Katalog

CUMHURİYET/6 16MART 1986 Cide'de kitapçı dükkânına giren Komiser Zeki Bey "yasaklanmamış" kitaplar için şöyle der: Ilgaz'ın kitaplarını kaldınn, başınız ağrımasın ı SUNUŞ n Ocak 1986 Oğlumun I lorya'dakı evının kdpı zılıne dokunuldu Evın bana ayrılan odasındakı masamddiı kalkıp açtım Kapıcının yanında, ılk kez gördüğüm bır delıkdnlı "Rıfat llgaz'ı arıyordum..." dedı " B e n i m ! " de meye vakıt bırakmadan kapıcıya döndü, " I a m a m ! " dedı " B u y r u n ! " demeye vakıt bırakmadan ıçerı gırdı Salonda ılk sandalyeye oturdu Cebınden beş on sayfalık bır broşur çıkarırken " H ş ! " dedı, kısaca "tkametgâhınm arıyordum da..." "Kıırası oğlum Aydın'ın evi..." dedıııı ben de kısaca Sonra duşündüm, benım ıkametgâhım var mı, dıye Bır hafta önce buraya Taksım'de bır otelden kalkıp gelmıştım, oğlumun ısteğı uzerıne lmpara tor Otelı'nden Şöyle böyle bır yıla yakın zamandır orada yatıp kalkıyordum Kıtaplarımı ımzalamak ıçın yurdun dört bır yanından çağırılıyordum lzmır, Malatya, Samsun, Kastamonu, Bodrum, Trabzon Gıttığım yerlerde de ıkı üç gün kaiıyordum Genv konuğum kımlığını çıkarıp göstenyor, polıs olduğunu açıklıyor, gorevını yapmak ıçın geldığını belırtıyordu Görevı, benım gıbılerını ızlemek, ıkdmetgâhını bıılııp kendı deyımlerıyle, fışlemek 1944'ten ben bu böyle ne yapmıştım da fışlen9 mıştım Yasdl yd da gızlı bır partıye mı gırnuştım 9 Flımden bır kaza mı çıkmıştı Kaza kurbanlarındun 9 bırı mıydım Yoksa düpedüz bır kaçak ya da kaçakçı Kirk Yıl Önce Kırk Yü Sonra RIFAT ILGAZ anlatıyor zengınlere tarizde bultındıığu ve aynı zamanda bu ya/ıda mektep sınıfındun bahsederken zengın ve fakir halk arasındakı tezat ve munasebetı belırtınek suretiyle halk, /umre ve sınıflarına ıntıkal etmıs oldııgunu. . " Sınıl adlı bu sıırımın tumunu votuklar n,ın düzen lenen anloloıılerde görebılıyoruz bugun 7aten tüm sıırlerım buvuk bır kıtap halınde guzel bu baskıyla bırıiKi hdiııuı kağıda basılmış durumdadır Cıclgclelıın bu şıırlcrın şaırı 142 nıaddeden altı ay yattıktan sonra hem Furkvc, edebıyal oğretmenlı ğındeıı u/aklastırılmış, hcm dc parmak ızı alınıp fı> lenmışiır lam 42 vılciır ııeıeve gıdeıse peşındc po lıs dolaşmakta, eğer peşındcn gelen kışının go/un den kavtı ıse ı?ını kaybcınııslır ' dıyc kapı k.ıpı drannıaktadıı • • * 12 Eylul donemınde Cide'de gözaltma alınan sanatçının başına neler gelmemıştı Kolay değıl, 1940'larda başlayan gozaltına almma, tutuklanma, yargıtanma öykusu, 1980'lerde de surmuştu Yeryüzünde kaç şaır, ya da kaç yazar var kı kırk yıl bu çıleye 7 katlanmış olsun Kırk yıl önce, kırk yıl sonra '' flhan Selçuk 16 Ocak 1986 tarıhlı Cumhurıyet'te böyle yazıyordu Yıllar sonra doğduğu