Katalog

CUMHURİYET/4 KÜLTÜRYAŞAM 20 ARALIK 1985 Ozetle TELEVIZYON 17.30 Açık Oğretim Prof. Dr. Erdınç Tokgöz. "Para ve Banka", Prof. Dr. Gulay CoşJcun "Devlet Bütçesı" ve Prof. Dr. Erdoğan Alkın "Uluslaramsı lktısat" derslerim veriyorlar, 19.00 Haberler 19.05 Tatlı Kahramanlar Uzayda Kahramanlanmız bu defa, yıne guçluklerle dolu bir yanşa başlıyortar. Bu se/er hedef Sparuka Gezegentdır. Genç bir viyolonselci ve sazmııı ilginç öyküsü Monescu Galati yönetimindeki îstanbul Devlet Senfoni'nin geçen haftaki solisti thsan Kartal'dı. Orkestra'mn Hikmet Şimşek yönetimindeki konserlerinde Brahms'ın "Akademi Uvertürü", Cengiz Tanç'ın "Yaradılış" balesi prelüdü, Viotti'nin "22 No'lu Keman Konçertosu" ve Schütz'ün "Magnificaf'ı yer alıyor. Konserin solisti Ismail Aşan, koro şefı Gökçen Koray. ÜSTÜN DURUEL Îstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, 1314 aralık tarihli konserlerini Genel Sanat Yönetmeni Jonescu Galati yönetiminde verdi. Konserin ilk yapıtı Rossini'nin "Sinyor Bnıschiino" opereti uvertürüydü. Rossini'nin 18101829 yıllan arasında yazdığı kırka yakın opera ve operetten biri olan "Sinyor Bnıschino" ilk kez 1813'te Venedik'te sahnelendi. Bugün artık oynanmıyor, sadece uvertürü senfonik konserlerde seslendiriliyor. Muzikseverler, uvertürü tDSO'dan ilk kez dinlediler. Konserin ikinci yapıtı SaintSeans'ın "La Minör Viyolonsel Konçertosu"ydu. Îstanbul Devlet Senfoni Orkestrası, bu konçertoyu 18 Kasım 1972 tarihinde verdiği ilk konserinde seslendirmişti. Maçka Maden Fakültesi'ndeki Gotthold Lessing'in yönettiği bu konsere, Suna Kan'ın hastalanması üzerine solist olarak viyolonselci Reşil E>zin katılmış ve aynı yapıtı yorumlamıştı. Daha sonraiarı değişik sanatçılardan dinlediğimiz SaintSeans'ın "La Minör Konçerfosu"nu 1314 aralık günleri Erzin'in öğrencilerinden İhsan Kartal seslendirdi. thsan Kartal viyolonsele Reşil Errin'Ie başlaKARTAL VE CALA Tt Ülkemizin yetiştirdiği en değerli viyolonsel sanatçüanndan thsan Kartal (solda), geçen hafta Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası 'nm solistiydi. Konseri Jonescu Galati yönetti. dı, sonra Paris Konservatuvarf nda "Andre Levi ve Bernard Mkhetin'le çalıştı. Şu sıralar Mimar SinanOniversitesiDevlet Konservatuvarı'ndaki öğretmenliğinin yanı sıra Şostakoviç'in yayımlanmış viyolonsel yapıtları üzerine master çalışması yapıyor. rafından satın alınmış, Seyhun'dan da thsan Kartal'a geçmiş. Böylece bir dönemin ünlü hocası Feyha Talay'ın 1965'ten beri hiç kullanılmayan viyolonseli 20 yıl sonra genç bir sanatçının elinde yeniden sahneye çıkıyor. Başkemancıhğını Yusuf G.Aksöz'ün üstlendiği konser, Mendellsohn'un 1830'larda bestelediği ve "Reforın" adıyla anılan "Re Minör 5. SenfonisT'yle sona erdi. îstanbul Devlet Senfoni Orkestrası'nın bu aksam ve yann vereceği konserleri Hikmet Şimşek yönetecek. Solist, kemancı Ismail Aşan. Programda Brahms'ın "Akademi Töreni" uvertürü, Cengiz Tanç'ın "Yaradılış" balesi prelüdü, Viotti'nin 22 No.lu "Keman Konçertosu" ve Schütz'ün 'Magnificat" adlı yapıtı yer alıyor. Konserlere, ayrıca TRT