Katalog

CUMHURİYET/8 HABERLERİN DEVAMI 12 MART 1986 İspanya'da NATO Referandumu. (Baştarafı 1. Sayfada) Fransa'yı Alman nazizmlnden kurtarmasının ardından, Ispanya'yı da Franko faşızmınden kurtarmasını beklemışlerdır Bu gerçekleşmemiştır Ustelik, özellıkle 1953 yılından başlayarak Eısenhower Amerıkası Franko'ya açık desteğinı vermiştir Dolayısıyla İspanya'da Amerıka'nın kurtarıcı olarak görulmesı şöyle dursun, Frankönun müttefiğı olan bır ımaıı vardır Ayrıca, Ikincı Dunya Savaşı'ndan sonra Avrupa'nın yenıden ınşası ıçın Marshall Planı çerçevesinde muttefıklerıne yardım eden Amerıka, Ispanya'yı bu plana dahıl etmemıştir Bu da toplumun belleğınde yer etmlş bır olgudur tabll" Ispanyol Sosyalist işçı Partısı'nin ıki numaralı adamı ve Başbakan Felıpe Gonzalez'ın sağ kolu, ulkesindekı antı NATO havanın nedenlerını böyle açıklamıştı Cumhuriyet'e Bunlara bır başka neden de eklenebılır kuşkusuz Bu da Ispanyol sosyalıstlerının NATD'ya dönuk tutumudur Partı lıderı Gonzalez, seçımlerı kazanırken "NATOya hayır'" sloganını da kullanmıştı Ne var kı ıktıdara geldıkten sonra bu konuda 180 derecelık bır rota değışıklığı yaparak o zamankı tutumlarının hatalı olduğunu vurgulamaya başladı Bu durum da gerek parti saflarında gerekse sosyalıstlere oy veren kıtlelerde tepkılere yolaçtı Gonzalez, bu tepkılerı yumuşatmak ıçın uç noktanın altını çızmektedır Ispanya NATOda kalacak, ancak askerı kanada gırmeyecek, topraklarında nukleer sılah bulundurmayacak ve ulkedekı Amerıkan askerı varlığı kuçultulecektı Ispanyol sosyalistlerinde meydana gelen tutum değışıklığının temelınde yatan bır baş1 ka neden de "demokrası" ıle ılgılıdır Madrıd de yaptığımız sohbetlerde partının önde gelen yetkılılerı, AET ve NATO uyelığını ulkedekı demokratıkleşme surecının bır parçası olarak görduklerını belırtmışlerdır Hatta bır yetkılı, Ispanyol ordusu subaylarının NATOdakı meslektaşlanyla daha çok temasa gelerek demokrasıye daha yatkın hale gelebıleceklerını öne surmuştu Sosyalist yönetıcıler NATO uyelığını daha çok Batı Avrupa ıle butünleşmenın bır parçası olarak göruyorlardı Bugun sandıktan nasıl bır sonuç çıkacağını bılemıyoruz Ama ispanya'dakı referandumun ulkemız ıçın de bırçok açıdan ılgıyle ızlenmesı gereken bır olay olduğu açıktır Infaz \asasi Meclisten geçti (Baştarafı 1. Sayfada) Uraftanz" dedı Bahadır, lnfaz Yasası'nda dcğışıklıkle cezalann caydı rıcılığının kalkacağını, TBMM tarafından onaylanmayan ıdam ce 7alarının 30 yıl hapıs olarak çektınl mesının anayasaya aykırı olduğunu savundu Bahadır, tasunda ıstedık lerı değışıklıklerın yapılmaması halınde ret oyu vereceklerını bıldırdı ANAP Grubu adına konuşan Mehmtl Onur, tasarıvı cağda; bır sıstem olarak nıteleyerek cezaevle nndekılenn yenıden suç ışlemelennı önlemek ıçın adıl bır ınfaz sıstemı ge tırıldığını anlatlı Dokuz aylık dene me sUresının çok makul olduğunu da belırterek, ıdam cezalannın onaylan mamasından ortaya çıkatak hukukı boşluğun tasarıyla doldurulduğunu öne sUrdü SHP Grubu adına konuşan Hasan Altay, tasarının af tasarısı seveneğı olarak getırıldığını, oysa hıçbır za man af rutelığınde olmayacağını söy ledı Tasarının ceza adaletı bakımından sakıncalar taşıdığını an latan Altay, Ulkenın ıç savas eşığıne gelmış olmasının affı zorunlu kılan en büyük neden olduğunu söyledı Altay, hıçbır demokratık Ulkede af fın anayasa ıle kısıtlanamayacağını da belırterek, af ıçın gerekıyorsa anayasa değışıklığıne gıdılmcsını ısledı Altay, ıdam cezaları konusunda ıse şöyle konuştu "ölttm cezalannın yerinc getirilip gellrilmemeslne yine TBMM karar verecektir Geçen yasama yılında bir sol orgut Uyeslnc salt orgul uyesı olduğundan olum cezasının yerine gelirilmesine karar verilmlştlr Ama CHP Nevşehlr ll Başkam'm olduren sanıga ilişkin komısyon raporu, bir onerge ile geıi gonderilmiştlr Bu yasa ile böyle bir uygulamaya meşnıluk kazandınlmak Istenıyorsa çok vahim sonuçlar dogacaklır Iktidar bangi cezalann ınfaz edillp, hangilerinin uygulanmayacagına objektif ölçüler gelirmelidir " Kışısel konuşma yapmak ıçın söz alan SHP'lı Ibrahlm Ural, getırılen tasarının Türkıye gerçeklenne uyma dığını belırterek, Avrupa'da terörıstlerın cezalannın arttırılması yoluna gıdılırken, hukümetın geurdığı tasarı ıle terörıstlerın de affedıleceğını söy ledı Ural, dısıplın cezalannın gardıyanın verdığı rapora göre düzenlen dığını de belırterek, "Bu madde oyle mahzurlu kı, Oeride «agcılan bıraklın, tolculan bırakmadın tartışması olacak" dıye konuştu Ural'dan sonra kışısel olarak ko nuşan SHP'lı ibrahım Taşdemir de toplumun 1981 den bu yana af bek