Katalog

19 NİSAN 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURİYET/5 Jean Genet: Aziz ve kurban Salı sabahı Paris'te bir otel odasında ölü bulunan 75 yaşındaki Jean Genet, ömrünün önemli bölümünü cezaevlerinde geçirmiş bir sabıkalıydı. Eşcinselliğiyle hep övündü. Ama şimdi dünyaca ünlü bir yazar, oyunları da en büyük tiyatrolann repertuannda. Kiillür Servisi Jean Genet, 1985 yüının 19 aralık günü 75 yaşına basmıştı. 15 nisan salı sabahı ise, Paris'in 13. bölgesindeki bir otel odasında ölü bulundu. 15 yıl önce yakalandığı gırtlak kanserini beraberinde sürüklüyor, "Un Captif Amoureux Aşık Bir Tutsak" adını verdiği yeni kitabı üzerinde son çialışmaİarını yapıyordu. Jean Genet'in yasaraı konusunda bilgi edinmek isteyen, daha çok onun kitaplanyla yetinmek zorunda. 1981 yılmda TV'de yayımlanan bir programa, kendi el yazısıyla verdiği şu bilgi var elde: "Nüfus kâğıdında şöyle vazıh: 19 Aralık 1910 günü sabah saat onda, Gabriel Genet'den dünyaya geldi. Babası bilinmiyor. Kitapları dışında onun hakkında bilgi yok, yakın oldugunu sandığı öliunünün tarihi de belli degil. Jean Genet." Önce yetimhane, sonra ıslahevi, ardından cezaevi, Jean Genet'nin gençlik yülannın bannağı oldu. Bir hırsız, bir eşcinsel olmayı seçti. Ömrii boyunca otel odalarmda yaşadı, kaldığı oteli yayımcısına bile söylemedi. 10 yasında konulduğu Mettray Islahevi'nden 16 yaşındayken kaçacak, 20 yaşında Yabancılar Lejyonu'na katılacak, Suriye'ye gidecek, beş yıl sonra da lejyondan kaçacaktı. O andan sonra, Genet için basıboş bir yaşam başlıyordu. Avrupa'run çeşitli kentlerinde süründü. Nazi Almanyası'nı bile tanıyacak, sık sık hapse girip çıkacak ve 1942'de Fransa'nın ünlü Fresnes Cezaevi'ni boylayacaktı. Bir tutuklunun şiirini fazla gözü yaşh bulan Genet, 1942'de yayımlanan "Öliim Mahkumu"yla ilk şiirini kaleme aldı. Cocteau bu şiirden Sartre'a söz etti. Iki ünlü yazar, iki yıl sonra Lyon'da çıkan "L'Arbelete" dergisindc "NotreDemedesFlenrsÇiçeklerin NotreDameV'ndan bölümlere rastladılar. Genet o sıra Sante Cezaevi'ne nakledilmişti ve ilk oyunu olan "Haute SurveillanceSıkı Gözetim"i yazıyordu. Ardından fontevraud Cezaevi'ndeki anılanna yer verdiği "Mirade de la RoseGiiliin Mucizesi" gelecekti. Jean Genet duvarlann ardında ünlenmişti anık. 1947'de "Querelle de BrestBresl Kavgası" yayımlanırken, ünlü tiyatro adamı Louis Joovet "HlnıîeKaer"i ilk biçimiyle Athenee Tiyatrosu'nda sahneye koyuyordu. Bunu ünlü oyunu "Balkon" izledi. Sartre ve Cocteau'nun araya girmesiyle, Cumhurbaşkanı Vincent Auriol, 1948'de Jean Genet'yi bağışladı. 1949'da "Hırsızın Günlügü" çıkacak, ardından da Genet çalışmalarının ağırlığını tiyatroya kaydıracaktı. Ama onun için dışansı da içerden farksızdı. Oyunlan tepkiyle karşılaruyor, hak ettiği yere gelemiyordu. 1952'de Sartre'ın ünlü kitabı "Saint Genet, Comedien et Martyr/Aziz Genet, Komedyen ve Kurban" çıkana kadar. Kitap Genet'yi dünyaya ve aynı zamanda yazarın kendisine taruttı. "Sartre tarafından, acımasızca çırılçıplak bırakıldım" diyecekti. Kitap Genet'yi çok sarsacak, kendine gelmesi uzun zaman alacaktı. 