Katalog

CUMHURİYET/6 21 NİSAN 1986 İstanbuPun 2 su umudu: Büyükçekmece ve Darlık İstanbul'un su gereksinimi günde 2 milyon metreküp. Şu anda günde 1 milyon 80 bin metreküp su veriliyor. lstanbul'da oturuyorsanız eğer evinizde musluğunuz da varsa ya sabah ya da akşam bu musluk, su yerine "tess" sesi verir. Bazen iki gün aynı melodiyi dinleyebilirsiniz. Musluğunuz yoksa zaten su kesilme derdiniz de yok demektir. Kendi suyunu2M kendiniz bulursunuz. Ya yakın bir çeşmeden taşır ya da suculardan satın aJırsınız. istanbul'un su sorununu çözmek için, daha doğrusu hafifletmek için şımdilerde Büyükçekmece Gölü devreye sokuluyor. Bu projenin şu anda izole hattı dahil yüzde SO'si gerçekleşmış durumda. Temmuz aymda Avcılar civanna Buyukçekmece'den su verilmeye başlanabılecek. Bu proje için bugüne kadar 15 milyar liradan fazla para harcanmış ve en aandan 15 milyar lira daha harcanması gerekiyor. Inşaat, DSt tarafından yapıüyor ve parası da DSİ tarafından karsılanıyor, ancak belediye de projeyı sürekii takip ediyor. 1986 yılı sonunda Büyükçekmece Barajı'ndan 330 bin metreküp su alınmaya başlanacak. İstanbul'un su gereksinimi günde 2 milyon metreküp olarak hesaplanıyor. Şu anda 1 milyon 80 bin metreküp su verilebiliyor. Büyükçekmece Barajı'nm devreye girmesi ile su miktarı 1 milyon 400 bin metreküp seviyesine çıkanlmış olacak. Arada yine Onemli bir açık kalıyor. Bu gereksinimi nereden karşılayacaklannı sorduğumuz Bedrettin Dalan şunları anlatıyor: "Ömerti Barajı'nın arfcasında Darhk Barajı yapdacak, barajın ihalesini belediye ustlendi. Bu baraj gunde 350 bin metreküp ilave su getirecek, Ömerii şu anda 550 bin metreköp su verijor, Dariık Barajı da 350 bin metreküp ile buna eklenecek. Bu baraj 20 a>da tamamlanacak ve eskalasyonu ile biriikte 20 milyar liraya malolacak. Kuçukçekmece Barajı da bu yıl DSt tarafından ihale ediiecek, ancak orada fazla su yok. 50 bin metreküptür. Bu da yetmeyecegi için üçtinctı bir baraj olan Isakoy Barajı'nm da şu anda projeleri yapıüyor. Temmuz ayında onun da ihalesini yapmak istiyoruz. Isaköy de Dariık Barajı'nın arkasıada ŞBe'nin güneyinde katayor, 0 hsvzuın verimi de gunde 550 bin metreküp sudur. Bu barajın maliyeti ise bugunun rakamlan 0e 35 milyar lira civannda. Bu banJfauiB maii kaynaklan Kamn OrtAhğı Fonu'ndao bulunmuf tur. Dariık ve tsaköy barajlannı belediye olarak biz ihaleye koyuyoruz, parayı da Kamu Ortaklığı Fonu'ndan alacagız. sonra suyu satıp parasını geri ode>eceBu barajlann yapımı ile musluklardan çıkan " T B S S " sesi bir hayli azalmış olacak, ancak gelen su>ıın çamurlu olmasının da önune geçmek gerekiyor. Bugun yeterli arıtma tesısleri olmadığı herkesçe bilıniyor. Bir milyon 80 bin metreküp suyun 600 bin metrekuplük bölumünu arıtacak tesis var. Bu yıl antma tesisleri de ihaleye çıkarılıyor. Belediye Baskanı, 1988 yüı başında tüm bu projelerin tamamlanrtuş olacağını ve Istanbul'a verilen su miktarının yüzde 8090 arttmlarak kalitesinin yükseltileceğini garanti ediyor. Onümüzdeki iki yıllık surede su sıkıntısının azaltılması için de bir formül duşünülmüş. ömerii Barajı'nın kritik zamanlar için saklanan, takriben 300 milyon metreküp suyu bulunuyor. Bu rezervler, 1986 ve 1987 yılı yaz aylannda kullanılacak. Bu rezervin kullanılmasında arkadan gelecek olan iki baraja guveniliyor. Su şebekesi açısından da diişünülen şu: lstanbul'da şu anda 1 milyon su abonesi bulunuyor. Su olmadığı için bu şebeke şimdilik arttınlmam^. Yeni baraj lar devreye girmeden gecekondu bölgelerin de yeni şebeke yapımı başlıyor. Fatih, Beyoğlu, Eminönü gibi, şebekesi çok eskimiş yörelerde de yenileme çalışmalan için 600 kilometrelik boru getirtilmiş. 