Katalog

4 MART 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 TURKIYE'den IME, ekonomik tabloyu neüeştirme peşinde ANKARA, (a.a.) Uluslararası Para Fonu (IMF) Heyeti, Ankara'daki temaslanna bugün devam edecek. Fonun Türkiye Masası Şefi Geoffrey Tyler başkanhğındaki heyet, bu hafta da, yeni StandBy Anlaşması için gerekli ön bilgileri toplamak uzere Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Merkez Bankası ile Devlet Planlama Teşkilatı yetkilüeriyle görüşecek. Heyet üyeleri Ankara'daki temaslan sırasında şu konularda ayrıntıh bilgi almaya çalışıyorlar: "Tükeümde beklenen daralmanın gerçekleşmemesinin nedenleri, KİT zamlarındaki gecikme ile kur ayarlamalarının enflasyon üzerindeki etkileri, dış ticaretteki liberalleşmenin tarım ve sanayi kesimindeki öretim üzerine net etkiieri, Kalma Değer Vergisi uygulamasının kamu finansmanıoa katktlan, KİT'lerdeki istifadam ve ucrel poHtikasında 1985 yılında beklenen gelişmeler, Hazine bonosu satışlannın para arzı üzerine etkileri, günliik kur uygulaması, vergi iadesi sislemi ve diger ihracat teşvikleriyle enflasyon oranının ihracal üzerindeki etkileri, petrol ithalatının genel ekonomik etkileri ve hara petrol bağiantılan, 1985 yılı dış borçlanma hedefleri, AET ile ilişkilerde yakın gelecekte beklenen gelişmeler." Uluslararası Para Fonu'nun Türkiye'deki temaslanndan sonra yeni bir StandBy Anlaşması konusunda kesin karar verilecek. Telafi edici vergiye tabi esnaf, KDVli OSMAN ULAGAY "azınhk" mak KDVsiz satabüecek Vergi Ayı Başlarken Hlaliye Bakanlığı'nm hazırladığı tebliğe göre, telafi edici usulde vergilendirilen esnaf, "azmlıkta kalan" televizyon ve benzeri malları KDV'siz satabilecek. TUhafıyeci deri elbiseyi, mağaza radyo ve TV'yi, kasap kestiği koyunun derisini KDV'siz pazarlayabilecek. madığından kasap gerçek usule giriyordu. Aynı şekilde, bir tuhafıyeci ya da manifaturacı elektrikli battaniye satması halinde telafi edici usulden yararlanamıyordu." ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Maliye Bakanhğı, KDV ile ilgili bir genelge hazırlayarak, telafi edici usule tabi esnafa kolaylık sağladı. Bakanlık yetkilileri, özellikle Anadolu'da her türlü mak satan "bakkalların" KDV'ye tabi malı diğer mallardan az olduğu takdirde KDV'siz satabilmelerini sğlamak üzere bir genel tebliğin bugün ya da yann yayımlanarak yürürlüğe sokulacağını belirttiler. Tebliğe göre, esnafa sağlanan kolaylıklar şöyle olac^k"Telafi edici usule göre vergilendinneye ilişkin uygulamada karşılaşılan bazı sorunlara açıklık getirildi. Daha önce telafi edici vergilendirme usulüne tabi olaniar arasında açıklanan mükellefler, telafi edici usule tabi mallann yanında kapsama girmeyen malları da satmalan halinde telafi edici usulden yararlanmıyordu. Gerçek usule tabi oluyordu. Örnegin bir kasap koyun kesip eti satıyorsa bunun derisinin pazarlanması telafi edici usule tabi mal kapsamında olSoz konusu tebliğde telafi edici vergilendirme usulüne yalnızca parekendecilerin alınabileceği hatırlatılıyor. Son tüketiciye satış yapmayanların sattıklan mallar telafi edici usul kapsamına girse bile nihai tüketiciye satış yapmadıklanndan bu usulden yararlanamayacakları belirtiliyor. Tebliğde, ayrıca bakkaliye emtiası satanlar, kasaplar, balıkçılar, meyve, sebze satanlar, büfeciler (gazete dergi ve kitap satanlar hariç) kunıyemişçiler, manifaturacılar ve