Katalog

22 MAYIS 1986 CUMHURİYET/7 VAN'DA NELER VAR? Korkusuz A merikahlar Bazı Amerikalılar her türlü tehlikeyi göze alıp Avrupa'ya tatil yapmaya gidiyorlar. Bu turistler Avrupa'ya gelmeden önce özellikle basında çıkan haberler yüzünden korkuya kapıldıklannı, ama tatile çıkar çıkmaz her şeyi unuttuklarını söylüyor ve ekliyorlar: "Paris'te ölmekten daha güzel ne olabilir?" Paris metrosu ve kenar mahalleler gecegündüz Amerikalı turistlerle dolu. Bunlardan biri korkusuzluğunu şöyle yorumluyor: "Son saldırılar alışkanlıklarımızı değil, olaylara bakış açımızı değiştirdi." Dış Haberler Servisi Avrupa'da son aylarda Amerikan hedeflerine karşı peş peşe girişilen saldırılar Amerikalı turistlerın gozunu korkutmuşa benzemiyor. Geçen yıl Amerikan TWA Havayollanna bağlı bir yolcu uçağı ile Amerikalı yolcularla dolu Italyan Achille Lauro gemisınin kaçınlmasına, Roma ve Viyana havaalanlarına yapılan bombalı saldırılara rağmen Avrupa, ozellikle Paris, Amerikalı turistler için hâlâ cazip bir tatil yeri. Fransız Le Matin gazetesine gore Libya'rıın Avrupa'daki Amerikan tesislerine karşı misilleme saldırılarına gırişme tehdıdinin surmesi de Amerikalı turistleri etkılememiş görunuyor Amerikan yonetimi yabancı ülkelerdeki tesislenne karşı olası teror eylemleri için ne kadar ihtiyatlı davranıyor ve guvenlik önlemlerine ne kadar buyuk önem veriyorsa, Amerikalı turistler de aksıne o kadar curetli davranarak cesurca Avrupa'ya tatile gidiyor. Avrupa'ya tatile çıkmayı bir kahramanlık olarak kabul etmeyen bazı Amerikalılar, ülkelerındeki basın yayın organlarının uyarılarına rağmen daha onceden planladıklan Avrupa tatillerinde hiçbir değişiklik yapmıyor. Oysa ABD'nin Libya saldırısından sonra bunun tam tersi olacağı, Avrupa turizminın buyuk sekteye uğrayacağı tahmin edilmışti. Le Matin'e göre bu durumun Amerikalılann "aptallıgından" Tehditlere kulak asmayan Amerikalılar Paris'i doldurdu Türkjye'deDünyada Turızm Tatil için Parıs'e gelen Coloradolu bir çift, birbuçuk yıldan beri Avrupa sahillerıni gezmek için hazırlık yaptıklarını söylüyor. Avrupa'da bulundukları sure içinde Batı Berlin ve diğer ülkelerde yapılan bombalı saldırılar, onları planlannda herhangi bir değişiklik yapmaya itmemiş. Sırt çantalarında bir de bebekleri olan bu Amerikalı çift, son olayların kendilerini korkutmadığını söylüyor. San Franciscolu bir çift de dostlarının tüm uyarılarına rağmen Paris'e tatile gelmişler. arkadaşlannın zorlamalarına karşılık da SacreCoeur mahallesine gitmemeye soz vermişler. Bu çift gazetecilere yaptıkları bir açıklamada, sozlerinde durmayıp gittikleri SacreCoeur'u çok guzel bulduklannı belirttiler. Üstelik ABD'deki tarudıklanna da telefon edip bu yaz Paris tatilini kaçırmamalannı tavsiye etmişler. Paris metrosu, gece yarısından sonra bile Amerikalı turistlerle dolu. Bu