vere, Karadenız'ın şırın ılçesı Cıde'ye dönen Rıfat Ilgaz'm "başından ge<,enlerı" ya da ınsan manzaralarıyla suslenmış bır "gözaltı öyküsunu" kendı kalemınden okuyacaksınız. "Hababam Sınıfı"nın unlü yazarı, bır dönemın toplumsal kesıtını en renklı yonlerıyle belgelıvor mdn istemeyenlenn amavlarını scrgılıyorduk pıye sımı/de Yol ıstemeyenlerın, hastalanınca >olsuzluk yu/unden doktora, hastaneye yetıştırılenıemesı Ve lıman ıstemeyenlerın ınotorldrının kıyıda pdrı,dldnmasıyla sonuçlanıyordu sergıledığımı/ oyun tlkokulda ınıidur vekılı olan Mustafa Yılmazer'le tatılc gırmıs olan ılkokul çotukldrını toplayıp Ça talzeytın Festıvah'ne katılmak üzere ıkı mınıbılsle yo la çıktık "Turk Çocuklan, Turk Çoeuklan" adlı oyurıuıııu yeııı Kultur Sarayımızda basarıyla oynamıştı Cumhurıyet Okulu Altmıs yıl önee ben de hu okul dan gelıp gcçmıştım Onların basdiısı benım de ba sarım sayılabılırdı Okul latılde olduğu ıcın kastamonu'ddn ızın ıs temeye gerek yoktu Anneleımııı, babalamıın ı/ın vermesı yetıyordu Fcstıval (,ok eğlenı.elı gevtı En kabadayısı 10 yasında olan oyuncularımız büyuk bıı basarı sağladılar Bırınuhk plaketını alıp okulları tulacaktı aralarda Gelgelelım saptanan gun gelmış, Mıllı Eğıtım Müdurü'nden hıcbır ses cıkmamıştı Göndereceğı mı nıbusler de yoktu görunurlerde Ama bız dönecek değıldık Kastamonu'da folklor oyunu Çocuklaıımızı ıkı mınııbuse doldurarak Azddvay üzerındcn bır gece yaıısı Kastamonu'ya gelmış, ertesı akşam Halk Eğıtım Merkezı'nde folklordan derlenmış oyunumuzu sergılemıştık Cıenç kaymakamımız Mehmet Mızrak da ekıbımızın yönetıcılerı arasındaydı Başarımız önce onu sevındırmıştı Bu başarıdan yııreklenerek Inebolululara da göstermıştık oyunumu/u Inebolu Cıdzetesı oyunumuzu Rıfat II gaz'ın bır pıyesı olarak tanıtıyordu hemşerılerıne Oysa lısclı kızlarımızca köylerden derlenen ve geleneklerden oluşan bölumlerı yalnızca sıralayıp duzenlemıştım, bır ıkı dıyalogla Bu tür başarılar kınıı /aınan tam tersıne yorumlanırdı Cıdelılerın bu tutumu, Kastamonu'ya karşı bır başkaldırı, bır gövde gösterısıydı Lıse de Hal kevı de solcuların yönetımıne geçmıştı lşte genç kay makamı da kendılerıne benzetıyorlardı Hcp Rıfal Hoca'nın başının altındandı bunlar' Memış köyü kahvesınde toplanan ıhtıyarların dav ranışları da değışmıştı Yanlarından geçerken verdığım selamı almıyorlar, homurdanarak başlarını çevırıyorlardı kımılerı Camının ceşmesıne açılan su yolu ıçın lıman ya pımının draelarını getırtmem, bu ıhtıyarcıkları (,ok şaşırtmıştı Lıman yapımcısı Ahmet Eroğlu'yla olan "Sınıf" adlı şiir kitabı için 10 Ağustos 1944'te tstanbul 1 No'lu örfi îdare Mahkemesı'ntie 6 ay hüküm giyiyor ve gerekçeli kararda şöyle deniyordu: Bu şiirler... işçilerin fakirliklerini, zaruret içinde olduklarını ve sefaletlerini, durumlannın ne zenginler ne de cemıyet ve hükümet tarafından düşiinülmediklerim... zenginleri tasvir eden bölümlerde genellikle müsrif, bencil, zorba, hovarda, sömürücü olduğu belirtümekte^. Bıldığım kaıldrıyla Sınıf adlı bır kıtap çıkarmıs, altı ay hıikum yemıştım Ustılnden kaç kez df geçmıştı Atıldığım ılk mesleğım olan öğretmenlığe dönememıştım, "sabıkalı" olduğum ıçın Bununla bırlıkte yasalar ıkıncı bır mesleğı, gazetecılığı bana çok görmemış, Başbakanlık Basın Yayın ve Enfoı masyon Genel Müdurluğu, Basın !>eref kartı veı mekte bır sakınca görmemıştı Zaman zaman şaırler lıstesınden sılınmış, dergı lerdeıı, antolojılerden çıkanlmıştım ama, böyle bır kıtap yayımladığım ıçın değerımı ancak tam 42 yıldır peşımı bırakmdyan görevlıler takdır etmış olu yor, benı dosyalarından v'karmıyorlardı 1944'ten blr karar: Rıfat Ilgaz de "Kurtçu" olduğu söylenıyordu Henuz askerlı ğını bılc yapmadığı da soylentıler arasındaydı Benden kaçıyor gıbıydı Mudurun oluıduğu apartma nın bırıiKi katı boşalınca arkaddsldr otelden ı,ıkıp tdvıımanıı oneıdıleı l v sahibı bu önerıyı uygun gö runce hemen vuruıluğe koydum Ev, Bartın yolu u/eıındeydı Oıurduğum kesım köyden sa>ıldığı ı^ın polısın denetımınden cıkmış, jandaımdiun Jenetımıne gırmıştı Kâzım Bastavuş olgun bır adamdı Hıı, olına/sa valıstığım gılnler baş larını vevırıp bakanlarım kalnidinıstı Ne var kı evım hemen şose u/erındeydı, genış pcncerelerınde perde bılc voktu Kaiddenı/ a/ ılerde butun görkemıyle U7anıp gıdıyordu Heıde asmak en a/ından bu görunume saygısızlık olaı.dktı bavı.1 Mchmel Bey bıı gıın eleşiırdı bu durumu "Bu alt kata taşınmakla hıı, de ıvı etmedın!" dedı Gcrvckten kendı o/ ınemleketımde bana bır kö Cıdc kıvıldrında özel İdaıe'nın yaptırdığı bır otel Sonbahann güzel bir günüydü. Her zamankı gibi erkenden kalkmıştım. Komşulanmda bır tedırginlik seziliyoniu. Çok geçmeden öğrenüdi Evimizin tam karşısındaki yapı yıkıntısına bir pankart konmuştu. Rtfat Ilgaz bu apartmandan çıkanlmazsa, apartman 31 ağustos gecesi taranacaktL. O gece oğlumla birlikte geç saatlere kadar balkonda denize karşı oturup gecenin tadını çıkarttık. doslluğum ışc yaramış, köyumuz, camımi7 kolayca suya kavuşmuştu Bıı gösterdığım kolavlık, ılerde ımza günıim ıçın kö\ kahvesıne asılan afışımın kdl dırılmasına engel olamaydeaktı 12 Eylul sessız sedasız gelmıştı O güne kadar Cıde'mızde ımam hatıp okulunun önunde patlayan dınamıtten başka gurultu duvulınamıştı Bıı de bır bu çuk mılyon mermılık gürültüsuz bır olav' Bır gun jandarma komutanlığının önünde bır kamyon gör duk, ıçınde 12'lık grı paketlerde