Katalog

17 KASIM 1986 EKONOMİ CUMHURİYET/U TÜRKİYE'den Emisyon 2 trilyonun üzerinde A nkara, (<UL) Piyasadaki kâğıt para miktan, kasımın SM. ilk haftası içinde 11 milyar 588 milyon lira azaltılmasına karştn, 2 trilyon liranın üzerinde kaldı. Merkez Bankası'nm haftahk verilerine göre, 31 ekimde 2 trilyon 15 milyar lira düzeyinde bulunan piyasadaki kâğıt para miktan, 7 kasım tarihi itibanyla 2 trilyon 3.4 milyar liraya geriledi Emisyon Hacmi, en son 15 ağustosta 2 trilyon lira sımrını asmıştu Xâğıt para miktan, bu tarihten hemen sonra aşağı çekilmis ve 31 ekim tarihine kadar 1.9 trilyon ile 2 trilyon lira arasında seyretmiştL Ancak para miktan, 31 ekimde yeniden 2 trilyon lirayı asmıştı. Bu arada Hazinenin, Merkez Bankası kaynaklarından kullandığı kısa vadeli avans miktan da 1 trilyon sınırına dayandı. 34 milyon liradan küçük senet kabul etmiyorlar Haciz ve iflas olaylanmn artmasıyla borcunu ödemeyenlerin üzerine salınan senet simsarlarına rağbet de arttı. Senet simsarları, senet bedelinin yüzde 2530'u karşıhğında zaman zaman mafya yöntemlerini de kullanarak borçludan parayı tahsil ediyorlar. OSMAN ŞENKUL "Siyah pardesülerinin altında Uunburalı lüfekler taşıyan, siyah fötr şapkalı, koyu renk gözlüklü iki iri yapılı adam kapıyı yavaşca aralayıp içeri süzüldu. Üzeri cvrak doltı, büyükçe bir masanın başında oturan ürkek adama sessizce yaklaşıp önüne, ustünde rakamlar yazılı bir kâğıt uzattıkUn sonra, pardesiilerin altından, süahlann soguk namlutannı gösterdüer..." Buna benzer pasajlar, genellikle Luci Luriano, Al Capon gibi Amerikan gangsterlerinin yaşamöykülerini anlatan kitaplarda, ya da onları konu alan filmlcrde yer alır. Ancak, bu denli gerilim dolu olmasa da, benzer olaylar günjük yaşamda da meydana gelebiliyor. Tekstil sektöründe başgösteren ve giderek kırtasiye ve diğer sektörlere yayılarak derinleşen kriz, birçok irili ufaklı fırtnayı çaresiz bırakınca, ABD'de "toan sbark" (para canavan), Türkiye'de de "senet simsarian" denilen gruplara daha çok iş düşer oldu. Piyasada yaptığımız araştırmalara göre, senet simsarian, tahsili güç olan, bir başka deyişle borçlusunun ödemeye yanaşmadığı seneüerin ödenmesini sağlayan gruplara deniyor. 34 milyondan küçük senet kabul etmeyen simsarlar, toplam senet bedelinin yüzde 2530'u karşıhğında "görevlerini" yenne getiriyorlar. Simsar kullanan bir piyasa ilgilisine göre, senet simsarları ne alacakh, ne de borçlu tarafından tanınmıyor. Piyasalardaki adamları aracılığıyla, çaresiz kalan alacakhlarla ilişkiye geçen bu gruplar, anlaşmayı yaptıktan sonra, duruma göre, 24 saat ile bir hafta arasında zaman isteyip, senedi de cebine koyarak gidiyorlar. "Bundan sonra ne yaptıklanm bilmiyonım, ama benirri senedimin paylanna diişen bölümiinu aldıktan sonra gerisini getirdiler" diyen bir "eski alacakh" olayı şöyle anlattı: "Her zaman iş yapmadıgırn bir müşteriydi. Birçok kez istedi| i m halde senedini ödemedi. Protestodan başka garantim yoktu. Ancak daha önce aym dunımla karşılaştıgımda, bir avukatla yüzde 30'a anlaşmıştım. Sonunda, avukatla borçlum ayda 30 bin lira taksitle paranın ödenmesi için anlasmışlar. Yine öyle olur kuşkusuyla, avukata gitmedim. Protesto, icra