Katalog

28 MART 1986 EKONOMÎ CUMHURÎYET/11 TÜRKİYE'den İthalat rejimi bir kez daha delindi ANKARA, (Cumhuriyet BUrosu) lhracatrejimindeyine değişiklik yapan Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, bazı malların ithalinde yedek parça, bakım, onarım ve hizmet garantisi şartının aranmasından vazgeçti. Resmi Gazete'de dün yayımlanan tebliğine göre, elektronik hesap makineleri, muhasebe makincleri, telli telefon cihazları ve alıcı radyo cihazları ithalinde bakım ve onarım garanti şartı aranması uygulamasından vazgeçildi. Sanayici ve ihracatçıların ithali müsaadeye tabi mallar listesinden meslek kuruluşlarına başvurarak yapabilecekleri ithalatın limiti de yıllık 10 bin dolardan 15 bin dolara yükseltildi. Hasta termometrelerinin ithalinde adet başına 15 cent, camdan civalı termometre ithalinde de adet başına 50 cent karşılığı fon alınması kararlaştırıldı. Iki mal da daha önce fon ödenmeden ithal ediliyordu. Bu arada, "steril ampicilin sodyum" ithali izne tabi mallar listesine alındı. Ziraat Bankası Genel Müdürü, dövizi tırmandıranları batan 3 bankaya benzetti 'Inşaüah batmazlar Basın toplantısı düzenleyen Ziraat Bankası Genel Müdürü Kemal Akkaya, "Geçmişte de Türk Lirası'na yüksek faiz verenler çıkmıştı. 4 büyük banka, döviz girişlerinin yüzde 85'ine hâkim. Yüksek faiz verenlerin sistem içindeki payı yüzde 1 'i aşmıyor. Yani sistemin yüzde 99'u emniyet içindedir. Bu nedenle sıkmtılar sisteme değil, birkaç bankaya dönük olacaktır" dedi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ziraat Bankası Genel Müdürü Kemal Akkaya, Merkez Bankası'nca önlenen döviz yarışına giren bankalardan söz ederken, geçmişte de mevduat faizlerini tırmandıran bankaların sıkıntıya düştüklerini anımsattı. Akkaya, döviz fiyatını tırmandıran bankaların "sonlanmn da mı aynı olacagı?" biçimindeki soruya, "Inşallah olmaz" yanıtını verdi. Bilindiği şibi, Akkaya'nın sözünü ettiği, mevduat faiz yarışına giren üç banka 1982 yılında 115 milyar liraya mal olan bir operasyonla Ziraat Bankası'na devredilmişlerdi. Ziraat Bankası Genel Müdürü Kemal Akkaya, dün düzenlediği basın toplantısında bankasının tarım kredi imkânları ve döviz piyasasındaki gelişmelere ilişkin bilgi verdi. Akkaya, toplantıdan sonra bir süre basın mensuplan ile sohbet etti. Döviz tevdiat hesaplannda küçük bankalardan büyük bankalara doğru bir kayma olduğunu belirten Kemal Akkaya, konuşmasında, "Halkın siitlen agzı yandı" deyimini kullandı. Bunun üzcrine, Akkaya'ya, yüzde 12.5 faizle dolar toplayan bankalar olduğunu, oysa Ziraat Bankası'nda aynı yabancı para birimine sadece yüzde 8.5 faiz verildiği anımsatıldı. Akkaya, "Geçmişte de Türk Lirası'na yüksek faiz verenler çıkmıstı. 