Katalog

26SUBAT1986 EKONOMİ CUMHURtYET/9 TURKIYE'den ANKARA, (a*.) Bankaların kambiyo işlemlerinde karşılaştıkları bazj zorluklann giderilmesini amaçlayan Merkez Bankası genelgesi dünkü Resmi Gazete'de yayunlanarak yürürlüğe girdi. Getirilen yeni düzenlemeyle bankaların bundan boyle dolar, mark, florin, lsviçre ve Fransız Frangı dışında kalan yabancı para birimleriyle açılan döviz hesaplannın yüzde 20 karşılıklarını Merkez Bankası'na "dolar olarak" yatırmaları öngörülüyor. Aynca bankaların döviz tevdiat hesaplan için karşılık ayırmalan konusundaki uygulama da kolaylaştınldı. Bundan böyle bankalar, haftalık döviz levdiat hesaplannda 1000 dolan.2.500 mark, 2.500 Hollanda Florini, 2.000 lsviçre Frangı ve 7.000 Fransız Frangı'nın üzerinde artış olursa karşılık yatıracaklar. Kambiyo işlemlerinde de bazı yeni ilkeler belirlendi. Buna göre Merkez Bankası'nca alımı satımı yapılan dövizler i)e mevzuaün izin verdigi durumlarda Tiirk Lirası olarak ödenen ihracat beddleri yurda peşin olarak getirilebilecek. Peşin getirilen dövtzkrin alımı bir defada yapdacak. Peşin ödemeU ihracat bir yıl içjnde tamamlanaaık. thracaün gerçekleşmemesi duramunda ek süre veribneyecek. Peşin öd«raeii dövizlerden destekkme ve fıyat istikrar fonu dışında kesinti yapılmayacak. Bankalara döviz işlemlerinde rahathk KTFleri kim kime pazarhyor? D P T 'nin KÎT'lerin özetleştirilmesi projesinde görevlendirdiği yabancı danışmanlık şirketlerinin kendi iş bağlantılan çerçevesinde aldıkları kararlar dikkat çekiyor. Amerikan Morgan Quaranty'nin, Etibank'ın bor tesislerinin bu kuruluşun bünyesinden kopartılarak hemen satışı yolundaki önerisi, en çok y'ıne bir Amerikan şirkeîi Us Borax'm işine yarıyor. Fransız Semametra'nın 55 milyar değer biçtiği U çimento fabrikasına ilk talip yine bir Fransız şirketi Lafarge fırması oldu. ANKARA, (Cumhuriyet Biirosu) DPT'ye KİT'lerin özelleştirilmesi projesinde "akıl satan" yabancı danışmanlık şirketlerinin de bazı "akıl hocaian"nın bulunduğu kuşkusu belirdi. Morgan Quaranty'nin, dünyanın bilinen bor rezervlerinin üçte ikisini işleten Etibank'ın bu alandaki tesislerinin "hemen satışı" yönündeki önerisi, en çok yine bir Amerikan şirketi olan U.S. Borax'ın işine yarayacak. 11 çimento fabrikasına "kelepir" bir fiyatla 55 milyar lira değer biçen Fransız Semametra danışman şirketinin çalışmalan sonucunda bu fabrikalara yine diğer bir Fransız şirketi Lafarge'ın talip çıkması da ilgi çekti. 1 yıllık çahşmalan Hazine'ye 1 milyar liraya mal olan yabancı danışmanlık şirketlerinin KÎT özelleştirümesine ilişkin raporları birbiri peşisıra tamamlanmaya başladı. Ancak bu raporlardan özellikle ikisinin Türk ekonomisinin sınırları dışına tasan sonuçlar yaratabileceği görüldü. Morgan Quaranty'nin geçen haftalar içinde DPT'de düzenlenen bir toplantıya sunduğu "saüş listesinde" yer alan Etibank'ın bor tesislerinin, kuruluştan ayrı olarak ve hemen satışını önerdi. Bunun üzerine söz alan Etibank Genel Müdürü Muammer Öcal, "borun Türk ekonomisi ve kuruluşu yönünden stratejik önemine" işaret etti. Yabancı danışman şirket temsilcileri ise, ABD'de geliştirilen suni almaşıklarla borun eski stratejik konumunu yitirdiği görüşünü öne sürdüler. Öcal'ın "bor tesislerini ayırmak yerine, Etibank'ın tamamının hemen satılacak KİT'ler listesine konması" yolundaki önerisi üzerine tartışmalar ortada kaldı. Karar toplantısı mart ayı içinde