derken Ucuz ihmcat Senet simsarları işbaşında kredisinden Senet simsanna ABD'de sanayici de 'para canavan deniyor yararlanaeak 9 Borçlanmamn olduğu heryerde, senet simsarlannın varlığından söz ediliyor. özellikle ABD'de, büyük bunalım sonrasında orman kanununun ekonomik yaşama da girmesi, mafyanm da işe kanşmastna neden oldu. ABD'de "loan shark" (para canavan} denilen ve Türkiye'deki senet simsarlanna benzer yöntemlerle çalışan bu mafya gruplan, daha çok bankadan para alamayacak kadar kredibilitesi düşen kişileri hedef seçıyorlar. Loan shark, bu kışılere haftahk yüzde 5 faizle para veriyor. Kredinin vadesı dolduğunda da taksiiata gidiyorlar. Eğer borç, faiziyle birlikte ödenmezse, borçlunun önce kolu, daha sonra bacağı kınlıyor. Bu duntm sıirdüğü tokdirde, borçlunun cezası ölüm oluyor. iş uzayacaktı ve karşdığında birşey de çıkmayabilirdi. Her yerde senedi tahsil edemediğimden söz ederken, birisi işimi gorecek kişileri tanıdıgını söyledi ve sonrası geldi." "Senet tahsil ettiren" daha sonra ne borçlusunu görmüş, ne de "tahsikfleri" ama "hâU tedirgin yaşıyorum" diyor. Piyasada görüşlerine başvurduğumuz kişiler, ağız birliği etmişcesine, "Şu yüzde 25'e çalışan simsarlardan söz ediyorsunuz" diyor ve "fiilen tahsüat" yaptıranian tarumamakla birlikte, zaman zaman kendilerinin de ödenmeyen senetleri için borçlusuna, "Bana bak, bu işi yüzde 25 eksigine yapacak piyasada çok adam var" şeklinde blöfte bulunduğunu da söylemekten kaçınmıyorlar. "Bu söz özellikle son zamanlarda o denli yaygıniaşü ki, sanıyorum, biöf yapanlann sayısı, simsarlan kullananlann sayısuu çok daha fazla geçti" diyen bir başka piyasa ilgilisi de kullanılan yöntemleri şöyle anlattı: "Senedi alıp gidenlerin yanında, senede peşin para ödeyenler de var. Bunlar senedin yüzde 7075 bedelini alacaklıya peşinen öderier. Daha sonra ortadan kayboluriar. Bir daha göriinmezler. Bir de daha küçük çaplı, 500600 bin lira gibi işlerte çalışanlar var. Onlar senet sahibine yine payına duşeni ayırdıktan kalanı ödedikten sonra, borçluya gidip biraz peşinle 115 milyon liralık mal almalannı saglaıiar. Sonra da malları alıp, borçluya nuJlann senetleriyle baş başa btrakıp giderkr." Piyasada aniaulana göre, senet simsarlan da, örgütlü ve günlttk iş yapanlar olmak üzere iki gruba aynlıyorlar. örgütlü simsarlar bu işi meslek olarak edinmiş olanlar ve genellikle piyasanın içinde adam bulunduran gruplardan oluşuyor. Günlük iş yapanlar ise, piyasada "kabadayı" olarak bilınenler ya da, işsizlik ve parasızlıktan zor dunımda kalıp, her şey yapabilecek kişilerden oluşuyor. Bu tür kişiler, bir anlamda "tesadüfen" simsar oluyor ve kendini birden işin içinde buluyor. "Simsann tipi bile borçluyu korkutacak gibi oluyor" diyen "tahsilat yaptıran" piyasa ilgilisi, "Bu nedenle kullandıklan yöntemin kurkutmadan öte gittigini sanmıyorum" şeklinde konuştu. "Başansulıklan" olup olmadığı konusunda ise piyasadan hiç kimse kesin konuşamıyor. Interbank'ta faiz hvda düştü A nkara, (OJL) Merkez Bankası yönetimindeki S*. bankalararası para piyasasında günluk borçlanmalann yıllık ortalama faizi yüzde 20.25'e kadar geriledi Interbank olarak da antlan bankalararası