ledığını belırterek, tasarıyla ıdamla rın gündemden vıkmayacağını savundu Tasarıyı sıyası suçlular ıçın bır tuzak olarak nıteleyen Taşdemir, askerı cezaevlerındekı uygulamalara dıkkatı çektı Taşdemir, askerı ceza evınde bulunan sıyasılenn sıkça al dıkları dısıplın cezaları nedenıyle ınfaz ındırımınden yararlanamayj caklarını, tasarının toplum vıcdanı nı rahatlatmak yerine daha çok rahatsız edeceftını söyledı "CLSE1 AFFEDİLECtK Mİ?" Bırıncı madde görüşülürken Ada let Bakam'na bır ^oru yönelten SHP l v el Mılletvekılı Alı Ihsan Elgın "Bingol'de işkence sonucu oldurüldugu belııiılen ve karakol yamnda gomulu bulunan ogrelmen Sıddık Bilgin'ın tesedi bu lasarı ile affedilip olopsi yapıldıklan sonra ailesine ladesi saglanacak mı?" dedı Bu soruya bldem, "Yasa ile bunun Ugisi yok" yanıtını verdı Alı th san Elgın ıse devamla bakana "Bir cesedi dahi affetmiyorsunu/ Varın kalkıp af cıkarttık diyeceksiniz degıl mı?" dıye bağırdı SHP Grup Başkan Vckılı Seyfi Oktay, 1 maddenin görüşülmesı sı rasında söz aldı Oktay konuşması nı "Yüzlerce Idam dosyası arasmda sag teroristlerin idanunı onlemek, sag (erorlstlerı af etınek için bu duzenleme getirılmıştır. SHP Grubu boyle bir duzenlemeye evet demeyecektir" dıye tamamlddı Ok tay'ın sözlerı ANAP'lı mıllctvekılle rının sıra kapaklarına vurmaları ve bazı mılletvekıllerının ayağa kalka rak laf atmaları ıle protesto edıldı Bunun üzenne bır süre mılletvekıl lerı arasında karşılıklı tartışmalar oldu SHP Mılletvekılı Edip özgenç'ın konuşması sırasında SHP'lı ömer Kuşhan ayağa kalkarak Başbakan özal'ın konuşmacıyı dınlemedığını ve yanındakılerle konuştugumı söy ledı Başbakan özal, konuşmacıyı dınlcdığını belırttı ANAP mılletve kıllcn Kuşhan'd, "Kes sesini" dıye bağırdılar özgenç, konuşmasında Başbakan özal'ın gezılerınde Sayı; tay, Yargıtay Danıştay başkanları nın bulunmalarını eleştırerek, "Gezilere mahkeme başkanlan kalılırsa adalele saygı kalmaz. Yargı organı başkanlannın başbakanın vesayeli alltna gırdıkleri goruntusünden kaçınmalan lazım" dedı özgenç'ın bu konuşması, özal ve ANAP'lı üyeler tarafından tepkıyle karşılandı ÖZAL KÜRSÜDE Başbakan özal söz alarak, kürsü ye geldı ve "Benim hususiyelım burayı dinlerken, yanımdakileri de dinlemeklir" dedı özal, sözlerını şöyle sürdürdü ••SHP guya bir af teklifi verdi Konu>maları bu teklıfın aleyhınde Hem bir (araflan teklif getireceksıniz, bir laraftan da bızım getırdigımiz lasannın ben/en hukumlen leklifinıze koyacaksınız Böyle olmaz Sizden farkımu şudur Af leklifı getirmedik Sızler gibı af sozu de vermedik. Infaz Yasası'nda degişıklik yapıyoruz Ana ımıhalefel purlısıııin kızgınlıgı mı diyeyım, uzgunlugu mu diyeyim Bunun nedenı bızim leklıfinıı/in kumuoyunda kendı leklıflerlndcn daha ^ok kabul rdılmesıdır Biz yargı organlanna fevkalade saygdıyu Ankara'da, lslanbul'da ve Izrair'de bu yargı organları ba>kanlannı ziyaret eltik, akşam verilen yemeklerde de şeref mısafın olarak davel edildıler Bunun yargı organlannın bagımsızlıgı ıle ılgisi yoktur Bu bizlm yargıya saygımızı gosterir. Yargıya saygısızlık etmeyiz " özal'ın konuşması zaman zaman SHP'lı mılletvekıllennın protestola rıyla kesıldı Tasarı ıle ılgılı son sözü ısıeyen SHP Genel Başkanı Aydın Güven GUrkan, Meclısın \e komısyonların gdyrıtıddı bır bıçımde çalıştığını, TBMM açıldıktan hemen sonra Cuneyt Canver'ın hukümetın geurdığı tasanya benzer bır yasa önerısı sun duğunu, ancak Adalet Komısyonu tarafından bu önerırun "Anayasaya aykın olduğu" gerekçesıyle reddedıl dığını anlattı Aynı komısyonun ben zer yasa tasarısını savunduğuna dıkkatı veken Gürkan, "Sayın Başbakan acaba nerelere mesaj vermek için bu tasanya af değıldır diyor Aflan neden bu kadar korkuluyor" dıye sordu ANAP'lıların protestoları ve sü reklı laf atmaları arasında konuşma sını sürdüren Gürkan, SHP'nın aftan yana olduğunu tekrarlayarak, ülkeyı 12 Eylül'e getıren koşullardan herkesın sorumlu olduğunu söyledı GUrkan konuşmasını söyle sürdürdü "Biz aftan yanayız Diyoruz ki, bu yuce Meclis 12 iylul'den once koruyamadıgı vocuklannı, bellı mihraklara bırakmak durumunda kaldığı çocuklannı hiç olmazsa şlmdl affedebilsin. TBMM'de 7080 idam dosyası vardır Henuı davası sonuçlanmamış olaylar da dUşüniildügunde bu Meclis yaklaşık 800 Idam cezası için oy kullanma durumunda kalacaktır Uygar bir toplumda 800 tane ıdam karannın onaylanıp onaylanmaması için Meclis bir müzakereye zorlanamaz Insanlann hayalına bu olçüde kayıtsız oldugunuz surece dünyanın hiçbir yerinde uygar ulke gibi gorunemezsiniz Anlaşılıyor kı, bu idam dosyalannın içinde ideolojik nedenlc