Katalog

3 MART 1986 Ozetle DIŞHABERLER CUMHURÎYET/3 GjifrihoCda 5 8İyah daha öldü Güney Afrika'da haftasonunda meydana gelen şiddet olaylannda beş siyah öldü. Polis yetkililert, Durban kenti yakınmdaki styahlara ait Claremont yerleşim merkezinde, polisle siyah gösteDış Haberier Servisi Israil riciler arasında çıkan çatışmada, işgali altındaki Batı Şeria'da buüç kişinin açılan ateş sonucu, bir lunan Nablus kentinin Filistinli kişinin de bomba attığı kamyo belediye başkanı Zafer El Masnun altmda kaiarak öldüğünü ri dün sabah bürosuna giderken kaydettüer. Güney Afrika'daki öldürüldü. Olay çıkmasını önletrk aynmı politikasım protesto mek amacıyla Israil işgal birlikeden siyahlar, olaylar sırasında leri, kentte sokağa çıkma yasamağaza ve araçlan ateşe verdi ğı ilan ettiler. ler. Durban kenti yakınmdaki bir Ajans haberlerine göre, El başka bölgede de ırkçı beyaz azınük yönetimiyle işbirliği yap Masri, bürosuna geldiği sırada nğı için öldürüldüğü sanılan bir arabasından inerken üzerine birkaç el ateş açıldı. Bazı ajanslar âyahtn cesedi bulundu. bir tek saldırgandan söz ederken, Israil radyosunu kaynak KKTC heyeti gösteren AP ajansı, 2 saldırgan olduğunu ileri sürdü. Cenevre'den Nablus Belediye Başkanına döndü suikastı ilkin, Paris'te Fransız Haber Ajansı'na telefon eden bir BM Genel Sekreterliği'nce Kıb kişi Abu Nidal grubu adına üstns sorununa banşçı bir çözüm lendi. Beynıt'tan telefon ettiğiarama çabalan çerçevesinde, Ce bildiren kişi, Masri'nin bir hani nevre de düzenlenen alt düzey in olduğu için öldürüldüğünü görüşmelerinin ikinci turuna ka belirterek bunun Knü Huseyin tılan KKTC heyeti, Lefkoşe'ye ve Yaser Arafal için de bir döndü. Toplumlararası görüş "uyan" olduğunu söyledi. Bir melerdeki Türk temsiki Üntit süre sonra da Filistin Halk KurSüleyman Onan başkanlığmda tuluş Cephesi Şam'da yayımlaki beş kişilik KKTC heyeti, 26 ve dığı bir bildiride suikastı kendi27 şubat tarihlerinde Cenevre' lerinin düzenlediklerini öne sürde BM Genel Sekreter Yardımcılan Picco, Feissel ve Holger'le Kıbrts sorununu ikinci kez ele aldüar. Nabhıs Belediye Iran, Süleymanîye Başkanı öldürüldü Garnîzonu'nuvurdu dü. Bildiride Masri, Filistin davasını yok etmeyi amaçlayan siyonistÜrdün banş planını desteklemekle suçlandı ve öldürülmesinin aynı yoldaki başka kişilere uyan niteliği taşıdığı kaydedildi. Buna karşılık suikast Ürdün hükümeti ve FKÖ tarafından kınandı. Ürdün radyosu, Zafer El Masri'nin öldürülmesinin Kral Hüseyin tarafından kınandığını bildirdi. TAHRAN/BAĞDAT, (Ajanslar) Cephenin kuzeyinde Irak içlerinde ilerlemekte olan İran birliklerinin, Süleymaniye Gamizonu'nu top atışına tuttukları öne sürüldü. İran resmi haber ajansı IRNA tarafından verilen haberde, İran birliklerinin kuzeydoğu Irak bolgesinde bulunan Süleymaniye kentine 20 kilometreye kadar yaklaştıklan ve topa tuttuklan bildirildi. Haberde daha ayrıntılı bilgi verilmemesine rağmen, düzinelerle Irak askerinin Şitak garnizonuna açılan topçu ateşi sırasında öldurüldükleri ve askeri araçlar ile mühimmat depolarının havaya uçurulduğu öne sürüldü. Saldırıyı Abu Nidal ve Habbaş'a bağh örgütler üstlendi