borçlanma piyasasında geçen hafta 379.2 milyar liralık işlem yapıldı. Bir önceki hafta yüzde 46.81 61.70 arasında değisin bir gecelik borçlanmalarda yıllık ağırlıklı ortalama faiz de yüzde 20J5 ile yüzde 46.47 arasında oluştu. Ay ortası olması ve bankalann Türk Lirası ihtiyaçlanmn geçmiş haftalann gerisinde kalması, Interbank'ta 1 gecelik borçlanmalardaki faiz oranınm hızla gerilemesini sağladı. Interbank'ta kasım ayı içinde güntük işlemlerde en yüksek yıllık ortalama faiz yüzde 61.7 ile 5 kasım günü, en düşük faiz de yüzde 20.25 ile 13 kasım günü gerçekleşti. İhracat kredi sistemini baştan aşağı değiştiren yeni sistemin özü, ihracatı yapılan malın üretimine çeşitli aşamalarda katılan sektörlerin, yarattıkları katma değer oranında ihracat kredisinden yararlandırılmalarına dayanıyor. SERDAR TURGUT ANKARA thracat kredisi uygulamasını radikal bir biçimde değiştirecek yeni sistem önerisi Başbakan "Ibrgul Özal tarafından onaylandı. "DahOi akredilir olarak adlandırılan yeni sistemi hazırlayan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Roştii Saracoglu Cumhuriyet'e "Diifiik faizli ihracat kreduioden sadecc nikn ibracaü gerçekleştirenler de^il, ihraç edilcn malı ürctenlcr de yaıartandınlacak" dedi. Temelinde ihracatı yapılan mabn Üretimine çeşitli aşamalarda katılan sektörlerin varatuklan kauna değer oranında ihracat kredisinden yararlandınlmasının yattıgı yeni sisternin hayali ihracat olaylannı en aza indirmeye yarayacak bir boyutu da olabileceği belirtildi. Yetkililer, "thracala verilen «eşviklerinrenUnısadece ihracatçılar kapıyor. Üretidler açıkta bıraluhyor" suçlamasını sık sık yenileyen sanayicilerin yakınmalannın bu yeni sistem ile sona erdiri)ece£ini, bu nedenle olayın belirli bir siyasi uzantısı olacağını da vurguladılaı. "Dshili gkredltir sistemini hazırlayan Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Rüştü Saraçoglu yeni sistemin ana işleyiş mekanizmasıru Cumhuriyet'e şöyle anlattı: "önöntadett •ytarda •ygubnmaaoa b«$biBacak ba JMİ ıbtemde ihmç edflen maha aretkniac çtşitü »ş»mml«rd* kablnuş tektörier ihcacat kredisinden yararlantıniacaklar. Diydim ki bir şirket bir milyon dolarhk ihracat için baglaaU ymptı. Onam getirditi bir milyoa dolarhk akrediÜf gcciriico urttim aşammlmnna göre öraçCU f e böliiMcek. Malı ireten A I k m n 3«0 bta dolarhk «ahiH akreditif hakkı verfllrken, nah boyayana 100 bia dolarhk, paketlcycne de 100 bin dokukk akredMf wrilecek. Batıda ariut arkaya akreditif (Back to back letter of credit)deDtten bu sistemde dahili olarak «çılan akrediünerin bepsinin tzeriade ihracat akreditifliK rtttiem a n ••• narası bulaaacak. BdyleUkle acriaa daha akredidflerin nfeai olarak haagi ibrerıia b«th okMdarum koatrolu sagianmıs olacak. Haagi ircthB afaBusıiMİa ne kadar dahili akreditif açdabacceti, sektorlcrhı yaratbgl katma dejtre gore btBıitntctk. Elimizdc bu konnda vcffler var, aynca DPT bun>rsİBae ccşitM »ektörlerin yarattıtı katma deteriertn yeaiden hesıplınması çalışma» 3 AŞAMAL1 PLAN Merkez Bankası Baskan Yardımcısı Rüştü Saraçoğlu'ndan edinilen bilgiye göre önümüzdeki aylarda baslaması planlanan yeni uygulamaya 3 asamada geçileoek. Bu plana göre ilk adım