West Germany mdrka 7 65 çapında mermıler O günkü tutarı tam yır mı mılyon lıra Bır de römorklu bır traktör ıle Sa ıı Avnı'nın olduğu soylenen kanarya sarısı bır Mcrcedes Ivmde yarısı ıçılmış bır vıskı şışesıyle yabancı sıgaralar Cıdelnebolu arasında devrıye gezen jandarmalar yakalamıştı bunları Kastamonu'ya duyurulan kaçakvılık haberı, ne ça re kı gereken ılgıyı görmemıştı En di allı ay bu araçlar ve mermı yuklü kamyon, komutanlığın önünde bekletılıyor, ıkı jandarmdnın gözetımı altında Ne den m ı ' Tabanca mermılerının kötu nıyetle değıl, köy duğunlerınde atıldcağı öğrenıldığınden Bu mer mılerın kötu nıyetle kulldnılmayacağına üst makam lar da ınanmış gıbıydıler Bu olaydan bır ıkı yıl sonra, kaldığım otelın altınddkı sdlondd kıtaplarımı memleketlılenm ıçın ım zdldinayı duşunduğunı gun, uyuyanlar bırden uyan mışlardı Işlerın yasal yolldrddiı olması ıçın önce kdymd kamlığa bır dılekçe vcrmeyı uygun bulmuştum O avlarda nedense kaymakamlar sık sık değışıyorlardı Henuz tanışmadığımız yakışıklı, uzun boylu olduğunu sokakta gorduğunıde anladığım bır zat, ma kamında oturuyordu Dılekçemı uzatınca bırkac kez okuduktdn sonra altına bır ıkı sözcıık yazdı "Polıse!" Teşekkuı edıp dılekçemı aldım Başkomıser bey, ışe geıekeıı onemı vermek ıstıyordu "Kımın kıtapiannı ımzayalacaksınız?" dıye sordu "kendı kıtaplarımı'" dedım Bır süre duşündukıen sonra "Sakın yasak kitap olmasın bunlar!" dıye kaşla rını çatardk sordu "Her kıtapçıda salılan kııaplar" denıış bulundum Oysa her kıtapçidd sdtılıyordu dd Cide kıtapçıların da satılmıyordu komiser Zekı Bey tedbırlı davranaıak kıt<"^çıları dolaşmış, "Henuz yasak edilmedi ama, sız satınasanız ı\ı edersınız!" demıştı lmza günümuz oldukçd parlak geçmıştı "Sonra ımzalatırım'" dıve gelmeyen uzak görüşlu lanıdık Apartman taranacak: işçilerin fakirlikleri ve sefaletleri "Türk ulusu adına adalel dağıtmaya mezun tslanbul 1 No'lu Örfi İdare Mahkemesı" lophanc'dckı salununda 10 Ağustos 1944'te Sınıi adlı şıır kıtabım ıçın şu kararı yüzume karşı okumuştu "...Maznun Rıfal Il^a^ gerek duruşmadakı ıfııdelennde, gerek yazılı mudafaasında bu kıtapla solcu fikırler hakkında propaganda yapmadığını, kendısinın realıst bır saır ulmaM dolayısıyla cemıyclimizin bugunku hayatından bazı partalan aynen akseltirdiğıni, kıtabına Sınıf ismini vermekle halkı ve ictimai sınıflan degil, muallim olması dolayısıyla mektep sınıfını ka&tettiginı, kılabın kabının da kırmızı kaplı olmasının bır manası olmayıp, goze çarpan bır reklam olduğunu beyan etmiş ise de: (Bıraz özleştı rılmış Turkçeyle) Bu kıtabın on dokuı parçadan oluşan turlu başlıklı yazıları ayrı ayrı ıncelendığınde goruluyor kı: Bastan uç parçası okul