Katalog

9 KASIM 1985 CUMHURİYET/11 lstanbul da Faik Türün'ün emriyle askeri savcılar harekete geçiyor Emekli Tumgenera! Celil Görkan'ın anılannı okudunuz. Gurkan'ın kısa bır bolumunu okuduğunuz anıları, daha sonra Celil Gıirkan tarafından kitap olarak da yayımlanacaktır. Gurkan Ue söyleşımiz bittikten sonra, yakın tarihimızın bu önemli sayfasmı daha yakından tanımak içın ,1973 yılında fstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri SavcıuğVnca açılan "Bomba Davası"na da göz atmak gerekmektedır. Çunkü bu dava belgelerim gormeden, Gurkan'ın anılannda söz ettığı olaylan anlamaya da olanak yoktur. Bu duşunce Ue "Bomba Davası" belgelennı ınceledım. Hemen belırteyim. Savunmalar ile birlikte 20 bm sayfayı aşan bu davayı olduğu gibi anlatmanın olanağı yok. Ancak kalın çizgilerle de olsa bu davayı özetlemek bır zorunluluktu. Bu yüzden bu dava belgelerine de göz atacağız. Bu davarun bir numaralı saruğı emekli Kurmay Yarbay Talal Turan'dı. Talat Turan ile görüştura ve beraberce, General Gurkan'ın birçok muvazzaf ve emekli subayın sorgulandıklan Erenköv Ziverbey Köşkü'ne gittim. Turan, otuz bir gun zincire bağlanarak tutulduğu koşku eliyle koymuş gibı buldu. Köşk hakkında bilgi verdı. Turan, gözleri kapalı olarak getirildiği köşk merdiveninın kaç basamak olduğunu saymışü. Şımdi ezbere sayıyordu. Turan, tuvaletteki fayans sayısını bile ezbere biliyordu. Neydı bu koşk öyküsu? Ziverbey'de "Zibnibey Köşkü" diye bilinen köşk, Milli tstihbarat Teştüatı'nca kullanılıyordu. 12 Mart döneminde köşk, Komutan Turün'ün emrine verilraişti. Sorgu yapanlar asker kişiler değillerdi. Ancak gözleri kapatılarak sorgulanan sanıkların önunde bırbirlerine "albayım, yarbayım" diye seslenirlerdi. "KoDlrgerilla" kavTamı da ilk kez burada kullanılmıştı. Bu köşkte sorgulanan birçok kişi, sorguyu yönetenlerın "Burası kontrgerilla teşkilab" diye söze başladıklanru anlatmışlardı. Ben, 12 Mart döneminde bir yılı aşkın bir sure Ankara'da Mamak Askeri Tutukevi'nde kaldırn ve cezaevindetutuklanan birçok asker ve sivil sanıktan bu köşk ile ilgıli anılar dirüedim. Anlatılanlann hepsi birbirini tutuyordu. Emekli Tumgeneral Celil Gurkan'ın anıları da butün anlatılanları doğrulamaktaydı. 12 Mart döneminde, bu köşke girmeyı bır tek gazetecı başardı. Bu gazeteci Nimel Arak'tı. Arzık, bomba davası nedenıyle gözaltına alınan 27 Mavıs ihtilalcılerinden Numan Esin'e bu köşkte ışkence yapıldığını duymuş ve Komutan Faik Tflnin ile bu konuyu konuşmak ıstemişti. Arzık, Türiın'e Zıverbey'deki köşke girmek istedigıni söyledı. Türün, Arzık'a ziyaret ızni verdi. Görevliler, Arzık'ı Ziverbey KöşIril'ne götürduler. Yeşil gözlu bir görevli, Arzık'a bilgi verdı. Bahçedekı bir dut ağacından dut silkeleyerek Arzık'a ikram etti. Tumgeneral Memduh Ünliıturk, Arzık'a bütün odaları gezdirdi. Çjkarken. Aızık'ın 3y?fcfafoıgır"1 topuğu kırıldı. ' > Arzık, akıyönetım kalktıktan sonra, aynı köşke bu kez Numan Esin Ue gıtti. Esın, koşku tanıdı. Kendisınin hangı odada sorgulandığını anlattı. Emekli Kurmay Yarbay Talat Turan, bomba davası duruşmalarında köşkün planını çizerek, bu konuda araştırma yapılmasını istedi, bu başvuru reddedildi. Daha sonra bu konu davarun savcısı Yarbay Sulevman Takkcci'nın esas hakkındaki mutalaasında da ele alındı. Takkeci, şu kanıdaydı: y ı Ziverbey'deki köşkte, Gürler ve Batur aleyhine ifadeler