Katalog

19 OCAK 1986 EKONOMİ Geçen hafta ner. O bakıradan şimdi yapılan vaatlerin hesaplanna dikkatle bakmak lazım. Ben şöyle basit bir hesap yaptım, bugün bir defa 10 bin lira yatınp yüzde 40 faizle hesaplarsanız, asağı yukan bugün vaat edilen rakamlan buluyorsunuz. Burada asıl sakat olan şey "bogttnkü sartlann devanu kaydıyia" ibaresi... Banu siz bangl bakımdan sakat buluyorsuanz? YAZICI Bugünkü şartlann devamı kaydıyla demek, bugünkü faiz hadleri, bugünkü umumi masraflar, bugünkü memur maaşlan, bugünkü istihsal masrafı, yani araaya vereceginiz komisyon, bütün bunlar devam ettigi takdirde demek. Yani dört tane meçhullü, dört bilinmeyenli bir denklem. Bunu şu rakam tutar diye soylemek olmaz. Evet ilanlannı görüyoruz. Bir tarafında "bBgünkü Htonomik şaıHar devam ettigi takdirde" diyor. Bugünkü ekonomik şartlar dediği zaman neyı kastedıyorlar? HerhaMe en basta bugönkü faiderin ve devlet tahvili faiderinln ysksek dizejierde kalacagım varsayıyorlar... YAZICI Bakın şimdi size 1984 yılına ait bazı rakamlar vereceğim, bu yılda sigorta şirketleri toplam 38 milyar lirahk yatınm yapmışlar ve 67 milyar lira gelir elde etmişler bu yatınmlanndan. Bu 38 milyar lirahk yatınmın 18 milyan devlet tahvih'ne yapılmış ve gelirin 5 milyan devlet tahvilinden elde edilmiş. Hisse senedine ise yalmzca 10 milyar yatınlmış. Yani agırlık tahvile verilmiş. Bu sigortacılıkta çok yardış bir şeydir. Çünkü sigortacılık ileriye dogru uzanan bir taahhütle ilgili, uzun vadeli bir iş. Tahvilden muayyen bir gelir elde edersiniz ama tahvilin değeri artmaz, bugün neyse 20 sene sonra da odur. Oysa hisse senedi, bilhassa iyi sanayi şirketlerine, gayri menkule yatınm yapan şirketlere ait hisse senetleri zaman içinde deger kazarur, paramn deger kayıplanndan müteessir olmaz. Şimdi bizde sigorta şir CUMHURİYET/9 EKONOMDDE DIYALOG 1917'de doğdu. Robert Kolej'i bitiren Bedii Yazıcı daha sonra ABD'de Columbia Üniversitesi'nde iş idaresi dalında master yaptı. Yurda dönüşünde Ticaret Bakanlığı teft'ış heyetinde göreve başlayan Yazıcı daha sonra Anadolu Sigorta ve Milli Reasürans'ta çalıştı. I948'de Genel Sigorta'mn kuruculan arasında yer alan ve Türkiye'nin en genç genel müdürii olan Bedii Yazıcı, daha sonra Tam Sigorta ve Tam Hayat Sigorta'mn idare meclisi başkanlığı ve murahhas azalığı görevlerini üstlendi. Emekli olmadan önce Aksigorta'da da idare meclisi reisliği ve murahhas azalık yapan Bedii Yazıcı, aynca Fenerbahçe futbol takımının eski kalecisi ve Fenerbahçe Kulübü'nün eski başkanlanndan. Dolara oynayanlar bekleyişte Uluslararası döviz piyasalannda Dotar sert paralar birbirleri karşısında önemli iniş çıkışlar göstermediler. (dövizalış) Haftanın en önemli özelliği alun borsalanndaki yoğun harekete karşıbk döviz piyasalarının aJtın fiyatlanndaki rekor yıikselişten etkilenmemesiydi. Genellikle dolann iniş çıkışlan altın fiyatlannı da aynı doğrultuda harekete yöneltirken, son 18 ayın en >Uksek değerine çıkan alun, dolann değeri uzerinde baskı yapamadı. Dolar hafta boyunca küçük iniş çıkışlar gösterirken, ABD'de perakende sauşlann aralık aymda yüzde 1.9'luk bir yükselme kaydetmesinden güç kazandı. A.ynca