çocuklarına aynlmış olduğu, dıger on altı parçanın okul ve oğrenciyle bır ılgısı hulunmadığı, bu parçaların hepsınde konu oluıı ya fakır ya da /engın ya da her ikisı bır arada bır veya bırçok kışıler ele alınmış oldugu, halk arasındakl zengın ve fakır ikı sınıf veya /umre hakkında uzun uzadıya (avsıf ve tasvırlerde bulunulmuş oldugunu, boylece yazar kıtaba Sınıf adını vermekle ge Rıfat Ilgaz, Cide dalgakıram onunde. Ilgaz'm en sevdiği u&raşlardan bırı knulan ;aj toplamaktı. Rıfat Ilgaz 195O'de e)t Rıkkut Ile blrllkte. . * Rıfat Ilgaz 19İH yılmda. Ctde I ısesı oğrenalerı ıle bırlıkte "San Yazma" folklor derlemelerı ve oyunlarını duzenledığı zaman (1980). tuluk geleteğı dklımın koşesınden geçmıyordu "Yoldan geçenler için açık hedefsın!" dedı Daha sonra aynı evın 4 kalındd oturaıı ınudur, gorevden alındı ve ben savcinın ısrarı sonucu oraya taşındım Oercekıen görununı cok guzeldı Butün gunum balkonda gecıyordu nın duvanna çaktılar 1980 vılında sonbahaıın gu/el bıı gunuydü Hcı zamankı gıbı erkenden kalkmışlım komşularımdd bır tedırgınlık sezılıyoıdu Hele kat komşularında Çok geçmeden oğrenıldı Evımızın tam karşısında kı yapı yıkmtısınd bır pankart konmuştu Rıldt 11ga/, bu apdrtmdiıddn cıkaıılnıa/sa apattman 11 ağustos gecesı taraıidcdktı 1 Bu pankartı ılk gören, komşunıuzun gelııııydı Okunıuş, olkelenmış, yırtıp bahçevc aımıştı fcvde anlatmca olay açığd cıknıış, pankaı ı vetkılılerın elıne geçmıştı Oldnı bıtenı sankı lsıanbul'da dııvmuş gıbı, oğ lum Aydın, Cıde'ye benı gormeye gelmışıı keylı kaçmasın dıye olanlaıı anldimaınışiını kendısıne 11 ağuslos dkşaını Aydın, balkondakı masa\ı do natmış, lambdlan yakınıştı Beş kaılı cvdc Idinbala rı yanan, ydlnızca bızıın kam hv sahıbı bıle dava nanıamış kalkıp gelmışıı bı/ı uvarmaya Avdın'ın, durumu anlamanıası n,ın Amerıkan gaııgsteıleıı gı bı sözde otomatık sılahlarla tarama gosıcrıkn ya pıyordu Ydnımızda duıınanııı bırkac bakımdan sa kıncdlı olacağını düşünerek bızı kadeıınııze teık eı mekle yetınıyordu Aydın'la gcc vakıilcıe kadaı oıuı muş, gu?el gecenın ladını cikarmıstık tdiaıııacılaıa mal Ben jandarma bolgesındeydım ama kenıe ındığım zaman çcvremde polıslerımızın lırıl lıııl donduğu nu gormuyor da değıldını Benı gotıırup geııren mı nübusvü zaman /aınaıı sorguva cekıhyoı, dııı up du rıırken arabasının dnune vıkılıyoı, yolu kesılı\oıdıı lınam haııp okulunun kapısında bıı dınamıi pai latıldığını duyduğumuz gıınlerdc Halkc\ı gencleıı nın eskı, yenı yonetını kuıulu uyelennın sorguya ve kıldığı, evlerınm arandığı dd duyuldu Hababam Sı nıtı romanının, arama laıamalaıda evlerden bırın de bulunduğu, suclunun savcılığa verılıp mahkemeye gönderıldığı de yayılmışlı