Katalog

2 AĞUSTOS 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHVRİYET/5 GÜLGEÇ Dünyanın en kapsamlı sanat şenliği Edinburgh'da HAYVANLAR iSMAtL „ Scr?l£ B4K4İIM SâLJK. UZUN BİR KEZ DAHA EN BÜYÜK FESTİVALİAĞIRLA YACAK hkoçya'mn baskenti Edinburgh, 1030 ağustos günleri arasında kırkmcı kez dünyanın en büyük sanat festivaline ev sahipliği yapacak. Birçok ulkeden festivali izlemeye gelenler, zaman zaman Princes Caddesi'nde piyasaya da çıkacak, dahası kentin untii şatosunu gezmekten alamayacaklar kendilerini. 1030 ağustos tarihleri arasında, Edinburgh kenti sanat, felsefe, ekonomi, hukuk, din ve bilim alanlarım derinden etkileyen 'tskoç Aydınlanması' akımının temel alındığı festivale sahne olacak. 40. Edinburgh «jttp' Festivali'nde 12 seçkin KİM KİME DUM DUMA BEHIÇ AK tiyatro topluluğu sahneye çıkacak. Festivalde ayrıca iç savaş sırasında öldürülen İspanyol ozan Federico Garcia Lorca'nın ölümünün 50. yıldönümü nedeniyle, 'Yerma' ile 'Kanlı Düğün' iki ayrı topluluk tarafından sunulacak. 'Aydınlanma konıılu festival Kultür Servisi 10 ağustosta baslayıp 30 ağustosa kadar surecek 1986 Uluslararası Edinburgh Festivali'nde ana tema olarak "Aydınlanma"nın bir kutlaması yer alacak. Dünyamn en buyuk ve kapsamlı sanat şenliği sayılan Edinburgh Festivali'nde, 18. yuzyılda Iskoçya'dan butun Avrupa'ya yayılarak, sanat, felsefe, ekonomi, hukuk, din ve bilim alanlarım derinden etkileyen yeni duşunce akımı temel alınacak. Bilindiğı gıbi, "Iskoç Aydınlanması"nın en etkilı ürünlerınden biri, James Macphersonın bir üçüncu yılzyıl halk ozanı olan Ossian'ın şürlerinden yaptığı çevırilerin yayımlanması olmuştu. Matthew Arnold'ın deyişiyle, bu çevirilerın etkısi "butun bir Avnıpa'yı bir lav gibi kaplamış", Goetbe, Schiller, George Saod, Scbubert, Menddssohn ve Brahms gibi sanatçılan sarsmıştı. Ossian, Napolyoo'un da gözde ozanlarındandı. Imparator, Leseur \e Mehul gibi bestecileri Ossian'dan esinlenen yapıtlar vermeye özendirmişti. Bu yapıtlardan bazıları, Edinburgh Festivali'nde Iskoç Ulusal Orkestrası'nca seslendırilecek. Bergman'dan iki yapım Ossian, aynı zamanda Weber ve Planche*nin "Oberon"unun da esin kaynağıydı. Bu yıl festival, yapımcıüğını Festival Dırektöru FVank Dunlop'un ustlendiği "Oberon"un sergilenmesıyle açılacak. "Oberon"da Genç Alman Filarmoni Orkestrası'nı unlu Japon şef Seiji Ozawa yönetecek. 40. Edinburgh Festivali'nin düzenleyicileri, bu yıl 12 seçkin tiyatro topluluğunu tskoçya'nın başkentinde buluşturuyor. Geçen yıl festivaldeki özgün "Macbeth" uyarlamasıyla belieklerde silinmez izier bırakan Japon Toho Tophıluğu, bu kez Euripides'in "Medea" tragedyasını yonımlayacak. Öte yandan, tiyatro ve sinemanın büyuk yöneımenı tngmar Bergman'ın iki yapımını izleme olanağı bulacak festival seyircilerı. Bergman'ın Bavyera Devlet Tıyatrosu sanatçılarıyla sahneledıği İbsen'in "John Gabriel Borkman" adlı yapıtı Almanca sunulacak. Bergman'ın kendi ülkesınden getireceği Stockholm Krallık Tiyatrosu ise, Strindbergin "Bayan Julie"sinı sergileyecek. Polonya da en buyuk topluluklarından birini, Krakow Stary Tiyatrosu'nu gönderiyor. Topluluk, unlü film yönetmeni Andrzej Wajda yönetiminde Dostoyevski'nin "Suç ve Ceza" adlı romanının değişik bir uyarlamasını oynayacak. Lorca'nın ölüm