yapılacak. Yabancı danışmanlık şirketinin Etibank'a ilişkin önerisinin ekonomik olduğu kadar hukuki sakmcaları bulunduğu da belirtildi. Yeni Maden Yasası'nın 43. maddesi, bor gibi bir dizi stratejik madenin devlet eliyle işletümesi yolunda bir huküm taşıyor. Bor tesislerinin, bünyeden ayrı olarak satışırun ekonomik sakıncası ise Türkiye'nin bu alandaki yatırım stratejisi gözönüne alındığında ortaya çıkıyor. Etibank'ın üst düzey bir yetkilisi, şu değerlendirmeyi yaptı: "Bor ihracatından geçen yıl 140 milyon dolar döviz sağlandı. Ancak bora Türkiye'nin petrolu gibi bakılmab. ABD'de bazı yataklann kapatılması ile birlikte Türkiye borunu daha kolay ve daha pahalı satacak konuma geldi. Türkiye borunu daha iyi değerlendirebilmek için işlenmiş iiriin ihracına yönelik büyük yatınmlara başladı. Ancak bu alanda en büyük rakibimiz bir Amerikan şirketi U.S. Borax. Bizim pazar payımız yüzde 30 dolayindayken, Amerikan şirketininki yüzde 70'i buluyor. Amacımu pazar payımızı yüzde 50'ye yükselterek, bu Amerikan şirketi ile pazariık masasına oturmak, ortak yatınma gitmek. Ama eger danışman şirketin dediği olur ve bor tesislerinin bir bolüm hissesi Amerikah rakibimizin kontroluna geçerse, pazariık noktamız kalmaz. Aynca Etibank'ın devreden çıkması ile pazarda tekel konumuna gelecek Amerikalı şirketin, bor üretimimizde kısıntıya giderek, rlyatlan yukan çekmek gibi bir taktiği de soz konusu olabilir. Sonuçta Amerikan şirketine yarar sağlayacak bu taktik Türkiye açısından büyük zararlar dogurur." KELEPİR FABRtKALAR Bor tartışmasına benzer bir gelişme, yine yabancı bir danışman şirketin hazırladığı çimento fabrikaları raporunda ortaya çıktı. Türkiye'deki 22 çimento fabrikasının satışı konusunda bir rapor hazırlayan Fransız Semametra şirketi, 3 seçenekli bir plan sundu. Buna göre ya Doğu'daki fabrikalar devlete kalacak ve Batı'dakiler satılacak veya özel sektör bu fabrikaların tamamına yüzde 49 payla ortak olacaktı. Bir diğer seçenek olarak da fabrikalardan 9'una hissedar olan OYAK'ın tüm fabrikalara yüzde 49 oranında payla ortak edilmesi biçiminde gösterildi. DPT'de şubat başında yapılan toplantıda Fransız şirketin Batı'daki 11 çimento fabrikasını satışı yolundaki önerisi benimsendi. Fransız danışman şirketinin fabrika başına 5 milyar lira değer biçmesi ilgi çekti. Geçen yıl 14 milyar lira kâr eden bu fabrikalann rayiç bedeli bazı uzmanlarca bu değerin 5 ila 8 katı olarak hesaplanıyor. Başka bir deyişle Türk uzmanlan ve yabancı danışman şirketin değerlendirmeleri arasında 4 ila 7 kat arasında sapmalar bulunuyor. Çimento fabrikalarına yerli talip olarak Sabancı Holding'in adı geçerken, yine bir Fransız fırmasının da gelişmeleri yakından izlediği öğrenildi. Semametra şirketinin danışmanbğını üstlendiği Fransız dev çimento şirketi Lafarge'ın, mart ayındaki karar toplantısında satılacak fabrikalann tamamına talip çıkması bekleniyor. Yabancı danışmanlık firmalarının önerileri uluslararası kartellere yarıyorIran Ucuz petrol için yürütülen pazariıkta "netback" sistemine yanaşmayan tran, 2224 mart arasında yapılacak OPEC toplantısmdan sonra fıyat indirimine gidebileceği vaadinde bulundu* ANKAKA, (Cumhuriyet Bürosu) Ucuz petrol pazarlığında İran oyalama taktiğine başvurdu. Türkiye'nin Irak ve Suudi Arabistan ile üzerine anlaşma sağladığı "nt»b«ck" sistemine yanaşmayan İran, 2224 mart arasında yapılacak OPEC toplantısından