keniımı/de Cide I ısesı, Dıl Tarıh'ıen veıışmc /ekerı>a Kaya'nın vonetımınde başarılı sonuclar alıvoıdu C ı de lolklorundan, sınıl odevı olaıak \apılan derlemcler, Sarı Yazma Gösterılerıne dönuşmuştu Halk Eğı tınıı Meıke7i'nde verılen bır gosterıye Mıllı Eğıiım Muduru de çağrılmıştı Mudur, oyuııda verılen aıa dan yararlanarak bu oyunu kasianıonu da goımek ıstedığını belırımıştı sahnedckı konuşınasında Okulun dınlenceye gecışınden yararlanarak Sarı Yazma gösterısını yenıden gelıştırıp oyuna dönuştürmuştuk kaya'yla ışbıılıA' ederek Va/dığun Cı de'yle ılgılı üc şur de cn başaıılı cocııklaıımı/a oku oynatüğtm oyunlarla Cide gerçeklerini açığa vuruyordum. Hele son oynattığım Uzun Eşek oyunu hiç hoşlarına gitmemiştL Yol istemeyenlenn hastalanmca nasıl yolsuztuk yuzünden doktora yetişemediğinı, liman istemeyenlenn motorlarmın kıyıda nasıl parçalandıklarmı anlatıyorduk oyunumuzda. nellikle zengın ve takır ıkı sınıf kastettıgıne şuphe bırakmadığı gıbı, bu şıirler toptan mutalaa edılecek olursa takırlere aıt bolumlerde munhasıran ve genellikle ışçılenn fakırlıklen, zaruret ıçınde olduklan ve sefaletleri, durumlannın ne zenginler larafıııdan ne de cemıyel ve hııkumet taratından duşunulmedıklerı ve hıınaye edilmedıklerinı; sat, comert, <)/verı sahibı, hakkına razı, dayanıklı, uysal, iyımser olan bu fakir işçilerın tam tersıne halk, cemıyel ve hukumet tarafından insatsızca ve yuz kızartacak bıçimde somurulduklerını ortaya kondugundan zengınleri tasvir eden bolumlerde ıse zengınlerın genellikle musrıf, bencil, zorba, hovarda, somurueu oidugu belirtilmekte oldugundan maznunun ış,bu mudafaası gerçege uygun gorulmedıği gibı..." Gerısı şoyle özetlenebılır Bu yazıldr önee dergılerde tek tek yayımlandığı zaman koğuşturma görmeyebılır, ama hepsı bır ara ya gelınce "yanı zenginler aleyhınde, fakır ışçıler le hındc olursa memleketımızdekı redlıtenın bundan ıbaret olduğu göstenlmck ıstendığı ınana ve mak sadı kendılığınden ortaya çıkacağı aşıkâr ülduğu, bu kıtabın neşrındekı hedef ve gaye" de böylece anld şılmış olacaktır ( ) "Şu hale nazaran mev/ıı hahıs kitap munderecatı ıtıban üe ışçılenn lehıne ve sermayedarlar ve hukumet aleyhıne ve T.C. Kanunu'nun 142. maddesının tarıfatı daıresinde memlekel dahılınde ıçtımaı bır zumreyı sermayedarları ortadan kaldırmak gayesıyle yazılımş bır propagandadan haşka bır şey degildır." Bu gerekçeli kararda her şur üzerınde tek tek du rulmu> nasıl propaganda yapıldığı açıklanmıştıı Sınıf adlı şıırı bırlıkte ınteleyelım "Bir baş soganı yoldas ederdık / Sacta pi^mi^ ınısır ekmegiyle... beyitınde hıç munasebetı yokken komunıstlere mahsus (yoldaij) kelimesıni kııllanmak Uzun Eşek oyunn: Yazdığım, Uzun Kıım Otelı llkokuldan basoğretmenım Hılmı Frdem'ın bıı yuk oğkı Ka>a I rdem soruyor oıelın resıoranında "Otelde kalmasanız da >ıı kıyıdakı evlerden bırıne çıksanız " Bıtışık masddd mudurlcı aıasında oluran Kasta monu Valısı vereı.eğım yanıtı duyabılmek ıcın bası nı bendeıı vana çevırıyoı "hınııı Bakanım!" dıyorunı " ü t e l daha pralıkl Denetlenmemız kolav olu>or!" Buııun bır yakınına olduğunu sanan sayın vdlınııı ka^ldiı catılıyor Gervekten bıı yakınmd değıl bu Kırk yıld'r dıırunı boyle Sıgoı ta enıeKİısıyız dıye ge lıp vttksniLk ıstıyoıu/ dogduğumuz ınemlekete Yırmı bcs polısın vırmı bcsı dc pcsımı/dc Sabdh leyın nerev^ gıttım, öğle yemeğını nerdc yedım ' V d nımdd kınılcı vardı 9 Ne koııuştuk ' I ıse müdurunun bu Rıfat llga/'la ne ısı oluı 1 Edebıyal oğretmenı /ekerıya Be> oıuı nerden tanıyor? Resım hocdsı Mus tdfd nedeıı gıdıp gelıyoı onun yanına' Mdl muduru nedcıı onun ınasasında'' komıscr Zekı Bey kıtapcı dııkkanına gıııp soıu yor bır gun "Sız Kılat Ilgaz'ın kitaplarını satmmnussumı/ Dogru mıı?" "Yasak m ı ' " dıye soracak olu>or kıiapvı Yılma/tı "Yasak degıl henıı/ Kaldınn! Basınız ağrımasın ılerıde!" • 1974'lerde gelmıştım Cıde'ye Dogduğum, tomk luğumun da ge^tığı bu duşsel kent, ellı beş, altnıış yıldır yenıyeşıl, masmavı bır masal ulkesıydı benım ıcın Sosyal Sıgortadan eıııeklılık ışletnım bıter bıtmc/ yenı açılan otele gelıp yerleşmıştım kıyı yolları da ancak bu son yıllarda gıdılır gelınıı durunıa gelnııştı Çocukluk arkddaşlaıım karsılamışlaıdı benı Anı Idrıınddiı sılınıp gıdecekleıdı ııeıdeyse Cıenc ve ol gun bır yonctnıen kadıosu vardı o yıllaıda kaynıa kam Sudı Bey cn başia Orman Işletmc Muduru tbrahım Tekınok llakım Mustaıa Aydın Sav cı Mehmet Kılıç Mal mıldurü, bırkac olgun öğreı men Doktorlar, Eczacılar 1970'lerın sonlarına doğru kışıler hızla değıştı ler I ıse bırden tutuculdşlı Duvarlaıda yazılar go rulmeye başlandı Iek yol devrımlerden sonra ofkelı bırka^ sözcuk Faşıst Müdür Defol' Otclın onundcn gcccn gtnc nıuduıu t,ok gecme den tanmıısiım A/ ılerde bts kaılı bıı apaıinıanm dörduncu kaıında oluruvoı, karısının da kendısının Hocam tabanca ibter misin? Bır gun kdymakam Bey geldı, kâzım Başvavuı, da yanındaydı " H o c a m ! " dedı, "Basın kurtı olanlara tabama verıyoru/' Kırıkkale!" " N e olacdk bu tabdiicd'" dedım, gülerek, "Kımı vurmamı ıstıvorsunuz' "Savunman ı»,ın kendını!" "Kâ/ım Cavıış IK gune duruyor'" "Canıın, onu her zaman nerde bulacaksın! "Sayın kdymakanııııı'" dedım "Ben dskerde dğır makınelı tukk komutanıvdıııı Tabanca kullanma sını bıimem Oııa verecek param da yok1 Sonid " "Pekı, sonraaa?" "Lvınıın kapısında kıln de vok' Herr. oenı tcmı/lemek ısteyen, nedcn uv kaı nıcıdıven vıksııı' Sabah ları kunııla (ek başıına dolaşıvoruın "l'ekı, pekı!" dedı, "Bunları sana resmen so>kdıgımı unulına' Deınek labanıa ıstemıyorsun!" "Ben, tabancayla lııcbıı sorunun vo/uleceğıne ındnmıvorutn !