Katalog

23 OCAK EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den Faiz değişikliği, vadeli tnevduat artış hızını % 50 azalttı ANKARA (ANKA) Merkez Bankası'nın ağustos ayında faiz oranlannı düşürmesinden sonra vadeli mevduatın artış hızı yıhn iik yansına göre yan yanya azaldı. Yapüan hesaplamalara görc, geçen yıl ocak haziran döneminde haftada ortalama 35.4 milyar lira artan vadeli mevduat, ağustos ayından itibaren 16.7 milyar lira artmaya başladı. Temmuz ayında yapüan faiz düzenlemesi sonrasında ise vadeli mevduatın haftahk artışı 20.1 milyar liraya gerilemişti. Merkez Bankası geçen yılın ocak haziran döneminde faiz oranlannı 3 ay vadeli için vüzde 53; 6 ay vadeli için 52 ve 1 yü vadeli için yüzde 45 olarak uygulamıştı. Temmuz ayında yapüan yeni bir düzenleme üe 3 ay vadelinin faizi yüzde 48'e düşürülürken, 1 yü vadelinin yüzde 56'ya çıkanlmış, 6 ay vadeli mevduatın faizinde ise bir değişiklik yapümamıştı. Ağustos ayında değiştirilen ve halen geçerli olan oranlara göre ise 3 ay vadeliye yüzde 45, 6 ay vadeliye yüzde 50 ve 1 yü vadeliye yüzde 55 faiz uygulanıyor. Renkli TV satışlannda en parlak yıl geride kaldı MERAL TAMER Renkli televizyon satışlarının 1985'te doruk noktasına ulaştıktan sonra bu yıldan itibaren sürekli düşmesi bekleniyor. Renkli TV satışlannın 1985'in ortalanndan beri hızının kesildiğini ve taksitli satışların yaygınlaşmakta olduğunu hatırlatan ilgili çevreler, "Renkli TV iireten firmalar en parlak dönemlerini geride bırakülar. Artık geriye sayma islemi başladı" diyorlar. 1985 yüında 1 milyon 125 bin 892 adet renkli TV üreten yerli firmalar, 1986'da Türkiye'de ancak 900950 bin renkli TV satılabüeceğini, 1987'de bu rakanun 700 bine, 1988'de 600 bine düştükten sonra 1989 ve sonraki yıllarda Türkiye'de yüda ancak 500 bin renkli televizyon satılabileceğini tahmin ediyorlar. Bir süre önce kapış kapış giden renkli TV'lerin son aylarda reklamlar ve taksitlerle alıcı beklemesi de satışlann hızının kesildiğini gösteriyor. Renkli TV üreticileri, taksitli satış kampanyalarının alt gelir gruplarına yönelik olduğunu dile getirdikten sonra, "Renkli TV'yi peşin alabilecek gelir düzevindekiler için piyasa hemen hemen doyum noktasına gelmiştir. Artık satışlarda hedef kitle, alt gelir gnıplan olmaktadır. Taksitli sabşlar da bu çerçevede yaygınlaş maktadır" diyorlar. Bu arada Başbakan Turgut ÖzaPın "TV satışlanndaki artış, halkın refah düzeyinin arttığının göstergesidir" yollu sözleri hatırlandığında, insanın aklına gelen ilk «onı, "Renkli TV satışlan 1986'dan itibaren düşerse, acaba Başbakan Özal, halkın yoks'iüaşmakta olduğuna mı hukmedecek?" oluyor. Ülkemizde ilk renkli televizyonun üretildiği 1982 yüında tüm firmaların toplam 88 bin 933 renkli televizyon urettiği, 1983'te bu rakamın 375 bin 892'ye, 1984'te 827 bin 4O9'a, 1985'te ise ı müyon 125 bin 892'ye