diğer ekonomik göstergelerin de olumlu beklenmesi, dolann ıstikrannı korumasında etkili oldu. Dolar hafta başında belli başlı paralar karşısında deger kaybetmekle beraber hafta ortasından itibaren genellikle yükseliş egilimı içinde oldu ve haftayı bir önceki haftanın değerlerinden daha yüksek kapattı. Uluslararası döviz piyasalanndakı hareketsizhğin bir nedeni de Beşler Grubu diye adlandınlan ABD, Fransa, F.Almanya, Ingütere ve Japonya maliye bakanlannın dolann geleceğini tartışmak üzere yapacaklan toplantıydı. Döviz piyasalan bu toplantının sonu58620 588^ # 582 30 58460 13 14 15 16 17 I I Bîzdeki sigorta ilanları ABD'de çıksa savcılık olaya el koyar "Ekoaomlde Diyalog"un bu haftaki konuğu, kendisini yakından tanıyanlann "Türktyt'dt sigortaabgm ptri" diye tammtadıklan Bedii Yazıcı. Türkiye'de daha önce gerçekleştirılen hayat sigortası uygulamalannın bizzat içinde butunan Bedii Yazıcı ile son günlerde günctUik kazanan ' 'özd emekUUk sigortası" diye rtklamı yapılan uygulamayı konuştuk. Sayın Yaacı, son günterde yofna reklan kanpanvatanyla göndeme getuüen "özel emeklilik sigortası", toplanda oMnkça flji gördü. Okarlannuzdan bu koouda tetefoalar alıyoraz. Pek çok Uşi yıpüan vaatleria ne aalama geldigini ögrtnmek istlyor. Siz nasıl d«geri«adiriyorsanuz bu koaoYAZICI önce şunu belirteyim ki bu tür sigortalann, hayat sigortalannın, bizde henüz anlaşılmamış bir temel özelligi var. Burada esas gaye evin ekmek kazanan rüknü, gelir sağlayan kişisi ölüne veya para kazanamaz hale gelirse geride kalanlar ne yapacak sorusuna cevap bulmakuı. Bu sorunun cevabını vennek için hayat sigortası olunur. Para biriktirmek bunun yan unsurudur, bunun kendi başına sigortayla ilgısi yoktur. Bu parayı muntazaman bankaya yatırırsanız daha fazia para geçer elinize. Otuz sene yaşayacaksanız bankaya 30 yü vadeh olarak yaunn parayı bakın 30 yılın sonunda ne oluyor. Ayda bin lirayı bir yıl yatınn bankaya ve ondan sonra hiçbir şey yatırmadan 30 yıl yüzde 6 gibi düşük bir faizle bankada tutun gene milyonlan bulur bu para... Oyıa slmdi bazı sigorta şirketleriece başlatılan uygalsmada hem bu aytık ödemeterin yıllarca sürmesi öngörnlüyor, btnı de bngunkü ytluek fatrierin devam edecegi varsayılıyor gaiiba, dejil ml efendim? YAZICI Evet, her sene ilave ediyorsunuz, kendi cebinizden Odüyorsunuz, senelik prim yatınyorsunuz. Binaenaleyh bu 30 senelik, 29 senelik, 28 senelik, 21 senelik vadeli mevduat gibi oluyor. Bugünkü faiz şartlanyla bunun hesabı yapılırsa, sürenin sonunda o vaat edilen yüksek rakamı alabileceksinu. Kotü olan şey, bu noktayı reklamlann şöyle bir kenannaa belirtiyorlar, "Butaakn ekoaonik şartlana devam ettigi farzedOerek dp balmuyorsaa, gei ortak olalım sentule. Kazananuon üçte biri senia olsua, üçte biri kurumlar vergisi olarak devkte gitıin, öçte biri de bizim olı ı ı " . Yani müşteriyle sigorta şirketi kâra yan yanya ortak oluyor. Bu da çok tuttu. 