konfeksiyoncular, kavafiye, saraciye (ayakkabı, bavul, çanta vs) emtiası satanlar, oyuncakçılar, ıtriyat maddeleri satanlar için yalnızca iştigal konularına girenlerin dışında kalan malları satmamalan koşulundan vazgeçildi. Bunların söz konusu mallann satışı ile telafi edici usule tabi olmayan diğer malları satmalan halinde (az miktarda satmalan halinde) gerçek usulde vergiye tabi olmayacaklar telafi edici usule göre vergilendirmeye devam edilecekler. Örneğin telafi edici usule tabi olan bir mağaza KDV'li radyo, TV, elektrikli battaniye ve buna benzer emtiayı mağazasında azınlıkta kalıyorsa KDV'siz satabilecek. Bir tuhafiyeci mağazasında az miktarda deri elbiseyi KDV'siz pazarlayabilecek. EKONOMİ NOTLARI 1 "Fişli Yaşam" Üzerine... Türkiye'nin vergi gerçeğine bakarken önce bazı rakamları ve bu rakamların işaret ettiği gelişmeleri kısaca anımsatmakta yarar var: • Toplam vergi gelırlerinin Gayri Safi Milli Hasıla'ya oranı 1977 yılında % 19.3'ten 1984 yılında °/o 14 dolayına gerilemiştir. • Toplam vergi gelirlerinin toplam bütçe gelirleri içindeki payı da 1977'de % 92'den 1985 bütçesinde % 73'ün altına inmiştir. • Geçen yıl Türkiye'de toptan eşya fiyatları resmi endekslere göre % 52 artarken vergi gelirlerindeki artışın % 25 dolayında kaldığı sanılmaktadır. • Toplam vergi gelirlerinin yaklaşık % 4O'ı Gelir Vergisinden sağlanmakta, bunun dörtte üçünü ise "bordro mahkumu" diye nitelenen ücretli ve maaşlı kesim ödemektedir. • Toplam vergi gelirleri içinde mal ve hizmetlerden alınan vergjlerle dış ticaretten alınan vergilerin payı % 43 dolayındadır. Ücretli ve maaşlı kesim, yaptığı harcamalar nedeniyle bu vergilerin de hatırı sayılır bir bölümünü sırtlanmış bulunmaktadır. Bu göstergelerin ortaya koyduğu gerçek şudur: Türk vergi sistemi gerek milli gelirdeki gerekse fiyatlardaki yani enflasyondaki gelişmelere karşı yeterince duyarlı değildir. Türkiy^ de gelir dağılımımn giderek bozulduğu bir dönemde vergi gelirlerindeki artışların hem milli gelir artışlarının hem de enflasonun gerisinde kalması, 1977 sonrası dönemde gelirini arttırma olanağını bulan kesimlerin doğru dürüst vergilendirilemediğini düşündürmektedir. Buna karşılık aynı dönemde büyük oranda gerçek gelir kayıplarına uğrayan kesimler, ücretliler ve maaşlılar vergi yükünün giderek ağırlaşan baskısı altında ezilmekte, işadamı Sakıp Sabancı'nın deyimiyle "bordro mahkumluğundan pranga mahkumluğuna terfi etmiş" bulunmaktadırlar. 1980 yılına kadar parlamentosundan vergı yasası çıkartamayan, 1980 sonrasında da vergi ve maliye politikalarını hep parakredi politikalarının gölgesinde bırakan bir Türkiye'de Ozal iktidarının gündeme getirdıği vergi düzenlemelerini "çok cesur adımlar" olarak nitelemek hiç de yanlış değildir. "Faturalı yaşarrf adıyla popüler olan vergi iadesi uygulamasından sonra gündeme gelen Katma Değer Vergisi ve bu aybaşında başlayan 'iişli yaşam"m, yıllar yılı vergi dışı kalmış ya da doğru dürüst vergi vermemiş kesimi vergilendirmek yolunda önemli adımlar olduğu kuşkusuzdur. Enflasyonist ortamdan yararlandığı halde vergi yükünden sıyrılan kimselerin şimdi getirilen bu yeniliklerin pratik aksaklıklarını bahane ederek bu yeniliklerin bütününe karşı çıkmaları, tamamen kendi kişisel çıkarlarıyla ilgili bir olaydır. Şu ya da bu şekilde ticaret yaparak gelir sağlayan kesimin bu faaliyetıni belgeleyerek sürdürmesinde