Katalog

'0 ARALIK 1985 CUMHURİYET/ll 'Büyüyünce seninle evleneceğim' 3Ilk zamanlar ben Mozart'ı, yaşamıyla da yapıtı>la da bır boluntnez, parçalanmaz butun olarak alıyordum ^raç gereç bakımından yoksuldum Teknık bılgım çok yetersızdı Sonradan oğrendığım yarım yamalak Almancamdan da ozledığım gıbı yararlanamıyordum Kısacası sadece bır amatordum Ne denlı çabalasam omrum boyunca oyle kalacaktım Bu gerçeğı kavrayamadığım ıçın de onun hakkında vardığırn >argı kesındı Bu adam Tanrının (ya da doğanın) yarattığı en bu>uk muzıs>enlenn başlannda gehyordu, çocuk yaşından ba^layarak ölumune kadar ne yazmış ıse çoğu bırer başyapıttı Onu dınlerken handıyse Tanrının varlığına ınanasım gehyordu. Bu adam bız olumlulere hıç benzemıyordu. Bızım gıbı yıyıp ıçmıyor, bızım gıbı eğlenıp uzulmuyor, guncel yaşamda bızım gıbı bayağılaştığı hıç olmuvordu İmparatoriçe Marie Therese'in kucağında oturan küçük Mozart, Marie Antoinette'ine şöyle diyordıc Mozart yaşındakî çocuğun vorgunluğu yuzunden okunuvor Omuzları çokuk, kamburumsu bır duruş Yere değmeyen ayaklarını bır tabureye dayamış Imza Orlean Duku'nun hımavesınde gravur yapan, duke de ımzasız bırer perdelık kuçuk pıvesler yazan unlu Carmonlfilk. Reklama buyuk onem veren baba Mozarı, Carmontelle'nın çızdığı gerçekçı tabloyu beğenmeyıp, ondan daha goz kamaştırıct bır yenıstnı rıca etmış olacak. O da herhalde dukun hatın ıçın, tutmuş ezbere, şatafath bır şeyler çızıktırmış Araya elınde nota kâğıdı, arya soyleyen ablayı da sokuşturmuş. Ikı resme ayrı ayrı bakınca ıkıncıstnın basmakalıplığı hemen sıntıyor Ama bu gerçeğe aykırı bır Mozart ımgesıne yol açmıştır. ekledığı şu satırlara bır goz atahm "Çok sevgılı annecığım, Yureğını ne kadar seıınçle dolu, çunku bu seyahat çok eğlencelı geçıyor, çunku arabanın ıçı çok ılık ve çunku arabacımız o kadar babacan bır adam kı \ot bır az duzgunleştı mı atlan butun hızı ıle koşturuyor Yolculuğun aynntılannı babam annecığıme anlatmış olacak Benım annecığıme \azmamm nedenı kendısme karşı borçlarıını bıldığımı ve en derın savgı ıle onun sadık oğlu olduğumu gostermektır Wolfgang " Boyle çocuksu mektuplar sayfalar dolusu surup gıdıyor Mozart'ın annesıne, kızkardeşıne, hatta kıracısı olduklan Salzburg'dakı ev sahıplerının hızmetçısıne, daha sonraları başkalanna >azdığı mektuplar, on lardan aldığı >anıtlar yuzlerce sayfa tutuvor Bunlar nasıl gunumuze kaldı 9 Bır kez o donemın hemen bırıcık ıletışım aracı mektuptu Bırbınnden uzak \aşavan ınsanlar hemen valnız mektupla haberleşır, mektupla anlaşırlardı Bu >uzden çoğu aıleler ellerındekı mektuplan atmazlar. saklarlardı Baba Mozart ıse oğlunun ılerıde buvuk bır sanatçı olacağına, muzık dunyasında sılınmez bır ad bırakacağına, VVolfgang henuz ufacıkken ınanmıştı Tarıhsel belge yerıne geçeceğınden kuşkulanmadığı ıçın mektuplar uzerıne kıskanç bır dıkkatle