sonra fiyat indirimine gidebileceği vaadinde bulundu. İran'a yönelik ilk fıyat indirimi talebi TÜPRAŞ tarafından şubat ayı başında iletildi. İran ise, "OPEC üyesi" olmasını gerekçe göstererek, pazariık masasına oturmadı. Bunun üzerine 10 gün kadar önce İran'a giden Başbakanlık Başdanışmanı Adnan Kahveci, İran'ın resmi petrol kuruluşu N.l.O.C. yetkilileri ile temaslarda bulundu. Kahveci, temaslarına ilişkin bir raporu Başbakan Turgut Özal'a sundu. Resmi görüşıneler sırasında Iran'ınpetrolfiyatıkonusunaekonomik olduğu kadar politik bir açıdan da yaklaştığı da anlaşıldı. Petrol fiyatlanndaki gerilemeyi, "Batı'mn bir komplosu" olarak niteleyen tranlı yetkilile1rin, "fiyatlarda düşüşün geçici olduğu" görüşünden yola çıkarak, şu an için bir karar vermek istemedikleri gözJendi. İran'ın Türkiye ile ilişkilerine son derece büyük önem verdiğini sık sık vurgulayan aynı yetkililerin, umutlannı 2224 mart tarihlerinde yapılacak OPEC toplantısına bağladıkları saptandı. Sözkonusu toplantıda alınacak bazı önlemlerle petrol fiyatlanndaki düşüşün son bulacağını uman İran'ın bu beklentileri yerine gelmezse, Türkiye'ye sattığı petrolun fiyatında indirime gidebileceği vaat edildi. Türkiye'nin kendilerine önerdiği "netback" sistemi hakkında bir değerlendirme yapan tranlı yetkililerin şu nokta üzerinde durduğu öğrenildi: "Netback sistemi Amerikan yanlısı Suudi Arabistan tarafından Batüı'lann komplosuna hizmet etmek için ortaya atıldı. İran'ın bu sisteme yanaşması politik olarak mümkun değildir. 'Netback'i kabul etmedi Ekonomi Servisi Şubat ayının sonuna doğru mobilya, karabiber ve ithal meyvelere zam yapıldı. Kelebek ve Orsanmobilya mart ayı başından itibaren uygulamaya konulmak üzcre ürünlerine yüzde 1020 arasında zam yaptılar. Karabiberin kilosu da 7 bin 700 liradan 8 bin 800 liraya çıktı. Böylece karabiber dış piyasalardaki dalgalanmalar sonucunda yüzde 14 oranında zam görmüş oldu. İthal meyvelerden kivi'nin 70 gram dolayında olan bir tanesinin fiyatı da 500 liradan 750 liraya yükseldi. Ananasın tane fiyatı ise yüzde 150 oranında zamlandı ve 2 bin liradan 5 bin liraya çıktı. 'Mobilya'ya yüzde 1020 zam Sönmez: Yunank armatörlerle işbirliğine hazırız Ekoaomi Servisi hıanbul ve Marmara Bölgesi Deniz Ticaret Odası Başkanı Hilmi Sönmez, "Yunanlı meslektaşlanmızla deniz ticareti alanında işbirligine hazınz" dedi. Iki iilke arasında derinraanevive ekonomik bağlar bulunduğunu haUrlatan Sönmez, "Yapüacak işbirligi her iki ulkenin de yararına olacakür" şeklinde konuştu. Yunan Armatörler Birliği ve Yunan Deniz Tica Sönmez Turkiye'de ret Odası'nı Türkiye'ye davet eden ortak tenane kuralım Sönmez, "Dilerlerse biz kendilerini Yunanistan'da ziyaret etmekten onur duyacagız" diyerek, sözlerini şöyle tamamladr. "Yunanh meslektaşlarımızla Turkiye'de tersaneler kurarak ya da mevcut tersaneleri gelişürerek diğer sanayilerin başlıca çelik ihtiyacını çok daha diişük maliyetlerle karşılayabilecegimizi işaret eimek istiyoruz." ANKARA, (a.».) Bakanlar Kurulu'nun tüccar esnaf, sanayicı küçük sanaıkâr ayrımını yapan kararnamesinin nasıl uygulanacağı kojıusunda Ticaret Odaları beklenti içınde bulunuyorlar. Kararnameye konu olan tüccar, esnaf, sanayici, küçük sanatkâr ise kararnameden habersiz. Bakanlar Kurulu'nun esnaf kuruluşları ile ticareı odalarına kayıth kişilerin belirlenmesinde yıllık iş hacmi esasını kabul eımesinin ardından