Katalog

>0 KASIM 1987 HABERLERİN DEVAMI CUMHURİYET/13 Ortadîrek yine oh' diyemedi! tİLAL ÇETİN ANKARA "Kaşıkla verilen ammı enflasyon kepçeyle geri aldı. laasıyta. ucretryle geçinenler bir 'oh' iyemedi. tki yakalan bir araya geîmedi." Bu sözler, 1983 secim kampanyaı sırasında Turgul Ozal'ın resmiyle •ırlikte gazetelerde yer alan büyiık oy ANAP ilanlarında yer aldı. Aradan geçen dört yılda ucTetliler memurlar "oh" diyebildi mi, iki akalan bir araya geldi mı? Özal'ın açıkladığı ANAP'ın 1987 eçim bildirgesine bakılırsa, "tki ya3iu\ biraraya geldi, ucretliler ve masiılar 'oh' dedüer" Bildirgede, "Son lört yılda ortadirek guçlendi, gelir lagüınu daba dengeli bir yapıya avuştunıldo" denıyor. Başbakan Turgut özal'ın 1983 seımleri öncesindeki en önemli iki vadi, "ortadirek'' diye tanımladığı topum kesimini güçlendınnek, yuzde O'lar düzeyindeki enflasyon hızını lüşttrmekti. 29 Kasımdakı seçımlerle Igili propaganda çalışmalannda ise İ)zal ortadirek ve enflasyondan pek ;öz etroiyor. ANAP'ın 1983 ve 1987 seçim be•annameleri karşılaştınldığmda da •nflasyonun önlenmesi ve ortadire;in güçlendirilmesı konularına yeni >eyannamede fazlaca yer verilmedıu' ortaya çıkıyor. 1983 seçimlerınde ına tema ortadireğin guçlendirilmei ve enflasyonun yüzde 10'lara indiilmesi idi. Şimdi ise, enflasyon koıusunda, net bir hedef saptamak yeine, "enfiasyonun makul bir sevtyeyt ndirilecegi" kaydediliyor. 1983 seçimlerinde, ıhracatı arttırnanın, ortadireği güçlendinnenin ve mflasyonu düşurmenin forrnulunu :n iyi kendisinin bildiğini söyleyen îaşbakan Turgut Özal, altında kenii imzası bulunan gazete ilanlarıyla ia seçmene şöyle sesleniyordu: "Kendini bildi bileü memurun, işr"inin, emeklinin gdir kaderi degişroeii. Maaşlars bir zam y^pıldıysa. firsüar üc kat arttı. Evdeki besabı bir turlu çarşıya ayduramadı. Kaşıkla verilen zamraı enflasyon yani hayat pahalılıgı kepceyle geri aldı. Maaşıyla, ücretiyle geçinenler, bir 'oh' diyemedi tki yakalan bir araya gelemedi. ANAP, hayat pahalılığıru frenlemeye, memurun, işçinin, emeklinin alım gâcünü arttırmaya karariıdır. Nasıl mı? Sabit geliriinin en büytık duşmaıı olan enflasyonu dizginleyerek... \NAP, dargeürtiyi korumaya, darhgı varlığa çevirmeye söz verir." ANAP'ın 1983 ve 1987 seçim beyannamelerındekı vaatleri ıle bu alanlarda son dörı yıldakı gerçekleşmeler özetle şöyle: ENFLASYON: 1983 beyannamesi: "Enflasyon dar ve sabit gelirünin, ortadiregin en buyuk duşmanıdır. Enflasyon. ucret arbşfauınt bayat pahauhğı karşısında lesirsiz kılar, gerçek satın alma gucunu dişüriir, gelir dağılımını daba da bozuk hale getirir. ANAP, enflasyonu çok aşağı seviydere duşurmeyt karariıdır. (Başbakan Turgut Özal, 6 Kâsım 1983 Seçimleri Oncesinde TVde yapüan liderler açıkoturumunda da enflasyonu 'yuzde 10'lar mertebesine' düşureceklerıni söylemişti):1 lcraat: özal'ın yüzde 10'lara indirmeyı vaat ettiği enflasyon hızı, 1983 yılında yttzde 30.6 düzeyinde gerçekleşmişti. Bu oran, 1984'te yuzde 52, 1985'te yüzde 40, 1986'da yüzde 26.7 olmuştu. Bu yü ise yuzde 50 duzeyinde seyrediyor. 