gecen hafta atıldı ve ihracat kredisi faizi yüzde 38 olarak tespit edildi. Akreditiflerin yüzde 25'ine kadar verilecek olan bu kredinin vadesi 4 ay olarak belirlendi. Vesaikli yani tamamlanmış ihracatta ise akreditıfın yüzde 50'sine kadar kredi verilebilmesi karara baglandı. tkincı asamaya ise yılbaşından itibaren geçilecek. Yeni yıl ile birlikte ihracatçı şirketlere fınansman bonosu çıkarma hakkı verilecek fınansman bonolanrun faizleri banka kredilerinden düşük oldugundan ihracatçı şirketlere ucuz ihracat kredisi yanında ek bir kolaylık sagianmıs olacak. Şirketler ucuz kredi kullanabildikleri akreditiflerinin yüzde 25 dışında kalan miktan fınansman bonosu ile fînanse edebilecekler. Bu iki aşama tamamlandıktan sonra yukarıda açıklanan dahili tevkifat sistemi yürurlügc konulacak. Yeni sistemin ihracatın teşvik edilmesinin yanı sıra sanayide ucuz fınansman kaynagı yaratüması anlamına gelecegüıi beurten yetkililer, "BöyleHUe bir tafla iki kuş vandmuf olacak" dedıler. Bankalar bono ve tahvile sarıldı nkara, (anka) Bankalann kaynaklarını önemli Olçtide Hazine bonosu ile devlet tahviline yönelttikleri gOzleniyor. Bankalar Birliği verilerine göre, Hazine bonolan ile devlet tahvillerinin yer aldığı bankalann menkul değerler cüzdanı, haziran sonu itibanyla son 12 ayda yüzde 82.4 oranında artış kaydetti. Menkul değerler cüzdanı suz konusu sürede 953.1 milyar liradan 1 trilyon 738.6 milyar liraya yükseldi. Ancak, aym sürede bankalann toplam plasmanlan da yüzde 81.4 oranında bir artış gösterdiği için menkul değerler cüzdamnm toplam plasmanlar içindeki payı değişmedi. Söz konusu oran yüzde 14.4 düzeyinde bulunuyor. Bankalann toplam plasmanı haziran sonu itabanyla 12.1 trilyon liralık bir büyüklüğe ulaştı. Senet simsarlannın elinden geçen senet miktan konusunda ise, bir piyasa UgUisinin söylediği hiç de azımsanacak gibi değil. "Böyle, çaresiz duruma diişenlerin sayısımn kabardığı dönemkrde, bu yoUa tahsil edilen seneüerin miktan, toplamın yüzde 2'sini bulur" diyen ilgili, "Bunu blöf yapanlann sayısınm hızla artmasına bağlıyorum" dedi. Dünya Bankası'ndan kredi nkara, (aut.) Dünya Bankası'ndan Onümüzdeki yıl sağlanması beklenen kredilerin önemli bölümü, enerji sektörü yatırımlanna yönelik olacak. Türkiye'ye 1987 yılında 1 milyar 149 milyon dolar kredi vermesi beklenen Dünya Bankası, enerji projelerine sektör kredisi olarak 300 milyon dolar kredi sağlayacak. Dünya Bankası'ndan Sır Barajı'nın yapımı için de 132 milyon dolar kredi alınması bekleniyor. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı yetkilileri, 1987 yılında enerji için doğrudan sağlanacak kredilerin yanı sıra, Dünya Bankası önderliğinde oluştuntlacak konsorsiyumla da yaklaşık 300 milyon dolar kredi sağlanabileceğini söylediler. Kurufasulye ithaUnden vazgeçüdi Ithal edilecek kuru fasulyenin 800 liranın altında satılamayacağına işaret eden bakliyat toptanalan ve ithalatçtlar, iç piyasada fıyatların gerilemesi sonucunda ithalatm eazibesini kaybettiğini söylediler. Ekonomi Servisi Kur J fasulyede rekoltenin bu yü bcklendiği gibi düşük gerçeklcşmemesi ve fıyatlann da 900 liraya kadar gerilemesi sonucunda son bir aydır gündemde bulunan