yükseldiği hatırlandığında, Türkiye'de bugün evlerde toplam 2.5 milyon yerli televizyon bulunduğu hesaplanıyor. Kaba bir tahminle 500 bin kadar ithal televizyon ilave edildiğinde bugün Türkiye'de evlerdeki toplam renkli TV sayısının 3 milyon olduğu belirtüiyor. Buna karşılık Türkiye'de elektrikli hane sayısının 8 milyon olduğu hatırlandığında, renkli TV satışlarının durgunlaşmaya başlamasına rağmen, renkli TV'de doyum noktasından çok uzaklarda olunduğu anlasılıyor. Ancak henüz renkli TV edinememiş olan kesimin satın alma gücünün yeterli olmaması sonucu, bu potansiyel talebin fiili talebe dönüşemediği tahmin ediliyor. DIŞ TİCARET DERNECt^NDE BAŞKANUK SEÇİMt YAPILD1 Satışlarda 1986'dan itibaren sürekli düşüş bekleniyor 1SCEMN EVRENINDEN ŞÜKRAN KETENCİ Yetki Sistemi Iflas Etti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yetki sisteminde kullanılan istatistikleri, yeni yasada sahteciliğe karşı getirilen sistemin ifiasını sergiliyor. Bakanlığın yasa gereği her 6 ayda bir yayımladığı, sendikalara toplu pazarlık hakkını kullanma yolunu açan ya da kapatan ilk istatistiği ocak 1984 için yayımlandığında gerçoği yansrtmaktan çok uzak kaldığı, nerede ise yan yanya uiasan bir sarrteciliğin ürünü olduğu apaçık gorülmüştü. Üikemize özgu bir sorun olan sahtecilik ve yetki sorununun çözümOnde, bilgisayara umut bağlamış iş hukukçulan, bilim adamlan yasa metnine sonradan konan geçtci bir madde ile, açık sendikalara bir ödün olarak verilen eski üyelerini bildirme hakKını eleştirmişler, bu bildirimlerin gercekliği arastınlmadan bilgisayara verilmesinin sistemin bastan sahteciliğe oturtulması anlamına geldiğini söyieyerek şkjdetle karşı çıkmışlardı. Çalışma Bakanlığı ile işverenler ise ilk istatistiklerin gerçeği yansrtmamasını hiç önemsememişler, tek tek işyerlerinde yetki belirtenirken, sorunun zaman içinde çozümleneceği ve istatistiklerinde doğruya ulaşacağını öne surmüşlerdi. Çalışma Bakanı Mustafa Kalemli, toplu pazarlık d ü z e n i n i n başlamasım geciktirmemek için sendikalardan gelen bildirimleri, yasal geceriilikterini, sarrteliklerini arastırmadan istatistiklere aynen almak zorunda kaldıklannı itiraf etmiş, daha sonraki istatistikJerde duzeleceği güvencesini vermişti. Aradan iki yıl geçti, Bakanlık 5. dönem tstatistiğini yayımladı. Polemik dmasın diye, durumlannı tek tek bildiğimiz sendikalar bazına inmeden toplam üzerindeki duruma şoyte bir bakalım: Bakanlıktaki topiusözleşme yapılabilmiş işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısı ile ilgili resmi veriler ile, sendikalann üye sayısı toplamı arasında 700 bin civarında bir fark var. Ülkemizde topiusözleşme yapılmış işyerlerinde sendikasız işçi çoktur da, topiusözleşme yaptlmamış işyerlerinde sendikalı işçi, ancak yeni örgütlenme ve yetki alma umudu olan dönemlerde olabilir. Sonuç olarak Bakanlığın iki resmi kaynağı arasındaki farkı daha da fazlası ile, Bakanlığın sendikalann üyelerine ilişkin istatistiği içinde yer alan sahte, naylon, yasal geçerliliği olmayan üyelikler olarak kabul etmek zorundayız. 