Katalog

13 EKİM 1987 CUMHURtYET/11 Weizsaecker, Barış Ödülü'nü yarın alıyor ANKARA (UBA) "Atatürk Uluslararası Barış ödülü" çarşamba giinü (yarın) Federal Almanya Cumhurbaşkartı Richard Von Weizsaecker'e, Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından verilecek. PTTnin "çagrı sistemF'ne ilgi giderek artıyor ANKARA (AA) Yerinde bulunmayan abonetere çağn yapılmasına ya da mesaj gönderilmesine imkân sağlayan ve kamuoyunda çağn sistemi olarak bilinen "paging"lere ilginin giderek arttığı bildirildi. PTT tarafından şimdilik Ankara, tstanbul ve lzmir'de hizmete sunulan çağn cihazına sahip aboneler, yılbaşından itibaren örneğin Ankara'da bulunuyorlarsa lstanbul ve îzmir'den de uyarı veya mesaj aJabilecekler. Sistemin geîecek yıl içınde iş ve ticaret merkezlerinin ağırkkta bulunduğu 22 ilde daha hizmete gireceği belirtildi. Tesis ücreti için, mesaj verenlerden 400 bin, ışık ve ses verenlerden 350 bin, sadece sesle uyaranlardan 300 bin lira alınıyor. Petkim 'e yeni genel müdür ANKARA (UBA) Petkim Genel Müdürlüğü'ne Çitosan Genel Müdürü Faruk Yavuz atandt. Atama kararnamesinin yarmki Resmi Gazete'de yayımlanması bekleniyor. Petkim eski genel mtidürü Hikmet Gürsoy, üç gün önce görevden ahnmtştı. Kazanmasını bilen kadına parfüm Kozmetik dünyasma ttalyan malı yeni bir üriin girdi. Arrogance Parfümü tanıtmak üzere tstanbul'a gelenfirma sahibi Denini "bu parfüm kazanmasını bilen kadınındır"dedi. Bu yıl 40 milyarlık ciro yapan firma, kadmların yanı sıra erkekler için de üretimde bulunuyor. (Fotoğraf: SİNA KOLOĞLU) tstmbal Haber Servtsi Bdgradkapı 'da, "Bizans tmparatorlugu" döneminden kalma bir hazıne bulundu. Restorasyon kazısı sırasında toprak altından çıkanlan binlerce gümüş sikke, Arkeoloji Müzesi'ne teslim edildi. Tarihi Anıt ve Çevre Koruma Vakfı (TAÇ) tarafından Belgradkapı surlan civannda Prof. Dr. Umut Serdaroğlu yönetiminde ylirütülen bakım ve onanm çalışmaJan sırasında bulunan "Bfzans itazİBesJ"nin 13. yüzyıla ait olduğu bildirildi. Surdibindeki hendeklerde bulunan hazinede 2 bin 212 adet değişik boyutlarda gümilş para ve yaka iğnesi btdunuyor. llgiüJer, tarihi değeri çok ytlksek olan hazinenin, tstanbul Arkeoloji Müzesi'ne teslim edildiğini bildirdiler. (Fotognf: CUMHVRİYET) Bizans Hazinesi müzeye teslim edüdi Kendi güvenlik orgutunu kendin kur ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kamu ve özel kesim tesislerinde "kendi güvenliğini kendin sağla" uygulaması yaygınlaşıyor. Şimdiye kadar 191 kuruluşa kendi güvenlik örgütlerini kurma izni verildi. Valilikler tarafından belirlenen kurulus listeleri Bakanlar Kurulu tarafından incelendikten sonra Resmi Gazete'de yayımlanıyor. Hapisten çıktı hırsızlık yaptı ANKARA (AA) Cezaevinden yeni çıkan ve yeniden hırsızük yapan sabıkalı bir hırsız, polisle boğuşma sonucu ele geçirildi 30 müyon lira değerindeki mucevherat toprağa gömülü halde bulundu. Sabıkalı hırsız Yalçın Kaya, aynca 10 milyon lira değerinde video, renkli telcviryon, müzik setleri, çaldığını itiraf etti. HABERLERIN DEVAMI Meclis Toplanınca... sayılmalıdır. Meclisin bu hafta içinde bir gün toplanması bekleniyor. Toplanınca ne olacak? Bu sorunun değişik karşılıklarının bulunduğu söyienebilir. Tabii en kjeal sonuç, iktkjarla muhalefetin, zamanlama ve koşullarda uzlaşarak erken seçime gidebilmeleridir. Böyle bir gelişme olabilir mi? Kolay değil. Çünkü kulislerde esen havaya bakılacak olursa, gerek yeni seçim tarihi konusunda, gerekse seçim sisteminin özelliklerinde iktidar ve muhalefetin bakış açıları aynı olmaktan uzaktır. öyie gözüküyor ki ANAP, kendisine en avantajlı olacak biçimde, örneğin kontenjan konusunu da yeniden düzenleyerek, en geç kasım sonunda seçime gitmek isteyecektir. Muhalefet kendi içinde seçim ta(Baftarafı 1. Sayfada) rihine ilişkin farklı görüşlere belki sahip olabilecek, ancak Erken Seçim Yasası'nda bazı değişikliklerde birlikte davranabilecektir. Tarih konusundan yola çıkarak ANAP ile SHP arasında bazı pazarlıktar uç verebilecektir. Daha başka olasılıklar da üretilebilir. Ama her şeyden önce yanrtı verilmesi gereken bir başka belirleyici soru vardır. En başta ANAP olmak üzere, parti yönetimleri Meclis gruplarına nasıl egemen olacaklardır? Bir daha gelemeyeceğini bilen mılletvekilleri, yeni bir erken seçimi nasıl içlerine sindirebilecekler ve seçim karan lehınde nasıl oy kullanabileceklerdir? 