Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Cumhuriyet Sahıbı: Curahuri>«t Maıbaacilık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırkelı adına Nadir Nadi. # Genel Yayın Muduru Hasan Cemal, Muessese Muduru Emine L'şakltgil, Yazı Işlerı Muduru: Okay Goncnsiıı, 0 Haber Merkezı Muduru Yalçın Bayer. Sayfa Duzenı Yöneımeni: Ali Acar, 0 Temsüaler ANKARA Ymlçın Doğan, IZMİR Hikmel Çrlinkaya. ADAN A Mchmtt Merean. Isıanbul Haberlen Reba Oz. Dış Haberler: Ergun Bakı, Ekonomi Osman l l«g«). Kultur: A)dın Emtç. Magazın Yalçın Pekşen, Spor Danışmanı: Abdulkadir YucelmiB. Duzellme Rtfik Durbaş. Araşıırma. Şahin Alpay, lşSendıka: Şoknuı Kcteaci. HaberAraştırma: Ufuk Güldrmir. 0 Koordınatör: Ahmel Korulsaa. 0 Malı Işjer: Erol trkul, Reklâm ve Halkla Ihşkıler Gıildercn Koşar. Idarc: Huseyin Gurtr, Işletme Öndef Çefik. Bügilşlem Nail l B aI. Basan ve Yayan: Cumhnriyel Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Türk Ocağı Cad 39/41 Cağaloglu 34334 Ist., PK: 246tstanbul, Tel. 526 I0 00(9hat), Telex: 22246 0 Burolar Ankara: Zıya Gökalp Bulvarı Inkılap Sokak No: 19/4 Tel: 33 11 4147, Telex: 42344 0 İMiir H. Ziya Bulvan 1352. Sok. 2/3, Tel 25 47 0913 12 30Telex. 52359 0 Adana: Çakmak Cad No: 134 Kat 3, Tel 1455019731 Telex: 62155. TAKVİM 6 NÎSAN 1986 tmsak: 5.04 Güneş: 6.33 ögle: 13.11 tkindi: 16.48 Akşam: 19.40 Yatsı: 21.03 ABD'li iki stratejist Türkiye'nin Ortadoğu politikalarını değerlendirdv Türkiye, ABD'nin Iran'a köprtisüdür Türkiye'nin Ortadoğu politikalarına iki yaklaşım Siyasi açıdan Türkiye Amerika'mn îran'a köprüsüdür. Ve bu, tranlılara eğer Batı ile Uişki kurmak istiyorlarsa, mümkiin olacağının işaretidir. İran ve Irak'la eşit düzeyde iiişki kurarak savaşın size sıçramasını öniediniz. Türkiye 'nin Ortadoğu 'da aktif politika izlemesi güç. Çünkü o zaman taraf tutmak zorunda kalır. Askeri açıdan Tahran rehinelerini kurtarma operasyonu sırasında Umman'daki üsler önceden izin almadan kullanıldı. Ama Türkiye Umman değildir. Eğer Sovyetler güneye doğru yürürse, Türkiye ne yapar? Bence bu sonınun yanıtı ortada. Her iki yöne doğru ortada. Türkiye Sovyetler'e saldın için potansiyel bir üs konumundadır. tadoğu ile siyasi açıdan ilgileniyor, çünkü ekonomik ilişkilerini geliştirmek istiyor. Fakat Türkiye'nin aktif bir Ortadoğu politikası üstlenmesi güçtür. Çünkü o zaman taraf tutmak zorunda kalır, ki bu da onu bölgesel sorunların içine çeker. Işte Iran ve Irak'la, Israilliler ve Araplar arasında bu yüzden bir denge politikası benimsemek zorundadır. Bu göriişl«riniz Washington'da yaygm olarak benimseniyor mu? HARRİS özellikle Amerikan yönetiminde benimseniyor kanısındayım. Ekonomik inisiyatifler günün birinde askeri inisiyatifleri zorunlu kılmaz mı? HARRİS Eğer onlarla ticaret yapacaksanız elbette ona uygun siyasi politikalar geliştireceksiniz. Eğer ekonomik bağlar artarsa beraberinde siyasi bağlan arttırması kaçınılmazdır. Fakat Türkler mükemmel diplomatlardır ve tahmin ediyorum ki dış politikada alternatifli çözümler izleyeceklerdir. Türkiye'nin hem İran hem de Irak'la ilişkisini devam ettirebilmesi bunun kanıtıdır. Türkiye'nin bu kıvrak diplomasisi sizin açınızdan neden önem tasıyor? HARRİS Türkiye Amerika'mn Îran'a köprüsüdür ve bu Iranlılara, efer Batıyla iiişki