1 milyon 937 bin olarak görülen toplam sendikalı işçi sayısı içinde 700 binin üstünde sahte, naylon üyeliğin varlığı çok ciddi, vahim bir sorundur. Gercekten yasadaki yetki sisteminin iflasının sergilenmesidir. Bu acıklı durumun sorumlusu ilk aşamada doğrudan işçi sendikaları gibi görünmektedir. Sendikalar gerçek üyelerinin üstünde, yasal geçerliliği olmayan, sahte üye bildiriminde bulunmuşlardır. Bakanlığın sorumluluğu ise, ikinci derecede ve bu sahteciliği arastırmadan kabul etmek gibi bir boyutta kalır gibidir. Yasadaki yetki sistemıne şöyle bir goz attığınızda ise, sendikaları sahteciliğe iten r s d e n ortaya çıkıyor. Sendikalar gerçek üyelerini bıldirseler, bugün yetki barajını aşmış ve toplu sözleşme yapma hakkını elde etmiş görünen 5 0 sendikanın en az üçte biri topiusözleşme hakkını kaybetmiş olacaktır. Topiusözleşme yapma hakkını kaybetmek ülkemizdeki sistem içinde aynı zamanda sendikanın yok olması ile eş anlamlıdır. Topiusözleşme yapamadan ülkemiz gerçeğinde üyelerden aidat toplama söz konusu değıldır Sendikanın üyesı ışçıler de toplusözleşmesiz kalmamak için, barajı aşmış bir başka sendikaya geçmek zorunda kalacakiardır. Sahtecilik savunulamaz, ancak işkolunda % 10 işçi örgütleme koşulu olan barajı aşamamak, bir sendika için kapısına kilit vurma ile eş anlamlıdır. Gerçek üyeleri ile barajı aşmış sendikalar ise bu kez işyeri yetkilerini guvence altına almak için, benzer anlamda sahteciliğe başvurmaktadırtar. Bakanlık, istatistiklerinde gerçeği ararsa bugünkü yasal düzenfn sendîkat haklan nasıl ciddi boyutta kısrtladığı ortaya çıkacaktır. Pek çok sendikanın toplusözJeşme hakkını kaybetmesi ile biriikte, bazı işkollarında hiçbir sendikanın toplu sözleşme hakkını alamaması gibi bir sonuç da doğacaktır. Bakanlığın sahteciliğe göz yumması ile hem sistemin sendikal haktan nasıl kısıtladığı gözlerden kaçırılıyor, hem istenen sendikalar korunup, istener.ler mağdur edilebiliyor, hem de bütün sendikalar Bakanlığa, dolayısıyia siyasi iktidara gebe bırakılıyoriar. Böyle olduğu içindir ki Uluslararası Çalışma örgütü (İLO), uluslararası sendikal kuruluşlar Türkiye'ye yaptıkları sayısız uyanlarda sendikalara toplu sözleşme yapma yetkisinin Bakanlığa verilmiş olmasına, % 10 işkolu barajı ye % 51 işyeri barajına şiddetle karşı çıkıyor; sendikal özgürlüğe, topiusözleşme hakkına ağır bir darbe olarak nitelendirdikleri bu sistemin yasadan çıkarılmasını istiyortar. Bakalım ülkemizde konu ile ilgili, sorumlu taraflar, siyasal partiler iflas etmiş bu sistemin zararlarını, toplumda açtığı yaralan ne zaman görüp, önlem alma çabası içinde olacaklar? Türkiye'de renkli TY *> üretimi fafa laftüıfc < « t teyri (Mty» Tl) Ocak 49.0 Mndaat tvtffikaa 35.4 2.9 2.6 5.8 81 20.1 16.0 420 70 9.0 39 51.1 13.5 16.7 2.6 8.3 10.0 ANKARA (ANKA) Geniş anlamdaki para arzı geçen yıl reel olarak yüzde 5.6 oranında genişledi. Para arn 1984 yılının bütününde binde 1 oranında artmıştı. Merkez Bankası verilcrine dayanüarak yapüan hesaplamalara göre, 1985 yüında yüzde 51.2 oranında artan para arzmın, DİE tarafından açıklanan yılhk enflasyon oranının etkisi giderildikten sonraki reel artışı yüzde 5.6 oldu. 1984 yıh başında 3 trilyon 250.9 milyar lira olan para arzı, 1985 yüı başında 4 trilyon 887.6 milyar liraya ve yıl sonunda 7 trilyon 387.4 milyar liraya çıktı. Para arzı reel olarak yüzde 5.6 arttı Çetin kuiis Süzer'e yaradı Dış Ticaret Derneği Yönetim Kurulu dün kendi aralarında yaptıkları toplantıda Mustafa Süzer'in başkanlığının devamı yönünde uzlaşmaya varırken, Başkan Yardımcıhğına Şerif Egeli geürildi: Ekonomi Servisi Buyük ihracatçıların uyesı bulunduğu Dış Ticaret Derneği'nin baskanlığı için haftalardan beri devam eden yoğun kulis, başkanhğa aday olmadığinı, hatta Yönetim Kurjlu'na bile girmeyeceğini defalarca yınelcjen Mnstafa Süıer'in yeniden baskan seçilmesiyle noktalandı. Dış Ticaret Derneği'nin geçen haf:a seçılen 9 kışılık yeni Yönetim Kurulu, dOn kendi aralarında yaptıkları toplantıda Mustafa Süzer'in başkanlığının devamı yönünde uzlaşmaya vanrken, Başkan Yardımcıhğına Şerif Egeli'nin, sayman üyeliğine de Cemil Atkay'ın getirilmesini kararlajtırdılar. Bu durumda Dış Ticaret Derneğı'nde yönetim hemen hemen hiç değişikliğe uğramadan ikinci yıl da sürmüş olacak. Dıştan bakıldığında her şeyin güllük gülistanlık gözükmesine ve dünkü toplantıda MnsUfı SiizCT'in başkarüığına üışkin karann 10 dakika içinde oybıriigiyle ahndığının açıklanmasma rağmen, perde gerisinde çok çetin kulislenn döndüğü anlasılıyor. ENKA'dan Şerif EgeU, Ram'dan tbrahim Yazıa, Çukurovadan Emln Karagulle, Süzer'den Mustafa Süıer, Tekfen'dcn Cemil Atkay, Meptaş'tan Işm Çdebi, Ekinciler'den Namık Ekind, Çotaş'tan Hahık KırkUr ve Yaşar Dış Tıcaret'ten MeHh Aydın''n ^'er aldıkla'î YönttİT Kunılu'nda V>a$kanlık <eçimi, taraflarm üçlü gruplar halinde kıyasıya mücadelesine sahne oldu. Çekişmelerin temelinde yatan neden, Dış Tıcarei Derr.egı'nın başkanı olarak gerek dış ulkclerdeki ust bürokrasi, gerekse Türkiye'deki ytıksek bürokratlara yaklaşma ve firmalann kendilerine dönük sorunlan çözme şanslannı arttırma çabalanydı. UNITED Coıp D s OF BENETTON Benetton'un 1986 bahar veyaz koleksiyonu düzenlenectk bir defîle üe cumartesi günü iztiytcüert sunulacak. Benetton Türkiye'de kendini tanıtıyor Ekonomi Servisi Martın ilk yansında Türkiye'nin 6 ilinde toplam 12 mağaza açacak olan ünlü ttalyan konfeksiyon firması Benetton, Etap Marmara Oteli'nde düzenlediği bir programla kendini bayilere ve basına tanıtmayı amaçlıyor. Cumartesi günü saat 11.00 14.00 arası yapüacak olan sergilemede Benetton'un 1986 bahar ve yaz koleksiyonu da, bir defileyle izleyicilere sunulacak. 