turistler, Avrupa'ya gelmeden once özellikle basında çıkan haberler yüzünden korkuya kapıldıklannı, ama tatile çıkar çıkmaz her şeyi unuttuklannı, eğlenmeye baktıklarını soylüyorlar. "Paris'te ölmekten daha güzel ne olabilir?" diye de ekliyorlar. Teroristler için mükemmel bir hedef olarak gordüğünu kabul ettiği Amerikan konsolosluğunun ikiyuz metre ilerisindeki bir Ingiliz kutuphanesıne her gun giden bir Amerikalı turist, "Benim başıma hiçbir şe> gelmez " diyor. "Son saldınlar alışkanlıklarımızı değil, olaylara bakış açımızı değiştirdi." Butun bunlara rağmen Amerikan seyahat şirketlerinin muşterilerinin azaldığı belırtılıyor. Van Kalesi Van Gölü'ne küçümseyerek bakıyor KEMAL GÖKHAN VAN Takırdayıp öksürerek alçalıyor uçak. O 'derin mavi'ye kapılıp, güneşle gumuşîleşen karlı tepelerin çanağında kurulu Van Gölü'nün çekimine girdik. Van Gölü, üzerinden gelipgeçen bulutlan iri cüssesinin kuçük bir bölumunde kabul ediyor ve Suphan'ı arkasına alan güneş bir sabah serinliğiyle parıldıyor. Yer yer kerpiç damlı evler, eski yeni beşaltı katlı betonların yanında şehrin oluşmamış şiirinin şirin yanını teşkil ediyor. Rüzgâr karası suratında sümbül bıyıklanyla, tıknaz, yuvarlak kafalı ve 'çağdaş aga'lığın koldaki simgesi elektronik saati yelek cebinde; işte böyle biri, gözlerini bir an ayırmaksızın, onbeşyirmi santim mesafeden teker teker süzüyor yol arkadaşlarımı. Biz otel ararken meşin ceketlilerden karabodur olanı'hello^ larla yaklaşıyor. 'Aleykümselam'ımızı alınca gerisin geri dönup 'lan bunlar yerli' diyor... Şaşkınlığının uzenne gidip bir iki adres soruyorum. Motor giysileri içinde kırmızı yanaklı, şirin bir Vanlı olup cevap vermeye, yardım etmeye çabalıyor. ya da gunluk haberleri izlememelerinden kaynaklandığı duşunülebilir. Ama durum böyle değil. Amerikan vatandaşları, yonetimlerinin "Uluslararası terorizme, özellikk Kaddafi'nin teror tehditlerine karşı amansız bir savaş açtığını" çok iyı bılıyor. Y4Z VE SAGLIK Dr. Yaz ayları sebzelerin bollaştığı, ucuzladığı aylar. Domatesi dilimlersiniz, salatalığı soyarsınız, yanında bir dilim beyaz peynir, iki dilim ekmek. Doyarsınız. Yaz sıcaklan iştahı azaltır. Kışın soğuklarının kalori gereksinmesini arttırması ortadan kalkmıştır. Yaz ayları, fazla kiloları vermek için u>gun zamandır. Ama, ne >aparsınız ki canım tazartmalann da tadınadoyum olmaz. Şöyle patbcan, biber kızartmaları, patates tavalar yaz aylarında başka bir guzel olur. "Kızartmanın hali başka"mı dersiniz? Yoksa. "kızartmalar da kiluları arttm>or" mu? Evet, kızartmalar o do\ulmaz tatlarıyla kilolan arttırıyor. Bakınız. haşlama patatesin 100 gramındaki kalorı 85. Aynı miktar patatesin kalın dilimlerle tavada kızartılmasıyla kalorisi 170'e yukseliyor. İnce dilımli cips olarak kızartılan ERDAL ATABEK Kızartmadan kaçın, ızgaraya yanaşın Kızartmalar kiloları