201 oy nasıl bulunacaktır? Çok şey bugün için bu soruların yanıtında düğümlenmektedir. İşte bu yüzden politika kutislerinde birçok manevraya, hatta günlük deyişle ayak oyunlarına tanık olacağımız bir döneme giriliyor. Dileğimiz ölçünün kaçırılmaması... CÖNEYT ARCAYÜREK yazıyor Hırçmlaşan bu milletvekilleri isleği doğrultusunda oy vermezse Mecliste pek çok şey tersine dönebilirdi. "Hırçm" milletvekillerini türtü çefitli olanaklar sıralayarak yanına çekmeye çalışacaktı, dün bu sürecı baflaltı. Çoğunluğu sağlama aldıktan sonra, Anayasa Mahkemesi doğrultusunda yapılacak yasa değişikliğini gene kendi görüşieri, kendi hesaplan yöniine kaydırmak istiyordu, bu açıdan çalışmalara başladı. ANAP grubunda sarsmtı geçiren milletvekillerine bir ölçüde kuşkuyla bakıyor olabitindi. Muhalefetle özellıkte SHP ile bir işbirliği yaparak "tehlikeyi bir ölçüde geçiştirebiUrdL" Bu nedenle önceki gece SHP lideriyle "temas kurma " olanağı aradı ve buldu. Aynca Cumhurbaşkanlığı, haıta Istanbul'daki özal'a yakın işadamları, muhalefetle görüşüp anlayış birliği içinde nareket eımesini özal'a salık veriyorlardı. Gökük'ten Ankara'ya getinceye kadar Cumhurbaşkanı'nm, Başbakana Meclisi olağanüstü toplantıya çağırması gerektiğini söylediği öne sürülüyordu. Hatta SHP ile bir yakınlaşmayı salık verdiğidün akşam üzeri kulise yansımıştı. Özal, "attığı geriadımı" bir anda unutıu, Meclisin toplanmasına karşı çıkmamaya, muhalefetle onun gözünde muhalefet deyince bugünlerde sadece SHP vardı göruşmeyi planladı. Bu planm ilk göstergesi Meclis toplantısma yanaştığını önceki gece kulise yaymaktı, yaptı. Sonra hemen SHP lideri tnönu'yü aramaya başladı. Erdal tnönü, Toker'in kızı Gülsum Bilgehan'ın evinde yemekteydi. Pembe Köşk'ıe telefona çıkan kişi, "SHP liderinin nerede olduğunu bümediğini" söyledi. Saat 22.30 doiaylarında Erdal tnönü eve dönmüştü, telefon çaldı, Başbakan anyordu. (Bastarafı 1. Sayfada) On beş dakikaya sığan bir konuşDün sabah tnönü öıeki parti yelma geçıi aralannda. Başbakan, kilileriyle yapıığı lelefon görüşmele"SHP ile seçim tarihi üzerinde murinden sonra parti meclisine girdi. tabakata varmayı" istediğini söytüGeç saatlere kadar Özaltnönü arayordu. Erdal tnönü, kısaca yanıtlısındaki telefon görüşmesi SHP lideyordu: "Erken seçimden kaçan yokrince doğrulanmad:. Ama görüşme tu. Önseçimin gerçekleşmesine olayapılmışrı, ana ilkeler karşılıklı bir nak sağlayacak bir mehiL bir süre takez daha söylenmişıi. nınması hatinde bu süreye koşut sapDurum şöyle özetlenebilirdi: SHP tanacak bir tarihte erken seçime elbet "önseçim için makul bir süre tanınırevet diyecekti." sa seçim tarihini saptamada yardtmcı Böylece, bu koşulla tnönü, "Erken olacakrı." DYP ve DSP, "biraz daha gecikecek bir tarihte erken seçiseçimin tarihini saptamaya hiçbir itirazlan olmadığını" açıkça bildiriyor me karşı çıkmıyorlardı." du. Başbakan ise, eski tartışmalara Erdal tnönü'nün "makul süresi" dönuyor, erken seçimde önseçim ya ne oiabilirdi? Daha önce "bir ay" depılmayacağı kuralını SHP istediği mişti, önseçim için biçtiği "mehil" bu için yasaya koyduklarmı söylüyordu. cümlenin içeriğinde yatıyordu. Oysa, Erdal tnönü ise, böyle bir isteği söyöteki parıiler, yasamn süreleri azaltlemelerine olanak olmadığını, çünkü mayetkisi verdiği YSK'nın biraylık önseçimsiz işleyişle ilgili maddeyi ön süreye önseçimi nasıl sığdırabileceğilerine konulan yasa taslağmda bulni anlamadıklarını söylüyorlardı. duklarmı belirtiyordu. özal, "BıraDYP'ye göre ne yapıhrsa yapılsın önkalım bunları simdi" demişti, işin seçim yapmak isteycn bir parti en az özune bir "mutabakatı sağlamaya" iki ay içinde sonuca varabilir, öteki yönelmişti. gerekli işlemlerle erken seçim daha tnönü, yineledt "Önseçimin yapıl gerilere gidebilirdi. masım sağlayacak makul bir süre Erdal tnönü 'nün bir aylık isteğine sağlantrsa" erken seçimin tarihine uygun bir düzenleme yapıhrsa, bukarşı çıkmayacaktı. !\'e çare, Başba na propaganda gibi gereken işlemler kan hep bir "tarih anyordu." Yasat eklenince, erken seçim kararının düzenlemenin biçimi, içeriği üzerinMecliste 15 ekimde almması koşuluyde durmuyordu. Peki yasaya konula, ancak aralık ayı başına oturan bir lacak kurallarda aynen diretirse... tariKcıkabilirdi 6 aralık ya da 15 araözal, bu olasılığın değil, seçim tarilık. Kısacası aralık ayınm ilk on beş hinin peşindeydi. günü içinde erken seçim yapılabilirdi. Dün, Ozaltnönü görüşmesi kulise yayıldı. tlk akla gelen, SHPdışınEğer, YSK önseçimin bir aylık südaki partilerin bu görüşmeden haber reye girmeyeceğini kararlaştınrsa, erleri olup olmadığıydı. DYP Meclis ken seçim tarihi daha gerilere gideGrubu Başkanı Cindoruk haberi bilirdi. Partilerin dün yaptıkları çehayretle karşıladı, önceki