ekonomi ve toplum açısından yararın ötesınde zorunluk vardır. "Faturalı" ve "fışli" yaşam ilkesi bu açıdan mutlaka desteklenmeli, vergisiz yaşamaya alışmış olanların feryatları ciddiye almmamalıdır. Son değişikliklerle daha anlamlı hale getirilen vergı iadesi uygulamasının "bordro mahkumlan"n\n özellikle yaptıklan harcamalar nedeniyle ödedikleri vergilerin bir bölümünü geri almalarına olanak sağladığı da bir gerçektir. Buna karşılık Katma Değer Vergisi uygulaması, diğer kesimler yanında ücretli ve maaşlı kesimi de yeni bir yük altına sokmaktadır. Bu nedenle getirilen yeni vergi düzenlemelerinin ücretli ve maaşlı kesimin vergi yükünü hafifletmek ve bu kesimi "pranga mahkumluğu"ndan kurtarmak yönündeki etkisi son derece sınırlı kalacak, vergi düzenindeki adaletsızlik salt bu değişikliklerle giderilmiş olmayacaktır. Vergi konusunda cesur adımlar atan Özal hükümetinin Hazine'nin çok sıkışık durumda bulunduğu bir dönemde, "Önce toplam vergi gelirini artırayım, sonra vergi yükünün paylaşımını düşünürüm" anlayışında olması doğaldır. Ne var ki, bozulan gelir dağılımı, Türkiye'de enflasyon dahil, tüm ekonomik hedeflerin tutturulmasım güçleştiren en önemli etkenlerden biri haline gelmiştir ve vergi sistemi gelir dağılımını düzeltmenin en etkili araçlarından birisidir. Bu gerçek kavranarak vergi düzenlemeleri konusunda yeni adımlar atılmadığı takdirde ulaşılan sonuçlar da yarım kalacaktır. Türkiye'de ekonomik hedefleri bordroluların değil faiz rantiyelerinin zorladığı artık kavranmalı, vergi düzeni buna göre değiştirilmelidir. Hükümete vergı konusunda yöneltilecek ikinci eleştiri ise hazırlıksız başlatılan uygulamalar ve beceriksiz uygulama yönlemleriyle ilgilidir. "Kafa göz yararak" başlatılan uygulamalardaki aksamalar. belgesiz vergi cennetindeki keyiflerini sürdürmek isteyenlere ve onların yanı sıra bu aksaklıkların acısını çeken vatandaşa acı eleştiri için bol malzeme sağlamakta, bu da atılan adımların doğru değerlendirilmesini zorlaştırmaktadır. Bu bakımdan bu aksaklıkların kısa sürede düzeltilmesı için hiçbir çaba esirgenmemelidir. "Köprübaraj senetlerini alanların % 6O'ı faizi sevmiyor" Ekonomi Servisi Al Baraka Türk özel Finans Kurumu Genel Müdürü Yalçın Öner, Türkiye'de faizi sevmeyen bir kesim bulunduğunu belirterek, "Bu kitle, faiz yerine kâr payı almak istemektedir" dedi. Türkiye'de ilk kez faizsiz bankacılık sisteminin Al Baraka Türk özel Finans Kurumu tarafından şubat ayı içinde uygulanmaya konmasıyla ilgili olarak NoktaDergisi'nebir açıklama yapan Öner şunları söyledi: "Türkiye'de faizi sevmeyen bir kitle var. Ancak bu kitlenin genişliği konusunda bir araşürma yspümamış. Bu Al Baraka Genel Müdürü kitle, faiz yerine kâr payı almak istemektedir. Köprü ve baraj gelir ortaklığı senetlerini alanlann yüzde 60'ının faizi sevmeyen kitle oldugu söylenebilir." Yalçın Öner, birinci planda kâr etmeyi ve kendilerine tasarruflarını yatıranlara kâr etürmeyi amaçladıklannı belirtti. Ivİ tl sınırları dışında basUnlan faturcdara noter onayı gerekiyor Ekonomi Servisi lstanbul Defterdan Vekili Kemal Civelek, 1 mart tarihinden itibaren kullanılmaya başlanan "fatura" ve "fatura yerine geçen belgeler"le ilgili olarak bir açıklama yaptı. "Vergi dairelerinden sa&lanan perakende satın fışleri ve Işletme Vergisi Perakende Satış vesikalannı aynca noterde tasdik ettirmek gerekmeyecegini