Katalog

5 AĞUSTOS 1985 DIŞ HABERLER CUMHURtYET/3 Suriye, ateş puskuruyor: Ozetle Güney Afrika'da ırkçılığa karşı mücadelede siyahların son kararı "İran, ABD'den hâlâ silah a/ıyor" Yaklaşık beş yıl once rehineler bunalımından sonra ABD'nin tran 'a karşı uygulamaya başladığı ambargoya rağmen, Tahran'ın Birleşık Amerika dan bu sure içınde silah almaya devam ettiği one süruldu. "Los Angeles Times'' gazetesi, federal yetkililere dayandırdığı haberinde, ABD 'den alınan ve 5 yıldır suren IranIrak savasında kullanılan silahlann gerek ABD Savunma Bakanhğı, gerekse ozel silah kurukışlan stoklanndan gonderildiğim iddia etti. (a.a.) Madenlerde genel grev ha tutukladı Böylece ülkede olağanustu hal ılanından bu yana tutuklananların sayısı 1400 e ulaştı Barkeul Pretona'da poüs kaynakları öncekı gun yenı gösten, taslama ve yağmalama olayları meydana geldığını açıkladılar Sıyah maden ışçılerı sendıkasının 24 ağustostan ıtıbaren grev kararı almasının Guney Afrıka ekonomısıne ağır bır darbe ındıreceğı belırtılıyor Bılındığı gıbı Guney Afrıka'nın zengmlığının önemlı bölümü altın ve dığer madenlerden kaynaklanıyor Sendıkanın sözcusu Bayan Manoko Nchwe, AP muhabırı Ulusal Maden îşçileri Sendikası, grevin 24 ağustostan itibaren başlayacağım açıkladı. JOHANNESBURG, (AP) Güney Afnka'da huzursuzluk sürerken, Ulusal Maden Îşçileri Sendikası öncekı gece yaptığı toplantıda ülkedekı tum madenlerde 24 ağustostan ıtıbaren genel grev karan aJdı Irkçı rejımın polısı ıse öncekı gun 15 sıyahı da ABDMısır manevrası ABD'deki korkunç uçak kazasının nedeni tartışılıyor Bvieşık Amenka'nm Ortadoğu'da gerçekleştırdığı asken tatbıkatlann en buyuğu Mısır 'da başladı. Mısır bırtiklenyle ortak yürutulen tatbikata 9 bin Amerikan askeri katıhyor. (ANKA) 131 kişinin katiü rüsgâr TEXAS, WASHI>GTOM, (AP) ABD'de ıç hat seferı yapmaktayken öncekı gün Dallas'ın Fort Worth Havaalanı'na düşen ve 131 kışının ölumune yol açan kazanın meydana gelış nedenı araştırıhyor Washıngton'da Sıvıl Havacüık Daıresı yetkılılen, ruzgânn anı olarak hız ve yön değıştırdığı zamanlarda, havadakı uçaklara guvenhk uyansı yapıbp yapılmadığının araştınlmasını ıstedıler. Federal Havacüık Daıresı yetkılılen ıse, kazaya ruzgânn anı yön değışıklığının mı yoksa yıldırım çarpmasının mı yol açtığının henuz belırlenemedığını belırttıler Bazı uzmanlar, ruzgânn anı olarak yön değıştırmesının yarattığı anı hava boşluğu nedenıyle Delta uçağının zamanından erken kapaklanmış olabıleceğı goruşunü dıle getırıyorlar ABD'de son 20 yü içınde meydana gelen uçak kazalarından 16'sına rüzgânn am yön değışıklığa yol açtı Delta uçağında bulunan 162 kışıden kurtulan 31 kışının uçunün mürettebattan, 28'ının de yolcu olduğu bıldınldı Yaklasık 300 bin kisinin olumuyle sonuçlanan atom botnbasınuı atılışinın 40. yüdonumu dolayısıyla, ABD'nin başkenti