fasulye ithalat bağlantısını gervçkleştirmek için Hazine Dış Ticaret Müsteşarhğı'nın iznini beklarken, bakliyat toptancılan ve ithalatçılannın çoğunluğu, ithalatın artık cazip olmaktan çıktığını hatırlatarak "Fiyatlar şu anda oturmuş dunımda. Aynca ithal edilecek fasulye de 800 liranın altında fiyaıla satılamaz ve Türk damak tsdına da uygun olmayabilir" d aiier. Bundan iki uç ay önce kilosu 600650 lira civannda bulunan daha sonra 13001400 liraya kadar yültselen fasulyede fiyatlar son iki haftadır gerilerken Dermason fasulyenin dışında horoz ve şekerpare fasulye türlerinde rekoltenin bu yıl geçen yıl seviyesine eriştiği belirtiliyor. Dermason kuru fasulye iki hafta ön17 KASIM 19M ları da fasulye ithalatından vazgecirdi. Gorüştüğümüz çeşitli firma yetkilileri yaptıklan araştırmalar sonucunda Arjantin ve Brezilya'dan kuru fasulye getirilebileceği sonucuna ulaştıklannı ama bu ülkelerden ithal edilecek fasulyenin de iç piyasada 800 liranın altında satılamayacajunın ortaya çıktığuıı hatırlatarak şunlan söylediler. "D«rmasonda rekolte biraz düşük ama horoz ve şekerpare ile buradaki boşluk doldumlabilir. Rekolte beklendiği gibi çıkmayınca ithalat da gereksiz oldu. Sanınz hükümet de bunun için ithalat izni vermiyor. Bir de üreüciyi magdur etır.emek için izin veril.aiyor olabilir. Şu an çeşitli yerleraen aldığunız bilgiler bu yilkt rekoltenin gelecek yıla kadar triketimi karşdayacagını gös«eriyor." Toplancı ve ithalatçdar kuru fasulye ithalaundan vazgecerken, lstanbul A nakent Belediyesi Arjanün'den yaptığj Uç bin tonluk fasulye iıhalaı< için Hazine Dış Tic«ret'e yaptığı izin başvurusuna yanıt beuiyor. Göruştüğümuz yetkililer, irhalat için her türlü hazırlığın tamamlardığını belirterek "Son zamsclarda fiyatlar gerilemeye başladı. Bu yuzden ithalat bclki üç bin ton olarak değil de daha düşük oranda yap*lıp, spekülasyon önlenebilir" dedi. PERAKENDE FÎY^TLAR 900 LİRAY4 KADAR GERİLEDt DÜNYA'dan Almanya'nın büyümesi hvdanıyor T? konomi Servisi Federal Alman ekonomisi 1986'nm EL üçüncü çeyreğinde önemli bir büyüme gösterdi. Ekonomi ^Jiakanlığı, büyüme hızı için rakam vermemekle beraber, iç talepteki canlanmamn bu sonuçta etkili olduğunu açtkladı. Alman ekonomisi, yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2'lik bir büyüme hızına ulaşmıştı. Üst düzeydeki hükümet yetkilileri bu yılın sonunda gayrisafi milli hasılanın yüzde 4'lük bir büyüme hızına erişeceğini söylüyorlar. Bu büyüme oranında markın, dolara karşı yükselişi sonucu ihracattaki artışın yavaşlamast da etkili oldu. Kimya sanayiinde ihracat saıısları yüzde 6.8'lik bir düşüş kaydetti. Sanayi üretiminin ise üçüncü çeyrekte bir değisme göstermesi beklenmiyor. tngiltere'de işsizlikte azalma rekoru konomi Servisi Bayan Margaret Thatcher'm ülkesi tngiltere'de işsizlik oram son 15 yılın en düşük düzeyine indi. Açıklanan verilere göre, ekim ayında ifsiz sayısınm 25 bin azalmasıyla toplam işsiz miktan 3 milyon 167 bin kişiye indi. Bu düşüş eğiliminin sürmesi halinde gelecek yıl mayıs ayına kadar işsiz sayısınm 3 milyon kişiye ineceği tahmin ediliyor. lngiltere'de işsiz sayısı son 3 ayda 60 bin azaldL tngiltere Çalışma Bakanı Kenneth Clarke, rakamlann ülkenin emek lablosunda "daha parlak" bir göriinüm gösterdiğini söyledi. 