Katalog

31 AĞUSTOS 1986 EKONOMİ CUMHURÎYET/9 Gecen hafta EKONOMİDE DÎYALOG OSUAN ULAGAY ekonomiye müdahale değildir. Bu ekonomiye yarar sağlayacak işadamının desteklenmesidir. Bazı gelişmiş ülke ekonomistleri "işada1923'te doğdu. 1976 yılmda muu kendi haline bırakın" diyorlar. Işadamını kendi haline bıraGüney Kore Merkez Bankası kırsanız boş oturur, hiçbir şey yapmaz. Teşvik ederseniz gece yanBaşkan Yardımcılığı görevine sına kadar çalışır. Burada ihracatçımn teşvikini tekrar vurgulamak getirilene dek üniversite istiyorum. Güney Kore ya da Türkiye gibi borçlu bir ülkenin önceöğretim üyeliği de dahil olmak likle ihracatçıyı teşvik etmesi şarttır. Bir de ithalatın ikamesi önemiizere çeşitli görevler üsılenen li tabü... Sung Sang Park 1977'de Yani ihracatın teşvikiyle birlikte ithal ikamesi de teşvik edilsin Küçük ve Orta Işletmeleri dryorsunuz... Teşvik Kurumu başkan SUNG SANG PARK Her bakımdan teşvik edilmeli. tthalat yardımcıhğına atandı. 1979'da faturasını düşürecek her çaba teşvik edihneli. Güney Kore Sanayi Geliştirme Guney Kore'de tasarruf oranı hangi düzeyde? Enstitüsü Başkam olan Sung SUNG SANG PARK Önce şunu belirteyim ki parasal tasarSang Park daha sonra Güney ruf hiç önemli değil, yatırıma dönüşmeyen parasal tasarnıfun hiçKore thracattthalat bir anlamı yok ekonomi için, kalkınma için. Banka mevduatlarınBankası'nın başkanlığına da milyarlar toplansa, ama yatınm olmasa bunun hiçbir anlamı yok. getirildi. Bu yılın ocak ayında önemli olan yatırımdır, yani üretim kapasitesi yaratmaktır. IstihGüney Kore Merkez Bankası dam da böyle yaratıhr, dış borç da böyle ödenir. Asıl tasarruf tüBaşkam olan Sung Sang ketilmeyen üretimdir. Park'ın tngilizce olarak Ekonomik anlamda tasamıf oranı, toplam tasarruf oranı ne Londra'da yayımlanmtş kadar Güney Kore'de? "Grotvth and Development" SUNG SANG PARK Yüzde 28 dolayında, ama bu yıl yatı(Büyüme ve Kalkınma) nmlar çok canlı, tasarruf oranınm yüzde 30'u aşmasını bekliyoruz. konulu bir de kitabı var. Zaten yüzde 10'luk bir büyüme hızına erişmek istiyorsanız bunun başka çaresi yoktur. Bir Ulkede enflasyon varken enflasyon oranının üzerinde mevduat faizi uygulanması tasarruflan, gerçek anlamda tasarruflan artünr mı? SUNG SANG PARK Bir kere bir ülkede yüzde 3O'larda, yüzde 40'larda enflasyon varken, siz "Ben paranıza enflasyonun üzerinde reel faiz veriyorum" deseniz bile bu fazla etkili olmaz, para sahibi bununla ikna olmaz. Enflasyon ortamında kimse tasarrufa yönehnez, herkes mala yönelir. önce fiyat istikrannın sağlanması, paranın bir değer ifade etmesi lazım ki tasarruf olsun, parayı para olarak tutmanm bir anlamı olsun. Siz bunu sağlamadan, yüzde 40 kredi kullanımında birinci önceliği ahyor. Bu firmaiar yüzde 5 faenflasyon varken, "enflasyon yüzde 40, ben size yüzde 45 faiz veriizle kredi kullanabiliyor. Ayrıca araştırma harcamalan için hüküyorum, kazançlısınız" dense buna kimse inanmaz. Ne malum enfmet bu firmalara bütçeden destek de sağlıyor ve araştumayı kendi lasyonun gercekten yüzde 40 olduğu. Onun için tasarrufu gerçekkaynaklarıyla teşvik ediyor. ten arttırmak istiyorsanız once enflasyonu önieyeceksiniz, fiyat is