gece yapışitli girişimler arasında önem kazalan görüşmeden haberi yoktu. nan gelişme, Özal'la tnönü arasmda"Hatta" dedi. "Bu sabah dün ki konuşmaydı. Muhalefetle iktidar Erdal tnönü, Demirel'i aramış, buarasında bir "diyalog" ortaya çıkılamaymca benimle konuştu. Daha yordu, ne çare SHP'nin öteki muhaönceki liderler toplantısında vanlan lefet partilerine dün sabah haber verkararlara uygun yapacağımız başvumeden "inisiyatifi kendi rularla ilgili uygulamalan aynen doğ doğrultusunda" almasından kaynakruladı. Ozal'la konuştuğundan hiç lanan bir başka tartışma gündeme gisöz etmedi." riyordu. ken seçim yasa önerisinin yürürlükten kaldırılması ile ilgili yasa önensini görüşmek üzere toplantıya çagrılması kararlastırıldı. Başbakan Turgut Özal da, Yüksek Seçim Kurulu Başkanı'ndan, önseçimli bir seçim takviminin ne kadar süreyi içereceğini sordu. YSK Başkanı Elçin'in, "75 gün gerektigi" sözleri karşısında Özal'ın, erken genel jseçim yasasının 6. maddesine göre kurulun süreleri kısalıma yetkisi bulunduğunu ammsatarak, en kısa sürenin bildirilıresini istedigi öğrenildi. Bu arada Başbakan Turgul Özal, SHP Genel Başkanı Erdal InoBÜ'yu önceki gün lelefonla arayarak, erken seçime İS kasım günü gidilmesini önerdi. Özal'ın bu onerisine tnönü'nün karşılığı "Önseçim için en az 1 ay gerekli. Toplam süre 3 ay olmalı. Ancak bu süre kısalıılabilir" oldu. özal, İnönü'nun bu yanıtı i'zerine, "Daha önce isteseydiniz, size önseçim için 15 günlük bir süre verirdik" dedi. Inönü de, özal'a, "tsledik, ama ilk göriişmemizde buıtu kabul etmediniz" karşıhğım verdi. SHP Genel Başkan Erdal lnönü, dün yapılan SHP Parti Meclisi toplantısı sonrasında Başbakan Turgut Özal ile yaptığı telefon görüşmesi ve diğer gelişmelere ilişkin Cumhuriyetin sorularına şu yanıtları verdi: " Başkent kulislerinde Başbakan Özal'ın sizi telefonla aradığına ilişkin bir söylenti var. Sizi ne zaman aradı? İNÖNÜ Başbakanla göriişmelerden ağzım yandı. Aslında arayan Başbakan olduğuna göre açıklamayı onun yapması gerekir. Ne zaman aradı? İNÖNÜ Pazar akşamı saat 23.00 dolaylannda. Bir önerisi mi oidu Başbakanın size? ıNÖNL Bana Madem önseçim istiyorsunuz, o zaman neden söylemediniz? 15 günlük süre verirdik' dedi. Ben de 'Biz istedik siz kabul etmediniz, yasa Mecliste görüşüldügü gece ben size bunu önerdim, kabul etmediniz' karşıhğım verdim. Başbakan size bir larih önerdi mi? İNÖNÜ 'Veni bir larihle birleşelim. Meclis toplanmadan anlaşalım' önerisinde bulundu. Ben buna karşı, anlaşmamn her zaman mümkün olduğunu, ama bu anlaşmaya, Meclis toplandıktan sonra gidilmesinin daha doğru olduğunu söyledim. Sizin seçim tarihi için Başbakanla anlaştıgınız doğnı mu? İNÖNÜ Hayır. önseçim için ben kendisine, dikkat edin sadece önseçim için bir aya gerek bulunduğunu söyledim. Başbakan İS gün daha fazla süre lanımak eğiliminde. Yani İS kasım demek istiyor. Ama buna, önseçim yapılacağına göre, pek imkân yok. Önseçim için ne kadar süreye ihtiyacınız var? İNÖNÜ Bugün parti meclisin (Bastarafı 1. Sayfada) Muhalefet anlaştı de de belirlendiği gibi, önseçimi de içine alan nihai bir seçim larihi için 3 aya ihtiyaç var. Ama bulun işlemlerin tamamı için 3 ay. Aslında bu süre kısalıılabilir. Şimdi genel sekreterlik bir çalışma yapıyor. Bu sürenin ne kadar kısaltılabüeceğini hesaplıyor. Siz Meclis toplantısına 3 aylık öneriyle mi gideceksiniz? İNÖNÜ Yasadaki süre bu. Anayasa Mahkemesi önseçim kararı verdikten sonra. artık buna imkân vermek gerekir. Meclise giderken seçim tarih: dısında başka tasarruflannız, başka düşünceleriniz var mı? İNÖNÜ Daha önce karşı çıkıığımız noktalar var. Baraja karşı çıkmıştık. Milletvekili adaylarının oy pusulalannda isim olarak yer almasını istemiştik. Şimdi bunlar da da ısrannız olacak mı? İNÖNÜ Baştan beri hem muhalefetin kendi içinde hem de ıkıtdar. muhalefet arasında diyalog kurulmasını savunduk. Bizim ve onların, bu diyalog çer;evesinde uzlaşabileceğimiz bir noktaya varacağımızı ümil ediyorum. Diyalog oldukça uzlaşabiliriz. Bugünden yanna Başbakanla bir randevunuz var mı? İNÖNÜ Şu anda yok, ama ben kendisiyle görüşmeye hazırım. Doğrusu, uzlaşmaktır. Önemlı olan uzlaşma havasıdır!' reddine bağlayan ANAP grubu, muhalefetin birleştiğini görünce küskün ANAP'hlara baskıyı arttırdı. Bağlılık yemini Muhalefetin başvurusu SHP Genel Başkanı Erdal lnönü, DYP Grup Başkanı Hüsamettin Cindoruk ve DSP Grup Başkanı Cahit Karakaş ve muhalefeı miUetvekillerinin imzalarını taşıyan olağanüstü toplantıya çağn öneıgesi, dün saat 16.30'da, üç parti grup başkan vekilince TBMM