bildiren Civelek'in açıklaması şöyle: • Vergi mükellefleri, noter tasdiki dışında kullanmak istediklerı belgeleri ancak bağlı bulunduklan vergi dairesinin bulunduğu il sımrlan içerisinde kalan anlaşmalı matbaalarda bastırabileceklerdir. llçelerde bulunan mükellefler, kendi il sımrlan içindeki anlaşmalı matbaalarda fatura ve fatura yerine geçen belgelerini bastırabileceklerdir. • Anlaşmalı matbaalar, sadece faaliyette bulundukları ilin sınırları içerisindeki mükelleflerin belgelerini basabileceklerdir. tl sımrlan dışındaki mükelleflerin belgelerini basmalan halinde bu belgeler ancak noter tasdiki ile kullanılabilecektir. • Makinalı kasalann kayıt rulolannı basıp dağıtabilecek anlaşmalı matbaalar, Maliye ve Gümrük Bakanlığı'ndan izin almak suretiyle diğer il vergi mükellefleri için de rulo basabileceklerdir. • Mevcut makineleri kasalann rulolannın noter tasdiki veya anlaşmalı matbaalarda basılmış olması gerekmektedir. Bu şartlann temin edilmemesi halinde yazar kasalar toplama ve besaplama araa olarak kullarulabilir, ancak her satış için mükelleflerin fatura veya perakende satış fişi düzenlemeleri gerekmektedir. • tllerinde anlaşmalı matbaa bulunmayan mukellefler, Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na müracaat ederek, fatura veya fatura yerine geçen belgelerini belirlenecek ildeki anlaşmalı matbaalarda bastırabileceklerdir. Faturalı yaşama hız katan bir icat Alışverişlerde zaman kaybını önlemek için Boyabat Gıda Pazarı, faturanın üzerine muhtelif gıda maddesi, yüzde 10 KDV gibi maddeleri matbu bastırarak notere onaylattı. Ekonomi Servisi Fatura verme işlemini çabuklaştırmak için esnaf çeşitli çareler arıyor. Bu çarelerden birini, Eminönü Boyabat Gıda Pazan sahipleri buldu. Faturayı düzenleyen kişinin yazmak zorunda olduğu "muhlelif gıda maddesi ya da yüzde 10 KDV" gibi maddeleri de hazırlaitıkları faturalarda matbulaştırdılar ve notere bu haliyle tasdik ettirdiler. Amaç, altşveriş sırasında işlemlerin uzamaması. Boyabat Pazan sahiplerinden Mehmet Ali Gürsel bu yöntemin kendilerine kolaylık ve hız sağladığını ancak kendine göre bir maliyeti olduğunu da söyledi. Öğrenildiğine göre, böyle özel olarak hazırlatılmış faturaların yaprağı 8 ^ liraya mal oluyor. Hububat ithalinde rekor artış ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) 1984 yılında hububat ithalatının 167.255 ton olduğu belirtildi. 1983 yılında ise hububat ithalatının sadece 416 ton olduğu bildiriliyor. 1984'teki hububat ithalatı için 167,3 milyon dolar harcandığı belirtilen rapor. deri kösele plastik mamulleri ithalatında da rekor artış olduğunu ortaya koyuyor: "1983 yılının temmuz ayı sonu itibarıyla 33 ton olan deri kösele ve plastik mamulleri ithalatı, 1984 yılında aynı dönemde yüzde 816,4 bir artışla 353 tonu bulmuştur." 1984 yılında işçi dövizlerinde de gerileme oldu 1983 yılı temmuz ayı sonu itibarıyla 621,3 milyon dolar olan işçi dövizi gelirleri 1984 yılının aynı döneminde yüzde 10,1 oranında azaldı. BAŞBAKA1N YARDIMCISI KAYA ERDEM: Kalkınmakta olan ülkeler, tek tarafh ve keyfi hareketlere muhatap ediüyor LUDWİGSBURG, (a.a.) 17 Ülkenin ekonomi ve maliye bakanlarının katıldıîı "Dünya Ticareti, Ekonomik lyileşme ve Dış Borçlar" sempozyumu sona erdi. Toplantıya katılan Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem, yurda hareketinden önce yaptığı açıklamada, "Biz tkarette