tıtrıvordu GERÇEK \t REKLAM Baba Mozart oğlunun un kazanması ıçın reklama çok onem \enyordu Yukandakı ıkı resım bunun açık kanıllanndan birisi. Her ikm de 1764 vtlında donemın unlu ressamı Çarmontelle tarafından yapılmış. Soldaki tablo Carmontelie'ın yaptığı ılk resım Baba Mozan'm otanlık yapılmış ender resımlerınden bın olarak bılmnor kuçuk Mozart bu resımde oldukça gerçekçı bır bıçımde yorgun \uzlu. omuzlan bıraz çokuk, ayaklannm altında bır tabureyle çızılmış Sağdakı resım ıse. buyuk bır olasılıkla Baba Mozart tarafından Carmontelle'e rıca uzerıne ısmarlanan 'rtklam ıersi)onu'. Burada Mozart kaskatı bır tasbebek goruntusunde. 4) rıca resme Mozart'ın ablası Marıanne de sonradan fantezı unsuru olarak eklenmış. Hatta ılk resımdekı parke zemın bıle begenılmeyerek 2. resımde şık bır çını doşeme halme getirilmış. Wolfganz'm Almanca adı. VVolfgang Gottlıeb Mozart'tır. Harıka çocuk ılk kez Parıs'e gıttıklerınde Gottlıeb sozcuğunu reklama elverışsız \e kaba bulmuş olacak kı, onun Fransızca tam karşılığı Amade'yı koymuş. Daha sonra Italya'ya kadar uzanan konser turnelerı ve opera yonetıcılen ıle bırlıkte bu ad daha da Latınleştırıtecek, bızım kuçuk ustat du Wolfgang Amadeus Mozart olacak ve kısa omrunun sonuna dek oyle kalacaktır mayısına gelene dek daha once yazdığı bestelerın tumunu yok mu sayıyordu? Bu duşunulemez O, kendı usiun dehasının değerım herkesten ı>ı bılıyordu Şu halde bır katalog sahıbı olmanın pratık yararlarına ınandığı ıçın, zararın neresınden donulse kârdır dı>erek bu vontemı seçmış olmalıdır 1784 mayıMndan olduğu yıl olan 1791 Aralığına değın Mozart seçtığı yonteme bağlı kalmış, tamamladığı her bestevı sıraya koymuştur Kochel kataloğunda 623 numara ıle gosterılen yapıt, Mozart'ın kataloğunda kendı el yazısı ıle 145. sırada yer almaktadır. Bu, bır Mason Kantat'ı Orkestra eşlığınde ıkı tenor ve bır bas ıçın bestelenmıştır Almanca gufte, unlu (Sıhırlı Flut) operasının sozlerını yazan Emmanuel Schıkaneder'ındır ^ıdı Laut \erkunde unsere Freude Anlamı Yuksek sesle ılan et mutluluğumuzu Mozart, bundan sonra başladığı Requıem'ı tamamlavamadan olduğu ıçın kendı kataloğu bu kantatla noktalanmış Kochel'ın unlu yapıtında Requıem 624 sırada ver alıyor Mozart sanki bız olumlulere hıç benzemıyordu. Bızım gibi yiyip ıçmiyor, bizım gibi eğlenip Uzulmuyor, guncel yaşamda bizim gıbi bayağılaştığı hiç olmuyordu. Yaşım ilerledıkçe zamanla bu yargım da değıştı.. Kimi uzmanlar gıbi Mozart'm yaşamoykusünu 34 doneme bölemedimse de bu oyküyü kabataslak başlıca uç kesiie ayırabıleceğimızi duşundum: Çocukluk, gençlik, olgunluk (ve sonunda Tanrı çocuk.) Yaşım ilerledıkçe zamanla bu yargım da değıştı. Kı mı uzmanlar gıbı Mozart'ın yaşamoykusünu otuzdört doneme böîemedımse de bu ovkuyu kaba taslak baş lıca uç kesıte ayırabıleceğimızi duşundum Çocukluk, gençlik, olgunluk (\e sonunda