Kerkük peîrolleh, îrariın tehdidi altında Yeni Kuklalar Harika SAMİM LÜTFÜ Robotlar günün birinde, kendilerini "yaratan", programlayan insanlara karşı kendi özgür istençleri ve "ze/ca'larıyla harekete geçip, başkaldırabilirter mi? Robot dönemi de Dr. Frankestein'in korkunç öyküsündeki sona dönüşebilir mi? Bilimkurgunun sevdiği temalardan biridir bu soru. Hatta bu alanda yazarların ikiye aynldığını bile soyleyebiiiriz. Bir yanda Işaac Asimov gibi "Selirrf' robotları savunanlar, öbür yanda ise "2001 Uzay OÖysse"sindeki gibi "habis" robotları öngörenler var. Stanley Kubrick'in Arthur C. Clark'ın "The Sentinel" (Nöbetçi) öyküsünden yola çıkıp, önce onunla birlikte bu tema üzerine "Journey Beyond the Stars" adlı bir roman yazıp, sonra da bunu "2001 Uzay Odysse"si adıyia filme alan Kubrick'in bu son derecede ilginç başyapıtı TV'de de gösterildiğine göre ülkemizde yaygın bir biçimde tanınmaktadır sanırım. Anımsanacağı üzere, öyküde uzay yolculuğuna çıkan gemideki çok gelişmiş bilgisayar H.A.L., programlandığı gibi davranmıyor, başkaldırarak uzay aracındaki astronotları birer birer öldürüyordu. Gerçekten gelecekte gelişmiş bilgisayarlar ya da çok gelişmiş robotlar "efendilerine" başkaldırıp insanoğlunu, köleleri ayaklandıran Spartaküs'ün karşısında Romalılann şaşkınlığına binlerce yıl sonra bir kez daha düşürecekler mi dersiniz? Sorunun fanteziler içeren incelemesini, bilimkurguculara bırakalım da, Ferdinand Marcos olayıyla bir kez daha güncellik kazanan, günümüzün benzer, ama bu kez gerçek başka bir sorununa eğilelim. Acaba siyaset sahnesindeki kukla yöneticiler, ipleri başkalarının elinde olan diktatörler, "efendilerinin" çizdikleri doğrultu dışında davranabilirler mi? Marcos'un başarısız direnişiyle bir kez daha güncellik kazanan sorun, sanıldığmdan daha önemli ve ilk bakışta görüldüğünden daha da karmaşıktır. Dünya siyaset sahnesinde ilk bakışta dikkatimize çarpacak olgu, artık eski panayır kuklalarmdan çok daha gelişmiş, uzaktan kumandalı pilli bebek benzerierinin bulunduğudur. Artık ustaca programlanmış ve bu programlann çerçevesi içinde hareket yeteneğine, bir tür özerkliğe sahip, çok gelişmiş yeni varlıkların bir zamanların kuklalarının yerierini aldıklarını soyleyebiiiriz. Günümüz siyaset sahnelerinin kuklaları, dışardan güdümlü diktatörleri, diktatör taslakları çok daha karmaşık bir yapıya sınırları programlayıcılannca titiztikle çizılmeye çalışılmış bir alanda hareket yeteneğine sahip varlıklardır ve geçmişte görülenlere oranla çok daha karmaşık ve güç bir oyunun ortasındadırlar. Oyunun giriftliği ve çağın koşullarının gelişmişliği, bu dıştan güdümlü diktatörlerin gittıkçe artan ölçüde iç desteğe ihtiyaç duymalan zorunluğunu da doğurmuştur. Artık bunlann programları da bu olguya göre düzenleniyor. Başka bir deyişle çok daha geniş, çok daha değişken toplulukların dolaylı olarak yönlendirilmeleri de, "programlamanın" bir bölümünü oluşturuyor. Şili'nin Pinochet'i bu olgunun pek canlı ve de çok kanlı bir örneğidir. Anılardadır, Pinochet Şili halkmın, şimdilerde yaptığına bin pişman görünen bir bölümünün oluşturduğu ortamüstüne bina