Katalog

CUMHURİYET/6 8 HAZİRAN 1986 Mudanya "azgelirli" çadırcıların cennetî Açık deniz kıyısında kurulu olan Mudanya 'yı ne yerli ne de yabana turist, keşfetmiş. Kasabaya rağbet edenler çoğunlukla Ankaralı yazlıkçılar. Fazla konaklama tesisinin bulunmadığı Mudanya'da ilk pansiyon bu yaz açılacak. Mudanya'nın doğasından ve denizinden asıl yararlananlar ise Bursalı "az gelirli" çadırcılar. 2025 bin liraya kiraladıkları araziye kurdukları çadırda butün yazı geçiriyorlar. ASİYE UVSAL MLD<VN\\ Guneş, Mırlıva kıyılarını ısıtmak ı^ın bu\uk çaba har cıyor Kı>os Kralı Filıp'ın damadı Prosyas, boşuna guzei kansının ddını vermemış bu kıvılara Tum sahıl şe rıdı sessız koylar, oykulu kayalarla dantel gıbı onılu Tcpeleme yesıl dağ lar kıyıya dıklemesıne ınıyor lndık len yerde vamaçların rengını alan serın sularda kaybolupgıdıyor kıyılar acı veşıl çamlar vamlann sokulduğu yerlerde zeytın ağaçlan ve >er yer makılerle örtulu "Tatlı sert" dalgalar öykulu kayalara vurup vurup kaçıyor Sessızlığı bozan tek olay bu Bu çekıç sesı de neyın nesı Prenses Mıriiya'mn kıyılarında Anlajilan kapıp kovverdık kendımızı Mırlı>a'nın ılk kurulduğu VIılattan Oncesımn 1400'lu yıllarında değıiız Prenses Mırlıya'nın vaşadığı çağlarda da değıl Daha sonra avnı .yerde kurulan <\pamva ve Monıan ya kentlen de çok genlerde kaJdı 20 yuzvüdayız ve burası adj Mırlıya ıken çok kez el değıştıren, yıkılan, yenı DIŞ BASINDA TÜRKIYE MUDANYA'DA YATAK FÎYATLARI T c M İ z e l O t e l Tel (2574) 1653 24 yataklı İkı yataklı oda 2 100 TL Ûç yataklı oda 2 500 TL (Kahvaltı yemek ftyatiara dahıl değıldır Mutfak var, tüp verılıyor) M o t e l K ö k s a l T e l (2574)2192120 yataklı Bır kışı 6 000 TL İkı kışr 12 000 TL (Yemek ve kahvaltıfiyatlaradahıl değıldır) K o ç O t e l Tel (2574)104634 yataklı Tek yatak 1 300 TL Ikıyatak 2 1 0 0 T L ,(SK30 KUMCAKA KOVU masrarım oldu. fcvı berbal ettı. Guzelyalı'da e>i olan herkes boyle mevsimlik kıraya verir." ı Kıyas hrm ,"W£NIK0Y tARNAVUTKOY I azlıkçılık Mudanya va vabancı turist gelmıyor Çunku veterlı konaklama tesısı yok Mudanya'nın "gecıcı" yerlı tunstı hafta sonları Bursa ve Eskışehır' den gelıyor "Gerçek" yerlı turıstı ıse, ağırlığını Ankaralılann oluşturduğu yazlıkçılar Beledıve Başkaru Akturk "Yuzde 80"i yazlıkçı. Vazlıkçı para degil. yuk grtinyor Yaza hazırlanırken once temıziıkçilenmizin savısını arttınyonız. Yazlık inşaallan suruyor. Sadece Mudanya'nın içınde 3 bin 500 tane suren inşaat var" dıvor Mudanya bır tanm ılçesı İlçe halkının yuzde 70*ı zeytınle geçınıvor Akturk, coğrafı yapısı nedenıyle M J danva'da sanayının daha çok gelış meyeceğı görusunde. Tunzmın geleceğı ıse "şımdilik" pek parlak olmamakla bırlıkte kaıanbk da gorunmuyor Akturk, konaklama alanında vatırım yapmak ıçın uç özel sektör gırışımının olduğunu bıldırıyor Abdulkadır Koç da, "Beledıye yer gosterirse bu işi gorev bilinm" dı>or Mudanya merkezınde ılk dıkkatı çeken yapılar yaklasık bır kılometre uzunluğundakı kıvı şerıdı olan Sıemens ıle Petrol Ofısı ve Turk Petrol' un dolum tesıslerı, bır de "Çin Seddi"ne benzetılen vazlık bloklar Sıemens'ın