Tanrı çocuk) Kuşkusuz, kesıtlen bıçakla kesılmışcesıne bırbırın den ayrılmış gormuyordum Tersıne bunlar arasında sağlam bır ıçıçelık vardı Bunu da gormezhk edemezdık Mozart'ı ınceleyen uzmanlar ılk yapıtlarının ılkel karakterıne değınırler, bunlar uzerınde babasının bırtakım duzeltmelere başvurduğunu ılerı surerler Doğrudur, Leopold Mozart altı yaşındakî oğlunun kımı vapıtları uzerınde armonı teknığı açısından melodıye dokunmaksızın kuçuk duzeltmelere başvurmuştu Ama şurası da yadsınamaz kı o sekızon yaşındakı harıka çocuğun yazdığı parçalar, çoğu butun yanlışlara karşın, o zamanlar kırkını aşmış bulunan kımı bestecılenn goğsunu kabartacak derecede canhdır Carmontelle'in yarattığı gerçeğe aykırı Mozart imgesi Reklama buyuk onem veren baba Mozart, anlaşılan bu gerçekçı tabloyu beğenmeyerek Carmontelleden daha goz kamaştırıcı bır yenısını rıca etmış olacak O da herhalde dukun hatırı ıçın, tutmuş, ezbere, şatafath bır şeyler çızıktırmış Araya elınde nota kâğıdı, arya soyleyen abla>ı da sokuşturmuş. İkı resme ayrı ayrı bakınca ıkıncının basmakalıplığı hemen sırıtıyor Burada Mozart'ı sekız yaşından da kuçuk, sankı dort yaşında, suslu puslu bır yapma bebek olarak goruyoruz. Ne tuhaftır, Carmontelle'ın uyduruk gra\uru 1764'ten bu yana, ta 1927 vıhna gelene dek mu zıkse\erlerın çoğu harıka çocuğu boyle gormuşler, ya da gormek ıstemışlerdır Sozun kısası baba Mozartın reklam planı gorevını fazlasıyla yapmış, bırçok zıhınlerde gerçeğe aykırı bır VVolfgang Mozart ımgesının yaratılmasma yol açmıştır Bugun bıle, Henrı Curzon'un buluşu uzerınden nerede ıse altmış >ıl geçtığı v Mektupsever bir aile: Mozartlar Mozart aılesının mektupsever bır aıle olduğunu bılıyoruz. Ozellıkle baba ve oğul Mozartlar bu konuda rekor kıracak derecede bırbırıvle varış halındedırler MADAME DE POMP4DOLR IV. Lui'nin sevgilisi Madame de Pompadour Versaille'de imparatoriçe kadar etkindLMozartın piyano çahşına hayran kaldı. Madame Pompadour'dan buyuk ıltifat gordu. tor sanını aldı Roma'da Papa tarafından Altın Mahmuz nişanı ıle odüllendirildı Yıne Roma'da, Sıxtın'de saklı duran ve dışanva kopyası hıç \erılmeven dinsel bır parçavı dınleyıp belleğine verleştırdıkten sonra ertesı gunu ezberden, nota şaşmaksızın kâğıda geçırmesi, o zamanki muzık dunvaMnda buvuk olav varattı Mozart'ın olağanustu ozumseme gücu Bu mucızeyı % benzer olağanustu başarıları gose teren .anatçı. duşundum kı nıhavet 13 vaşında bır çocuktu Bu başarılar karşısında Mozart şımarmıyor, "Ben buvuk adam oldum, veter" demıvor, olanaklarını gehştırmek, yenı eserler varatmak ıçın daıma çahşıyordu \kıl aİmaz bır ozumseme gucu vardı Ilgınç bulduğu bıçemlerı derhal kavrıyor, dupeduz oykunmeye kaçmaksızm onlan ışlıyor, ortava vepvenı eserler çı Baba Mozart'ın reklamcıhğı Zaten >aratıcı olmamakla bırlıkte ıyı bır muzısyen, mukemmel bır eğîticı