Katalog

12 NİSAN 1986 KÜLTÜRYAŞAM CUMHURtYET/5 ÎSMAÎL GÜLGEÇ Tarihten esinlenmiş f antezi Sinema Günleri'nde bugiin izleyeceğimîz "Albay Redl", Yabancı Film Oscarina aday gösterilmiş, Almanya'da, Cannes'da ve Budapeşte'de ödüller almıştı. Istvan Szabo, fılmi, gerçekten olduğundan farklı biri olmak isteyen birinin trajedisi diye tammhyor. Yönetmeni Istvan Szabo, "Albay Redl"i anlatıyor HAYVANLAR % DBMtTUML I KUfHJLU L KIM KIME DUM DUMA g ^ olmayan bı yıtehlar dıye yoygara BEHIÇ AK sanat kobu) etmem 0LMAZJ Kızın tekı çıfeıyo KiiMr Servisi Uluslararası t Istanbul Sinema Günleri '86 kapsamında bugün Şişli Kent Sineması'nda, 15 nisan sah gunü de Moda Sineması'nda gösterilecek olan "Alba> Redl", Macar yönetmen Istvan Szabo'nun İ984'te gerçekleştırdiği en yeni fümlerinden birı. Başrolünde yine Sıabo'nun "Mephisto" filrninden tanıdığıtnız Klaas Mıria Brandauer'ın oynadığı, goruntu yönetmenliğini Lajos Koltai'ın BAŞROLDEBRANDAUER Avusturya Macaristan tmparatorluğu dönemindeaskerihaberalmayaptığı "Alba> Redl", son olarak da gorevli bir subayın yükseüşini ve düşusünü anlatan "Albay Redl" de Klaus Maria Brandauer (sağEn lyi Yabancı Film Oscan'na da da) başrolü oynuyor. aday gösteribnişti. Avusturya Bizim senaryomuzda Albay etmesi için söylediği bir yalan. getirmenin olanaklannı sağlayaMacaristan monarşisinin askeri cak desteği, hatta sevecenliği bulRedl kurmaca bir kişi. Ama Alf Yaşamında söylediği ılk yalan bu istihbarat servisinde gorevli bir yoo'Oone oıMHZ .' mak amacıyla hep doruklarda Henftn lekı.jıır subayın yükseüşini ve devletin çı red Redl gerçekte yaşadı. Avus Redl'in. O gunden sonra, butun Ğ 8İL£C€K \çu\dt anlasıları karlanna ters duştuğü gerekçe turya Macaristan genelkurma bir yaşamı, toplumun ust taba kalmak için elinden gelenı yapıQiZiM I yor. Hofgen'ın trajedisi, kendini kalanndan insanlardan kabul siyle kurban edilişini anlatan yında yuksek riıtbeli bir subayNEY$£ ONV film, geçen yıl Federal Almanya1 dı. Yaşamöyküsü, filmdeki görmek için söylediği kuçuk ya öne çıkarmak>için duyduğu akıl almaz istekte fatıyor. Redl'in trada en iyi film seçilmiş, Cannes' Redl'in yaşamöykusune büyük lanlarla dolup taşacaktır. Kendı jedisi ise, kendi benliğini gizleme Film Şenliği'nde Seçici Kurul ölçüde benziyor. Ne var ki, bizim toplumsal sınıfını reddeden bir çabasında. Redl'in tersine, HöfÖdülü'ne, Budapeşte Ulusal öykümüz ne de olsa bir düş üru adamdır Redl. Çocukluğunda zaman kendisinden Film Şenliği'nde de En İyi Film nu. Başkası olmak isteyen, ger ona hep monarşiye ve imparato gen hıçbirolmak istemiyor. Pofarklı biri çekte olduğundan farklı biri ol ra şukran duyması gerektiğı soyödülü'ne değer görulmüştü. litikacılann oyuncağı olmak pamak isteyen bir kahraman sun lenmıştir, çünku kendısine askeri hasına bir oyuncu olarak her zaFilmin yönetmeni Szabo, "Al mak istiyoruz. Bu, Redl için zi okula gitme fırsatı tanımı$lardır. ba> Redri şoyle anlatıyor: hinsel bir çatışmayı gerektiriyor Bu şukran ve sadakat duygusuy man dorukta kalmak istiyor ve bunu beceriyor da. "Albay Redl'le ilgili filmimiz du, ama biz bu çatışmanm