cnunden baslayarak Guzelvalı'ya kadar uzanan sahıl, sapsarı kuma sahıp Sıemens'ın önunde kalan 1,52 metre enmdekı kumsal ıle vazlıkların arasından gırerek ulaşılan kumsaldan vararlanmak olası Paasiyon Esman Necdet Tel (2574) 1021 15 yataklı Fıyatlar daha saptanamadı Dolar ve mark kabul edılecek KURSUNLUKOYU Türkiye'deDünyada Mudanya'ya gitmek... Turizm tstanbul 'dan cumartesı pazar dıştnda var Otobus ucretı 150 Iıra, mınıbUs 200 her gün akşam saat 18.00'de, ayrıca cu Iıra ma ve pazar gıinlerı saat 09 00'da MuCumartesı pazar dışında her gun lstandanya 'ya; Mudanya 'dan pazartesı, bul'dan saat 09.30 ve 18 OO'de, Bursa'cumartesı ve pazar dışında her gün sabah dan 08.30 ve 17.OO'de karşılıklı uçak saat 07.00'de,ayrıca cumal7 OO'de, cu kalkıyor Cumartesı günku kalkış tstanmartesı 09.00'da ve pazar gunu 15 OO'te bul'dan saat 09.00'da, Bursa'dan İstanbul'a gemı kalkıyor. Mudanya ts 10.30'da tstanbul Bursa arası uçak ulatanbul Mudanya arası gemı ulaşım uc şım ucretı 10 bın Iıra retı I5OC Iıra tstanbul Bursa arası oıobus seferlerı Mudanya Bursa arasında yanm saatte fırma ve rekabet ortamına göre 1200 ıle bır karşılıklı otubus ve mınıbus seferlen 1600 arasında değışıyor olmaz" dıve öfkesını dıle getırıyor Her gun gıttığı kahvenın bır koşesın de bahk ağj oren ^9 40 vıllık balıkçı Alı Dcmırkan, Vludanva'da balığın tukendığı goruşunde "\sfaltta balık varsa. denızde de o kadar" dıvor ve balık a\ı meraklıları ıç n "Karagoz, lufer bulabilırler" djye eklıyor Mudanva'da topu topu bır tunstık belgelı motel var Vaan lımanda \Lk boşaltımım denetleven şırket yonetı cılennın kaldığı Koç Otel'e bır de yer lı turıstler eklenı>or Temızel Olel. ço ğunlukla sezonluk rezerve edılıyor Her ikı otel ıle turıstık motelde "şımdihk" \er var Beledıye Başkanı Akıurk. ılçenın açık deniz kmsında kurulu olması eğer bır kışı karışık et yer, vanında yanm kuçuk rakı ve bır salata ahrsa 1250 Iıra ode\erek lokantadan avnlabılır Balık ısterse ı> defışır Hesap 7501000 lıradan başlavarak artmava başlar Balık pazarhğa bağlı Balıkçıların verdığı bılgıye gore, bır kı lo karagoz, mırmır ya da luferın lokantava gırışı 34 bın Iıra TANRIBAŞLARI \emrut Dap'nın tepesindeki Tann baslan zaman içinde aşınmış. En son 24 yıl once, Kader Tannçası 'nın kafası diismüş. cennetı olduğu bıldınlen kazan mevkıını. uç kılometre uzunluğunda doğal kumsalı olan \e tarıhı bentıvle ruzgâra kapalı Esence (Eşgel) KovıT nu, Serez Burnu'nu, çam ormanla rı>la kaplı Kapanca Lımanı'nı ve Zeytınbağı (Tınhe) Beledıvesi'nın kı vılannı ardımızda bıraktıktan sonra eskı adı Sığı olan Kumvakadan an latmava başlayaiım Deniz, yeşil ve beton Kumvaka, Mudanya va kıvıdan 6 kılometre uzaklıkta Burava Navralı me\kıı de denıvor Ko\. vadının ıç lerıne doğru verleşmış Ağaçlardan zor seçılıyor Deniz ıle yeşıl arasm LzunvaTi kovunda, denızden ula şabılenler ıle karadan yol bulabılen lere doğal bır kumsal var Kocakarı kavasını gende bırakırken, Vlanka fa kayasına ulaşılıvor Burada, bele dıvenın kamvonlan adeta ılçe vople rını Vlankafa kavasının başından aşağı boşaltırcasına tepeden dökuve rıvor