1973 senesine kadar 50 senede bütün şirketlerin gerçekleştirdiğı hayat sigortası tutan 9 milyar 763 milyon lira iken, Tam Hayat'ın yalnızca üç yıl içinde gerçekleştirdigi rakam 5 milyar 324 milyonu buldu. Bunda basın da bize çok yardımcı oldu. Yalnız biz bunu lanse ederken hiçbir zaman müşteriye, "kânnu su kadar olacak, şu kadar para alacaksn" demedik. Zaten bu kanunen yasaktı, agır cezayı gerektiren bir suçtu. Biz sadece dedik ki "gecen sene ortaklanmua kâr payı olarak fn kadar para dagıttık". Ulagay sordu, Bedii Yazıcı yanıtladv Bugün verilen sigorta ilanlarının bir köşesinde küçücük "bugünkü şartlann devamı halinde" ibaresi konup, gerçekleşmesi imkânsız vaatler yapılıyor. Bugünkü şartlann devam etmesi demek yüzde 4050 devalüasyon, yüzde 4050 faiz devam edecek demek. Eğer bu olacaksa yazık millete. Böyle bir memlekette 70 milyon sahibi olmanın hiçbir anlamı kalmaz. ketleri yatınmın çoğunu tahvile yapmışlar ve gelirin çogunu da oradan sağlamışlar. Demek ki, "bugüakii şartlann devanu" derken, banka faizlerinin, devlet tahvili gelirlerinin bugünkü düzeyini muhafaza etmesi kastedilıyor. Eğer bu olacaksa yazık millete. Böyle bir memlekette bundan 20 sene sonra, 30 sene sonra 30 milyon, 70 milyon sahibi olmanın hiçbir manası kalmaz. Her sene bu derece saün alma gücü kaybeden bir paramn 30 sene sonra ne hale gelecegi, rakamdan kaç sıfır atmak gerekeceği meydandadır... Sayın YazKi siz bu şartlar aitınd* "özel emeklilik sigortası" tlanlanndan etldlenen vatandaşlara ne tavsiye ediyorsunnz? YAZICI Bir kere şunu söyleyeyım ki bu çeşit bir ilan, bizim şimdi gazetelerde gördüğümüz çeşit bir ilan, Amenka'da hakikaten suçtur, sava hemen alır sizi ceza mahkemesine götürür. Onun için kımse böyle bir vaatte bulunamaz. Yann devlet tahvili faizleri, banka faizleri normal hadlere düştüğü zaman, bugün vaat edilen rakamlann yansını bile tutturamazsa sigorta şirketleri, halk bir daha sigortanın yanına yaklaşmaz. Aynca bizdeki ilanlarda sigortalının ölümü halinde ne vereceğini ilan edene rastladımz mı siz? Sadece bir tanesinin broşüründe var, o da küçük bir miktar. Onun için benim buradaki tavsiyem vatandaşlara degil bu işi murakabe etmekle, denetlemekle görevli olanlara olacak. Bizde sigortacılık en çok murakabeye Ubi tutulan bir çalışma dalıdır, saysak belki dokuz on teşekkül tarafından murakabe edilir. Bazen bir yangın sigortası priminde 5 lirahk hata yaptı diye bir sigorta şirketi aleyhine dava açıhr. Sigorta şirketleri için istenen cezaların hepsi de agır para cezası veya agır hapis cezasıdır. Falanca acenteye fazla komisyon vermişsiniz diye dava açarlar, gidersiniz ağır ceza mahkemesine. Kapıda yazar, birinci dava, Ahmet falanca, suçu katil; altında falanca ırza geçme suçundan, altında Bedii Yazıcı, 7397'den. Kim bilir 7397'nin sigorta şirketlerinin Murakabe Kanunu oldugunu. Bunlarla uğraşan murakabe teşkilatı çıkıp da bu kadar geniş surette, televizyonunda, gazetesinde yerine getirilmesi memleketin batması demek olan bir vaadı marifetmiş gibi ilan edenlere hiçbir ses çıkartamıyor. lşte bu olmaz. Bu nedenle benım tavsiyem halka değil hükümetedır. cunu bekledigi için önemli bir alışverişine tanık olunmadı. Dolar, Alman Markı karşısında 2.45 ile 2.47 değerleri arasında oynarken, haftanın son gunünde New York'taki değen 2.46 oldu. tngiliz Sterüni bir önceki haftanın kapanış değeri olan 1.45 