alınıyor BOMBA DAVASI UĞUR MUMCU Celil Gurkan'ın Ziverbey'deki sorgusundan sonra soruşturma o noktada durdurulmuştur. Soruşturma, bu noktadan sonra sürdürülse, o günlerde kontenjan senatöru olan eski Genelkurmay Başkanı Faruk Gürler ve o günlerde Hava Kuvvetleri Komutanı olarak görev yapan Orgeneral Muhsin Batur'un da sorguya çekilmelerı gerekmekteydi. Böyle bir soruşturmayı başlatmak, Sıkıyönetim Komutanı Faik Türün 'ü de aşmaktaydı. Işler bu noktada çatallaşmıştı! Böyle bir soruşturmayı başlatmak Sıkıyönetim Komutam Turun'u de aşmaktaydı. Türün'ün 1972 yılında, Genelkurmay Başkanı Gürler'i bir çikolata paketi ile zıyaret ettigi ve o güne kadar yapılan sorgular konusunda bilgi verdiği söylenmişse de söylentiler dogrulanmamıştı. Gürler'e, 1971 yılının son günlerinde bir yakıru aracıhgı ile haber gönderen bir öğretim üyesi, Turun'ün Madanoğlu davası soruşturması nedeniyle kendisi ve Batur hakkında kanıt toplandığını iletmiş, Gurler'den "Merak edilmesin, Faik Paşa durüst adamdır, böyle yollara başvunnaz" yanıtını almıştı. Ziverbey'deki Zihnibey Köşku'nde sorgulanan emekli subaylara, ' 'Gurler ve Batur ile iüşkfteripiz «edir?" gibf buralâr sorulmajı." Hâvâ Kuvvetleri Komutanı Batur'un da kulağına gelmişti. Batur, anılannda yazdığı gibi, konuyu Gürler'e açmış, bununla da yetinmemiş 27 Ekim 1972 günu Gürler'e işkence konulanndan yakınan bir de yazı yazmıştı. Ziverbey Köşkü'nde sorgulananlarla Ugili bilgiler, Batur'a çeşitli kanallardan iletilmekleydi. O günlerde japanlar içinde, Mucip Ataklı, Cemal Madanoğlu, trfan Solmazer, Numan Esin, Osman Köksal, Orhan Kabibav, Ekrem Acuner, Hava Gcnerali Omer Çokgör, Kara Kuvvetlerinden Celil Gurkan, Hava Albay tlyas Albayrak, Hava Albay Muzaffer'in bulunduklannı bevan etmiştir. Nevzat Çizmeci, Celil Gurkan, Orhan Kabibav, Talat Turan ve Numan Esin arasında anayasal duzeni askeri ihtilal ile yıkmak amacıyla gortifmeler vapıldıgını..." Çizmecı, 11. sayfada da şunlan yaayordu: Atatürkçü çizgi "1969 sonlannda, Rafet Kıplangı, Orhan Kabibav ve Talat Turan'ın Adapazan'nda görevli bulunan General Gurkanı ziyaretle yapdklan gönışmede, 'mevcut hukumetın yıkılması ıçın ihtilal karan alınarak bu karan uygulayacaklarını, başında Faruk Gürler, Muhsin Batur, Kemal Kayacan'ın bulunduklannı tekrar dile getiren konuşmaların yapıldığı' ve toplantıda buiunanlann bu çözöm şeklini islemekte olduklannı, ancak bu ihtilalin Marksist Uninist göruşün hadimi (yarayan) oimayıp, Celil Gurkan'ın ifade ettigi uzere 'tabanı kalkındırmak' suretiyle, yani Ataturkçu çizgide olacagı.." 12. sayfadan bır bolum alalım: "Memduh Eren'in Bahariye'dcki evinde M.Eren, R.Kaplangı, Orhan Kabibav, Talat Turan, Celil Gurkan, Kurmav Albay Adnan Arabacıotln, Kurmav Albav tbrahim Artunç ua (oplanmalan ile. ner ikisi dc devrim konseyi ve kurucu medis isteyen Gurier ve Madanoğlu diye iki ihtUaJci grubun dile getirildiği, bunlardan ilkinin 'ordu tarafından ihtilal yapılacağı' digerinin 'sıvil bir lider ve sivıl orgut tarafından ihtilalin gerçekleştinleceğıne daır' inanç sahibi oldugunun konuşuldugu Madanogla gnıbuna mensup iki Wurma> albayin, daha kuvvetli gordukleri ve diger gnıba bu toplantı ile girdikkrini.. ... Celil Gurkan ve Orhan Kabibay'ın 'Faruk Gurler, Muhsin Batur, Kemal Kayacan gibi komutanlarla göruşup ait kademe ile irtibatlannı sağladıklan' yohında