Kavanın dıbınden ırılı ufaklı mağaralar başlıvor I95O*lı vıllara ka dar bu mağaralarda fok balıklan vaşarmış Erol Darcan, fok balıklarını anımsıvor ve son fokun olu bulunduğunu söylu>or Mudanyalılar, hamıle olan son fokun doğuramadığın dan ölduğu gonışünde Çıftekavalar geçıldıgınde. Mudan vagozukuyor Çıftekayalar'ın bulun y a d ı r turizmi MudanyaGemlık arasında uzanan sahıl yolu 25 kılometre SaJt özel otoyla ula$ım var Guzelvalı dan son ra sahıl boyunca zeyıın, ıncır ve erık ağaçlan arasında ılerlenıyor Yol ıçın pek "duzgun" denemez, ama hıç ol mazsa asfalt Altınkum Koyu ıle bırlıkte Mu danyalılann sovledığıne göre yaz a>larında çadır kavnavan kıyılar baş lıyor "Kımlerin kaldıgı bellı degıl" denılen Kızılay Kampı geçıldıkten sonra Altınta$ Kovu na gelın.yor Burada Altıntaş köyu evlen tepelerde, vazlıkçılann evlen kıvılarda Guzelyalı'dan başlayan doğal kumsal, yer yer kayalıklı burunlarla kesılse de, Kurşunlu ve Gemsas'a kadar surecek Kıyı boyunı.a zeMinlık ler arasında gozuken beton duzluk ler ve barakalar "çok az" gelırlı verlı turıstier ıçın Beton duzlukler ıse çadırlar ıçın hazırlanmış Mudanya'va bu vıl çadır kurmava geien ıtk aıle Beyaz ve Karasu aılele rı Bu ikı aılevı, kargaderesı mevkıı denılen yerde bır zeytınlığın cadde kı vısına çadır kurarken tanıdık Bur sa'da Tamek Konserve Fabrıkası'nda ışçı olarak çalışan Mumin Karasu, "Bu yıl dorduncu kez gehyorum. Bilakis çocuklar rçın. Buralan > u n dolar" dıyor Bursa'da postanede çalışan Ekrem Beyaz, "Çadır yerlerine 30'ar bın lira oduyoruz. Vazın Kurşunlu'dan Bursa'ya dırekt beledıye otobusu kalkar. Bız de rahatlıkla tşımıze gıdebılınz" dıve eklıyor Nıçın bu kadar erken geldıklenni de, Mu mın Karasu'nun eşı Muammer Kara su, "Yer kapmak ıçin. Sonra arkalara kalıyoruz" bıçımınde açıklıyor Mezopotamyu yı seyretmek Dunyanın, ınsan elınden çıkma en ganp yapılanndan birını görmek ıçın "çaba" harcamak gerekıyordu aslında. Ama Nemrut'un yakınına kadar araba ıle gıdecektık demek kı? Yakın zamanlara kadar tepeye çıkmak ısteyenler ıçın tek araç vardı Katır. Şımdı bıle yenı yol çoğu zaman karlı O yuzden temmuz veya ağustosta gıtmenız gerek Bense mayıs sonunda Adıyaman'daydım Bu mevsımde İcumar Dağa yolculuk ıçın Kâhtaya kadar dolmuş Sonra, arabanızı sevıyorsanız yıne dolmuş. Tırmanmaya sabaha karşı bajladık. Bana bır öğretmen yol göstenyor Hava hem soğuk hem de ruzgârlıydı Aslında yamaç bır kaç yuz metre var yok Ama ızsız Tepeye çıktığımızda ıse hıç de İngiliz OBSERVER gazetesinin ekinden: 9 Dolar ve mark kabul edeceğim Mudanva'da pansıvonculuk gelışmemış Bu vaz ılçenın ılk pansıyonunu Esman Necdet Şen avacak 125 yıllık bırevı 11 mılycn Iıraharcaya umduğum gıbı bulmadım Tanrı başlannın arkasında daha bır 50 metrelık tepe var Herhalde Tanrı baslarını ısmarlayan Kral Antioh'un mezarı. Ama girışı bulunamamış, kazılamamış Tanrılann kafalan ıse zamanla hemzemın olmuş. En son 1%2de Kader Tannçasrrun kafası duşmuş Ama bu halıyle bıle hepsı ınsan boyundan yüksek Antıoh burayı nasıl yaptırabılmış? Merhalde bır ordu sayısınca ınsanla? Şafak sökerken tepenın cıvara