dolardan, cuma günü 1.43 dolara kadar geriledi. Dolar, Japon parası karşısında da 202 yen üzerinden işlem gördü. Dış pıyasalardaki bu gelişme karşısında dolann Türk Lirası değeri de 410 kuruş ytlkseldi. Serbest piyasada ise dolar 608 liradan satıkü. Para biriktirmek için sigorta olmaya gerek yoktur. Bugün sigortaya yatıracağınız parayı muntazaman bankaya yatırırsanız, yirmi yıl, otuz yıl sonra daha fazla para geçer elinize. Sigorta, para biriktirmenin yani sıra size bir güvence sağlıyorsa, ölüm halinde geride kalanlara bir güvence sağlıyorsa sigortadır. < Gerçekleşmiş bir şeyi soyledik, "30 jeoe sonra şn kadar para alacaksn" demedik. Yani yalnızca kann üçte birini dagıtmayı taahnat ettiniz... YAZICI Evet, bunu da eline nakit olarak vermedik, sigortasını o miktarda çoğalttık. Bu çok tuttu. Bir müddet evvel Yapı Kredi Bankası ile Halk Sigorta "yasam sigortası" diye bir şey yaptılar, o da bir saman alevi gibi parladı ama kısa sürdü. Şimdi şunu iyi bilmek lazım: Sigortacılıkta satılan şey emniyettir, teminatür. Ben bunu ders verirken de söylerdim, sigortacının ışportasında temınattan başka bir mal yoktur, gerısi şekilden ibarettir. Bir şey söz verir de yapamazsanız veya yapamayacağınız anlaşılırsa, bu so Gecen hafta altın hem dış borsalarda, hem de ıçende rekorlar kırdı. Dış borsalarda altın fıyatlan tek bir gün için rekor sayılabilecek düzeyde 15 dolara varan artış gösterirken, içerde de Cumhuriyet altını bir günde 2 bin lira deger kazandı. Uluslararası alanda siyasaJ gerginligin yarattığı hava içinde altın fıyatlan son 18 ayın en yüksek değerlerine ulaşanüc 365 dolara kadar fırladı. Altın fiyatlanndaki yükselişin temel nedenlerinden biri sıyasal gerginlik ortamında yatırımlar için en güvenceli bir araç olmasıydı. Bu dunımuna bir de petrol zengini Araplarla Japonlann, altına yönefanderi eklenince, dış borsalarda altının yükselişine uygun zemin oluştu. Borsalarda "san maden" üzerine oynayan spekülatörler, büyük kârlar elde ettiler. Altının rekor tırmamşı cuma günü dunıldu ve Londra borsasında perşembe günkü 361.5 dolarlık değerinden 353.5 dolara geriledi. Avrupa borsalanndaki gerilemeye karşın en son kapanan Wall Street borsasında 357 dotarda kaldı. Altın fıyatlan dış borsalarda son 18 ayın en yüksek değerine tırmanırken, Kapalıçarşf da Cumhuriyet, Reşat ve Altının rekorlar haftası 48 500 46.300 44.100 ı Cumhuriyet Altını 13 1 4 0c* 15 « 17 18 kulçe altın fıyatlan da tarihin en ust degerlerine ulaştı. Reşat altınının satış fiyatı 50 bin liraya fırlarken, Cumhuriyet altını da 46 bin 500 liraya çıktı. 24 ayar kulçenin gramı da perşembe günü 7 bin lirayı aşmasına karşın dün Kapalıçarşı'da 6950 liradan işlem gördü. Cumhuriyet altını da 46 bin liraya kadar geriledi. Bugün bizde acentesine fazla komisyon ödeyen bir sigorta şirketinin yöneticisi, katil ve ırza tecavüz suçu işleyenlerle birlikte ağır cezaya giderken, yerine geîirilmesi memleketin batmasıyla mümkün olabilecek vaatleri marifetmiş gibi ilan edenlere engel olunmaması gariptir. besapUnouştır" diye kuçucük yazıyor. Yani 30 sene süreyle Türkiye'de yüzde 40 yüzde 50 enflasyon ve devalüasyon olacak, yüzde 40 yüzde 