1958'de Roger Blin'in sahneye koyduğu "Zenciler"i, 1%1'de yayımlanan ve 1966'da Odeon Tiyatrosu'nda yine Blin tarafından yönetilecek olan "Paravanalar" izleyecek, Genet'nin bu iki oyunu, büyük gurültü koparacaktı. Milletvekili Christian Bonnet, Mecliste "Paravanalar"ın yasaklanmasını isteyecek, Odeon Tiyatrosu, öğrenciler tarafından saldınlara karşı korunacaktı. "Paravanalar" Jean Genet'nin son oyunu oldu. Bu suskunluk üzerine uzun süre düşünülecek, Sartre, 1974 yılında Simone de Beauvoir'la konusmasında açıklamasını şöyle yapacaktı: "Biraz da kendi yiızünden intihar eden Abdullah'a çok baglıydı. Onun inrihan üzerine bir daha yazmamaya karar verdi." Artık Genet, yalnızca ezilenleri ya da haklı bulduğu davaları savunmak için sesini yükseltecekti. Cezayirlilerin, Vietnamlıların, Japon devrimcilerin, Siyah Panterler'in yanında yer alacak ve Angela Davis'le birlikte ABD'yi dolaşacaktı. 1977'de ise "Le Monde" gazetesinde yayın;lanan ve BaaderMeinhof olayını konu olan makalesi "Şiddet ve Kaba Giiç" yeniden kıyameti koparacaktı. Şöyle diyordu Genet bu makalesinde: "Şiddet ve yaşam, aşağı yukan eşanlamlıdır. Yeşeren ve donmuş topragı yaran bugday tanesi, kadının döllenmesi, çocuğun dogumu, şiddete başvurmak demektir. Ama kimse ne çocugu suçlar, ne de kadını." Jean Genet, son yıllarda artık eski konumunda değildi ve kurumlaşmıştı. Ünlü yönetmen Patrice Chereau, Nanterre'de "Paravanalar"ı sahneliyor, "Balkon" Comedie Française repertuanna alınıyordu. 1983 yılında Kültür Bakanı Jack Lang, yazara Ulusal Edebiyat Büyük Ödülü'nün verildiğini açıklayacaktı. 528 66 29526 10 00/412 HAYVANLAR ÎSMAJL GÜLGEÇ İCTAP P « F ONÜME KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK 00 m'ıluoo bm y«ztant burşcn ozerıne Ğoof» â çıfcıyo Bf orada mafeinaiar P İ K N İ K PtYALE MADRA 1948 VE 1981 Yukanda soldaki fotoğraf, Jean Genet, 1948'de ceıaevinden çıktığmda çekümiftl. Son fotoğraflanndan biri İse (sagda) 1981'de çekllmisti. Jean Genet ve Sinema Jean Genet'in en talihsiz ilişkisi sinemayla oldu. I950'de yaptığı "Chant d'Amour Afk Şarkısı" 40 dakikahk bir fılmdi ve sinema tarihlerine "eşcinsel sinemanm basyapttt" olarak geçti. 1955'te Genet, kurek cehennemini konu alan bir senaryo yuzmaya niytttendi, ama bu girişim sonuçsuz kaldı. I963'te ABD'li yönetmen Joseph Strick, basrollerinde Sheltey fVinters'Ia Peter Falk'un ("Columbo" dizisinin ünlü detektifi) oynadıkları, özgün müziği Stravinsky'ye ait olan "Balkon"u çevirdi. 1966'da Genet'nin yazdığı senaryoyu Ingiliz yönetmen Tony Rkhardson "MademoiseUt" adıyla sinemaya uyarladı. Filmin başrolündeki Jeanne Moreau, kaba bir avcının saldırısına uğruyordu. I976'da bir baska tngiliz, Christopher MUes, basrollerinde Glenda Jackson 'la Susannah York 'un oynadıkları "Hiznıetçiler"i çevirdi. 