ücaret odaları üyelerinin bir bölümünün istifası gerekiyor. Ankara Ticaret Odası Meclıs Başkanı Gungör Yener, Anadolu Ajansı muhabirinin sorularını cevaplandınrken, "Ba karar tam uygulanırsa, oda organlannın oluşması zorlanacak, kiiçük yeriesim yerlerinde mtslck komiteleri Iturulamayacak" dedi. Yener, "Bu yıl ciroya göre tasnif yapıldı. gelecek yıl işktmenin cirosu düşerse, bu işlelme tuccarlıktan esnafiığa mt inccek?" diye sordu. BSA... KISA... ETAP OTELLERt, Sheraton'un eski genel müdür yardımcısı Efe Uçaner'i transfer etti. Türkiye Etap Otelleri İşletme Direktörlüğü'ne getirilen Uçaner 4 otelin işletilmesinden sorumlu olacak. Bu yaz sonunda Ankara'da açılacak 600 yataklı Etap Altınel Oteli Genel Müdürlüğü'ne de Kaya Öztoprak getirildi. ESBANK'ta iki atama yapıldı. Bankanın Dış llişkiler Müdürü Pulat Akçın ve Istanbul Bölge Müdürü Hüseyin Polat genel müdür yardımcılıklarına getirildiler. DENtZCtLİK BANKASI Yönetim Kurulu üyeliğine Salih Yardımcı atandı. Koç Tophıluğu'nun 1985 cirosu 1,5 trüyonuaştı Koç Holding'e bağlı 94 şirketin 1985 toplam cirosu bir önceki ytla kıyasla yüzde 46'lık artış gösterdi ve Türkiye butçesinin beşte birini aştı. Şirket Ekonomi Servisi Koç Holding'e bağlı 94 şirketin 1985 yıh ciroları 1984'e göre yüzde 46'lık artış gösterdi ve 1,5 trilyon lirayı aştı. Koç Holding tarafından yapılan açıklamaya gore holdingin konsolide bilançosuna giren 93 şirketle yun dışında faaliyet gösteren Kofisa Trading Company şirketinin cirolannın toplamı, 31.12.1985 tarihi itibanyla 1 trilyon 588 milyar 325 milyon liraya ulaşmış bulunuyor. Bu rakam 7,2 trilyon lirahk 1985 yılı Türkiye butçesinin beşte birinden fazlasını oluşturuyor. Tabloda da görüleceği gibi ciro sıralamasında Koç Holding'in ihracat şirketi Ram, 103 milyar 720 milyon liralık ciroyla başta yer alıyor. Ram'ı, 83 milyar 667 milyon liralık ciroyla Arçelik ve 83 milyar 150 milyon lirayla Beko izliyor. İstanbul Sanayi Odası'nın 1984 yılının en büyük 500 fırması sıralamasında Koç Holding'in 26 şirketi yer almış ve bu şirketlerin 1984 yıh ciro toplamı 453 milyar lira olarak gerçekleşmişti. Aynı şirketlerin 1985 yıh ciro toplamlan ise 630 milyar liraya ulaşmış bulunuyor. Koç'un ilk 50 şirketi (1985, milyon TL) Ciro .103.729 ...83.667 ...83.150 ..73.232 .. 72.810 70.125 . 67.429 .63.426 .58 418 .45 560 .44 583 . .43 761 . 41.034 .36 537 .35 272 32 042 . 31.812 29.393 26.730 25 "47 .24.199 .23.536 . 22 876 .20.983 18 350 Şirket Merkez Tfc. Std.Beido Otokoç Eoemak Seter Sortte Şark Sigorta Royal Tevzi Aymar Setur Oto .. 6araırH ln$. Tormak Kanaa Paz. Kanaa Mako Koç yatırım Doktaş Tat Ooar Setur Oiners Simko Koçtaş Otokar San. İzocam Beldesan Ciro 17042 . 15.874 14.923 .14.215 .13.157 .13 035 .13 011 .12 604 .12 4 V .11901 .11717 .11453 .10.233 . 9.753 9.609 9 535 9 460 9 350 9 210 8 994 8 527 8 193 8 067 . 7 515 7 368 sr. »tıhm Bekotekı* Tofaş Oto Tofaş Fak Ottsan Kofisa Trad. Trakmk Turk Trakttt Nasoto Otoyol Paz. Otojol S M . Ualroyal Dizay DemirdAkln Migros Etmas Bazkurt İstanbul Oto Tüccar esnaf ayrııtunda karmaşa OTOMOBİÜN 100.YIU ŞENLİĞİ OTOMARSAN 100. Yıl Komitesi'nin duzenlediği "Otomobil 100 Yaşında" şenlikleri yann tstanbul Sheraton OteK'inde açılacak antika arabalar sergisiyle başlayacak. Otomarsan A.Ş. Direktörler Kurulu Sözcüsü ve Koordinatörü Bedirhan Çelik yaptığı açıklamada, tümu orijinal olan eski model binek arabaların çoğu Otomarsan'ın genel mürtıessili olduğu DaimlerBenz A.G. firmasının müzesınden getirilmekte ölduğunu söyledi. 