1987 beyannamesi "Türkiye'nin büyiımeye hasret kalnuş ekonomisinde, son dört yılın yuksek buyume hızlan ve diger faktörler enflasyonun arzu edilcn şekilde aşağıya çekilmesini zorlaştırmıştır. Önürauzdeki dönemde buyume hızından fazla taviz vermeden enflasyon makul seviyelere indirilecektir." PARA ARZ1: 1983 beyannamesi: "Ekoaominin geüsmesine paralel otarak yeterii para arzı politikası uygulanacaktır." İcraat: Emısyon hacmı 1983 sonunda 730 milyar lira düzeyindeydı. Para raiktarı yıizde 356'lık bir patlama göstererek 730 milyardah 3 trilyon 327 milyar TL'ye fırladı. ANAP iktidannın söz verdiği "sıkı para" politikası yerine "bol para politikası" uygulandıgı ortaya çıkıyor. 1987 beyannamesi: "Paıa arzı, ekonominin gelişmesine ve buyümesine paralel olarak dikkatU bir şekilde kontrol edilecektir." BÜTÇE AÇIĞI: 1983 beyannamesi: "Bütçe açıklannın makul bir seviyede tutulmasına önem verilecektir." lcraat: 1983 yılında 245 milyar lira olan konsolide bütçe açığı sekiz kat daha "açriarak" 1.82 trilyon lira düzeyinde gerceklesecek. 1987 beyannamesi: "Bütçe açıklannın makul seviyelerde tutulmasına önem verilmiş ve verilmeye devam edüecektir." ŞİRKET KURTARMA: 1983 bevannamesi: "Serbest pazar ekonomisi kunlamıa rfaryet edOecek, kurtanna operasyontan gibi bürokratik mndahalelere irnkan verumeyecektir." lcraat: Zor duruma düşen bazı özel sektör kuruluşlan devlet müdahalesiyle "KtT'»eştirildi" örnegin, Toprak Holding'e ait "Paktas" ve Sait Kemal Mimarogln'na ait TÖBANK. 1987 beyannamesi: "Kurtanna operasyonJan gibi burokratik müdabeteiere imkân veriimemiş ve verilmeyecektir." İTHALATTA LİBERASYON: 1983 beyannamesi: "Ithalatta kademeli olarak liberasjona gidilerek töketidnin ucuz ve kaüteli mal alması temin edilecektir." toaat: hhalat büyük ölçüde serbestleşti. Lüks otomobiller, buzdolabı ve televizyonlar, ithal sigara ve viskiler, ithal peynirler, maden sulan, çocuk bezleri, tuvalet kağıtları iç pazan renklendirdi. 1987 beyannamesi: "tthatotta Uberasyon politikası uygulanmıs, tüketkinin daha ucuz ve kaliteii mal alması temin edilmiştir." MİLLİ GELİRDEKİ ORTADİREK PAYI: 1983 beyannamesi: "Çiftçi, işçi, memur. esnaf ve eraekli milli gelirden daha fazla pay almalı, gelir dagüımı zaman içinde daba dengeli bir yapıya kavnşturulmalıdır." tcraat: Gelir vergisi oranlannın düşürülmesi ve vergı ıadesi uygulamaları ücretli ve emekli kesimin "rakamsal" gelirini bir miktar arttırdı. Ancak, bu kesimin maaş artışlan enflasyon oranının altında seyrettiği için milli gelir pastasından aldıklan pay küçüldü. 1987 bevannamesi: "Çiftçi, işçi, memur, esnaf ve emeklinin milli gelirden daba fazla pay alması için gelir dagılımı daha dengeli bir yapıya kavuştunılmuştur." İÇ TASARRUFLAR: 1983 beyannamesi: "Tasarruf egiliminin art&nlması için her türlü tedbir alınacaktır." lcraat: 1983'te yüzde 16.5 düzeyinde olan iç tasarruf oranı yüzde 23'e yükseldi. 