Katalog

CUMHURİYET/8 25 TEMMUZ 1986 Ankara ile 'hassas iliskf 6 LEFKOŞE "Tıirkiye ile KKTC arasındakl illşkiler oyle bir duzenlenmellydi ki, sorun olmaktan çoktan çıkmalıydı Kn onemlisı, Kıbns lurk halkının en önemli kararlan dahi, kendi sonımluluguyla, sonımlulugu kendi omuzlan Üzerinde hlssederek alabllecegi yetklnlige kavuşturulmasıdır " Geçen yıl ölen ve yokluğu Kıbrıs Türk toplumunda her geçen gün daha çok hıssedılen KKTC Cumhurbaşkanı Denklns'ın oğlu Raif Denktaş, ölü münden bir sUre önce yayımlanan bir yazısında, TUrkıye KKTC ıhşkılenne getırdığı eleştırel bakış açısını bu sözlerle ıfade etmekteydı "Turklye Ue Uişkiler", KKTC'de en çok konuşulan konulann başında ge lıyor "Anavatan" kamuoyu, bu durumun farkında olmasa bıle, bu ılışkı ler, KKTC'de sokaktakı vatandaşın günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası, ıç polıtıkanın da önemli bir gündem maddesı Iç polıtıkada, zaman zaman TUrkıye ile ılışkılerın nasıl olması gerektığı konusunda sen tartışmalar ko pabılıyor 'Türkiye ile illşkiler" altını çızmeye gerek yok, psıkolojık bo yutları dıkkate alındığında, KKTC'dekı en duyarlı konu aynı zamandı Ceçmışte Enosıs yanlısı Rumların sıstemh saldırılarına Türkıye'nın desteğı üe dırenen, Türkıye'nın müdahaJcsı sonucu bugün barış ve güvenlık ıçınde yaşayan, aynca ılen sosyal refah dUzeyını Türkıye'den gelen yardımlarla sürdüren Kıbrıs TUrk toplumu, "Anavalan"a ve onunla ıhşkılenne nasıl bakıyor1' Bir kere, sokaktakı vatandaş, KKTC ıçın en büyük gücün TUrkıye olduğuna, bununla bırlıkte Türkıye'nın KKTC ıçınde de belirleyici bir rol oyna dığına ınanıyor örneğın, en ılgısız bir konuda "Neden böyle yapıldı 7 " dı ye sorduğunuzda, yanıt hemen gelıyor "Büyııkelçillk oyle Istedl " Türkıye'nın Lefkoşe'dekı Buyükelçılığı gerçekte her şeye karışıyor mu' BUyUkelçı, aynı zamanda "T.C. Yardım Heyeti Başkanı" sıfatını da taşı yor KKTC bütçesının yarıya yakın bir bölümünü karşılayan Türkıye'nın yardımları bu heyet tarafından düzenlenıyor Yardımın dağıtımı aşamasın da bu paraların ne şekılde kullanılacağı konusunda KKTC makamları ile büyükelçılık arasında karşılıklı bir danışma mekanızmasının ışledığı kuşku suz Ancak, müdahalenın ölçüsü ne 9 KKTC Başbakanı Dervlş Eroglu, "Gecmişte mudahaleler oldugu söylenlyor" dıyor, "Ben bir yıldır başbakanım, benlm dönemimde olmadı Sayın Oıal'ın dnerileri dışında bir oneri gelmedi " tsmının açıklanmasını ıstemeyen üst düzey bir KKTC yetkılısı ıse geçmışte yapılan müdahalelerın yol açtığı rfahatsızlıkları gızlemıyor "Zaman zaman T C ile olan lllşkilerde T C. kanadından Kıbns'ın gerçegini anlamadan gelenlerin davranışlan tepkilere yol açtı. ." Müdahalelerden söz açmışken, halkta bu kanının yerleşmesınde KKTC hükümet yetkılılerının zaman zaman karar ve uygulamalarımn sorumlulu ğunu Türkıye'ye atma "kolaycılıgına" sapmalarının da rol oynadığını söy leyebılırız özellıkle tepkı yaratan kararlarda, kendi lasarrufu olsa bıle "Türklye böyle Istedl" dıyerek ışın ıçınden sıyrılan zıhnıyet, bu kanının pe kışmesıne yardımcı olmuş TÜRKİYE KONUSUNDAKt Efill İMLF.R KKTC'dekı "siyaal eltt" ıçınde Türkiye ile ılışkılenn orutması gereken çer çeve eskıden berı tartışma konusu Bu konudakı eğılımlerı Uç ana grupta toplayabilinz 1. Anavatan'a kayıtsız baglı olanlar: KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denk taş'ın başını çektığı ve merkez sağ Ulusal Bırlık Partısı'nın de yer aldığı bu grup, Türkıye'ye bağlı hareket edılmesınden yana ve "Anavatan karşısında boynumuz kıldan incedir" dıyor KKTC lıderlığı, kıble olarak kuzcye, TUrk lye'ye dönüyor Türkıye'yı "kutsal" bir güç olarak görüyor Kıbrıs Türk toplumunun bugün ulaştığı noktaya Türkıye'nın desteğı ve yardımları sa "Anavatan Türkiye"nin KKTC üzerinde belirleyici bir etkisi var, ancak "aşırı müdahale" tepki yaratıyor AIVJKARA...ANKA MUŞERREF HEKİMOĞUJ Güneşe Doğru Ören'e gelınce çok boyutlu gunler yaşarım Yüzyıllar öncesıne dönerım kımı zaman, Anadolu'nun tarıhını, coğrafyasım yenıden yaşarım Geçen sabah Assos'a gıttık, antık kentın kurucularına bıkez daha saygı duydum, ne