Güney Kore ve Türkiye gibi ülkelerde ihracat atüımımn devtikrarım sağlayacaksınız. Başlangıç noktası budur... letçe desteklenmesi ne kadar önemli sizce? SUNG SANG PARK Çok önemli. thracatçı tek başına bir şey Güney Kore Merkez Bankası, bankalara yapamaz. Devlet ihracatçıya gerekli desteği sağlamak zorundadır. sağladığı kaynağın ekonomi için yararlı Güney Kore'de eski Devlet Başkam Park Chung Hee her ay başlıca alanlarda, öncelikle dış pazara yönelik üretken ihracatçılan ve bankacılan bir masa etrafında toplar ve ihracatçılann dertlerini dinlerdi. Bankaalardan şikâyeti olan ihracatçı bu topyatınmlarda kullanılmasına özen gösterir. Lüks lantılarda kalkar, konuşurdu. Bir anlamda bankaalardan hesap sobinalara, restoranlara, saunalara, arsa alımrulurdu. Şimdi bu toplantılar üç ayda bir yapılıyor. satımına kredi verilmesini ise uygun Planlamaya ne kadar önem veriyorsunuz? Sanayiye, sanayibulmuyoruz. Biz, kıt kaynak olan sermayeyi ciye rehberlik konusunda? SUNG SANG PARK Bizde planlama bürosu var, ayrıca Saekonomik kalkınma için kullanmak zorundayız. nayi ve Ticaret Bakanlığı sanayiye rehberh'k edecek çerçeveyi çizmekte etkili olan bakanhktır. Elektronik sanayii, makine sanayii, Sayın Sung Sang Park size Türkiye ekonomisiyle ilgili olarak muhimmat sanayii hangi doğmltuda gelişecek, ana ilkeleri bakanda şunu sormak istiyorum, Türkiye kendisine nasıl bir hedef seçmeli, ekonomisine nasıl vön vermeli? SUNG SANG PARK Maliye politikası, para politikası, sanaBir ülkede yüzde yileşme politikası, bütün bunlar ulusal ekonomik kalkınma hedefi3040 enflasyon ne yönelik olmah. Bunu basarmak için de yatınma elverişli bir ortam varken siz "Paranıza yaratılmalı. Gune>' Kore gibi Türkiye de ağır dış borç yüku altında bulunan bir ülke, bu nedenle ihracatınızı ve ihraç malı uretecek saenflasyonun üzerinde nayilerinizi sürekli geliştirmek zorundasınız. Fazla ithalattan ise kareel faiz veriyorum" çınmalısınız, tüketim mallarmı mümkün mertebe kendi ülkenizde derseniz buna kimse üretmelisiniz. inanmaz. Tasarrufların Siz nasıl bir ithalat politikası uyguluyorsunuz? SUNG SANG PARK Biz, ihracat yaptığımız ülkelerden yükartması için her selen feryatları dindirmek için ithalatımızı bir miktar lıbere ediyoşeyden önce fıyat ruz, yani bunu kendi istediğimiz için değil, ihracat yaptığımız ülkelerle istikrannın ilişkilerirniz bozulmasın diye yapıyoruz. Buna "pasıf Bberalizasyon" sağlanması, halkın diyebilirsiniz. Biz, ithalatımızı amırmayı hiç istemiyoruz, ama buna zorlanıyoruz. paraya güveninin Sung Sang Park Dolardaki düşüş sürüyor ABD ekonomisine ilişkin rakamlann an arda olumsuz çıkması, dolan son 5.5 yılın en düşük düzeyi olan 2.02 marka kadar çekti. Önceki hafta açıklanan düşük büyüme hızı rakamından sonra, önceki gün de ABD dış ticaret açığının ilk 7 ayda rekor düzeye ulaşarak 101 milyon dolara çıkması üzerine, dolar tum para birimleri karşısında önemli değer kaybına uğradı. Geçen haftaya, F.Almanya ve Japonya merkez bankalannın reeskont faizlerini düşüreceği bekleyişiyle giren borsalarda, dolar ilk gün 2.04 mark ve 153.80 yenden işlem gördu. Merkez Bankası da, ilk iki gün 671.70 lira döviz