arttırıyor. Üstelik kızarmış yağın sağlığa verdiği zarar da cabasL Onun için yemeklerde çiğ sebzelere, haşlamaya ve ızgaraya ağırlık verelim. Yoğurt ve beyaz peynir ise yaz aylannın gözde yiyeceklerinderL patatesin kalorisi ise 240. Ustelik de, kızarmış yağın sağlığa verdiği oteki zararlar da cabası. Oylevse gelin, yaz yeaKklerimız için listemizi yapalım: • Bol suyla >ıkanmış sebzeleri, salataları olabildiğince çiğ \a da haşlama >i>elim. Domates, salatalık. biber, taze soğan. >eşil salata, marul bol viyeceğimiz sebzeler. Üzerine yoğurt dokerek ji>eceğiniz semizotu salatası yararlı bir salata. Haşlanmış çeşitli sebzeler, avnı tabakta rahatça yenebilir. • Et, balık. tavuk ızgara olarak >enirse en iyisi. Haşlama, buğulama (balık için) kızartmalara yeğlenmeli. Kızartma olarak yenirse, \aninda başka >iiksek kalorili besinlerden (ekmek, borek. makarna v.b.) uzak durmalı. • Yoğurt vazaylannın yararlı >iyeceği. Bol bol yenmeli. Beyaz peynir, kaşar peynirine. diğer yağlı peynirlere \eilenmeli. Zeytinin kalorisi >uksek. • Ekmeği azaltmalı, kepek ekmeği \eglenmeli. Makarna, pilâv, dolmalar, borekler liste dışında kalmalı. Unutulmalı. Özlem dınmadan. Yazın bize getırdıği >ararları kullanalım.. Van Kalesi'ne doğru... On yaşlannda laciverte çalan mavişleri, yuvarlak kırmıza kafası ile bizden gözlerini ayıramayan Zeki minibüsün muavmi. "Adara başı kaç para?' 'Elli lira ağbi...' Makul bir şey yap artık...' Guluşmeler... Buradaki bir çokları gibi Zeki de okula gidemiyor. Çalışması gerek Zeki'nin! Para kazanması gerek! Turkçe"yi şehirde öğrenmiş Zeki. Zeki'ye soruyorum: 'tstanbul'u gördiin mıi Zeki?' 'Yok: 'tster misin gormeyi?' Bilmem gibi sallıyor başını. Yüzünde gul gülümseme. 'Gidemeyiz ki....' diyor. 'Niye?' 'tşimiz var.' Handiyse yaz sıcağı... Tozlu yolun Tuşba'ya \aran kıvnmlannda ilerlerken: 'tşte Kala!.." diyor Zeki. Van Kalesi (Tuşba) olanca görkemiyle kara damarlı kayaların üzerinden Van Gölu'ne kuçumseyerek bakıyor. Ki Van Golü eteğinde oynaşırmış Van Kalesi daha Tuşba iken... Urartulann yuz yıl başkenti olmuş Tuşba. M.Ö.'855M.Ö. 825 yılları arasında Urartu Kralı Sardur I tarafından yapıldığı bilinen kalede, on iki mezar odası var. Urartu uygarlığının en gorkemli yıllarına tanıklık eden Tuşba'da bir de açık hava mabedi bulunuyor. Çivi yazılı kitabeler bu sarp şehrin karaya bakan yuzunü süsluyor... OKE FOTO ÇEK Çocuklar etrafımızda hoplayıp zıptaytp neşe içinde koşuşturuyorlar. Arada bir de durup 'okefoto çekx diye poz veriyorhu. Biz de hatırlanm kırmayıp basıyoruz deklanşöre. Henüz başlamadığı için mevsim, üçbeş turiste anca rastgeliyomz. Ve kalenin sağında solunda uçuşan göl martıları... Gol degildir Van Gölu ve bizi deniz düşlerine sürükler... Altımız yekçeşim yeşil. Önümüz göz alabildiğine deniz. Doğuda Süphan, akgümüş, dimdik. Ardımız Van, Erek