hâkımıyetı daha da bellı oldu Mezopotamya'ya bakıyorduk. Bır zamanlann en verımlı ovalanna Gelecek on yıl içınde en venmlı yerlerden olacak ovalara Guneş doğuverdı Ve bır fınnın kapağı açılmış gıbı oldu UYGARLIKLAR ULKESI ANADOLU ERHA\ AKYILDIZ Alacahöyük'te soylu beylerin mezarları Madenın, ınsan yaşamındakı önemlı yennı alması, BakırTas Çağı djye adlandınlan donemde ba$larsa da, kullarumın gıderek yaygmlaşması, Eskı Tunç Çağı dıye adlandınlan evreye rastlar Günumuzden 4 buı ıle 5 bın yıl öncelenne rastlayan bu çağda, ınsanlann yaygın bıçunde kullandıklan maden, bakırkalay kanşımj olan "Juoç" olmakia bırlıkte, başta alun ve gumüş gıbı değerlı madenler olmak uzere, hemen tum madenler "dokme ve dövme" teknığıyle ıslemlebılmektedır Uretılen yapıtlar, olaganustu nıtelıktedır Madencılığın gelışmesı ış bölümune dayah kent yaşamımn da ba^lamasını sağladı Bu oluşum gıderek ılk bağımsız beyhklenn, ılk sıyasal örgütlenmelerın hazırlayıcısı da oluycrdu Malatya yaJcınlanndakı Aslantepe. bu çagın ılk evresıne tarıhlenen önemh bır beylık merkezıdır Bu çagın son evrelerınde Anadolu'dakı en buyılk geüşmelerı ıse Orta Anadolu Bölgesı'nde görüyoruz Alacahöyuk, Hasanoglan, Mahmatlar, Horoztepe, Eskıyapar ve tkiztepe kazılarında çıkan maden buluntulan, Anadolu Uygarlıklan'run en seçlun örneklennı oluşturur AJacahöyük kazılarının en önemlı buluntulan mezarlardır O dönemde Anadolu topraklannda egeraenlık süren küçük bağımsız beylıklenn, beylenne ve vakınlarına aıt oldukları sanılan bu mezarlar, etrafı taş duvarlarla çevrılı bırer dıkdörtgen oda bıçımındedırler ölüler mezarlara "hoker" duruşu dıye adlandınlan, ana rahmmdekı bebeğın duruşu gıbı konulmuştur (Dızlen göğüslenne çekılmış durumda) ölüler, mezarlara armağanlan ve kullandıklan eşyalarla bırlıkte gömüldukten sonra, mezar odasırun üstü kalaslarla örtülmuş, daha sonra da toprakla kapatılarak normal bır dam gıbı çamurla sıvanmıştır AJacaiıöyuk'te yaşayan msanlann ölu gömme ınancındakı son aşama ıse kurban kesme asamasıdır Mezar odalannın üzen kapandıktan sonra kurban olarak kesılen bogalann baslan ve bacaklan mezarları n ustüne bırakümıştır Mezarlara ölulerle bırlıkte gömulen ölu armağanlan anlatüamayacak denlı görkemlıdır AJtın taç, çeşıtlı altın kaplar, değerlı madenlerden yapılmış son derece guzel süs takılan, boğa ve geyık yontulan, ölülenn kulaklarına tıkanan altın tıkaçlar, çekıç ve baltalar, çeşıtlı dınsel sımgeler, muzık aietlen gıbı bu mezar buluntulanyla, Kafkasya'nın Kuban bölgesındekı Maıkop'ta bulunan ve "Kurgaa" dıye adlandınlan mezarlarda çıkan buluntular arasında yakın benzerhkler bulumnaktadır Daha öncekı çağlarda pışmış toprak ve taşlardan yapılan "Ana tannça" heykelcıklennın, bu çağda daha bır sıtılıze edıldığı ve değerlı maden ve taşlardan yapıldığı görulmektedır Büyuk çoğunluğu mezarlarda bulunan bu heykelcıklerden gUnumuze ulasan en ünlusu Hasanoglan'da bulunan heykelcıktır Hasanoglan heykelcığuıde, tannçanın gövdesı üzenne çapraz olarak konulan altın serıt, tannçanın gıysısıyle bırlıkte ılgınç bır görılnüm yansıtır Islahıye bölgesındekı