1977'de giristiği ve kadın rollerinde erkeklerin oynaması gereken "La Nuit Venue Gece Olunca" sonuçsuz kaldı. I982'de Alman yönetmen Rabter Werner Fassbinder'in son fılmi "Ouereüe" yine bir Genet uyarlamasıydı. Film kıyameti kopardı, ama Genet bu konudaki sorulan, sinemayla yapıtlan arasında dünya kadar fark olduğunu söyleyerek geçistirdi. GAZETECİ VECDET ŞEN CM M\ ÖLOÜ AYNI B İ Ç İ M O E *?. TtYATROGÖSTERÎ bizim tiyatro ıkînn dünya s«v«9inda yedi tskerin lak >î\ec*!*«ı v* «uawı tutıtah rdilır Kunde bura ilc btrbirlrrtni >eme ım\. kurtvıldıdarinda Ken>r sm$> \rrindr vuıbs^ının >axHtl«arr ORTAOYUNCULAR ae«M)l« lycııt Si»w 143)417 1444327 DORMFN IOPLULUGU Rlv Cooncy T m aMteaivte SON 10 OY ' 8 "İO Pa^ac 'S 00 18 00 15 00 ltinft'in oyunu yĞttcira zmttr diper u<vku4«r tvl 333 06 19 MHUT tiyatro*ı çmrş prrs cumı ltJV c Ir p«z 17 00 YARGI İÇİNDEN TRAMVAY GEÇEN Cuma 2100 ^ ^ Ctea 1 5 3 0 18.30. Paar: 15J0 Perş 18J0. ŞARKI NÖBETÇİ TİYATRO ÇEH0TURDAN BİR DEMET Pazartesi Salı: 18.30 hançisi Salı 21 15 (lnd»ım» H a * Gunu) Cars 15 (»21 15 Per Cuma 21 15 C !es 19 00 21 15 Püii 14 0016.30 SUADfVE ATLANTIK SINEMASl valm/ 3 hafta >cın Teı 355 43 70 Ç İ Z G İ L İ K KÂMİL MASARACI 1M3 SEVGİLİ ÇOCUKLAR !.. AKBANK SİZLERİ. GÜLMEYE.EĞLENMEYE CAĞIRIYOR. NARAYAMATURKUSU ANKARA SANAT TİYATROSU KARAGOZ VE KUKLA TIYATROSl "Baflar nusın, başlayalım ıtu, Karagöz'ün evini taflayalım mı?" Muükh Oyun Karagoz Kuk.a Orta Oyunu) D«ıleyen Yonateo Munk Dekor Koreografı p Izer Taceddın Dıker Selım Natıl Ozcan Remzı Iren : Dü»k Onuı OynayanlarTaceddin Dıker Sehm Naşıt Ozcan Alpay tzar Selâhattın Erener Suat Sunguı Danalar Dılek Bale Okulu Saat 16.3019.00 MODA SINEMASI NDA 337 01 28 KARTAL SANAT İŞLİĞİ TİYATROSU GODOT GELDİ 144 46 75 AĞAÇ YAŞKEN EĞİLİR KEMAL GÖKHAS kwid'ni işi \ \ Harbiye Konak Devekuşu Kabare Tıyatrosu Cumartm Pazaı Saat 11 0 0 II MZMTBh» C'OCUK SINEMASI hiu» EMEK: FransacVTOrkçt Attyıalı GAZİ: Fransaca/TOrkçe Altysnlı147 96 65 M00A: Japonca/TüıKçe Altyaalı337 01 28 AHMET KAYA RESİTALİ "Şafak Törküaü" 26 NİSAN 1986 Saat: 17.00 OÜTAKÖY K O L T Û R MERKEZİ Dcraboyn Cad. T«l: 161 79 43 Gişcicr: O.K.M. 161 79 43 Emck S i M m a s ı 144 84 39 19202627 NİSAN 15.3018.30 A» Poynuoğfcı (Eski De*ekusu] \ v V "Tom ve Jerry", konulu çocuk Hlmleri • Stn«m« 74 Saat 9 45 Bakııkoy/Istanbul • Sunar Sinmıuı Saat 1 0 0 0 Üskudaı/İstanbul H«Cum< • G*xı Sin*ması Saat 9 30 • Sörar7* Smmııı Saat 9 30 Osma nbey / İsta nbu 1 Kadıköy/İstanbul • Modm Sixi«m«sı Saat 1 0 0 0 Kadıkoy /Istanbul HePuv • Mod* SinMiusı Saat 1000 by / Ista nbu 1 "Davetıyeler ucretsızdıı Çevre Akbank şubelennden alabiliısmız AKBAIMK •Cocuklannda sevdöı banka. 19 Mlsan Cumartesi 1400 Ortaköy Kültür Merkezl ROCK KONSERİ AQUA ANTON ÇEKOV Oyun 2 Bölum Yöneten Yücel Erten 1516171819 Nisan 20.30'da 19 Nisan 15 00de MARTI TARİHTE BUGÜN MIMTAZ ARIKA\ 19 Nisam 1971'DE BUGÜN, SoVYETLEJt SİRLİĞi, PÜMVAMN İLK LUAY İSTASYOUUMU FteiATTI. &i£ VOSTOIC &DİCETİYLe İNSANSIZ OLARAIC UZAYA GÖNPeSİLSA/ SALYUT X (SELAM~) ADLI İSTASYOU, 18 TOM A6IRUĞINDA VE i£ ME7KE BOYUA10AYPI. OÛN YA ÇEVe.