kurmak istiyorlarsa, bunun mümkün olabileceğinin işaretidir. SAVAŞIN SİZE SIÇRAMASINI ÖNLEDİNİZ Türkiye'nin Ortadogu'da muhtemel bir krizde taraf olmaya sürüldenmesi itatimali var mı? HARRİS Bir olaya istediğinizden daha fazla karışmak ihtimali her zaman var. Ama IranIrak örneğinde taraflarla eşit iiişki kurarak bu savaşın size sıçramasım öniediniz. tstenmeyen bazı tesadüflere de muhatap olmadmız. örneğin arabuluculuk yapmak isteyen Cezayir Dışişleri Bakanı'nın uçağı düşürüldü. Bu Amerika'yı doğrudan etkilemedi elbette, ama bu savaşın yan tesirlerine dikkat çekti. Körfez'e sıçramasımn başka ülkelerin de işin içine girmesiyle sonuçlanabüeceğinin işaretini verdi. Tabii her gün binlerce insanm ölmesi de bu savaşın bitmesini arzu etmek için en büyük motivasyonumdur. TürkJerin bUmesini istediginiz başka nnsurlar var mı? HARRİS Bundan 10 yıl önce Türkiye'de kimse Ortadoğu'daki ülkelerin adını bile bilmiyordu. Şimdi sizinle oturmuş Ortadoğu sorunlannı konuşuyonız; Türk işadamlan, bürolannda tranIrak savaşının gidişatıru izliyor. Bunlar bence çok önemü sinyaller. ASKERİ AÇIDAN DURUM Türkiye'nin Ortadoğu politikalannı askeri açıdan değerlendiren Prof. Bruce Kuniholm, 194951 arasında, babasının ABD elçiliğinin birinci kâtibi olması nedeniyle Ankara'da buyüdü. 196067 arasmda Robert Kolej'de hocahk yaptığı sırada PTT basket takımında oynayan Kuniholm, ayrıca Robert Kolej basket takımının koçluğunu da yaptı. Kuniholm, 1950'lerin başkentini şöyle hatırlıyor: "Ankara'da Kızılırmak sokakta oturarduk. O yülarda o sokaktaki tek ev bizimkiydi. Her yer tarlaydı, dere kenariannda oynardık." Carter döneminde ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi Planlama Dairesi'nde görev yapan Kunihoün, Türkiye ile ilgili bir kitap haarhğı yapıyor. Son bir yılda gizlilik tasnifi kaldırılmış başkanlık dokümanlannı inceledi; önümüzdeki yıl çalışmalanna Türkiye'de devam edecek. Türkiye'nin tran'la biriikte Basra Körfezi'ni koruyan doğal bir bariyer olduğu kanısındasımz. Neden? KUNİHOLM Eğer Sovyetler Türkiye ve Iran yerine Suriye ve Irak'la komşu olsaydı ABD'nin körfez politikası bugünkünden çok daha farklı ve zor olurdu. Bu bakımdan Türkiye, İran, Pakistan bir tür tampon görevi yapar. Türkiye Sovyetler'e saldın için potansiyel bir üs durumundadır. Fakat bunu söylemem Türkiye'nin tek ve başlıca rolünün bu olduğunu düşündüğüm anlamına geimemelidir. Türkiye cografi konumunu sizce uluslararası ilişkilerinde vurgulamalı mı? KUNİHOLM Türkler bence çok dikkatli diplomatlar ve hep öyle oldular. İkinci Dünya Savaşı'nda eğer tarafsız kaimasaydınız belki de bugün Türkiye diye bir ülke olmazdı. Bazı stratejistler Türkiye'nin tarafsız kalmasını eleştirebilirler ama Türkiye yapması gerekeni çok iyi yaptı bence. Türkiye'yi sadece bizim menfaatlerimize hizmet etmesi gereken bir sıçrama üssü olarak görmüyorum. Böyle bir rolün Amerika'mn çıkanna olduğu kanısında da değilim. 