guzel bir yer seçmışler yaşamak ıçın Asya'da da, Avrupa'da da hıçbir antlk kent böylesıne guzel bir yerde kurulmamış tarıh boyunca Bir siyasal toplantının burada yapılması ınsana coşku verıyor, masmavı bir agora Karşıda Mıdıllı, Safo'un aşk adası, kıyılarında neler yaşandı kımbılır? Bir komşuyla böylesıne yakın ve böylesıne uzak olmak bana ters gelıyor doğrusu Antık kentı gerıde bırakıp aşağıya Inıyoruz önceki gelişlerımde yol çok bozuktu, şımdı duzelmış, ulaşım kolayl^şınca o guzel kıyı ne oldu dıye merak ettım Kımı yerde ılkellıgı yeğliyorum, ınsan elı doğal guzellığı bozuyor çoğu kez Neyse Assos kıyılarının ırzına geçılmemış henuz Bırkaç ev, bir ıkı pansıyon ve kahveyle her şey bu guzel mavılığe yaraşır bıçımde Evlerden bırinde arkadaşımız Osman Arolat oturuyor, o gun rastlaşamadık, tatıli sona ermış galiba Kıyıda Alman turıstler kamp kurmuşlar, mavı gunler yaşıyorlar Assos'un mavısı de bir başka guzel, berrak, saydam bir mavılık, Kutahya çınılerinın mavısı Assos kıyılarından bir uzantı bence Kıyıda bir lokantada antık dönemden dalgakıran kalıntılarını, balıkçı teknelerını seyrederek nefıs barbunyalar yedık Arabamıza dönerken dost bir sesle çınladı Assos kıyıla.ı Ruhı söylüyor, dedım kardeşıme ölmaseydı Assos'ta turkü söyİBr mıydı? Kahvede ıkı delıkanlı kıtap okuyorlar Benım sözlerımden hoşlandılar besbellı Bırı seslendı Abla buyrun, bir çay ıçelım Çay ıçmedık, ayakustu konuştuk bıraz, Ruhı Su'nun kulaklarını çınlattık Bırı Reha Isvan'ı okuyor Bugunlerde çok kışı Reha Isvan'ı okuyor bu kıyılarda Ara sıra da bana laf atıyorlar, dostça bakışıyoruz, bellı bir olay karşısında ortak bir duyarlık ınsanı mutlandırır değıl mft Kumda başka konuşmalar da duyuyorum Denızın mavılığıne kara gölgeler vuruyor o zaman Örneğın Balıkesir'de Milli Eğıtım'de dın görevlılerının ağırlığından söz edılıyor Kımı ılçelerde, bucaklarda, köylerde, hatta ılın göbeğınde kuçuk öğrencılerı cuma namazına göturen öğretmenlerden Laık öğretmenlere ters bakanlardan Kaz Dağındakı kımı köylerde camı açanlardan, camıye gıtmeyenlerı "dtnslz" dıye suçlayanlardan Assos yolunda gözume çarptı, Ayvacık'ın kımı köylerlnde eski bir camı yanında yenı camıler yer alıyor Bir köye bir camı yetmıyor artık Toplumdakı gruplaşmalar kımı köylerde camılere de yansıyor anlaşılan Başkent Ankara'da da öyle değıl ml? Kocatepe Camıı'ne karşın Kızılay'da, Selanık Caddesınde, Anayasa Mahkemesı'nın yanında bodrum mescıtlerde namaz kılıyorlar, sakallı takkelı mescıt kalabalığı bodrumlara sığmıyor, sokağa taşıyor kımı gunler, kışın çamurda, yazın tozda namaz kılıyorlar Ikı adım ötedekı camıye gıtmıyorlar nedense Bir dın görevının de sağlıklı koşullar, en azından temızlık ıçınde yerine getırılmesı gerekmez mı? Cumhurbaşkanı Sayın Evren, bir cuma gunu oğle saatınde Selanık Caddesınden geçse ne duşunur acaba? Ya da Ören'de bızım kuçuk köydekı söyleşılerı dınlese ne hısseder? Bellı ödunlerı verenler, o odunle açılan yolu, tehlıkelı gelışmelerı kestıremıyor belkı de Ataturk'un bellı ılkelerde ödun tanımayan kışılığı, kararlılığı burada başka bir anlam kazanıyor bence Kımı çevreler kızsa da bunları yazmak zorundayız Balıkesir'de "Kızlar Manastın" açanların, o ortamı hazırlayanların, Türkıye'nın bırçok ılınde, ılçesınde Kuran kurslarında körpecik beyınlerı yıkayanların gerçek kımlığını de bılmek, araştırmak gerekır, dın eğıtımının anayasal guvencesıne dayanarak ne gunahlar ışlenıyor nasıl bir somuru duzenı kuruluyor açık seçik görulebılır * * * Bir akşamustu Ayvalık'a gıttık Ahmet Yorulmaz'a "merhaba" dedım Çamlık'ın Şeytan Sofrası nın ya da Cunda'nın yolu Ahmet Yorulmaz ın kıtabevınden geçer her zaman, tatıl kıtaplarımı da ondan alırım Ilgınç bir roman var, dedı, kalın bir kıtap uzattı Vedat Gunyol ve Anhegger'ın uğraşıyla dılımıze kazandırılan bir yapıt Kulalı bir gazetecı, Evangelınos Mısalıdes yazıyor 1872 yılında basılıyor Bir bakıma ılk Turk romanı sayılır Mısalıdes bir OsmanlıRum aydını Romanı Rum harflerıyle yazıyor O harflerın guçluğunu bılen Ahmet Yorulmaz Turkçeye çevırenlerın emeğıne buyuk saygı duyuyor Benı de