Katalog

23 NtSAN 1985 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Ozetle Alman\n ile vize görüşmeleri Federal Almanya ile Türkiye arasında vize ve konsolosluk işlemleri ile ilgili görüşmeler dün Bonn'da başladı. Üç gün sürecek toplantılarda Türk heyetine Konsolosluk tşleri Genel Müdür Yardımcısı Zeki Çelikkol, Fede•I Alman heyetine de Dışişleri ^akanlığı Hukuk tşleri Genel Müdürü Dr. Franz Bertelos başkanlık ediyorlar. Taraflar, Federal A Imanya 'nın Türklere uyguladığı vize işlemlerinin kolaylaştırılması ve Ortak Pazar ülkelerinde çalışan Türklerin vizeden muaf olması üzerınde duruyorlar. Israil Lübnaırdan kaçıyor Sayda'da tek yanlı ateşkes ilan etti. Dürzi Hder Velid Cunblat, Batı Beyrut'ta Devrim Mahkemeleri kurulacağım açıkladı. Dış Haberler Servisi îsrail hükümeti, Lübnan'dan çekilme işleminin 1 hazirana kadar tamamlanacağını açıkladı. Açıklamada ayrıca Güney Lubnan'da îsrail sınırı boyunca bir güvenlik kuşağı oluşturulacağı ve bu bölgede denetimin Îsrail yanlısı Hıristiyan milislerde bulunacağı bildirildi. Îsrail, tarihinde ilk kez hiçbir kazanç sağlamadan ve hiçbir şey elde edemeden işgal ettiği bir ülkeden çekiliyor. TelAviv, Şii gerillalanrun saldınlan karşısında Lübnan'dan üç aşamada çekilmeye karar vermiş, ancak saldınlar yoğunlaşınca, 2. ve 3. aşamaları birleştirmişti. Şimdi ise çekilme işlemini daha da hızlandırarak, 1 haziranda tamamlamaya karar verdi. Hıristiyan milislerin komutanı Şamir Geagea, dün güney kenti Sayda'da tek yanlı ateşkes ilan ettiklerini ve bu sabahtan itibaren bölgedeki milisleri Sayda yöresinden çekeceklerini açıkladı. Geagea, dün düzenlediği basın toplantısında, "Lübnan'ın guneyindeki carpışmalann hiçbir toplumun yaranna olmayacağını anladıgı için" ateşkese karar verdiğini söyledi. Sayda'da Hıristiyan milislerle Müslümanlar ve Filistinliler arasında çarpışmalar, 25 gun önce başlamıştı. Hıristiyanlar, kentin çevresindeki tepelerden Müslümanlarla Filistinlileri surekli topçu ateşine tutuyorlardı. Geagea, basın toplantısında, "Bu bölgede istikran sağlamak için elimizden geleni yapmalıyız" dedi. îsrail yanlısı olan Şamir Geagea, geçen ay Emin Cemayel yöneümine karşı isyan etmiş ve Beyrut'un Hıristiyanlann çoğunlukta olduğu kuzey bölgesini ele geçirmişti. Geagea'nın isyanı devam ediyor. Sayda'daki çatışmalarda bugüne kadar 100 kişi öldü, 450 kişi de yaralandı. Dürzi lider Velid Cunblat, Beyrut'ta "ElAnvar" gazetesine verdiği demeçte, Batı Beyrut'ta "Devrim Mahkemeleri" kurulacağını açıkladı. Batı Beyrut'ta geçen hafta Mürabitun örgütü ile Dürziler ve Şiiler arasında kanh çatışmalar olmuştu. Cunb POLTTIKADA SORUNLAR ERGUN BALO Lubnan'da geçen hafta Sayda'nın yanı sıra Batı Beyrut'ta da Müslümanlar arasında kanlı çatışmaların çıkması ve Sünni Başbakan Raşıd Karami'nin ıstıfa etmesı ile ülkedeki durum tam bir arapsaçına döndü. Lübnan halen üç savaş ya da mücadeleye sahne oluyor: • Güneyde Şii halk, israil işgal güçlerine karşı savaşıyor. • Sayda'da dün ateşkes ilan edilinceye dek kan gövdeyi götürüyor, İsrail yanlısı Şamir Geagea'ya bağlı Hıristiyan milisler