4 gün süre ile halka açık olacak serginin yanı sıra bir zeplin gösterisinin de planlandığı belirtildi. Zeplinin sırasıyla Taksim, Sirkeci. Tarabya, Ortaköy, Kadıköy ve Mecidiyekoy'de izlenebileceği bildirildi. İlk otomobil, bundan 100 yıl önce Gottlieb Daimler ve Karl Benz adlı iki Alman tarafından icat edildi ve daha sonralan bu iki mucidin firmalarının birleşmeleriyle bugunku DaimlerBenz A.G. firması kuruldu. Foıoğrafta Karl Benz larafından icat edilen üç tekerlekli (önde) ve Gottlieb Daimler tarafından gerçekleştirilen 4 tekerlekli (sol yan) ilk oıomobiller göruluyor. Yanda ise DaimlerBenz firması tarafından üretilen Mercedes. Uniroyal cephesinde Good Year ile Dolar birleşme kararı bugün resmileşecek DUNYA'dan Sovyetler'de petrol üretiminin düşmesi Gorbaçov'u zorluyor Ekonomi Servisi uerneyen aovyet petrol üretiminin, dun başlayan parti kongresinde lider Gorbaçov'in en büyük sorunu olacağı ileri sürülüyor. Gözlemciler, lider Gorbaçov'in petrol dışındaki konularda birçok avantajının bulunduğunu, ancak büyük çoğunluğunu müttefiklerine sattığı petrolün üretiminin 1985 yılında 597 milyon ton olarak gerçekleştiğini hatırlatarak, "Bir ÖDceki yıl 613 milyon ton olan üretimin gerUemesi Sovyet liderinin başına sorun olacakür" diyorlar. Sovyet teknik adamlan da, ülkenin petrol üreıimi konusunda sorunlarla karşı karşıya ölduğunu kabul ediyor ve "Bizim en ooemli sorunlanmudan biri de, Comecon ülkelerinin petrol gereksinraelerini aksatmadan karşılamaktır" diyorlar. Lastik pazarmda tansiyon yükseliyor FARUK BESKİSİZ Bugün ve yann yapılacak olan Uniroyal ile Good Year genel kurullarında Good Year Uniroyal birleşmesinin onaylanmasının ardından Good Year'ın Türkiye'nin en büyük lastik üreticisi durumuna gelmesi Lastik pazanndaki rekabeti yoğunlaştıracak. 1987 yıh başında uzun yıllardır gecikmeye uğrayan Petlas'ın da üretime geçmesiyle lastik pastasından daha fazla pay kapma ve sahip olunan payı koruma savaşı başlayacak. Ocak ayı içinde kesinleşen Good Year Uniroyal birleşmesinin sonucunda Good Year yıllık 2.5 milyon adetlik üretim kapasitesi ile Türkiye'nin en büyük lastik üreticisi durumuna gelecek. Bu birleşmenin, yaklaşık 120 milyar liralık lastik pazarmda üretim kapasitesi açısından daha önce birinci sırada yer alan Lassa'nın ve ardından gelen Pirelli'nin pazar paylarını önemli ölçüde etkileyeceği belirtiliyor. PETLAS DEVREYE GİRİYOR Uzun yıllar çok çeşitli gecikmelere uğramış bir kamu projesi olan Petlas da 1987 yılı başından itibaren üretime geçecek. Özel lastik üreticikrimn başından beri karşı çıktığı Petlas'ın üretime geçmesiyle atıl kapasitenin artacağı, dolayısıyla rekabetin daha da çetin bir hal alacağına işaret ediliyor. Lastik pazarından yüzde 35 gibi büyük bir oranda alım yapan Devlet Malzeme Ofisi'nin Petlas'ın ortaklanndan olması da özel sektör firmalarını endişelendiriyor. Lassa Genel Müdürü Kazım Kantarcı, Petlas olayını ihtiyatla karşıladıklarım ve herkesin tedbirini aldığını belirterek şunlan söyledi: "Lastik talebi her yıl yüzde 4 dolayında büyüyor. Ithalat ve uzun ömürlü lastik yapımı bu büyümeyi alıp götürüyor. Petlas bu şartlarda üretime geçiyor. Atıl kapasite daha da büy üyecektir. Petlas kıiçuk pastadan pay alacakür. Kimin payını etkiler bilerniyorum. Bizim