etkıledı, "Seyreyle Dunyayı okumaya başladım hemen, Kulalı gazetecının kalemınden yuzyıl oncekı dunyamızı seyreylerken Ege'nın karşı kıyılarını, Mıdıllı'nın ışıklarını, gecelerı bızım TV yayınlarını etkıleyen Yunan TV'sını de seyreylıyorum bıraz Sonra da Nasrettın Hoca'ya gulumsuyor O da nerden çıktı dersenız, Nasrettın Hoca her şeyden çıkar Aynca Ahmet Yorulmaz rafların arasından kuçuk bir kıtap çıkardı Sıze bir surprız, ortak dostumuzun kıtabı Fransızca yayımlandı dedı Buyukelçı Hamıt Batu'nun kıtabına 1974 yıllarına dönuk anılarla gulumsedım Hatta daha eskı yıllara, Batu'nun Dışışlerı Kultur Daıresı'nde sessızce, ama buyuk coşkuyla, kulturel ılışkılere olumlu katkılarda bulunarak çalıştığı yılları duşundum Nasrettın Hoca'nın Batı dunyasına Iranlılar tarafından tanıtılmasına çok uzulurdu, bu kıtabı o uzuntuyle yazıldı sanırım Guzel bir aydın tepkısı değıl mu Mamıt Batu'nun kultur bırıkımıne, dılbılgısıne buyuk saygı duyarım her zaman, onun yerınde olsam bu kıtabın bir de Ingılızcesmı yayımlardım öncekı akşam Artur'da bir çay sofrasında bademlı baklavaların tadıyla hocanın mızahı bırbmne karıştı Hocanın mlzahında felsefe var, dıyor Hamıt Batu Turk halkının mızah gucunu sımgeleştırdığını anlatıyor Nasrettın Hoca yaşadı mı yaşamadı mı tartışmalarını geçersız buluyor Nasrettın Hoca nın turbesını tartışıyoruz sonra, gerçekten var mı yok mu, aslında kımın turbesı var, soruları duğumlenıyor kafamda Batu'nun kuçuk kıtabında Cıhat Burak ın da kuçuk bir serglsı var Hoca'nın ve Burak'ın çızgılerını butunleştıren guzel bir sergı * * * Akşam saatlerı guneşe doğru yuzdunuz mu hıç'' Bir altın yağmurunda ıslanır gıbı ışığa bulanır gıbı, guneşın ardına takılmak çok hoş' Bızım koyda Kaz Dağlarının ucunda, antık kentın kıyılarında batıyor guneş Çok görkemlı bir renk şölenı oluşturarak Geçen yıl bir akşam Prof Tarık Zafer Tunaya ile bırlıkteydık, bu guzellıkten haylı duygulandı Bıten bir şeyın bu kadar guzel olması ınsana huzun verıyor dedı Ben de karşı çıktım Bıtmıyor yann yenıden karşımızda Belkı tatıl, belkı benım tukenmeyen lyımserlığım, kumda ıçımı karartan oykuler dınledığım gunler akşamı beklıyor guneşe bulanarak yuzmek ıstıyorum Yarını duşunuyorum Tum karanlıkların ışığa bulanmasını duşluyorum Bu duş nasıl gerçekleşır kım gerçekleştırır, seçım yasağından önce camı temelı atan Özal mı, Mıllı Eğıtım'de dın gorevlılerıne ağırlık verenler mı, ya da laıklık ılkesınden ödun vermeyen yönetıcıler, oğretmenler mı onlar gıderek azalmıyor mu, bıreysel savaşlar denıze yoğurt çalmaya benzemıyor mu derken Nasrettın Hoca gulumsuyor Ya tutarsa dıyor Guneşe doğru bir kulaç daha atıyorum Denktaş, uluslararası alanda ızlenecek stratejı konusunda Ankara ile sıireklı danışmalara onem vermekle bırlıkte, Ankara'nın kendısını frenlemek ıstedığı bazı durumlarda Turkıye'yi dınlemedığı oluyor. Denktaş bu durumlarda ' 'A navatan'' kamuoyunu yanına almaya özen gosterıyor. KKT Dünyanın En Genç ÖZAL KKTC PARLAMENTOSUNDA özal'ın temmuz ayı başmdakı KKTC gezisl "yavru vatan"da buyuk yanktlar yarattı. özal'ın Turkıye'de uyguladığı "ekonomik modeV'ı KKTC'ye "vygulanmast gereken örnek" olarak suhması, KKTC'dekl muhalefet çevrelerınde tepkıyle karşılandı. özal'ın KKTC parlamentosuna gelışı sırasında bazı uyelenn ayağa kalkmayarak tepki göstermeleri Ise hâlâpolitik tartışmalara malzeme oluyor bir etkısım "dogal" karşılamakla bırlıkte, TOrkıye'mn hıçbır konuyu KKTC'ye "dayatmaya hakkı olmadıgını" söylüyor CTP lıderlığı, zaman zaman Türkıye'ye karşı sert tavırlar alabılıyor Denkıaş, kuzeye yönelırken, CTP lıderı ve yönetıcı kadroları da daha çok güneye bakıyorlar Çünkü, federasyon Ulküsüne sonuna kadar bağlılar Denk taş'ın Rumlara dönük "hissiyat"ını paylaşmıyorlar Denktaş da, bu nedenle CTP'nın yönetıcı kadrolanyla bütün köprülerı atmış durumda Denktaş, CTP ıçınde "Turkiye ile kopnılerin uçurulmasım" isteyen bir "kutuo" bulunduguna ınanıyor CTP yönetıcılerı ıse bu suçlamayı gerı çevırıyorlar ve kar şılıgında Denktaş'ı "şovenlik"le suçluyorlar 3 Ortada yer alanlar Bu görüşte olanlar, Denktaş'la CTP'nın