Başkanı Necmettin Karaduman'a verildi. Önergede, "ülkt çapında huzur>uzluklann doğmasını önlemek ve mevcut hukuksal boşluğu gidererek seçimlerin erken bir tarihle >apılmasını sağlamak amacıyla, Meclisin 14 ekim çarşamba günü (yann) saal 15.00'te olağanüstü loplantıya çagınlması" ıstenildi. Muhalefet, olağanUstü toplantı gündemi olarak, erken genel seçim yasasının yürürlükten kaldırılmasını öngören yasa önerisini de TBMM Başkanlığı'na sundu. Yasa önerisinin gerekçesinde, Anayasa Mahkemesi'nin iptal karan üzerine hukuksal bir boşluk ortaya çıktığı vurgulanarak, "8. maddenin iptali yasanın öteki bazı hükümlerinin de işlerligini ortadan kaldırmıştır. Bu nedenle doğması muhtemel hukuki siyasal ve toplumsal kargaşanın önlenebilmesi ve gerek anayasa, gerek demokrasi kurallanna uygun biçimde yeni bir erken seçim tarihi saplanabilmesi için 3403 saydı yasanın yürüriiikten kaldırılması zorunluluk haline gelmiştir" denlldi. 3 muhalefet partisinin grup başkan vekilleri saat 16.00'da Mecliste ortaklaşa düzenledikleri basın toplantısında, önergelerini açıkladılar. SHP Grup Başkan Vekili Cahit Tutum, amaçlannın hukukun Ustünlüğünü sağlamak ve olası krizleri önlemek olduğunu söyledi. DSP Grup Başkan Vekifi Sururi Baykal da. önseçimli bir seçim takvimine olanak tanınmasını ıstediklerini bildirerek, Başbakanın hukuk ve ulusal irade kaçağı olduğunu ileri sürdü. önergede, SHP'nin 36, DYP'nin 44, DSP'nin ise 21 olmak üzere toplam 101 imza bulunuyor. tı. ANAP'ın ada> listesinde yer almayan 61 milletvekilinin bir bölümünün, adaylann yeniden belirlenmesi sırasında önseçim istemlerine karsın, Başbakanın listelerde onemlı bir değişiklik yapması beklenmiyor. ANAP yöneticileri. Başbakan Turgut Özal'ın başkanlığında önceki gün yapılan toplantıda alınan kararlar doğrultusunda harekete geçıi Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararının Resmi Gazele'de yayımlanması ve Yüksek Seçim Kurulu'nun nasıl bir tutum takmacağı beklenirken, ANAP'h milletvekilleri Ankara'da toplanmaya başladılar. YSK'nın seimin I kasımda yapılamayacağına karar vermesi durumunda, TBMM'nin cuma günü toplantıya çağrılması bekleniyor. ANAP, seç:m tarihinin enelenmesi konusunda hazırlanacak bir yasa önerisini TBMM'ye sunacak. Edinileıı bilgiye göre, bu yasada; önseçim konusunda, "adaylar, siyasi partilerin tüzüklerindeki \e\a merkez ka' rar organlannca belirienecek usullere göre ve seçim kurullannın denelim ve yönetimine tabi olmaksızın tespit edilir" hükmünün yer alması bekleniyor. Yasa önerisinde yer alacak ikinci hüküm, seçim "arihine ilişkin olacak. Seçimin kasım ayı içerisinde yapılmasında kararlı olan ANAP'ta seçim için 15 kasım üzerinde duruluyor. Yasa önerisi, YSK kararı ile tartışmalı hale gelen kontenjan adaylığı konusuna da acıklık getirecek. "Kontenjan adaylannın sıralama dısında yer alacağı ve bölme işlemine katılmayacağı" şeklindeki bir huküm ile, YSK'nın bu konudaki kararı geçersiz kılınacak. Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin bugün Resmi Gazete'de yayımlanması beklenen karar gerekçesinde, tarıışmayı çözümleyecek bir ifadeye yer verilmesi halinde bu hüküm yasa onerisine konulmayacak. ANAP'ın tüzüğünde aday saptama işleminin belirlenmesi yetkisi. merkez karar ve yönetim kuruluna verildiğinden, milletvekili aday listesinde önemli bir değişiklik yapılmayacak. YSK'ya sunulmuş olan liste önseçim yapılmayarak, aynen verilecek. ANAP Grup Başkan Vekilleri Haydar Özalp ve Pertev Aşçıoğlu. Özal'ın "Milletvekillerini toplayın, görüşüp, ikna edin" çağrısı üzerine dün sabah erken saatte ANAP milletvekillerini evlerinden telefonla arayarak, TBMM'ye çağjrdılar. Küskün milletvekillerine, toplantının amacı, "Hükümet düşüriilmek isteniyor. Bu konuda ne diışünuyorsunuz? Düşüncenia öğrenmek için Mecliste toplantı yapıyonız" biçiminde açıkladı. Toplantıya ANAP Genel Başkan Danışmanı Mustafa Taşar, Genel Başkan Yardımcılan lbrahim Özdemir ve Fahrettin Kurt, ANAP Genel Sekreteri Akgün Albayrak da katıldılar. Saat 10.15'ten itibaren ANAP yöneticileri, TBMM'ye gelen ANAP'h milletvekilleri ile grup toplantı salonunda bir toplantı yaptılar. Toplantıya aralannda milletvekili adayı yapılmadığı için küskün olan ve muhalefetin TBMM'yi toplama çağrısına imza koyanlann da bulunduğu şu milletvekilleri katıldı: "Talat Sargın, Şaban küçükoglu (küskün), Aycan Çakıroğullan, Muzaffer Ancı. Akif Kocaman (imzacı (Bastarafı 1. Sayfada) küskün), Hazım Kutay, Rafet İbrahimoğlu (küskün), İsmet Okıay, Mustafa Balcılar (kuskun), Ogan Soysal, Turan Öztürk (küskün). Turan