fVashington'da on binlerce kisi 24 kuometre uzunluğunda bır halka oluşturarak, silahianma yanşını protesto ettüer. Jay Slusher: Kazadan kurtuldu. Washington 'da barış gösterisi ne telefonda yaptığı açıklamada, "Bu grev, ulke taribinin en onemli grevı olacaktır" dedı Grev karannın, cumartesı ge cesı toplanan 500 delegenın oy bırlığı de alındığı bildınldı Gözlemcıler grev kararınm, ulkede aylardır sıyah halkın göstenlennı bastırmaya çabalayan ırkçı azınlık yönetımı ıçın yenı bır darbe oluşturduğunu belırtıyorlar Güney Afnka'da altın, platın, elmas ve kömür madenlennde çalışan 550 bin sıyahın 230 bınının Ulusal Maden Işçılen Sendikası' na üye olduğu bıldırılıyor Ancak sendıka sözcusu Bayan Manoko \cbwe, AP muhabınne yaptığı açıklamada sendıkaya uye olmayan siyahların da grev kararını destekledığını söyledı Bayan Manoko şöyle dedı "Eminiz ki, greve tum siyah işçiler katılacaktır Bız kendımizı bu ülkedekı 550 bin siyab maden işcisinın luraunun temsikisı olarak goruyoruz." Sendıka ıle hukümet arasındakı ucret konusundakı pazarhklar bır suredır çıkmaza gırmış, sendıka hukümetın önerdığı "o 10 zammı çok az bularak reddetmıştı. Arap ZirvesVne katüacak hainleri cesalanduncağız ŞAM, (THA) Suriye, bu hafta Fas'ın Kazablanka kentınde yapılacak Olağanustu Arap Zırvesı'ne kaalacak ulkelere sert bır dılle çatarak, "Zirveye katılacak hainleri cezalandıracagız" dedı Hukümetın resmı ya>ın orga nı "Tişnn" gazetesi, Suudı Ara bıstan Kralı Fahd'ın butun gınşımlenne karsın, Surıye'nın zırveyı boykot etme kararından vazgeçmeyeceğını bıldırdı "Tışnn", bırıncı sayfadan verdığı yorum habennde, zırvenın toplanması çağrısı yapan Fas Kralı 2 Hasan, Urdun Kralı Huseym ve Fılıstın Kurtuluş örgutü lıderı Yaser Arafat'ı sert bır dılle eleştırdı Gazete, zırveye katılacak dığer lıderlerın, "Teslimi\etçılıklennı gızleraeye çalışan bozguncular" olduğunu öne surerek, "Sunye »rveyle ya da sonuçlanyla ılgılenmeyecek. Bu 'hainlenn' nasıl cezalandınlacağını bıliyoruz" dedıSuudı Arabıstan Kralı Fahd1 ın geçen gunlerde Suriye Devlet Başkanı Hafız Esadla bır telefon görüşmesı yaparak, kendısını zırveye katılma konusunda ıkna etmeye çalıştığı bıldırılmıştı POLTnKADA SORUIVLAR ERGUTV BALO Tarihin Çarklan Güney Afrıka hakkında yazdığımız "Siyahların Isyanı" başlıklı yazı Sayın Melıh Cevdet Anday'ın aklına bazı soruların takılmasına yol açmış Melıh Cevdet, kendıne ozgu yalın ve akıcı uslubu ıle aklına takılan sorunları ve bazı kuşkulannı "Çarklar" başlıklı yazısında dıle getırmış Once şunu belırtmek ısterız kı, Melıh Cevdet gıbı, Turkıye1 nın edebıyat tarıhınde yerını almış, duşun yaşamına ımzasını atmış bır yazann, yazımızı dıkkatle okuyarak ona cevap vermesı, ya da yorum getırmesı, bızım ıçın meslek yaşantımızın en değerlı odullerınden bırıdır Melıh Cevdet'ı sadece Turk edebıyatındakı parlak