temsil et tıklerı farklı çızgılerın tam orıasında yer alıyorlar Bu gruptakı çogunluk, sosyal demokratlardan oluşuyor Türkıye'yı eleştırmekten çekınmıyorlar, an cak eleştırılerı CPT'nınkı kadar sert çızgıler taşımıyor Bu kesım, "madem bagımsız devletimizi kurduk ve Turkiye bizi lanıdı, rbu takdirde anavatan, KKTC'nin bagımsı/lıgına ozen goslermelldir" dıyo Toplumcu Kurtuluş Partısı Genet Sekreterı ve Lefkoşe Beledıye Başkanı Mustafa Akıncı'ya gö rc "TurkıyeKKTC illşklleri son derece hassas bir konu Ne yazık ki, surekli istismar edilmek isteniyor Bu lllşkllerin, saglam bir zemlnde, kar^ılıklı dayanısma içınde, kardeşçe bir ilişkıyc donuşturulmesi gerekiyor 'Akıncı, ayrıca Türkiye dekı hukümetlerın geçmışte KKTC'dekı partıler arasında "aynm" yapmadığını hatırlatarak, "Maalesef bu geienek Turkiye'de özal hukumelinin kurulmasıyla ortadan kalktı Çunku ANAP iktidan buradaki Ulusal Birlık Partlsi'ni kardeş parti olarak görüyor ve ona yardımda bulunuyor" şeklınde konuşuyor PSİKOLOJİK FAKTÖR LTKİLİ Sıyası çevrelerde değışık şekıllerde algılansa da, TUrkıyeKKTC ılışkılerı nın cn temel özellığı, güçlü ve sağlam bir yapıya sahıp olması Bu ılışkıler özellıkle halk katında çok güçlü Ancak Türkıye'ye bağlılığın gUçlü olması na karşıhk, Kıbrıs TUrk toplumunun ayrı bir kımlık taşıdığı ve bu kımlığını korumak ıstedığı de kuşkusuz Örnegın Lefkoşe'de tıcaretlı ugraşan Necdel Baha, "Ben şahsen kimligimizin korunmasından >anayım" dıyor "Bizler hepimi/ lurklugumu/le iftıhar ederız Anavalana sonuna kadar baglıyız Ancak Kıbrıs Turkunun daha modern bir havası vardır Bizim Avrupa'ya uyumumuz daha fazladır Bu korunmalıdır " Kıbrıs Türk toplumunun "kimliginı koruma" çabası çevresınde belıren "nazik" bir konu da TUrkıye KKTC ılışkılerınm "pslkolojik" boyutu "Kıbrıs Türk toplumu, Turkiye'nin resmi ve sivil temsilcilerinin kendisi hakkındakı yargılan konusunda son derece duyarlı Başbakan Turgut özal'ın KKTC /ivareline katılan unlu işadamı Ali Koçman'ın "KKTC'jl gordukten sonra ben de Istanbul'a donuşumde Yenıkoy'de 130 bin kişilik kendi lumhuriyelimi ılan edeıegim" şeklındekı sözlerının Kıbrıs TUrk toplumunda derın ızkr bırakmasını örnek olarak verebılınz Koçman'ın bir lstanbul gazetesı nın ıç sayfalannda ıkı Uç satır halınde yayımlanan bu sözlerı, Kıbrıs Turk toplumunda günlerte konusuldu Lefkoşe nın ılgınç sımalarından Ali Korun(49), "Halk Ali Koçman'ın sözlerı nedeniyle galeyana geldi Hakkımızda boyle konuşabllmcsini nefrelle karsılıyorum" dıyor Ali Koçman ın söz lerı gıbı Başbakan Turgut özal'ın KKTC zıyaretı sırasında takındığı "açık sozlu" tulum da Kıbrıs Turk (oplumunda kalıcı ızler hırakatak nıtelıkıe gözükuyor Başbakan özal'ın (emelde belkı haklı olmakla bırlıkte, ekono mıye çekıdüzen verılmesı gereğını dıkkatlı bir Uslupla ıfade etmek yerıne parmağını Kıbrıs TUrk toplumunun gözüne sokarak, "Bu ekonomlk modelı uygulavacaksınız Yoksa yardımı keserim" şeklınde bir tavır alması, KKTC ye bir model empoze ettığını gızleme gereğını bıle duymaması KKTC de "Turkiye ile ilışkıleri" yenıden tartışma konusu halıne getırdı O kadar kı KKTC tanhınde ılk kez Türkıye'den gelen bir konuk, toplu nıuıı bellı kesımlerınce protesto edıldı Cumhunyetçı Türk Partısı mılletve kıllerı özal Meclıse gırdığınde yerlennden kalkmayarak ve kendısını alkış lamayarak ayrıta ddadan aynlışında uğurlamak ıçın havaalanına gıtmeye rek protestolarını sergıledıler Oysa, özal dan ön«.e KKTC'yı zıyaret eden T C başbakanları ve lıderlerı bu konuda dıkkatlı bir tuıum ıçınde olmuşlar ve Kıbrıs TUrk toplumu nun ıçışlenne karışııkları ızlenımını veretek açıklama ve davranışlardan tı ıızlıkle kaçınmışlardı örneğın, 1982 yılında dönemın Başbakanı Bulend UIUMI Lefkoşe zıyaretınde ekonomıde bir atılım yapılması gereğını vurgulamış, an cak bu mesajı verırken özal'dan çok farklı bir çızgı takınarak sözünü ettı ğımız ızlenımın doğmasını önleyecek dıkkatlı bir Uslup kullanmıştı Özal ın takındığı "mudahaleci" tutumu olası bir Türkiye KKTC ılışkıle rının ıç polıtıkada daha fazla polemık konusu halıne gelmesı ve Ö/al ın kaı kısıyla