olan baba Mozart, oğlundaki bu ce\hen \aktmde görduğu ıçındır kı butun çabasını onun \etıştırılmesı uzerıne yoğunlaştırmış; kendı t t Mozart, Roma'da Papa tarafından Altın^Mahmuz nişanı ıle odüllendirildı. Yıne Roma'da Sixtin'de saklı duran ve dışarıya kopyası hiç veriimeyen dinsel bir parçayı dinleyip belleğine yerleştirdıkten sonra ertesi gıinu ezberden nota şaşmaksızm kâğıda geçırmesi, o zamanki muzik dunyasında buyuk olay yarattı. çalışmalannı ıkıncı, uçuncu plana atmakta sakınca gormemıştı Leopold Mozart'ın Wolfgang'dan beş >aş buvuk bır kızı olduğuna yukarıda değınmıştık Aslına bakarsanız aılenın toplam yedı çocuğu olmuştu. Bunlardan beşı daha vaşını doldurmadan olmuşlerdı O eağlarda erken çocuk olumlerı (şundı bızım Anadolu'da olduğu gıbı) olağan sayıhyordu. Wolfgang henuz emeklerken ablası Nannerl (Marıanne) pıyanoya başhyordu Bızımkının olağanustu yeteneklerı ortaya çıkınca baba Mozarı bunu değerlendırmeyı duşundu Kız da çok guzel pıyano çalıvordu Munıh'e, Vıyana'ya, Parıs'e bu amaçla gıdıldı Sara>larda, yuksek sosyete konaklarında konserler verıldı Babasının bılınçh gayretıvle harıka çocuk kısa surede butun Avrupa'ya un saldı Babamn eğıtımcılığıne kıyasla reklamcılığı da hıç aşağı kalmıyordu Son yıllarda bulunan bır belge bunu ı\ıce kanıtlıyor Son yıllarda dedımse sozun gelışı 1927 yılına değm, XVIII. Yuzyılın ıkıncı yarısı \e butun XIX Yuzyıl boyunca kımsenın bu resımden haberı yoktu 1927 yılında unlu Fransız muzıkoloğu Henri de Curzon bır rastlantı sonucu bunu gun ışığına çıkardı Kara kalem ve suluboya karışımı tabloda, kuçuk Mozart'ı babasının eşlığmde pıvano çalarken goruyoruz. Dıkkat edılırse 8 halde kımı yazarlar okurlarına kuçuk Mozarfı o yapma bebek kılığı ıçınde sunmakta bır sakınca gormuyorlar Mozart'ın Almanca adı VVolfgang Gottlıeb Mozart'tır Harıka çocuk olarak ılk kez babası, annesı ve kızkardeşı ıle Parıs'e gıttıklerınde Gottlıeb sozcuğunu reklama eherışsız ve kaba bulmuş olacak, Leopold, Gottlıeb yerıne onun Fransızca tam karşılığı •Vmade'yı koymuş Parıs'te besteledığı ve babası tarafından oğlu adına XV Louıs'nın kızına sunulan ılk pıyano sonatları VVolfgang Amade Mozart ımzasını taşır Daha sonra Italva'ya kadar uzanan konser turnelerı ve opera vonetıcılerı ıle bırlıkte bu ad daha da Latınceleştırılecek, bızım kuçuk ustat da VVolfgang Amadeus Mozart olacak, kısa omrunun sonuna dek de ovle kalacaktır Mozart ailesinın mektupsever bır aıle olduğunu bılıyoruz. Ozellıkle baba ve oğul Mozart'lar bu konuda rekor kıracak derecede birbırlenyle yarış halındedırler. . Bugün elde kalan yazışmaların toplamı dort kalın cılt oluşturuvor. Wolfgang, ışsizlık \e felaket (anasının olumıi gıbı) donemlerıni saymazsak her zaman çocuksu, neşelı, olanı bitenı pek umursamayan bir gorunumdedır. kanvordu Bugun bır Beethoven, bır VVagner. bır Berlıoz muzığınden