çekip alacagımız birkaç kişi bulur muyuz diye böyle bir tasan geliriyorsunuz Bu çok ağır bir sorumluluklur Geliniz sagcı, solcu aynmı yapmaksızın ıdamlan muebbete çevlriniz Ben burada idam cezası için oy kullanmak Islemıyorum' Gürkan, ANAP'hların protestola rı arasında Başbakan özal ın SHP'nın af önerısı ıçın "gıiya leklif" dcdığını anımsdtdrak, "800 Idam cezasının yerine getirilmemesini de içeren teklifimize güya teklif demck guya insanlık demektir" bıçımınde konuştu Gurkan "12 Fylul oncesi gorev yapanlar, işçisiyle, Işverenln birbirine duşurulerek sokaklara dokuldügu donemlerde, işveren sendlkalan başında hulunanlar bugun başbakan olma hakkını elde ediyorlarsa, DİSK'e de af gerekir" dıye konuşu.ı ca Başbakan özal sataşma olduğu gerekçesıyle söz ısteyerek, kürsüye gcldı özal, konuşmasında Türkıye'de artık af meselesının kapanmasını ıs ledıklennı demokratık Ulkelerdeaf dıye bırşeyın olmadığını anlattı özal ın bu sözlerıne SHP'lıler "Onlarda işkence yok kı" dıye tepkı gösterdıler özal, gctırılecek bır aflın anayasanın 14 maddesıne göre den gclı olamayacağını söyleyınce de SHP'lıler " O zaman anayasayı degiştirin" dıye bağırdılar özal.ko nuşmasını şöyle sürdurdü "Biz bu memlekette bır daha af getirilmesini istemiyoruz Ve hatta TBMM'nin idamları onaylamaması gerekir Inşallah anayasayı degışlirecek çogunlugu alırsak bu hükmu değiştiririz Ama anayasa hükmu açıktır, burada her ıdam hııkmu oylanacaktır Ana Muhalefet Partisi lideri memlckellnıl/dekı hadiseleri unulmuş |;ibı Uoıııışuyor 5 bin kişı oldu bunları olduren kim, hiç duşunulmuyor mu' Sıkınlını/ı anlıyorum bızım leklıfımı/ kamuoyunda kabul gordugu için sinirleniyorsunuz Bırakın Cüneyt'in falan teklifini boyle tepki gostermenlzln nedeni budur" Bırleşımı yönelen ANAP'lı Bılgın'ın görüşme süresinı ıç tüzüğe ay kırı bıçımde oya sunarak uzatması SHP'lıler tarafından tepkıyle karşı landı SHP'lılenn ısrarlanna rağmen Başkan Bılgın usulsüzlük yaptığı ıd dıalarını da kabul etmeyerek ıddıa ları oya sundu Başkanın bu tutumu Genel Kurul'un havasını sertleştırdı SHP Grup Başkan Vekılı Seyfl Oktay, "Taraf tuluyorsunu/ ANAP'ın onergelerini oylamak zonında mısınız'" dıye sordu SHP'lı Yılma/ Demlr önergesını açıklamak üzere kürsüye gelınte başkana hıtaben "Herhalde siz yasayı goturu almışsınız" deyınte ANAP lılar sı ra kapaklarına vurarak Demır'ın cezalandınlmasını ıstedıler Başkan Bılgın de Yılmaz Demır'e kınama ce zası verdı Başkan ayrıca görüşme lerı sık sık laf atarak engelledığı gerekçesıyle SHP'lı ömer Kuşhan'ı da uvarı ıle cezalandırdı TASARIYA GORE Meclıste kabul edılen tasanya gö re, ıyı halı görülen hükumlüler her bır ay hapıs cezası ıçın 12 gün tutuklu kalacaklar Tasarı> la Meclısçe ıdam cezalan onaylanmayanlar ıyı haller karşılığında 30, müebbet hapıs ceza sına mahkum olanlar ıse 20 yıl tutuklu kalacaklar Fırara kalkışan veya cezaevı ıdaresıne ısyan edenlerden ıdama mahkum olanlar 36 yıl, müebbet mahkumlar ıse 26 yıl hapıs ya lacaklar Dığer cezalarda ıse hü kUmlülerın ıyı halının belırlcnmesı ıçın 9 aylık bır deneme süresı uygu lanacak ANAP GRUBU'NDA Özal, yasa tasarısının Meclıste gö rüşülmesınden önce ANAP Grubu'n dan deslek ıstedı Affa karşı olduk larını yıneleyen özal," Bir valandaşı oldureni biz milletveklll olarak, dev7 let olarak nasıl affederiz Onu ancak olenin yakınları ile Allah affedebilir, biz affedersek, buna Allah da rıza göstermez" dedı ANAP tstanbul Mılletvekılı Orhan Lrguder de bütun önemlı yasa ların Başbakan tarafından hazırlana rak getırıldığını, mılletvekıllerının ıse sadece el kaldırdıklarını söyledı Ergüder, Başbakan özal'ın büyük bır enerjıyle çalıştığını belırterek "Başbakan butun orijinal yasalan buluyor, getiriyor Biz sadece ellerlmizi kaldınp nimel elde ediyonız" dedı ANKARA NOTLARI MUSTAFA EKMEKÇt İsveç'teki Enişte... (Baştarafı 1. Sayfada) Gürkan: Demokrasi lcnnı olduğundan bttyUk göste rır bır tavırdan özenle kaçınmalıdırlar Partı üyelerı ve yönetıcılerı de bu doğal çekışmc ve çalkantılan dışarıya büyüterek yansıtmama görevlennı yerıne getırmelıdırler Çekişmelerin basında abartılması salt SHP iktldarının onleıunesi isteginden mi kaynaklanıyor? GÜRKAN SHP'nın kendı ıçındekı zaman zaman ortaya çıkan ıç çekışme ve çalkantılarının olduğundan büyütülerek göstenlmesı ve algılanmasının bence en büyük sakıncası toplumun bedelsız bır demokrasıye koşullandırılmasında yatmaktadır Türkıye'de ne zaman demokrasının kendıne özgt) ve kaçınılmaz bedellen doğal karşıUnmaya başlanırsa ancak o zaman demokrası gerçekten yol almış ola caktır Denıokrasının yalnızca erdemlenne