hazırlanan ıstıkrar önlemlen paketı üzermdekı tartışmalarda/'Turki>e'ye kar>ı olanlar", "Turkiye'den yana olanlar" gıbı bir cepheleşme ola sılığı belırmesı olanaklı bu polemıklerın, Türkiye KKTC ılışkılerını ' >aralaması" kaçınılmazdır Başbakan özal, bu konuda daha "duyarlı" bir tutum ızleyemez mıydı' örneğın, KKTC'ye ayak bastığı an "burada uygulayacagımız ekonomik model" yerıne "KKTt içın geçerlı olduğuna ınandıgımız bir model" dıye mez mıydı'' KKTC Başbakanı Dervış Eroğlu'nun kendısıne yazdığı ve IMF'ye gönderılen "nıyel mektuplan" ndakı üslubu çağrıştıran meklup, bu zıyaret sonrdsınd bırakılamaz mıydı7 Özal adada bulunduğu sırada yalnızca eko nomıde reform gereğınden söz etmekle yetınıp, tasarlanan ıstıkrar önlemle rı daha ılen bir tarıhe bırakılarak, Türkıye'nın bir model empoze eııığı gö 9 runlusunun doğması onlenemez mıydı Bu şekılde zıyaretın doğrudan bir hükümet krızıne yol açmasının önüne geçılemez mıydı1 tn a/ından bu soruların gundeme gclmesını önleyecek bir stratejı ızlen seydı herhalde Türkiye KKTC ılışkılerınm geleceğı açısından çok daha 'ha>ırlı' ulurdu Sedat Ergin yesınde geldığını hıçbır zaman aklından çıkarmıyor Bu bılıncın bir "dustur" olarak toplumda canlı tutulmasını ıstıyor TUrkıye'ye karşı tavır almayı "saygısızlık" addedıyor örneğın, KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş CTP mılletvekıllerının Başbakan Turgut özal'ı protesto etmelerını bağışlanama yacak bir davranış olarak görüyor "Birisı soylese kesinlikle inanma/dınf Turkiye Başbakanı gelecek ve bazı arkadaşlar Mecliste ayaga kalkmayacak Bu artık kendini bHmezliklır Ilangı pnrtiden olursa olsun, sevellm veya sevmeyelim, Turkiye'yı (emsil eden hangı bir makam geldiginde bu cemaal şimdiye kadar sevgiden, saygıdan başka bir şey gösfermis degildlr Bu guzel gelenek ilk kez bozulmuş oluyor " Denktaş'ın Türkiye karsısındakı bu genel tutumunun tek ıstısnası Kıbrıs sorununa ılışkın dıplomatık manevralarda belırebılıyor Denktaş'ın, ulus lararası alanda ızlenecek stratejı konusunda Ankara ile süreklı danışmalara Onem vermekle bırlıkte, Ankara'nın kendısını frenlemek ıstedığı bazı du rumlarda Türkıye'yı "dinlemedıgi" oluyor Denktaş, geçmışte kendısınden ödün beklenen bazı senaryolar karşısında bu tutumunu bırçok kez sergıle dı Ancak, Türkıye'yı "dinlemedlgl" bu durumlarda da Denktaş kendısın den yana olduğunu bıldığı "Anavatan" kamuoyunu yanına alarak tavrını tek başına değıl, Türk kamuoyunun desteğıne dayanarak ortaya koydu 2 "Anavalan"a mesafeli bakanlar lkıncı grupta, Denktaş ın Türkiye kar şısındakı çızgısının muhalıflerı, bir başka deyışle "Anavatan karşısında boynumuz kıldan Ince degUdir" dıyerüer gelıyor Bu grupta daha çok sıyası yelpazenın en solunda yer alan radıkal Cumhunyetçı Türk Partısı'nın yönetı cı kadroları yer alıyor CTP Genel Başkanı Özker Özgur "Iki ayrı devlet arasındaki İllşkiler nasılsa, Turkiye ile KKTC arasındaki illşkiler de oyle olmalıdır. Bunun blrinci koşulu da içişlerine kanşmama ilkesine bağlı kalınmasıdır" dıyor özgür, "kıillürel mlras" nedenıyle Türkıye'nın bellı Ecevît: Maraş'ı açmanın (Baştarafı 1. Sayfada) ra'ya "Lutfen bizi frenlemeyin" mesajını göndermesıne karşılık, Dışışlerı Bakanhğı dün KKTC Cumhurbaşkanı'nın bu sözlerı konusunda herhangı bir yorum yapmamayı ycğledı ve sessız kaldı Bu arada eskı başbakanlardan Bülent Ecevıt de bir açıklama yaparak, "Bence Sayın Denktaş'ın duşuncesi yerindedir. Maraş'ı yerleşime ve işlelmeye avmanın zamanı artık gelmiştır" dcdı "Kıbrıs lurklerinin şımdiye kadar buyuk bir iyi niyet gostererek Kıbns'ın yuksek ekonomık deger taşıyan bu yoresıni kapalı tuttuğunu, ve bir federal çozume varılması durumunda buradan Rumlann da yararlanabilmelenni ongorduğunu" hatırlatan Ece vıt, "Fakat, Rum tarafı, Turklerin bu konudakı iyi niyetıni de istismar etmıştir. DSF MKYK'sının 20 temmuz tanhınde belırttigi gıbı, bu bolge Kumlann uzlaşmaz tutumu yuzunden daha yıllarca çurumeye bırakılamaz" dedı Etevıt, daha sonra DSP'nın Maraş konusunda önerdığı yön temı hatırlatarak, şunları söyledı "Ku7ey Kıbrıs Turk Cumhuriyeti