alış kuru uyguladı. Ancak çarşamba günu Japonya Merkez Bankası'nın müdahale etmemesine karşın, bu ülkedeki yabancı bankalar ve sigorta şirketlerinin büyük ölçüde dolar ahmına gidişi, ABD para biriminin birden yükselmesine ve 2.05 mark ve 156.10 yene kadar tırmanmasına yol açtı. Tokyo'da başlayan bu tırmanma, F.Alman Merkez Bankası Bundesbank'ın, yüzde 3.5'lik reeskont faizlerini düşurmeyeceğini açıkladığı perşembe günü tüm borsalara yayıldı. Haftanın son gününe gelindiğinde, hafta başına göre avantajlı durumda olan dolar, Tok Dolar (dövlz altş) yo Borsası'nın kapanışından sonra açıklanan ABD dış ticaret açığı, dolann Londra ve New York borsalarında hızla düşmesine ve 2.02 mark ve 153.85 yene kadar çekilmesine yol açtı. Londra Borsası'nda 1.48 dolara kadar tırmanan sterlin de, bu borsadan daha sonra kapanan New York'ta 1.49 dolar oldu. Hafta başında 1.64 îsviçre ve 6.69 Fransız Frangı eden ABD para birimi, önceki gün 1.63 Îsviçre ve 6.65 Fransu Frangı'na çekildi. Döviz alış kurunu, hafta ortasında 677.05 liraya yukselten Merkez Bankası ise, yann da geçerli olacak kuru 67635 lira olarak açıkladı. Böylece dolar, haftayı yahıız TL karşısında kârlı kapatmış oldu. Tahtakale'de de dün dolar 692 liradan, mark da 340 liradan satıldı. Hızh kalkınma için enflasyoniın önlenmesi ve yatıruıı atıkmı gereldi "Ekonomide Diyalog"un bu haftaki konuğu Güney Kore Merkez Bankası Başkam Sung Sang Park. Güney Kore ekonomisinin kilit noktalannda çok önemli görevler üstiendikten sonra Merkez Bankası Başkanlığı görevine getirilen Sung Sang Park ile ekonomik kalkmmanın fînansmanı, yatırımın önemi, sanayicinin ve ihracatçımn teşviki gibi konuları konuştuk. Sayın Sung Sang Park, ben size ilk olarak Güney Kore'de sermaye piyasaanın gelişimiyte ilgili bir soru sormak istiyorum: Yanıimıyorsam Güney Kore'de özel finnalar, aile firmalan uzun yıllar halka açümayı döşünmediler, ama son yıllarda bu yöne yönelmek zonında kaldılar ve sermaye piyasası hızla gelişmeye başladı. Buno nasıl sağladınız, aile şirketlerinin halka açılmasını nasıl sağladuuz? SUNG SANG PARK Kalkınmakta olan ülkelerde özel fîrma sahipleri, aile şirketlerinin sahipleri, fırmalannı halka açmaya pek yanaşmazlar. Bu Güney Kore'de de böyle oldu ve biz bir kanun çıkartarak onları halka açılmaya zorladık. Büyük aile şirketleri dahil bütün büyük şirketler bu kanuna uymak zonında olduklarından halka açılmaya mecbur oldular. Uygulama nasıl oldu ve hangi oranda halka açdma mecburiyetl getirildi? SUNG SANG PARK Bu konuda yetkili olan bir Menkul Değerler Kurulu var. Bu kurul bütün şirketlerin durumlannı inceliyor ve onlara halka açümalan konusunda bağlayıcı talimat veriyor. Şirketler buna uymak zonında. Kanuna göre şirketlerin en az yüzde 65'ini halka açma mecburiyeti var. Yani kunıcu gnıba ya da aileye kalacak pay yüzde 35'i geçemiyor. Ancak bazı şirketlerde geçiş dönemi için bu payın yüzde 45'e kadar çıkmasına izin verilebiliyor. Bu yöntemlerie sermaye piyasası ne kadar gelişti? Sermaye piyasasının maJi sistem içindeki ağıriıgı ne kadar artü? Ulagay sordu, Sung Sang Park yamtladv Altın dışarıda yükseliyor, iç piyasada durgun Altın