13001400 liraya fırlayan kuru fasulye flyatlan son iki haftada gerilemtye başladı ve 900 liraya düştü. (Fotoğraf: CUMHURlYET) cesinde toptan olarak 12001300 tığını, bundan sonra tıyatlarda liradan satıiırken şu anda peraçok küçuk artışlar olabiicceğini kende 1000 liradan horoz şekerbelirtiyorlar. pare türü kuru fasulye de 1000 Rekoltenin, Dermason fasullira civarmda satılırken, toptan yenin dışında kalan türlerde bek800 liradan piyasaya vcrilmeye lendiği kadar düşük gcçekleşbaşlandı. Piyasa ilgilileri son iki memesi, son zamanlart a yurtdıaydır arz talepteki dengesizlik şında fıyat araştırmalanna başnedeniyle yükselen fasulye fıyatlayan ve dışarıdan değişik örneklarının böylece bir dengeye uîaşleı getircn ithalatçı ve toptancı DÖVİZ KURLARI Dovizin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şılini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 İsveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 İtalyan üreti 100 Japon Yem 1 Kuveyt Dınarı 1 Sterlin 1 S.Arabistan Rıyali Döviz Alış 743.60 480.37 52.55 369.30 17.78 97.84 112.71 326.79 107.22 445.27 53.34 460.29 2537.01 1062.08 198.32 Döviz Satış 747.32 482.77 52.81 371.15 17.87 98.33 113.27 328.42 107.76 447.50 53.61 462.59 2549.70 1067.39 199.31 SERMAYE PtYASASEVDAN HAZIRLAYAIV YENER KAYA İsveç'te enflasyon ve ücret artışı ' konomi Servisi tsveç'te yılın ilk 10 ayında fıyat artış oram yüzde 3'e yaklaştt. Böylece enflasyon oram ile işçi ücretlerine yapılan zam oram eşitlenmiş oldu. Enflasyon oranınm yükselmesi karşısmda işçi sendikalarının yeni ücret artışı için görüşme masasına oturma talebinde bulunacakları belirtiliyor. Isveç lstatistik Enstitüsü'nün verilerine göre, ekimden ekime 12 aylık enflasyon yüzde 4 civarmda seyrediyor. Bu yılın en düşük enflasyonu yüzde 3.3 ile mayıstan mayısa 12 aylık dönemde elde edilmişti. Efektif Efektif Alış Satış 743.60 754.75 470 76 487.58 52.55 53.34 369.30 374.84 17.42 18.05 97.84 99.31 112.71 114.40 326.79 331.69 107.22 108.83 445.27 451.95 52.27 54.14 451.08 467.19 2486.27 2575.07 1062.08 1078.01 194.35 201.29 Dünya borsalarında geçen hafta NEW YORK BORSASf. haftanm ilk gunlennae önceki hafta girdiği lırmanış eğilimini sürdürdü. Ancak daha sonraki gunlerde cuma günü açıklanan ekonomik verilerin olumsuz çıkacağı yönundeki beklentiler ve tahvil fıyatlanndaki duşufun elkısiyle endeksler düşmeye başladı. önceki haflayı 1886.53 puandan kapalan Dow Jones Endüstriyel Onalaması, 1895.95 puana kadar tırmandıktan sonra yenıder. önceki haflaki rützeyine geriledi. LONDRA BORSASl durgun bir hafta ge\trirken endekslerde duşü$ göruldü. Önceki hafıayı 1662.6 puandan kapalan Financial Tımes100 endeksi, haftanm ilk ıkı gununde gösterdiği ıniş ve çıkısın a'^ından surekli bir düşuş goslerdı. TOKYO BGRSASI, önceki hafta gıraığı yükseliş eğilimini geçen hafta da sürdürdü. Endeksterin yukselmesinde şirketler hakkındaki bazı olumlu haberlerin yanı sıra kisisel ve kurumsal yatınmcılann artan talebi etkili oldu. Önceki hafıayı 16973 6 puandan kapatan NıkkeıDow endeksi. 