belirli bir tarih saptamalıdır. Bunun çok ilerı bir tarıh olması gerekmez. Örnegın, eylul veya ekım ayı ıçınde bir gun saptanabilir; ve, eger o tarıhe kadar, Kıbrıs Rum Yonetımi, Bırleşmış Milletler Genel Sekreterı'nin onerisı çerçevesinde, eşit haklara dayalı, iki toplumlu iki bolgelı bir federal çozume, o arada Turklerın guvenlıgı ıçın gereklı onlemlere, kayıtsız şartsı/. razı olmazsa, belırlenen gunde Maraşın Kuzey Kıbrıs Turk Cumhurıyetı yonetiminde yerleşime yaçılacagı, ve, o tarıhten itıbaren bııradakı turislık tesıslerın değışık ulkelerde bulunan sahipk'rıııi1, (esislerını onarma ve ışlctmc ızni verilecegı açıklanabılir. Gelenler gelir, gelmeyenler de lesislerinın mulkıyetinden vazgeçmış sayılırlar, ve o lesıslcrın işletmeciliğlni Türkler ustlenir. Boyle bir yontem, Rumların, dıınya kamuoyunu Maraş konusunda Turklere karşı kışkırtabilmelennı onlemeye yeter kanısıııdayım. Çunku bu yontemle, Kuzey Kıbrıs Turk Cumhurıyetı, Birleşmış Milletler denel Sekreterı'nin gırışımını engellemış degil, tam tersıne, kolaylaştırmış olacaktır. Rum yonetimi, anlaşmadan kaçınmaya devam edecek olursa, Maraş'ın lurk egemenlığı allında yerleşıme ve ışletmeye açılmasının sorumlulugu Bırleşmış Milletler (penel Sekreterı'nin onerısını kabule yanaşmayan Rum tarafının uzerıne kalacaktır Bu durumda, topluınlararası goruşınelcr ılerıde yenıden başlasa bıle, Maraş'ın, artık dogal olarak, goruşme gundemı dışında tutulması gerekecektır. Maraş'ın statusu bir daha tartışma konusu yapılamayacaktır." Bartas: Sorumlu gazeteci, ülkeye zarar verecek olayları görmezlikten geiebilir İSTANBUL, (a.a.) Gazetecı Mehmet Barlas, "Jaguar olayı"nda bUyük bir çıkar gorülemedığını ve bu olayın büyük bir ıhtımalle bir komplo olabıleceğını söyledı Barlas, TUrk ba sınına büyük sorumluluklar düştügünü hatırlattı ve "Turkiye'de her an demokrasi kesilebilir" dedı Mehmet Barlas, Karaköy Rotary Kulübü'nün dün Pera Palas Otelı'nde yapılan toplantısında "GazetecUer Bayramında Basın" konulu bir konuşma yaptı Japon basınının, araştıncı gazetecılığın en ıyı örneğını sergıledığını kaydeden Mehmet Barlas, Japonya'dakı bazı ılgınç otosansür olayların dan örnekler verdı Gazetecıle rın araştırmadan yazmamaları gerektığıne ışaret eden Mehmet Barlas, gazetecılerın ıncelemeden, sorumsuzca yayından kaçınmaJarı gerektığını vurguladı Sorumlu bir gazetecının "kalemlnden kan damlaması" yerıne "topluma barış ve huzur getirme" ılkesını benımsemesı gerektığını behrten Mehmet Barlas, sorumlu gazetecılıkte ülkeye zarar verecek olayların görmezlikten gelınebıleceğını söyledı Barlas, "bir sure önce ellne geçen ve ulkenin onde gelen birçok işadamı hakkında adli soruşturma açümasına neden olabilecek bir belgeyi bu nedenle basına yansıtmadıgım" açıkladı Barlas, Jaguar olayında otomobılın maddı değerıyle orantılı bir çıkarla karşılaşılmadığını belırttı Bu nedenle olayın sadece Başbakan Turgut özal'ı yıpratmak ıçın düzenlenmış bir komplo olabıleceğı ıhtımalının ağır bastığını söyledı Barlas, Gazetecıler Bayramı'nın kutlandığı günde Türk basınında otosansür olayına dıkkatlerı çektı ve "Turkiye'de her an demokrasi kesilebilir. Burada basının buyuk sorumlulugu vardır" şeklınde konuştu. (Raştarafı 1. Sayfada) vede Şımon Pcrcs ile 2 Hasan' ın heyetler halındc toplam on saat görüşmüş oldukları öğrenıldı AP rjansının haberıne göre, 2500 km katederek gıttığı Fas' tan dönüşünde lsraıl Başbakanının keyıflı olduğu, buna karşıhk öncekı gete zırveyle ılgılı olarak televızyonda bir konuşma yapan Kral Hasan'ın sınırlı olduğu dık katı çektı Fas Kralı 2 Hasan, lsraıl Başbakanı'nın ülkesınden ayrılışından sonra televızyondan yayım lanan konuşmasında görüşmele rı "basarısız" olarak nıtcledı Fas Kralı, başansi7İığın, lsraıl Başbakanının FKÖ'nun lsraıl tarafından tanınması ve îsraıl'ın ışgal altında tuttuğu tüm Arap toprakldrından çekılmesı yolun dakı Arap yaklaşımını reddet mesınden kaynaklandığını bıl dırdı Fas Kralı, lsraıl Başbakanının bu tdleplerı reddetmesı üzerıne göruşmelere son vererek, Peres'e "gule gule" dedığını belırttı Sınırlı bir ses tonuyla