Filistinlilehn kampları ile Müslüman mahallesini yoğun biçimde dövüyorlardı. • Müslüman Batı Beyrut'ta ise, Şiilerle Dürziler, Mürabitun gerillalan ile Arafat yanlısı Filıstinlilere karşı mücadele ediyorlar. Bundan daha kanşık bir tablo herhalde olamaz. Hıristiyan Hıristiyan'a karşı isyan ediyor. Hıristiyan Müslümanla, Müslüman Müslümanla ve Müslüman israil le çarpışıyor. Suriye lideri Hafız Esat ise bu cadı kazamnda taşları yerlerine koyup, kendi çıkarlarına uygun bir Lübnan'ı yaratmaya çabalıyor. Şamir Geagea1 nın isyanında İsrail'in parmağı olduğuna kesingözüyie bakılıyor. İsrail, çekilirken gerisinde bölünmüş bir Lüb nan bırakarak hem Beyrut'ta kendisine düşman olan hükümeti güçten düşürmeyi, hem de Suriye'nin nüfuz bölgesini sınırlamayı amaçlıyor. Hedef Lubnan'da Suriye'nin etkinliğındeki yönetime karşı, İsrail'e bağlı Hıristiyan yonetimin kurulması: İsrail bu hedefine ulaşır mı bilinmez ama, Şamir Geagea'nın isyanının Emin Cemayel yönetimini güç duruma soktuğu açık. Batı Beyrut'taki senaryo ise değişık. Burada Suriye'nin hesapları önemli rol oynuyor. Geçen hafta Batı Beyrut'ta çıkan kanlı çatışmalarda Şii lider Nebih Bem'nın Emel örgütü ile Dürzi lider Velid Cunblat'ın İlerici Sosyalist Partisi, Sünni Mürabitun örgütü ve Filistinli gerillalara karşı çarpıştılar. Mürabitun, başlangıçta Mısır'm eski Başkanı Nâstr yanlısı bir örgüt olarak kurulmuş, son yıllarda Filistin Kurtuluş Hareketi ile giderek daha fazla kaynaşmıştır. Ancak bu hareketin Arafat kanadı ile yakın ilişki içinde olduğundan Hafız Esat, Murabitun'dan hiç mi hiç hoşlanmaz. Gerek Suriye, gerekse Emel örgütü, Murabitun'un Batı Beyrut'u Arafat yanlısı Filistinli gerillalann aldığını ve FKÖ lıderinin Batı Beyrut'ta durumunu güçlendırdiğini bir süredır Ileri sürüyorlardı. Çoğunluğu Sünni olan Batı Beyrut'ta Mürabitun gerillalan geçen hafta gösteri yapınca, Emel milisleri derhal müdahale etti. Hızla yayılan çarpışmalarda Dürziler de Emel savaşçılarının yanında yer aldılar. Ve sonunda Murabitun'la Arafat yanlısı gerillalar ağır bir darbe yediler. Filistinlilerle Şiiler arasında ilışkiler hiçbir zaman iyi değildi. Ancak iki taraf ilk kez bu denli kanlı biçimde birbirine giriyorlar. Filistin gerillalan konusunda Suriye ile Şiilerin çıkarlarının aynı doğrultuda olduğu görülüyor. Hafız Esat, Yaser Arafat'ın Batı Beyrut ya da Lübnan'ın başka bir yöresinde tekrar güçlenmesini kesinlikle engellemekte kararlı. Şiiler de kendi ülkelerinde bir zamanlar devlet içinde devlet kuran Filistinlilere karşı sempati beslemiyorlar. Böylece ilginç bir rastlantı olarak. Suriye, Şiiler ve İsrail'in çıkarları aynı noktada birleşiyor: FKÖ'nün Lubnan'da, etkısızleştırilmesi. Ancak sorun burada bitmiyor. Şiilerle, Dürziler geçen hafta Batı Beyrut'ta Sünni Mürabitun örgütüne karşı çarpışarak Sünni halkı gücendirdıler. Nitekim Sünni Başbakan Raşıd Karami ile yine Sünni Eğitim Bakanı Selim El Hoss bu olguyu protesto için istifa ettiler. Sünniler 500 bin kişilik nüfusla Lubnan'da Şiiler ve Hıristiyanlardan sonra üçüncü büyük toplumu oluşturuyorlar. Sonuç olarak ülkede