Gedıklı'de yapılan kazıların sonuçlan, bu çağ ınsanının ölu gömme ınanışıyla ılgılı önemlı buluntular vermıştır Bölgede bulunan 6 mezar odasından 5'ı daha önce soyulmuştur. Bölgede bulunan ve ölü kulü kaplarım ıçeren bır başka mezarlık ıse (Kremasyon mezarlığı) Anadolu'dakı ölu yakma geleneğmın bılınen en eskı örneğıdır Buluntular, cesetlenn kısmen yakıldığını, bır sıvıyla söndurüldukten sonra bır beze sarılarak armağanlanyla bırlıkte ölü kabına konulduğunu göstermektedır Anadolu'dan bırkaç örnegını sunduğumuz Eskı Tunç Çağı yerleşım merkezlen, salt bunlarla da kalmamaktadır Troya'da yapılan kazılar da, bölgenın aynı dönemde gehşmış bır merkez olduğunu göstermekteduElazığ yakınlannda Pulur'da, Keban bölgesındekı Norşnn Tepe'de, Haabektaş yakınlanndakı Sulucakaraboynk'te, Ahlatlıbel'de, Karaoglan'da, Eskiyapar'da, Eskışehır yakınlanndakı Demircıhoyuk'te, Batı Anadolu'da KarataşSemaboyuk'te, BabakoyYorian'da, Beycesultan'da, At>on vakınlarındakı Kusura'da ele geçen zengın buluntu ve bügıler, saydığımız yerlenn de Eskı Tunç ÇağYnda önemlı yerleşım merkezlen olduğunu kamtlamaktadır İLK YERLİ TURISTLER Beyaz ve Karasu aiUlert Mudanya'nın ilk çadırcı ytrli turistleri. Dtniıe yakın yer kapmak içm erken geldıklenni soyluyorlar (ustte). Mudanya Beledıye Baskam Hastm Akturk (solda) "Yatakyönunden çok buyuk eksiğimiz var"diyor. TARİHÎ TÜRK VE RVMEVLERİ Mudanya'nın merkezi, tanhi Turk ve Rum e\leriyle dolu. Bu evlerin buyuk bır bolumu kendı kaderlenne terk edilmifler. (sağda). den vapılan, sonunda Mudanva adını alan Bursa nın kı\ı kazalanndan bı n Çekıç, ahşabı dovmeye devam edıvor Çekıç sesı, ılerdekı veşıle gomulu ınşaatlardan bınnden gelıvor Bellı kı bıtını.e vılla olaı.ak Mudanva Temızel Otelı ve Resta uram'ımn ışletmecısı Erol Darcan1 ın kuçuk balıkçı motoruyla 40^0 metreaçıktan kjvıva paralel Mudan ya'va doğru uerlı>oruz Arada Mar mara Denızı'nın serın sularıvla ufak çaplı "zorunlu duş" vapıvoruz Du mende Erol Daaan ve bır Mudanvalı var "Turıstik" Mudanya gezımıze "az el değmış" dıve nııelenen ve vadır da suelenn oluşturduğu betondan bır set vuk;.elı>or Sıte ^ahıplen ko>a ;>et çekmekle kalmavıp, deniz kıyı^ına deniz araylarını ^ekeceklen ve belkı de daha rahat denıze gırebıleceklerı beton bır duzluk vaptırıvorlar 1} bu kadarla da bıtmıvor Istanbul'da park verı bulunamazken. burada boydan bo>a deniz manzaralı garaj lar var Mudanya Bcledıve Başkanı Hasan \kturk, bu vapılanmalardan haben olmadığını bOvluvor "Benım beledı>e başkanlıgım sırasında hıçbır \apılanma olmadı Olan varsa da bızım haberımız vok. 12,5 kılomelrelık sahılı kontrol elmek guç. Şikâ>el olursa degerlendınvoruz" dıvor duğu Arnavutkov, venı adıvla Yenıkoy'de, Mudanva nın tek ınsaiı vapısı plajı var Esman Necdet denılen bu plajın su>u hem tatlı, hem tuzlu kavnaklar mevkıı de denılen bu su larda tatlı su kaynakları olduğu bıl dırıhvor Çıftekavalar çevresınde kır langiv merı.an, lufer, ısıavrıt gıbı ba lıklar avlanabılır nedenıyle den.z mevsımının vok kısa surduğunu sö>luvor, "Sezon hazıran ajının ortalannda başüjor. e>lul başında bılıvor. Ajnca