fiyatlan, yaklaşık iki haftahk bir kararsız dönemden sonra, geçen hafta ortasından itibaren yeniden yükselme eğilimine girdi. Çarşamba gününe kadar uluslararası borsalarda 381382 dolardan işlem gören 1 ons altın, haftanın son iki gunü ve özellikle cuma günü dolann tüm borsalarda büyük ölçude değer yitirmesinin ardından bir ara 390 dolara kadar tırmandı, ancak borsalann kapanış saatlerinde Londra'da 386, New York'ta da 388 dolara çekildi. Hafta başında 63 bin liradan satılan Cumhuriyet Altını da, çarşamba gunü ilk kez 64 bin liraya yükseldi. daha sonra cuma gününe kadar aynı fiyattan satılan Cumhuriyet Altını dun 63 bin 800 liraya geriledi. 2 eylül salı günü Darphane'nin 60 bin adet Cumhuriyet Altını'nı piyasaya sürecek olması, dış borsalarda yükselen altın fiyatlarının iç piyasaya yansımasını engellediğini ifade eden Kapalıçarşı kuyumcuları, dolann gerilemesinin de bunda payı bulunduğunu ifade ettiler. 60 «000 Cumhuriyet Altını bin adet Cumhuriyet Altını'nın piyasaya süruleceği güne kadar fiyatlarda bir değişme bekleme7 yen kuyumcular, önümüzdeki çarşambadan itibaren Ata Lira'nın fiyatında bin ile 1500 lira dolayında gerileme bekliyorlar. Bu arada iç piyasada hafta başında 8 bin 750 liradan satılan kulçe aJtın dün 8 bin 850 li7 raya çıkarken, alün fıyatlarmm uluslararası borsalarda daha da yükseleceği görüşü hâkim dui rumda. Gözlemcüere göre altıri fiyatlan, gerek dolann gerilemesinden, gerekse yatınmcılarda metal borsalanna eğilimin artmasından dolayı yükselecek. Biz, Güney Kore'de bir kanun çıkartarak büyük özel firmalan, aile şirketlerini halka açılmaya zorladık. Kanuna göre bu şirketler hisselerinin yüzde 65'ini halka satmak zonında. Bu yöntem sayesinde Kore'de sermaye piyasası gelişmeye başladı. SUNG SANG PARK Bu yöntemlerie sermaye piyasası bir hayli gelişti, ama mali sistem içindeki ağırlığı hâlâ çok fazla değil. Çünkü Güney Kore'de tercihli yatınm kredilerinin sistem içinde çok büyük ağırlığı var. Yatınm kredisi kullanan şirketlere tanınan vergi avantajlan var. Bu nedenle şirketler mecbur tutulmadıkça sermaye piyasasından fon sağlamaya pek yanaşmıyorlar, avantajh yatınm kredilerini kullanmayı tercih ediyorlar. Sanayici için bu yatınm kredilerini kullanmanm maliyeti ne kadar? Kredi faizi ne kadar? SUNG SANG PARK thracata yönelik yatınmlarda yüzde 1011, iç piyasaya dönük yatınmlarda yüzde 12. Enflasyon oranı ne dvarda? SUNG SANG PARK Toptan eşya fiyatlan bu yıl artmıyor, geriliyor. Geçen yılki artık oranı ise yüzde l'di. O halde yüzde 10'un ttzerinde bir reel faiz söz konusu... SUNG SANG PARK Evet... Peki mevduat sahibine verilen faiz ne kadar? SUNG SANG PARK Bir yıl vadeli mevduata yüzde 10, üç ay vadeli mevduata yıizde 6 faiz veriliyor. artması gerekir. Bunu sağlamadan faizleri yükseltmenin hiçbir anlamı yoktur. Ayrıca yatırıma dönüşmeyen parasal tasarruf, kalkınan bir ülkede hiçbir anlam taşımaz. İşadamını kendi haline bırakırsanız boş oturur, teşvik ederseniz gece yarılarına kadar çalışır. Güney Kore ya da Türkiye gibi ülkelerin öncelikle ihracata yönelik üretim yapan işadamını teşvik etmesi, yatınm yapması için gerekli ortamı yaratması şarttır. 