4 büyük banka döviz girişlerinin yüzde 85'ine hflkim. Yüksek faiz verenlerin sistem içindeki payı yüzde l'i aşmıyor. Yani sistemin yuzde 99'u emniyet içindedir. Bu nedenle sıkıntılar sisteme degil, bankaya dönük olacaktır" dedi. Akkaya, "Bu tür bankaların sonlan da aynı mı olur?" biçimindeki soruya, "tnşallah olmaz" yanıtını verdi. Akkaya, Merkez Bankası'nın son operasyonunu değerlendirirken şu görüşleri savundu: "Bazı bankalan normal piyasa içine, belli bir çizgiye çekme geregi dogdu. Sistemden sapanlar birlki bankaydı. Büyük bankalar Merkez Bankası ile hare EKONOMİ NOTLARI OSMAN ULAGAy Sabancı 917 milyon lira gelir vergisi ödeyecek Ekonomi Servisi Sabancı kardeşlerin bu yıl ödeyecekleri gelir vergisi geçen yıla göre yüzde 100 artarak 4 milyar 120 milyon liraya ulaştı. Sabancı Holding tarafından yapılan açıklamaya göre bu yıl Sakıp Sabancı 917 milyon lira, Erol Sabancı 885 milyon lira, Özdemir Sabancı 869 milyon lira, Hacı Sabancı 726 milyon lira ve Şevkel Sabancı 723 Sakıp Sabancı ve kardeşlerl bu milyon lira gelir vergisi odeyecekler. yıl 4 milyar 120 milyon lira gtSakıp Sabancı geçen yıl 452 milyon lir vergisi ödeyecek. lira gelir vergisi ödemiş ve geçen yıl 5 kardeşin ödediği toplam gelir vergisi 2 milyar 58 milyon lira olarak aaçıklanmıştı. Sakıp Sabancı, konuyla ilgili açıklamasında "Ivi vatandaslıgın en önemli ölçiilerindcn biri iyl vergi ödemektir. Odeyeceglmiz verginin geçen yıla göre yüzde 100'den fazla artmıs olması bizim için onur kaynağıdır. Bu vergileri açıklarken, dijer işadamlarımızın vergilerinln bizimklnden daha yüksek olmasını temenni edlyorum" dedi. Faizler değişmedi ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) Merkez Bankası mevduat faizlerini 1 aylık süre için aynen korudu. Banka idare meclisinin dünkü toplantısında yapılan değerlendirmede, yönetim komitesinin faiz oranlarını degiştirmeme önerisi benimsendı. Merkez Bankası 'na yakın çevreler kararı şöyle değerlendirdiler: "14 mart operasyonu ile bankaların döviz kaynagı (oplamalanna bir sınır getirilmişti. Mart vergi ayıdır ve bankalardan nakit çıkışı olur. Dolayısıyla dövizi n ardından Türk Lirası kaynak artışına da sekte vıınılmak islenmedi". Nina Ricci iç çamaşırları Türkiye'de Ekonomi Servisi Fransız modasının önde gelen isimlerinden "Nina Ricci", bu yıl iç giyim alanında da etkinlik göstermeye başladı. Şubat ayında Paris'te yapılan ı ııarda, ilk iç giyim kreasyonlarını sergileyen Nina Ricci, bu alanda da oldukça iddialı. Nina Ricci iç giyim koleksiyonu Ulkemizde de satışa sunulacak. Dünyaca ünlü pek çok markanın Türkiye genel dağttıcılıgını Fransn modastmn önde gelen isimle gerçekleştiren Yeniteks rinden Nina Ricci bu yıl iç giyim ala A.Ş., ürün listesine şimdi nında da etklnlik göstermeye başladı. Nina Ricci'yi de ekledi. ket ediyorlardı. Merkez Bankası bankacılık sistemi dısına çıkanlan, Adet ve ananelere uymayanlan ikazla dahi yola getiremeyince çeki diızen veıilmesi geregi dogdu". BORÇLAR NE OLACAK? Bir gazetecinin, Kemal Akkaya'ya bankaların kısa vadeli borçlarına sınır getirileceğini anımsatarak, "Bu durumda küçük bankalar zorlanmayacaklar mı?" diye sorması uzerine Ziraat Bankası Genel Müdürü şunları söyledi: "Tabiatıyla bankacılıkta IImltler söz konusudur. Bankalar