50 net banka faizi veya devlet tahvili geliri olacak. Bunu düşünmek, 30 sene sonra ele geçecek olan paranın da bugünkünden kıymetsiz olacagını kabu! etmektir. Binaenaleyh, bugün 10 bin lira ne alıyorsa 30 sene sonraki milyon lira da onu alacak. Efendim, dunyadaki nygulamalarda hayat dgociaa olarak dejfl de böyte "özel emeklilik sigortası" diye takdim edUen aygulamalar var an? YAZICI Buradaki temel gaye yaunlan bir paranın hayat boyunca faizini almaktır. ölüm ihümallerine göre hesaplamr, erken ölürseniz sigorta şirketi kârlı çıkar, uzun yaşarsanu sigorta şirketi zarara ugrar. Bir de benim büdiğim ve uyguladığım, hem muayyen bir sttre sonra belirli bir kapitali elde etmek, hem de ölüm halinde aileyi korumak için geliştirilmiş bir sistem var. Amenka'da gelişürilen bu sistemi çok seneler evvel biz de latbik ettik ve çok rağbet gördü... Tiırkiye'de bangi sigorta şirketi ne zaman yapü bu nygulanayı? Bu sistemi birez acıkiayabilir misiBiz? YAZICI Bunu Türkiye'de 195060 yülan arasında Genel Sigorta uyguladı.Bunu bir bankayla birlikte uyguladık biz. Sistem şöyle: Mesela siz dıyorsunuz ki ben 10 senede 50 bin lira bırikürecegim. O zamarun parasıyla 10 senede 50 bin birikürirsem çolugum çocuğum rahat eder. Aşağı yukan bugünün 50 milyonu. Her ay şu kadar para yatınrsam bankaya, faiziyle beraber 10 sene sonra 50 milyon lira eder. Ve bu 10 sene dolmadan ölürsem, çolu&um çocuğum ihüyacı olan bu 50 milyon lirayı, yahut o zamarun parasıyla 50 bin lirayı nerden temin eder? tşte bu aradaki farkı sigorta şirketi garanti edüyor, diyor ki, "efer sen bedefiae, sectigin hedeflne varamadan vefit edenen, bankanın verecegiyle bedefin arasuıdaki farkı ben öderim, dgortaa öder sana". Bu sigortayı da banka bedava venyor. Sigonacı bankaya satıyor o da müşterisine veriyor. Piyango falan değil... TÜRKIYE ŞÎŞE w CAM E\BRIKALARI A.Ş. ELEMANLARARI\DR. Topluluğumuz Pazarlama Şirketlerinin birinde kurulmakta olan "Teknik Müşteri Hizmetleri Servisinde"görevlendirilmek üzere; "Uzm4»' Elemanlar ve bir Teknisyen aranmaktadır. Çukobirtik'ten üreticiye 5.5 milyar ADANA, (Cumhuriyet Giiney Üleri Bürosu) Çukobirlik, parmık üreticisine olan 10 milyar lira borcunun 5.5 milyarlık bölümünü salı gününden itibaren ödemeye başlıyor. Borcun ödenmesi için gereksinim duyulan parayı sağlamak üzere hafta içinde Ankara'ya giden Çukobirlik Genel/Müdürü Özger Aygar, Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, birlik emrine 5.5 milyar lira tahsis edildiğini bildirdi. Yann Ziraat Bankası'na aktanlacak olan bu paranın birliğe bağlı kooperatiflere salı günü ulaşacağını söyleyen Genel Müdür Aygar, "Alacaklı ortaklannııza aynı gün odemelere geçeceğiz. 5.5 milyar liranın dağıtımı 10 gün içerisinde tamamlanır" dedi. Özger Aygar, 5.5 milyar liranın dağıtımından sonra birliğin üreticiye 4.5 milyar lira borcu kalacağını da açıkladı. ON KOSULLÂR ıTEKNİSYEN Aranan elemanların 35 yaşından genç Universite ya da Yüksek Okul mezunu Konularında en az 2 yıl deneyimli İngilizce ya da Almanca bilmeleri ve erkek adayların askerlik hizmetini yapmış olmaları gereklidir. Ön koşulları uygun bulunmayan başvurular geri