1980'den bu yana ilk kez bu yıl Türkiye'de ihracatın milli gelire oranı gerileyecek gibi gönınüyor. tç talebe dayanan bir büvüme söz konusu. Bu gelismeyi nasıl değerlendiriyorsunuz? SUNG SANG PARK Ooo, bu iyi bir gelişme değil. Belki de Iran ve Irak pazarlarındaki daralmadan kaynaklanmış olabilir. Siz de alternatif pazarlar bularak ihracatınızı sürekli arttırmanın yollannı aramalısınız. lhracatı ihmal edemezsiniz.. NELEROLDU Irak ödemeleri takvime bağlandı Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral Irak ile ödemelere ilişkin "nihai" anlaşmanın imzalandığını bildirdi. Aral, Irak ve Türkiye'deki hükümetlerin onayından sonra yurürlüğe girecek olan anlaşmada ödeme takvuninin "182024 ay" olarak saptandığını söyledi. Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral önceki akşam DESİYAB payvonunda verdiği kokteylde gazetecilerle sohbet ederken Irak ile nihai anlaşmanın imzalandığını açıkladı. Cahit Aral konuya ilişkin şu bügileri verdi: "Irak Ticaret Bakanı Sayın Hasan Ali'nin ziyareti sırasında bir kaç aydır imzalanmamış olan esas anlaşma ünzalandı. Protokol imzalandı. Şimdi onlann konseyine, bizim de Bakanlar Kurulu'na gidecek. Alacaklanmız ve bundan sonra satacaklanmız takvime bağlandı." hk belirler, sanayici ona göre adımını atar... Sanayicinin bu yönde adım atmasını nasıl sağhyorsunuz? SUNG SANG PARK Kâr motifiyle. Sanayici kâr edebileceği alana.girer. Biz ona ekonomi için önemli gördüğümüz alanlarda, önemli gördüğümüz sanayilerde bu imkânı haaruyoruz. Bakın bu, Mutfakta ağustos sıcagı Sebze ve meyvedeki mevsim ucuzluğuna karşın, birçok temel gıda maddesinin fıyatı yükseldi. Ekonomi Servisi Temmuz ayında biraz olsun soluklanan ortadireğin mutfağı ağustos ayında birçok urüne yapılan yeni zamlarla sarsıldı. Istanbul'da yaşayan dort kişilik bir ailenin temmuz ayında mutfak harcaması yüzde 0.8 gerilerken, ağustos ayında harcamada yüzde 1.8 artış meydana geldi. Böylece dört kişilik bir ailenin aylık mutfak harcaması 93 bin 665 liradan 95 bin 335 liraya yükseldi. Ağustos ayı içinde sebze ve meyvede mevsim ucuzluğunun devam etmesine rağmen, birçok temel gıda maddesinde meydana gelen fiyat artışı, aylık mutfak harcamasının artmasına neden oldu. Sebzede yüzde 17, meyvede yuzde 20 fiyat düşuşü en önemli temel gıda maddelerinden ette ağustos ayı içinde yüzde 10.2, yoğurtta yüzde 22, margarinde yüzde 5.2, ayciçeğinde yüzde 5.9, peynirde ise yüzde 7 artış kaydedildi. Etin kilosu yeni zamla 2150 lirayı bulurken, peynir ve zeytin fiyatlan da 2000 liraya dayandı. Aylık mutfak harcaması içinde ele aldığımız 22 kalem maldan 12'si zamlanırken, 6'sının fıyatı aynı kaldı, 4'ünün fiyatında ise gerileme kaydedildi. Yaz mevsiminin sonuna yaklaşırken, bakliyat ürunlerinde ve pirinçte de ağustos ayı içinde fiyatlar bi 4 kişilik ailenin harcaması °7o 1.8 arttı Güney Kore'de geçen yıl yüzde 1 artan toptan eşya fiyatlan, bu yıl geriliyor. thracata yönelen sanayici yüzde 10, yeni teknolojilere yönelen sanayici yüzde 5 faizle kredi kullanabiliyor. Bir yıllık mevduata verilen faiz ise yüzde 10. Bankaların paçal fon maliyetleri yüzde 78, ortalama kredi faizi yüzde 1012 dolayında, yani