bu limitler dahilinde borclanarak, bunlarla eski borçlannı temizleyecek, yetmezse temdlUerteleme) isteyeceklerdir. Kısaca yenl bir iç borçlanmaya girmeyecekler, kapasitelerinin üzerinde borçlanmayacaklar". Küçük bankaların borç ertelemesine gitmelerinin dış kredi itibarı açısından değerlendirmesini de yapan Akkaya, "Bunlar çok küçük rakamlar" diye konuştu. TARTIŞMA Kemal Akkaya, "Televizyonda yüzde 12.5 gibi falzln reklamını verseler de, döviz girişleri komik rakamlarda kalıyor" diye konuşunca gazeteciler genel müdüre ima ettiği Imar Bankası'nın sahibinin önceki gün gazetelerde yer alan açıklamasını anımsattılar. Söz konusu açıklamada bankanın 1.5 milyar liralık bir döviz girişine aracılık ettiği belirtiliyordu. Bu rakama karşı çıkan Akkaya, "Herhalde bir yanlışlık yapılıyor. Türkiye'nin tüm döviz tevdiat hesaplan 2.5 milyar dolar iken, bu bankanın 1.5 milyar dolara aracılık etmiş olamayacagını takdir edersinlz. Sanınm kastedilen meblag Türk Lirası karşılıklandır". Treni Bir Kez .Daha Kaçırmamak İçin... Türkiye ekonomisınin yakın tarih! kaçırılmıs trenler, çok geç alınmış stratejık kararlar, iş ışten geçtlkten sonra dovreye gırmış önlemlerle doludur. Bu tür geclkmeler nedeniyle ülke ekonomisi ve tabii Türklye'nın ınsanları çofiu kez gereksız ölçude afiır bedeller ödemişler, 9ancılı deneyler yaşamışlardır. Gecıkmemek kaygısıyla hesabirkltabı doğru dürüst yapılmadan ayaküstü alınan kararların, "Biz yaptık, oldu" esprisıyle uygulamaya konan önlemlerin olumsuz etkilerini de hep blrlikte yaşamış, acısını çekmlşizdir. Ornegin yüksek koruma duvarları arkasında, ithal ikamesi esprlsi içinde kurulan Türk sanayıının dış rekabete kademelı olarak zorlanması, kalite ve maliyet kavramlarının Türk sanayicisinin gündemine getırılmesı ıçın dövızde "denlzin b/fmes/"nl beklemek zorunlu muydu? örnegin Türk sanayicisinin AET'ye tam üye olmanın öneminl kavraması için TürklyeAET lllskilerinin çıkmaza girdifli ve Yunanistan'ın tam üyeliğe eriştiui noktaya kadar beklemesı şart mıydı? urnegin 197374Tten Itlbaren bütün dunya ekonomilerini sarsan "pefml şoku"nun muhtemel etkitorini ve sonuçlannı hesaba katarak bir yarv dan ülke içinde gerekli önlemlert alırken diger yandan petrol gelirlerinden yararlanacak ülkelere yonelik bir ekonomlk açılım hareketlnl başlatmak ıçın 1980 yılına kadar beklemek zorunlu muydu? Ornegin Türkiye'nin ihracatını ergeç arttırması gerektigi gerçeğlnl kavrayıp gerekli onlemleri almak, altyapıları oluşturmak, teşvlk düzeninin çatısını çatmak İçin Türkiye'nin ılle de borçlannı odeyemez duruma düşmesi şart mıydı? örneğın 24 Ocak Kararları alınırken bu kararların başarısı için zorunlu olan vergi ayağının unutulması ve ancak kamu açıklarının taştnmaz boyutlara varmasından sonra vergi alanında ciddi çabalara glrlşllmesı kaçınılmaz mıydı? örnegin yüksek faiz düzeyinin banka ve bankerilk skandallarına yol açması önlenemez mıydi? Tasarruf sahibinin bankalara ve bankerlere yatırdığı tasarrufların