Îstanbul Gençlik Korosu'yla Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Korosu da katılacak. Koro şefi Gökçen Koray. SATRANC NEVZAT SUER "Aylaklar" Romencede Melih Cevdet Anday'ın ünlü romanı "Aylaklar" Romenceye çevrüdi ve Bükreşln Minerva Yaytnevi tarafından yayımlandı. "Aylaklar "ı Romenceye çeviren Türkolog Viorica Dinescu, kitabın başına bir önsöz ve Anday'ın kronolojik bir yasam öyküsünü ekledi. FIDE Satranç kuralları 19.30 Gençlik Gençlik yılmda yaptlan faaliyetler ve gençlerin gençlik yılı hokkmdaki görüş ve değerlendırmelerinm tarlışılacaiı bir oçıkoturum yer alıyor 20.00 Haberler 20.30 Hava Durumu 20.45 Merhaba Gece Programda grup ve sanatçüar sırasıyla şu parçalan seslendiriyorlar Grup Doguş "Solısl: Leman Sam" Grup Çağnşım "Kapt, Sen Olsan, I of the tiger" Groce "Dr. Rılhm, Manhaitan" Çifden Tiınç "Love dork" Tolga Han "Goes Busters" ve güldüriı bolümunde Abdullah Şahin, tlhan Taner, Sokla ve üyatrosu eiemanlan yer alıyor. "Kırlangıç Fırtınası" Viyana FestivalVnde Yugoslavya 'da Üsküp ve Saraytvo Televizyonlan'nca satın alınan "Kırlangıç Fırtınası" adlı fllm, 1121 Mart 1986 tarihleri arasında düzenlenecek olan Viyana Fılm FestivalVnde (Viennale 1986) Türkiye'yi temsil edecek. Viyana Festivali'nden çağrı alan Atilla Candemir'in ilk uzun metrajlı fîlmi "Kırlangıç Fırtınası", San Remo ve Göteborg Festivalleri seçici kurullannca da izlenecek. Bilindiği gibi, görüntü yönetmenliğini Selçuk Taylaner'in yaptığı fîlmin basrollerini Perihan Savaş ve Halil Ergün paylaşıyorlar. 21.45 Fırtınalar II 22.30 Aileler Yanşıyor Bu haftaki yanşma programma Zonguldak ve Trabzon Mtnnden aileler katılıyor. 23.05 Yeni Bir Hayat Gary Evıng. Sid ve Karen'm evknnde onunına verilen partide, içkıyifazla kaçtnr ve sarho} olur. Kansı Val çok içkı ıçtığinı söyleymce de kavga edip evmı terk eder. Dığer tarafta Kenny, farkıcı Sylvie ile ılişkısını sürdıirmektedır. 23.50 Haberler 24.00 Kapanış İZLEYİCİ GÖZÜYLE Hakem zaten takdir etmişl Pazar geceleri yayımlanan spor programmda olumlu bir uygulamaya lanık oluyonız Tmsu Poiatkan 'm sunduğu Turkıye Lıgi maçlanndakı lartifmalı durumlar yavaf çekımle ekrana genrıhyor. Eıet, olumlu bir uygulama dedık. Dedık de, sonrasını sOylemedık Tansu Polutkan, tartışmah durumları yavaş çekımle ekrana defalarca getırdıkten sonra. binakuv kurallar sayıyor, örneğin hakemin hangı durumlarda penalıı verebıleceğtnı anlatıyor. Sonra da ifin içmden jöyle çıkıyor: "Tabli, hakemin tekdlri her ftyin üterinde." lyı, guzel de, 'Bız hakemin takdınm merak etmıyoruz kı. O zaten takdir eımış. Bız sızin yorumunuzu beklıyoruz Hafıalardan ben ınsanı çatlatıyonunuz da! HASAK ŞAHİN / Bursa Faruk Çağla sergisi Karikatür sanatçısı Faruk Çağla Avusturya 'da bir sergi aça. Sanatçı, Viyana'daki TürkAvusturya Dostluk CemiyetiSalonu'nda 23 aralığa kadar açık kalacak sergisini 1986 yılında da tstanbul'da tekrarlayacak. Çağla'nın sergisi Avusturya basım ve karikatür sanatçılarınca ilgiyle karşılandı. (THA) ilginç bir öykü Genç sanatçının önceki yıllarda da başanlı konser ve resitailerini izlemiştik, ama bu kez değisik çalgı ve yorumla cıktı müzikseverlerin karşısına. İlginç bir öyküyü de beraberinde getirdi. Konserde kullandığı viyolonsel 1939 yılında Isviçreli Pierre Vidoudez tarafından yapılmış, iki keman ve bir viyolayla birlikte satılmak üzere vitrine konmuş. O sıralar Isviçre'de bulunan viyolonselci Feyha Talay tarafından satın alınmış. Talay, Turkiye'ye döndükten sonra 1%5 yılına dek aralıksız kullanmış bu çalgıyı. 