££İUDE BİR. YÖRÜNGEYE OTU/STULAM SALYUTT, HER. TU/ZUAJU 38,5 PAK.İKADA TAMAMUYO&PU. Ç£f/rLİ BiLİMSEL ALETL££L£ DOHATtLMlŞTI VE BlR. BiYOUO tı LABOBATUARJ TKŞtYOKPU. BiRKAÇ GÜfJ SOAJ/SA UZAYA YOLMAMAN ÜÇ tCOZMoMOT, SOYUZZ UZAY AfZACJYLA SALYUTl İSTAS YOUUNU K£NETLİYECEfCLBR,ANCAK ' YONA GEÇKAİYeCEKLEZPİ. SALYUTS, AYtNA De&iN GÖIZEVİUİ SÜZDÛgGGE OereBoyu Cad Ortaköy 161 79 43 LOKOMOPÜF Muzıklı Danslı Çocuk Oyunu 20 Nisan 13.00'de 22 Nisan'dan itibaren /LK UZAY /STASYONU DEVEKUŞU KABARE ZEKİ ALASYAMETİN AKPINAR NEVRA SEREZLİ AŞK OLSUN HSRBIYf M (RIUGBUl 140 77 20 A CEHOV / M FRAVN Türkçe* Gö*s«J KORTAY Yi)«w»n: Cun«t TÛREL (151617 Nisan) V HUGO / J TEPHANY Turtcees. Esii Talu ÇEÜKKAN Yfinaten: Jean Louis Maıtin BARBAZ 081920 Nisan) FATIH (526 53 80I Turgut OZAKMAN DELİBAL 1793 BİR SEHHAZ OYUN Yao«en: Engın GURMEN (151617181920 Nisan) Claude MAGNIER AHŞU SENÇLER KRAL'LA BİLGE TAVŞAN PETER SHAFFER : N. Tmtt*. ttm Pazar 15.0018.30 I. TmuıA. AMU. «Man C.tesi 18.0021.00 HAR8IYE KONAK ta 14054581482606 P u a r t n l «|M y a k i * K*yaa: M. S a n z i SalıÇarşPerşCuma 21.30 DÖNEDÖNE (OSKAR) YSnetan: SaHuk KAPLANGl (151617181920 Nean) Yazar: Tevfik ElHakim Yönetmen: Selçuk Akman İ FO 1926 Nisan Cumartesı saat 17.30'da Ortaköy Kültur Merkezı'nde ZAHIR E2GİNÎN GÜNLÜĞÜ IJıHIÜ Enk VOSS Muharrem BUHARA AMADEUS İSLlSİSLİPİSPUSUJ V. LU0VIG R LUCKER 20 Nisan 16.00'da "SABAH TÜRKÜSÜ" Butun Rakçriarda : 570 09 68 K^n* MCa* VaM Ç 7 8tottyt Yöoelen: Dçnız UYGUNER Turkçes) Yücal ERTEN (CTesı • Pazaı TurMç»sı Can GURZAP Yöneten: YOnefen Hakan ALTtNER UiM'oeı Kahraman ACEHAN (Cl«wPazar: nooae) (Ctesı Pazar n 00d«) Oyun Günleri Sal. 1830 / Ça 1500 / Per 20JC / Cuma 20.30 / C lesı 1500 20J0 / Pazaı 1500 • ,a30 OANS EDEN EŞEK KUKLACI •mrrn r"rM Anton Çenov Neıl Simon 5 0 YIL ONCE Cumhuriyet Merinos fabrikası Bursa (Hususi) Sümer Bankın şehrimizde yaptırmağa basladığı Merinos fabrikasındaki inşaata faaliyetle devam edilmektedir. Bugün 400 amele çalıştmtan temellere beton dökülmektedir. Fabrikamn yapılmakta bulunduğu yer çok geniş olduğundan bütün bu saha üzerinde toprak delik deşik edilmis ve amelenin çalışması bir arıkovanı manzarasını andırmakta bulunuyor. Temelleri açılan ve beton 19 Msan 1936 dökülmeğe başlanan yerler asıl fabrika ile şartnamede yapılan diğer binalardır. Ayrıca fabrika sahasında geçen "Cilimbaz" deresinin mecrası buradan kaldırılarak baska tarafa nakledilmekte ve bu suretle fabrika sahası 19361986 tamamen kurutulmaktadır. Yün yıkama ve diğer isler için uzaklardan su nakleımektense fabrikamn bulunduğu yerin altmdan artezyenle bu suyun temini düşünülmüs ve muhıelif mıntıkalarda artezyen açılmağa başlanılmıştır. Sevgili Doktor Oyun 2 Bölüm Yöneten: Denız Gökçer Perk 1516171819 Nisan 19 00da 19 Nisan 15.00'de