ekonominln geteceğl açısından yaşamsal önem taşıyacak yatınmlara yönlendlrilmesi sağlanamaz mıydı? Ne yazık kı bunların hemen hıçbirı yapılamamış, sonuçta Türkiye dışa açılma çabasına kendinden çok daha önce girisen ulkelerin kuyruğunda dış pazarlarda yer kapmaya, islam ülkelerinde petrol gelirlerinin kaymagını başkalarına kaptırdıktan sonra etkili olmaya; zamana yedıremedığı "kemer sıkma" önlemlerini birkaç yıla sıgdırarak toplumun geniş kesimıne ağır bir bedel odetmeye zorlanmıştır. Dramatik banka ve banker skandalları yasanmıa, ekonominln yarını demek olan yatırımlar yapılamamıştır. Bugün de dünya ekonomisi önemlı değişikliklerın ıçıne girmiş bulunmaktadır. Petrol ve temel madde fiyatlan hızla düşmekte, sanaylleşmiş ülkelerde yırmı yıldan berı ılk kez sıfır enflasyonla büyüme olasılığı gundeme gelmektedir. Birinci petrol şokundan sonra petrolcü ülkelere yapılan büyük gelir transferlnln bu kez tersine işlemesi söz konusudur. Londra fş Idaresi Okulu'nun hesaplamasına göre ham petrol un varil fıyatında meydana gelecek her 6 dolarlık düşüş, petrol üreticilerinden petrol tüketicılerıne 100 milyar dolarlık bir gelir transferı anlamına gelecektir. Flnanclal Tlmes gazetesinde yayımlanan bir tablo, petrol fiyatlarımn 12 dolarda kalması halınde, OPEC ülkelerlnln toplam petrol gelirlerinin yarı yarıya azalacağını ortaya koymaktadır. Bu tabloya göre Turkıye'yi yakından ilgllendlren petrolcü ulkelerin petrol gelirlennde meydana gelecek duşüşler şöyle olacaktır: 1989 gAra (eflr 1Z«olarlık gora gelir Volvo, BMC'nin % 20'sini alıyor Ekonomi Servisi Volvo, BMC'ye yüzde 20 hisse ile ortak oluyor. BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Isveçli firma Volvo arasında imzalanan protokole göre, BMC'nin sermayesi 5 milyar liradan 15 milyara çıkarılacak ve Volvo sermayeye 3 milyar lira ile ortak olacak. Daha önce BMC ile lisans anlaşması düzeyinde ilişkide bulunan Volvo'nun ortaklığı ile, lngiliz British Leyland'ın hissesinin sembolik bir düzeye ineceği ve diğer ortakların paylarında eşit oranda eksilme olacağı öğrenildi. BMW firmasının Yönetim Kurulu Başkanı Eberhard von Kuenheim Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Asım KocaBMW Yönetim bıyık'ın davetliKurulu Bafkanı si olarak TürKuenheim. kiye'ye geliyor. 2 nisan çarşamba günü bir basın toplantısı düzenleyecek olan Von Kuenheim, Avrupa Otomobil Ureticileri Derneği Başkanbğı ve aralarında Shell'in de bulunduğu birçok kuruluşun danışma kurulu Uyeliğini yürütüyor. Dünyanın en büyük 15 otomobil üreticisinden biri olan BMW'nin geçen yıl cirosu 20 milyar marka (yaklaşık 6 trilyon lira) ulaştı. AIR FRANCE 30 mart pazar gününden itibaren yeni bir düzenlemeye başlıyor. Her pazar 13.10'da Istanbul'dan kalkacak Air France uçağı aynı gün hiç durmadan 18.25'te Los Angeles'a ulaşacak. ffaa Irak Ubyt S.Arablttan. Cazaylr ... Kuvflyt .9.6 .9.2 .37.3 .6.9 . 