Katalog

22 TEMMUZ 1985 CUMHURtYET/lT Cıımhumyet Okur Anket i Somıçlandı C U M H U R I Y E T O K U R A R A S T I R M A S I C U M H Ü R İ Y E T VERİ ARAŞTIRMA A. S. GERCEKLEST Cumhuriyet 'in bu yıl ocak ayı içinde yayım cak Cumhuriyet okurlanmn genel nüfusa göre bir miktar daha genç olduğu görülmekte. 2035 yaş arasındakiler geladığı "Okur AnketV'ne 23.600 okur yanıt vernüfusta di. Aynı ay Cumhuriyet'in ortalama günlük net nel arasındayüzde 45 dolayında iken, Cumhuriyet okurları yüzde 60 dolayında. Okurlarımızm yaş satışımn 104.000 dolayında olduğu dikkate alın ortalaması ise 34. dığmda, gazetemizi satın alan okurların yaklaAnketimize yanıt veren okurlar arasında erkekler yüzde şık %23'ünün anketi yanıtladığı görüldü. Günlük 86 gibi çok büyük bir çoğunluk oluşturuyor. Ancak bu sobir gazetenin okur anketine böylesine yüksek bir nuç, Cumhuriyet okurlarmın yalruzca yüzde 14'ünün kakatılma oranının dünyada az raslanır bir olay ol dın olduğu şeklinde yorumlanmamalı. istanbul duğunu çekinmeden söyleyebitiriz. Bu olağanüstü araştırmamıza göre, genel okur kitlesi içinde kadın okurlarımızm oranı yüzde 28'e kadar çıkmakta. Ayrıca, evli yüksek katılma oranı, okurlann Cumhuriyet 'e okurlar arasında erkeklerin anket doldurmaya daha koduyduğu yakın ilginin tartışılmaz bir kanıtıdır. lay zaman ayırabilmelerinin, okurlarımız arasında kadınAnketimize gelen binlerce yanıtın bilgisayar lann oranını gerçekte olduğundan hayli düşük gösterdiğini larla değerlendirilmesi ve istatistik çözümlemede rahathkla söyleyebiliriz. leri tamamlandı. Anketin genel sonuçlanm bugün yayımlıyoruz. Gelen yanıtlann tstanbul, Cumhuriyet okuriarının yaş gruplanna göre dağılımı Ankara, İzmir ve diğer iller olarak aynlan dört bölge arasındaki dağuımının, söz konusu dört bölgenin gazetemizin günlük satışındaki paylanyla hemen tamamen çakıştığını öncelikle belirtelim. Bu, yurdun çeşitli yerlerindeki okurların ankete katılma oranının hemen hemen aynı dü~ zeyde olduğunu gösteriyor. Dikkatinizi çekmek istediğimiz bir başka husus, anketimizi yanıtlayan okurların genel okur kitlemizi büyük ölçüde temsil etmekte oluşu. Genel okur kitlesi ile anketimizi yanıtlayan okurları, gerek sosyoekonomik özellikleri gerekse gazetemize ilişkin değerlendirmeleri açılanndan karşdastırmayı amaçlayan bir araştırma bunu açıkça gösterdi. Söz konusu, araştırmayla ilgili bir açıklamayı, aşağıda bulacaksınız. Gerek değerli zamanlarını ayırarak anketimizi yanıtlayan, gerekse bu zamanı bulamayan okurlara Cumhuriyet 'e gösterdikleri yakın ilgi için teşekkür ederiz. Bundan böyle düzerili olarak yinelenecek olan okur anketlerimiz "daha iyi bir Cumhuriyet" sunma uğraşımızda bize yol Genel nüfusa göre bir miktar daha genç olan Cumhuriyet gösterecektir. okurlan arasında bekârların oranının da genel nüfusa Anketimizi 23.600 Okur Yanıtiadı Cumhuriyet Okurlarmın H e r On Cumhuriyet Okurundan Dördü Yaş