gönderilecektir. • • • • ÇOK ÜCRET, AZ tŞ Japon işçbün şirketine sadakati aıaltyor. TERCIH NEDENLERI (TEKNİSYEN HARİÇ) Yüksek lisans (master ) yapmış olmak ve/veya Yüksek öğrenimini yurtdışında yapmış olmak Kısa süreli ancak sık seyahatlere engeli bulunmamak Değişik imalat/fabrika iş ortamlarında çalışabilmek Cam ya da gıda imalat sanayilerinde deneyimli olmak tercih nedeni olacaktır. Dtinyanın en sadık işçileri Japonlar değil Isveçliler Yapılan bir araştırma çalıştıkları şirkete en fazla bağlıhk duyanların Isveçliler oldugunu ortaya koydu. Ekonomi Servisi "Dunyanın en sadık işçileri hangi ülkenin işçileridir" diye sorulunca akla hep Japonlar gelir. Bugune kadar birçok işletmecilik ve yoneticilik kitaplarında da Japon işçüerin tum dünya ülkeleri arasında şirketlerine en güçlü sadakati gösterdiğine ve bu ulkenin ekonomide başardığı mucizenin işçilerin sadakatlerı sayesinde gerçekleştiğine inanılır. Japan Economic Journal gazetesinde yer alan bir araştırmanın sonuçlan, şimdiye kadar inanılan bu diışünceye ters bir eğilimi ortaya çıkardı. Japonya'nın 670 bin üyeye sahip Elekrik Makineleri Işçi Sendikaları Federasyonu tarafından 10 ulkede toplam 11 bin sanayi işçisi uzerinde yapılan araştırma, çaüştıklan şırketlere en sadık işçilerin İsveçliler olduğu iddia ediyor. Araştırmanın sonuçlanna göre Japon işçiler sadakat derecelemesinde dördüncü sırada geliyor. Araştırma kapsamına Japonya'nın yani sıra, lsveç, F. Almanya, Ingiltere, Fransa, îtalya, Macaristan, Polonya, Hong Kong ve Yugoslavya'daki sanayi işçileri girdi. 1 KAPAK/KAPATMA SISTEMLERI UZMANI(1 Kişi) • Ozellikle gıda kapları (kavanoz) kapak tip ve kapatma yöntemlerini bilen • Gıda ambalajı kapak ve kapatma sorunlarına araştırma yapacak ve çözüm getirecek düzeyde bilgili • Endüstri, Kimya ya da Makine Mühendisleri 130 milyon marklık proje kredisi ANKARA, (ANKA) OECD nezdinde Federal Almanya'dan sağlanan 130 milyon mark tutarındaki proje kredisi ile ilgili anlaşma Bakanlar Kurulu'nca onaylandı. Dünkü Resmi Gazete'de yer alan anlaşma metnine göre, söz konusu kredi dört ayn projenin gerçekleştirilmesinde kullarulacak. Buna göre, kredinin 34 milyon marklık kısmı Ankara içme suyu boru ve fittinglerinin finansmanı, 60 milyon marklık bölümü Çayırhan santrahndaki kükürtten arıtma tesisinin finansmanı için, 22 milyon 500 bin markı da Batman hidroelektrik santrah elektromekanik teçhizatının kısmi finansmanı için kullanılacak. Kredinin 13 milyon 500 bin mark tutarındaki bölümü ise DSl'nin inşaat makineleri sağlamasının finanmamnda kullanılacak. Bizim daha önce Türkiye'de de uyguladığımız sistemde bir banka para yatıran müşterisini aynca sigorta ediyordu. Adam 10 yıl sonra belli bir paraya sahip olmak için bankaya para yatırıyor, bu süre dolmadan ölürse arada kalan boşluğu sigorta şirketi kapatıyordu. Bu gerçek bir güvenceydi ve bu sistem çok tutuldu. Aynı şekilde kâr payı verme sistemi de yoğun ilgi gördü. Banka möşterisioe veriyor yani... YAZICI Banka müşterisine teminat veriyor. Bu teminatı sigorta poliçesi olarak tasarruf karnesine iliştiriyor. Şimdı senin gayen 10 senede 50 bin lira toplamak. Eğer 5 bini toplamışken