Soğancıoğlu (imzacıküskün). Kâmran İnan. Nazmi Önder, Mahmut Karabulul. Cevdel Karakurt (küskün), Osman üoğan, Özdemir Pehlivanoğlu (küskün), Mahmut Orhon (küskün), Mehmet Bagçeci (küskün), Naci Mimaroğlu (küskün), Yılmaz Erdem (küskün), Fahri Şahin (imzacıküskün), K. Tugnıl Coşkunoğlu, Turgut Kunter (küskün), Sab' ri Keskin (küskün). Aydın Baranj (imzacıküskün), Muslafa Kılıçars. lan. Eyüp Âşık, Alpaslan PehlivanJ lı, Ali Babaoğlu (kuskun)." j Toplamıyı Genel Başkan Danış« manı Taşar bir konuşmayla açtı. » Taşar'ın konuşmasından sonra, özellikle küskün milletvekillerinden! tektek görüş alındı. Küskün parla; memerler, bir hükumet bunalımı ya» raıılmasının karşısında olduklannı,' ancak ANAP'ın dört yıllık iktidarısüresince kendilerinin "hiçej savildıgını" vurgulayarak, "Bizi dörtı yıl aramadınız. sormadınız. Şimdi i aramanız bizi üzdü. Hükümet bunallımı yaratmak amacında değiliz. An ; cak önce Meclisin toplanmast gerekir" görüşünü ANAP yönetici : lerine ilettiler. , Küskün milletvekillerinden Turan Öztürk (Nevşehir), deklarasyonun okunmasından sonra, metinde yer alan görüşlere katıldığını belinmesine karşın, önce Meclisin toplantıya çağrılmasını istedi. öztürk, "Dijer meseleleri sonra konuşuruz" diyerek toplantıdan ayrıldı. Mehmet Bağçeci de (Yozgat) hükümete bağlı olduklannı ve ülkenin bir kaosa sürüklenmesini istemediklerini dile getirmesine rağmen, metni imzalamadan toplantıyı terketti. Şaban Küçükoglu (Kastamonu) ile Aydın Baran da (Siirt) deklarasyona imza vermediler. Turgut Kunter (Rize) metni imzalamayarak, Başbakan Turgut Özal ile görüşmek istedi. Küskün milletvekilleri Özal ile görüşmekıe direnince. Akgün Albayrak, "tsteyen arkadaşlar Başbakanla göriisebilir. Buyurun gidelim" dedi. Bunun üzerine Yılmaz Erdem ve Turgut Kunter, Albayrak ile birlikte Başbakanlık Konutu'na gittiler . Yoğun trafik Muhalefetin ortak girişimi öncesi Mecliste yoğun bir görüşme trafiği yaşandı. SHP Grup Başkan Vekili Cahit Tutum, dün sabah SHP'nin listezedeleri ile grup yönetim kurulu odasında bir loplantı yaptı. Toplantı>a Vecihi AUklı, Mustafa Çclebi, Hüseyin Avni Sağesen. Günseti Özkava, Hayrettin Ozansoy, Hayri Osmanlıoglu, Musa Ateş. Mustafa Kemal Palaoglu, Yılmaz Önen. Hüsevin \vni Güler. Vehbi Batuman. Cevdet Karslı, Muhiltin Yıldınm. AIi Rıza Akaydın, Kazım İpek, Halil Nusrel Goral, Halis Soylu katıldılar. SHP'nin toplantısı sürerken, DSP Grup Yönetim Kurulu odasında DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit ile DYP Grup Başkanı Hüsametıin Cindoruk bir araya geldiler. Bu toplantıya, Grup Başkan Vekilleri Mustafa Çorapçıoğlu ve Ahmet Sarp, DSP Grup Başkanı Cahit Karakaş ile Grup Başkan Vekilleri Sururi Baykal^Ömer Kuşhan ve tsa Vardal da katıldılar. SHP grubundaki toplantı kısa sürdü. Toplantıya katılan milletvekilleri Meclisin toplantıya çağınlması konusunun tartışıldığını ve yasa önerisi üzerinde durulduğunu açıkladılar. Toplantıda, imzacı miUetvekillerinin Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli karan Resmi Gazete'de yayımlanmadan toplantı çağnsını imzalamayacaklannı. Tutum'a bildirdikleri öğrenildi. SHP, DYP ve DSP'nin önceki gün hazırlandığını açıkladıklan tek maddelik yasa önerisi üzerinde mutabakat sağlayamadıkları dün ortaya çıktı. Bu nedenle muhalefet arasında trafik yoğunlaştı. Önceki akşam komite toplantısında seçim tarihini ileri bir tarihe atan tek maddelik yasa onerisine DSP'nin karşı çıktığı, tüm yasamn iptalini içeren bir yasa önerisi istediği ve ilk olarak bu yönde hazırlanan yasa önerisinin geçerlilik kazanmasını önerdikleri öğrenildi. DSP bu tutumunda ısrar etmesine gerekçe olarak, erken genel seçim yasasının tümüne karşı olduklannı, bir maddesinin değiştirilmesi durumunda, sanki diğer maddelerini benimsedikleri anlamının ortaya çıkacağını vurguladılar. DYP Genel Başkanı SnleyiDan Demirri'in bu öneriye "olur" demesinden sonra, toplantıya çağnlan Cahit Tutum'a bu konuda bilgi verildi. Tutum, SHP grubuna giderek, Erdal İnönü ile genel merkezden temas kurdu. Tutum, yeniden DSP grubundaki toplantıya gelerek, "DYP'niıi olur vermesi karşısında kendilerinin de öneriyi benimseyebileceğini ve lnönü ile son bir görüsme yapacağını" anlattı. Tutum, yeniden SHP grubuna dönerek, Inönü'ye Demirel'in son öneriye "olur" verdiğini bildirdi. Bunun üzerine lnönü, hazırlanan metni görmek istediğini belirtince, yasamn tümünün iptalini öngören metin, SHP Genel Merkezi'ne gönderildi. Tutum, toplantıya gelerek, Inönü'nün görüşünü aklaracağını bildirdi. Muhalefetin erken seçim