5j \ f T C ZtRAüT BANKASI SjJ 23 OCAK 1986 TARİHİNDEKİ DÖVİ2 KURLARI SV DOVIZ KURLARI Dövtzin Cinsi 1 ABD Doları 1 Avustralya Doları 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı t Hollanda FlorinL 1 jsveç Kronu 1 isviçre Frangı 100 itatyan üreti 100 Japon Yeni 1 Kuveyt Dinarı 1 Sterlin 1 S.Arabıstan Riyali Döviz Alış 585.70 416.84 34.09 239.55 11.74 66.15 78.04 21&60 78.89 282.13 35.16 290.41 2018.21 822.73 160.44 Döviz Satış 591.56 421.01 34.43 241.95 11.86 65.80 78.82 ^14.13 77.66 284.95 35.51 293.31 2038.39 830.96 162.04 Efektif Efektif Alış Satış 585.70 597.41 396.00 425.18 34.09 34.77 239.55 244.34 11.15 11.97 65.15 66.45 78.04 79.60 2t2.60 216.85 76.89 78.43 282.13 287.77 33.40 35.86 275.89 296.22 1917.30 2058.57 822.73 839.18 152.42 163.65 DÖVİZİN CİNSİ 1 ABOOOUM 1 AVUSTRU.YA MMAM 1 AVUSTMYA $İLM DÖVİZ AUŞTL 586.70 417.55 34.14 240.55 11.76 65.26 78.17 212.96 77.02 282.62 35.22 290.90 419.11 2021.65 77.45 824.13 160.71 595.50 423.81 34.66 246.16 11 93 66.24 79.34 216.16 78.17 286.86 35.74 295.26 425.39 2051.97 78.61 836.49 163.12 EFEKTİF 586.70 396.67 34.16 240.55 11.17 65.26 78.17 212.96 77.02 282.62 33.45 276.36 398.15 1920.56 73.59 824.13 152.68 604.30 430.08 35.17 247.77 T2T1T 67.21 80.51 219.35 79.33 291.10 36.27 299.63 431.68 2062.29 79.77 848.86 165.53 SATÇTL. AUŞTL SATIŞTL UYTAD ULUSLARARASI YOLCU TAŞIMACILlGl DERNEĞİ Başkanı Güven lendogla, elliden fazla ülkenin Odalar Birliği'nin üye olduğu, merkezi Cenevre'de bulunan IRU'nun (Uluslararası Karayolu Taşıma Birliği) dünya kongresinin 1988 yüında Istanbul'da yapümak istendiğini, bu yoldaki isteklerin kendisine iletildigini açıkladı. BATI SİGORTA'nın 1986 yüında yeni atılımlar yaacağı büdirildi. Geçen yü prim istihsalini yüzde 485, acente sayısım yüzde 213, sigortah adedini yüzde 435 istihdam hacmini yüzde 205 oranında artıran Batı Sigorta bu yıl yeni branslarda da hizmet verecek. GlYtM SANAYİCtLERİ DERNEĞt 5. Olağan Genel Kurul Tbplantısı sonucunda başkanlığa yeniden Turgnt Yümmz seçildi. Yönetim kurulu Uyeliklerine ise Sıdıka Atalay, Osman Benzer, Dunı Giucri, Eyüp byasogJtı, Ömer Knfrevioglıı, Vedat Okay, Ttargnt Oıde» ve Sdahattim Akdogan seçUdüer. IBadMFMMtt 1 M T I ALMAM MAMO 1 DAMMARKA KMHU 1 HIAI»ZFIIAI« 1 HOUAUA RJNdlli 1İSVKHMNIU 1 tSVtÇRE FRAN0 100 fTALYAN LMCTİ 100JAPMYOİ 1 KAIAOA DOLAM 1KWEYTDMAM 1 NORVEÇ KPJONU 1STEHLM ÇAPRAZKUR 1 ABD DOLARI 2.445 7.5061 2.7549 2.0759 1665.61 201.68 3 6505 1 Sterlin B Alman Markı Fransız Frangı Hollanda Florini isviçre Frangı Italyan ürstı Japon Yeni S.Arabıstan Riyali 3 6505 ABD Oolan AUIN GÜMÖŞ ALIŞ Cumhunyet 45 300 SATIŞ 45.500 48.500 6.870 6.700 119 Resat 24 ayar külçe 47.500 6.850 6.165 117 1 S. ARABteTAI