yatak >onunden çok buyuk eksığımız var" dı yor rak restore eden Şen, "Sadece dolar ve mark kabul edeceğim" dıvor Boylece Mudanva da da pansıvonculuk yolunda ılk adım atılırken, se zonluk kıralama almış yurumuş Eskı adı Burgaz köyu olan Guzel>alı Ma hallesf nde daırelerını sezonluk kırava veren bakka! Mehmel \iUmm (5'i) bu konuda şunları sovluvor "Daırelerimı 2.53 ajlıgına kirava venvorum. Dort daırem var. Kışın bırinde ben, bınnde biraderım, bınnde de peder ve valıde kalıvor. Yazın hepımız bırıne toplanıp olekıleri kırayi venyoruz. Pansıjonculuk teferruatlı ış. Bazısı eşyalı ıstıyor, bazısı yemek ıstıvor Bir \raba 20 gunluğune vermıştım. Kazancımdan çok Sejfeltın Aydın, çadırcıhk ışıyle uğraşıyor Bır devlet kunıluşunda ışçı olan Aydın, ek ışını nasıl yaptığını, "Once bir zeytin sahıbınden ver kıralıvorsun. Çadın>la gelenlere yer ve cerevan vcnvorsun Bir çadır yerinın MİIık kırası 2025 bın lira. Çadırlarda daha cok işçı kısıtıı kalıyor" bıçı mınde anlatıvor Kargaderesı'nde çav bahçesı ışleten Metamet Sevınç'ten de baraka sıste mını oğrenıvoruz "Toprak sahıbi bır ver gostemor. Yazlıkçı orava barakasını yapıvor. Her yıl 4050 bın Iıra kır» odeyerek yaz boyunca barakasında kalıyor." Kurşunlu çıkışında içınde duvardan duvara beyaz halıların, pınnç karvolaların, knstal avızelerın olduğu soylenen sayısız luks vıllayı geçtıkten sonra Gemsas'a ulaşılıvor Bıraz sonra uzaktan fabrıka dumanları gorulecek Yanınızdakıler de sıze "Gemlık gorundu" dıvecekler Akşamcılar kasabası Gerçekten de Mudanva, "akşamcılar" kasabası Ilçe kı>ibi bovdan boya deniz kazıklan uzerınde uzanmış ivkılı lokantalarla dolu Turıstık belgelı Palet Restaurant, Kov, Esman Necdeı, Çınar ve bırçokları koç Restaurant'ın ışletıcısı \bdulkadır Koc'un verdığı bılgı>e gore Balık yok denecek kadar az Vorenın balıkçılarını "»v" sozcuğu çok kızdırıvor 39 vıllık balıkçı Remzı Karadağ, "Ben balıkçı degılim, balık olmajan \erde balıkçı YAZ VE SAEU& P R ERDAL ATABEK Tatilde ishal olnıak Kannda bır rahatstzlık. Buruntu. Geçer, raerak edccck bir M şey yok. Derken, daha jıddcth bır kann ajnsı. Ne otayor?" demeyc kalmadan bir dışan çıkma duygusu. Tuvakte koşulur. Isbal "Blr şej dokunda püib», tshjü ^aafnat." Kann ağnsı durur, gcnc başlar. Buiub, kusma. Hafıf atcş yöksdmeşi. Ya. tatilindc ishdl> hastabkiar sık görulür, rahatsız eder, tatilın bütün keyfini kaçınr. Ne ki, bu ishalli bastabkJar geosl olarak bir iki gunde geçen türdendir. tshaJ yapan bırçok öflemlı hastalık var elbette Ama gencilikic yazın görüJen ishalü hasialıfclar mikroplarîa oîuşan "i^«stro««terifTenür, ya da çogu bcsinkrden ahnan toksik (zrtlrtl) türdür. Hastahk belirtileri birinin beazcridir: tshal, bulanü, kusma, haJsizük, ateş. Bazcn belirtiler çok şiddetlidir. Hastayı sarsar, kusma ve ıshalk buyük miktariarda sutuz kaybına yol açar. Bu seyrek görüJen Ublonun dıjında, çoğualuida bir iki güalük istirahat, dıyet ve Oaç tedavisiyle durum duzdir. Yapılacak ı$lenn başutda hastanun dınleruncsi geür. Durama önem vcnimemesı, deniz? girmenin sürdürHîmesi, diyet yapılmaması hastaiıgın