aradaki fark 34 puanı geçmiyor. Yani bankalann verdikleri faizle aldıklan faiz arasında ikiüç puan bir fark var... SUNG SANG PARK Bankalann paçal fon maliyetleri tabü yüzde 10 değil, yüzde 78 dolayında olabilir. Kredi faizleri ise yüzde 1012. Demek ki arada üçdört puan bir fark var... Faiz oranlannı bankalar kendileri mi belirliyor, faizler piyasada serbestçe mi belirleniyor? SUNG SANG PARK Hayır, hayır. Hiçbir ulkede faizler piyasada serbestçe belirlenmez. Merkez Bankası esas faizi belirler, bankalar küçük farklarla bu oranı izler. Faizlerde işi piyasaya bırakmaya, tam serbestiye gitmeye kalkarsanız sonucu kaos olur. Bu her ülkede böyledir... Güney Kore'de Merkez Bankası'nın bankalar üzerinde etkili bir denetimi var mı? SUNG SANG PARK Biz paranm, sermayenin kıt olan kaynak olduğunu bildiğimiz için en iyi şekilde kullanılmasını sağlamak zorundayız. Bu nedenle ticari bankalara kaynak aktanrken bu kaynağı nasd kullanmalan gerektiğini de belirtiriz. Biz kaynaklann üretken yatırımlara, öncelikle dış pazara ve imalat sanayüne dönük yatınmlara gitmesini istiyoruz. Lüks binalara, restoranlara, sauna v.s. gibi şeylere kredi verilmesini uygun görmüyoruz. Biz paramm, kaynaklanmızı kalkınma için kullanmak zorundayız ve bankalar da bu anlayışa uygun davranmak zonında. Bizde arsa alımı için, tüketim için, lüks restoran yapımı için kredi veremez bankalar... Bankalann bu kunülara uymalannı nasıl saglıyorsunuz? SUNG SANG PARK Bankalann kaynakları bize bağlı. Kurallara uymayan bankanın kaynağmı keseriz, tercihli kredi kaynakla^nı keseriz. Bizde bankalann mevduat kaynakları çok güçlü değil, hiçbir banka Merkez Bankası'nın sağladığı destekten yoksun kalmayı göze alamaz. Anladığnn kadar Güney Kore'de gerek ihracaün desteklenmesi, gerekse istenen yapıda ve nitelikte bir sanayinin oluşması için devletin yönlendirici ve güdücü rolüne çok önem veriyorsunuz. SUNG SANG PARK Tabü, sınai yapının oluşmasında kamu otoritesine düşen çok önemli bir rehberlik görevi var. Biz şahıslara ya da firmalara göre değil, öncelikle sektörlere göre bir ayrım yapıyonız ve kaynaklann bu sektörlere yöneltilmesini sağlıyoruz. Daha fazla ihracat yapan, ihracata yönelik üretim kapasitesini arttıran, daha fazla kredi alabiliyor. lhracatçı ihracat için ihtiyacı olan sermayenin yüzde 80'ini kredi olarak alabüir. thracatçı bundan emin olarak ihracat bağlantısını yapabilir. Ihracata yönelik uretim yapmak için fabrika kuracak olan yatınmcının bütün kredi ve yatınm malı ithalatı ihtiyaa karşüanır. Ihracatmızı gelistirmek için yeni teknolojilere önem vermek gerektiğini düsünüyor musunuz? SUNG SANG PARK Tabü buna çok önem veriyoruz. Yeni teknolojileri kullanan, yeni bir buluşu uygulayan firmalar tercihli 4 kişilik ailenin ağustos ayı mutfak harcaması Ontaiı adı Pıp* Ztytkı Şrinr 30 1600 1815 Coşkun: ihracata üretim teşviki ve alternatif pazar anğlfnıaın Türkiye Odalar ve Borsalar Birligi (TOBB) Başkam Ali Coşkun, ihracattaki düşüşü ve ithalattaki artışı değerlendirirken "DtE'nin r»lr»mhnmn daha önce kendilerince yapılan tespitleri dogruladıgını" söyledi. Ali Coşkun, ihracattaki düşüşü önlemek için, "Üretim