MüslümanHıristiyan bölünmesinin yanı sıra şimdi de Müslümanlar arasında ciddi bir bölünme ortaya çıkmıştır. Bu sürtüşmede Suriye, Nebih Berri'nin Emel örgütü ve Velid Cunblat'ın İlerici Sosyalist Partisi, Murabitunla Arafat yanlısı Filistinli gerillalara karşı aynı safta yer alıyoriar. Lubnan'da olayların bundan sonra ne yönde gelişeceğini kestirmek güç. Ama Hafız Esat'ın önce 1976'da, sonra da 1982'de İsrail saldırısının ardından Lübnan'a zorladığı "Suriye banşı"nın parçalandığı da açık. israil'den sonra Suriye de Lübnan'ı uygun gördüğü giysinin içine sokamamıştır. Toplumların iç dinamiği hesaba katıimadan dışarıdan zorlanmak istenen yapay çözümlerin ne denli geçersiz olduğunun diğer bir örnegidir Lübnan. Israil hükümeti, çekilmenin 1 haziranda tamamlanacağını açıkladı Lübnan Hıristiyan milislerin komutanı Şamir Geagea, Sudan ''da 9 "sivil hükiimet'' Sudan Askeri Konseyi, geçici bir "sivil hükumet" kurulduğunu ve başkanhğa, darbede buyük rolü olan Doktorlar Birliği'nin Başkanı Dr. El Gazuli Dafaullah 'ın getirildiğini açıkladı. Sudan Televizyonu 'nda dün akşam bir açıklama yapan General Suvareldeheb, 15 üyeli kabinede etnik Güney Sudanlıların liderlerinden Samuel Aru 'nun da Başbakan Yardımcılığı'na getirildiğini duyurdu. Sudan lideri, Başbakan 'ın doğrudan doğruya Askeri Konsey'e karşı sorumlu olacağını belirtti. Bu arada, Alman "Der Spiegel" dergisine bir demeç veren Suvareldeheb, Avrupa ülkelerinin desteğini isteyerek "Genç demokrasimiz çiçek açmadan solmasın" dedi. (a.a.) Sayda kentinde Hıristiyan milislerle, Müslümanlar ve Filistin gerillaları arasındaki çarpışmalarda hayatını kaybeden bir Filistinli gerillanm cesedi ailesi tarafmdan hastaneden götürülüyor. lat, "Batı Beyrut'ta yasaların çignenmesini kesinlikle engellemeliyiz. Bunun için Devrim Mahkemeleri şartür" dedi. Israil'in 1 hazirana kadar Lübnan'dan tümüyle çekileceğini açıklayan Îsrail Savunma Bakanı Izak Rabin, gerekirse sınınn öte yanına tekrar asker gönderebileceklerini ve Filistinli gerillaları gözlemek için karakol kurabileceklerini söyledi. Sarzetakis erken seçimi onayladı Yunanistan Cumhurbaşkanı Hristos Sarzetakis, erken seçim önerisini onayladı. Cumhurbaşkanı Hristos Sarzetakis, Papandreu hukümetinin erken seçim için •'osterdiği iki ulusal konuya iliş'.n gerekçeyi geçerli saydı ve seçimlerin 2 haziranda yapılmasını kabul etti. Bu arada, Yunanistan'da Albaylar Cuntası'nın 18. yıldonumunde meydana gelen olaylarda 3 kişi yaralandı. Cuntanın yıldonumunde siyasi partiler kmama mesajları yayımlarken aşırı sol gruplar tas, sopa ve molotof kokteyüeriyle sağcı parti binalarma saldırdı. Arjantin Başkanı Alfonsin, sağcılann ordudan darbe istediğini açıkladı Hindistan'da olaylar Cunta üyeleri mahkeme önünde Tarihi hesaplaşma Arjantin'de ordu, 1930'daki ilk darbeden bu yana 8 darbe yaptı. "Arjantin'in Nürnberg Mahkemeleri" olarak nitelenen bu dava, 1930'dan bu yana sivil dönemlerde bile hiçbir askeri yöneticinin suçlanamadığı Arjantin 'de bir dönüm noktası oluşturuyor. Gözlemcilere göre Arjantin Silahlı Kuvvetleri'nin bugünku yönetimi