yerınden ötürü anımsamak, sanırız ona karşı haksızlık etmek olur Melıh Cevdet'ın, Turk duşun yaşamına en az, edebıyattakı katkısı kadar onemli bır katkısı daha vardır kı, o da fıkır ozgurluğunu, bağımsız duşunceyı savunması, dogmalara, kolay formullere hıçbır zaman rağbet etmemesıdır Sayın ustadımız, kışılığmm bu yanını bıze verdığı yanıtta da belırgın bıçımde ortaya koyuyor Şoyle dıyor Melıh Cevdet "Gerçı bız, bütün g&çmış çağları ılencı styasalar ve uygulamalarla karakterlendırmek ıstıyoruz, hakkımızdır, ama tarıh çarklarının da bu karakterde olduğunu savunmak, mıstık bır ınancı da yanında getınr dıye korkanm Tarıhm bu tür yorumu, onun ınsan dışı bır güç olduğu yanılgısına yol açabılır ve bu yüzden bızı tembellığe duşürebılır" Sayın Melıh Cevdet'ın bu gorüşune yuzde yuz katılıyoruz. Ancak ortada bır yanlış anlama olduğu anlaşılıyor Belkı de bız, ne demek ıstedığımızı yeterınce açıklıkla ıfade edemedık Bız, ırkçı Guney Afrıka rejımı ıçın "bır an gelırkı, tanhın çarklannı genye çevırmek olanaksızlaşır" derken, tarıhı ınsandan soyutlamadıgımız gıbı, onun çarklarının hep ılerıye gıttığını de savunmadık Hele tarıhe mıstık bır ınançla, ınsan dışı bır guç olarak bakmak, aklımızdan bıle geçmedı Geçmedı, çünku tarıhı yapanın ınsan olduğuna, tanhın kıtleler tarafından yapıldığına ınanıyomz Aksını ıddıa etmek, metafızık goruşun savunuculuğunu yapmak olurdu "Bır an gehr kı, tanhm çarklannı genye çevırmek olanaksızlaşır" derken, kıtlelerın süreklı baskı altında tutulamayacağım, baskının antı tezını de bırlıkte getıreceğını ve sonunda er geç yenı bır sentezın geleceğını soylemek ıstemıştık Tarıhın gelışme öykusu bır anlamda onun çarklannı gerıye çevırmek, ya da statukoyu surdurmek ısteyen guçlerle, ılerıye grtmek ısteyen güçler arasındakı mücadele değıl mıdır' Marks bu olguyu değışık bıçımde ıfade ederek, "Toplumların tarıhı, sınıf mucadelelerının tarıhıdır" demıştı Pekı, tarıhın çarkları hep ılerıye mı gıder? Ne münasebef Toplumların tarıhsel gelışme surecınde duraksamalar, hatta gerıye grtmeler olur Spartakus'un ısyanı kanla boğulmuş, kolecılık en acımasız bıçımde devam etmıştı Ama o kolecılık yuzunden Roma Imparatorluğu, uretkenlığını ve yaratıcılığını gelıştıremeyerek çokmuştu Parıs Komunu ayaklanmasında 1871 de 30 bin ışçı boğazlanmıştı Roma Imparatorluğu'nun yıkılmasından sonra ıse, hemen daha ılerı bır üretım bıçımı kurulamamış ve Avrupa karanlık bır donemden geçmıştı Ancak gunumuzde ne Roma Imparatorluğu var, ne de ışçılerı sıçan gıbı olduren ya da öldurebılen Fransız burjuvazısı Tarıh, o kadar uzun bır sureç kı Bu sureç içınde kuşkusuz her şey her zaman lyıye gıtmıyor Ama her şey süreklı değışıp, gelışıyor Bız, ırkçı Guney Afrıka rejımının de, bu değışme ve gelışme surecının dışında çok uzun sure kalabılecegıne ınanmıyoruz Irkçı Guney Afrıka