aşamasmda gerçek tepflderin yeniden ele alınmasını ve alternatif pazariann mutlak suretle bulunarak bükümet tarafından yeni teşviklerie desteklenmestaJ" önerdi. tthalattaki artışın, yatınm mallarından kavnaklandığını belirten Ali Coşkun, "Şu anda beaim 1986 için bir endişem yok" dedi. TOBB Başkam Ali Cofknn, bu yılın ilk yansında ihracatta meydana gelen düşüşü degerlen' dirirken, "Bizün daha önce yapnuş oidugumuz tespiti ve açıkladıgımız göriişleri dognıluyor" sözlerini kullandı. ' M 1715 1885 A** •fctar 240 1350 1950 240 1350 2150 ç*r Et EkMk Stt rMMrta TaiKt Ita Hakaraa Mrtoç pmyn rmras Sate * HVyvV Margatta Ayçiçtk f*iı Zeyttoniı Tanyatı Tinaz 12 kg. Toptaa 70 220 39 450 240 320 500 550 115 105 290 345 760 670 1185 2500 2390 70 220 37 550 240 330 515 560 130 100 240 275 800 710 1185 2620 2390 4kg. 1.5 kg. 6 kg. 0.8 kg. 15 kg. 72 adet. 15 litre 90 adet 15 kg. 3 kg. 2kg. 4kg. 4.5 kg. 8 kg. 6kg. 30 kg. 30 kg. 2kg. 1 kg. 1 kg. 0.5 kg. 1 adet nmn 6400 2725 1440 1080 29.250 5040 3300 3510 6750 U n 6860 2830 1440 1080 32.250 5040 3300 3330 8250 Erdoğan Demirören 720 640 2000 2475 720 660 2060 2520 1040 Pamukbank 9tan Demirörett'e haciz tSTANBUL (ANKA) Hakkında İstanbul ticaret mahkemeleri ve icra memurluklarında çeşitli işlemler süren Demirören Grubu, yeni bir haciz işlemiyle daha karşı karşıya kaldı. Gnıba ait Gepa Gıda Maddeleri Pazarlama A.Ş.'nin Pamukbank'a olan borcu nedeniyle King Otel'in yüzde 50 hissesine haciz geldiği öğrenildi. ANKA'nın bildirdiğine göre, Beyoğlu 3'uncu İcra Memurluğu, haczedilen hisse senetIerini satışa çıkarmak üzere icra memurluğu kasasında muhafaza altına aldı. Erdoğan Demirören ise, hisselerinin Kastel lnşaat'a geçtiğini savunarak, "King Otel ile hiçbir ilişkim kalmadı. Konunun bizi ilgilendirecek bir yönü yoktur" dedi. Bilindiği gibi, Yapı Kredi'ye olan 3 milyar 250 milyon liralık borcu nedeniyle teminat olarak King Otel'i gösteren Demirörenin Gepa'sı borcunu vadesinde ödeyemeyince banka, alacağını King Oteli'i satarak tahsil yolunu denemişti. Ancak devreye Kastel Inşaat'ın girmesiyle işin seyri değişmişti. Kastelli ile ilgili Tasfiye Kurulu'nun başkam Sezai Onaran da şu açıklamayı yapmıştı: "Tasfiye masasına borcunu ödemiş olan Kastel tnşaat'ın, elinde mevcut 3 milyar 250 milyon liralık senetleri ticari faaliyet için kullandığı belirlendi." King Otel muhafaza altında 920 630 8700 10.350 1520 600 7200 8250 1600 Renault9'a zam 670 1185 1250 2390 93 665 710 1185 1310 2390 95 335 İSTANBUL (ANKA) Oyak Renault Otomobil Fabrikalan A.Ş!ce üretilen Renault 9 dizel marka binek otomobillere yüzde 5 oramnda zam yapıldı. Pazartesinden itibaren başlayacak zamlı satışlarla Renault 9'un metalik özeUikte olanlan 7 milyon 600 bin, normal özellikte olanlan ise 7 milyon 450 bin liradan satılacak. Renault binek otomobillerde fiyat düzenlemesi 2 ay önce yapümıştı. Renaulttaki bu zamrrn diğer binek otomobil üreten firmalann da uygulaması bekleniyor. öte yandan ANKA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Ercan Holding tarafından üretilen MAN marka otobüslere de eylülün ilk haftasından geçerli olmak üzere yüzde 5'lik zam hazırlığı yapıhyor. Not: Ürün fiyatlan Eminönü, Kadıköy. Beyoğlu semtlennde tespıt edılen fiyatlann ortaiamasıdır. ISO'dan giysiye kontrol Tüketiciyi korumada yeni bir adım daha atılıyor. Gıda maddelerinden sonra şimdi de giyeceklere kontrol geliyor. lstanbul Sanayi Odası'mn (İSO) tekstil ürunlerinde üretim ve satış esaslanna ilişkin uyulması zorunlu mesleki karan, 1 eylül pazartesi günü yurürlüğe giriyor. Söz konusu kararla tüketici, satın aldığı tekstil ürününün niteliğini ve özelliğini bilecek, aldatılmış olma kuşkusundan kurtulacak. Üretici ve satıcı da taklit ve ne ol, duğu belirsiz mallann haksız rekabetinden korunacak. Karar ge; reğince her türlü iç ve dış hazır giyim eşyası, tüketiciye arzedilen her çeşit konfeksiyon ürünleri, kadmerkek çoraplan, kon1 feksiyone edilmiş battaniye, çarşaf, perde ve benzerlerinde üre; tici fırmanm adı, ürünün içeriği ve kullamm talimatının etiket Üzerinde belirtilmesi zorunlu olacak. raz kıpırdadı. Kuru fasulye, Jstanbul'un hemen her bolgesinde 9001000 lira arasında satılırken, pirinç fiyatı da 550 liraya çıktı, 8 aylık aradan sonra margarin fiyatlan yüzde 5.215 arasında arttınlırken, eylül ayı içinde ayçiçek yağı ve zeytinyağına da yuzde 10'un ustunde zam yapılabileceği belirtiliyor. Piyasa ilgilileri, ara seçimin ardından, büyuk bir olasılıkla birçok temel maddede zam furyasının başlayacağını ve temel gıda maddelerinin de bu zamlardan nasibini alacağını hatırlatıyorlar. Türk şirketlerînîn gözü dışarda rika ve Ortadoğu'ya yayılan Türk asıllı "çokuluslu" şirketlerden Koc Grubu'nun ortak olduğu Kofisa Trading Company, geçen yıl Isviçre'de "en büyük 500 şirket" arasına dahi girdi. Başta F. Almanya, Suudi Arabistan, ABD, Ingütere, tsviçre ve KKTC olmak uzere 17 ülkede faaliyet gösteren Türk çokuluslu şirketlerini kuran firmalar arasında, Koç Grubu'nun yani sıra. Sabancı Holding, ENKA, İZDAŞ, ECA, Şise Cam Toplulugu, Tekfen, Kiska gibi kuruluşlar yer alıyor. Hazine'den "sermaye ihracı" izni alarak kurulan çokuluslu Türk şirketleri yetkililerinin Kapital dergisine verdiği bilgilere göre, bu şirketlerin kurulmasındaki en önemli etkenler, kolay dış kredi bulmak, yeni pazarlar yaratmak. Ekonomi Servisi Türk firmalarının yurtdışında kurduğu "çokuluslu" şirketlerin sayısı hızla artıyor. İthalatta aracıyı ortadan kaldırma, yeni ihraç pazarları ve finans koşullan yaratma gibi kolaylıklan nedeniyle, gö zünu yurtdışınaçeviren Turk şirketlerinin sanip olduğu çokuluslu şirketlerin sayısı 100'ü gcçti. Aylık Kapital dergisinde yer alan bir yazıya göre, Avrupa, Af Merkez Bankası kredileri büyüklere Merkez Bankası 7 büyük özel bankaya 25 temmuz1 ağustos tarihleri arasında 36.1 milyar liralık kredi kullandırdı. Söz ko ; nusu sürede kamu bankalanna 12.8 milyar liralık kredi açan Merkez Bankası, diğer özel bankalann kredilerinde 2 milyar liralık,. yabancı bankalann kredilerinde 8.7 milyar liralık kısıntı yaptı. ; 1 ağustos tarihinde 7 büyuk özel bankanın Merkez Bankası kay j naklı kredileri 195.8 milyar liraya, kamu bankalarının 133 mil ı yar liraya yükselirken, diğer özel bankalann kredileri 14.3 milyar ı liraya ve yabancı bankalann 4.1 milyar liraya geriledi.