konımacılıgı kaldırdıktan sonra, Ortak Pazar ve diger ülkeler, ihraç üriinlerimize tahditler koymuşlardır. Toplantıda bu konuyu dile getirdik. Ülkeler koruma karariannı zaman içinde kaldırmalan, bu hususun bir takvime bağlanarak gerçekleştirilmesi üzerinde duruldu. Bu amaçla üçer aylık dönemlerie üst seviyede tekrar toplanılacak" dedi. Erdem, toplantıda dün yaptığı konuşmada kalkınmakta olan Ulkelerin giderek keyfi ve tek taraflı hareketlere muhatap edildiğini söyledi. Kaya Erdem, "Kalkınmakta olan ülkeler hakkındaki GATT Gündemi" ile ilgili konuşmasınFederal Almanya'nın Ludwigsburg kentinde cuma günü başlayan uluslararası toplantının dünkü bölümünde pek çok kalkınmakta olan ülkenin ciddi ödemeler dengesi açığı ile karşı karşıya olduğunu belirten Kaya Erdem konuşmasını şöyle sürdürdü: "Kalkınmakta olan ülkeler ekonomik ve sosyal kalkınmalannı gerçekleştirememektedirier. Bir bütun olarak alındıgında, kalkınmakta olan ülkeler ticaret hadlerindeki bozulmadan, yatınm gayretlerini engelleyen ve borç durumlarını daha da kötüleştiren yuksek faiz oranlanndan ve döviz kurlanndaki dengesizlikten olumsuz bir şekilde etkilenmektedir. < > Erdem, GATT çalışma programının çeşith" bölümleri üzerinde yapılan görüşmelerde, kalkmmış ulkelerin çoğu zaman kalkınmakta olan ulkelerin ihtiyaçlarını karşılama konusunda isteksiz göründüklerini söyledi. Katar Emiri 10 martta geliyor ANKARA, (a.a.) Katar Emiri Şeyh Halife Bin Hamed ElTani, Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in konuğu olarak, resmi bir ziyarette bulunmak üzere 10 martta Türkiye'ye gelecek. Emir'in ziyareti sırasında, Türkiye Katar ekonomik ve teknik işbirliği anlaşması Ankara'da imzalanacak. Ornıan ürünlerinde "ucuzluk" ANKARA, (UBA) Tarım, Orman ve Köyisleri Bakanlığı'na bağlı Orman Lninleri Sanayi Kunımu (ORÛS), ürettiği orman ürünlerinin satış fiyatında yüzde 6 ile yüzde 20 arasında indirim yapu. Kurum yetkililerinden alınan bilgiye göre, daha önce metreküpü 175 bin lira olan birinci sınıf camköknar tahtanın satış fiyatı 140 bin liraya indirildi. Metrekaresi 150 lira olan birinci sınıf kayın kaplamanın satış fiyatı 135 liraya, metrekaresi 130 lira olan üçüncü sınıf kayın kaplamaın satış fiyatı da 115; metrekaresi 140 lira olan ikinci sınıf kayın kaplamanın satış fiyatı ise 125 liraya indirildi. İMHİ ŞİRKETURDEN HABERLER TOYOTA sakatlar için özel donanımlı araç üretmeyi sürdürüyor. Yeni geliştirilen "friendmatic" araba çeşitli aygıtlarla desteklenerek gaz ve frenleri elle kolaylıkla yönetilebiliyor. Felçli, sakat ve malul kişilerin bacakkol özürierine göre araba çeşitleri yeni aygıt ilavderiyle geliştiriliyor. TÜRKBÂNK'ın Balmumcu şubesinin Yıldız Posta Caddesi'ndeki yeni şubesi binası bugün hizmete giriyor. da, "Bugünlerde ticaret sorunlanna çok taraflı çözümler aranması yönteminden kesin bir aynima olduğu izlenmektedir. Kalkınmakta olan ülkeler, giderek keyfi ve tek taraflı hareketlere muhatap edilirken, ikili çözümlere her gün daha fazla itibar edilmektedir. Bu yüzden, ticaretin serbestleştirilmesi yönündeki taahhüdün sadece tekrarlanması yeterli değildir" dedi. DUNYA'dan Dolara firen için 3.5 milyar dolar sürülmüş FRANKFURT (a.a.) Amerikan Dolarının yükselmesini durdurmak için, büyük merkez bankalarının dünya borsalarına geçen hafta toplam 3.5 milyar dolar sürdukleri belirlendi. Alman Merkez Bankası, geçen