soz edılebılır A.vnı $eyı Mozart ıçın soyleyebılır miMz0 Lzmanları hesaba katmazsak bu soruya olumlu vanıt \ermek guçtur Ilk zamanlar (gençlığımde) ben de boyle duşunuyor. bıçım \e teknık aviMndan Mozart'ın kendıne ozgu bır kışılığı olduğuna ınanıvordum Zamanla durumun bovle olmadığına ınandım Bır Havdn. bır Cımarosa, bır Dıttersdort, bır Boceerını, bır Stamıtz dınlıvorsunuz Eğer muzıkle çok haşır neşır olmuş bırı değılsenız " \ bu Mozart'" dıvebılır ve yanılabılırsınız Uzun vıllar ben bu durumdavdım Zamanla Mozart'ı benzerlennden avırt edecek hale geldım Ama gene de bellı olmaz, bakarsınız bır an ıçın ben de aldanabılırım XV III \uzvıl ın ıkıncı yarısında be>tecılerın çoğu Mozart'ı andıran bıçemle vazarlardı Bugun bunların yukanda adlarını savdığım bırkaçı dısında hemen hepsı jnutulup gıtmibtır Bunların ovkunduğu kuşkusuz Mozart değıldı Barok muzığın bıtevnelığınden sonra \\rupada venı bır muzık anlayışı behrmıştı Bırıncılenn en buyuğu Johann Sebastıan Bach ıdıvse, ıkıncılerınkı de benı.e Jo>eph Havdn'la bırlıkte, hatta ondan once VVoltgang •\madeus Mozan'tır Mozart'ın çocuksu mektuplan Bu adam çocukluktan ne zaman çıktı, olgunluk çağına ne zaman gırdı 1 Insancıl tarafından alırsak Mozart, belkı omru boyunca hep çocuk kaldı. Italya gezısıne çıktığı 1769 kışında yolda, babasının mektubuna 1791'den sonra Mozart'ın gerçek dehası anlaşılmava başlanınca, ortalıkta bır belge avcılığıdır başladı Ilgıliler araştın>or, ellerıne ne gecerse, doğru mu, >anlış mı ıncelemeden topluvorlardı O arada kımı açık gozler de Mozart'ın eserlerı dıverek bırtakım bestelen pıvasava surduler Butun bunların ayıklanması uzun zaman aldı Bırçok bılgın bu uğurda kafa vordu Mozart'ın vaşamını se vapıtını tiddı olarak ınceleven ılk bılgın unlu Mman fıloloğu Profesor Ollo Jahn'dır Ona dasanarak da Mozart'ın vapıtları ustune kronolojıktematık katoloğu vavımlayan ^vusturyalı bıltm adamı Ritter von Kochel oldu Baba oğul ıkı Mozart da vaşarken, bovle bır kataloğu, oğlu ıçın ozellıkle çocukluk \e ılk gençlik vılla rında baba Mozart tutuvordu Mozart, baba ocağından ayııhp da \ıyana*>a \erle>ınce, sanınm bu ışın arkası bırakıldı Nıhayet, 1784 vılının bahannda son bestesı olan Mıbemol Major Pıyano Konçertosunun baş sayfasına, sankı sıl baştan edercesıne 1 rakamını jazdı Oysa daha once besteledığı buyuk kuçuk \a pıtlann herhalde yuzlerı aştığını tam bılmıvordu Bun ları ben \e benım gıbıler çok sonraları, Kochel kata logunu ınceledığımız zaman gorecektık Mozan, 1784 Bugun elde kalan yazışmaların toplamı dort kalın c\\\ oluşturuvor VVoltgang ışsızlık \e telaket (anasının olu mu gıbı) donemlerı savmazsak her zaman çocuksu, neşelı, olanı bıtenı pek umursamaz bır gorunumdedır Babaiina karşı her zaman savgılı. ama kızkardeşıne, Ausburg'dakı veğenıne (Marie \nne Thçkla) çok daha .erbest, hele bu sonun^uva, nasıl