600 kilometre daha boru getirtilecek ve toplam 1200 kilometrelik borular yenilenecek bu bölgelerde. Yurtdışından ductil iron denilen paslanmaz çelik boru getiriliyor. Su faturalarının daha dikkatli takibi için de buyuk bir bilgisayar getirilmiş ve şu anda montajı yapılıyor. Yani su boUaşacak ama pamuk eller de cebe gidecek. 1988yılında tstanbul'a verilecek su miktarının yüzde 80 artması bekleniyor. Büyük Kentler Büyük Dertler Haarlayan: FÜSUN ÖZBÎLGEN 2 SU KAVGASI tstanbul'un kenar semtlerinde özeüikle yaz ayUmnda mushtk ve çefme baslannda nkça rastUuum bir görüntü. Herkes su abnak istiyor. KuyrukJar obtfuyor. Kuyruklar dafıhyor. Hatta önceük sırası yüzünden kavgalar büe çduyor. Vtniprojeler bu görüntüUrt son verme amacuu tapyor. Yapılmakta olan ısler i Yapılacak olan ısler DARLIK REZERVUARI „ * İSAKOY" REZERVUARI OMERLI REZERVUARI '/OMERLI SU '• TASFIYE TESISI TAVSANLI REZERVUARI Ana ısale hatları Su depoları Pompa ıstasyonları Tasfıye tesıslerı DARLIK VE tSAKÖY İstanbul'un su gereksinimi kent nüfusuna paralet bir biçimde sürekli artıyor. Mevcut su kaynaklarma yenüeri eklenerek bu gereksinim karşılanmaya çahsıhyor. Şimdiye kadar 15 milyar TL harcanan ve en azından bir 15 milyar daha isteyen Büyükçekmece projesi, temmuı aymda gerçekleşme asamastna girecek. Daha sonra gündemde Şüe'nin güneyindeki Darhk ve Isaköy barajlan var. Bu havzantn verimi günde 550 bin metreküp okvak belirleniyor. Bu barajtn maliyeti oumjimdüik35 müyarak mati kaynak, Kamu Ortaküğı Fonu 'ndan sağlanıyor. TANKER KUYRUĞU Yaz aylarmda tstanbul'da mustugu ya da çeşmest akan semtlerin dışmda bir de çeşmeleri kurumus ve "damla suya hasret" semtler vardır. Belediyelerin ve ISKPntn Isbirtiği ile bu semtlere bazen tankerle su gonderilir. Thnker semtte buyük bir heyecanla karsUanır. Çocuklar tanker youı gözler, evden eve haber uçar. Bidonunu kapan kadınlar tankere koşar. Bktonunu doldumbümek büe bir mutluluk olur. Tanker manzaralan Dalan'ın sözünü ammsatır.Jlstanbul büyük btr köydür.' Yeni bir çöp nakliye sistemi planlanıyor İstanbul'un bir günlük çöp miktarı 5 bin ton. ODTÜ tarafından hazırlanan projeye göre, çöpler daha dar çevrelerde toplanıp ayıklanacak, daha sonra pres yapılarak büyük treylerlerle çöp sahası olarak belirlenen yerlere taşınacak. tstanbul'da çöp fabrikası kurulması için belediyenin ikı yıl kadar önce hazırladığı çöp fabrikası projesi nedense yürümedi. Daha doğrusu Dalan'ın o zamanlar bize, 'Bir yıl içinde çöp fabrikasını hizmete açmış olacağız' yolundaki sözleri bugun askıda kalmış durumda. İki yıl önce verdıği bu sözu kendisine hatırlattığımızda şu yanıtı veriyor: "Dofrudar. 1985 sonu ititariylc biz bu fabrikayı hizmete açabilirdik. lhale\i de yaptık, acuz krediler de bulduk. Fakat son anda iki docent, uç tane de mıinendisi dunvada hangi leknolojiler gelişmiş, neler japünuş incelemek uzere bir dunya seyahatine gonderdik. Bunlann bana getirdikleri bir rapora gore he•uz çopu bilimsel ve ekonomik biçimde imha eden bir çöp fabrikası geliştirilememiş. Yakma, kompoze gubre yapma, gaz yapma filan bunlann henuz hiçbiri ekonomik degil. Teknolojik geHşmesini de tamamlamış degil. Başka ulkelerde yapılan şu: Çöpiı yayıyor, döküyor, üstüne toprak atıyor, kat kat döküp toprak atıyor en üstune de daha luüın bir toprak tabakası atıp ustöne agaç dikiyorlar. Bu kadar basit. Çopu yayarken içine bonıtar koyup bir iki sene sonra içinden çıkan metan gazını da enerji elde etmek için kullanıyorlar." istanbul'un bir günlük çıkardığı çöp miktarı 5 bin ton. ODTÜ'ye tstanbul'un genel çöp toplama planı yaptınlmış. Çopu daha dar çevrelerde toplayıp ayıklamaya tabi tutmak, aana sonra pres yaparak büyük treylerlerle çöp sahası olarak belirlenen yerlere yıgmak şu anda uygulanması duşünulen formül. lngiltere'de