konuş tuğu fark edılen Kral Hasan, Pe Zirve sonuçsuz Ozel okula (Baştarafı I. Sayjada) madıkları ıçin bazı okullarda bu uygulamaya konmuyor" bıvımındekı soruya ıse Bakan Emıroğlu, şu karşılığı verdı "Bu, oldukça onemlı bir konudur. Bakanlık olarak da uzerınde duruyoruz. Velılerden bu konuda başvurular oluyor ancak yeteri kadar duyurulmamış olabilir. Bu nedenle konuya ılışkın bir tamım hazırlattırarak onumuzdekı gunlerde ılgılı yerlere göndertecegim" res ile görüşmesının çeşıtlı ülkelerde uyandırdığı olumsuz tepkı lere dc "çok ofkelendiğım" vur gulayarak şunları söyledı "Bu konuda kımseden ders almaya ıhtıyacımız yok, sorumlulıık bıze aittır." Kral, konuşması sırasında bu görüşmenın ABD'de yapılması ı^ın Başkan Ronald Reagan'dan önerı geldığıne de değınerek, Pe res'ın de katıldığı bu ısteğı kabul etmedığını kaydettı Gerekı,e olarak da "herhangı bir super devletin şemsiyesi altında olmak ıstemedığim" crtsterdı Peres, gazetccılcrc bu tcmasldrın gelecekte de yınelenmesı konu sunda Fas Kralı'yla görıış bırh ğı ıçınde olduklannı, aralarında kı göruş ayrılıklarına rağmen bu luştukları ortak bir nokta oldu ğunu söyledı Peres, "llerkı temaslarımızda sadece yaklaşımldrı değıl, ortak tormullerı de goruşeceğiz" dedı lsraıl Başbakanı, 2 Hasan' dan söz ederken "barışı candan isteyen ve arayan bir kimse" dc dı ve kralın kendısıyle göruşme yı kabul etmekle "sıyasal cesaret" gösterdığını ılen surdu Peres'ın Td Avıv'e dönüşun den kısa bir süre sonra lsraıl yet kılılerı ortak bıldırıyı basına du yurdular Bundan bırkaç saat sonra da Rabat'ta aynı metın ya yımlandı Ortak bıldırıde, tardfldrın bir bırlennın sıyasal yaklaşımlarına herhangı bir çleştın yflneltmedeıı görüşmenın ıhtıyatlı bir dıllc ö7etını yaptıklan dıkkalı yor İETT pasomu kaybettım, hükümsüzdur CEM GÜRER (Baştarafı I. Sayfada) çıkanlamayacağı" ılkesını yerleştır meyı, ortak amaç olarak Basın Mes lek llkelerı (eskı adıyla Basın Ahlak Yasası) metnıne koyduklarını belırt lı "Bu amacın gerçekleşmesi, bir buçuk asırdan berı sıırııp gelen Basın Ozgurlugu mucadelemi/.ın kalıcı bir /aferf ıılasınasını saglayaıaklır" dc dı Ekşı, Basın Meslek llkelerı metnı nın daha da ıyıleştırılmesı ıçın, ga zetecılerın eleştırılerını bekledıklerı m Hasan Cemal, Guneri Civaoglu, Yalçın Do£an, Oktay Kkşı, Orhan Lrınç, Teoman hrel, Yurdakııl lın canıı, Oktay Kurtboke, Gungor Mengı ve Rauf Tamer'den oluşan Çalışma Grubu'nun bu cleştırılerı dc ğerlendıreceğını ddha sonra da bir "Kurucular" lopkntısı yapılarak metne son şeklın verıleceğını söyle dı Basın Meslek llkelerı tasarısının metnı şöyle BASIN MKSI KK İLKELERİ TASARISI Basın özgUrlUğünü, Ulkemızde ın santa yasamamn ve demokratık sıs temın temel şartı sayan bız gazctctı ler Anayasanın degıştırilemeyen maddelerı arasına, basın ozgurluğunu kısıllayıcı hıçbır hukmun gelırılemeyetcgı ılkesını yerleşlırimeye kadar mucadele etmeye kendi o/gur ıradelenmi/le soz vererek, Basın özgürlüğıinü, kamuoyunıın gerveklerı öğrenme hakkının bir ara cı sayarak, Halkın gerçeklerı öğrenme hakkını engellemeyı amdçlayan avık kapalı sınırlamalarla savaşmanın basın öz gürlüğünü koruma vt yüı.eltmenın doğal gereğı olduğuna ınanarak, Gazeteulıkte temcl ışlevın gervek lerı bulup, boznıadan, abartmadan kamuoyuna yansıtmak olduğunu no/ öııuııde tutarak Aşdğıdakı meslek ılkclerıne uyma yı sözünu ettığımı/ temel ınanvlaı ı mızın bir gereğı saydığımızı kamuo yu önünde açıklarız 1 Bir kaııuı nıutssesesı olan ga zeteı.ılık mesleğı bu mesleğın dışın da kalaıı özel veya ahlaka aykııı anıav ve vıkarlara alet edılemez 2 Kışılcn ve kuruluşUn cleştı rı sınırlarının ölesınde kui,ük duşu ren aşağılayan veya ıtlıra nıtclığı la şıyan ılddelere yer verılenıez 3 Kışılerın ö/el yasamı, kamu vı karlaııııııı gereklırdığı durıımlaı dı şında, yayın konusu olamaz 4 Genel ahlak aıılay^ıııı dııı duygularını, aıle kurumunun lemel Basın nıeslek dayanaklarını sarsıcı ya da ınutıu, kışılerın cstetık duygularını örseleyıcı yayın yapılamaz 5 Soruşlurulması gazetecılık ulanakları nınde bulunan habcrler soruşturulmaksızın veya soruşturma nın hangı ııedenlerle sonuç vermedığı belırtılmeksmn veya doğruluğuna emın olunmaksızın yayımlamnıa/ 6 Kamu yaran gerektırmedıkı,e saklı kalnıası kaydıyla verılen bılgı ler yayunldnama/ 7 Gazetecı, kaynaklarının gızlılığını korur Kaynağın kamuoyunu kışısel, sıyasal ekonomık vb neden lerle yanıltmayı amaçladığı haller bu nun dışındadır 8 Yayın tarıhı ıçın konan zaman kaydına saygı göslerılır 9 Ilan ve reklam nıtelığındekı yayınların bu nıtelıklen ts.reddüde yer bırakmdyacak şekılde btlırtılır 10 Suçlu olduğu yargı kararıy la bcürlenmedıkct hıç kımsc suçlu" ılan edıleme? 