dıvevım. çok daha laubalı, zaman zaman belden aşağı kaba şakalara varan nameler çızıktırıvor Erken vaşta gerçekleştırdığı konser gezılerı. buvumuş de kuçulmuş dıyeceğımız bızım ustada şohret ka pılarmı ardına dek açtı Sthonbrun'da Impaıatorıçe Marie Therese'ın kucağına oturmuş, pıvano çalişina ha\ran kalan geleceğın Marie Anloinelte'ıne "Bu>uyunee seninle olenecegım" demışu Nersaılle'da \ V Louıs'nın sevgılısı Madame de Pompadour'dan gorduğu olağanustu ıltıtatlan hıç \adırgamamıştı Bıraz daha buyuyunee çeşıtlı Avrupa ulkelerınde, Mılano, Bologna, Roma, Napolı gıbı Italyan kentlerınde verdıeı konserler, hele besıelevıp vonettığı operalar, çılgmca alkışlanıyor, gelecek sezon ıçın ona senı operalar ısmarlanıyordu Bologna'da Fılarmonı Akademısı'nden, bır sınav sonucu, jurıden ov bırlığı ıle dok MOZART k l \ I M KA^IATLARIYLA VÇMAK ISTtYOR goruşecek en yakın dostane munasebetlerimız mevcuttur. Beş sene sonra yaptıgımız sohbet esnasında birçok konuları goruşme fırsatı bulduk. Bu arada tahmin edeceğiniz gibi Turkiye'nin temel meseleleri nedir, bunlann nasıl çozuleceğı konusunda da sohbet ettik. Arzedeceğim bunlardır." Erbakan'ın konuşmasından sonra Demırel göruşmeye ılişkın açıklama yapmayacağını kaydederek, "Savın Erbakan açıklama yaptı" dedı Demırel, Erbakan'ı "Gule gule. Ayağınıza sağlık" dıyerek uğurladı.Erbakan perşembe gunu Ecevıt'ı zıyaret edecek Kipriyanu rahatladı (Baştarafı 1. Sayfada) ğımsızlar 923 ov tırmandırdı Bu, Kıpnyanu ıçın bır "gn^enoyu" Klendes'ın Kıpnyanu'ya amansu sayılabüır mı'' muhalefet halındekı sağcı DISİ (DeBır zamanlar Makarios'un doldurmokratık Bırlık) Partısı ıse yuzde duğu devasa başpıskoposluk koltu31 918'ten \uzde 33 563'e vnkselerek ğunu ın gövdesıyle dolduran Başpısulkenın en guçlu partısı haüne gelkopos Hrısoslomos, bıze "Eh, raesıne rağmen, muhalefetın o> orasayriabilir" vanıtını verdı "Kipny«nında, AKEL'ın uğradığı kayıplar nenu. oy oranını \uzde 8 yukselltı. denıvle esaslı bır genleme meydana EDEK de yuzde 3 arttırdı. Bu partigeldı 1981 seçım sonuçlanna göre, ler. Turk işgal birliklennın adadan soldakı \KEL ve sağdakı DlSÎ'nın çekılmesındeıı once, çozuoıun raumolusturduğu muhalefetın oy oranı, kun olmavacağmı seçım polılıkalanyaklaşık yuzde 64 7 dolayındaydı nın temeh vapmışlardı. O>sa \KEL, AKEL DISİ muhalefetı, bu seçım Tork askerlennın geçja huknmet kuler sonucunda uçte ıkıhk çoğunluğe rnlduktan sonra çekilebilecegi savınulaşsalar, anayasa değışıkhğıne gıdedan vazgeçmedı. Klendes b'üe yuzde bılecekler ve İ988'de vapılması gere2'lik oy artışıu. Turk bırlıklenne ilışken baskanlık seçımlerını one aldıkin bilinen goruşlennde ağız degış1 rabıleceklerdı Boylece Kıprıvanu tınnesi sayesmde elde etti." nun koltuğu tehlıkeye gırecektı Başpıskopos Hnsostomos'a, KleOysa sımdı muhalefetın oy oranı ndes'ın partısının oy