payımızı etkilememesi için çalışıyomz" dedi. Good Year Genel Müdürü Stewart Rutledge, "Petlas'ın üretime geçtikten sonra piyasada alacağı payı bugünden tahmin etmek güçtür. Bekleyip gör eriyor mek en iyisidir" diyerek şöyle konuştu: "Good Year getecege tam haartıklıdır. Birleşme haiinde yılda 2.5 milyon adetlik üretim kapasitesi ile Türkiye'nin en büyük lastik üreticisi olacağız." "ZOR DLRLMA DÜŞMEV ECEĞtZ" Pirelli Ticaret Müdürü Ergun İncekara ise, "Biz önlemlerimizi devamlı teknolojimizi yenileyerek ve yatırım yaparak alıyoruz. Petlas'ın uretime geçmesiyle mubakkak ki bir zorluk olacaktır. Ama Pirelli çok zor bir duruma düşmeyecekür. İç piyasada mümkun olduğu kadar pazar payımızı korumaya çalışacagız." Benzine zam Gandi'yi sarstı Ekonomi Servisi Dünyada petrol fiyatlan düşerken, Hindisian hukümeti benzine zam yapınca halk sokaklara döküidü. Iktidara geldiği 31 Ekim 1984'ten bu yana Rajiv Gandi ile iyi geçinen muhalefet liderleri de, parlamentonun açılışından önce Gandi ile görüşmek yerine sokaktaki göstericilere katılmayı yeğlediler. Hindistan Başbakam Rajiv Gandi Petrol fiyatları nın parlamentoyu açarken yaptığı duşerken zam yapması protesedildi. konuşması sırasında da protesto gösterilerinde bulunan muhalefet grupları, 1 şubat'ta vapılan petrol ürünleri zammından sonra, 'balayı'nm sona erdiğini üan ettiler. Petrol zammının yol açtığı yoğun gösteriler sürerken Hindistan Maliye Bakanlıgı da zamları savunan bir açıklamada bulundu ve tek eksiklerinin kötü zamanlama ve anlatım giiçlügü olduğunu bildirdi. Ardından otobüs ve tren taşıma iicretlerinin yükselişini getiren petrol zammını savunan hükümete yakın çevreler ise, "Başbakan ve hükümeti neyi, neden yaptıgını çok iyi biliyor" seklinde açıklamalarda bulundular. T0PUM ÜRETİMDE FtRMAURIN PAYI (1985, yüzıte) •0MT0» Dolar, dünkü "rekor düşüş" sırasında Batı Alman Markı karşısmda 2.25'ten işlem görürken, altın fiyatları ons başına 9 dolar artarak 350 dolar sınırını aştı. Ekonomi Servisi Amerikan Doları dun uluslararası döviz pıyasalarında buyük değer kaybına uğradı. Dolar, türn Avrupa paraları karşısında psikolojik açıdan büyük önem tasıyan limıüerin altına indi. Dolar, dünkü "rekor düşüs" sırasında Batı Alman Markı karşısmda 2.25':en, lsviçre Frangı karşısmda 1.88'den, Fransız parası karşısmda da 6.93 franktan işlem gördü. Altın fiyatları da dolann düşüşunden yararlanarak dün ons basına 9 dolar arttı ve 350 dolar sınırını aştı. Filipinler'de yasanan siyasal gerginliğin oldukça şiddetlenmesi ve dünyanın en borçlu ikinci ulkesi Meksika'nın ekonomisinin de son gunlerde uluslararası finans toplumu üzerinde kaygı yaratması, dolann düşuşunde etkib olan diğer unsurlardı. Siyasal gerilimin yukseldiği bir ortam da alun fiyatlan da yeniden tırmanmaya yüz tuttu. 15 gün öncesinde 332 dolara inen allının 31.1 gramlık ons fiyatı, dun Avrupa borsalarında 350 ile 352 dolar arasında işlem gördu. Bir önceki güne oranla altın fiyatlanndaki artış 9 dolara yaklaşırken geçen cumaya kıyasla da 14 dolara ulaştı. Tahıakale'de mark 280 lira sınırına vardı. Dolar ise 627 liraya alıa buldu. Dolann karaborsa fiyatıyla beürlenen altın fiyatları da Kapahçarşı'da biraz yiıksddi. Reşat Alünı ilk kez 51 bin lirayı geçerken Cumhuriyet Altını 46 bin 400 liradan, 24 ayar külçe de 7000 liradan satıldı. Koç: iiSerbest bölgelerde kaçakçıhğa izin verümesin" Ekonomi Senisi Turkiye'de kurulacak serbest bölgelerde, kaçakçılığın onlenmcsi \e yerli sanayıye rakip olacak kuruluşlara yatırım izni verilmemesi istendi. Yetkitiler tarafından serbesı bolgeler mevzuatında burokrasinin tamamen kaldırıldığı ileri surülürken yabancılar. 