üerlemesme, bdirtüerin şiddetlemnesıne yol açar. Sonra, uygun bir diyet gcreklıdir. Çay, kızarmiî ekmek, beyaz peyrur, haşlanmış patates, ya da suyla yapdaa patates püresi, yogurt veterüdır. Yiyecekleıc bol tuz koaulmahdır. Su, hastarun ıstediği miktariarda boJ oîarak «rilraeljdir. Tuzlu ayran da istendijı kadar içilebiMr. Hastanın kaybettijı suyu ve tuzu alması çok önemlidir. Aftzdaa avı aimayı en^kyeo bulanü ve kusma, özellikle çocukJatda ve yasîılarda "bedes kanmsMaa" yol açabüir, ciddi sonuçlar dojurabilir. Bu durumda sıvırun, hastaya serum biçıminde verilmesi gerekir. tlaçtedavisi,u>^mbirarjnbakwiyelilaçia,kanndakiburuntulu ağrtyı keâneye yönelik spasm çözicfl ilaçlardjr. Geoei olarak bu önlemlerle hastalık bir kaç gun içiude düzehr. îshal durunca, normaî diyete yavaş yavaş gcçüir. Beiirtüerin şıddetli olması. a$ın dcrecede su ve tuz kaybu kaniı ishaJ görtUmesi, yâksek ateş ve dalgınlık, buiantıkusmanın durmamasj gibi durumlarda acil tıp yardımı istenmelidır. Doğu gezisi notlaru KEMAL GÖKHAN AktamarAâasCnâa gecikmiş bahar kâyesıne, aazlere, hayvanlara, hayvanların kutsal sayüanlanna, şahınlere, arslanlara, Musa'nın Israıl'ı ölüme götürüşüne, nıce çağlar ötesı öyküye salıverehm düş gucümuzu Arkama dönup dönüp bakıyorum yUkseldıkçe kayalann arasından Kıyıyı göniyorum Kıyının hemen yamaandakı görkemü dağ sıralannı, denızın muıedıl çırpınışını kıyı boyunca Bu kayalar bıttığınde, ıste genış bır yeşılhk başlar Ruzgâr eser ikı badem ağacı gölgesıne senlmemızı bekler Badem ağaçlarının dıbınde bınlerce börtü böcek kıpır kıpırdır Ve bır de, gökynlzunün net mavısınde beyaz çızgıler çızerek uçuşan martılar vardır Manılarla göz göze gelrnek ınsanı ürpertır Onlann bakışlannda bır göstennın hazırhğı sezınlenır Daha sonrakı duraklanmızdan Doğubeyazıt Ishakpaşa Sarayı'nda labada toplayan kövlu kadınlar gelıyor aklıma Burada da Guzelkonak köylüsü Ismaıl Yıldız. Kayaiarın dıbındekı ku; pıslıklennı toplayacak Elındekı torbalan ve kureğıyle ınıyor aşağılara HamJl Aga, uzaklardan gelıyor yamacımıza 'GeJin de birer ayran içelim. Sızı bekliyoraz, yemedik biz de.' Her yerde aramış bızı Sunmak ıçın Konuklamak ıçın Bız gOlgelıkte tazecık yoğurttan ayTanlanmızı ıçerken, küçük Yıldız, oradakı yazıtlardan bınnın tepesıne tünüyerek elını kulagına dayıyor mahır bır müezzın tavnyla Başlıyor ezana. VAN Bal çıçek kokuyor Sut az evvel sağılmış Otlu peynırde genışleyen, kımılulı bır damak tadı. Yumurta handıyse kavunıçr Doğuda bır saat erken dogar ve bır saat erken batar güneş İstanbul'a göre Ve sabahın ennde ayakta olmak, ınsanın andeüğmj alıp göturmez. Temız, saglıklı bu havaya uyanır ve berrak bır suyla yikarsuuz yuzünuzü Böyle bır kahvaltı afyonunuzu uçurur dakıkasında. Aktamar Adası'na gitmek üzere Gevas mınıbusüne bınıvonız. Kıyı boyunca btr su, mavısınden çalarak Van Gölü'nun, bembeyaz uzayıp gıdıyor "Şamran suyudur. Sıbhat verir, yarar... Sodası fazla.' Gevas ayrımında ınıyoruz Sonrası dörtbeş kılometrehk yol Yıne de şansımıza taze ekmek kokan arabasına bınıyonız Cengız'ın Aktamar Adası'na bakan genış düzlüktekı tek dınlenme