de kullanılan bu sistemle, nakliye masrafı azaltılacakmış. Bu plana göre yeni bir toplama, dağıtım ve nakliye sistemi hazırlanıyor. Bu sistemin bu yıl sonuna kadar yürurluğe girmesi planlanıyor. Çöp konusunda Istanbul Belediyesi'nin iki yılda geldiğı nokta bu. Ekonomik bulunmayan çöp fabrikasından vazgeçildi Halkalı ve Soğanhk'ta belediye toplu konut yapıp halkasatacak lstanbul'da yerleşim alanı 2 milyon parsel 1 milyon parsel daha yerleşime açılırsa, kent nüfusuna 5 milyon kişi daha eklenebilecek. Kontrolsüz, plansız büyümüş bir şehir tstanbul. Yedi tepeden 27 tepeye yayümış gecekondular. Eğri buğru yollar, yolsuz evler, susuz mahalleler, evlerden taşan lağımlarda oynaşan çocuklar. Anadolu gelmiş gelmiş kentin varoşlarına yerleşmiş. Taşına toprağına "altın" diye hucum etmış. Geldiği yerlerden beter yerlere yerleşmiş. Bir kısmı kendini kurtarmış, bir kısmı hâlâ aynı mezbcleliğin içinde yaşıyor. Akın hâlâ suruyor... Yeni Imar Yasası ve imar planlarına göre İstanbul'un bu eğri buğru, yıkık dökuk mahalleleri ne olacak? Yeni kurulacak mahalleler planlı toplu konutlar şeklinde mi yapılacak yoksa şimdiye dek bilinen hababam usullerle mi? tstanbul Belediye Başkanı Bedrettin Dalan'a soruyoruz? "Ne yapıyorsunuz? Nasıl yapıyorsunuz?" Anlatıyor: "1986 yılı sonu 1987 yılı ortalannda şehrin ber noktasını pfaum hale geürmeye çahşıyonız. Gerek master plan, gerek 5 bin ölçekli, gerekse bir bolu bin olçekli tatbikat planlan ustunde hızlı bir planlama çalışması y uriitülüyor. 1987 sonunda lstanbul'da plansız >er kalmayacakUr. Şehrin ber yerini planlı hale getiriyonız. Bir Uçemiz bu konuda bayragı dikti, Gaziosmanpaşa tamamen planlı hale geldi." Bu kez soruyoruz: "Plan oluyotda ne oluyor, planı çıkınca tüm sonınlar bitiyor mu? Şehircilik açısından ne getiriyor bu planlar?" Dmlan: "Şehir pUnlanmın bir an evvel bitirilmesi, inşaat hızını aıttınr. Çunku arazi uretimi çok onemli, plansız yerlerde arazi üretnnivorsunuz, planlandığında konut veya fabrika arazileri ortaya çıkıyor, arsa fiyatını duşürdıiğü gibi konut sayısım arttırmak suretiyle konut problemine direkt katkı saglıyor." lstanbul'da yerleşim için kul GELENEKSEL SORUN tstanbul'un geleneksel sorunlanndan olan çöp sorunu, ANAP döneminde ktsmen toplama isi özel sektore ihale edüerek haflfletümeye çahşıkh. Çöpierin deierlendirilmesi ise henüz çözüme kavusmuş değü. BURASIDA KONUT lstanbul'da her çeşit konuta rastlamak mümkündür. Zeyrekte eskiytkıntüar arasmdaki bu harap binada ve çevresindeki benz.tr yapüarda yaşayanlann saytsı hiç de az değİL. lanılan parsel adedinin 2 milyon olduğu ve bir milyon parsel daha uretilebileceğı hesaplanıyor. Bir parsele beş kışi hesabı ile de bu parsellerın dolması kent nüfusuna 5 milyon kişınin daha eklenebilmesi anlamına geliyor. Halkah'da 70 bin konutluk, Soğanlı'da 50 bin konutluk yer bulunuyor. Halkah'da 350 bin kişinin yerleşebileceği bu alanı 56 yıl içinde kentin hizmetine sokmayı planhyor belediye. Aft ve ustyapısıyla biriikte evleri tamamlayacak ve belediye kendisi Toplu Konut Idaresi ile ortaklaşa yaptıklan binalan halka satacak. Böylece konut yapımı işine de bizzat girmiş oiuyor İstanbul Belediyesi. Bu arada toplu konut alanlannda kooperatif ve şirketler inşaat yürutuyorlar. Ancak İstanbul'un vine de en buyük sıkıntısı yeterli arsa bulunamayışı veya mevcut arsalann çok fazla sabıkasımn bulunması. Belediyenin konut alanı yaratma politikası, planlama yoluyla yeni konut alanları saptamak veya kat sayısını arttırarak çözum getirmek, bir de toplu konut alanlarında duzenli gelişmeyi özendırmek. ÇÖPTEN EKMBĞİNİÇIKARANLAR lstanbul'da çoplerin toptanması ve kısmen tasflyesinde çauşan yüzlerce isçi ekmek parasını bu isten kazanıyor. SİRECEK