Dagı'yla süslü... Tepesinde, yer yer eteklerinde dağların kar var. Bu insanların çetinliğine hoşgörüyle bakmaya zorlayan "zor gıizellik..." Kalenin gölgesinde Kalan yeşilliklere inmek istiyoruz. Hiısrevpaşa Camii. üzerinde oygünumüzün akşam üzerine yol alan saatlerinde yorgunluğumuzun tadını çıkanyoruz. Kalenin arka yüzüHiie Hüsrevpaşa Camii, küllıyesi ve bir eşiyle netleşiyor. Kahverengi, oksit sarı ve kirli beyazdan mürekkep el oyması taşları ile bakımsız ve gizemli... Külliyesinden eser kalmamış. Yol üzerinde kendi elleriyle yaptıkları güzelim halıları yıkayan köylü kadınlar... Aşırtmalı, sonralan bol bol rastlayacağımız bir hitap şekliyle hoplayıp zıplayarak dolaşıyor önümüzde: ruz. Ve içten gülümseyişleri en güzel fotoğraflanmıza zorla sürüklüyor bizi... Sesimiz adımlanmıza. karışarak, çıt çıkmaz vadi boyunca usulca yuvarlanıyor. Şehri soruyorlar... Artist mi olucan? Klasik Selçuklu mimarisinin izlerini taşıyan Hüsrevpaşa Camii, bir ana kubbeyi saran altı küçuk kubbe, kubbelerin üzerinde kuşluklar ve tek bodurca bir minare ile, çoğu simetrik oymalann zaman zaman oryantalİe va Almanya'dan Marmaris'e Otel odalarındaki fiyat listeleri turistleri şaşırtıyor sından Güney Afrikalısi'na kadar birçok ulusun temsilcileri de var. Marmaris yat limanı, adeta Babil Kulesi. Ortak dilleri de IngiIizce. Bu yıl Amerikan yatlanna ve Amerikalılara limanda pek rastlanmıyor. Yat Haftası şenliklerinde, ulusunu, ABD'nin lzmir Baskonsolosu neredeyse tek basına temsil etti. lar, gerçi grupla gelen turistler için geçerli değilAma rakamların, Orta Avrupa'mn lüks tatil otelleri Fıyatını aşıyor olmasını, Avrupa ölçüleri ile derme çatma sayüabilecek otelîere böyle yüksek fıyatlar biçilmesini hiçbir yabancı anlayamıyor. ULYA ÜÇER MARMARİS Mevsimin ilk Alman turist kafıleleri bir haftadır Marmaris'e akın ediyor. Bol güneş mavi deniz ve yeşil tepeler arasında Orta Avrupa'nın o yağmurhı karanbk günlerinin acısıru çıkanyorlar. Almanyadan Dalaman'a turist taşıyan 300 kişilik sezonun ilk dev Charter seferlerinden biriyle Almanlarla birlikte Marmaris'e ben de geldim. Düsseldorftan Dalaman'a uçuşumuz 3 saat sürdü. Sonra bu sürenin yansı kadar da pasaport kontrolü ve gümrükte bekleyerek otobüslere doluştuk. Ve yemyeşil bir yolculuktan sonra Ege'nin doğa güzeli Marmaris ilçesine vardık. Van Kalesi'nin arka yüzünde kalan Hüsrevpaşa Camii, kubbeleh, tek minaresi, kahverengi, oksit sarı ve kirli beyaz renklerdeki el oyması taşları, duvarlara çizilmiş çocuk resimleriyle bakımsız ve gizemli. Urartulann yüz yıl başkenti olmuş Van Kalesi. M.Ö. 855M.