17447.9 puanu kadar tırmandı. Ancak haftanm son gunlerinde yenin değennde görulen artış ile daha önceki gunlerde elde edilen kazançların paraya çevrilmesı ısıeğıyle satış eğiiiminm doğması endekslerde çok kuçuk duşuşler olmasır.» ,ol açtı. FRANKFVRT BORSASl. j Volkswagen'in beklenenden i daha koıü üçüncü çeyrek I rakamları açıklamasından I olumsuz yonde etkılendi. I Pazartesı gunu 2021.7 ' puandan kapatan Commerzbank endeksi, daha sonraki gunlerdt göslerdiğı dusuşle 1984.8 puana kadar geriledi. Borsayı yabancılar da Hanımaya' başladı Haftahk borsa bültenini alıp incelemeye başladığımda borsa haberleri köşesinde böylesine ilginç bir yazıyla karşılaşmak beni bayağı şasırttı. Boyle bir haberin beni olduğu kadar tasarrufçuları da yakından ilgilendireceğine inandığım için evveliyatı ile birlikte açıklamaya çalışacağım. Katırlanacagı gibi, mayıs ayının ilk hafıalarında "Borsada ilk ceza" üstbaşlığıyla Good Year hisselerinin borsa kotundan çıkarılacagını duyurmuştuk. Haberin kaynağı olan tstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Muharrem Karslı, Loiroyal şirketinin çoğunluk hisselerini alan Good Vear şirketinin, hamiline yazılı sözkonusu hisselerin nama yazılı olarak Good Year hısseleri ile değiştirilmesinde onlann da nama yazılı olacağı ve devir işlemlerinde şirketin "imtina hakkının" saklı kalmasının sakıncalan üzerinde durmuştu. Oysa, şirketin geçen hafta içinde borsaya verdiği yazılı bilgiye gore, şirket ana sözleşmesınde bulunan, "Yönetim kurulu, imtina sebebini göstermeye mecbur olmadan, hisse devirlerini pay defterine kayıttan imtina hakkına sahiptir" hükmunün bundan boyle şirketin hısselerınin ödenmiş sermayesinin yüzde birini geçmeyen bölümlerinin otomatik olarak pey defterlerine kayıt edileceği hususunda borsa ile şirket yönetüninin anlaştığı bildiriliyor. Borsaya yakın çevrelerden alman bilgiye göre Good Year şirketi yönetiminin aldıgı kararın sermaye piyasası ve borsa açısından memnunluk verici bir olay olduğu şeklinde algılanması gerektiği ve aynca yabancı yatınmcılann da borsa gerçeğini tammalan açısından deiişik bir özellik lasıdığı beliniliyor. HISSELERDE EKZANTRİK GELİŞMELER öte yandan, geçen hafta içinde özellikle hisse senedi birinci pazannda önemli ve ekzamrik hareketlenmeler gözJendi. Hektaş'a ithalat yapma yasağı getirilmesi haberi bir süre borsa kulislerinde oldukça yaygın bir şekilde yoruma uğramasına rağmen bu hissenin fiyatlannda gerileme olmaması, bu hissenin fiyaünın tabana kadar ındiğınin kanıtı olarak gösterildi. Bu arada, geçen ay içinde sermaye tezyıdi karan duyulduktan sonra 2 bin 900 liralara kadar fıyat gören Rabak hisseierindeki düşüş hafta içinde borsa kulislerinde MESS'e bağlı işyerlenndeki grev karan dalgasının bu şirketin kıyılarına kadar ulasacağı haberi de kanımızca pek tutmamış görunüyor. Gorüldügü kadar bu şirketin hisselerinin degeri de 2 bin 500 lira dolaylarında kendini bulduğu gözleniyor. Diğer yandan geçen haftanm ilginç gelişmeleri Otosan ve T.Demirdöküm hisselerinde yaşandı. 