MYAÜ DUNYA'dan Venezüela, yabancı petrol şirketleriyle işbirliğine gidiyor Ekonomi Servisi Petrol fiyatlannın hızla düşmesınden etküenen Venezüela'nın pazar payını korumak amacıyla yabancı rafinerilerle ortaklık kurmak üzere harekete geçtiği açıklandı. Bu işbirliğinin Venezüela'ya urettiği petrolü satma garantisi getirecegi. bunun da hızla düşen pazardan en az etküenme amacına yönelik olduğu büdirildi. Enerji ve Maden Bakanı Arturo Hernantez Grisanti devlet petrol şirketi "Petroleos del", Venezüela'nın birkaç gün içinde yabana petrol şirketleriyle anlaşmayı imzalayacağım açıkladı. Ancak bakan hangi firmalarla işbirliğine gireceklerini açıklamaktan kaçınırken, bu fırmalann Avnıpa ve ABD'de yerleşik olduğunu belirtmekle yetindi. Petrol ihracatından sağlanan gelir, Venezüela'nın toplam ihracatının yüzde 90'ını sağlıyor. Geçen yıl günde ortalama 1.365 milyon varil ham petrol ihraç eden Venezüela toplam 12.6 milyar dolar gelir sağladı. T.C. ZtRAAT BAN1 IASI "GUCUM erifamcz" 22 ayar bitezik 900 ayar gümuş Caterpillar 3 yıldır ilk kez kâr etti Ekonomi Servisi Caterpülar'ın üç yıldan sonra ilk kez 1985 yüım kârh kapattığı açıklandı. Geçen yü 198 milyon dolar kâr eden dünyanın önde gelen ağır iş makineleri üreticisi Caterpülar, 1982'den itibaren üç yü boyunca toplam 1 müyar dolar zarar etmişti. Caterpülar tarafından yapüan açıklamada 1985 yıunda satışlann 6.73 milyar dolara ulaşüğı, bunun da bir önceki yüa kıyasla yüzde 2'lüc bir artışı ifade ettiği belirtildi. Caterpülar'ın zaran, 1984 yüında rekor düzeye çıkarak 428 milyon dolara ulaşmışü. İ ANKARA Cinnah Caddesi 15/3 Kavaklıdere adresinde hizmetinizdeyiz. TÜRK EKONOMİ BANKASI A.Ş. Telf 27 31 87 67 01 48 67 00 36 Telex. 46313 tean tr Bugünden itibaren Philip Morris, SevenUp'ı satıyor Ekonomi Servisi Sigara devi PhiHp Morris, 1978 yüında 515 nülyon dolara satın almış olduğu SevenUp şirketini elden çıkartmaya karar verdi. ABD'nin alkolsüz içecek pazannda % 6'lık bir paya sahip olan SevenUp geçen yüı zararla kapatmıştı. SevenUp'a en güçlü talibin Pepsi Cola olabileceği belirtüiyor. Pepsi Cola'nın SevenUp'ı ele geçirmesi halinde ABD alkolsüz içecekler pazanndaki payı % 29'dan Vt 35'e yükselecek ve Coca Cola'nın % 38.5'lik payına çok yaklaşmış olacak. Borsada dün alımı satımı yapılan hisse senetlerı Imkı •5 kimmÇf) ÇajfclMırt Eczactayı TıteM E * Mracd* (E) G t t n Fakrkabn ltattV(Y) Sarkıyaı RMSŞ (E] •t* rtkMk •m 1950 1500 5785 1080 *r*> 1950 1500 5785 1080 3895 1240 1000 1600 1580 6125 12300 1050 I Arçaik 5790 1100 1000 3840 1225 1000 1595 1500 6100 12300 1000 1000 1900 1950 1500 5785 1080 3840 1165 970 970 900 T.DM*DMcta T.lf Bankası (A)».5O0 TJş taakast (B)«.106OO(y) T^lşe Cam (Y) ınııroyaı 1600 1580 5800 12300 1050 950 3895 1240 1000 1600 1580 6125 12300 1050 970 1000 100 150 100 157 950 950 260 446 377 500 196 50 107 120 İOC