Ö. 825 yılları arasında Urartu Kralı Sardur I tarafından yapıldığı bilinen kalede 12 mezar odası var. naşan güneş ışınlarının alımıyla bekliyor bizi... Toprak dik, kaygan. Bakımsız tarihin ıçinden bizi seyredenlere zevklı dakikalar izleterek zorlukla ıniyoruz aşağıya... Serap gorüyoruz sandık. Dilimiz damağımıza yapışmıştı ve tozlu ağzımıa ıslatacak bu serin çardağı serap sandık... Bu çardaktır ki, ortasından ince soğuk bir su akar ve küçük tabureler, gölge, çay. Birdemlik çay. Iri : kaba kıtlama şekerleri... Önceleyin, dilimizedamağımıza yayılıyor serinliği suyun. Doğu'daki bu ilk Oke foto çek! Oke foto!' 'Istanbulluyuz biz..! 'Tiirkçe konuşan okeler...' 5 Turist demek 'oke demektir ve 'oke' foto çeker. Selamlaşıyoruz kadınlarla. Van Gölu'ne karışan derede deterjana gerek duymaksızın çalaçırpa temizliyorlar halılarını... Kadınlar rengârenk giysileri ve sayısız çocuklarının içinde, kırmızı yanakları, baş ve yüz örtulerinin altından kaçamak bakışlarla sessiz sessiz konuşuyorlar. Kuçuk suratlanndaki istekleri dinmek bilmeyen çocuklann 'oke foto'larım daha fazla kıramıyoran çizgileriyle suslu. lçi serin, bakımsız ve pis. Duvarlarda yazılar. Görkemli, kederli ve ulu. Bir çırpıda minareye tırmanıveriyor çocuklar. Minareyi renk sardı şimdi. Okeleri onların fotosunu çekecek. Onlar okelerine el sallayacaklar. Bunlar ne guzel oyunlar. Biz bu camide ne güzel oynuyoruz. Külliyenin harabelerinde saklambaç oynuyoruz. Hüsrevpaşa Camii'nin duvarlarında ilk cesur çocuk resimleri... Bütun bunlar biraz komik ve acıklı biraz da... Tarlaların arasından anayola ulaşıp Van'a dönuyoruz. Fiyatlar şaşırtıyor Yatlanyla gelen turistler Turkiye deneyimli kisiler. Şehirde işlerini rahatlıkla görebiliyor ikDV tartışması Bir başka anlasmazlık da alışveriş sırasında KDV yüzünden çıkıyor. Avrupa'da mal fı Pasaport kuyruğunun yaran Pasaport ve gümrük kontrollerindeki uzun bekleyislerin sıkıntısı bir tarafa, yararlan da oluyor. Hıristler, aralarında kaynaşma fırsatı buluyorlar. önceki yülarda Türkiye'ye gelmiş olanlar, yenilere, bilgüerini aktarıyorlar. Oteller, restoranlar, turlar, denize girilecek yerler, tarihi beldeler hakkında tam bir enformasyon borsası işlemeye başüyor bu beklemeler sırasında. Bunca yabancı turist arasında Türk olmanın bazı sorumluluklan var. Birtakım özel sorunlannı rehberlere açamayan turistler, dillerini, âdetlerini ve alışkankklannı iyi bildiğinize güvenerek size geliyorlar. ömeğin, "bagırsaklannııı sağhgı" açısından Türk yemeklerinden hangilerini yemeli, hangilerini yememeli. Yalnız bir turist bayan bir Türk gencinin diskotek davetini kabul etmeü mi? Bikini'nin üstünü çıkannca polis yakalar mı? Deniz gibi bir göl Koylerden ve şehirden çolukçocuk akın etmiş kalenin yeşilliklerine.. Kitabelerden birinin taş setinde tencereliocaklı bir aile, Vanlı. Okulcak gelen bir grup. VAN'DA OTELLER Otel Biiviik Lrartu (Banyolu, telefonlu odalar. Restaurantı, barı, kuaför. garaj ve havuzu bulunuyor.) Tek 5 bın TL Çift 9 bın TL (Ûç kışilık odası yok. Toplam 72 yatakiı). Marmaris hazır değil