1986 yılında da zarannı kapatamadıgı haberinin son haftalarda borsa kulislerinde yoğun olarak konuşulduğu Otosan 'ın hisselerinin hafta içinde bir önceki hafta kapamşına oranla yuzde 10'luk bir artış göstermesi, bu hissenin değerinin de bundan böyle yüzde 40 dolaylarında bedelsiz hisselerini dağıtmadan önce nominal değerinin altına düşmeyeceği şeklinde yorumlanıyor. T.Demirdöküm'e gelince, bilindiği gibi bu hisselerin eskileri bir zamarüar 3 bin lira rakamını gormuş ancak kısa bir müddet içinde yeniden gerileme göstermişti. Uzun bir aradan sonra bu hissenin de atak yapması ve bir önceki hafta kapanışma göre yüzde 12.7 oranında gelişme göstermesi ve alım ordinolarının çoğunlukta olması yine ilginç gelişmelerdendi. Aynca haftanm flaş kağıdı yine Koruma Tınm oldu. Bu hissenin fıyatlanndaki istikrarlı artışın geçen hafta içinde birden yüzde 15 J'lük bir sıçrama göstermesi ve tek bir alıcıdan çok alıcıya doğru niteliksel bir değişim göstermesi ise sanımn borsada geçen hafta yaşanan en ilginç olaydı. Öte yandan geçen hafta içinde hisse senedi birinci pazan yine bir rekor daha kırdı. Toplam 36 şirketin 46 çeşit hissesinin hareket gördüğü borsada işlem miktarı 131 bin adedi aşarken toplam işlem hacmi 358 milyon 961 bin lira olarak gerçekleşti. Financial Controller Insurance İC&L Our client, a major US insurance group, seeks to recruit a young candidate ready to make his first move into this senior position at their insurance operations in Turkey. The position entails accounting and a wide ranging administrative involvement with responsibility for financial and management reporting to the general manager and to US, cash management, budgets, expanding the use of computerized systems and the monitoring of the premiums and claims f unctions. This is an excellent opportunity to become involved in all aspects of insurance operations. Previous insurance experience is not necessarily required. Candidates should be businessminded having good experience in both systems implementation and manmanagement and should be interested in further career move in the group. Please vvrite in confidence with full career details and a day time teiephone number quoting referenceh/c to Gülçin Otaran, Human Resources Division, Güven ve Coopers&Lybrand Denetim ve Danışmanlık A.Ş. Büyükdere Caddesi No. 111/2 Gayrettepe, Istanbui. DB40'ta tırnuaıtş Güven ve Coopers &lybrand For business committed to grovvth. Rckoı Ju/eyde hisse senedi çeşitlcnıncsinın gerçekleştirildiği Tablosu / \ geçen hal'ıa içinde DB40 Hisse Senedi Fi\at Endeksi bir önceki hafta yaşanan gerilemc olayının 25417 aksine umulmadık bir sıçrama gösterdi. Bir önceki hafta /252.21 254.17'ye kadar gerilemc gösteren DB40 Endeksi geçen hafta içinde 4.02 puanlık bir artış gos'25O09 tererek 258.19'a ulaştı. Endeksin .7 » hafta içinde ikrleınesine neden olan etUnler gçnel olarak hisse senedi fıyatlanndaki aruş olarak goslerilebileceği gibi, artış gösteren sözkonusu hisselerden Kge Gübre, Kregli Demir (,'elik, Kordsa. Koruma larım, Otosan ve T.Demirdokum hiNsclcıinde gözlenen yuksek montanh artı^laıın etkisi buyuk oldu. Boı>a jıo/lemcileri l'iyaılaıdaki istikrarsızl'ğın tatlı bir spekula^yoııdiin kii\naklandığını belirtirlerken bu tuıden borsa oyunlarının \a\as y;ı\a^ borsada gelenek haline geldiğini one suruyorlar. BCM0 Hisse Senedi Fıyat Endeksi Haftahk Geiişim 2S6J2 V