198283'te bu izlenimi uyandıracak bazı teklifler vaki oldu. KUNİHOLM Türkler kıvrak oiduklanndan hiçbir konuda acele ve kesin karar vermiyorlar. Evet veya hayır demiyorlar. Uluslararası ilişkilerle ilgilenen herkes bilir ki opsiyonlan açık tutmakta fayda vardır. Sovyetier'in Iran'a yürüdüğünü farzettiğimi de, ki bence bugün btraz güç görünüyor veya bir Körfez ülkesi ayaklanması halinde Türkiye ne yapar? Bence bu sonınun yanıtı hayli ortada. Her iki tarafa doğru ortada. ABD ÜSLERİ ABD üsterinin Türkiye'nin inisiyatifi dışında kullamlabileceğinin geçmişte örnekleri yaşandı. KUNİHOLM Hakhsmız. örneğin Iran'daki kurtarma operasyonu sırasında Umman'daki üsler önceden izin almadan kuLlanıldı ama Türkiye Umman değildir. ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi James Spain, anılannda İncirlik İ ssü'nüD Türk GeneUcunnayı'nın haberi olmadan Almanya'daki bir kurmay taraf ından alarm düzeyine geçirilebilecegini yazıyor. KUNİHOLM Eğer olmuşsa, önlemenin anahtarı, bir daha olmamasını sağlamaktır. Bu mümkün mü? KUNİHOLM Bazı önlemler aldıgımz kanısındayım. Ama teknik güçlükler var. örneğin son 56 yılda bilgisayarlanrraz yüzlerce sahte nükleer saldın alarmı verdi. Teknik mükemmelliğe ulaştığı sanılan uzay mekiği düştü. Peki, teldif, yarduna şiddeüe ihtiyaç duyan bir Körfez Ulkesinden gelirse? KUNİHOLM Böyle işaretler mi var? Yok mu? KUNİHOLM Sizin Körfez ülkeleri ile iyi ilişkileriniz var. Bence bu kötü bir şey de değil. Bu akşam Miraç Kandili ANKARA, (a*.) Bu akşam Miraç Kandili. Diyanet tsleri Başkanı Tayyar Altıkulaç, Miraç Kandili dolayısıyla yayımladığı mesajda, "Miraç Kandilinde, bir kere daha kucaklaştp, kaynasahm. Dargmsak mutlaka banşaiım" dedi. Dinin direği ve müminleri her çeşit kötülüklere karşı koruyan namazın, Miraç gecesifan kılındığını belirten Altıkulaç, şunları söyl dt "Miraç, sevgili peygamb. rimizin mucizevi bir yokuhığudur. Gecenin bir vaktinde Mekke'den Kudüs'e, oradan A llah hn yüce katına yükselişidir." UFUK GÜLDEMİR Türkiye'nin Ortadoğu politikalannı birisi siyasi, diğeri askeri açıdan değerlendiren iki Amerikalı stratejist Türkiye'nin Doğuya açılma politikalannın beraberinde kaçınılmaz olarak yeni siyasi roller de getireceği fikrinde birleşti. ABD Dışişleri Bakanlığı Yakındoğu ve Güney Asya lstihbarat ve Araştırma Dairesi Baskanı Dr. George Harris, Türkiye'nin Ortadoğu politikasını siyasi açıdan yorumlarken, "TSrldye Amerika'mn Iran'a köprüsödür. Ve bo tnuüılara, efer Batı ile ilişki kurmak istiyorlarsa, bonun mümkiin olduğunun isaretidlr" dedi. Harris, Washington'un da benimsediğini söylediği bu yaklaşımıyla, kapah bir dille Iranklara Batı ile ilişJrilerini Türkiye üzerinden kurmaJarı işaretini verirken, "Iran ve Irak'la eşit düzeyde Uişki kurarak savaşın size sıçramasını öniediniz" dedi. Türkiye'nin Ortadoğu politikasını askeri açıdan değerlendiren Duke Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Bruce Kunibolm ise Türkiye'nin Sovyetler'e saldın için potansiyel bir üs konumunda olduğunu söyledi ve "Eğer Sovyetler Iran'dan güneye dogru vürürse Türkiye ne yapar? Bence bu sonınun yanıtı ortada. Her iki yöne dognı ortada" dedi. TÜRKİYE KONULU ÜÇKTTAP Dr. George Harris, 195455 arasında DTCF'de konuk öğretim üyesi olarak bulunduktan sonra 1957'de Ankara'ya ABD Büyükelçiliği siyasi müsteşarhğına atandı. 197779 arasında ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa Analizleri Dairesi'ni yöneten Dr. Harris, bu dönemde ayıu zamanda TürkAmerikan ilişkileri konusunda Dışişleri Bakanı'nın danışmanıydı. Harris Türkiye ile ilgili yazdığı şu üç kitapla Dışişleri Bakanlığı'nın Türkiye uzmanı oldu: 1 Türkiye'de Komöniznıin Kökenleri 1967, 2 Sorunlu tttifak: Tarihi Perspektifte Turk Amerikan Sonınlan (19451971), 3 Türkiye, Krize Alışmak 1985. 