Marmaris, temmuz ve ağustos aylanndaki kadar dolu değil. Ancak kış uykusundan iyice uyanmış. llçe merkezinde kanalizasyon yapımı nedeniyle açılıp da asfaltlanamayan tozlu yollar, geçen yıldan bu yana tek değişiklik. Kale onarunı bu yıl da tamamlanamamış. Gezmek isteyenler kapıdan dönüyor. llçe merkezinden tatiİ köyüne doğru giden yol ise dizi halinde otel inşaatıyla dolu. Malzeme taşıyan araçlann gürültüsünden ve inşaat tozundan akşam saatlerinde mutlaka bir süre yürüyüş yapmak âdetindeki Alman turistleri yaiunıyorlar. Ote yandan da yeni oteller yapılacak diye memnunlar. Liman tarafına Ingilizler egemen. Büyük otellerin bulunduğu kıyı şeridine ise AJmanlar. Yat Haftası için tekneleriyle gelenlerin büyük çoğunluğunu denizci ulus tngilizler oluşturuyor. Yatçılar arasında Avustralyalı Otel Kent Dolarla ve Türk Lırası ile calışıyor (Turistik) Ucretler' Tek 7 $ Çift 9.65$ Uç 11.95$ Otel Bayram (Banyolu, telefonlu odalar. Van'ın ikınci sınıf otellerınden sayılıyor. 0 da turistik. Ancak dolarla çalışmıyor henüz) Tek 1630 TL. Çift 2 bin 400 TL. Uç 3 bin 600 TL. MARMARİS TOZ DUMAN Yeni sezona hızla hazırlanan ilçenin kanalizasyon çahsmalan yüzünden kazılan tozlu yollan en çok akşam yürüyüşüne çıkan Alman turistleri rahaisız ediyor. Ama yeni otellerin yapuacak olması, eşsiz güzelUkuriyle doğa, şimdiden yazı aratmayan sıcak güneş ve masmavi deniz ilçenin olumsuz yönlerini unutturuyor. lar. Teknede yatıp, tekne ile gezdiklerinden otellerle ve gezi turlanyla alışverişleri yok. Otel turistlerinin çoğu ise buraların henüz acemisi. Ülkelerinde uçağa bindikleri andan itibaren yatmaları, kalkmaları, yemeleri ve gezmeleri organize olduğundan gruptan aynlmakta güçlük çekiyorlar. Çevreyi tek başlanna keşfetmeye kalkanlar da akıl erdiremedikleri birçok soru ile karşılaşıyor. Bunlardan biri, otel odalarına asılan yeni fıyat listeleri. Alman Markı olarak verilen bu fıyatyatları, etikette KDV'si içinde olarak belirtildiği ve müşteri akıldan toplama çıkarma ile zorlanmadığından alışık değiller. Işi anlayana dek "kazıklanıyonız" düşüncesiyle birçoğu korka korka alışveriş yapıyor. Butiklerdeki turistik eşya satan dükkânlardaki fiyatlar, marka veya guldene vurunca, turiste uygun geliyor ama, KDV hesabı akıllannı karıştırıveriyor birden. Yurttaşlar, KDV'li yaşama alışana kadar uzunca bir zaman harcamıştı, sıra şimdi turistlerde Otel Tekin (Temız, genış odalar Telefonlu Turistik Dolarla çalışmıyor) Tek 1850 TL Çift 2750 TL VANHA TIRASI Hüsrevpaşa Camii'nin önunde küçük bir kız. Elinde nohut ve renkli iplerle günlerce göz nuru dökerek yaptığı Van hatırası. Sesi soluğu çıkmıyor, göstermekle yetiniyor. TEKMÎNARE Klasik Selçuklu mimarisinin izlerini taşıyan Hüsrev Paşa Camii'nin tek ve bodur minaresi. Minare çepçevre simetrik oymalarla ve oynayan çocuklann çizdiği resimlerle süslü.