ölürsen, S bini bankadan, 45 bini sigortadan olmak üzere ben gene sana 50 bin lirayı verecejim diyor. Bu hakikaten bir sigortadır, hem de tasarnıftur. Ama bunun ücretini banka 6dediği için azami faiz Uzerinde faiz vennek manasına gelir, bunu yapamazsıni2 dediler. Gittik munakaşa ettik. tkna edemedik. SonuçU hif u>gulanmadı nu? YAZICI Uyguladık. Çok tuttu. Sonra yasak ettiler, kapadık. Halbuki kaUlın açısından gerçekten güvence saglayan bir sisteın... YAZICI Hem güvence sağlayan bir sey, hem katılımı teşvik eden bir şey, tasamıfu teşvik eden bir sey. tsmi üstünde, sigorta bir riskin karşılığıdır, para biriktirmek değildir sigorta. Biriktirebileceğiniz parayı tahakkuk ettirmeden ölme riski meydana gelirse o riski bertaraf eder. Tabii manevi kayıtları, acıyı sigortayla bertaraf edemezsiniz. Ama mali kayıplan, mali rizikolan sigortayla bertaraf edebilirsiniz. Bu oydu. Bunu şey yapmadılar. Sonra düşündük, hayat sigortası paranın kıyrnet kaybetmesıyle aıüamını kaybediyor. Bu sefer ücretliler için bir artan sigona şekli tatbike koyduk. Şöyle ki, sigortalının teminatı, maaşının muayyen bir emsali olarak, bir katsayısı olarak çogalıyor. Maaş ne de olsa artıyor, enflasyonun biraz arkasında da gitse, lam bulmasa bile biraz takip ediyor onu. Yani bir ölçüdür. Bunu tatbike koyduk ve çok muvaffak olduk. Şirketin üçüncü senesiydi zannediyorum, Türkiye'de yapılan bütün sigortalarm yüzde 35'üıi Genel Sigorta yapmış oldu. Yalnız o sene degil, o tarihe kadar yapılmış bütün hayat sigortalannın yüzde 35'ini Genel Sigorta yapmış oldu. Sonra bu Sosyal Sigortalar falan çıktı, onlar ilgıyi biraz azalttı. Halbuki aslında çoğaltması lazımdı... Halkta bir sigorta duyarlılığı yaratarak çoğaltması lazımdı... Bunun dışında aygulamalar oldu nu Türkiye'de? YAZICI Ben daha sonra Tam Sigorta şirketine geçtim ve orada ilk defa kâr payı dağıtan bir hayat sigortası lanse ettik, ama böyle farazı rakamlarla farazi vaatlerle degil. Dedik ki, "sen bugünkii parayla bize yatıracak•n, bİ2 20 sene sonraki parayla sana geri verecegiz? Biz bunu bu arada gayri menkule, sanayi hisselerine yatıracagu, bnnun dejeri yükseiecek. Ama biz n u gene 20 sene önce tespil eLatş oldutumuz miktan verecegiz. Bunu ca 2 DOLUM SİSTEMLERİ UZMANI (1 Kişi) • Gıda Teknolojrsi Mühendisliği, Kimya Mühendisliği ya da Tarım Mühendisliği dallarından mezun • Gıda sanayiinde (ozellikle reçel, zeytin, turşu ve konserve) sıcak/soğuk dolum tip ve yöntemlerini bilen • Gıda işleme konusunda orta ölçekli tarımsanayıine danışmanlık yapabilecek düzeyde bilgili. Beşler Grubu toplandı Dolcnn 1986'daki kaderi Londra'da görüşülmeye başlandı. Ekonomi Servisi Sanayileşmiş Batılı beş ülkenin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları "dolann 1986'daki kaderini" belirlemek üzere dün lngiltere'nin başkcnti Londra'da bir araya geldiler. tki gun surecek toplantıiar özel olduğu için toplantılann sonunda ortak bir bildiri yayımlanması beklenmiyor. Ingiltere Maliye Bakanı Nigel Lawson göruşmeleri "ozel ve gayri resmi" olarak niteleyerek toplantının sonucunda basın bildirisi yayımlanmasının olası olmadığını söyledi. Ingiliz yerel haber ajansı