vıldönümii Bu yıl Edinburgh Festivali, iç savaş sırasında öldurulen İspanyol ozan Federico Garcia Lorca'nın ölümunun 50. yıldönumune de tanık olacak. Ispanya'nın büyük oyuncularından Nuria Espert, topluluğuyla birlikte, Lorca'nın "Yerma" adlı oyununu sunacak. Jose Luıs Gomez Topluluğu da, Lorca'nın "Kanlı Dügun"unu sergileyecek. sergileyecek. Yirminci yıizyıl müzigi Varsova'nın Buyuk Tiyatro Balesı, 24'u çocuk 120 kişilik bir kadroyla geliyor Edinburgh'a. Festivale ilk kez katılacak olan topluluk, Çaykovski'nin "Uyuyan Giızel"ini sahneleyecek. Edinburgh'da sunulacak bir başka perı masalı da Prokofiev'ın "Sinderella"sı. Fransa'nın Lyon Opera Balesı sergileyecek "Sinderella"yı Festivalin en ilgınç programlanndan biri, "20. Yuzjıl Muziği Haftasonu" adını taşıyor. tçenği besteci AJexander Goehr tarafından saptanan programda Maxwell Davies, Janacek, Bartok ve Stockhausen'in yapıtlan yer ahyor Bu yıl festivali şenlendirecek buyuk orkestralar arasında ise Toronto Senfoni Orkestrası (şef Andrew Davis), Oslo Filarmoni Orkestrası (şef Mariss Jansons), Moskova Vırtuozları (şef Vladimir Spivakov), Academy of St. MartinintheFields (şef Nevilte Marriner), BBC Senfoni Orkestrası (şef John Pritchard), Birmingham Senfoni Orkestrası (şef Simon Rattle), Avrupa Oda Orkestrası (şef Cladio Abbado), Halie Orkestrası (şef Stanislaw Skrowaczewski) ve tskoç Ulusal Orkestrası (şef İNeeme Jani) bulunuyor. Bu yıl Uluslararası tstanbul Festivali'nin de konuğu olan unlu piyanist İvo Pogorelich, Edinburgh'da Toronto Senfoni eşlığinde çalacak. tspanya'mn buyıik sopranosu Montserrat Caballe de Edinburgh'da olacak. Edinburgh Fastıvalı'nin sergiler bolumu de, "tskoç Aydınlanması"na ayrılmış. "Bir Deha Kaynağıİskoç Aydınlanması: 17301790" adh sergı, lskoçya Kraliyet Muzesi'nde açılacak. TalbotRice Sanat Merkezi'ndeki "Iskoçya'da Resim: Altın Cağ" konulu sergi, Ramsa>, Raeburn ve Wilkie gıbı ressamların yapıtlarını ıçerecek. Iskoç Kraliyet Akademısı'nde gerçekleştirilecek "Girişimci tskoç" adlı sergı ise, İskoçya gibi kuçük bir ulkeden nasıl olup da butun dunyada sanayi, tıcaret, tıp \e eğitim alanlarında iz bırakan bu kadar çok insanın çıktığını gozler önune serecek. 9 mahfcnm olan &(>rokra+ Vardı CVKKfl hapii HIZU GAZETECİ KECDET $JZ Dünyanın en geniş kapsamlı sanat şenliği sayılan Edinburgh Festivali'nde, getirdiği yeni düşünce akımıyla 18. yüzyıl Avrupa'sını etkileyen "Iskoç Aydınlanması" kutlanacak. Festivale katılacak sanatçılar arasında İstanbul Festivali'nde izlediğimiz kemancı Vladimir Spivakov ve piyanist îvo Pogorelich de var. Edinburgh Festıvali'nin opera bölumu de, yabana atılacak gibi değil. Leningrad'uı Maly Tiyatrosu, Ça>kovski'nin "Maça K ı a " ve "Yevgeni Onyegin" operalannın yanı sıra çağdaş Rus besteci Sergej Slonimski'nin "Maria Stuart" adlı operasını sahneleyecek. Bu yapıtın özellikle Iskoç ızleyicilerin buyuk ilgisini çekmesi bekleniyor. Çünku opera, tskoç Kraliçesi Marj'nin yaşamını konu alıyor ve öykünun buyuk bir bölumü Edinburghda geçıyor. Stockholm'un Folkopera'sı ise Verdi'nin "Aida" operasını değişik bir yorumla, sahnenin ortasında gerçek bir havuzla ÇİZGÎLİK KÂMİL MASARACl Ean dökmenin hakhgösterilmesi Polonyalı yönetmen Wajda'nın Stary Tiyatrosu 'nda sahnelediği "Suç