1977'den beri Yakmdogu ve Güney Asya Jstahbarat ve Araştırma Dairesi Başkanı olan Harris, Arap dünyası, IsrailArap ilişkileri, Afganistan, Pakistan ve Hindistan'dan sorumlu. Harris Türkiye'nin Ortadoğu politikalannı değerlendirmeye, çok yakından tanıdığı Türkiye'nin iç değişikliklerini anlatarak girdi: HARRİS 1950'lerde Türkiye'ye geldiğimde siyaset henüz açılmaya başiamıştı. CHP ve DP çatışması yeni baslamış, Türkiye'yi 1960 müdahaJesine götüren koşullar yeni yeni oluşmaya başlamıstı. 1950'lerde tartışüması mümkün olmayan konulann sayısı hayli fazlaydı. 1960'larda ise 1950'lerde değinmek bile mumkün olmayan konular Türkiye'nin gündemine geldi. Tabii bu bazı çevelerde telaş da uyandınyordu. Söylemek istediğim şudur ki, hiçbir şeyin tartışılmadığı günlerden şimdi her şeyin tartışılmaya başlandığı gunlere gelindi. As "İslam insana cesaret veriyor" ANKARA, (a.a.) Türkiye'de bulunan pop müziği sanatçısı Cat Stevens (Yusuf Islam) dün Ankara'da bir basın toplantısı düzenledi. Sözlerine besmele ile başlayan Stevens, müzik yerine tslam dinini tercih etmesiyle ilgili olarak şunları söyledi: "tslam dini, insana cesaret veriyor. tslam dini müzik ve sanatsal faaliyetUre yer veriyor, ancak müziğin büyük bir bölümü tslam ideallerine uygun değil." Stevens, Batıda kadınlann ahlaki değerlerini ve guzelliklerini yitirdiğini, tslamiyette kadınlara büyük değer verildiğini belirt ABD Dışişleri Bakanlığı Yakmdogu ve Güney Asya lstihbarat ve Araştırma Dairesi Başkanı Harris. Carter döneminde Dışişleri Bakanlığı Siyasi Planlama Dairesi Uzmanı, askeri stratejist Kuniholm. keri dönem hakkında yazılan kitaplarda yöneticiler açıkça suçlandı. 1950'lerde muhalefet yapmak demek "ihanet" demekti. Bugün muhalefet yapmak, gayet doğal Türkiye için. Bir başka çarpıcı olay da Türkiye'de oy dağılımının hemen hemen sabit kalması. Bütün partilerin aJdığa oyu bir araya getirip, bütün sol partilerin aldığı oyla karşılaştınnca çıkan sonucun 20 yıl öncekinden fazla farklı olmadığı görünüyor. Buna karşılık liderler değişiyor, partiler değişiyor fakat seçmenler aynı siyasi çözüm üzerinde direniyor. tBADET EDENLERE BASKI AZALDI Bu direnç inanç diızeyinde de gecerli roi sizce? HARRİS 1950'lerde kentler bugün olduğundan çok daha fazla laikti. Yüksek tahsil yapmış olanlar, örneğin camiye gitmezdı. Bugün gidiyor. Kadın kıyafetlerinde siyasi manifesto düzeyinde değişiklikler görüyorum. Geçmişte tslam, elbiselere daha az yansırdı, şimdi daha çok yansıyor. Bunu irticanın hortladığına inandığımdan değil, anık ibadet edenler Üzerinde daha az baskı olduğunu hissettiğimden şöylüyorum. Fakat bana hâlâ Türkiye en laik tslam Ulkesi olarak görünüyor. Bu söyledUderiniz Amerika'mn Türkiye'delrî tslami canlanma konusunda benimsedigi resmi teze pek benzemiyor. Resmi tez alarm ziileri çalan bir havada. HARRİS Bu benim şahsi kanım. İran devriminin Türkiye üzerinde dini açıdan fazla etkisi olmayacağını tahmin ediyorum. Belki güvenlik konulannda bazı yansımaJarı olabilir. Türkiye ittifak bağlarının nerede olduğunun arayışı içine girebilir, ama dini açıdan fazla yansıma olduğunu sanmıyorum. Örneğin