78 148 milyar ...B.4 milyar $ ..5.3 "S ..4.8 " I .20,0 " $ .3.4 "$ 4.2 " $ DUNYA'dan ABD'de perakende iyatlarda rekpr gerileme Ekonomi Servisi ABD'de tuketici fiyatlan son 33 yıldan bu yana en yüksek oranda geriledi. Geçen şubat ayında yüzde 0.4 gerileyen perakende fiyatlar, 1949 temmuzunda yüzde 0.9 gerilemişti. Petrol fiyatlarımn gerilemesi ve gıda ürünleri fiyatlarımn düşmesine bağlanan gerileme, en son yüzde 0.1 ile aralık 1982'de gerçekleşti. ABD'de dayanıklı tüketim malları siparişleri de geçen ay 600 milyon dolar gerileyerek 107.9 milyar dolara düştü. Unce müşterinin menfaatlerinî gözetiriz.,, "Biz, ticari zihniyetle çalışan, karşılıklı yararların esas olduğunu bilen bir bankayız. Büyük ihracatı, büyük ithalatı olduğu zaman bize gelenler, bizimle yaptıkları görüşmeden mutlaka kazançlı çıkarlar. Onlara en yüksek kazancı sağlayacak, her iki taraf için de yararlı olacak teklifleri sunarız. İşi, bir seferlik diye düşünmeyiz. Biz her konııda, önce müşterinin menfaatlerini gözetiriz. Başka tekliflerle karşılaştırdıkları zaman bunu çok iyi görür müşterilerimiz." Cengiz Kırgül Kadıköy Şube Müdürü Görüldügü gibi kemer sıkma sırası şimdi petrolcü ülkelere gelmiştlr. Bu durumun söz konusu ülkelerde polltlk çalkantıları beraberlndt getirmesı de mümkundur Dolayısıyla Türkiye'nin, bu ülkelerle olan tlcari ekonomik baglantılarının geleceğini degerlendinrken, son derece dıkkatlı ve gerçekçi olması, alternatlf pazar arayışını hızlandırması gerekmektedir Ikincisı. yıllardan berı enflasyonla yaşamaya alışan Türkiye'nin, dünyadaki fiyat duşüşlerı karşısında kendısını enflasyonsuz yaşamaya alıştıracak adımları gecikmeden atması gerekli görünmektedır Bu alandakı bir gecıkme, sonuçta Türkiye'nin ıhracat şansını da baltalayabilecektir. Bu konuda hükümetin yani sıra özel firmalara da büyük bir görev düşmekte, gerıleyen fıyatlara adaptasyon çabalarının hemen başlalılması gerekmektedir. Üçuncusu Türkiye bir süredir ıhmal ettiği İç pazarın gellştirilmesinl ve gelir dağılımının düzeltllmesini artık gündeminln başına almak, İthal ıkamesı alanındakı olanakları da değerlendırerek çok Iyi planlanmış bir yatııım hamlesıne gırışmek zorundadır Bunu yaparken dünya pazarmdakı ve teknolo|i alanındakl muhtemel gelişmelerl doğru değerlendırmek de şarttır Bugün bu adımları atmakta gecikirsek, yarın gene kaçırdığımız trenlerin hesabını yaparak kendımızi avutmak zorunda kalabiliriz. DÖVİZ KURLARI Dövızın Cınsı 1 ABO Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilını 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danımarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Flormı 1 isveç Kronu 1 Isvıçre Frangı 100 Italyan Lıretı 100 Japon Yenı 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlın 1 S.Arabıstan Riyali Döviz Döviz Alış Satış 658.80 671.98 469.59 478.98 40.54 41.35 282.75 288.41 13 83 14.11 77.19 78 73 91 88 93.72 251.07 256.09 90.22 92.02 338 45 345 22 41.59 42.42 366.92 374.26 2269.37 2314 76 975.68 995.19 180 52 184.13 Efektıf Alış 658.80 446.11 40.54 282.75 13.14 77 19 91.88 