ruh PIKNÎK PtYALE MADRA tarihsel belgelere dayanmıyor. bilimsel çözumlenmesi için bir la yaşayan Redl, daha sonrakı Redl ise bir demiryolu işçisinin olayların ve gelişmelerin de etki oğlu, aşağı tabakalardan gelıyor, Taıihten esinlenmış bir fantezi öykiı bulmak istedik. sıyle gerçekte kendisine tumden ama bir soylu olmak için güçlu in ürünu aslında. Albay Redl'yabancı olan bir toplumsal sını bir istek duyuyor. Çunkü tarihi, le ilgili kanıtlanabilir bir öyku fa bağlanır. tşte biz onun bu kar soylulann yarattığına inanan bir değil. Redl'in ya da benzer yazBEK B!R maşık kimliği uzerine bir film züppe ve budala. Ashnda Redl'i 4MA K1MSE gılan paylaşan bar,ka ınsanlann Küçük yalanlar ZAKU'viiM yapmaya çalıştık. yaşamöykuleri üzerine bir çeşitBAMA aşağılık biri olarak görmemek Z A K U M I T yiLDIZlNRedl'in çevresine, Macaristan'leme olarak gorulebilir. gerekir. Çocukluğundan beri la, Macar tarihiyle ve Avrupaböyle yetiştirilmiş. On yaşında 6ELP\'M. nın ortadoğusunun bızımle ilgi 1 0 yaşında askeri okul askeri okula göndenlmış bir çoli yöresiyle bağıntılı kişiler yerleşBaşkası olma isteği Mephisto'daki Hendnk Höf cuk duşünun. Annesiyle babası tirdik. Bu ayrıntılar, Redl'in özAlbay Redl, dunyaya geldiğingun yaşamöykusunde yok. Yaşa gen ile Albay Redl'i karşılaştır onu gozyaşlan içinde uğurluyorlar; oğulları askeri okırfa kabul de, toplumsal bakımdan egemen moykusünün bir bölumü de maya gelince, Redl'in körlüğu, unıfın çok uzağındaydı. Yetenebizim uydurmamız zaten. Gerçek bağnazlığı, 'sadakat'i, sonu gel edildiği için gurur duymaktadırlar Redl, okula girdiğı andan ği sayesinde Avusturya Maca yaşamda Redl'in annesinin soy meyen aptalca şukran duygusu ristan krallığının askeri okuluna lu bir Macar ailesinden geldıği hep onun karışık kimliğinin so başlayarak sabah akşam uniforma giyiyor ve gordüğu öğrenim girdi ve daha genç bir subayken söyleniyor. Bu, bizim öykümuz nuçlan. Oysa Hendrik Höfgen'in sadakati ve hırsı sayesinde yukde, on yaşındaki Redl'in soylu bir tek sorunu kendini guvence altı ve eğitim yaşammın candamarı HIZU GAZETECI NECDET ŞEN selmeye başladı. Macar ailesinin kendisını kabul na almak değil, yeteneğinı dile haline geliyor!' . 5CYI/T re$ım meıelâ Omaia,M i. beder rroyız? Yoo Oldvdu fl\\ oldu yanı?,. Şf)Hfi$£fiİNE BE ftei! Çocukçaa2 kap/nın kananna O oıtfcıysa d<z t» tur ccsar<îfc cd atlayarnadı £ suhay/n hzkmaeı oaUrvı ınıacc. kandısını boşlukta . ^ ÇÎZGİLÎK KÂMİL MASAK4C1 tMKtT AyALlt. 7JR 1950 İNGlLTERESl 1950'ler İngiüereünde geçen "Bir Yaban HtNTLt BİLİM ADAMI David Lean, 15 yıl süren bir suskunluktan sonra çevirdiği "Hindlstana Yolculuk"ta Alec Guiness Hintti ayla Dans'ta, Marilyn Monroeyu andıran sansınüğıyia Miranda Ricbir bilim adamını canlandınyor. hardson 2 çocuklu bir dul kadtn rolünde çok basanu. Sinema şöleni ve hoş bir sürpriz David Lean'in E.M. Forster'ın romamndan uyarladığı "Hindistan'a Yolculuk", olgun, gelişmiş bir sinemanın şölen tadındaki örneği. Ama Sinema Günleri'86'nın en ilginc filmlerinden biri, Mike Newell'in "Bir Yabancıyla Dans"ıydı. Monroe'yu andıran (ve özellikle