Türkiye'nin Alevi nüfusunun Iran'daki oluşumlardan etkilenebileceğini düşüncesinin Türkiye'yi tanunayan analistlerde endişe uyandırmasının nedeni, Türk Alevilerinin Sünnilerden daha liberal olduğunu bilmediklerindenJi. Bilen birisjni işbaşında görnıek memnuniyel verici. HARRİS Türkiye'de Islam ve devlet ilişkisinin 1977'den bu yana fazla değişmediğj kanısındayım. örneğin MSP'nin en yüksek oy oranı yüzde 12'dir, sonra düşme olmustur. Ustelik bu yüzde 12 içerisinde sadece dini açıdan MSP'ye oy vermeyenler de vardır, ki bunlar MSP'nin daha ziyade ekonomik protesıosuna gönül vermişlerdir ve şeriat yanlısı sayılmazlar. ORTADOĞU VE POLİTİKA Din ağırlıktı bir ekonomik görüşün parlamcntoda lemsil ediliyor olması, sonraki yıllarda Türkiye'nin Ortadoğu politikalannı etkiledi mi sizce? HARRİS Türkiye bugün 1950'lerden daha fazla Ortadoğulu. Sizce bu takdir mi tenkit mi edilmeli? HARRİS Ortadoğu, Turkiye'nin tabii pazandır. Türkiye ekonomik açıdan çok faydalanmıştır bu ilişkiden, müteahhitlik şirketleri dünya çapında iş yapmıştır. Washington Türkiye'nin Ortadoğu ile ilişkilerinin artmasının Amerika'mn ve Batının da çıkanna olduğu kanısındadır. Bazı stratejistler Kongre'nin lsrail konusuna duyarlı olduğunu ve Türkiye'nin tsrail'e hasmane bir havaya girmesinden hoşlanmadığını öne sürebilirler. Ancak Türkiye'nin Araplarla işbirliği yapmasımn kötü bir şey olduğunu soyleyemezler. Pekj Türkiye bugün Ortadogu'ya ne kadar yakın? HARRİS Türkiye'nin Ortadoğu politikası alçak perdede cereyan ediyor. Türkiye Or Hamsi avlama sezonu kapandı TRABZON, (a.a.) Karaı niz'de bir hamsi avlama sezonu daha sona ererken, son 35 yıl içindeki en düşük avlanma miktarı gerçekleştirildi. Karadeniz'in SinopHopa arasındaki bölümünde kasımmart ayları arasındaki dönemde avlanan hamside bu sezon büyük bir azalma olduğunu belirten bahkçılar, özellikle havalann mevsim normallerinin üzerinde sıcak gitmesi ve bunun sonucu olarak hamsinin denizde dağınık bir durumda bulunmasmın, düşüşe neden olduğunu söylediler. Bulgaristan kınanıyor SEMtNERDEN İZLENİMLER^ Haber Merkezi Bulgaristan'daki Tıirklereyapılan baskılan protesto için Eskişehir'de bugün bir gösteri yapılacak. Eskişehir'de, önce MANFabrikası'ndan lstasyon Alanına kadar bir yürüyüş yapılacak. Daha sonra Balkan Türkleri Kültür ve Dayamşma Derneği'nce düzenlenecek mitingte, Bulgaristan 'da Turklere uygulanan baskı ve katliam politikası kmanacak. İlişkUerde sıkı pazarhk dönemine doğru Türk Dışişleri mensuplan, SİSAV gibi muhafazakâr sayılan bir kuruluşun düzenlediği bir seminerdeki Amerikan dostu sayılan Türk konuşmacıların, ABD'nin Türkiye'ye tavnna ilişkin eleştirilerinin Washington için anlamlı bir mesaj olduğu kamsındaydılar. Bu mesajın, Türkiye'yi "çantada keklik" görmeye aiışmış Washington'a, artık işlerin hiç de ö'yle olmadığını anlatabileceği kamsındaydılar. ötesine geçti ve FKÖ lideri Yaser Arafat'ın "bir katil" olduğunu, "teröne başvnrdagunu" söyledi. Filistin sorununu çözmek için diplomatik yollar arayan Arafat'ı da onadan kaldırmakla ABD'nin bölgede dar görüslü bir politika izledigini hatırlatıp, "Bu politikayla Oıtadogu'da Knü Huseyin vc Mübarek'i de güç dunıma sokuyorsunuz" diye müdahale ettiğimizde, Snyder atıldı: "Kral Hiiseyin'in güç dunıma