Ortalaması 34 Cumhuriyet okurlan hem gençler, hem orta yaşlılar, hem Eğitim ve Kültür de yaşhlardan oluşuyor. Okurlarımızm çeşitli yaş gruplan arasındaki dağılımı, (1980 nüfus sayımı sonuçlanna göre) Sektöründe ülke nüfusunun dağıhmına hayli paralel bir yapıda. AnEkonomik bakımdan faal olan Cumhuriyet okurlarmın büyük çoğunluğu (her on kişiden yedisi) hizmetler sektöründe çalışmakta. Eğitim kurumlarıyla basınyayın kuruluşlarında çahşanlar ise okurlarımızm yüzde 25'i gibi geniş bir grup oluşturmakta. Bunlara yüzde 16 dolayındaki öğrencileri eklersek, Cumhuriyet okurlanmn yüzde 4O'ı aşan bir bölümünün; bir başka deyişle, her on okurumuzdan dördünün eğitim ve kültür uğraşlanyla ilgili olduğu görülüyor. Çalışan Her Üç Cumhuriyet Okurundan Birinin Yönetici Görevi Var "îşyerinizde yönetici (müdür, şef, v.b.) göreviniz var mı?" şeklindeki sorumuza olumlu yanıt verenlerin oranı iktisaden faal olan okurlarımız arasında yüzde 35'i buluyor. Bu oran anketimizi İzmir'den yanıtlayan okurlanmız arasında yüzde 43'e yaklaşmakta. îstanbul'da yaptığımız araştırma sonuçlanna göreyse, her iki Cumhuriyet okurundan birinin işyerinde yönetici nitelikte görevi var. Cumhuriyet'in bu açıdan da çok seçkin bir okur kitlesine sahip olduğu görülüyor. Cumhuriyet'in ülkemizde çeşitli kesimlerde kararverici durumda olan insanların yaygın olarak okudukları bir gazete olduğunu rahathkla söyleyebiliriz. Cumhuriyet okuriarının çalıştıklan sektörler İstanbul, Ankara, İzmir ve diğer illerde çalışan Cumhuriyet okurlan arasında yöneticilik görevi oianların oranı İzmir Ankara Otğef iller | İstanbul 1 S33 H43 Cumhuriyet Evliler Kadar Bekârların da Okuduğu Bir Gazete Yüksek Öğrenimle Elde Edilen Meslekler Cumhuriyet Okurları Arasında Çok Yaygın H e r 100 Cumhuriyet Okurunun 48'i Yüksek Öğrenimli Anketimiz Cumhuriyet okuriarının eğilim düzeyi açısından ülke koşullarına göre olağanüstü seçkin bir kitle olduğunu açıkça ortaya koymakta. 20 yaşın üzerindeki genel nüfusumuzda yüksek öğrenimlilerin oranı yalmzca yüzde 34 oranında kalırken, Cumhuriyet okurları arasında bu oran yüzde 48 dolayına çıkıyor. Ankara'da bu oran yüzde 56'ya varmakta. Cumhuriyet okurlan arasında yüzde 7 oranındaki hayli kabarık bir grup da yüksek lisans ya da doktora derecesine sahip olanlar. Bu grubun oranı Ankara'da yüzde 12'ye yaklaşıyor. Ama, Cumhuriyet'in geri kalan okurlan arasında yalnızca ilkokul öğrenimi görmüş olanlar da yok değil. Cumhuriyet özellikle yüksek öğrenimlilere hitap eden, ama her eğitim düzeyinde yurttasm izlediği bir gazete. Cumhuriyet okurlan arasında en yaygın meslek grubu, "serbest meslekler" olarak da nitelendirilen, öğrenim ve deneyimle kazandıklan bilgilerini kullanarak çalışanlar. Bu grup, iktisaden faal olan okurlarımızın yüzde 40 dolayında bir bölümünü kapsıyor. Bunların yansını aşan bir bölümü, doktor, mühendis, mimar, iktisatçı, avukat, yargıç, eczacı, v.b. zorunlu