ve ıyılıklerıne talıp olarak ama bedellerını reddederek demokrasıyı yaşatamayız SHP bu konuda çok ıyı bır de nek taşıdır Ne zaman kı basın, kamuoyu ve partılıler, SHP'nın kendı ıçındekı demokratık çekış me ve çalkanülarını önemsemez hale gelırler, bunları doğal kar şılarlar ve sorun saymazlarsa o zaman demokrası önemlı ölçüde yol almış sayılmalıdır Çün kü o zaman herkesın artık (bedelsız bır demokrası) düşüncesınden koptuğu ve herkesın deınokrasının doğal bedelını öde nıeye hazır olduğu anlaşılmış olacaktır SHP kendı ıçmde n, çalkantı ve çekışmelen ıle hem kendı partı ıçı demokrasısını hem de Türk demokrasısını ol gunlaştıracaktır Partı ıçı de mokratık çekışmelerının tümünü olumsuz saymak ve bunların ardında yatan oluşum ve güçlerı olumsuz unsurlar dıye nıtelendırmek, özünde demokrasıden korkmak ve bunu ıçıne sındıre memektır Eğer SHP'dekı olu şumlarda gerçekten bazı olumsuzluklar söz konusuysa, eğer çekişmelerin bır kısmı henüz daha demokratık ıçenkten yoksunsa bunu aşmanın yolu da, gene partı ıçınde demokrasıyı yılma dan ve ürkmeden ve bedellerıne katlanarak ışler halde tutmaktan ıbarettır Başkaca da bır yol ne yazık kı yoktur GÜRKANİNÖNÜ ÇLKİŞMESİ Gurkanlnonu çekismesinden soz edlliyor. Sizce bu nereden kaynaklanıyor? GURKAN SHP olayında yabancıladığım ve garıpsedığım, partı ıçı doğal gruplar ve tarafİar ve bunların çok doğal yarış ması ve çekışmesı değıldır Ga rıpsedığım ve yadsıdığım bu çok doğal yarışın ve çekışmenın Sayın lnönıi ve benım adım etra fında odaklaştırılmaya çalışılıyor olmasıdır Buna hıç gerek yoktur Yanşmak, çekışmek ve partı ıçı ağırlık elde etmeye çalışmak ne ölçüde doğalsa ve demokra tık olgunlaşmanın ayrılmaz bır parçasıysa bunun ıçıne taraf olmayan ve olmamaya çalışan ın sanları kendı ıradelen dışındd çekmeye çalışmak da o ölçücle yapay ve yanlıştır Partı, Sayın İnönü'ye ve bana karşı bu haksızlığı yapmamaya özen göster melıdır (Baştarafı 1. Sayfada) turülmesı gerektıgini" vurgula dı Ancak, mahkeme oy çoklu ğu ıle, "Sıkıyonetim Kanunu'nun 23. maddesinın anayasaya aykırılıgının iddia edilemeyeceftini" karar bagladı Erzıncan ılınde görulmekte olan davada, sanık Sedal Goçmen, Amasya ve Erzıncan ıllerınde sıkıyönetımın kalktığını belırterek, Sıkıyonetim Askerı Mahkemelerı'nın görevlennı sürdurmelerının yasanın 23 maddesı ıle 1982 Anayasası'yla çelıştığını öne sürdü Sanık Goç men, anayasanın 14/3 maddesinın, askerı mahkemelerın savaş ve sıkıyonetim hallerınde görev yapacaklarını belırttığını, bu ne denle Erzıncan'dakı askerı mahkemenın görevının son bulduğunu söyledı Göçmen, bu neden le askerı mahkemenın davayı gö revlı başka bır mahkemeye aktarması gerektığını kaydettı Sanık Sedat Göçmen daha son ra şu görüşlerı savundu "Anayasanın geçici 15. maddesı, adından da anlaşılacagı uzere geçici bir maddedir. Bellı bir donem için soz konusudur 1982 Anayasasf nın miman olan Prof. Orhan Aldıkaçtı bu maddenin ortadan kalktıgı yollu mutalaa derç etmiştir Belli donemı de, TBMM toplanınca Başkanlık Divanı oluşuncaya kadarkı dönem olarak gostermıştir.Başkanlık Divanı oluşmuş, bu suretle de geçici maddenin tatbık ımkanı kalmamıştır. Ben bu durum muvacehesinde mahkemenın gorevsizlik kararı vermesini ve davayı yetkilı ve gorevlı mahkemeye aktarmasını talep etmekleyim" Mahkeme kararında şu görüş savunuldu "Anayasanın geçici 15. maddesı muvacehesinde Sıkıyonetim Kanunu'nun 23. maddesinın anayasaya aykırılıgı iddia edilemeyeceğinden sanık Sedat Goçmen'in istemuun reddıne, heyette subay uye M. Kemal Şerbetçioglu'nun konunun Anayasa Mahkemesı'ne golurulmesı gerektigine dayalı muhalif oyuna karşı oy çoklugu ile karar verıldi" Askeri Evren, (Baştarafı 1. Sayfada) koyanlar satıs bedelinın yuzde 4O'ı oranında Toplu Konut Fonu'na pay verecekler. • Kurul kararına karşı "Kuçuklere zararlıdır" danıgasını vurmayanlara 210 mılyon lıra arasında ceza verılecek • Muslehcen yayın yaplıgı belirlenen yayın organlarının sahipleri ortalama tirajın satış bedeli ıle çarpımının 515 kalı tutarında agır para cezası odeyecekler Yayın organlarının sorumlu mudurlerı ıse bunun yansı kadar cezjı verecekler. • Bır aydan az sürelı yayın organlarında veeklerınde 18 yaşından kuLüklcrın manevıyatı üzerınde zararlı etkı yaralai.uk nıte lıkte yayın yapılmayacak ANKABA'dan YALÇIN DOĞAN gelıyor Sanayıcıler, özal'ın askerı yönetım sırasında ve sonrasındakı ekonomık polıtıkasından çok memnunlar Buna karşılık, sağın polıtık önderlprı, "Özal'ın 12 bytul rejimiyte butunleştiğini" vurgulayarak, genış halk kıtlelerme, "demokrasi, temel hak ve özgurlukler" gıbı