1 urk me^zuatını 'bürokratik' bulduklannı soylediler. Ilki Mersin'de kurulacak olan serbest bolgelerin, bölgedeki benzerleriyle, rekabct edebilmesi tçin de, her alanda 'tam liberc' olması gerektigi vurgulandı. Yabancı Serma>e Koordinasyon Derneğı tarafından düzenlenen "Serbesı Bolge L>gulamasında Dış tlke Örnekleri ve Türkiye'deki Son Gelişmeier' konuiu scmıner dun Hiilon'da yapıldı. Seminerde bir konuşma yapan isadamı Vehbi Koc. Turkiye'de ilk serbest bolge girişiminin 1927 yılında yapıldığını, ancak burokrası nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandığını hatırlatarak. "Serbest bolgelerin başanlı olması için Tiırki)«'nin ihracatııu olumsuz elkiieyecek, ya da Turk sanayüııe rakip yaratacak kuruluşlara ve kaçakçılıga izin verilmcmeiidlr" dedi. Seminerde Liverpool serbest bölgesini tanııan bölgenin muduru Frank Robolham, "Turkiye'de kurulacak serbest bolgeler için hazırlanan ypnelmeliklerde uc ay n kurulus için 9 a>n dokuman istenmektedir, bu burokrasidir ve işleri geciktirir" derken, Serbest Bölgeler Muduru Yalcın Alaybeyoglu, her lurlu burokrasinin kaldınidıgını se kalııe komrolun de yalıuzca Türk serbest bölgelerinde yapılmayacağmı söyledi. Dünyanın en başanlı serbest bölgesi olarak bilinen lrlanda'dakuruiuShannon Serbest Bolgtsi Geoel Müdur Y»rdunoH Tbomas Callaııan da. kendi serbest bölgelerinde hiçbır nalite deneıiminin yapılmadıgını, bunun firmalara bırakıldığını belirterek "Bu fırmalann kendi bilecekleri iş. Kalitesiz mal urctirlerse saıamazlar" dedi. Uzakdoğu'dakı serbesı bolgeler konusunda bilgi veren ABD'li firma Betchd'in Proje tnceleme Başkanı James Bruke de, Türkiye'nin Uzakdoğu'daki birçok serbesı bolgeden avanujlı ölduğunu söyledi. İMKB BORSA'NTN İÇtNDEN OMki HyMı 3 880 3 300 1.150 5 590 5 800 1425 1 300 4 650 900 2.000 1.860 15000 13500 9.000 1 175 1325 3880 3 085 1.150 5.500 5.700 1.400 1.295 4.745 915 1.900 1900 15.750 13.650 10 350 1 145 1 375 Dâaki lâknk ftyst 3.880 3 085 1.150 5.500 5.700 1 400 1 295 4 745 920 1900 1 900 15 750 13.650 10.350 1 145 1375 Hratı 3.880 3 085 1 150 5 500 5.700 1400 1 295 4 745 915 1 900 1900 15.750 13 650 10 350 1 145 1 375 100 100 75 500 50 436 137 50 735 100 100 40 270 20 200 535 0un alımı satımı ,apılan hısse senttleri Batfa; Dökta$ Eczacıbası Yatırım Gübre Fabrikaları Kordsa Koruma Tatım Nasa$ (E) Olnıuksa Otosan Rabak Sarkuysan T.jş Bankası (A) T.İs Bankası (BY) T.Siemens T.Şişe Catn (E) Uniroyal M hacminde daralma var Toplam 14 çeşit hisse senedi 11.3 milyon lira değerle dönüşüme uğrarken 3 bin 448 adet hisse senedi el değiştirdi. 2f pmn 1988 mrtHtaoeü ocviz KURUUM EFEKTİF DÛVİ2 DÛVİZİN CİNSİ 1 AND0URI I AVUSTRALYA D0UUU I AVUSTUIIYA ŞkiNİ > BATI fIMm MAMQ IttLC JKAFRAN6I I DAIİMARKA KR0MI I FRANSIZ FRANGI 1 MOUJUUM a o M N İ 1İSVEÇNMNU 1 İSVİÇK H U N t t 1 N İTALYAN ÜRETİ 1«0 JAPON YENİ 1 KANAOA DOLAfU 1 KüVEYTDhUIU 1 «ORVEÇ KMİIU 1STEMJN 1 S. ARABİSTAN RİYAÜ AUŞTL SATIJTL 593.00 613.75 415.27 429.80 37.07 38.36 263.20 272.41 12.71 13.15 70.4« 72.94 87.65 84.69 230.14 238.20 81.37 84.21 311.07 321.95 38.27 39.60 324.22 335 56 422.87 437.67 2075.32 [2147.94 85.95 83.05 875.26 905.89 160.62 166.24 AUŞTL 593.00 394.51 37.07 263.20 12.07 70.48 84.69 230.14 81.37 311.07 36.35 308.00 40173 1971.55 7889 875 26 152.59 T.C. ZtfUUtT BANKASI DÖVİZ KURLARI SATIŞTL 619.68 433 96 38.73 275.04 13.28 73.65 88.50 240.50 85.33 325.06 39.99 338.80 441.90 2168.69 86.78 914.64 167.84 Dövızın Cinsi 1 ABO Ooları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florinı ~ 1 isveç Kronu 1 İsviçre Frangı 100 itatyan Lıretı 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Döviz Aİ.