etmişti iktidarını. Bu durum aynı zamanda, bu tür "fennin son harikası" pilli bebek diktatörlerin iktidar koltuğuna kurulduğunu gören topluluklann hızla akıllarını başlarına toplayıp, gelişmelerdeki kendi sorumluluk paylarını da irdelemeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Boyle olunca, güdümlü dikkatörü başında gören halk, Ne halt ettim de bu duruma düştüm? sorusunu sorup, acı yanıtını da bulmak zorundadır. Yoksa yalnız emperyalizm ile işbirlikçilerine lanetler ve küfürler yağdırmak, çıkmazdan kurtulmak için yeterli değildir. Olayın bu yanına kısaca değindikten sonra biz yeniden asıl sorumuza dönelim: Bu çok gelişmiş robot diktatörlerin efendileri karşısında serbest hareket yetenekleri var mı? Yaşanmış olaylar, yanıtı da "evet" olarak belirliyor. Gelişmiş koşulların zorunlu sonucu olarak, gelişmiş teknolojinin bu ince ürünleri, kendilerine can ve kan veren etkenlerin değişkenliğini kavrayacak yetenekte oluyoriar ya da, hiç değilse o yetenekte danışmanlaria çevrili bulunuyoıiar. Bu durumda da, geleceklerini güvence altına almaya çalışırken, programda öngörülen yolların dışında yeni seçenekler de edinmeye önem veriyorlar. Çevrelerinde, üst efendiyle ilişkisi kesik, yalnız kendilerine bağlı güçler oluşturmaya özen gösteriyoriar; popülist girişimlerle geniş topluluklarda itibar ve destek kazan(Arkosı 13. Sayfada) İran, Körfez savaşının başlamasından bu yana ilk kez Süleymaniye Gamizonu'nu bombalıyor. Masri, Ürdün Dışişleri Bakanı Tahir El Masri'nin akrabasıydı ve Nablus Belediye BaşkanlığVna Kral Hüseyin'in onayıyla İsrail yetkilileri tarafından geçen kasım ayında atanmıştı. O tarihte El Masri, bu görevi FKÖ'nün onayıyla kabul ettiğini de ileri sürmüştü. 44 yaşında olan ElMasri ıbmiı görüşleriyle tanınan ve Kral Hüseyin'in Filistin politikasım kesinlikle destekleyen biri olarak tanınıyordu. tsrail ve Ürdün yanlısı çeşitli çevreler, El Masri'nin öldüriilüşünün, Filistin sorununa banşçı bir çözümü amaçlayan çabalan baltalamaya yönelik olduğunu vurguladılar. Gözlemcüer, Süleymaniye'ye doğru İran ilerlemesinin 80 kilometre batıda bulunan Kerkük petrol tesisleri için büyük tehlike oluşturduğunu söylüyorlar. Bilindiği gibi Süleymaniye, karlarla kaplı dağlann belirlediği İran sınınndan 40 kilometre içeride yer alıyor. İran, geçen hafta kuzeyden giriştiği saldında 300 kilometre karelik Irak toprağını ele geçirdiğini öne sürüyor. öte yandan, Irak cephenin kuzeyinde bir tepenin İran'dan geri alındığını bildirdi. Irak Genelkurmay Başkanhğı tarafından yapılan açıklamada, kuzey cephesinde karşı saldınya geçen birliklerin Şoarta bolgesindeki bir tepeyi geri aldıkiarı ve burada bulunan İran birliklerini etkisiz hale getirdikleri belirtildi. Açıklamada aynca cuma gecesi Pencri ve Katu tepelerinde düzenlenen iki İran saldınsının geri püskürtüldüğü ve Irak Deniz Kuvvetleri'nin Şattülarap üzeri ne kurulan bir Iran askeri köprüsünü havaya uçurduklan iddia edildi. Irak, Fao Limanı çevresindeki çemberi daralttığını da öne sürdü. İran ise, Irak uçaklannın sivil yerleşim bölgelerini bombaladığını bildirdi. Paris'te İran Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada Irak uçaklarımn cumartesi günü İran'ın kuzeydeki sınır kasabalanndan Baneh'i bombaladıklannı, saldında 18 sivilin öldüğünü, 30 sivilin de yaralandığını öne sürdü. İran elçiliğinin açıklamasında Irak'ın, "kenller savaşını tekrar başlattığı" kaydedildi. Bildiride, Irak, sıvil hedeflere saldırılan sürdürdüğü takdirde, tran'ın "çok sert misillemeye" geçeceği de vurgulandı. BarzanL, Saddamfa 10 maddelik bcunş planı sundu HAKKÂRİ DtYARBAKIR, (THA) Kuzcy Irak'ın baa bölgelerini denetimlerinde bulunduran DtDP'ye {Irak Kürdistan Demokratik Partisı") bağlı "peşmergeter"in (gerilla) ulkenin kuzeyinde süren iç savaşa son vermeleri için, liderleri Mesnt Barzani tarafından parti adına yapıîan banş cağrısuım koşulları açıklandı. Barzani 'nin iç banş için öne stirdüğü kosullar şöyle: " 1 Kerkük Süleymaniye vc Musul'un da dahil olduğu Kürdistan bölgesine tam özerklik verilmesi. 2 Kerkük petrollerinden, özerk Kürdistan yönetimine yuzde 50 pay verilmesi. 3 Ö^erk Kürdistan bölgesinin iç güvenliğinden sonımlu tutulacak ve görevlendirilecek 50 bin kişilik "peşmerge" ordusunun yasallaştınlmas!. 4 Özerk Kürdistan'ın yerel parlamentosunun oluşturulması. 5 Kürtlerin Irak parlamentosunda yüzde 25 oranmda temsil hakkının tanınması. 6 özerk Kürdistan yerel parlamentosunda Kerkük ve diğer bölgelerde yasayan "Tttrkkria" temsil edilmesi. 7 Irak Devlet Başkan Yardımcılığı ve Geneikurmay 2. Başkanhğı görevterinin Kürtlere verilmesi. 8 Arapçaouı yaıa sıra, "K.ürtce"nin de ikinci resmi dii olarak kabul edilmesi. 9 ülke genelindeki tüm azınhklara anadillennde eğitim olanağının sağJanması. 10 Ülke genelinde özerk Kürdistan bölgesinin ünanna ve kalkırunasiua öncdik tanınmasımn kabul ediknesi." Libya, Fransa'yı BM'ye şikuyet etti Ubya, Çad'daki son gelişmelerle ilgili olarak Fransa'yı, Birleşmis Miüetler Güvenlik Konseyi Baskanı'na şikâyet ettL Ubya Diftfleri Bakanı Abdüssetam Treiki, Güvenlik Konseyi Baskanı'na gönderdiği mesajda, Fransanut Çad'a müdahalesinin Afrika kıtasında banş ve güvenliği tehdit ettiğini bildirdL (THA) Filipinler ordusvuıda tasfiye Marcos yanlısı 22 general emekli edildi. Marksist mahkumlann sahnmasma Enrile ve Ramos'un karşı çıktıklan öğrenildi. Ulusal Demokratik Cephe, "Faşivn devrildi, feodalizm ve emperyalizm sürüyor" biçiminde açıklama yaptı. yalannı toplanuş, çıkmaya hazır durumda olduğunu belirtti. "Eger tutuklu kalırsam halk şimdiki yonetimin de öziinde eski rejirnin uzantısı olduğunu düşünecekür" diyen Sison, Marcos'la birlikte "faşizmin devrfldiğini" ama "feodalizm ile emperyalizmin sürdüğü"nü vurguladı. Marksistlerin denetiminde bulunan Ulusal Demokratik Cephe de yaptığı açıklamada bayan Akino'nun "İktidara gelişi Filipinler hallunın demokrasi ve ulusal bagımsızlık mücadelesinde anlamlı bir zaferdir" dedi. Bununla birlikte, Enrile ve Ramos'u kastederek Marcos yönetiminde uzun yıllar yer almış kişinin şimdi de bayan Akino'nun yanında kilit noktalarda bulunmasının ciddi bir tehdit oluşturduğuna dikkat çekildi. Filipinler'in güneyindeki Mindanao Adası'nda, adanın özerkliği için mücadele eden Müslüman Moro gerillalarımn