ona benzetilmiş) sarışınhğıyla, esmer ve gizemli araba yarışçısı David Blakely'nın daha ilk karşılaşmasında seyircı, konuyu bilmese bile olayların trajik biçimde gelişeceğıni seziyor. Tüm yapmacıklığın altında, o yıllar Ingiltere'sinin incelikle yansıtıllı KızRyans Daughter"dan ATtLLÂ DORSAY mış tum gerçek sosyal sorunlasonra 15 yıl suren suskunluğuna "Bir Yabancıyla rından ve orta sınıf sıkmtılannÜnlü Ingiliz yazar \e edebiyat da son vermış oldu. dan izler taşıyan bir gerçekliği "Hindistan'a Yolculuk", tıkuramcısı E.M. Forster'in, >ayımlandığı zaman buyuk ilgi go pık bir Lean filmi... Çevre tasIşte Sinema Günleri'nin surp olan Ruth mu, acaba zayıf kişiren romanı "Hindistan'a Yolcu virı, kalabalık sahnelerin yone rizlerinden... Adını duyduğu likli, kararsız ve değişken Daluk", uzun yıllar yapımcıların timi, kişiliklerin canlandınlma muz, ustüne kimi övgüler oku vid'e uğursuzluk getirecektir, raflannda tozlandıktan sonra, sı kusursuz. Kimı zaman akade duğumuz, ancak beklediğimizi yoksa tersi mi olacaktır? TersiDavid Lean'in tutkuya donuşen mik, giderek 'ruhsuz' bir sine aşan bir film... '... Mike Ne nin gerçekleşeceğini hep sezinleinadı sonunda, görkemli bir film macı, bir usta teknisyen olarak well'in adına, birkaç mevsim ön rız. Çunku yalnızca David, kahaline geldi. 1920'lerin Hındis nitelenen Lean ise, kimi sahne ce izlediğimiz "Diriliş The dınlara hep mutsuzluk dağıtageltan'ından bir avuç ilginç tip ve lerde gerçek bir yaratıcı / yonet Awakening" adlı fantastik fılm miş o çekıci, ama guvenilmez yasağlam bir panoramaverirken, men olduğunu kanıtlıyor. Orne de rastlamıştık. O "dirilen kışıklı tipine çok uymakla kalfonda Ingiliz sömürgeciliğinin ğin Adela'nın ormanda eski mumya' oyküsunu anlatan Ne maz. Aynı zamanda, bu tur çıkmazını ve Hindistan'ın da (di Hint tapınaklanru keşfettiğı sah well'le 1950'lerin Inglitere'sinde ilişkilerdeki o değişmez verıler de ğer tüm sömurgeler gibi) eninde ne, yine Adela'nın mağaralarda gerçekten olmuş bu aşk ve tut yeTİi yerindedir... Kadın erkeksonunda bağımsızhğa kavuşaca geçirdiği bunalım ve>a Dr. ku öykusünu anlatan !Sewell, ten daha yashdır, erkek kadınğı Fıkrini sergileyen bu hacimli Azız'in yargılanması sahnelerı, aynı adam olabilir mi? Bir gece dan daha uçarı ve daha güçsuzroman, senaryoyu da yazan buna örnek venlebihr. "Hindis kulubunde çalışan, 2 çocuklu ve dür, ilişkide kadın once kaçar. emektar usta Lean'in "trlanda tan'a Yolculuk", sinemayı yenı boşanmış Ruth Ellis'in Marilyn sonra kovalar, ara yerde daha genç ve guzel bir kız vardır, vs. Ruth Ellis ve David, 5O'lerin StNEMA GÜNLERİ 86'DA BUGÜN SİNEMA GÜNLERİ 86'DA YAREV Platters veya Patü Page şarkıları, Marilyn Monroe hayranhğı. Kcsad Tarlh (Emek Sineması 9.00) Bafcaaı tş Gezfeiade (Emek Sineması deri mont veya duğmeli 'tayyor' Hladistan'a Yolcalak (Emek Sineması 12.00, 15.00) modası gibi kulturel oğeleriyle 12.00, 15.00, 18.30, 21.30) Gel v e G*r (Emek Sineması 18.30, 21.30) de desteklenmiş bir trajedıyi soSıeak ve T M (Dünya Sineması 12.00,15.00, ftneaıstzllk (Dünya Sineması 12.00, 15.00, nuna dek