de davayı benimsememekle birlikte, "siyasi bir zorunluluk" olarak değerlendiriyor. Alfonsin'den tek istekleri, davanın genişietilmemesi, sanık sayısımn fazla artırılmaması. Sanıklar arasında Galtieri ile Dozo hakkında bir de Falkland konusunda bir dava açılmış durumda Hukuk çevrelerinin tahminlerine gore sanıklar 25 yıla kadar hapis cezasma çarptınlabilir. Dış Haberier Servisi Arjantin'de aralannda uç eski devlet başkanının da bulunduğu 9 eski general ve amiralin yargılanmasına dun başlandı. Arjantin tarihinin en büyük siyasi davasından önce televizyonda bir konuşma yapan Devlet Başkanı Raul Alfonsin, "Bazı hainlerin darbe yapmalan isteğiyle orduyla temasa geçtiğini" açıkladı ve halkı cuma gunü başkent Buenos Aires'te büyük bir demokrasi gösterisine çağırdı. Alfonsin, darbe komplosunun kendisine ordu subaylan tarafmdan haber verildiğini ve darbe ihtimalinin "çok uzak" olduğunu söyledi. Aralık 1983'te 8 yıllık askeri diktatörlük sonrası ilk genel seçimlerde ezici bir zafer kazandıktan sonra iktidara gelen Radikal Pani Başkanı Raul Alfonsin, son zamanlarda sağcı liderlerden gelen bir suçlama kampanyası karşısında bulunuyor. Alfonsin'in, Arjantin'in 48,4 milyar dolarlık dış borçlarını ve yüzde 850'lik enflasyonunu çözümleyemediğini vurgulayan ve eski cunta üyelerine yönelik da Din adamlarının çağrısı 64 ülkeden 400 Müslüman din adamı, IranIrak savaşma bir çozum aramak amacıyla üç gün sürecek bir konferans için Bağdatta bir araya geldi. Konferansın açılışmı yapan Devrim Komuta Konseyi Baskan Yardımcısı İzzet tbrahim "Din adamlanna, birçok Müslümanın ölumüne yol açan savaşı sürdürmekte ısrar eden tarafı kınamaları ve cezalandırmalan" çağnsmda bulundu. iki yıl önce de 50 ülkeden Müslüman din adamlan benzeri bir konferans için yine Bağdat'ta toplanmışlar ve taraflara savaşı sona erdirmeleri çağnsmda bulunmuslardu Videla Galtieri vayı eleştiren kampanyanın başını, Merkezci Bütünleşme ve Kalkınma Partisi lideri Arturo Frondizi, Merkezci Demokratik Birlik lideri Alvaro Alsogary ve bazı emekli subaylar çekiyor. Davanın sanıklan 1976'daki askeri darbenin lideri Jorge Videla, ondan sonraki cunta lide, ri Roberto Viola, son cuntanınlideri Leopoldo<5altieri, eski deniz kuvvetleri komutanı amiraller Emilio Massera, Armando Lambnıschini ve Jorge Anaya ve eski hava kuvvetleri komutanları Orlando Agosti, Omar Graffigna ve Basilio Lami Dozo. DUn iddianamenin okunmasıyla başlayan davada sivil üyelerden oluşan mahkemede 2 bin Samklar: 3 eski cunta lideri ve kara kuvvetleri komutanı Videla, Viola, Galtieri. 3 eski deniz kuvvetleri komutanı Massera, Lambruschini, Anaya. 3 eski hava kuvvetleri komutanı Agosti, Graffıgna, Lami Dozo. den fazla tanık dınlenecek. Sanıklar, 1976'da sol muhalefete karşı başlatılan savaş sırasında cinayet, işkence ve adam kaçırmadan yargılanacak. Hukümet çevreleri, soz konusu baskı doneminde yonetimin, "terörisler gibi davrandıgı" goruşunde. Çoğu, sadece sol göruşlu olduğu zannıyla gozaltına alın»^, iz bırâTffladan kaybolanlarırfsayısının 9 bin civannda olduğu tahmin ediliyor. Dava boyunca, Başsavcı