i y a s a d a D o l a r : m Mark: 426 Si Z9 Döviz Efektif Efektif Döviz Alış Alış Satış Satış 770.30 774.15 770.30 781.85 522.96 525.57 512.50 530.80 60.28 59.39 59.69 59.39 417.50 419.59 417.50 423.76 19.79 20.19 20.29 20.49 110.99 112.65 110.99 111.54 125.56 127.44 125.56 126.19 370.25 372.10 370.25 375.80 119.20 120.99 119.20 119.80 495.37 497.85 495.37 502.80 59.07 58.78 57.60 59.66 499.71 502.21 489.72 507.21 2778.86 2792.75 2723.28 2820.54 1211.30 1217.36 1211.30 1229.47 205.41 206.44 201.30 208.49 6 MART 1987 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI T.C. ZİRAAT BANKASI DÖVİZ »UŞTL. 770.30 522.96 59.39 417.50 20.19 110.99 125.56 370.25 119.20 495.37 58.78 499.71 576.70 2778.86 110.32 1211.30 205.41 SATIŞTL. 774.15 525.57 59.69 419.59 20.29 111.54 126.19 372.10 119.80 497.85 59.07 502.21 579.58 2792.75 110.87 1217.36 206.44 Sjjj Ç? SATIŞTL 781.85 530.80 60.28 423.76 20.49 112.65 127.44 375.80 120.99 502.80 59.66 507.21 585.35 2820.54 111.97 1229.47 208.49 DÖVİZİN CİNSİ I ABO DOLARI AVUSTRALYA DOLARI AVUSTURYA ŞİÜNİ BATI ALMAN MARKI I BELÇİKA FRANGI DANİMARKA KRONU I FRANSI2 FRANGI HOLUNDA R0RİNİ İSVEÇ KRONU I İSVİÇRE FRANGI 100 İTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANAOA DOLAftl 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ EFEKTİF AUŞTl. 770.30 512.50 59.39 417.50 19.79 110.99 125.56 370.25 119.20 495.37 57.60 489.72 565.17 2723.28 108.11 1211.30 201.30 ÇAPRAZKUR 1 ABO DOLARI B.AIman Markı 1.845 Fransız Frangı 6.1349 Hollanda Florini 2.0804 isviçre Frangı 1.5549 1310.48 italyan Lireti Japon Yeni 154.14 S.Arabistan Riyali 3 75 1 Sterlin 1.5725 ABD Doları ALTIN GÜMÜŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bilezik ALIŞ 70.500 95.000 10.340 9300 155 SATIŞ 71 500 100.000 10.370 10 100 157 900 ayar gümüş T.C. ZİRAAT BAN1 MSİ " G Ö C U M ertfflmcz" lında 16 liraya alınan samanın kilosu 4550 liraya, 36 liraya aiınan sanayi yeminin kilosu 70 liraya çıkmıştır. Destekleme amacıyla hükumetin uyguladığı % 20'lik yem sübMevcut üretimin tüketiciye daha ucuz ulaşabilmesi için vansiyonu yeterli değildir. Çünkü, sübvanpazarlama zinciri kısaltılmalıdır. Erken kesim önlenmelidir. siyon yalnızca sanayi yemine uygulanmaktadır. Yalnız erken kesimi yapılan hayvanların bir yıl süreyle Et yüksek olmasının besiye alınması, % 50'den fazla üretim artışı sağlayacaktır. pahalıfiyatlannın Sorunu hafifletmeknedeni üretimdir. açısınSuni tohumlama çalışmalarına hız verilmeli, yemin daha dan ana girdi olan yemin ucuzlatılması ve yüksek verimli hayvan elde etme çalışması ucuz üretilmesi sağlanmalıdır. yerine et dışalımına gidilmiştir. Uygulanan dışalım politikası ülke hayvancılığı üzerinde Bir insanın sağlıklı bir yaşam sürebilme Bu miktar büyük kentlerde günlük 82 grasi, çoğalması, gelişmesi, üretebilmesi için ma çıkmakta, köylerde 17 grama düşmek geriye dönüşü olmayan yıkımlar oluşturdu. Çünkü ülke hayvancılığı, dış rekabete dailk koşul, yeterli ve dengeli beslenmesidir. tedir. yanacak güçte değildi. Hayvansal üretim Beslenme hayvansal ve bitkisel kaynaklı be PAHALIUĞIN NEDENİ Etin pahalı olmasının iki ana nedeni var küçük, geleneksel yapıya sahip, teknolojik sinlenn tüketilmesiyle olur. Yeterli ve dengeli beslenme ise vücudun büyümesi, ye dır: Birinci neden, birim başına alman veri yönden geri, yaygın aile işletmelerinde yanilenmesi ve çalışması için gerekli olan be min çok düşük olmasıdır. Sığır varlığınm % pılmaktadır. Eldeki bilgilere göre, % 90 işsin öğelerinin yeterli miktarda alınmasıdır. 