yasasının yalnızca 18. maddesinin değiştirilerek, seçim tarihinin ileriye alınması için hazırladığı yasa onerisine karşı çıkan DSP, sonunda SHP ve DYP'yi ikna etmeyi başardı. DSP lideri Ecevit'in yasamn tümünün yüfürlükten kaldırılması önerisini Demirel'e götüren DYP Grup Başkanı Hüsametıin Cindoruk "olur"u alınca, toplantıda uzun süre SHP'nin yanıtı beklendi. İmzacı miUetvekillerinin 18. maddenin değiştirilmesiyle ilgili yasa onerisine imza vermekten kaçınmaları SHP yönetimi üzerinde bav kı unsuru oldu ve sonunda lnönü DSP'nin onerisine "evel" dedi. Tüm umutlannı Inönü'nün öneriyi Karaduman: "Gerekçeyi bekleyeceğim" TBMM Başkanı Necmettin Karaduman, muhalefetin erken seçim yasasını görüşmek üzere Meclisin olağanüstü toplantı çağrısını benimsedi. TBMM Başkanı Necmettin Karaduman, Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasindan sonra toplantı gününü belirleyeceğini ve Meclisin olağanüstü toplanması için milletvekillerine çağrıda bulunacağını açıkladı. Muhalefet grup yöneticileri saat 16.30'da TBMM Başkanı Necmettin Karaduman'ı Meclisteki makamında ziyaret ederek Meclisin olağanüstü toplantı çağrısını kendisine ilettiler. Karaduman. daha sonra düzenlediği basın toplantısında Anayasa Mahkemesi'nin kararmdan sonra 9 ekim günü 104, bugün (dün) de muhalefetin 101 milletvekilinin imzası ile Meclisin olağanüstü toplantıya çağrıldığını belinerek, bu önergeler üzerine Meclisi toplantıya çağıracağmı açıkladı. Karaduman, TBMM'nin toplantı gününü Anayasa Mahkemesi'nin gerekçeli kararının yayımlanmasından sonra belirleyeceğini söyledi. Deklarasyon metni ANAP milletvekillerince imzalanan deklarasyon metni aynen şöyle: "Gtçtigimiz dort yıl içerisinde; ülkemizin huzur ve istikrara kavuşmasında, demokrasinin yerieşmesinde, iyi siyasi gelenekler oluşmasında önemli görevler üstfenmiş olan biz ANAP mUletvekUleri, ülkemude siyasi bunalım yaratümak istenmesi karşısında. memleketin huzur ve istikrannı bozacak her turlü harekete karşı olduğumuzu. eski bunalım üstatlannın oyunlannı bozacağımızı, ülkemizi çag atlalma yolundaki gayretlerimizin engellenmesine, seçimden kaçmak için muhalefetin yaptıgı Bizans oyunlanna asla müsaade etmeyeceğimizi. millel menfaatlerini sahsi menfaatlerimizden üstün tultugumuzu, hangi görevde olursak olalım. genel baskanımız ve Başbakanımız Turgut Özal'ın etrafında ve partimiz çatısı altında her zaman oldugu gibi sımsıkı birlik ve beraberlik içerisinde olacağunızı, partimizin alacagı her türlu karan sonuna kadar destekleyeceğimizi aziz milletimize saygı ile duyunıruz." Bir gazeteci. imzacı 16 ANAP milletvekilinin parti disiplin kuruluna verilip verilmediğini sorunca özalp, "Kimse disiplin kuruluna yerilmedi" açıklamasında bulundu. Özalp, bir gazetecinin, "Savin Kececiler. bir süre önce 16 milletvekiiinin disiplin kuruluna verildiğini açıklamıştı" anımsaıması üzerine, "Gayri mesul kisilerin açıklamalan bizi bağlamaz. Ben grup başkan vekiliyim. Kimse disiplin kuruluna verilmemiştir" dedi. Muhalefetin, Meclisin toplanması için hazırladığı önergelere imza atan bazı ANAP milletvekillerinin toplantıya çağrılmadıklan öğrenildi. Engin Cansızoglu, Saffet Sakarya. Selim Kocaker, İhsan Tombuş. Sebahattin F.ryurt. Nevzat Yagcı. ne Başbakandan ne de ANAP yöneticilerinden herhangi bir çağrı aldıklarını sövlediler. Koçaker ile Yağcı, deklarasyona imza atmayı reddederek, "Bizi toplantıya çağırsalar, soyleyecegimiz çok şey var" dediler. Imzacılardan Özgür Barutçu ve Ahmel Doğru ise deklarasyonu imzalayacaklarını belirttiler. Sabahki toplanııda. "önseçim yapılmazsa deklarasyonu imzalamayız" diyen küskün ANAP'lılar. öğleden sonra ANAP Grup Başkan Vekili Haydar Özalp'ın odasına girerek, metni imzaladılar. Özal ile görüşen ANAP'lılardan sadece Elazığ Milletvekili Naci Mimaroğlu, Siirt Milletvekili Aydın Baran ile Çorum Milletvekili İhsan Tombuş imza vermemekte direndiler. Deklarasyonu sonradan imzalayan küskünler şunlar: "Turan Öztürk, Mehmet Bagçeci, Kual Özlekin, Akif Kocaman, Fevzi Yaman, Turgut Kunler, Yılmaz Erdem. Mehmet Budak." AMKARAHan YALÇJN DOĞAN rihinin saptanmasını istiyor. Ancak, her iki parti "•seçim tarihinin 1988 yıItna sarkmasmdan yana bir eğilim " sergiliyor. Şu anda net bir söz yok. Bununla birlikte "Ne kadar gecikirse, o kadar iyi olur'' havası, D YP ve DSP'de egemen. DSP ve D YP görüAncak, ANAP ••öncelikle Anaya şülecek yeni seçim yasasının tümden değişmesini savunuyor. sa Mahkemesi'nin gerekçeli karan SHP'de durum: DSP ve DSPnı ve buna bağlı olarak Yüksek Sedeki "seçim bahara sarkabilir" haçim