taleplerinin yerine getirilmesi amacıyla bayan Akino'ya bir mektup gönderdikleri öğrenildi. Mektupta, bayan Akino'nun seçim kampanyası sırasında özerklik isteklerini yerine getireceği yolundaki vaatleri anımsatıldı. MANİLA, (Ajanslar) Filipinler'de yeni yönetim, devlet aygıtını Marcos yanlısı olarak bilinen kişilerden arındırmak üzere geniş bir tasfiye başlattı. Filipinler radyosu, aralarında ABD'ye ABD'den Suudi kaçan eski Genelkurmay Başkanı Fabian Ver'in de bulunduğu Arabistana füze 22 generalin yaş haddinden Amerika BirUşik Devletleri, Suemekliye aynldığını duyurdu. udi Arabistanayaptığısilah saSiyasal tutuklularm salınmatışmı arttırarak 300 milyon dosı ise yavaş bir tempoda sürüyor. lann üzerine çıkarmayı puuüıBayan Corazon Akino'nun devyor. Beyaz Saray kaynakları, let başkanı olmasından bu yana Amerikanın satacağt füzeler serbest bıralulan mahkumlann arasında Sıdewinder, Harpoon sayısı ancak 50'yi buldu. özelve Stinger füzelerinin bulundulikle Marksist tutuklulann yazğunu belirttiler. Beyaz Saray sözgısı belirsizliğini koruyor. önceCüsü Larry Speakes, öngörülen ki gün bu konuda yapılan açıksatışın Kongre tarafından onaylamada Marksistlerin hemen salanması gertktitfni kaydetti lınmayacakları, durumlarının tek tek inceleneceği ve salınmaJtus gribi ya uygun görülenlerden de silahb mücadeleyi bırakacakları güvenöldürüvor cesinin aranacağı belinilmişti. Rus gribi adı altmda Sovyetler AP ajansının haberine göre, Büliğinden tüm dünya ülkeleriMarcos'un devrilmesinde önemli neyayüan birgrip türünün, tehrol oynayan Savunma Bakanı Ukesini her geçen gün antırdığı Jose Enrile ile şimdiki Genelkurve Federal Almanya'da ölüme may Başkanı Fldd Ramos, Yeni neden olduğu açıklandı. AvrupaHalk Ordusu'nun önde «elen h ttp uzmanlan, basit bir grip vatutuklu yöneticilerinin salınmakasınm ihmal edibnesi halinde, sına karşı çıkıyorlar. Bu yönetibeyin ve dğerlerde iltihaplanma Bayan Corazon Akino, ânceki gün başkentin ünlü Rizal Park 'ında cilerden Jose Maria Sison ise halara yol açabileceğini ve hastayt düzenlenen bir mitingte eski diktatör Marcos'un çıkarttığı bir bas piste yaptığı açıklamada, serbest ölüme götüreceğini öne sürdüler. kı kararnamesinin iptatini açıklarken. bırakılacağını umduğunu ve eş Ikisi Birden! Seyahat Çeki Kredi Kartı KVİSA» • Yurt dışında, ya param çalımrsa diye korkmayın, Imar Bankası Seyahat Çeki alın. Paranızı hırsıza karşı sigortalamış olun. VİSA Seyahat Çeki çalınır veya kaybolursa diinyadaki 60iN)0 banka şubesinde hemen size yenisini anında verirler. VfSA Seyahat Çeki 4.500.000 iş yeri tarafından nakit para gibi kabul edilmektedir. TURKIYE IMAR BANKASI Yurt dışında parasız kalmaktan korkmayın. • Dünyanın her yerinde size itibar getirecek. • Dahili (sadece Turkiye'de geçerli) ve Biitiin dünyada geçen International VİSA Kartı • Bugün dünyada 17.000 banka VİSA Kartı vermektedir. Ancak, bunlardan 500 adedi Merkezi Sistem'e direk kompüter hattı ile bağlıdır. (Processing Center) Turkiye'de VİSA Kartı veren 4 banka ve kuruluş arasında Merkezi Sistem'e bağlı olan yalnız İMAR BANKASI'dır. VİSA Kredi Kartlan Müdürhiğü Tel: 1731190/7 hat