girdi^ini kabul edebiUrim, ama Hüsnu Mubarek'in için« duştüğu güçluklerin sonımjusu biz d«giliz. O ne yapuysa kendisine yaplı" dedi. Snyder, Mubarek'in Eaver Sedat'ın ölumünden bir gün sonra görevi devralırken yaptığı konusmada, "Sovyeder'in bölgede daha fazla rok sahip oimasından söz ettigini" öne süruyor ve Mubarek'ten ofkeyle "Soviet pronelpi Sovyetier'in elinde" diye söz ediyordu. Snyder'in irkiltici ölçüdeki "sahin" göruşlerini tumüyle paylaşmayan Columbia Üniversitesi'nin savunma ve güvenlik konulan uzmanı Prof. Ted Greeımood, semineri "Türkler de, Amerikalüar da ABD'yi eleşürdiler. Oysa, hiçbir Türk, Türkiye'nin de ikili ilişkjlerdeki hatalannı deştirmedi. Bunu beUedik" diye özetliyordu. Green»ood'a göre, I974'te Kıbrıs mudahalesinde ABD yapımı silanlan kullanmak, gerekçesi ne olursa olsun, Türkiye ile ABD arasında silahlann kullanımına ilişkin kurallan ihlal etmekti. Greennood, Turkiye'nin ABD askeri yardımını az bulmasırun anlamsız olduğunu ifade ediyordu. Amerikab uzmanın gözunde "Güvenlik gerelderi Türkiye'den çok daha fazla olan lsrail bile Amerikan askeri yardımını istedigi olçude elde edemiyordu." Amerikalı konukların hepsi Snyder ya da Greenwood ölçüsünde aykırı değildiler. Bunlar arasında, Türkiye'yi gayet iyi tanıyan George Harris'i ve lanınmış Prof. Dankwart Rustow'u zikretmek gerek. Rustow, TurkiyeABD ilişkilerinde Türkiye'nin ABD'yi değil, ABD'nin Türkiye'yi izlemiş olduğunu ve bunun akılhca olduğunu söylerken, ABD yönetimlerinin Iran'da rehineleri kurtarma operasyonunda, Şab'ı gözükara desteklemesinde ve Lübnan'a asker göndermekte budalaca davrandjğına işaret etti ve "banşçd çogulcnluğun" egemen olmasını istediği Ortadogu'da ABD'nin Turkiye'nin ızlediğı polıtikadan ders alması gerektigini belirtti. Ancak, "banşçıl cogulculuk" için Libya'ya karşı korunması için Mısır'a, îran'a karşı korunması için S.Arabistan'a AWACS verilmesini önerdi. Bu sözleriyle Ortadogu'da "banşçıl çofnlcnlngun" merkezinde tsrail'in bulunacagını ima etti. Seminere katılan Amerikalılarla kulislerde konuşmak ABD'nin iki vazgeçilmez öncelığını hissettiriyordu: 1. lsrail'in vazgeçilmezligi ve Ortadogu'da Amerikan politikası açısından merkezi rolü. 2. Yunanistan'ın Türkiye karşısında gozetümesi. Nitekim, son oturumu yöneten ve seminerin son sözlerini söyleyen ve bir Amerikan dostu olarak ün sahibi bulunan emekli büyukelçi Mahamm Nuri Birgi, yukandaki ikinci noktayı şoyle vurguladı: "Anlaşdıyor ki, Türkiye'ye verilen her şey YunanisUn'a da verümelidir. Ama Yunanistan'a verilen her şeyin Türkiye'ye verilmesi gerekmez." Dış tamtma toplantısı ANKARA, (a.a.) Türkiyenin kültürel ve turistik dış tamtımmda koordinasyonu sağlamak amacıyla düzenlenen "Dış tamtma" toplantısı, yarın Ankara Milli Kütüphane'de başlayacak. Türkiye de ilk kez düzenlenen "Dış tanıtma " konulu toplantıya Devlet Bakanı Mesut Yılmaz ile Kültür ve 7urizm Bakanı Mükerrem Taşç oğlu başkanlık edecekler. CENGİZ ÇANDAR SlSAV'm düzenlediği, •TiirkAnıerikan İlişkileri40 Ydlık DevamUlık ve Degtşmeler" seminen, iki buçuk gün suren çalışraalarını taraamladıktan sonra, oturumlann "çok yarariı" olduğunu belirtmekte herkes hemfikirdi. özellikle Türk tarafı. Ve özellikle Turk Dışişlerinin mensuplan. SİSAV gibi muhafa2akâr sayılan bir kuruluşun