Ş Satış 586.50 598.23 415.24 423.54 37.07 37.81 260.20 265.41 12.71 12.96 70.48 71.89 84.69 86.38 230.14 234.74 81.37 83.00 311.06 317.28 38.27 39.04 324.21 330.69 2075.33 2116.84 875.23 892.73 160.62 163.83 Efektif Alış 586.50 394.48 37.07 260.20 12.07 70.48 84.69 230.14 81.37 311.06 36.36 308.00 1971.56 875.23 152.59 Efektif Satış 604.10 427.70 38.18 268.01 13.09 72.59 87.21 237.04 83.81 320.39 39.42 333.94 2137.59 901.49 165.44 Japon ihracatçıya yeni destek ', Ekonomi Servisi Japonya, Yen'in yükselişini engellemek için plan hazırlığına girişti. Bu konuda bir açıklama yapan Maliye Bakanı Noboru Takeshita, Yen'in yükselışinin daha çok ihracata dayalı sanayiyi etkileyeceğini ve bunlann da küçük ve orta ölçekli fırmalan kapsadığını hatırlatarak, "Onlann endişelerini yok etmek için kısa sürede önlemler almak zorundayız" dedi. Bir süre önce toplanan Japon Bakanlar Kurulu, konuyu ele alarak etkifcnecek firmalara daba ucuz kredi verilebilmesinı sağlayacak bir yasa tasansı Üzerinde çalışmalarda bulundu. Ancak, Japonyada bu çalışmalar sürerken, ABDçevrelerindenGATT'ın ihracatın subvanse edilmesini yasaklayan kararları hatırlatması geldi. KUL DEĞERLER A.Ş. ıı* Sermaye 100 000 000 TL Hazine bonosu Devlet tahvilleri özel kesim tahvilleri ve hisse senetlerinin İstanbul dışındaki illere sigortalı göoderilmesine başlanmıştır. Arayıp bilgi alınız. Halaskargazı Cad 234 ' 5 Konak Apt Osmanbcy İSTANBUL Tel M8 85 94 147 45 00 ÇAPRAZ KUR 1 ABD OOLARI 2 254 B.AIman Markı 6 9252 Fransız Frangı 2 5484 Hollanda Florinı 1 8854 lsviçre Frangı 1532.53 Italyan üretı 180 90 Japcn Yeni 3.6514 S.Arabıstan Riyali 1 Sterhn 1.4923 ABD Doları A1TIN GÜMÜŞ Cumnurıyet Re«at 24 ayar Külçe 22 ayar bılezık 900 ayar gümuş AUŞ 46.000 49.000 6.970 6.270 121 SATIŞ 46.400 50.000 7.000 6.750 123 NEMA ZtRAAT BANKASI "GM#M "G# rtlk" Yaklaşık iki hafta üst üste salı günleri hem parasal hem de rakamsal açıdan rekor kmldıktan sonra, dün ilk kez borsada sönük bir gün yaşandı. Hisse senedi dönüşümündeki düşüş, paralel bir biçimde işlem hacmine de yansıdı. Dünkü seanslarda toplam 14 çeşit hisse senedi 11 milyon 383 bin lira değerle dönüşüme uğrarken, yalnız 3 bin 448 adet hisse senedi el değiştirdi. Dünkü seanslarda geçen hafta başından beri meydana gelen fıyatlardaki gerileme olayı sürerken, tescili yapılan 14 çeşit hisse senedinden ikisinin fiyatları aynı kaldı. Aynca 7 kâğıdın fıyatlarında artış geri kalan 7 çeşit hisse senedinin fiyatında da yine gerileme gözlendi. Borsa gözlemcileri kâğıtlardaki genel gerilemenin genel kurul arifesinde oluşmasını ters bir gelişim olarak yorumlarken bu gerilemenin esas olarak mart ayından sonra başlaması gerektiğine dikkati çekiyorlar. Bu arada, dünkü seanslarda yalnız T. İş Bankası (A) grubu hisselerinde yüzde S'lik artış sınırına yaklaşılırken, diğer değer artışı gösteren kâğıtlarda yüzde S'lik asgari sıçramaym rasüanılmadı.