yavaş yavaş gündeme gelmeye başla yan konularda, "özal'ın çok da soyleyebilecek sözit bulunmadığına"ınanıyorlar Oysa, 1988 yaklaştıkça, "demokrası, insan haklan, temel hak ve özgurluklerin her şeyden daha fazla konuşulacağmı" düşünüyorlar özal'ın ve de ANAP'tn lıderlı ğınde bunun ' 'sağ adına eksi puanlardan ibaret bir tablo cizeceğine" kuşku duymuyorlar Bunun ıçın de, bugüne dek hıç denenmemış bırısını, Mehmet Yazar'ı sahneye ıtıyorlar Mehmet Yazar açısından durumun krıtıklığı ıse, geçen aylarda olduğu gıbı, yıne "Demirel etkeninde" yoğunlaşıyor Yazar'ı neredeyse gözü kapalı bır bıçımde pompalayan bır gazete, Yazar ıle Demirel'ın arasını bul mak ıçın olanca çabayı harcıyor Haberler, yorumlar hep bu yöne kaydırılmış görünüyor Bızım edındığımız ızlenımlere göre, " Yazar'm sağı toparlaması için Demlrel'in şu anda herhangi bır olumlu işaret verdiğine" ılışkın tek bır gösterge bıle yok Ama, sağın toparlanmasının da Demirel'den gelecek ışarete bağlı bulunduğuna hıç kuşku yok Mehmet Yazar'ın adı ne zaman ortaya atılsa, bu soruyla bırlıkte hemen ardından gündemdekı yertnı alan dığer soru da şu Yazar, şımdı partı kurmaya soyunuyor Pekı, sağı topar lamak ıçın Demirel engelını nasıl aşacak? Demirel, bır süre sonra Yazar'ı kabul etse dahı, kı şu anda böyle bır ışaretın bulunmadığını yenıden vurgulamak gerek, ayrıca ılerde olabıleceğı ne de çok, ama çok kuşkulu bakmak gerek, ANAP nasıl ola cak da ' ' Yazar şemsıyesı altına'' gırecek7 özal'ın buna neden ıhtıyacı olsun kı* Ama aşılacak ılk güçlük Demirel ıle Yazar'ı bır araya getır mek Bunun ıçın de, başkenttn sağ kulıslerınde yenı bır bırleşme sloganı bulunmuş "Demirel'e laf yok, gerisine lafçok." Bakalım bu kadar "çok laf" arasmda Yazar yenı partısıyle nasıl sıyrılabılecek? Şu anda "zayıf" görünen şansını nasıl gtiçlendırecek9 (Baştarafı I. Sayfada) 1988 seçımlenne yunelık olarak sıireklı tahmınlerde bulunuyor lar Onlara göre, SHP önümUz dekı seçımlerde yaklaşık yüzde kırk oy alabılecek konumda Gerıye kalan yüzde altmış dolayındakı oyların dağılımı ıse, yıne sağ kesımın önde gelen pohtıka cılarma göre şöyle özal, yüzde 30'u ancak aşabılır Oyların yüzde 15'ı Refah Partısı, MDP, MÇP ıle bağımsızlar arasmda kaybolur gıder Gerıye kalan yüzde 15 oranındakı oy ıse DYP'nın payına düşer Sağ kesım böyle bır hesaptan yola çıkınca, ısler ıstemez tedır gınlığe düşüyor Sağda toplanan yüzde 70 oy dağılıp gıdıyor ve bunun sonucunda da solun ıktıdar şansı artıyor "O halde, sağın toparlanması için bir başka ttktne ya da kişiye gerek var. Bu da olsa olsa Mehmet Yazar olabtlir. Yuzar'ı DYP istemedtğine ve artık onun orada şansı kalmadığına gbre, en lyisi Yazar 'ın yeni btr parti kurmasıdır." Dıkkal edılırse, "sağda toparlanmanın" herhangı yenı bır sıyasal programı yok Herhangı yenı bır ekonomık programı yok Yanı, sıyasal ve ekonomık yönden sağın Türkıye'yesunacağı yenı bır program yok Konu sadece, "kişi ve partı arayışı" çevresmde gelışıyor "Klm toplar, hangi parti birleştlrir?" sorusuna karşılık aranıyor Ve bu arayış ıçınde Mehmet Yazar adı ön plana çıkıyor îşın bır başka ılgınç yönu "sağı birleştirme" sorusu ortaya atıl dığında, sağ kesımde söz sahıbı olanların böylesme bır "misyonu " hıçbır bıçımde Turgut özal'a vermeye yanaşmamaları Türkıye'nın önde gelen holdınglerı ve ışadamları, "ille de özal" dıye kendı aralannda ka rara varırken, sağın polıtık ke sımlerı özal'dan vazgeçmış gö rünüyor ve en azından "fimdllik" Mehmet Yazar'a oynuyor Turgut özal'a karşı sağın polıtık ağırlığı olan ktşı ve odaklanyla sanayıcılerı arasındakı farklı yaklaşımlar, tUmüyle "12 Eylul değerlendirmesinden" ılerı Baştürk: Ekononıiyi (Baştarafı 1. Sayfada) gerçeklerle çe lıştığını belırlen Baştürk, DtSK'e bağlı sendıkaların grevlerının sade ce tekstıl ve meul ışkollarında oldu ğunuammsattı "Eg*r grevlerle ekonomiyi felce ugratmak ve çokertmek gibi amaçlar güdulseydi, hıç degilse pelrol, enerjı, ulaşlırma, belediye hizmelleri gibi stratejık ıskollarının tercih cdilmesi gerekırdi" dedı Baştürk, ıkı ışkolunda işveren sen dıkalarının dayatmacı tutumunun bu sendıkalan grevlere sürükledığını söyleyerek şöyle devam ettı "rekstil Işverenlen Sendikası ve MESS, 'ışverenler bırleşınız' sloga nı arkasında ışçı sendıkalarıyla stra tejık ve taktık nedenlerle uzlaşmaya yanaşmayarak haıu yenı uyuşmaz lıklar yaratarak ışçılere greve gıtmekten başka seçenek bırakmamışlar dır " Baştürk, 1980'de grevlenn en yaygın olduğu yılda, grevlerde kaybolan ışgünlerırun oranının sıgortalılar açı sından sadece yüzde 2, (oplam çalı şan açısından yüzde 1 olduğunu