86.7'sikoyunların % 92'si yerli ırktan olu letme, sahip olduğu hayvan sayısı baKimınBeslenme Mkelerine göm bir insanın günlük şur. Yerli ırklann kültür ırklanna göre karkas dan sığırda 10, koyunda 54 baştan az hayprotein gereksinmesi 6070 gramdır. Bunun ağırlığı üçte bir, süt verimi beşte bir daha vana sahiptir. Dışalımı yapılan etlerin yuren az yarısı hayvansal kaynaklı olmalıdır. azdır. Avrupa ülkelerinde bir sığırdan orta da getirilmesiyle binlerce işletme kapanırHayvansal kaynaklı besinleri değerli ve zo lama 4000 kg. süt, 250 kg. karkas elde edi ken, büyük emekler harcanarak yetiştirilen runlu kılan özelliği, insan organizması için lirken, ülkemizde 740 kg. süt, 120 kg. kar yüksek verimli hayvanlar kesildi. Öyle ki, özgül olan vücudun yapıtaşı proteinleri içer kas elde edilmektedir. Verim düşüklüğünün 1980 yılında85 milyon baş olan hayvan sa. . mesidir. yanında yerli ırklann aldıklan yem madde yısı, 1985 sonunda 60 mılyona, besiye alıHayvansal kaynaklı besinler et, süt, ba lerini verime dönüştürmesi çok düşüktür. nan hayvan sayısı 650 bin baştan 125 bin lık ve yumurladır. Bunlardan et biyolojik de Ömeğin yerli sığırtardan 700 gram arpaya başa inmiştir. Verim düşüklüğüne ek olarak ğeri yüksek, iyi kalite protein kaynağıdır. Ay eşdeğer besinle bir kg. süt elde edilirken, hayvan sayısındaki azalma nedeniyle ilerinca B grubu vitcminleri ve demir bakımın kültür ırkı sığıhardan ise 300 gram arpaya ki günlerde daha pahalı et tüketmek zorundan da zengindir. eşdeğer besin karşılığında aynı miktar süt da kalacağız. ET ÜRETİM VE TÜKETİMİ alınmaktadır. Yine kültür sığırlanndan 55.5 SONUÇ Ülkemizde kırmız, et üretiminin % kilo arpaya eşdeğer besinle bir kilo et elde Daha ucuz et tüketimi için neler yapıla46.6'sını sığır etleri, % 38.7'sini de koyun edilirken, yerli sığırlardan aynı miktar et, bilir? İlk olarak var olan üretimin daha ucuz 7.58 kilo arpaya eşdeğer besinle sağlanı tüketiciye ulaşabilmesi için pazarlama zinetleri oluşturmakta, % 14.7'si ise kılkeçisi, tiftikkeçisi ve manda etlerinden sağlanmak yor. ciri kısaltılmalıdır. Erken kesim önlenmelidir. Diğer neden, hayvanların pahalı beslen Her yıl kasaplık olarak piyasaya sunulan tadır. 1985 yılında toplam et üretimi sığır, koyun ve tavuk eti olarak 1 milyon 300 bin me.sidir. İyi koşullarda beslenmeyen bir hay canlı hayvanların sığırda % 56'sını iki, kovanda % 70'lik verim kaybı oluşur. Hayvan yunda % 6O'ını bir yaşından küçük hayvantondur. Et tüketimi ülkenin gelişmişliği ve halkın beslemede ana kaynak çayır ve meralardır. lar oluşturmaktadır. Yalnız erken kesimi yageJir düzeyi ile yakından ilgilidir. Orneğin kişi 1950'li yıllarda tanmın hızla makineleşme pılan hayvanların bir yıl süreyle besiye alınbaşına yıllık ortalama et tüketimi ABD'de 82 si ve uygulanan yanlış tarım politikaları so ması, % 50'den fazla et üretim artışı sağkg., Danimarka'da 62 kg. iken, Türkiye'de nucu, çayır ve meralar tahrip edilmiştir. layacaktır. Yüksek verimli hayvan elde et19 kg. olarak bulunmuştur. Ülkemizde hal 1950 yılında 37.8 milyon hektar olan çayır mek için suni tohumlama çalışmalarına hız kın çoğunluğu bu miktann altında et tüket mera alanı 70'li yıllarda 19.4 milyon hekta verilmeli, yemin daha ucu7 üretilmesi sağmektedir. Yapılan hane halkı besin tüketim ra düşmüştür. Son yıllarda yem maddesi lanmalıdır. arpa, mısır, çavdar, fiğ... üretim miktarlaaraştırması sonuçlanna göre. birey başına ortalama günde 52 gram et tüketilmektedir. rının azalmasıyia pahalılanmıştır. 1985 yıtrfun Osman Hatipoglu Veteriner Hekim Eti neden pahalı yiyoraz?