1965'te babasınm ölümüyle birlikte çalgıya sanki küsmüş, bir kenara bırakmış. Onun ölümü üzerine Vecdi Seyhun ta RADYO T R T I 05.00 Açılış, program ve kısa haberler. »5.05 Ezgi Kervanı. 05J0 Şarkılar ve oyun havalan. 04.00 Köye haberler. 06.10 Bölgcsd yayın. 06.30 Cuma sabahı 07.20 özel tanılıcı reklam programı. 07.30 Haberler 07.49 Günun ıçınden. 09.40 Arkası yann. 10.00 Kısa haberler. 10.05 Reklamlar. 1L00 Kısa haberler 11.05 Okul radyosu. 11.45 Hafîf muzik. 12.00 Kısa haberler 12.05 Reklamlar 12.10 Öğle uzerı. 1255 Reklamlar ve radyo programlan. 13.00 Haberler 13.15 Müzik. 13J0 BÖlgesel yayın ve reklamlar 14.30 Spor dergisi. 14.45 Türküler. 15.00 Kısa haboler. 15.05 öğleden sonra. 16.00 Kısa haberler. 16JB Okul radyosu. 16.45 Hafıf muzık. 17.00 Kısa haberler. 17.05 Köyümüz köylumuz. 17.25 Bayatiaraban faslı. 17.J5 Hafif müzik. 18.00 Çocuk bahçesi 18.15 Çocuklarla başbasa. 19.00 Haberler ve olaylann içinden 20.00 Ankara radyosu çok seslı korosu. 20.15 Solistlerden seçmeler. 20.40 Türkçe sözlü hafıf müzik. 2İ.00 Kısa haberler 21.05 Türküler geçidi. 21J0 Açık öjretim. 21.50 Hafıf münk. 22.00 Türk halk muzijı (Yurttan Sesler) Kadınlar Topluluğu. 22J0 Çagdas Türk sanal müziği. 23.00 Haberler. 23.15 Gecenin ıçınden. 00.55 Günün haberlennden özetler. 01.00 Program ve kapanış. 01.05 • 05.00 Gece yayını. X R X I I 07.00 Açılış ve program. 07.02 Solistlerden seçmeler 07.30 Haberler 07.40 Tllrküler ve oyun havalan. 08.00 Sabah için müzik. 09JM Şarkıiar 09.15 Türküler. 09 J0 Sabah konserı. 10.00 Şarkılar. 10.20 Halk çalgılanndan ezgıler 10.40 Kurtuluşumuzun roraanı. 11.10 Türküler. 11M Şarkılar. 11.45 Hafif muzik. 12.00 Yurtıan Sesler Erkekler Topluluğu. 12.30 Küçuk koro (TSM). 13.00 Haberler. 13.15 Oyun havaları. 13J0 Hafif müzik. 13.45 Şarkılar.14.00 Türküler ve oyun havalan. 14J0 Yabancı dil dersi. 15.15 Şarkılar. 15.30 Çesılli sololar. 16.00 Türküler. 16.20 Arkası yann 16.40 Hafif müzik. 17.00 Şarkılar. 17.20 Saz eserleri 17.30 Mahallı sanatçılarım.z. 18.00 Ses ve saz dünvamızdan. 18J0 Hafıf müzik. 18.45 Türküler. 19.00 Haberler ve olayların ıçınden. 20.00 Şarkılar. 20.15 Hafif müzik. 2030 Yabancı dil dersi. 21.15 Şarkılar. 21J0 Yurttan Sesler Kadınlar Topluluğu. 22.00 Gece konseri. 22J0 Bir roman/bır yazardan hikiydcr 22.45 Turkuler 23.00 Haberler. 23.15 Beraber ve tolo şarkılar. 23.40 Hafif muziW. 23.55 Cırm» konseri. 00J5 Program ve kapanış. •»T R T I I I 07.00 Açıhş ve program. 07J02 Güne başlarken. 08.00 Sabah konseri. 09.00 Haberler. 09.12 Müzikli dakikalaı. 10J0 Günün konseri. 11.00 Ogleye dognı. 12.00 Haberler. 12.12 Sızler ıçın. 13.00 Solistlerden seçmeler. 