vurguladı Bazı Batı Ulkelennde grevle re katılan ışçı sayısının bızdekılerın 20 ıle 100 katı değıştığını, bu Ulkelerden hıçbınnde ckonomının çökün tüye uğramadığını belırttı Rakam larla örnekler verdıktcn sonra "Bu karsılastırmalann da gonlerdlgi gibi 65 bın işçı grevlerıylr ısteseler de Turk ekonomLunı çokertemez DİSK yoneücilennin de hiçbir zaman boyle bir duşuncesi, amacı olmamıştır" şeklınde konuştu Baştürk, daha sonra Türkıye'de ış sızlerın çalışamaması nedenı ıle 3 günde yıtırdığımız ışgününün, 1980'de DİSK üyesı ışçılerm grevle nnde kaybolan tüm ışgününden fazla olduğunu anımsattı Üretım kayıp larında asıl ış kazaları ve meslek has talıklannın önemı üzerınde durarak, 1980'de ış kazalarından doğan ışgü nü kaybının grevlerdekının 2 5 katından fazla olduğunu, 1976'dan 1980'e son beş yılda ış kazalarında kı ışgünü kaybının grevler toplamın dakı ışgünü kaybının 5 katı olduğunu açıkladı DİSK'ın suçlandığı grev lerın işveren sendıkalannın dayatmasının Urünü olduğunu, MESS, TİSK yayınlarından, TtSK'ın üyelerıne toplusözleşmelere ılışkın gızlı talımatından alıntılar vererek savundu Türkıye'de üretım kayıplarının sorumlusu olmadıklanmn bır başka kanıiı olarak, 12 Eylül sonra», bü tün sendıkal faalıyetlerın ve grevle rın olmadığı donemlerde, dayanıklı luketım malları sanaynnde özellıkle Üretım kapasıtesının yüzde 1030'lara kadar düşmesını stoklann yoğunlaş masını gösterdı 1980'de tunzm sektöründekı grevlerı ülke ekonomısı açısından ağır eleştırıye uğrarken, tek bır grevın olmadığı 1981'de tunzm de beklenen pallamanın olmaması nın üretım kayıplarının nedenlennın başka olduğunu orıaya koyduğunu belırttı Baştürk devamla, 12 Eylül sonrası ekonomık gelışmelere ılışkın çeşıtlı kaynaklara dayalı örnekler Iran'dan (Baştarafı 1. Sayfada) Körfcz'de Ankara'ya göre Iran jcllerınce bombalanmasımn ılışkılerde yarattığı belırsızlığın hemen ertesın de ortaya çıkan harekethlığın perde aıkası tam olarak aydınlanmadı Iran Cumhurbaşkanı'mn özel temsılcısı Dışışlcrı Bakanhğı Müste^arı Muhammed Alı B«$ııre(ı dUn Cumhurba^kanı Kenan Lvrcn c Ha maney'ın sava^la ılgılı bır mesajını ıletırkcn, Başbakan Turgul özal ve Dışışlcrı Bakanı Vahıt Hnlefoglu ıle Körfez Savaşı ve Türk Iran ılışkılerını ele alındığı bır dızı görüşmede bulundu Cumhurbaşkanı Evren'ın Iran' dan gelen özel temsılcıyı kabul etmesınden sonra Çankaya köşkünden yapılan açıklamada, mesajın "bölgedeki son gelışmelere ilişkin olduğu" belırtılmckle yetınıldı Iran kaynakları ıse, Hamaney'ın mesajın da lran'ın Fao Yarımadasında ve ku zey cephesındekı askerı harekatlarda elde etlığı as>ken başanları hakkın da ayrıntılı bılgı verdığını belırttıler özel temsılcı, Evren tarafından kabul edıldıkten sonra Başbakan Turgut özal, Dışışlcrı Bakanı Valııı Halefoğlu, Dışışlerı Müsteşarı Necdel Tezel ve Iran ıle ekonomık ılış kılcrden sorumlu Devlet Bakanı Muslafa Tınaz Tıtiz'le de ayrı ayrı görüştü Türk yetkılılerının ve özellıkle Dı şışlerı Bakanlıjı'nın iö/ konu.su gö rüşmeler hakkında bılgı vermeklen kavınmaları sonucu Beşaretı'nın 24 saatlık zıyaretı tam bır gızlılık pcr desıne büründu Buna karşıhk yetkılı vevrelerden ;>ağlanan bılgıler görüşmeler sırasın da Ankara'nın savaş sırasında Türk ıye'nın çıkarları aleyhıne davranışlara gınlmemesı yolundakı beklentısını dıplomatık bır şekıldc ıfade ettığı yoiunda SÜRPRİZ DAVET öte yandan, tanker olayının ılış kılerde behrsızlığe yol açtığı bır sıra da TBMM Başkanı Necmellin Karaduman'ın Iran Meclıs Başkanı Rafsancam'yı davet etmesı, ılgım, bır gelışme olarak ortaya çıktı Bü ytikelçı Bırsel'ın bu konudakı dave tını ıletmesı, tanker olayı konusunda yılrüttüğü temaslarla aynı günlere raslladı Bu zamanlamada Rafsan canı'nın Türkıye'ye davet edılmesı Ankara'nın ılgısının tanker olayın dan (,ok savaşın seyrının sonuçları na kaydığı şeklınde yorumlanıyor sundu, grevlenn olmadığı yıllarda üretım patlaması olmadığını, aksıne düzeyın dUştüğünU, ışçı Ucretlennın gerçek değenndekı çok önemlı dü şüşlere rağmen ekonomının düze çık madığını anlattı "Gerçek odur ki, DİSK ekononıiyi çokertmek »oyle dursun, lersine onun daha saglam bir yapıya kavuşlunılarak guçlenmesi ve ifçi ve dıger emekçl halk yaranna ışlemesi için elinden gelen çabayı göstermişlir" dedı Baştürk, savunmasında daha son ra hukukdışı yollarla DİSK ve üye sendıkalannın sendıkal çalışnıaları nın da ağır bıçımde suçlandığına ışa ret ettı Duruşma, devam edılmek Uzere bugüne ertelendı Danımarka'da, Kopenhag'ta beş buçuk yıl başkonsolosluk yapmış, emeklı elçı Sacit Somel'\e konuşuyorduk O Kuzeylılerı anlatıyordu