yaşarlar... Ve David, 18.30, 21.30) 18.30, 21.30) Ruth'un tabancasından çıkan Çoeaklar Çetesl (Gazi Sineması 12.00, Elveda Boaapart (Gazi Sineması 12.00, kurşunlarla can vererek, mutsuz 15.00, 18.30, 21.30 15.00, 18.30, 21.30) aşklann kaçınılmaz bedelini ağır Vera'aıa Egttlml (Kent Sineması 12.00, Albay Redl (Kent Sineması 12.00, 15.00, biçimde öder... Geriye, sosyal 15.00, 18.30, 21.30) 18.30, 21.30) betimlemesıyle, aynntılanyla, kişileriyle çok iyi çaljşılmış, inanBir Yabaaetyla Dans (Moda Sineması Masallar IHasalı Alsta* ve Kandor dırıci ve etkih bir aşk öykusunun 12.00, 15.00, 18.30, 21.30) (Moda Sineması 12.00, 15.00, 18.30, 21.30) anısı kalır. Bir de, Ruth'un koÇıplak Vatandaş (Atatürk Kültür Merkezi CHUfeşaa (Atatürk Kültür Merkezi 11.00, ruyucusu Desmond rolünde lan 11.00, 15.00) 15.00) Holm denen buyuk aktorun neBal Bir Kadıa (Ataturk Ktiltür Merkezi Kırlaagıe Fırtıaası (Atatürk Kültür Merfis komposızyonu... (Bugun 13.00, 17.00) kezi 13.00, 17.00) Moda'da). lemeyen, zaten boyle bir savı da olmayan, ancak olgun, gelişmiş bir sinemanın şolen tadında bir örneği... Alec Guiness'ın Hintlı bilim adamı kompozisyonuna ve Mrs. Moore'da Peggy Ashcroft'un Oscar alan oyununa dikkat. AGAÇ YAŞKEN EGILIR KEMAL GÖKHAS TARİHTE BUGUN MÜMTAZ ARIKA\ 12 Nisan ABD IÇ SAVAŞl BAŞUYORf. 1&(>1'OE SUGUfJ, AMEfZttcAN İÇ SAl/AŞI, GUNBY CAROUHA'PA (KBROLAYMÂ) BAŞLAOI. GUNEyÜ ı LER'ıN, Bıü KU2EY KALBSİ OLAM FORT SüMTEe'e ATEŞ AC.MALAe.IYLA BAÇLAyAM SAl/AÇ CÖRT YIL SUE.ECStC.Tl. SÛyuK CIFTUK.LEIS.OBKI PAMUH. ICIUEY GÜCİl EULACAtJl. GÜMOE oerALAMA 4Z3 CAK1 ALAM SU SAVAÇ, LMCOUU'IN SAÇKJAAJUIÜ ETTIĞI U/SeT/MlA/e PAYALI EKJDNOMİK YAPISI VE ÜC R.ETSIZ ZEMC'l ICjDLELEJSJyLE 6t?A/£y eYALETL£RI, KA&.ŞISIUPA , EN&USTe.ıPE ILEELEYEN ve OCAETLJ IŞÇİLEISİYLE FARKL/ YAPIOA ZMYLıLER TAEAFINPAM KAZANlLACAKTlfS... BU ZAPEIZ, ICÖLECJUGE IKIPİISJLEAI EU AĞtg. DAR.BE 193619S6 sanatkârlann çekmekte oidukları eziyetı gosterecektir. Marlene Dietrichin son kararından tekrar cayarak Amerikada kalmak ıstediğı hakkında bir rivayet çıkmıştır. Eğer bu vazıyet tahakkuk ederse şimdiye kadar ortada dönup dolaşan sozlerin hep reklam maksadıle meydana konduğu anlaşılacaktır. <U 50 YIL ÖNCE Cumhurivet Sinema haberleri Grela Garbo Memleketinde istirahat etmekte olan fsveçli ytldız henuz Amerıkaya dönmemıştır. Vaktınt spor yapmak, okumak, gezmek ve dinlenmekle geçırmekiedir. Ne vakit Amerikaya döneceğı henuz malum değıldir. Bunun en zıyade kendisine munasıb bir rol teklıf edılmemesınden ileri geldıği zannedilmektedır. Çünku Greta, şırketi tarafından çevrilmesi teklif edilen bırçok fılmlerı reddelmiştir. 12 Nisan 1936 Bunun senaryosunu hazırlamak uzere Çıne gıtmıştir. Fakat zannetmeyin kı Sarlonun yeni fılmi Çmde cereyan eden bir mevzuu uzerinedır de orada letkikat yapmaya gitmıştir. Hayır... Sarlonun yeni filmının mevzu kendi hayatt ve Hollyvoodun içytizudür. Sinema dtyarında kapitalistlerin aktörlere zulmunü ve zavallı Marlene Dietrich Şarlonun yeni filmi Sarlo son fılmi "Makına Asrı" her tarafta muvaffakiyet kazamrken yeni fılmi için hazırlıkta bulunmaktadır.