13.30 Konser saati. 15.00 Dağarcığımızdan. 15J0 Caz Dünyasından. 15.55 Haftanın çocuk şarkjsı 16.00 Erkekler topluluğu 16J0 Türküler geçidi. 17.00 Haberler. 17.12 Hafif müzik 17.30 Barok muzik. 18.00 Sıudyo FM. 19.00 Haberler. 19.12 Bir albüm 19.30 Laıin dünyasından. 20.00 Müzik demetı. 21.00 Pop caz 22.00 Haberler. 22.12 Gecenin getirdıklen. 23.00 Cuma konseri. 24.00 Muzikallerden bir yıldız. 0OJO Gece ve müzik. 01.00 Program ve kapa DYO Resim Sergisi DYO 19. Resim Yanşması Sergisi 20 aralıkta Îstanbul Atatürk Kültiır Merkezi Sergi Salonu 'nda açılacak. Bu yılki yarışmada seçici kurul 434 yapıt arasından 84 yapıtı sergilemeye değer bulmuştu. Yarışmada Halil Akdeniz. Fikrı Cantürk, tsmet Doğan, Cuma Ocaklı ve Mustafa Pilevnelı yapıtlanyla büyük ödül almışlardı. TÎYATROGÖSTERİ 528 66 29526 10 00/412 Toner Borlas Mim Tivatıo Jotin Arden ORTAOYUNCULAR Kart Vatentin Ferlun Şensay İÇİNDEN TRAMVAY GECEN SARKI HümeyraFerhan Şensoy Rasim Oztekin Grup GündoÇarken Çarş Perş CTesı15 3O 18 30 Cuma 2ı 00 18 3C EŞEK ARILARI Yazan: Aristofanes Bozan: Ferlun $«nsor NOBETÇI TİYATRO Ferhan Şensoy'un 100. OYUN 16 30 Pa2ar 15 30 18 30 AFİTAP'IN KOGASI İSTANBUL Pazartesı 13 30 DORMEN TOPLULUĞU J/arlayan/Yoneten Moim Oonlz *"• <onui< Sonatç Deniz Türkoll Son 6 oyun $AN a Çarş 18 30 2O30Prs 18 30 ADMAN BWNt Komedı 2 Boium Pe'şembe 21 15 Cuma 21 15 Cumartesı 19 00 «e21 15 14 00 «e 16 30 Tel 141 27 37 İSTANBUL SANAT TIYATROSU REFİK ERDURAN BULMACA SOLDAN SAĞA: 1/ Subilim. 2/ tskambilde koz... Sodyumun simgesi... Bayram. 3/ Papaz... Eskrımde bir karşılaşma torfl. 4/ "ABD Merkezi Habet Alma örgütü" . Bileşiminde tarçın bulunan bir Japon içkisi. 5/ Tahta ya da deri kazımakta kullanılan, iki ucu saplı egrı bıçak... Boru sesi. 6 Bir renk... Bir nota .. Bey 7/ Erkekler arasındakı cinsel sapıklık... Su. 8/ Bir kara yumu$akçası... Merhanıete, vicdana ya da mantığa dayanan adalet. 9/ Madenleri an olarak elde eden ve bunlann işlerae tekniğinı belırleyen kimya endOstrisi kolu. VUKAJUOAN AŞAĞIYA: 1/ Hiçbir özelliğı olmayan, basmakalıp. 2/ A$ağıbk kimse... Akdenız'de yaşayan eti lezzetli bir balık. 3/ Koşuklarda dızelenn betti ölçülere göre durulan yerlen.... Sanıyede bir jullük ij yapan bir motorun güç birimi. 4/ Karakıer. 5/ özenli, duzgün... Organik bileşıklerin yapısına giren karbon ve hidrojen atomları gnıbu. 6/ Bir nota... Argoda esrar... Sümerler'de gök tannsı. 7/ Yelin esi$ı... Stronsiyum elementinin simgesi. 8/ .^lçıtajı... lmge, hayal. 9/ Nesneyi gösteren ışaretlerle duşUncderin belırtilmesi. YÖMten:CÛNEYTGÖKÇfiR Dekor: Ref* Ercıı Kostiaı: HHt Ecen Dam taznti: Altan fckın •a: 21.00 W: Clesı 13J0 16.30 140 67 92 TAMİRCİ KADIR INANIR ZÜHAL OLCAY VAKKORAMA aa sj'ı'^ah'aot' KOMEDİ TIYATROSU PANGALTI (Eskı IDIL Sın«ması| ErgenehonGaOdesıNo 96 SAN TIYATROSU'NDA DEVEKUŞU KABARE ZEKİ ALASYA METİN AKPINAR NEVRA SEREZLI Muzikli GiMrii Ukrnr* U*mı M. S«tzll SalıÇarş Perş Cuma 21 30 Tınııt» II Tınıı It tTııHrtl Pazar 15 00 18 30 I . T M O J A. O M I Z. imm • C tesı 18 00 21 30 HARBIYE KONAKta 1405458 1482606 | s l \ S I U I B t l F D