hafta çarşamba günu piyasaya 400 milyon dolar sürerek, doların 3.5 marka tırmanmasını önlemişti. Hafta sonunu, dünya merkez bankalarının bu müdahaleleri yüzünden 3.36 mark üstünden kapatan dolar, birçok spekülatöre görülmemiş paralar kazandınrken, bazılanna çok kısa süre içinde büyük servet kaybettirdi. Frankfurt'ta bir grup işadamının, değeri 3.47 marka yükselince 20 milyon dolar satın aldıkları, ancak kur düşmesi üstüne, 60 dakika içinde 1 milyon dolar kaybettikleri belirlendi. SERMAYE PIYASASENDAN Kitapçüar ve kırtasiyeciler: Isteklerimiz dinlenmezse KDV ödemeyiz ANKARA, (ANKA) Kırtasiyeciler, KDV uygulaması konusunda maliye ile söz düellosuna girdi. Kitap ve Kırtasiyeciler Dernegi tarafından düzenlenen KDV seminerinde konuşan Dernek Başkan Mücettin Kervan, esnaf olarak bazı isteklerinin dikkate alınmaması halinde, "kutsal" bir görev de olsa Katma Değer Vergisi'ni ödeyemeyeceklerini söyledi. Ankara Defterdan Ahmet Ovalı ise KDV denetimlerinde eğitimin yanı sıra ceza uygulamasına gidileceğini vurguladı. Ovalı, beyannamelerin ve KDV'lerin zamanında verilmesi konusunda uyanda bulunurken, Kitap ve Kırtasiyeciler Derneği Başkanı Kervan, bu kez dernek uyelerinin maliyeden isteklerini ni dile getirdi. Kervan, KDV'den muaf olan 18 bin liralık sınınn 500 bin lira ila 1 milyon lira arasında bir rakama ulaştınlmasmı, korsan kitapçılığın önlenmesini ve Milli Egitim Bakanüğı'nın kitap fiyatlannda bir standardizasyona gitmesini istedi. Dünya borsalaruıda geçen hafta ABD Merkez Bankası Başkanı ve Reagan 'ın doların tırmanışı ve merkez bankalarının müdahalesi hakkmda yaptıklan açıklamalardan sonra tırmanışını hızlandıran dolar 3.4780 mark ile yeni bir rekor kırdı. Doların salı günü rekor kırması üzerine çarşamba günü Avrupa merkez bankalan ve Japonya Merkez Bankası piyasaya şimdiye dek gö'rülen en yüksek miktarda dolar sürdüler. LONDRA BORSASI: Geçen haftayı 1265 puanla kapatan Financial Times100 endeksi sterlinin dolar karşısında değer yitirmesine koşut olarak haftanm ilk günlerinde gerileyerek 1256.9'a kadar düştü. Merkez bankalarının müdahalesinden sonra endeks tekrar canlanarak 1260 puanır, üzerine çıktı. Citicorp ile yaptığı 7 milyar sterlin 'lik anlaşmanm etkisiyle hisseleri geçen hafta hızla yükselmeye başlayan Secombe Marshall tırmanışını sürdürdü. Hafta başında gerileyen ICI hisseleri ise şirketin 1984 yılı vergi öncesi kârının 10 milyar sterlin olduğunun açıklanması üzerine yükselmeye başladı. NEW YORK BORSASI: Haftaya 1270 puana kadar düşerek başlayan Dow Jones endeksi hafta ortasından itibaren yükselmeye başladı. Dow Jones endeksi sonraki günlerde 1280 puana kadar yükseldi. FRANKFURT BORSASI: Geçen haftayı 1 176.3 puanla kapatan Commerzbank endeksi 1 164.4 puana kadar düştü. Hisselerde gerçekçi fiyat Geçtiğimiz hafta 9 şirkete ait hisseler değer kazanırken bir hissenin fiyatı düşme eğilimine girdi. Piyasada Muharrem Karslı 'nın Borsa Başkanlığı 'na seçilmesi memnunluk yarattı. Olağan genel kurullann yaklaşması ile birlikte şirketlerde hazırlanmakta olan bilançoların haberleri de piyasaya yavaş yavaş gelmeye başladı. Kesin olmamakla birlikte piyasada tedavülde bulunan hemen hemen çoğu hissenin ne kadar temettü vereceği saptanmaya başlandı. Genellikle şirketlerin içinden doğrulanmış temettü haberlerine göre de çoğu hisse gerçekçi fiyatlarıru buluyor. Buna göre geçtiğimiz