re)imı de zaman surecınde, değışecektır Değışmek zorunda kalacaktır Tarıhın çarkları hep lyıden, ılerıden yana ışledığınden m ı 7 Hayır Ama, kıtlelerı süreklı baskı altında tutmak olanaksız olduğundan, baskının kendı antı tezını de bırlıkte getırdığırtden öturu Dığer ırkçı ulke Rodezya (Zımbabve), bu değışme sürecının dışında kalabıldı m ı ' Guney Afrika'da değışıklık nasıl gerçekleşır"? Bılemıyoruz Ancak değışıklığın er geç gelecegıne ılışkın belırtıler gorulmeye başlamıştır Başbakan Botha, geçen yıl spor karşılaşmalan ıle bazı otel ve lokantalarda ırk ayrımını kaldırmıştır Evet bunlar sıyahları uyutmaya yönelık gostermelık reformlardır Ama unutmamalı kı, bundan bırkaç yıl once, ırkçı rejım, gostermelık reform yapmaya bıle gerek duymuyordu Şımdı ıse kendınden o kadar emın değıldır Pretorıa, ulkede 1960'takı Sharpevılle olaylanndan bu yana ılk kez olağanustu durum ılan etmek zorunda kalmıştır Bu gelışmeler, tarıhın çarkları "ılencı karakterde" olduğu ıçın mı meydana gelıyor? Hayır Sıyah halk, kanını dökup mücadele ettığı ıçın Bız "bır an gehr tarıhın çarklan genye çevrılemez" derken, bu olguyu anlatmak ıstemıştık Bır an gehr azınlık dıktatorluklerı, kıtlelerı artık boğamaz ve patlamalan engelleyemezler demek ıstemıştık Kaldı kı, Güney Afrıka'nın zengmlığının maddı temellerı de sarsılmaktadır Irkçı rejımın zengmlığının ıkı buyuk temelı siyahların sağladığı ucuz ışgucu ıle yabancı sermayedır Yabancı sermayenın boyiesıne karışık bır ortama bundan sonra artık ne olçude geleceğı tartışma konusudur Irkçı rejım herhalde sıyahları da artık çok kolay çalıştıramayacaktır Nıtekım, Zencılerın buyuk grevler planladığına ılışkın haberler gelmektedır Bu noktada şoyle bır soru yöneltılebılır General Franco, Ispanya'da faşızmı 40 yıl surdürdu Olmese ıdı, daha da surdurecektı? Guney Afrıka bu duzenı neden surdüremesın1' Unutmamalı kı, Franco, guçlu bır orta sınıf yaratmıştı Ispan ya'da Franco dönemındekı ki'tuplaşma, Guney Afrıka'dakı ka dar sert değıldı Orta sınıf buyuk çalkantılarda tampon gorevın görmuştu Guney Afrika'da ıse boyle bır tampon yoktur Ancak hemen belırtelım kı, bu, ırkçı rejımın kolayca yıkılacağı ya da hemen tavıze yanaşacağı anlamına gelmez Mücadele uzun ve kanlı olacaktır Ama Guney Afrıka ıçın tarıhın çarklannı gerı çevırmek, ya da bu deyım yanlış çağrışım yaptığı ıçın dığer bır şekılde ıfade edelım, 24 mılyon sıyahı tam bır baskı altında tutmak, herhalde gıderek zorlaşacaktır Sayın Melıh Cevdet, ırkçılığın bu çağda doğduğunu söyluyor Doğrudur Ama Iran'da Şah rejımı, ya da Nıkaragua'da Somoza yönetımı de bu çağda doğmuşlardı Ikı rejım de, içınde bulundukları toplumlarda kıtlelerın ozlemlen ıle çelışkıye dLŞtuler ve ıkı toplumda da yenı sentezler doğdu Guney Afrıka1 da da er geç yenı bır sentez oluşabıleceğını düşunmek, tarıhın lyıden, ılerıcıden