1987 beyannamesi: "tç tasannflar vergileme ve gönıillü tasarruf şeklinde arttınlabilir." KÖPRUBARAJ SATIŞI: 1983 beyannamesi: "Boj^z Kopriisii, Keban Barajı gibi tesisler güvenilir. devamh ve enflasyona karşı kornnan şartlara haiz şekilde halka saülacak." lcraat: Başta köpru ve Keban olmak uzere bazı kamu tesislerınin gelirine endeksli borç senetleri (gelir ortaklığı senedi) çıkanlarak bugüne kadar toplam 1 trilyon 26 milyar liralık iç borçlanma yapıldı. 1987 beyannamesi: "Altyam projeleri halka açılmaya başlanmıştır. Bogaz Köprusu ve Keban bu fikrin Uk u>gulamasıdır. Bu şekilde tasarruflar devamh olarak arttınlmakta ve yeni projeler vasıtasıyla yeni tasamıf kaynaklan meydana gelmektedir." KONUT SORUNU: 1983 beyannamesi: "ANAP konut yapımı için her türlü imkân ve kaynağin seferber edilmesini zorunlu bulmaktadır. Butçe dışı kaynaklara dayalı bir konut fonu kunılacaktır." lcraat: "Toplu Konut Fonu" olusturuldu. Bugune kadar yaklaşık 600 bin konuta düsuk faizli ve uzun vadeli toplu konut kredisi sağlandı. lnşaat sektörunde buyuk bir canlanma yaratıldı. 1987 beyannamesi: "Önümüzdeki dönem toplu konut uygulaması butün hızıyla devam ettirilecek, arsa üretimine ağıriık verilecektir. Köylerimizde de ferdi ve toplu konut uygulaması na gidilecek, sağlam ve modem konutlar yapılmaya başlanacaktır." 6 ABD'den îki sert karar (Baştarafı 1. Sayfada/ nuz kesinlik kazanmadı. Tuzuk komısyonu hafta başındaki toplantısında, once Michigan uyesi VVilliam Broomfield larafından verilen yasa önerisini ele aldı. Öneri Dış Yardım Yetki Yasası'nın 610. bolumunde bazı değişiklikler yapılmasını ongöruyor \e bu bölumde ne kadar "Yunanistan" ve "Yunan silahlı r ku> vetleri" sözcukleri geçiyorsa hepsinin ıptalını benimsiyordu. 610. bölum ise ABD'nin Turkiye ve Yunanistan'a verdiği askeri silah ve malzemenin Kıbns'ta kullanılmadığına ilişkin Başkan'ın garanti vermesine ilişkindi. Broomfield'in verdiği önerinin kabul edilmesiyle birlikte bu bölumden Yunanistan çıkanlarak sadece Türkiye'nin adı kaldı. Geçen mart ayında yetki yasası, temsilciler meclisinde göruşulurken, Broomfield yine bu doğrultuda bir önerge vermiş, fakat Yunan kökenli olmasma karşın "bunun Türkiye'ye haksızlık olacağını kaydeden" Maine uyesi Olympia Showe'un itirazı ve Türk makamları ile Turkiye ve KKTC'yi temsil eden lobi şirketlerinin yoğun çabalan ıle bu bölume hiç olmazsa Yunanistan'ın da adı cklenebümişti. Ancak şimdi tüzuk komisycnunun kabul ettiğı yasaönerisı 610. böluT de geçen tum "Yunanistan'sözcuklenni ortadan kaldırdı ve sadece Turkiye've Kıbns'ta "NATO amaçlan dışında" Amerjkan yapısı silah ve malzeme bulundurmama koşulu ve her uç ayda bir Başkan'ın bunu bir raporla teyid etmesi koşulunu getirdi. Temsilciler Meclısi Tuzuk Komisyonu'nun benimsediği diğer yasa önerisi ise Florida uyesi Clay Shaw tarafından verildi. Bu önen de Amerikan yardımının bu kez "haşhaş koşuhına" bağlı olarak verilmesini ongoruyor Shavv'un önerısı 