arttırmasını, seyuzde 61 dolavında, 1981 sonuçlançımlere bırkaç gun kala bır "agız na göre DIKO ve EDEK'ten oluşan degişikJiğioe" bağlamarun gerçekçı ıktıdar ya da başka bır deyışle Yunaolup olmayacağım, "Kıbns balkını nıstan Başbakanı Andreas Papandakıllı bilıriz. Bır agız degıştirme>e reu'nun destekledıgı guçlenn o> orainanırlar mı?" sorusuvla soruyoruz nı, yuzde V 1 dolayında ıken, şımdı "Her seçmen topluluğunda )iızde 23 yıazde 38 5'e çıktı oramnda şaşkın ınsan bulunabdır" Dun ge^e orta>a ı,ıkan sonuçlara karsıhgını \enyor gore, geçerlı 319 bın 46"? oy ıle 56 raıllefk ekıhğın partıler arasmdakı daBaşpıskopos Hnsostomos, \KEU ğılımı şoyle DISİ 177 bın 223, (19) ın gerçek oyunun yüzde 25 dolayınDIKO 88 bın 322 (16), AKEL 87 bın da olduğunu, ancak rnultecılerın zor 628, (15), EDEK 35 bın 471 (6), Ba durumlarını "btismar ettifci için" bundan önce yuzde 33 dolayında oy aldı|ım ılen surerek, "Şimdi gerçek guçlenne indiler" dıyor Hnbostomos, seçım sonuçlaruıdan memnun gozukuyor Atına'dan, Papandreu'nun geçen cuma gtinu yaptığı ve gerek Turkıye? de gerekse KKTC'de Kıbrıs sorununu zorlaştırıcı dış etkı olarak tepkı uvandıran konuşmasının taze anılanyla gelen Slelyo Berberakis, Baspıs kopos Hrısostomos'a, "Papandreu'nun konuşmasının Kipnyanu'nun partısı DIKO ile Lissarides'in EDEK'ının oy oranındakı artısta AKEL oylannın duşmesuun de etkıa oldu mu?" sonısunu yöneltıyor Kıbns Rumlarmın dını lıden, bu etkıyı mkâr etmıyor, "Biraz oldu" dıye gulumsuvor Kıbrıs Rum seçımlennın şu anda gorunen sonucu Kipnyanu'nun koltuğuna bıraz daha yerleşmesı Ote yandan KKTC Cumhurbaşkaru Rauf Denktaş, Guney Kıbns'ta alınan seçım sonuçlarıyla Kıbrjs sorununa göruşmeler yoluyla çözum bulma şansının daha da azaldığını söyledı Federal Alman televızyonuna dun bır demeç veren Denkıaş, Kıbrıs Rum seçımlerıyle ılgılı goruşlerını açıklarken, "Seçimkr, beklenen bıçımde sonuçlannuş ve Vunanıstanın Rumlan ne denli sevk ve idare ettigini orlaya ko>muştur" dedı îtirafçı Hıdır Durmav îtirafıım geri alıyorum ANKARA, (ANKA) DEVYOL Örgutu davası ıtırafçı sanıklanndan Hıdır Durrnaz, "Itiraflar adı altında imzaladıgım onursuzluk belgelerini kabul etmiyonım" dedı. Durmaz, ıtıraflannın cezaevnnde dığer mrafçı sanıklar Huseyin Kunter, İsmail Ayar ve Mehmet Demirkoparan tarafından hazırlandığını belırterek, "Demokratik guçlerin agzını tıkamak içın düekçeme Cuneyl Canver'in kızkardeşi Dilek Canver'in bile adını yazdılar" dıye konuştu. 