ve Ceza", Edinburgh Festivali'ne de katılacak. Wajda, romanda Raskolnikov'un işlediği cinayeti haklı gösterme çabalannı, günümüzde kurama dayalı olarak işlenen siyasal cinayetlerin habercisi olarak yorumluyor. Kultur Servisi Ünlü Polonyalı jonetmen Andrzej Wajda'yı, "Suç ve Ceza"yı sahneye uyarlarken en çok etkileyen, Dostoyevski'nin romanının "gunümuzdeki kuramsal suçlar donemi"nı daha o zamandan haberleyısi oldu. "Interaational HeraM Tribune"den Michael T. Kaufman'la Varşova'daki evınin bahçesmde yaptığı konuşmada, "Raslolnikov'un ihtiyar tefeci kaduuolduruşu, çagımıza uygun b i r cınayet. bir kuramı doğrulamak tcin işlenen bir cinayet" diy o r 6 yaşındakı tiyatro ve film C yönetmeni. Wajda, romanda Raskolnikov'un işlediği cinayeti haklı kıltnak ıçm yapnğı savunmanın gunumuzde de trajik bir soruya gel i p da\andığı kanısmda: "Kim öldıutbilir, kim olduremez?, N'e k a d v bildik geliyor bu sav bana" dıyor Wajda. "Hitler'in y o k etme kamplanndan bugünk i ı etneni siyasal cinayetlere kad a r tepsinin ardında aynı sav, luın dolmenin haklı gosteriJmesi yatiyor" dıyor. B i r uyan çıglığı "S«ç ve Ceza"yı okumuş olanlarammsayacak. Romanın b i r \emde, soruşturmayı surdur e n saıcı Porfıri Petroviç, cinayetinı doğrulamaya çalışan Raskolnıkov'a ince biı alayla şöyle d e r : "line de kuramımz alçakgöntHB bir kuram Allahtan, çünku >alnızca ihtiyar kadını oldiirmaşsunüz. Ya daha da feci İDEALİNDEKÎRASKOLNİKOV Andrzej Wajda (sağdaj, Dostoyevski'nin "Suç ve Ceza"sının tngilizce yapımınm düşleri içinde. IVajda, Amerikalı oyuncu Al Pacino'yu romanın kahramam Raskolnikov'u canlandıracak ideal sanatçı olarak göruyor. bir kuram kursaydınız kafanızda..." Bu noktada belki de Wajda tamamlıyor savcı Petroviç'in sözlerini: " N e yazık ki, çok daha feci kuramlar keşfedildi \e uygulandı." Dostoyevski'nin romanının yaklaşmakta olan bir döneme, şimdi yaşamakta olduğumuz doneme değgin bir uyan çığlığı olduğu kamsında Wajda: "Üstelik garip oğrencinin bir göruşu kanıtlamak için yaşlı kadınlan öldurduğu bir donemde değil, leroristlerin hemen her kentte herhangi bir insanı öldurmeye hazır olduklan bir donemde yaşıyoruz. Durust insanlar olduklanna inanıyorlar ve cinayetin kuram tarafından doğrulandığına dayanarak yaptıklannı sa\unuyorlar." Heykel ile resim gibi Ulkemızde de "Demir A d a m " , "Mermer A d a m " , "OrkestraProvası", "Danton", "Almanya'da Bir Aşk" gibi filmleriyle tanınan Andrzej Wajda, nerdeyse 26 yıldır sinema ıle tiyatro arasında gidıp gelen bir sanatçı. Bu iki etkinliğin, heykel ile resim kadar ayrı olduğunu söylüyor: "Tiyatrodayken sanki daha önce hiç fihn çevirmemişim gibi yonetiyorum oyunu. Film yönetirken de, tiyatro deneyimimden hjçbir şey katmıyoram." Nitekım, Wajda'nın ilk kez 1984'te sahnelediği "Suç ve Ceza" bunun açık bir kanıtı. Wajda, Varşova'mn Stary Tıyatrosu'nda sahnelediği "Suç ve Ceza"da, bir sinema uyarlamasında vurgulanması gereken eylemi elden geldiğince azaltmış ve oğrenci Raskolnikov ile savcı Porfiri Petrovıç arasındaki uzun konuşmalara alabıldiğıne yer vermiş: Tiyatro ölmez "Tiyatro, sözcukierin alanıdır; güzel, zorlu sözcuk ve düşuncelerin alanıdır. Bazılan sinema ve televizyonun tiyatroyu oldurecegini soyleyip duruyor. O>sa boyle bir şey olmadı, olmayacak