Kurulu 'nun gerekçeye dayanavası, seçim tarihi ve Seçim Yasası 'rak yapacağt açıklamayı" bekliyor. na ilişkin diğer konularda "SHP'yi örneğin, Yüksek Seçim Kurulu son değil, Erdal İnönü'yü kttit adam" anda bir sürpriz yapıp, daha önce konumuna getiriyor. Çünkü, SHP "Karar artık Mectisindir" demesine Parti Meclisi dün tnönü 'yü ' 'her türrağmen, Anayasa Mahkemesi'nin lüjkararda yetkili" kılıyor. gerekçeli kararmdan sonra, "Açıkhaıan seçim takvimi yürürlüktedir" tnönü bir yandan muhalefeı liderderse, ANAPyine de 1 Kasım 'da ısleriyle geçtiğimiz cumartesi akşamı rar edebilir. "ortak eyleme" giriyor ve Meclisi toplantıya çağırmak üzere hazırlanan Ne var ki, bu artık çok uzak bir önergeye imzayı atıyor. Ama, öte olasılık. Artık ok yaydan çıkmış bulunuyor. Yani, Meclisin bu haftanm yandan da "DSP ve D YP'nin seçim bahara kalstn" isteğine pek olumlu ikinci yarısında toplanması artık kabakmıyor. tnönü, dün parti mecliçmılmaz. si nin de benimsediği karara göre, Meclis toplantısına ANAP hangi "seçimin SHP açısından önseçime hazırlıkla giriyor?.. Halen çoğunluolanak sağlayacak bir tarihte yapılğa sahip olduğuna göre, bu soru samasını ve bu tarihin bu yılı aşmayadece ANAP açısından değil, yeni belirlenecek siyasal takvim açısından da cak biçimde saptanmasını" istiyor. önem taşıyor. SHP tüzüğüne göre, SHP'ye "önGörünen o ki, ANAP yeni bir yaseçim için 135 gün gerekiyor". Ansa tasansı getirebilir. Bu tasarıda secak, tnönü "önseçimi daha kısa zaçim tarihi, belki kontenjan milletvemana almayı" planlıyor. killiğininyorumunu "Yüksek Seçim tşte, bu esneklik tnönü ile Özal V Kurulu 'na bırakmayan bir biçimde'' "ortak bir tarihte" buluşturabilir. yeniden niteleme ve önseçimi partiŞurası çok açık, eğer "Özal kenlerin kendilerine bırakma gibi üç tedi grubuna ve küskün olarak tanımmel öğe yer alabilir. ANAP, getirelanan 1520 ANAP milletvekiline ceği bu tasarıyı "Mecusteki kendi çotam anlamtyla egemen olmayıgaranğunluğuna güvenerek'' yasalaşttrmati etse", Erdal Tnönü 'ye hiç ihtiyacı yı düşünebilir. Şu anda düşünmekalmayacak. Tıpkı eskiden olduğu mekle birlikte, "gerekirse, yeni yagibi, yine "kendi kafasına göre bir saya dönük, muhalefetle diyalog arazamanlama" içinde seçime gidecek. yabilir". Ama, işte egemen olabilse!.. Bu garantiyi görmediği için tnönü ile her özal'ın aklından geçirdiği seçim an görüşme ve diyalog arama ihtiyatarihinin ilki "15 Kasım". Yani, cını duyacak. Tıpkı, önceki akşam mümkün olabilen en yakın larih. Bu tnönu'yü telefonla aradığı gibi. 22 ya da 29 Kasım olarak da düzenlenebilir. Dolayısıyla, parti meclisinden tam DYP ve DSP'de durum: Anıyetki alan tnönü ile kendi parıisinlan her iki muhalefet partisi Meclide tek otorile olan Özal'ın her an busin toplanmasını veyeni bir seçim taluşmaları beklenebilir. biliriz:ANAP'ta durum: Başbakan özal ve çevresindeki tutum değişikliği, ANAP'ın Meclis toplantısını destekteme ve belki de kendisinin bir toplantı çağnsında bulunmasına kadar uzanabilir. Inönü'ye tam yetkî yaparsanız iyi olur" dedi. Canver, daha sonra da "söylediklerim yanlış anlaşılmasın. Ben az önce soylediklerimin sahibi değilim. Yaptıklannızı tam anlamıyla destekliyörum" diye düzeltme yaptı. Parti Meclisi'nde özellikle hukukçu üyeler tarafından hazırlanan bir önseçim takvimi de ele alındı. Önseçim için yasa ve tüzük uyarınca 135 gün gerektigi savunulan ve seçimin bahara bırakılması istenen bu takvime, Parti Meclisi üyelerinin bir bölümü karşı çıktı. Parti Meclisinin hukukçu üyeleri bu sürenin en çok 90 güne indirilebileceğini bildirdiler. 135 günlük önseçim takvimine karşı çıkan Halil Akyüz. erken seçimin 6 aralıkta yapılmasınm savunulmasını istedi ve "bu tarih önseçim yapabilmemiz için de yeteriidir. İşi yokuşa sürmeye gerek yok. Makulden a>nlıııa\alım. Kamuoyunda güç duruma düşeriz" dedi. Eski Genel Başkan Aydın Güven Gürkan da, Parti Meclisi'nde karanhk bir tablo çizdi. Gürkan, "durumtımuz iyi değil. İleride de iyi olacagını sanmıyorum. Bu durumumuzu ciddi biçimde degeriendirmeliyiz, seçim ha şimdi, ha sonra yapılmış, birşey fark etmez. Seçimden kacamayız" diye konuştu. Gürkanm bu sözlerine Türkafi Akyol karşı çıkarak. "böyle karamsar bir labloya katılmıyorum. L mullu olmak gerekir. Ben durumu daha iyi görüyorum. Siz bu gönişleri neye dayanarak söylüyorsunuz?" diye sordu. Parıi Mcclisi'nde ortaya çıkan göruşler daha sonra Halil Akyüz, Mustafa Timisi, Ruşen Işın ve Turan Bayezit'ten oluşan bir komisvon larafmdan bildiri haline getirildi. Saai 17.00'de sona eren Parti Meclisi'ndcn sonra 18.00 sıralarında Genel Sekreter Fikri Sağlar larafından Şaşkınbakkdiua knalık daire. 