1%1 tarihli dış yardım yasasımn 481. bölumüne "haşhaş üretidsi" ulkelenn de dahil edilmesini öngörüyor. Kimin "haşhaş iireticisi" olup olmadığının ise FBI, Gumrük Daıresı ve Dışişlen Bakanlığı'nın raporlanna göre belirleneceğini hukum altına alıyor. Cumhuriyet'ın konuya ilişkin sorusunu yanıtlayan Shaw'un yardımcısı Peter Sperry, Türkiye'nin ellerindeki listede yer aldıgını söylemekle birlikte, soz konusu listelerin "Türkiye'nin uyuştunıcu kaçakçıhgına karşı tutumunu ovduklerini" de vurguladı. Sperry, onerının Temsilcıler Meclisi Genel Kurulu'na sunulup sunulmayacağı konusunda Shaw'un henuz kesin karar vermedigini vurguladı. ABD Kongre tekniğine göre uyeler tarafından verilen yasa önerilerı önce tuzük komisyonunda ele alınıyor ve daha sonra genel kurula gönderilıyor Ancak tüzük komisyonunda kabul edilen bir önennın mutlaka genel kurula gelmesı de gerekmiyor. Sahibi, belli bir aşamadan sonra onerısinı geri çekebıliyor. Ote yandan ABD Temsilciler Meclisi Genel Kurulu, dış yardım yetki tasanstnı görüşmeye başladı ve 2. madde uzerindekı çalışmalanm tamamladı. Turkiye ile ılgili bölumler tasarının 6. maddesinde yer alıyor Cumhuriyet'in Kongre kaynaklarından edindiğı bilgiye göre özellikle demokrat kanatta tasarının 5. maddeden sonrakı bölümunu aralık ayına bırakma eğilimi var. Ancak bu konuda kimse kesın konuşamıyor. (Baştarafı 2. Sayfada) PENCERE ğm birteştirdiği damarlannda akışını duyduğu guçtur, Baîı arsyışlan anlatuğım bu bireşim içinden çıkanlırsa şürin yapaylığı başlar; kalıcı ürünler kazamlamaz. Yannın kocaman gözteri, bu dedikİGrimi görec&ktir sanıyorum." Çocuk ve Allah kitabı: Neden Türkçeci oidu: ' ... insan ne yapsa, ne yazsa, ne kadar kitap yayımlasa, yaptoğı bir büyük önsözden başka nedir?" Ben şundan öztürkçed okjum: "Şiir yaza yaza. Bir gün bana şiiherim, şiirierimdeki Türkçe sözcükler dedi ki: 'Arkadaş, sen hem burda ışık diyorsun, hem de orda müseiles diyorsun, hem hrtam diyorsun, hem anne diyorsun; biz o yabancı sözcülde aramızda bir anlam dolaşımı yapamıyoruz. Bugün ışık sözcuğuyte su sözcüğünün, anne sözcuğüyle uzak sözcüğunün çağnşımlarıyta, bunlann hepsinin bir dil salkımı oktuğu gözuküyor; bir anlam butünluğü veriyor. Dizeierin içine yabancı sözcukler koyarsak, bu dil salkımı olmuyor. Dinlel.. olmuyor. Vfe bizi seç, ya onlan!..' Ben de başladım ayırmaya. Ayıra ayıra şu gerçeğe vardım ki, şiir bir dil olayıdır." Dağlarca, öteki insanlar gibi değil; duyargalan var şiire doğru bedenini yöntendiren.. ^ Peki, Fazıl Hüsnü, yaşadığımız dönemlerde nasıl değerlendirildi? Doğaldır ki çoğu büyük şairimizin başına gelenleri o da yaşadı; gözaltına alındı, tutuklandı, bileklerine kelepçe vuruldu, şiirlerinin yayımlandığı dergiler toplatildı, yargılandı... Ama, Dağlarca yaşarken anıtlaştı. O, senin benim gibi görünse de, Kadıköy'de bir meyhanede içse de, çiçek pazannda gezinse de bir anıttır. Çocuklanmıza adını öğretmek gerekir Dağlarca'nın, hem de çok dogal biçimde; İşte