M F S I AŞK OLSUN y OSMANBEY GAZİ SİNEMASI'nda Car5 . Pers., Cuma. C.tesi. 21.30 Paıar 19.30 Türk Sineraasının yüzakı ŞERİF GÖREN'in lilmi Tel: 147 9 6 6 5 h a r t m •*» KENT OYUNCULARI SEHİR TİYATROLARI KULTUR ETKINLİKLERI DIZISI 1 Keirtef Tlyatro$»HwMye TH: 146 35 89147 36 34 22 aratt paonMn itlbaren MÛ$Fk KEVTER Gösterisl m. SNAKESPEARE KURBAĞALAR HÜLYA K0ÇYİ6İTTALAT BULUT Eser: Osman Şahin Müzik: Atilla Özdemiroğhı Kamera: Erdoğan Engln İstanbul Sinemalarmda BEHÇET NECATİGİL'E Yöneten Murathan MUNGAN Katılanlar Adalet AĞAOĞLU Murat BELGE Doğan HIZLAN Selim İLERİ Hilmi YAVUZ Sunan Füsun AKATLI SAYGI, KAHRAMANLAR ve SOYTARILAR Pazar: 15.0018.00 Btlettef sat^a sumHmuytnr. Sergey Kokovkin HAVA DURUMU UMM tsvunn. tZatH UUt GECE AŞEVI Knyın NLCAF1GII. UIUDAĞ BEŞ YOL Son 10 OTWI Coma: 18.0021.00 Ctest: 15.0018.00 11 Ocaktan lUbaren Yonl oyiMMinuz SAll PFFSEMBE SAAT ?l 24 ARASl TAKStM SAK^AT •Vİhd MOOASİNEMASI3370128 Ka' yaj'şlı Buiuthı BukjSu BUIUOL r 5* ir «• ir 4* S* 14» P r AMSTEHOAM : BuluTlu ATİNA BAĞOAT BCLGMD BERÜN BOHtl BRÜKSEL CENEVRE CfelOE FRANKfURT GlRNE KAHİRE KÖLN L0M0R4 MADftlO MOSKOM ItÛNİH MEW YORK OSlfl PUÛS RİYAD ROMA SOP/A SAM TELAVIV TOKYO : BüibDu : Bulutlu : Vıjmurlti : YaOrmırlu . yajmuriu . BuluOı, : Sslı . «t>* . YaOnunu . Yj{munu : YaOmurlu : Yagmurlu . Buluthj : Sısl. • Kar yajışi; • Yajmurtu : Kar yajıslı : YaCmurtu • S*lı • Açık : Bulutlu : Bulullu : rtSmu'lu • Yajmurlu : Blıluîıü 7» 11° 16° 3° 5° 6" *° 2° 18° 5° 12° 17° 6° 8° 3° 10° 4° 1° 7" 3° 17° 15° 0° 15° 17° 3° r 4* BULUT SUZLUK r 4* •«• Mmum Oaum TMBZ0N MUtU tİYAMMHI EDtME SAMSm BOtU B0U KORVK AC. Kar yaOış" Kar yağtş' Bulutlu Kar yağı$iı YaOmurkj yajmuriu 3u,', K2 yafiıslı Bulutıu 23 Aralık Pazartesı saat 2 0 . 3 0 ' d a HARBİYE M.ERTUĞRUL TIYATROSU'NDA T.C. Kultur ve Turizm Bakanlığı îstanbul Devlet Opera ve Balesi ATATURK KULTUR MERKEZİ KiinO? (BiisVOhat > UZAKLAR ŞEHİR TİYATROLARI HARBIVE M. ERTUGRUL 140 77 20 0. HAREYH. BRErrOM | FATIH (526 5 3 80) Richart SOUOEE TurKces A<ıı Aı<SAf, Yoneter .UB VENASE (1718192072 AıalıKI r r •r •r r p 7* 4» ™R™*?LHATÜM aamt 3 p t f * 21 «ntık 1915 IDUBTJ Prönl«erl) KUĞUGÖLÜ Bale 4 penle 31 Aralık 1MS 2« Arahk 1MS GAZETEGAZETE BİNBİR GECE r • • •r 4* 24 »ntık 1985 (ÖIH İMKII) Mtft. aniht Uüd Ortotn $«0 Maa Oemrti SakMyt Kaym F«rM*n «LTUM OakuSatçat 70lü) Kntum SJIHÜ ZIPC1 «oro $c(1 RomJ» U l i P t l BOOAK Ertgkl« « U U « r TRABLUSOMP: Kk ZMlH : Sısk 12° 1° KoKografi «e saiınere koyan Peter > » DYK Orkestra Sefi Constaniin PETROVİCI Dek»rKostum Osma* SENBEZER Tu^kcesı F OFLUOĞLU Yöneten. Burçın ORALOĞLU 0718192021 aralı«ı W. SHMCESPURE KORKUNÇ ŞÜPHE |İCLAUDE IHLLER'İN 9 OOÛOO FİLJK») . GARDEAVUE USKUDAR (333 03 97) Tank BUĞRA StMSUUt 12.00 14 151».30 19 01 21 15 ANTONIUS ve KLEOPATRA İBİŞİN RÜYASI Voneterı Engın ULUDAĞ (1718192022 Aralık) Mutarrem BUHARA İSTANBUL M YALMZ SİNEMAMCDA IVleteorololl Gtntl Uuöurtufünatn alıntn bıtgiy* pcra, tulun bolgvltr parçalı rer yrr çok bulutlu, Kmndanlı, iç Anadolu'nun kunyi, Doju Anadohı'nun Kuif ra doğusu f'iıslı jecect*. YMÇıfltr