olarak yüksek öğrenimle edinilen mesleklerden; geri kalanları ise bankacı, sigortacı, işletmeci, muhasebeci, v.b. genellikle yüksek öğrenimli mesleklerde toplanmakta. Anketimizi yanıtlayan okurlar arasmda tek başına en geniş meslek grubunu ise öğretmenler oluşturuyor. iktisaden faal olan her beş Cumhuriyet okurundan biri öğretmen. Memurlar (yüzde 12), işçiler (yüzde 8), esnaf ve zanaatkârlar (yuzde 7) okurlanmız arasındaki diğer önemli meslek gruplan. Özetle ifade etmek gerekirse, Cumhuriyet, yüksek öğrenimli mesleklere, öğretmen ve öğrencilere, ama aynı zamanda gerek memur ve işçilere gerekse esnaf ve zanaatkârlara da ulaşan bir gazete. Anketi oranla bir miktar daha fazla olduğu gözlenmekte. Anketimize göre okurlanmızın yarısı dolayında bir bölümü çocuklu ailelerden oluşmakta. Ancak Cumhuriyet evliler kadar bekârların da okuduğu bir gazete. Anketimizi yanıtlayan Cumhuriyet okurlan, genel okur kitlemizin oldukça büyük bir bö'lüBckar EvUçocuksuz Evliçocuklu Diğer münü oluşturmakla birlikte, yine de bu kitle içinde bir azınhktı. Bu okurlar, anketin "daha iyi bir Cumhuriyet'' sunabilme çabalanmıza yararı olacağma inanan ve anketi doldurmak; zarfa koyup postalamak için gerekli zamanı ayırabilenlerdi. Acaba, ankete katılma olanağını bulan okurlarımız, bu olanağı bulamayanlardan farklı bir grup muydu? Başka bir deyişle, anketi yanıtlayanlar genel okur kitlemizi temsil edebilme niteliğine sahip miydi? Bu önemli soruya ışık tutabilmek amacıyla, genel okur kitlemizin yaklaşık üçte birini barındıran ve çeşitli açılardan "küçük bir Türkiye" özelliği taşıyan tstanbul ilimizde; Yeşilyurt'tan Yeniköy'e, Rami'den Cevizli'ye kadar uzanan ve Anketimize göre Cumhuriyet okurlannın üçte ikisini aşan bir bölümü iktisaden faal, yani gelir sağlayan bir işte çagazetemizin satış yoğunluğuna göre gruplanan lışmakta. Bunlar arasında da en büyük grubu, maaşlı ve bölgeler içinden seçilen 29 yörede bir araştırma ücretliler oluşturmakta. Ankete yanıt verenler arasında yaptık. Söz konusu 29yörede rastlantısal örnekkendi işlerinde çalışanların oranı yüzde 12 dolayında. Anleme tekniği ile seçilmiş, Cumhuriyet gazetesi cak, İstanbul araştırmamız, ankete yanıt veren okurlarımız arasında kendi işlerinde çalışanların gerçekte okunan 662 haneye, aynı anketi bıraktık ve mutolduğundan düşük bir oranda temsil edildiklerine işaret laka yanıtlamalarını rica ettik. ediyor. îstanbul araştırmasına göre bu oran yüzde 20 doGenel okur kitlemizi temsil eden bu 662 hanelayına çıkmakta. den 570 anket, aynı gün ya da izleyen günlerde îktisaden faal olmayan Cumhuriyet okurlan arasında en toplandı. Böylelikle amaçladığımız anket sayısıgeniş grubu öğrenciler, büyük çoğunluğuyla yüksek öğrenın %86'sına ulaştık. nime devam edenler oluşturuyor. Yaklaşık her on Cumİstanbul ilinden gazetemize gönderilen ankethuriyet okurundan birinin de emekli olduğu görülmekte. lerle