251 07 90.22 338.45 39.51 348.57 2155.90 975.68 171.49 Efektif Satış 678.56 483.68 41.76 291.23 14.24 79.51 94.64 258.60 92.93 348.60 42.84 377.93 2337.45 1004.95 185.94 ÇAPRAZ KUR 1 A8D DOLARI 2 3299 7 1702 2 6239 1 9465 1564 03 179 54 3 6494 1 Sterlın B Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Flormı Isvıçre Frangı Italyan Lıretı Japon Yenı S Arabıstan Riyali 1 481 ABD Doları AUIN GÜMÜŞ ALIŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bılezık 900 ayar gumüa 51 400 54 000 7640 6 875 125 SATIŞ 51 700 56 000 7660 7 400 127 Meksika, 950 milyon dolarlık borcunu erteledi 5jjJ >P T.C. ZİRMT BANKASI 28 MART 1M6 TAHİHİNDEKİ DÖVÜ KURLARI Sjj \F Ekonomi Servisi Meksika nisan başında ödemesi gereken 950 milyon dolarlık borcunu altı ay daha erteledi. Borç eıtelemesinde düşen petrol fiyatlarını gerekçe gösteren Meksika hükümeti, aynı bo,;u geçen ekim ayında da deprcm nedeniyle ödememişti. Yaklaşık 600 bankaya 96.4 milyar dolar borcu bulunan Meksika hükümeti tarafından yapılan açıklamada, "Depremden sonra uygulamaya koydugumuz yeniden inşa programı için gerekli flnans kaynaklanmız, düsen petrol fiyatlan nedeniyle açık verdi" denildi. DÖVİZİN CİNSİ 1 A I 0 DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI DÖVİZ 665.38 469.55 40.94 285.57 13.96 77.96 92.79 253.58 90.22 341.83 41.59 366.92 471.26 91.03 985.42 180.52 678.69 478.95 41.75 291.28 14.23 79.52 94.64 258.65 92.02 348.67 42.42 374.26 480 69 92 85 1005 13 184.13 EFEKTİF 665.38 446 08 40.94 285.57 13.26 77.96 92.79 253.58 90 22 341.83 39.51 348 57 447.69 2155.87 86.47 985.42 171.49 698.65 493.03 42.98 299.84 14.65 81.85 97.42 266.26 94.73 358.92 43.66 385.27 494.82 2382.81 95.58 1034.70 189.54 AUSTL. SATIŞ TL. ALISTL. SATISTL. 1 AVUSTIMVA $IÜNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 KLÇİKA FRANGI 1 DANIMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRANGI 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAN8İ ioo ITALYAN ÜRETI 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ Roche, 241 milyon dolar kâr elde etti 2269.34 2314.74 Ekonomi Servisi Hoffmann La Roche geçen yıl 241 milyon dolar kâr etti. lsviçre'nin en büyük ilaç firmalarından Roche'un 1985 saUşları da 4.75 milyar dolara yükseldi. Fümarun sağladığı 241 milyon dolarlık kârın, 1976 yılındaki 475.1 milyon dolarlık kârdan sonra en büyük kâr olduğu belirtildi. INTERBANK ^ MERKEZ KARAKÖY Aılı Y»yU H«»n Ad. 172 20 00 14.3 61 00 BAHÇEKArl ŞİŞLI ELMADAC KADIKOV BAKIHKÖV tnan Cerid Aykul Akıncıkr Muufffr Akmcılurk Tengız Kırgul tanık Bnıglıu 522 45 8» U» 71 77 14119 83 137 84 05 570 17 38 ULUSIARARASI T.C. ZtRMT BANKASI "CııcttBc eriıiincı " bir dünya bankasıdır. ANKARA IZMIR BURSA ADANA MERSİN İSKENDERUN CAZİANTEP IZMİT Nlvaıl Erdojhuı Muhnr El Orhan Cengiz Oral Envcr Erdlkler S.bâhıllm Bılglner Mrtın Çdlnkava Onımn Tuna Mrhmrt Kl/t«çı 18 75 74 13 25 21 48 0S« 30 526 13 622 22 850 16 037 21262 Uygun ücretle Ingilizce dersleri verilir. 571 70 23