355 23 92 (Baftarafı 1. Sayfada) (Bastarafı 1. Sayfada) açıklanan bildiride, erken seçim konusunda bugün ortaya çıkan bunalımın tek sorumlusunun Özal olduğu vurgulandı. Anayasa Mahkemesi'nin iptal karan ile sayısal çoğunluğa dayanarak, her şeyi yapabilme gücünü kendinde görenlere ve ona destek olanlara hukukun şamannın indirildiği kaydedilen bildiride, parti meclisinin bugün vanlan noktamn ancak TBMM'de aşılacağı inancında olduğu belirtildi. SHP Parti Meclisi bildirisinde daha sonra şu görüşlere yer verildi: "Parti Meclisi Sayın Genel Başkanın bugüne kadar izledigi politikayı, yapmış olduğu açıklamaları ve özellikle muhalefet partileri arasında diyalog başlatılmasına neden olan demokratik tavnnı takdirle karşılamış ve olaylann getişmesi karşısında bundan böyle Parti Meclisi adına harekele tam yetkili kılınmasına oy birliği ile karar vermiştir. İktidar partisi de dahil Mecliste grubu bulunan partilerin adil. demokratik ve güvenli bir seçimin gerçekfeşmesini sağlayacak yasalann yapılması için, sivasal.geleneklerimize uyarak uzlaşmaya çağırmakladır. Anayasa Mahkemesi aday belirlemede önseçimi yasaklayan yasa hükmünün anayasaya aykırı olduğunu kararlaştırmışlır. SHP'nin inancı da budur. Bu nedenle erken seçimin partilere lüzüklerine uygun önseçim yapılmasına imkân verecek bir süreyi kapsa>an bir larihle yapılmasının zorunlııguna inanmakladır. Parıi Meclisi saptadıgı seçim süresi ve getirdiği diğer hükümlerle önseçim yapılmasını nlanaksız kılan seçim yasasına karşın. Başbakanın ve ANAP yönelicilerinin "ön seçime SHP engel olmuşlur" şeklindeki isnatlannı bir \alan olarak degerlendirmişlir." SHP Parti Meclisi üyelerinin ikinci bir emre kadar Ankara'dan ayrılmamaları istendi. Parti Meclisi ortaya çıkabilecek gelişmelere göre yeniden toplanabilecek. ra uykuya çekilmiş. Erael hanım çayinı getirmtş. ancak tıykuda vefat etliği anlaşılmış. Halbuki sağlığı iyiydi" dedi. Vali Nevzal A)az ve Istanbul'daki komutanlar, evine giderek eşi Emel Konıtürk'e başsağlığı dilediler. Korulürk'ün ölümü dolayısıyla radyo ve televizyon programlarında değişiklik yapıldı. TV'de haber bülteninden sonra program değişikliğine gidildi ve dünden başlayarak üç dizi halinde korulürk'ün yaşamını anlatan bir fılm ekrana getirildi. Başbakan Turgut Özal, Korutürkün ölümü nedeniyle Türk Kadınını Güçlendirme ve Tanıtma Vakfı yararına, devlet sanatçısı İdil Birel larafından verilen piyano resitaline katılmadı. Özal, yayımladığı mesajda, "Konıtürk'ü milletçe her zaman minnet ve sükranla anacağız" dedi. Korutürk'un beraber çalıştığı eski liderlerle yeni liderler, Korutürk'ün ölümü dolayısıyla başsağlığı mesajları yayınladılar. Bu arada, Demirel ve Ecevit, AA muhabirlerine şunları sövlediler: Sule>man Demirel: "Kendisinin Cumhurbaşkanı olması teklifi bızden gelmiştir. Bizim ve diğer partHerin desleğiyle seçilmiştir. Yedi sene zarfında kendisijle en uzun başbakan olarak çahşan benim. Kendisi dürust, ciddi ve makamın hakkını vermek için didinen, cırpınan bir değeıii de%lel adamıydı." Bülent Ecevil: "Sayın Korutürk, asker olarak, diptomal olarak ve devlet adamı olarak çok değerii bizmellerde bulunmuşlur. Kendisi. Atulürk (Bastarafı 1. Sayfada) Fahri Korutürk öldü devrimine yüreklen ve bilinçli olarak bağlıydı. Sağlam bir devlet ve demokrasi anlayışı vardı." Özgeçmişi 1903 yılında Istanbul'da doğdu. 1923 yılında teğmen rütbesiyle Deniz Kuvvetleri'ne katıldı. 1933'te Deniz Harp Akademisi'nden mezun oldu: Roma, Berlin ve Stockholm'de Deniz Ataşelikleri yaptı. 1936'da Montreu\ Boğazlar Konferansı'nda askeri uzmaıı olarak bulundu. 1950'de tuğamiral rütbesiyle Denizaltı Filo KomutanlığYna. 1953'tede tümamiral olarak Harp Filosu Komutanlığı'na atandı. Tümamiralliğinde Deniz Eğitim Komutanlığı, Genelkurmay Haber Alma Başkanlığı ve Donanma Komutanlığı görevlerini yaptı. 1956'da koramiral olarak Marmara ve Boğazlar Deniz Kolordu Komutanlığı'na, bir yıl sonra da Deniz kuvvetleri Komutanlığı'na atandı. Deniz Kuvvetleri Komutanıiken de 1959'da oramiralliğe yükseldi. 1960 ihtilalinden sonra dört yıl süre ile Moskova Büyükelçiliği yaptı, bunun ardından da Madrid Büyukelçiliği'ne aıandı. I965'te büyükelçilikıen istifa elti. 1968'deCumhurbaşkanlığı'nca Kontenjan Senatörlüğü'ne getirildi. Cevdet Sunay'ın olümünun ardından, Mecliste uzun süren turlar sonucunda. AP ve CHP'nin ortak adayı olarak 6 Nisan I973'te Türkiye'nin 6. Cumhurbaskanlığı'na gelirildi. 6 Nisan 1980de bu görevı sona crdi.