duzenlediği bir seminerdeki Amerikan dostu sayılan Türk konuşmacılann, ABD'nin Türkiye'ye tavnna ilişkin eleştirilerinin Washington için anlamlı bir mesaj olduğu kanısındaydüar. Bu mesajın Türkiye'yi deyim uygunsa, "çanlada keldik" görmeye aiışmış Washington'a, anık işlerin hıç de öyle olmadığını anlatabileceği kamsındaydılar. Hemeıî bütün Türk konuşmacılar, ABD'nin Türkiye'ye karşı tekstil kotasını arttırmamasını, askeri yardımın beklenenin çok aJtında gerçekleşmesini ve Türkiye ve Yunanistan'a yapılan askeri yardımda korunan 10'a 7 oranının yersizlijini dile getirdiler. Sbultz'un ziyaretinin ertesinde, iki ülke arasında SEİA'nın hâlâ imzalanamamasının ardından, Türk tarafırun sikâyetlerini bir fonımda kullanması, bundan boyle TürkAmerikan ilişkilerinde ilerlemenin sıkı bir pazarlık sürecinden sonra gerçekleşebileceginin bir belirtisiydi. ABD'NİN DÜNYAYA BAKIŞ ÇERÇEVESİ Bununla birlikle, seminere katılan ve birço|u Amerikan karar verme mekanizmasında beyin tröstünün elemanlan niteliğindeki Amerikalılar da bilinen pozisyonlarından esasta hiçbir esneklik ortaya koymadılar. Tersine, onların konuşmalan, ABD'nin dünyaya giobal bakış çerçevesini ve bu çerçeve içinde Türkiye'yi ne kadar görebileceklerini ortaya koydu. Kendisiyle bir yemekte beraber olduğumuz stratejist 1ta Snyder, seminerde Türkiye'nin FKÖ ile iiişki kurmuş olmasını eleştirmenin de BM, Waldheim'la ilgili beigeleri Ismil'e veriyor NEW YORK, (Ajanslar) Birleşmiş Milletler Örgütu, eski genel sekreter Kurt Waidheim'la ilgili belgeleri lsrail hukumetine vermeyi kabul etti. lsrail, önceki gün BM'ye resmen başvurarak Kurt Waldheim'ın Nazilerle işbirliği yapığı yolundaki iddialann açıkhğa kavuşması için, eski genel sekreter hakkındaki belgeleri istemişti. BM, lsrail'in başvurusu üzerine Kurt VValdheim hakkında 2. Dünya Savaşı sırasındaki faaliyetlerine ilişkin tüm belgeleri vermeyi kabul etti. lsrail'in BM'deki temsilcisi de konuya ilişkin açıklamasında, bazı iddialann ortada dolaştığını belirterek, "Tek amacımız, gerçeğin ortaya çıkmasına yardımcı olmakbr" dedi. Avusturya'da 4 mayısta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylığıru koyan Kurt VValdheim ise bir ABD televizyon şirketi muhabirinin sorulannı yanıtlarken, kendisine yöneltilen "Nazi geçmişini saklamak istiyor" iddialannı reddetti. Eski genel sekreter, bu görüşlerin poütik rakiplen tarafından maksatlı olarak çıkarıldığını ileri surdü. "Sizi temin ederim, saklayacak hiçbir şeyim yok ve sizi yine temin ederim ki, bu hikâyelerin arkasi da bos" şeklinde konuşan Avusturya Cumhurbaşkanlığı adayı, 4 mayısta yapılacak seçimleri kaybetmesi için her türlü çabamn harcandığını bildirdi. Bu arada eski Avusturya Sosyalist Partisi Şeref Başkanı Bruno Kreisky de, düzenlediği basın toplantısında BM eski Genel Sekreteri Kurt VVaJdbeün'ın, Dışişleri Bakanhğı'nda göreve başlarken, kendisini eski bir Nazi olarak tanıtan belgeleri silmiş olabileceğini öne surdü. Kendisine yöneitilen bu suçlamayı da yanıtlayan VValdheim, "Saklayacak bir şeyim olmadığını söyledim" dedi VValdheim ayrıca, 5 bin Yugoslav'ın ölüm emrini veren "komuta zincirinin" bir üyesi olduğunu da kesin bir ifadeyle reddetti. VValdheim, Nazi asker ve öğrenci gruplanyla askeri eğitim yaptığı iddialannı