hafta BAGFAŞ, Çelik Halat, Çukurova Elektrik, ENKA Holding, Gübre Fabrikaları, HEKTAŞ, KARTONSAN (eskiyeni) ve OLMUKSA'nın fiyatlannda 50 ile 150 liralık artışlar gözlenirken yalnız bir hissenin fiyatı düştü. Ancak, piyasa uzmanları bu yılki şubat ayının geçtiğimiz yıla oranla daha cansız geçmesinin bir kaç hisse dışında ilginç temettü haberlerinin olmamasından kaynaklandığını belirtirlerken piyasadaki cansızlığın ikinci etkenini de talep elastikiyetinin olmaması olarak yorumluyorlar. Bu arada genel kurullar ayı olarak adlandırılan mart ayının ise oldukça yoğun geçmesi bekleniyor. Öte yandan, geçtiğimiz haftanın ilginç gelişmelerinden biri de uzun zamandan beri beklenen haberin kesinleşmesiydi. Geçtiğimiz cuma günü T. lş Bankası Menkul Kıymetler Müdürü Muharrem Karslı, lstanbul Menkul Kıymetler Borsa BaşkanlığYna atandı. Karsh'nın teorik ve pratik bilgi ve deneyimlerinin olmasından ötürü borsayı motive edici güce sahip olduğunu belirten piyasa uzmanlan, Borsa Başkanlığı'na piyasayı bilen bir kişinin gelmesinden ötürü olumlu gelişmelerin olacağı umudundalar. HAZIRLA YAN YENER KAYA Sigorta şirketleri "köprü getirine" göz dikti 2 milyar liraya sigortalı olan Boğaz Köprüsü'nün sigortası bugünlerde yenilenecek. İSTANBUL (THA) tki milyar liraya sigortalı olan Bogaziçi Köprüsü'nün sigorta poliçesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı tarafından yenileneceği bildirildi. Karayolları Genel Müdürlüğü ile Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca yenilenecek olan Boğaz Köprüsu sigorta bedelinin günün maliyetleri göz önünde bulundurularak belirlenmesi çaiışmalan sürdürülüyor. Yeni poliçenin önümüzdeki günlerde hazırlanacağını bildiren köprunün sigortasını yapan Ray Sigorta şirketi yetkilileri yaptıklan açıklamada şöyle konuştular: "Şirketimizde sigortalı olan Bogaziçi Köprüsü'nün poliçesi her yıl yenilenmektedir. Sigorta bedeli yenilenirken, köprünün günün maliyetlerine göre belirlenen fiyatı göz önünde bulundurulur. Söz konusu 2 milyar lira köprünün yalnızca kendi bedelidir. Yenilenecek olan poliçede sanıyoruz, köprünün gelir ortaklığı senetlerinin gelir paylan dikkate alınmayacak. " Öte yandan, Ak Sigorta Yöneıim Kurulu Başkanı Alaaddin Buyükkaya ise köprünün yalnızca kendisinin değil, gelir ortaklığı senetlerinin göz önünde bulundurularak, gelirinin de sigorta edilmesi gerektiğine dikkati çekeıek. "Köprünün sahibi devlettir. Garanti eden de devlet olaı'iiktır. Köpru gelirinin yanı sıra kâr ou>ı da sigorta edilirse, gelir ortaklıgı «cııetlcrinin sahipleri «aruııii ivinde olacaklar" dedi. Nijerya yeni vergi düzenlemesi yapacak LAGOS (ANKA) Nijerya'da enflasyon ve işsizliğin büyük boyutlara ulaştığı, bu nedenlerle hükümetin yeni vergi düzenlemelerine gideceği bildirildi. Nijerya Devlet Başkam General Mnhammed Buhari, ülkenin içinde bulunduğıı ekonomik duruma değinerek, enflasyonun ve işsizliğin büyük boyutlara ulaştığını belirtti. Hükumetin bu konuda getireceği önlemleri ve yeni vergi düzenlemelerini, halkm sabırla karşılamasım isteyen devlet başkanı Buhari, ülkenin için Lassa'nuı Genel Kurulu 26 martta Hacı Ömer Sabancı ve Akbank'ın büyük iştirak sahibi olduğu Lassa Lastik Sanayii A.