Doju Ktndanlz'ın kıyıltrvlt kârt» ktrıpk ytğmur n kar şekhnde olactk. HAVA SICAKUĞI Aımlmaya aera/n eflecek RÜZGÂR: Kuzay ra t»i/ fonHrdtn htflt * n ııra oru kuvtttt». yuraun kuıey kesimlennde kuvvvtlıce estcek. D*nızl9rde ytldtz ve gunbetısınö&n 35, zamtn zsman 7 saatte 1021 zaman zaman 33 dentz mtlı htzla es9C0k DENİZ Karactentz ilt Ooğu Akdtnız yağtflt dığ*r dtnızlenmtz parçalt bulullu geçec»* Otnn mutedıl açıklarda katu dalgtlı olup göruf uzaklığı 10 km. yağıs anında 25 »m dolayında olacak Van Go/u nde hava kar yağışlı gaçtcak. Ruzçar kuzay yontanian orta '•uvverte zaman zaman kuvvatti otvak asacak Göl küçuk datgah olup görüş uzakltğt 15 km doiaytnda olacsk. 25. ril tal M/TUM« PR0HUMI 21 »rjlık 19tS Oyun Gunleri 5a» Caı»mba°«r^fnW saıt 20 0D Cumarfes saaı 16.00 31 Aralık ems* i u l 18J0 Bıim» emsıdrı hr fıata 5nct « a » cı« u 143 M 0Q (7ha1) 54 Turkcesı S EYUBOGLU Yöneten Engın ULUDAĞ (Pa2ar gunlerıı V. ittGVIS/R. LÛCKER (İlk «e Ortaokıl çağı çecıAlan iç>*l TjtKcesı Yucel ERTEN Yonelen Kahraman ACEHAN (C tesıPazar 11 00 de) SEYİRCİURİMİZ İÇİN OYUN BİTİMİNDE HER SEMTE İ E n OTOBUSÛ TAHSİS EMlHrtSTJB. («cııfc MutkaN 2 H r t t 21 2t Arahk 1MS b n u t M M SMneye toyaıı Sumrr, ARIMAN »mtam iamâa DfÇI Orkntra <m f«kal D u m l m ı l l a t n UtUR S a t n n h UTAR l*ık Ahmtt DCFIIE Oekor HtfaO AM UYUYAN GÜZEL İSLİSİSLİPİSPUSLU KUKLACI TAKSIM SANAT EVİhde Yceten Denız UYGJNER IC tesı Pazar 11 00 de1 OYUN GÜNLERİ: SMJ 18.30. CAR: 15.00 PERCUMA: 20.30. C.TESİ: 15.0020.30 Uluslararas Satranç Federasyoou = FIDE'nin SATRANÇ KURALLARI: Türkiye Satranç Federasyonu 1954 üyesi bulunduğu FIDE'nin tüm dıinyada yürürlükte olan Satranç Kurallan'nı dilimize çevirtmiş bulunmaktadır. Turnuva nasıl yapılır, îsviçre Yöntemi, Dernek Kurma ve Üyelik gibi gtincel bilgiler de eklenip, kısa bir süre sonra bir kitapçık halinde satrançseverlerin yararına sunulacak. Ülkemizde de yürürlükte olan Satranç Kurallan'nı, Yük. Müh. Mübin Boysan'ın çevirisinden özetleyip aşağıya almış bulunı yoruz. Yer darlığı nedeniyle her ne kadar aynntıya inilmemişse de, yaygın ve özlü olanlara öncelik verilrniştir. Kurallann herkes tarafından bilinip kesinlikle uygulanır olmasıyla daha sağlıklı turnuvdlara gidileceği açıktır. Dolayısıyla yetişecek gençlerimizin güç kazanması için gerekli ortam böylece hazırlanmış oluyor. FIDE SATRANÇ KURALLARI Madde 1 Satranç Tahtası. Mdd. 2 Taslar. Mdd. 3 Hamle Yapma Hakkı. Mdd. 4 Hamlenin Genel Tanımı. Mdd. 5 Taşlann Hareketleri: b) Rok yapma Şah ile Kale'Ierden bir tanesi arasında bir harekettir. Şah'ın tek hamlesi kabul edilir ve şöyle yapılır: Yerinden hiç oynamamış Şah, yerinden hiç oynamamış Kale'ye doğru iki kere hareket ettirilirken, Kale de Şah'ın üstünden atlatıhp bitişiğindeki kareye konur. c) Bir oyuncu ilk önce Kale'sine ve sonra Şah'ına dokunursa, amacının Rok yapmak olduğu anlaşılamayacağından, Madde 7/2 ya da 7/3 uygulanır. d) Bir oyuncu Rok yapmak niyetiyle önce Şah'a ya da Şah ve Kale'ye aynı anda dokunur ve sonra da (aşağıda yazılı gereçler nedeniyle) Rok yapmanın kurallara aykırı