Danımarka'da hastaneye gıdenlere bır kağıt doldurturlar Bunda sorular var örneğın Evli mısıniz, bekâr mı? Bekârım demışsenız ıkı soru daha var? Çocuklu mu, çocuksuz mu? Kuzey ulkelerının hemen tumunde evlılık modası geçmış bir şey, kızlık, kadınlık yok! Mezhepler oldukça genış! Sacıt Somel anlattı, bır Karadenızlının başından geçenı Bır gun Kopenhag'ta elçılığe, bır ışçı gelır Başkonsoloslukta Sacıt Bey var Karadenızlı Penum pasaportumu çapuk uzatun, polise dtmem lazım! der Polıste ışın ne? Dun akşam bır Yugoslavla kavga ettuk, karakolluk olduk Sacıt Bey, Karadenızlıye, "Pasaport ha deyince uzatılmaz, hele bu saatte Sonra, kavga etmek ıyı değıldıri" gıbı sözlerle öğut verdıkten sonra, merak edıp sorar Pekı nıye kavga ettinız? Kahvede oturuyorduk, Yugoslav işçi pana "Amerika'nın usağı oldunuz!" dıye laf attı, pen de kızdım, "Ruslar her akşam sızın ananızı, avradınızı pılmem ne yapıyorlari" tedum Pırbırımıze geçtuk, karakolluk olduk! Sacıt Bey, Karadenızlıye, bır daha boyle davranmamasını söyler, "Senı Dantmarka'dan çıkanrlar, işinden olursun!" der Sacıt Bey anlatmayı surdurdu "Bızım mahallı k&tıp vardı, Danlmarka'lı, bir gün blzl evlenne çağırdılar gıttık Ben, bızım Karadenlzlı'yle Yugoslav'ın kavgalarını Karadenızlının sözlerını anlattım Bızde de yetmış, seksen yıl once boyle anaya, avrada sövmeler kufur sayılırdı' dedı Danımarkalı bu yuzden kavga çıkmasına çok şaşırmış gıbıydı Iskandınav ulkelerı arasında isveçlıler pek sevılmezlermış ikıncı Dunya Savaşında, Almanlarla başları belaya gırmesın dıye olacak, Isveç'e Yahudılerın kaçıp sığınmasını pek hoş karşılamamışlar Ancak yıne de, kaçanları beslemışler Sonra ne mı yapmışlar'' Norveç'ten gelen Yahudılerle ılgılı olarak, Norveç'e yukiu bır hesap çıkarmışlar! Danımarkalılara, KuzeyınLatınlerı.isveçlılere de Cermenlerı derlermış İsveçlıler, eğlenmek ıcin Kopenhag a gıderlermış Kopenhag, Kuzey'ın Parıs'ı gıbı bır şey Sık sık da barlarda bıçaklama olayları oluyor elbet Sacıt Somel'ın ızlenımıne göre, Kuzeyliler genellıkle çok '.abasaba ınsanlar Norveçlıler dağlıl isveçlıler uzun boylu, Danımarkalılar ufak tefek Kızları en guzel olanlar da İsveçlıler Norveç'tekı Portekız elçılığınden bir müsteşar Kopenhag'a atanır Ikı ay geçmesıne karşın müsteşar arabasının plakasını değıştırmemış, Norveç plakasıyla dolaşıyor Bir gun, plakasının bırını duşurmuş Duşen plakayı bır dukkâncı görmuş Arkasından seslenmış ama duyuramamış, plakayı dukkânına koymuş Birkaç gun sonra aynı arabayı görunce durdurmuş Arabanızın Norveç plakasını duşurmüştunüz, alın demış Portekızlı müsteşar, buna çok sevınmış, bır Danımarkalı dıplomata Sızın ınsanlarınız harıka ınsanlar, demış, arabamın Norveç plakasını duşurmuştum Bulup bana getırdıler Danımarkalı dıplomat, gulmuş Dua edın kı Norveç plakası, Isveç plakası olsaydı, bulamazdınızi yanıtını vermış Böyle, sevmezle'mış bırbırlerını Saçma elbette Şımdı Yunanlıyla Turk, Turkle Bulgar duşman mı bırbırıne'? Yönetıcıler, bır polıtika ızlıyorlar bır dönem kanlıbıçaklı gıbı görunuyorlar Sanıyorsunuz savaş olacak Aradan bır sure geçıyor, bakıyorsunuz buzlar erımeye yuz tutmakta Fransa'yla öyle olmuyor mu? Bır zamanlar, Fransız yargıca "Utanmaz hâklm1" dıye saldıranlar şımdı neredeler? Fransa'yla Türkıye'nın arası duzelme yoiunda Yıllardır Turkıye'ce durdurulan burslar açıldı açılıyor Komşumuz Sovyetlerle koşullandırılmış duşmanlıkların da, kuşaklar değıştıkçe sılınıp gıdeceğıni sanıyorum Güç, ancak yemlmez değıl isveçlılere gelınce, Turklerın Osmanlı'dan kalan geçmışıyle bıraktıgı bazı ızler var Bunlar henuz sılınmış değıl Osmanlı dönemmde ıkısının de ortak duşmanları var, Çarlık Rusyası ilışkıler öylesıne yoğun olmuş kı, Isveçlılerın dunya yuzunde açtıkları ılk elçılık Istanbul da, şımdıkı Isveç Konsolosluğunun bulunduğu yer Ama dınsel kımı etkıler, Osmanlı ızlenımlerı de sılınmemış örneğın, Avrupa ulkelerı ıçınde, Yunanistan'la, Isviçre'yı saymazsak, bayraklarında haç sımgesı olan ulkeler, Iskandınav ulkelerı Bu haçlann kokenı de, Haçlı seferlerıne katılan iskandlnav beylerının flamalarmdan kaynaklanıyor Yanı, bayrakları böyle çok eskı Bu bayraklarla Anadolu'ya dek gelmışler, Kılıçaslan da onları kesmış Kesınce de Turklerı bır turlu unutmamışlar Isveç, şımdı varlıklı ya, vaktıyle çok yoksul bır ulke Ama, "Protestan" anlayışı, onlara ayrı bır nıtelık vermış Protestan anlayışınagore "Tanrı sana bu dunyayı cennet olarak yarattı Sen çalışarak bu dunyada cennetı gorebılırsın Durust olacaksın Tanrının gunah dedığı, kötu dedığı şeylerı yapmadan sağlayacaksın her şeyı " Tıtız, adamsendecı olmayan bır yapı oluşuyor gıderek Şımdı artık dınsel bır yanı kalmamış bu ışın, bizim gerıcıler fazla heveslenmesınler Ancak, bır uiusun karakterı, yapısı çıkmış ortaya Isveç, Avrupa'nın anamalcı(kapıtalıst), isvıçre'yle bırlıkte en varlıklı, ayrıca, sosyal demokrat nıtelıklı ulkesı Afrıka ulkelerıne doktor, hemşıre göndermışler, yardımseverler, çeşıtlı ulkelerden gelen sıyasal sığınma hakkı ısteyen sığınık(multecı) kışılere kapılarını açmışlarGeleneklen, göreneklerı bızden öylesıne ayrı kı, yıyeceklerı de Bır kız arkadaşımız vardı, adı Gulseren Ergun, Isveç'e gitti, orada Isveçlı Göran Enstrum ıle evlendı (Göran, yöran dıye okunuyor) Çocukları oldu Türkıye'ye gelışlerınde bızdeydıler Gulseren Isveç'lı eşını Enlştenız Yöran' dıye tanıttı Bır 90 boyu var! Eşım onlara, değışık yemekler yaptı, barbunya fasulye fılan Bır ara, Isveçlı enişte Göran Enström'un ıkı seksen uzanıp yattığını görduk Aman" fılan derken, az sonra kendıne geldı Yemeklerden sayrılanmıştı1 Şımdı Isveç'te yas var, Gulseren de, Isveçlı enişte Göran da çok uzgunler Demokrat bır ulkenın Başbakanı olduruldu ö l durenler, buraya sığınanlardan çıkmıssa ne kötu! Sığınma hakkı gıbı guzel bır şeyı yaralar da ondan Türkiye raportörleri Istanburda ARANIYOR Poz verecek canlı model Baybayan odacı Tel: 140 56 50 Haber Merkezı Avrupa Konse yı Parlamenterler Meclısı hukuk ve sıyası ışler komısyonlarınıtı TUrkıye raportörleri Avusturyalı I udwig Sleıner ve Hollandalı Pieler Sloffolen dört kışılık bır heyetle bırlıkte düıı gece saat 23 20 de Istanbul'a geldıler Hukuk lşlerı Komısyonu TUrkıye Raportörü Stoffelen ıle Sıyası Işler Komısyomı Raportörü Steıner, Is tanbul ve Ankara'da yapacakları te maslar sonundd ha/jrhıyac.ıklan ara raporu Avrupa Konseyı Parlamen terler Meclısı'nın nısan ayındakı toplantısına sunacaklar Steıner ve Sloltolen, dün gece Is tanbul Atatürk Havalunam'nda yap tıkları açıklamadd, raporlarını ya/ madan önce her kesımden münkUn olduğunca çok kışıyle temas elmeyı planladıklarını belırttıler Raportör ler, Ankara ve tsıanbul'dakı tcmas ları sırasında sendıkacılar, basın mensupları, ünıversıte temsılcılen, parlamenterler, hükumet yetkılılerı ve TBMM'ye üye bulunmayan polı tıkacılarla da görüşecekler lürkıye konusunda yazacakları ara raporun, başta A£T olmak üzc re Avrupa'dakı bırçok kurum tara fından dıkkatle beklendığını kayde den Stoffolen ve Steıner temasları sı rasında özellıkle ınsan haklan, ışkence ve basın özgürlüğu konularına ağırlık vereceklerını kaydettıler Bugün lslanbul'da yenı salıvenlen Barış Derneğı davasının bazı sanık ları, DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk ıle bazı sendıka yönetıcıle rıyle göruşecek olan Steıner ve Stof folen, Hürrıyet gazetesını de ziyaret ederek yetkılılerden bılgı alacaklar Avrupa Konseyı parlamenterlerı, 13 mart çarşamba günü Ankara'ya geçerek, Başbakan 1 urgut özal, Dışışlerı Bakanı Vahıt Halefoglu, Ada let Bakanı Necat bldem, TBMM Başkanı Necmetlin Karaduman ve parlamento ıçı ve dışı sıyası partıle rın üyelerıyle göruşecekler Avrupa Konseyı Türkıye raportörlen 15 martla Türkıye den ayrıla caklar BAŞSAĞLIĞI Değerlı üyemız Iller Bankası 1 Bölge Müdur Muavını TURHAN BAŞMAN'ı kaybeımenın derın Uzüntüsu ıçerısındeyız Ailesine ve yakınlarına başsağlığı dılerız T M M O R HARİTA VE KADASTRO MÜHLNUİSLLRİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ Birleşik Organizasyon ve Danışmanlık A.Ş. Vcrgı Yatırım ^ırketleşmc ve Ulusal Deneıım konularında çalış maktadır Yırmısekı/ yıllık deneyımı vardır Şırketımızde ve bırlıkte çalıştığımız şırketlerde çalışmak üzere aşağıdakı elemanları arıyoruz 1 Vergi Danışmanı Bay askerlığını yapmış, yUksek öğrenım görmuş otuz yaşının al tında en az beş yıl deneyımlı, lngılızce veya Almanca bılen, tam gün çalışacak 2 Deneıçı l ıse ve yuksek öğrenımını lngılızce veya Almanya yapmış, muha sebe öğrenımı görmuş, otuz yaşının dltındd, en az ıkı yıl deneyımlı, tam gün çalışacak 3 Mikrobilgisa\aru Bayan otuz yaşının altında, yazılım konusunda en az önlısansı olan, lngılızce veya Almanca bılen, tam gün veya yarım gün çalışacak 4 Vazıcı Ba>an Ingılı/ce \eya Almanca malı raporları daktıloda temıze çe kebılecek en az ıkı >ıl deneyımlı, serbest çalışacak Butun elenıanldr şırketımızde altı aylık bır deneyımden sonra, altı a> sure ıle Batı Almanya ya veya lngılıere'ye sıaja gönderılecektır Baş\uruların kendı elyazısı ıle >azılmış özgeçmış, bır fotoğraf ıs tenılcn ucretlc bırılktc Levent Cad No 12, 1 Levemlslanbul adre sımı/e vapılmasını rica ederız Prof Dr SALİH SANV ER BODAŞ