ve ahlaklıdan yana olduğuna ınanmak anlamına gelmez kı Sadece doğada her şeyın süreklı bır değışme gelışme ve hareket halınde olduğu yolundakı ınancı ıfade eder Melıh Cevdet, "Hayatlarından başka kaybedecek bırşeylerı kalmayan kıtlelen kaba kuvvetle bastırmanın çok guç, hatta olanaksız olduğu" yolundakı yargımızı da kuşku ıle karşılıyor Haklıdır Yaşam her şeye rağmen o kadar önemlı kı, ınsanlar ondan kolay vazgeçemıyorlar Ama bazen vazgeçtıklerıne ılışkın örnekler de bulunabılır Iran'da halk, Şah'ın tankları karşısında binlerce olu vermıştı Bu halkın gerçı koyu bır dınsel ınançla ölume atıldığı soylenebılır Ya Vıetnam'da Amerıkalılara karşı ıntıhar saldırıları duzenleyen Vıetkong"? Komunde Versaılles bırlıklerı karştsında olunceye kadar savaşan Pans halkı' Kaldı kı Guney Afnka'da bu süreç sanırız başlamıştır bıle Karışıklıklarda şımdıye dek 500'den çok sıyah öldü Bunlar ırkçı rejıme meydan okuyarak olduler Rejım gösterıyi yasakladı, buna rağmen gosterı yapıp vuruldular Rejım polıs arabalarına saldırıyı yasakladı buna rağmen lepeden tırnağa sılahlı polıs arabalarını taşladılar ve ölduruldüler. Yanı Sayın Melıh Cevdet'ın deyımı ıle "Hayatlarını beyaz hükumetın başına çaldılar " "Siyahların Isyanı" başlıklı yazımız bazı goruşlerımızı herhalde yeterınce açıklıkla ıfade edemedığımızden yanlış anlamaya yol açmış ve Sayın Melıh Cevdet, o yazımıza yanıt verme gereğını duyarak dogmatızme karşı ne denlı duyarlı olduğunu gostermıştır Bu ıse, bazı çevrelerde hâlâ klışelerın, kalıpların ve kolay formullerın geçerlı olduğu Turkıye'mızde çok onemli ve anlamlı bır jesttır Bu jestten öturu Melıh Cevdet'e teşekkur borçluyuz • 30. HAZİRAN. 1985 HESAP VAZİYETİ PASI F Tttrk Lka* TUrHUru SERMAVE YEDEK AKCELEft Kanunt Yedek Akcal» İhbyart VeO«k Akceler Oeg«r Artts Fonu T C MERKEZ BANKASl Avandaı O2ELHESAPLAR KARŞILIĞt İthjlat TemkıatUri 4 1 94 138 856 56 411.025 867 84 1 205 517 193 30 257 395 297 14 1 407 503 745 5.249 5 70201.40 MEVDUAT Resmi MevOuat T c ı r l M«vdu«t Bankaiar Mevaujt Tasarruf Mevauatı Oiğer Mevduat 514 944.6 34 64 4 538 811 819 83 54 127 369 963 60 1.026 14 969 565 34^21 112 551 447 245 069 669 B31.35 054 99 6 10 05 036 95 642,93 1 828 529 40 205 2B1O498 053 33 1 028 380.360 35 14 969 487 259 99 585.245 610 05 112 669 642 93 54 127 369 963 60 1 336 138 343 23 81244468587 2 1 0 8 0 1 2 177 42 17 951 90 25 218 189 808,59 1 263 862 810 97 15.000 000 000 2 344 335 9O6O2 257 029 927 19 1J43 753 756 8 7 243.602 221.96 17 103 5 0 8 i 82 76 9 300 000000 4 87B 598 902 82 12192 807135 53 6.220 196 710 80 11 341.293 811 32 535*560 873 06 623 427 230 17 29 555 O69 189 13 30 178496 419 30 4 J 94 138 856 56 AKTIF ÖDENMEMİS SERMAYE KASA T C MERKEZ BANKASl BANKALAR MEVOUAT KARŞILIKLARI "*REDİLER * I M Orta ve Uzun VadeM Todsm 623 427 230,17 31 912 133 642,89 32 535 S60 873,06 Vadestz Vadelt 17 105 5 0 8 ^ 8 2 76 17165 5ÖS6"S5?6 (Ihttsas hrd Harıç) l»t.T3k)erve Kurulutfar DıŞer Musterller TARtMSAL KREDİLER MUHTELIF BORCLULAR ÖZEL HESAPUAR 2 357 064753 76 235? 