>u Cıdc'de bıle sanaıa duşen cok ış var Halkevlerındc sahncye koyduğumuz oyunlar " dı^ccek oldum "Yol ıslemeyız, lıman ıstemeyız dıye yflınış seksen ım/alı dılckçe yazanlar var senın Cide'nde... Onları da unulına!" Doğruydu Unuuııanıışiıın ben de Bu konuyu ışlemış, pıyes yapıp ovıidtınıştıın bızım Kultuı Sa rayı'nda Cıcıivlcrk lıscnın yenı kadıosundd oğretnıenlerle kdynaşmaın, Cıdc ılerı gclcnlerının hoşuna gılmıvoı du Bıınlaıdan bırı >dka>a geıırerek " H o ı a ! " dennşlı, "tıneklıysen, emeklılığıni bıl! (,ek bu gençlerden elını!" Ben "hocd"ydım ama, cumhurıyeı hocası Bu rada so/unu gecııtmek hukmunu yürütmek ısteyen başka lıocalaı, hacilaı da vaıdı Heı yerde olduğu gıbı, Nuıculaı, Sulevrıidiicildr Tekkecıleı kdymakamın dedığı doğı uydu Bıraz dd ydzdığım, oynattığım oyunlarla C ıde gerccklennı açığd vuru yordum llclc son oyıidttığım Uzun Eşek oyunu hıç hoşlarına gımıcmış olmalıydı Yol istemeyenlenn, lı imzalamak için önce kaymakamlığa dilekçe verdim. Kaymakam polıse gönderdL Başkomıser, bir süre düşündükten sonra "Sakın yasak kitap olmasın bunlar" diye kaşlarım çatarak sordu. Imza gününde kitaplardan birer örnek alıp gittiler.. lar dd buluıidcaktı kuşkusuz Imzaladığım yerı kordon altuid dldtı polısleıe göıunmek ıstemeyenler de bulundcaktı dostUr arasındd Ben salonun bır köşesınde ımza ıle uğrdşırken kı laplaı ııııın başındakı arkadaş yaıııma gelmıştı telaşla " H o c a m ! " dıyordu, "Başkomser Be> kilapları islıyor!" Baktım, ıkı polısle kıtapların başında dıkılıyordu Bdşkoınıseı Yanımda otıuan Bartın Oazetesı sahı bı Lsen Alış'le, söyleşımızı surduruyorduk konu ğumdan ı/ııı alarak kalktım "Bııvıııun komiser Bey'" dedım "thbar var da. " dedı " N e ıhbarı b u ' " "Yasak kıtap varınış sergıde!" "Cıörevınız neyse yaparsınız'" dedım Esen Alış de nıerak etnuştı, hangısının yasak ol duğunu kıtaplara bakan arka^laş geldı, son duııı ma bıldırdı " H e r kıtapian birer tane aldılar!" dedı "tncelevıp gerı gelırvceklerınış!" Barıın'dan gelen konuklarımın aidbası daha çok bekleyeme7dı kıtaplarımın hangısının yasak olduğunu öğrenemeden yola gırdıler komutanlığın önunde altı ay bekleyen cephane kaıııvonu kıtapiannı kadar ılgı görmemıştı Duğün leıde aiıldcdğına ııidiıılan meımıler hıç kıtapla bıı luıuluı nıuydu' Sarı Avm'ııın sarı Meıcedes'ı bıle pasldnıp kararmıştı bekleye bekleye Oğunebılırdını, kıtdplarım layık olduğu ılgıyı en sonunda görduğu ıçın Yasak olmasın: Kıtaplarımı StRECEK