bu Erciyas dağı, bu Kızılırmak, bu Çukurova, bu Ankara kalesi, bu Susurluk, bu Toros dağları... Bu da Dağlarca... Akbank guvencesinde iyi kazanmanın iyi yaşamanın iki yolu... l)Aksertilika • Aksertilika yalnız size özeldir. Vadesini, miktannı, sizin bildiğiniz, sizin belirlediğiniz güven belgesidir. • Aksertiiika'nızın vadesini 28 günden 365 güne kadar ihtiyacınıza göresizbelirlersiniz. İsterseniz 42 gün, isterseniz 105güa isterseniz 4 ay 10 gün... Paranız bir gün bile faiz kaybına uğramaz... • İş ilişkilerinizde, ödemelerinizde para gibi kullanabilirsiniz... • Belirlediğiniz vadeye göre faiz oranlannı Akbank şubelerinden öğrenebilirsiniz. Tek tip' (Baştarafı 1. Sayfada) Tutuklu ve hukumlu yakınlannın I Agustos 1987 gunu Sağmalcılar Cezaevi önünde cezaevi koşullannı protesto amacıyla duzenledikleri gösteride, poüs tarafından dövulerek gözaltına alınan ve tutuklanan sanıklar dün lstanbul DGM'de yargılandılar. Tutuklu yedi sanık DGM'ye getirfldiklerinde, sevk zincırine vurulmayı reddettikleri ıçin, jandarma tarafından araçtan zorla indırilip yerlerde sürüklenerek mahkemeye götürüldüler. Duruşma salonuna alındıklannda tek tip cezaevi elbisesini çıkartmak isteyen sanıklar, jandarma tarafından engellenmek istendi. Mahkeme heyetınin gözleri önunde itilip kalkılan ve tartaklanan sanıklar, tek tip elbıselenni çıkararak yırttılar. Bu arada sanıkların üzerıne atılan ve ağızlannı kapayıp yumruklayan jandarmalar mahkeme başkanı Suheyl Deliorman'ın uyarısı uzerine sanıklan tartaklamaktan vazgeçtiler. Sanıklar da üzerlerindeki cezaevi elbiselerini çıkartarak şortlarla sanık sandalyelerıne oturdular. Daha sonra, yedi tutuklu sanıktan Mesut Demirel. Ramazan Yigil, Efgan Seşen, Gunduz Erben, ve Cemalettin Ali Guler'in ımzaladıkları dilekçeyı okuyan Cemalettin Ali Güler, cezaevlerindeki yakınlarma uygulanan insanlık dışı davranışlara tepki göstermek için protesto gösterisine katıldıklanm anlattı. Tepki gösterdiklen cezaevi koşullannın şimdi kendılerine uygulandığını belirten Guler, siyası tutuklulara işkence yapıldığını, avukatlarıyla ve ziyaretçüeriyle göruştürülmedıklerini öne sürdü. Mahkeme, savcılık ifadesinin kendi savunması yenne geçtiğini belirten Kahraman Akkıbç'ın salıverilmesinı kararlaştırdı Sanıkların ve avukatlann suç duyurulannı kabul etme•en mahkeme ötekı altı saruğın sorgusu yapılmadığından, tutukluluklarının surdurulmesini kararlaştırdı. Duruşma salonuna alınmayan sanıklann anneleriyle polıs arasında da tartışmalar çıku. Mahkeme koridorunda polis tarafından itilip kakılan anneler "Çocuklanmıza neden bunlar yapılıyor?" diye yakındılar. 2)Akgelir • Akgelir, Akbank'ın tasarruf sahiplerine sunduğu aylık ek gelirdir. • 1 yıl vadeli tasarruflannız Akbank gücü, Akbank güvencesiyle değerlenir,her ay size ek gelir olur. Tıpkı maaş gibi... Akbank'a danışmadan paranıza yön vermeYin. Akbank'a gelin, Aksertif ika ve Akgelir'in yüksek kazancından siz de yararlanın. AKBA1MK " Güverünizin eseri "