74 Sanıklı Şentepe DEVYOL orgutu davasında yargılanan Hıdır Durmaz, bugun yapılan duruşmada yaptığı açıklamalarında hıçbır zaman kanun guvencesı altında olmadıklarını, yapılan "baskı"lar sonucu ruhsal bır bunalıma gırdığını savundu Durmaz, şunları söyledı "5.5 yıldır tutuklu bulunuyorum. Bir takırn eylemler j'aptım. Ancak yapmadığım eylemlerden de yargılanıyorum. Ben açıklamalarda bulunurken gerçekleri Hasret giderdiler (Baştarafı 1. Sayfada) mat vereceğim" yanıtını verdı Gazetecılerın Erbakan ıle yanyana otururken fotoğraf çekme ısteğıne Demırel. bazı gazetecılerın dışarı çıktığını behrterek, "Olmaz. Bu, haber eşıtliğine aykın" karşılığını verdı Daha sonra Demırel ıle Erbakan, Battal ve Cumahoğlu 80 dakıka suren bır goruşme yaptılar. Erbakan göruşmeye ılışkın açıklamasında şunları soyledı. "Sajın Demırel 42 senelik arkadaşımdır. Sınıf, mektep arkadaşımdır. 11 sene de parlamentoda beraberce çalıştık. Parlamenlo arkadaşıyız. Uç sene Turkiye Cumhuriyeti hukumetlerinde beraber hizmet ettik. Onun için hukumet arkadaşıyız. Beş yıl once en son parlamentoda uzun bir goruşme yapmıştık. Şimdi beş yıl sonra tekrar bir araya geldik. Hasretimizi dindırdik. Aranuzda daima arkadaşlık ve kardeşlik esas olmuştur. Memleket meselelerinı daima kardeşâne ve doLtluk ıçerısinde goruşmuşuzdur. Bugun de aynı şekilde birbirimizın hem kardeşiyiz, hem de memleket meselelerini samimi ve açık bir şekilde Demırel, Erbakan'ı çalışma odasının kapısında karşıladı Demısöylemek istedim. Bunu yaparrel, "Hoşgeldin Hocam" derken, ken başkalannı karalamak, iftiErbakan'la sanlıp opuştuler Dara atmak istemedim. Fakat ifaha sonra da Demırel, Cumahoğdelerime Huseyin Kunter, tsmalu ve Battal ıle tokalaştı. Foto il Ajur ve Mehmet Demirkopamuhabırlerımn fotoğraf çekemeran tarafından bazı isirnler ektendıklerını behrterek bir kez daha di, ben DEVYOL'cu>um. Devbırbırlerıne sarılma ısteğıne Derimciy im." Durmaz.cezavinde ken mırel, "Haydi canım, sipariş oldisine, "ispiyonculuk" teküf edılmaz. Anında çekecektiniz" yanıdığını, baskılann "sistemli" ve tını verdı Erbakan ıse gazetecı"surekli" olduğunu öne surdu. lerın ısteğıne gulumseyerek yanıt verdı. Ancak gazetecılerın ıstekItuaflann doğruluğunun mahlennı ısrarla yınelemelerı uzerıkeme, savcılık ve emnıyet tarafınne Demırel ve Erbakan tam uç dan araştınlmadığından yakınan Hıdır Durmaz, ehndekı bazı bel kez tokalaşarak poz verdıler DemıreFın zorla gulumsedığı ızlengelenn cezaevınde yırtıldığını, dı. duştuğu "ruhsal bunalun" sonucu ıtıraf dılekçesını imzaladıgım Fotoğraf çekılmesinden sonra belırterek "itiraflar adı alünda Demırel odanın kapısında duraimzaladıgım onursuzluk belgelerak gazetecılerı uğurladı Bu sırini kabul etmiyorum. Boyle bır rada ıçerdc kalan gazetecilerın onursuzluğa duştuğum için hal"riyaretin amacıoa ilişkin" sorukımdan. tum devrimci demoklarına Erbakan, "Nezaket ziyaratlardan, avukatlanmdan ve reti. Goruşmeden sonra malumahkcmeden ozur diliyonım. Bu onursuzluğu insanlar affedebilir Nufuz cuzdanımı kaybettım, huancak bunun acısını kendı ıçımkumsuzdur. den atabilecegimi zannetmiyorum" dıye konuştu İSMET EROL İSTANBUL KÖMÜR PAZARLAMA Külü az, Curufsuz Cazıp ödeme koşullarıyla KALORİFER VE SANAYt KÖMÜRLERİ 147 04 50 140 68 32