064 453 76 4 538 811 819 83 {T L Merkez Bankası) KANUNİ YEDEKLER KARSILIGI KIVMETLER İŞTİRAKLERİM1Z SABiT OEĞERLER Maj Bed Menkuller Gayr nenkulıer S64 228 650 61 5 2S4 941 000 3 7 5 819 169 650 98 Blr Amor 161 144 117 91 40S455331 67 569 599 449 58 Tutar 7 110 843 491,74 Katan 403 084 532 70 4 846 4 85 66 8 70 5 249 5 70.2O1 40 Ayrılan Kar 1 584.014 52 TAHSİL1 GEC.KMİS ALACAKLAR 7 109 259477 22 DİĞER AKTİFLER AKTIFLESTİRİLMİ Ş GlDERLER Kayıtlı O 218 194 981 49 B Anor B5 030 956 96 27.416 710 053 99 133 164 024 53 DöVİZTEVDİATI 891 471 502 60 ÖDEME EMİRLERİ MUHTELJF ALACAKLILAR ZAMANAŞIMINA UĞRAMIS TALEP OLUNMAMIS KIYMETLER DİÛER PASİFLER KAP 444 6 66 840 63 123 854 742 150 19 NAZIM HESAPLAR TOPLAM 242 653 858 997 41 NAZIM HE5APLAR CiroLarırmz T C M«rkaz Bankasıru KafaletlertmU Istlrak ve Kurulu$|jnmu Otğer Müsterfiere Dı^er Naiim Hesaplar GENEL TOPLAM 366 508 601 147 60 TOPLAM 62 887 212 221 70 61 805 243 252 1.081 96 B 969 70 4 279 311 4OO 66^19 0 3 0 ^ 0 9 4 7 70 598.342 009 47 123 854 742 150 19 109 168.31» 766 24 GENEL TOPLAM 366 508 601 147 60 2974 sayılı kanun gereğınce Türlaye Şeker Fabrikolan A Ş nn 34 229 909 970 68 TLIık sanayıcı reeskont kredısınm tahkıme tabı tutulmasından mutevellıt mezkur kred ler bakiyesı duşuk gozukmektedır 30. HAZİRAN. 198S KÂR VE ZARAR HESABI ALACAK Turk Lırası PERSONEL GİDERLERI Av k ve ucretler K aem Tazmtnjt an ve Emefcll kram y&er O 5er Personet Gtderier VERGİ VE HARCLAR DIĞER I&LETME GİDERLERİ VERILEN FAİZLER MevOuâta Resn) Mevduata Ttcarı M«vöuata N^ankaiar Mevduatına TasarnH Mew<iuatına O 9er M«vduata T c Merkez Bankastna Verilen 019er Faızfe VERILEN KOMİSYONLAR AMORTİSMANLAR Menku er Gayr menkuller o*e Malıyet Bede erı I k Teiıs Gıder er MUHTELİF GIDERLER VE 2ARARUA3 2 623 671 007 29 1 399 819 361 21 38 936 4 55 1 184 915 19108 . 134 480 296 95 775 375 507 79 9 529 362 558 93 ALINAN FAİZLER Kredlferden Bankalardan Mevduat Karxllklanndan Di$« Falzler ALINAN ÜCRETLER ve KOMİSYONLAR Kredı i$ enleriyle Itg lı Olarak Alınanlar Bankacılık Hızmetlerıyle ikjıiı Olarak Alınarvlar KAMBİYO KARLARI 1 ŞTİRAKLERİMİZOEN ALINAN K A R PAYI M U H T E Ü F G E Ü R L E R VE KARLAR 2 089 620 274 77 4 597 308 11 37 903 80O 70 145 576 78 72 990 523 28 18 38 11 4 375.073 98 858 414 549 812 76 207.222 54 73 057 419 32 1 263 862 810 97 9 909478 889 86 8 485 260 836 65 208^81 150,21 1 î l l 342 474 4 594 429 1 537 300 071 83 466 J 6 0 784 20 1 071 139 28763 2 663 06 9 306 09 6647501753 334 526 216 70 7 435 144 976 05 60 256 38 7 077 2 580 725 430 028 13 144 208 974 934 92 015 080 TOPLAM 14 510 349 502 01 14 510 849 502 01