Julio Strassera, 700'den fazla kişinin yok olmasıyla ilgili ayrmtıları mahkemeye sunacak ve eski cunta üyelerinin bu cinayetlerle doğrudan doğruya ilgili olduğunu kanıtlamaya çalışacak. ateş açtı: 3 ölü, 9 yarah YENİ DELHİ (AP) Hindistan'ın Ahmedabad ve Gurajat eyaletlerınde ordu birliklerı ile göstericiler arasında iki gündur süren çatışmalarda 3 kişi öldü, 90 kişi yaralandı. Gostericilerin, yüksekokullara daha fazla öğrenci ahnması ve kamu kuruluşlarında daha fazla alt kast üyesinin işe alınması kararlannı protesto ettiği bildirildi. Geleneksel Hint toplumunda orta ve ust kastlar, paryalarla ve "dokunulmazlar"la aynı yerde bulunmayı bile reddediyorlar. Hindistan Birleşik Haber Ajansı'nın haberine göre, Gurajat q^§letinde önceki gün ordu birHMfcri, ayaklanan ust kastlardakfâğrencilereigikkıneli tufek ateşiyle müdahale etti. Açılan ateş sonucu 2 kişi öldü, 49 kişi yaralandı. Ahmedabad eyaletinde çıkan çatışmalarda dün bir polisin bıçaklanarak öldurulduğü, 41 kişinin de yaralandığı kaydedildi. Eyalette iki günde 30 kişi tutuklandı. Sri Lanka'da çatışmalarda 39 kişi öldü Sri Lanka 'da kanşıklıklar sürerken, geçen hafta sonunda toplam 39 kişi öldürüldü. Resmi aynaklar, adanın kuzeyinde askeri bir aracm dün mayma çarpması sonucu araçta bulunan dört asker ve 24 aynlıkçı Tamil gerillasının öldüğünü bildiriyoriar. BAŞBAKAN "LE POÎNT^A DEMEÇ VERDİ Özal:1915'te soykırun diye bir şey olmadı ABD, Ortegd'nın önerisini reddetti Eski SS subay%m yakalayana ödül ABD Dışişleri Bakanlığı, Mkaragua Devlet Başkanı Daniel Ortega'nın "ABDkarşıdevrimcilere yardınu keserse ateşkesi kabul edecekleri'' önerisini reddederek "Sandinistler gerillalarla gorüşmedikçe bu önerinin anlamsız olduğunu"belirtti. Açıklamada, "bu öneri Nikaragua'da muhalefetin teslim olmasını istemekten farkü bir şey değüdir'' denildi. (AP) Türkiye' nin çelik potası. Çukurova Çelik Endüstrisi A.Ş. tesisleri, İzmir'in Nemrut Sanayi Bölgesi'nde kuruludur. Dünyaoın en büyük mini çelik tesislerinden m biridir. Pamukbank iştirakierindendin f Kalkınan Türkiye'ye özel nitelikte ğelik üretir. Yurt dışına çelik satar. Sadece 1984'te ülkemize bu yolla sağladığı döviz 35 milyon doları aşmaktadır. Türkiye'nin çelik potasıdır. 30. yılında genç Pamukbank her yıl milyonlarca dolarlık nitelikli çelik ihraç edecek seviyeye ulaşan Türk sanayiine, 30 yıldır katkıda bulunmaktan gurur duymaktadır. Haber Merkezi Ermeniler butun dunyada 24 Nisan'ı kutlama hazırlıkları yaparken Başbakan Turgut Özal, "1915 yılında kesinlikle bir soykırım olmamıştır" dedi. ABD'de, Atina'da, Fransa'da, Federal Almanya'da gösterıler ve kutlama hazırlıkları surerken Özal, Fransa'da yayımlanan haftalık "Le P o i n t " dergisine verdiği demeçte şunları söyledi: "1915 >üında kesinlikle Ermeni soykınmı diye bir şey olmamıştır. Açılan uluslararası soruşturmalann hiçbirinde soykırım iddiası kanıtlanamamıştır." Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Imparatorluğu'na doğu cephesinden saldıran Rus ordularının sınır boylarında yaşayan Ermeni toplumu etki altına alıp bunları kullandıklarına dikkat çeken Özal, "Bu Ermeniler genellikle düşmanımız gibi davranmışlardır. Bu nedenle hükiimet bu bölgelerdeki Ermeni toplumunun Suriye'ye goçune karar vermişü'r. Ancak, bu göç sırasaıda bazıları yolda olmiıştür" dedi. Ermeni sorununun TurkFransız ilişkilerini etkileyip etkilemediği sorusuna Özal'ın yanıtı şu oldu: "Fransa'da kalabalık bir Ermeni toplumu yaşamaktadır. Siyasi partiler de bunların oylarını çekebilmek için Ermenilerin Türkiye aleyhtan fikirlerini desteklemişlerdir. Bunun sonucunda iki ü'lke arasında kotü bir ortam doğmuştur. Ancak, Fransız hukümetinin olaylan daha akılcı değerlendirmesi ve Türkiye'nin Ortadoğu'daki onemini algılaması nedeniyle dunım düzelme yoluna girmiştir." ABD'DE Bu arada, arkadaşımız Tanju Akerson'un bildirdiğine göre bir grup Ermeni dün New York'ta miting duzenledi ve aynı gun bir tkinci Dünya Savaşı sırasmda Almanya'daki toplama kamplannda 2 bin kisiyi öldüren ve yaklaşık 200 bin kişinin öldürülmesi için emir veren SS subayı Dr. Josef Mengele'nin yakalanmasını sağlayana 7 milyon mark (yaklaşık 1 milyar 50 milyon TL) ödül verilecek. başka yerde, yarım mılyona yakın kişinin katıldığı büyük bir Yahudi yüruyuşünun de yapılması nedeniyle miting haberine TV ve radyoda geniş yer verildi. Haberlerde doğrudan doğruya "Ermeni soykınmı" deyimi kullanıldı. YUNANİSTAN'DA Atina'daki Siyasal Bilgiler Fakultesi'nde duzenlenen "Ermeni Halk Hareketi" toplantısında ASALA örgütünun bir mesajı okundu. Toplantıda ayrıca PASOK milletvekili Silva Akrita, EDA Partisi Başkanı Manolis Glezos, İç Komünist Partisi'nden Nikolaos Bunellis, Sosyal Demokrasi Partisi ve Hıristiyan Demokrat Parti temsilcileri birer konuşma yaptı. Toplantıda ayrıca Japonya, Ürdun, Irak, Bahreyn'den örgutlerle, El Fetih ve bölucü bazı örgütlerin mesajları okundu. Trafik ayaklanmasmda 52 öto, 300 yarah Pakistan 'ın başkenti Karaçi'deki trafik ayaklanmasmda ölu sayısı 52 'ye, yaralı sayısı 300 'e çıktı. 6 günlük ayaklanmadan sonra başkentte durumun dun normale dönmeye başladığı açıklandı. Öğrenci ayaklanması, birbiriyle yarısan otobüslerden biri•<in öğrenci grubuna dalarak 2 ız öğrenciyi ezmesi uzerine başlamıştı. (AP) Nayırh kaçıran Toranyunhn 4 ayhk cezası tecil edildi SABETAY VAROL PARİS Orly da\asında 15 yıla mahküm olan Soner Nayır'ı saklamak ve kaçışına yardımcı olmak suçundan yargılanan Ara Toranyan \e yardımcısı 3 Ermeni 4 ile 14 ay arasında değişen hapis cezalanna mahkum edildiler. Bobigny Asliye Ceza Mahkemesi'nde dun açıklanan kararda, tutuksuz yargılanan Toranyan 4 ay hapis cezasına çarptınldı, ancak cezasının tümu tecil edildi. Tutuklu diğer sanıklardan Setrat Kazanciyan 14 ay, Vahe Safran>an 12 ay ve Ararat Büyükpehli\anyan ise 8 ay hapis cezasına mahkum oldular. Kazanciyan ve Safranyan'ın cezalarının yarısı, Buyukpehlivanyan'ınkinin tümü tecil edildi. NATO'nun yeni komutanı NATO Orta Avrupa Kara Kuvvetleri Komutanlığı görevine Federal Alman General Henning Voon Ordarza getirildi Ordarza görevi emekliye ayrılan Danimarkah General Georg Asmussen'den perşembe günu devir alacak. PAMUKBANK iyi bankadır.