Press Association Londra'daki ismini açıklamadıgı yetkililere dayanarak verdiği haberde toplantıda önemli birtakım kararlara vanlmayacağını, faiz oranları, sert paraların birbirleri karşısındakipariteleri ve ekonomik büyemeye ilişkin görüşlerin genel bir değertendirümebinin yapılacağını öne sürdü. Aynca geçen yıl 22 eylülde başlatılan "doları dizginleme operasyonu"nun da geldiği nokıa tamşılacak. Toplantının dunya borsalarının kapalı olduğu günlere rastgetirilmesi dikkatleri daha da yoğunlaştırdı. Nitekim bazı yorumcular toplantıda uluslararası finans piyasalannda ortaklaşa faiz oranlarının aşağı çekilmesi karannın çıkmasımn bile döviz piyasalan uzerinde derin etki yapacağını iddia ediyorlar. Böyle bir kararın ilk etkisinin en erken açılan Tokyo ve Hong Kong borsalarına yansıyacağı kaydedilivor. 3 ENDÜSTRİ TASARIMCISI (1 Kişi) • Cam kaplar ya da ambalaj kapları tasarımında deneyimli • Müşteri gereksinimlerini imalatta uygulanabilir tasarımlara çevırebılen • Yaratıcı ve estrtık yönü kuvvetlı tasarım uzmanı 4 SANAYİ MÜHENDİSİ (1 KİŞİ) • I.T.L., O D.T.L.. B.U veya yurtdışında eşdeğer bir öğretim kurumundan ınczun. • İvı derecede Ingılı^ce bilen 35 yaşında, • Askerliğini yapmış Sanayi Mühendisi aranmaktadır. AYRICA Mevduat ve kredi artış oranı yüzde 55 5 DOLUM HATTI TEKNİSYENİ (1 Kişi) • En az meslek lisesi ya da teknik okul mezunu • Şişe ve sınai kap kapatma/dolum hatlarında ("ıilen en az 2 yıl deneyimli Teknisyen • Istekhlenn. başvurdukları uzmanlık dalını belinerek, kısa özgeçmişlerini bir fotoğraf ıle birlikte en gcç 3 Şubat 1986 t;uıhine kadar Personel Müdürlüğü Posta Kutusu 175 Beşiktaş/ISTANBUL adrcsınf lîöndermelcn rıca olunur. C)n koşullara uyıfun tum Ija^vurular gızlı (ululacak, ydnıtlana<ak \c uyı^ın İHilunan •ul<ıylarla (föru^me yapılataktır. TürkSuudi holdinginin hîssesi 25 bin dolar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Ekonomi Servisi Turkiye ile Suudı Arabisıan'da ya da uçuncu ülkelerde yatırımlar yapmak üzere oluşturulan TurkSuudi yatınm holdinginin, gelecek hafta tstanbul'da yapılacak toplantılarda son şeklini alacağı açıklandı. Türkiye Odaiar ve Borsalar Birlıği Başkan Vekili Ali Coşkun, yaptığı açıklamada, holdinge son şeklini vermek uzere bir Suudi heyetinin 21 ocakta Istanbul'a geleceğini bıldirdi. Coşkun'un verdiği bilgiye göre, 500 milyon dolar sermayeyle kurulacak holding, kuruluşun Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra hisse senetlerinin satışına başlayacak. Bir hissenin değeri 25 bin dolar olarak belırlendi. ANKARA, (a.a.) Merkez Bankası verilerine göre, 1985 yılında toplam mevduat ve krediler aynı oranda arttı. 1984 yılmda 2 trilyon 793.7 milyar lira düzeyinde gerçekleşen kredi kullanımı, 1985 yıl sonu itibariyle yüzde 55.6 oranında bir artış gosterdi. Yıl sonunda toplam kredi miktan 4 trilyon 348.3 milyar liraya ulaştı. Yine, 1984 yıIında 4 trilyon 710.5 düzeyinde oluşan toplam mevduat miktan 1985 yılında yüzde 55.6 oranındaki bir artışla 7 trilyon 327.2 milyar lira düzeyine erişti. 1985 yılında mevduat ve kredi miktarİarındaki yüzde 55.6 oranındaki artış, son üç yılın en yüksek rakamını oluşturuyor.