ise kabul etti. Hindistan'da Sihler yeniden eyleıtıe geçti Yeni Delhi'de bir mahkeme salonunu basan Sih militanlar, 6 po/isi öldürilp, mahkumlan kaçırdılar. Pencap'ta Sih militanlann bir pazar yerine ateş açmalan sonucu 8 kişi öldü. YENİ DELHİ, (AP) Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de ve Pencap eyaletinde Sih militanlann eylemleri yeniden yoğunlaştı. Yeni Delhi'de bir mahkemedeki duruşma salonunu basan Sih militanlar 6 polisi öldürüp, mahkumla birlikte kaçtılar. Sihlerin çoğunlukta olduğu Pencap eyaletinde de Sihlerin bir pazar yerine ateş açmalan sonucu 8 kişi öldü. Hindistan Birleşik Haber Ajansı'nın (UNİ) bildirdiğine göre, Sih militanlann mahkeme baskını baskent Yeni Delhi'deki Jullundur kasabasında gerçekleşti. Duruşma salonunu tarayan Sihlerin kaçırdıklan yargılanmakta olan mahkumun Sih olup olmadığı ise açıklanmadı. Pencap eyaletjnin Çandigar kentinde Sih militanlann pazar yerindekilerin üzerine otomatik silahlarla ateş açması sonucu 8 tZMtR, (Cumhuriyet Ege Bürosu Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral, tzmir'in Kemalpaşa ilçesinde bir şirketin 3 Coca Cola şişeleme fabrikasının açıhşında yaptığı konusmada, "Türkiye'ye pazarlama teşkilatmı Coca Cola kazandırdı. Bu pazarlama sisteminin Turk ekonomisine katkısı büyük oldu. Hâlâ Türkiye'de Coca Cola lukstür tartışması var. Coca Cola lüks değildir" dedi. Törene ABD'nin Ankara Büyükelçisi Hupe de katıldı. Coca Cola lüks değil "Sivil toplum" sempozyumu Kültür Servisi BİLSAK Harbiye Kenter Tiyatrosu'nda "Sivtt Tbplum"konulubirsempozyum düzenliyor. 7 ve 8 nisanda saat 18.00'de gerçekleşecek sempozyumu Asaf Savaş A kat yönetecek. Sempozyuma Uğur Mumcu, Yalçın Küçük, Murat Belge, Taha Akyol ve Abdurrahman Dilipak konuşmacı olarak katılacak. Turizm haftasında oteller indirimli EDİRNE, (a.a.) 1522 nisu tarihlerinde kutlanacak "Turizm Haftası" nedeniyle Edirne'deki otellerde yüzde 10 indirim uygulanacak. Kentte temizlik kampanyası başlatılacak. Haftamn başlangıç günü, Türkiye'ye gelecek ilk turist kajilesi, Kapıkule 'de belediye yetkiiileri tarafından karşılanacak. Çeşitli hediyeler verilecek olan kafıle üyeleri, istedikleri takdirde üç gün'süreyle Edirne'de ağırlanacaklar. Bu arada, hafta boyunca, kentteki otellerde yüzde 10 indirim uygulanacak, belediye ve öğrencilerin işbirliğiyle temizlik kampanyası da sürdürülecek. Sih miütanlan Hindistan'ın birçok eyaletinde eylemlerini yoğunlaştırdılar. kişi öldü, 6 kişi de yaralandı. ölenlerin tUmUnün Hindu olduğu açıklandı. Bir grup Hindu bu eylemi protesto etmek amacıyla eyaletin Kanna kentinde bir İcarakolu taşa tuttu. Kentte sokağa çıkma yasağı ilan edildi. Pencap eyaletinin Yeni Delhiden özerkliğini isteyen Sih militanlar geçen ay eylemlerini yoğunlaştırmışlardı. Geçen ay eyalette 100 kişi Sihlerin eylemleri sonucu ölmüştü. Pencap'ın 8 kentinde olağanüstu hal ilan edilmiş ve sokağa çıkma yasağı uygulanmaya baslanmıştı. Pencap'ın Kapurthala bölgesinde önceki gün iki Hindu Sihler tarafından öldürülmüştü. Sih militanlann eylemleri Pencap eyalet yönetiminin altı ay önce yapılan seçimlerde ıhmlı Sihlerin eüne geçmesinden sonra yoğunlaştı. Radikal Sihler, Yeni Delhi hukümeti ile geçen temmuzda bir banş anlaşması imzalayan ıhmlı Sihleri hainlikle suçluyor.