İstanbul araştırmasmda toplanan anketlerin sonuçlan karşılaştmldığında, îstanbul'da Cumhuriyet okuriarının çalışma durumları anketimizi yanıtlayan okurlarla genel okur kitİşveren lesinin, gerek çeşitli sosyoekonomik özellikleri, gerekse gazetemizle ilgili tercihleri açılanndan büyük ölçüde benzeştiği görüldü. Dikkate alınması gereken farklar iseşu noktalarda toplanıyordu: Anketimizi yanıtlayan okurlarımız arasında kadınlar, kendi hesabına çalışanlar, Cumhuriyet 7 son 23 yıldır izlemeye başlayanlar ve Cumhuriyet 7 her gün değil arada sırada satın alan okurlar, genel okur kitlesi içinde sahip olduklanndan önemli sayılabilecek ölçüde daha düşük bir oranda temsil ediliyordu. Yaş, medeni durum, meslek, çalışma alanı, gelir ve tüketim düzeyi, yabana dil biigisi, yabancı ülke deneyimi, v.b. açılardan ise îstanbul'da anketi yanıtlayanlarla genel okur kitlesi arasında büyük bir benzerlik görülüyordu. Cumhuriyet'in çeşitli açılardan değerlendirilmesine ilişkin sorulara verilen yanıtlarda da geniş ölçüde bir benzerlik gözleniyordu. Bu bulgular ışığmda, bu sayfalarda yayımlamakta olduğumuz okur anketi sonuçlannın Cumhuriyet'in genel okur kitlesini büyük ölçüÇalışanlar % 6 8 Çalı$mayanlar de temsil ettiğini söyleyebiliyoruz. Yanıtlayanlar Okurlarımızı Ne Ölçüde Temsil Ediyor? Cumhuriyet okurlanmn medeni durumları Cumhuriyet okurlanmn meslek gruplanna göre dağılımı Cumhuriyet okuriarının öğretim durumları H41 Maaşlı ve Ücretliler Cumhuriyet Okurlarmın En Geniş Kesimini Oluşturuyor İlkokul J Ortaokul i Lise Umversite Yüksek ihtisas ve doktora Cumhuriyet Okurları Orta ve Büyük Işyerlerinde Yoğunlaşıyor Cumhuriyet okurlarmın seçkin bir kitle oluşunun bir başka göstergesi de, okurlanmızın genellikle ülkemiz ölçeklerine göre büyük ışyerlerinde çalışmaları. İktisaden faal olan okurlarımızm üçte ikiye yaklaşan bir bölümü en az 10 kişinin çalıştığı işyerlerinde toplanmakta. En az yüz kişinin bulunduğu işyerlerinde çahşanlar ise Cumhuriyet okuriarının dörtte birini aşan bir bölümünü oluşturuyor. Esnaf ve zanaatkârlar H 7 Cumhuriyet okuriarının çalıştıklan işyeri büyüklükleri Cumhuriyet Okurlan Günde Ortalama Bir Saat Televizyon İzliyor, Bir Saat Gazete Okuyor Anketimize gelen yanıtlara göre Cumhuriyet okurları günde ortalama bir saat, bir çeyrek (75 dakika) süreyle televizyon izliyor; bir o kadar süreyi de gazete okumaya ayınyor. Okurlanmızın genelde televizyon izlemeye ayırdıkları kadar uzun bir zamanı gazete okumaya ayırmalan, anketimizin en çarpıcı sonuçlarından biri olarak görünüyor. Cumhuriyet'in okunmak için satın ahnan ve okunmak için önemli bir zaman aynlan bir gazete olduğu açıkça görülmekte. Orta buyuk işyerieri %3t (11100 kişi) Cumhuriyet okurlarının gazete okumaya ve televizyon izlemeye ayırdıkları zaman Gazete Televizyon Kuçuk işyerleri %Z9 (110 kişi) j%9 %29 En çok 30 dakika «/o17 13060 dakika arası H45İ %13 H24İ 2 saattefl fazla