olacağı anlaşılırsa, oyuncu Şah'ı ile hamle yapmak ya da (kurala ters düşmüyorsa) öteki tarafa Rok yapmak zonındadır. Şah, hiçbir tarafa oynayacak durumda değilse, oyuncunun Şah'ı lutmuş olması bir yasa gerektirmez. Seçeceği herhangi bir hamleyi yapmakta özgürdür. Gerekçeler: Şah ile daha önce bir hamle oynanmışsa, Rok yapılamaz. Daha önce yerinden oynamış bir Kale ile Rok yapmak kurala aykırıdır. öte yandan, Şah'ın geçeceği karelerden biri (Kale'nin değil), ya da ulaşacağı kare rakip taşlann denetiminde ise, ya da arada herhangi bir taş varsa o anda Rok yapılamaz. Er: d) Son yataya ulaşan bir Er, hemen değerlendirilir. Tahtada bulunan taşlann sayı ve adına bakılmaksızın V (Vezir), K (Kale), A (At), F (Fil) yapılır. Ancak ikinci bir Şah olamaz. Beşinci yataya ulaşan bir beyaz Er, ya da dördüncü yataydaki bir siyah Er, komşu dikeyde ilk diziliş durumundan iki kare sıçrayarak yanından geçen rakip eri, sanki tek kare sürülmüş gibi alabilir. Bu alışa "geçerken alma" (en passant) denir. Almayıp başka bir şey oynandığında bu hak yanar. e) Turnuva sırasında satranç saati çaüşıyorken, değerlendirilecek olan taş hemen bulunamıyorsa, oyuncu hakemin yardımını istemelidir. Hakem, aranan taş bulunup oyuncuya verilinceye dek her iki saati de durdurur. Oyuncular "Zarf hamlesi" dışında saati durdurursa kuralla ra aykırı hareket etmiş olurlar. Mdd. 6 Hamlenin Tamamlanması: Genel olarak, taş elden bırakıldığı anda hamle tamamlanmış olur. Taş kırışması durumunda ise, alınan taşın tahta dışına gkarılıp, oyuncunun kendi taşını yeni kareye koyması ve elinden bırakmasıyla tamamlanmış olur. Rok yapma amacıyla iki kare sıçratılan Şah'tan oyuncu elini çekip Şah'mı bırakmış olsa da hamle tamamlanmış sayılmaz.. Kale, Şah'ın bitişiğine konulup, elden bırakılmasıyla tamamlanmış olur. Ancak, iki kare sıçratılan Şah elden bırakılmışsa, Rok'tan başka bir şey oynanamaz. (Dikkat! Madde 5/d'de Şah, elden bırakılmış durumda değildir.) Son sıraya (l'inci ya da 8'inci yatay) ulaşan bir Er, elden bırakılsa da hamle bitmiş sayılmaz. Oyuncunun seçtiği yeni taş (V,K,A,F) konulduktan sonra tamamlanmış olur. (Önemli: Son yataya ulaşan bir Er, elden bırakılmışsa değerlendirmesi ancak o karede olur. Eğer elden bırakılmamış ve Er'in çaprazında yiyebileceği rakip taşlar varsa oyuncunun değerlendirme hakkı kaybolmaz.) Turnuva tüzüğünde duyurulmuş bulunan düşünme süresi dolduğunda, hamlede olan oyuncunun saati durdurulmadan hamlesi tamamlanmış sayılmaz. Bu koşul, madde 10/1, 10/2, 10/3 ve 10/4 dışında her duruma uygulanır. Mdd 7 Dokunulan Taş: 7/1: Hamlede olan oyuncu rakibine "Diizeltiyorum = J'adoube" diyerek onceden haber verme koşuluyla taşlara elini sürebilir. 7/2: Eğer 7/1 dışında hamledeki oyuncu bilinçli olarak: a) Aynı renkteki bir ya da daha fazla taşa dokunursa, oynanması, alınması mümkun olan ilk taşı oynamak, almak b) Kendi taşlarından birıne dokunursa, rakibin taşını kendi taşıyla almak, bu kural dışı ise, oynanması, alınması mümkun olan ilk dokunulan taşı oynamak ya da almak zorundadır. 