tesısının sahıbi Cengız "Buraya hiç turist gelmez mi?' dıye $oruyoruz 'Sade gecen yü 200 otobus dolusu tunst geldi. Gelmez olur mu hiç...' dıyor Cengu Van Golu ve çevresi Notlarıma eklıyorum 'Van GCIL ve çevresi. Turistik tşlelme yok'. Kendı doğal devınjmıyle oldukça buytileyıcı bır manzara çızen kıyısı ve suyuyla Van Gölü, bu tunzm çorakbğı ıçınde çok güzel, sonsuz ferah ve genış. Bır Kumburgaz, yahut Sılıvn, hatta Bodrum canlanıyor gözumde Bu çoraklığa büyuk bır memnunıyetle bakıyorum Kuçük ıskelede bır çaJkalanma Köyluler, teknelerden bırıne bınıyorlar Karayoluyla ulaşım var mıyok mu tartıjması yaptıgımız Inköyu köylülerı sandık bır an Yo, yanılmışız Guzelkonak köylülerı, bır kır gezıntısı yapmak ıçın Aktamar Adası'na gitmek ısterlermış Keyıflı telaşlanna katıhyoruz biz de. Beraberce Aktamar Adası'nda geçırılecek bır günün öglen saatlerınde gerı vıtesı olmavan sac tekneye bınıyoruz Denızın dıbını uzun bır sırıkla eşeleyen çocuk, halıne bır yandan gülüp dığer yandan korkmaktan kendını almayan bu toprak ınsanlanndan ya^lıca bır kadın, koyu, denn okyanus mavılerı, yer yer camgöbegıne çarpıp dağılan sarı gün Aktamar Adası'na yırmıbeş dakıka süren kısa deniz yolculuğu ıle vardık Adamn dılıne kurulu tas bır yapı, gıderek netleşıyor Aktamar Kılısesı Tek yapı bu adada Kımse yaşamı DÖ nüş AKTAMAR KlLtSESt 915 yılında yapılan, Birinci Dunya Savaşı'nda Ermenilerin adadan aynlmasına kadar kullamlan Aktamar Kilisesişimdi cemaatsizyor Bır zamanlar altı bın ınsanın yaşadıgı soylenen bu ada, şımdı bır kılısenın sessız ve ıçıne kapalı bır tarıhı yasamasına doyasıya fırsat verecek sukunette Tekneden ınıyoruz Beton yol kılıseye uzanıyor Her yanımız gecikmiş bahar Ermeru Vaspunüuın Kralı L Gagig Ardzunınî, 915 yılında dokuz yıl süren bır çalışmayia yaptırmış Akumaı Kılısesı'ru Bırıncı Dunya Savaşı'nda Ermenılenn adadan ayrılmasına kadar kıiıse kullanılıyor Işıkların büyuk göz şölenı, kılısenın taş duvarlarında oynaşa dursun, bız Davut'la Golyat'ın savaşlanna, Hazretı tsa ve Meryem Ana'nın buyruklanna, Yunus'un peygamber oluşunun hıBızım, buraya gelen tunstlerden şanslı olduğumuz muhakkak Bır saatlığıne gelır, zıyaretı bıtırır ve dönerlermış Çunku tekneler dönüp yenı muşıerı alacaklar Oysa kaptan da Guzelkonak köylüsü olunca, dönbeş saat doyasıya gezıp görerek, hatta unutulmaz bır kır yemeğı yıyerek dönüyoruz Sonunda gübre toplayanları, adanın arkasından almaya karar venyoruz Böylece denızden adanın arkasına dolaşmış olacağız. Tekne kıyı boyunca usul usul yol ahyor Denıze serınlık çöktu Gözümuz hızla çalışıyor Ne gönlyorsa hafsalamıza ışleyebılmek ıçın Kayalann arasından ağzına kadar dolu çuvallarıyla el sallıyorlar Herkes sıkı sıkı tutunmalı Bır telaştır başlıyor Kadınlar korkuyorlar Gurültülü bağnş çagnş bır kurıarma harekâtı Çuvallardan bın ellerımızın arasından kurtulup suya duşuyor Bır tanesı burnuna saplanıyor teknenın Tekrar yola koyuluyoruz. Güneş dağların arkasına gızlenmeye teşne. Kızanp bozanyor Topladıklan yemışlen yıyen çocuklar Kuş gubresımn yararlarını anlatan tsmail Yıldız. Gözlenmız neşeyle kınşıyor