Ş.'nin 1984 yılı ortaklar olağan genel kurul toplantısı 26 Mart 1985 günü saat 10.00'da Sheraton Oteli'nde yapılacak. Gecen yıl yaptığı sıçramayı bu yıl da sürdüren şirket kendi sektörü içinde pazar payını sürekli yükseltmeyi başarırken mali bünyesini güçlendirmek için aldığı tedbirlerin olumlu sonuçlan tasarruf sahiplerince dikkatle izleniyor. Piyasa uzmanlannca yapılan incelemelere göre 1984 yılına ait yüzde 30 yakın temettü vermesi beklenen şirketin bu yılki olağan genel kurulunun ilginç geçmesi bekleniyor. Denıir Döküm 500 nıilyonluk tahvil ihraç ediyor Türk Demir Döküm Fabrikaları 250'şer milyon liralık A ve B serisi iki tertip tahvil piyasaya sürüyor. 6 ayhk faiz odemeli olarak ihraç edilen tahviller yüzde 45 brut faizli. İki yıl vadeli olan tahvillerin anaparaya dönüş tarihi vade sonu olmak üzere duzenlenmiş olup her iki tertip tahvilin de satış anında iskonto uygulaması yapılmıyor. Devlet Başkanı Buhari EnJlasyon ve issiztik büyük boyutlara ulaştı. de bulunduğu ekonomik bunaIımdan kurtulabilmesi için Nijerya halkına daha çok özveride bulunma ve çaba harcama çağnsında bulundu. DOVIZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 460 lira 89 kuruş olarak belirledi. Dövizin Döviz Efektif Efektif Doviz Alış Cinsi Satış Alış Satış 1 ABD Dolan 488.54 483.70 483.70 493.37 1 Avustralya Doları 343.91 326.71 350.79 347.35 1 Avusturya Şilini 20.54 20.75 20.54 20.95 1 Batı Alman Markı 145.95 144.50 147.39 144.50 1 Be4çika Frangı 7.19 7.26 6.83 7.33 1 Fransız Frangı 47.24 47.71 47.24 48.18 1 Hollanda Florini 127.79 127.79 129.07 130.35 1 isveç Kronu 51.32 50.81 51.83 50.81 1 İsviçre Frangı 168.89 172.27 168.89 170.58 100 İtalyan Lireti 23.20 23.43 22.04 23.66 100 Japon Yeni 185.33 187.18 176.06 189.04 1 Kuveyt Dırtan 1572.99 1588.72 1494.34 1604.45 1 Sterlin 519 01 529.39 519.01 524.20 1 S.Arabistan Riyali 127.60 134.32 135.66 137.01 AETKörfez ülkeleri toplantısı MANAMA, (THA) Avrupa Ekonomik Topluluğu "AET" Komisyonu ile Körfez İşbirliği Konseyi "GCC" heyetleri arasında yapılan ticaret işbirliği görüşmeleri tamamlandı. Görüşmelerde Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahrcyn ve Umman'ın üye olduklan "GCC" heyetine başkanlık eden Genei Sekreter Abdullah Bisara, 2 gün süren görüşmelerde taraflann sorunlara bakış açılarını dile getirdiklerini söyledi. "AET" Komisyonu Başkanı Jos Leoff de, GCC heyetiyle aralarında petrokimya ürünleri dışsatırrunın da bulunduğu çeşitli konularda gorüş alışverişinde bulunduklarını ve Bahreyn'de yapılan bu loplantının daha çok ileriki görüşmelere hazırlık niteliği taşıdığını belirtti. Göruşmelere yakın çevreler, tarafların, AET'nin Korfez petrokimya dışsatımına koyduğu ticaret tarifesinı kaldırması ya da azaltması yolundaki GCC isteği üzerinde tartıştıklarını bildirdiler. Altın borsası "kamr" bekliyor İSTANBUL, (THA) Top lam 80 milyon lira harcanarak reslorasyon çahşmalan tamamlanan Kapalıçarşı Sandal Bedesteni'nin, "uluslararası altın borsası" olarak faaliyet gostereceğini belirten İstanbul Anakent Belediye Başkanı Bedrettin Dalan, "Altın borsasının işleyişini düzenleyen sistemi belirleyecek kararnamenin çıkmasını bekliyonız" dedi. Aslan Çimentol/4 bedehiz veriyor Aslan Çimento A.Ş. 4 milyar 477 milyon 055 bin lira olan ödenmiş sermayesini tamamı yeniden değerleme fonundan karşılanmak şarnyla 5 milyar 602 milyon 255 bin lira\a \ukseltiyor. 1/4 oranında bedeULz \ermek için oriaklar olağanüsiu genel kurul toplantısı 15 Mart 1985 günü saat 15.30'da Şişli'deki *ırket merkezinde yapılacak.