da. İnsanlar, Balılı tiyatro geleneğinin temeli olan sozcukleri. diyaloglan, konuşmalan >e duşunceleri dinlemek için her zaman gidecekler tiyatroya." Wajda'nın "Suç ve Ceza" uyarlamasını Stary Tıyatrosu, bu yaz önce New York'takı Pepsıco Yaz Festivali'nde sergiledi, şımdi de topluluk aynı oyunu Edinburgh Festıvalı'ne göturmeye hazırlanıyor. VVajda ise, "Suç ve Ceza"nın tngilizce yapımının duşleri içınde. Yakm gelecekte gerçekleşeceğe benzemeyen bu tasan için VVajda, ideal Raskolnikov olarak Al Pacino'yu göruyor. NVajda'nın en son gerçekleştirdıği film ise, Polonya'mn en unlü romancısı Tadeusz Konwicki'nin aynı adlı romanından uyarladığı "Bir Aşk Kazası". 1939'da geçen film, savaşın yaklaştığı ve basladığı donemde bırbirine âşık olan iki gencin oykusunu anlatıyor. Andrzej Wajda, Dostoyevski'nin "Suç ve Ceza"sını yorumladı AGAÇ YAŞKEN EGILIR KEMAL GÖKHA,\ TARİHTE BUGUN ML MTAZ ARIKA V 2 Ağustos '• 1926'PA BU6UN, TURK , AOLl FRANSlZ POSm G£M<£İ, £6£ PENı2lNC€ ÇtePffT/. KAZA SONUMDA, BOZkHJIZT, tOJ&rARtU*MIYAN SEKJZ MÜRBT7€SATtYlA 8ATTt. LOTUS, ISTAN8UL 'A ULAÇT/61 ZAMAMtSAVC(LIK KOVUŞTUZMA AÇTI. AUCAK, PeAMSA, BU DAVEANiçiM LETLER UUIOJIÜJNA AYKI& OLDÜĞUMU SAVUHAA ISAK ULUSLARARASl ADALET PlVANt'NA BA$İ/UZDU. FRANS(ZLAR,AÇIIC PENIZLBIS£>E / f , f Ö L£NEM SUÇLAZDA, SUÇLU GÖKUNEN GEMIMıN 8AĞU OU>UĞU OEI/LSTIN MAHıZEMElEa Ml YETKIU GOgÛYORDU LAHEY'DE 7VPCANAN UUUSlARAgASI ADALET &IVAN/'NDA TZJK&YE TEMSıL EDECEK OLAN MAUMUTESAr ££% (ŞONRA SOZKUSr), F£ANSI2LAR'IN TEZ ÇUeuTS/eEK DAVAY/ fiAZANDt/ZACA BOZKURT/.OTÜS OAVASI 50 YIL ÖNCE CUMHURİYET Profesör Afet Ankara 1 (Telefonla) Profesör Bayan Afet memleketımızde yapılan En Turklen eserlermı meydana çıkaran son hafrıyaı munasebetile konferanslar vermek uzere bugunlerdc Oslo 'ya gıdecektır. Bw an Afelle bırhkıe arkeotog Remzi de Osio'ya gıtmektedır. Hafrıyatta çıkau eserlerden numuneler dc konferansta gostenlecel tır. de\am etmektedır. Nankm hukumetı cenubdan gelen asılere karşı muhım kuvvetler gondermıştır. Cenub ve şımal vilayetlennde kanlı muharebeler devam ettığı haber verılmektedır. 2 Ağustos 1936 hazırlanan kanun layıhası teşru encumene verılmıştır. 19361986 istasyon sanat evi Güzel Sanatlar Fakülteleri Yetenek Sınavlanna "iyi" hazırlanmak için çalışmalar başlamıştır. Atölyelerimize katılanlar 1984'de 5 bölümde, 1985'de 4 bölümde birincilikler kazanmışlardır. İSTANBUL 140 56 50 ANKARA 28 35 08 Tarihi binaların muhafazası Çağlayan sarayı, Imrahor kosku gıbı tarıhı kıymetı haiz bazı binaların husnu muhafazasını temın ıçın bunlann Beledıyeye devredıldtği yazılmıştı. Bu binaların ne surette muhafaza edılebıleceğını tesbtt etmek uzere dun Beledıye reıs muavını Ekrem Sevencantn nezdınde Beledıye erkanının ıştırakıle bir toplantı yapılmıştır. Yıınanistan'da gazeteler Atina 1 (Hususi) Yunanıstan 'da çıkan gazete fıatlannın ıkı drahmıye çıkanlmasıle şımdıden sonra gazetelerın okuyucularına pıyango \e mukafatlar vermesının memnuıyetıne daır hukumet tarafından Çin"de dahili harb Londra 1 (Hususi) Çın'de dahılı muharebeler şiddetle BUGÜN HUZURLA YAŞARKEN ŞEHİT POLİSLERİN 895 YETİMİNİ UNUTMAYIN. T E Y E V SATILIK • \ urt Ansiklopedısı (11 cilt) • Aziz Nesin'ın butun eserleri (Karacan Yayınları, 9 cilt) Akşamlan 524 52 06'dan Ömer