7/3: Dokunulan taşlardan kurala uygun hiçbir hamle yapılamıyor, alınamıyor ise oyuncu herhangi bir hamle yapmakta özgurdür. Bir oyuncu madde 7/2'ye aykırı hareket edildiğini ileri sürüp, hakkını arayacak olursa bu itirazını, kendisi hiçbir taşa dokunmaksızın yapmalıdır. Madde 8 Kuraldışı Durumlar: O>xın sırasında (oyun bittik ten sonra değil) kuraldışı bir hamlenin yapılmış olduğu saptandığında durum, kuraldışı hamlenin yapılmasından önceki duruma getirilir. Oyuna madde 7'deki kurallann uygulamasıyla tekrar başlamr. Önceki durum gerçekleştirilemiyorsa, yeni bir oyun oynanır. Bir oyuncu hamle yaparken taşları devirir, düşürürse, durum eski haline getirilinceye dek saati çalışır. Taşlann yanlış dizildiği, ya da yanlış renklerle oynanmakta olduğu oyun sırasında saptamrsa, oyun iptal edilip, yenisine başlamr. Satranç tahtasının beyaz köşesi oyunculann sağına gelecek yerde ters koyulduğunun oyun sırasında anlaşılması halinde, ulaşılan durum, doğru konulmuş bir tahtaya taşınıp sürdiirülür. Mdd. 9 Şah!, Kaç! uyansının sesli açıklaması zorunlu değildir. Mdd. 10 Oyunun Sonuçlanması: Mat ve Pat olması, oyuncunun Terk ettiğini söylemesi, iki oyuncunun Berabere'de anlaşmaları oyunu sonuçlandırır. Bir durum üç kez tekrarlanmışsa taraflardan biri Berabere isteyebilir. Ancak oyuncunun: a) Kendi yapacağı hamle ile aynı durumun üçüncü kez oluşacağını, b) Rakibinin son hamlesiyle üçüncü kez oluştuğunu, belirtmesi gerekir. Bu hakkı sağlayabilmesi için her iki halde de (a ve b) kendi hamlesıni oynamadan hakeme gitmesi, istemesi gerekir. Eğer oynarsa, bu hakkını kaybeder. Ama hamle sırası kendisine geldiğinde ayru durum surüyorsa (yine o>Tiamazdan önce) bu hak kendisine tanınır. Durumlann aynı olabilmesi için: Her birinde aynı oyuncu hamlede olma koşuluyla, aynı cins ve renkteki taşlann aynı karelerde bulunup, bu taşlann " R o k yapma", "Geçerken alma" gibi olasılıklarının da aynı olması gerekir. a) Şah'a karşı Şah b) Şah'a karşı Şah + Fil ya da Şah + At c) Şah ve Fil'e karşı Şah + Fil (Aksi renk Fil değil, aynı renk çaprazda). Bu oyunsonlan durumunda oyun Berabere sonuçlanmış olur. Taş kırışılmadan ve Er hamlesi yapılmadan 50 hamle oynanmışsa, Berabere hakkı doğar. Oyuncu hamlesini yapmadan hakeme gitmelidir. Sözü edilen 50 hamle sınırını aşağıdaki durumlarda hakem 100'e çıkarabilir: a) Şah + Kale + Fil'e karşı Şah + Kale oyunsonlan. b) Şah+ 2 At'a karşı Şah + Er oyunsonlan. c) Şah + Kale + Er'e karşı Şah + Fil + Er oyunsonları. Rakibine Berabere önermek isteyen oyuncu hamlesini tamamladıktan sonra önerisini yapıp saatine basar. Rakibinin yanıtı gelinceye dek önerisini geri alamaz. Rakibi de ya kabul eder, y da sözlü olarak reddeder. Rakibi hiçbir şey söylemeksizin bi. hamleyle yanıtlarsa, öneriyi kabul etmemiş olur. Bir oyuncu kendi saati çalışırken rakibine Berabere önerdiğinde, karşılık olarak rakibi "hamlenizi göreyim" diyebilir. Söz konusu hamle "Zarf hamlesi, Askılı hamle, Gizli hamle" de olsa rakibin bu hamleyi görme hakkı vardır. Dola>nsıyla Berabere önerisine karşı yanıtını, zarfıı, açılıp hamlenin tahtada oynanmasına dek erteleyebilir.