11 Yasalann suç saydığı eylem ler, gerçek olduğuna ınandınu ıııa kul nedenler bulunmadıkça kımstye atfedılemez 12Hıç kımse, dını ınançları ır kı cınsıyetı sosyal düzeyı nedtnıy le kınanama7, ışağıldnamaz r 11 Bir yi} ının dagılıın sü eu ta mamldnmddan, başkası onu kendi urunuymüş gıbı kamuoyuna suna maz 14 Ga7eteu, mesleğın sdygınlı ğına gölge düşürebıletek yöntem VL tutumld haber araştırmaklan sakınır 15 Yayın organlan yaıılış ya yınlardan kaynaklanan ccvap vt ıck /ıp hakkına saygı duyaılaı İtRECEK (Baştarafı 14 Sayfada) bölümlük bir fılm yayımladı Türkıye'ye dönuk ağır suçlama lara yer verılen bu tılmde Bıtlıs, fcrzurum ve Van.Ermenıslan sı nırları ıçınde gösterıldı 5 Son donemde Krmenistan C ııınhurıyetı'ne gıden Moskova'da gorevli yabancı dıplomatlara resmı gorevlılerce buradakı soykırım' anıtının Ermenistan'ın bolunmuşluğunu sergiledıgı nnaltıldı. ANKARA Nt DUŞUNUYOR? Son ıkı yıl ıçınde gö7İenen bu artışa karşıhk Ankara'nın bir bııı ardına yaptıgı gırışımleı ve konunun Turk kaınuoyunda du yarlık yaraiınası uzerıne sö/ konusu yayınlarda ve açıklamalarda bir "duraklama" olduğu gözlenıyor So/ konusu eğılımın şımdılık duraklamasına karşıhk bırbırı ardına gehsmelerın Ankara'da yarattığı "rahatsızlık" ortadan kalkmı> degıl Ankara, söz ko nusıı yayınlar karşısında Sovyel ler Bırlığı ne su görtışlerı vurguluyor "1 lurkıye'nın toprak butunlugıınu hedef alan ve resmı çevrelerce ıfade edılen goruş ve açıklamalar Furkıye ile Sovyetler Bırlığı arasındaki ıyı komşulıık ve doslluk ılışkılerınm rııhuna ters duşmektedır. Sov Özal yetler Bırlığı, yalnızca komşu oldugu ıçın değıl, özellıkle Avrupa Guvenlık ve Işbırlıgı Konteransı'na uye ve llelsınkı Nihai Senedı'nı imzalamış bir ulke olarak bu konuda dıkkatlı davrannıak durumundadır 2 Söz konusu yayınlarda ve açıklamalarda dıle getırılen ıddı alaı Ermenı terörıstlerın eylem lerıne gerekçe olarak sundukları görüşlerdır Dolayısıyla bu açık lama ve yayınların çıkması, Er menı teröııstlerın yaptıklan propagandanın tcşvık edıldığı yolundakı ıddıaları güçlendıı mektedır" Türkıye'nın bu görüşlerını önumüzdekı hatta Başbakan Turgut Özal'ın Kremlın'de yapacağı görüşmeler sırasında Sovyeller Bırlığı 'nın en üst yonetıcılerıne aktanlması beklenıyor Balkan Turklerı Dayanısma ve Kılltür Derneğı Genel Başkanı Mehmel (, avuş, Başbakan Turgut Özal'ın Moskova'yı zıyaretı sırasında yapılacak görüşmeler dc, Bulgarıstan Turklerı dramı nın öncehkle gundeme getırılme sıııı ıstedl İETT pasomu kaybettım, hukumsuzdur GÖKHAN UYAMk (Ba)tarajı 1. Sayjada) yenı bir uygulama başlaitı Satış sözleşmesınde pcşınat bedehnın yuzde 50'sını dovı/ olarak verenlere Tuık 1 ırası ılc başvuranların sayısına bakıl maksızın konut tahsısının hemen yapılacağı lıııkmu yer aldı Bankanın sadece yurtdışında valışan ışçılere yönelık olması duşüncesıyle basldttığı dövızle satış uygulaması amacından çı karak kaynağı neredcn olursa ol sıııı dövızı getırene satış ştklınt. dönuştu Dövi7İe sözleşmeyı tı.şvık eden bu tur bıı uygulamanın gıdeıek bırçok kurum taratından örnek alınması da mumkün go rünuyor Konutta İLAN ANKARA TELEFON BAŞMÜDÜRLÜĞÜ'NDEN 1 BaşmUdürlUğümüzUn ıhtıyacı olan 46 kalem hırdavat malzemesı kapalı yazılı tcklıt mektubu almak surctıylc satın alınacaktır 2 Bu ıse an >aılııanu Başmudürlıığıımüz Malzenıe Müdürlüğü n den temın edılebılır 3 lhale 7 8 1986 günü saat 15 OO'te başmüdürlüğümüzde yapıla L.ıktn 4 Geuken leklılleı kabul edılmız * > Ba>müdurluğUmüz ıhaleyı yapıp vapmamakta serbesttır Basın 24M0