komtstnklan... ... Celil Gurkan'ın Rafel Kaplangı'ya '1971 yılı man 9 günü Ankara'da Bahçetievler mevkiinde bir yerde Amiral Vediı Bılget, General Aüf Erçıkan, Hava Tuğgenerali Ömer, Albay Mehmet Namlı ve bir kısım birlik komuıanlarının toplandıkları, onlara, ihtilalin 14 mart günu gerçekleştırileceğini, bu iş icin General Fanık Gurler'in direktıfinin beklendiği yolunda konuşuldugu' soylendifi, 12 Mart Muhtırası ile konunun akamele ugradıgı.. ... Orhan Kabibay'ın Rafet Kaplangı'y a soyledigine gore, Adapazan'ndaki tkinci Tumen Komutanlıgını yaptığı 30 Agustos 1%9 ila 30 Agustos 1970 (arihleri arasında, İstanbui bolgesinin orgutsel vonden mesuüyetini Celil Gurkan deruhte etmekte olup, onun Ankars'ya layini münasebeti ile 30 Agustos 1970 sonrastna rasllavan donemde 3. Kol. Kurmay Başkanı Tuğgeneral Lutfi EroTun bu mesuJiveti deruhte ettigi ve onuri sag kolu dunımunda olan bir kimsc olarak yardımcılığını Albay Bedri Bulaç'un yaplığını." ZİVERBEY'DEKt KOŞK tstanbul Ziverbey'deki "ZUmi Bey Köşkü"nde Bomba Davası nedeniyle bir çok kişi sorgulandı. ayaklarının kopması ile başlamış, Çenet'in sorgusundan sonra, Feyzi Ozkaya adlı bir hava yuzbaşısı gozaltına alınmış, Özkaya'mn, emekli Kurmay Yarbay Talat Turan ile yakınlığı saptanarak, Talat Turan'ın da gozaltına alınıp sorgulanması kararlaştınlmıştı. Emekli yarbay ve Istanbul eski malı polis müdürlerinden Rafet Kaplangı ve 27 Mayıs ihtilalcılerinden emekli Kurma> Yuzbaşı Numan Esin, Doktor Memduh Eren. Avukat Nuri Yazıcı, Avukat Salim Yavuz, Albay Hasan Yalçınkaya, Yuzbaşı Saiih Zcki Yılmaz, Yuzbaşı Fual Turan, emekli Kurmay Albay Osman Dtniz (21 Mayıs 1963 ihtilal gırişımi nedeniyle ölum cezasına çarptırılıp, cezası sonradan yaşam boyu hapse çevrilen subay) MTTB (Milli Turk Talebe Birliğı) eski genel başkanlarından Yuksel Çengel, TMGT (Turkiye Mülı Gençlik Teşkîlatr) eskı genel başkanlarından Avukat Alp Kuran, Mareşal Fevzi Çakmak'ın yeğeni, emekli subay ve polis müdürlerinden Adnan Çakmak ve Etıbank mufettışlennden Mehmet Çınar ile birlikte 37 sanık daha anayasal duzenı silahlı yollarla devirip, yerine Marksist Leninıst düzen kurma savıyla gozaltına alınıp sorgulanmışlardı. Sanıklardan emekli Kurmay Yarbay Talat Turan ve Yarbay Rafet Kaplangı'nın General Gurkan ile yakınlıkları saptanmış ve sorgular bu yönde geliştirilmişti. "Bomba Davası" sanıklan, yapılacak bir askeri ihtilal amacıyla, soygun ve bombalı saldırılar duzenlemek ve Boğaz Köprüsü'nu havaya uçurmak gibi savlarla yargılanmaktaydılar. Bu davarun sanıklanndan General Gurkan ile ilgıli ifadeler alınmış, Batur'un bir emekli hava subayı nedeniyle yaptığı başvurudan sonra, Ziverbey'deki sorgu ve işkence evinde Genelkurmay Başkanı Gürler, Hava Kuvvetleri Komutanı Batur, Deniz Kuvvetleri Komutanı Kemal Kayacan ve emekli Tumgeneral Celil Gurkan aleyhlerine ifadeler alınmaya başlanmıştı. Savcı Çizmeci'nin 19 sayfa tutan soruşturma isteği, bir bakıma, Hava Kuvvetleri Komutanı Batur'a vefllen bır yanıt gibiydf. Savcı Çizmeci'nin 22 Aralık 1972 günlu soruşturma isteğıni içeren 19 sayfalık başvurusunun 3. sayfasını okuyalım: "Talat Turan, Ankara'da Fual Turan ve Salih Zeki Yılmaz'ı gordugünu. onlara orgutun Ankara'daki sorumlu şahıslannı tanıltığını bevan rtmiş ve darbei hukumet causmalan 1972/854 sayıh 19 sayfa lutan soruş1972 tarihhdir. Milli Savunma Bakanlığı Askeri turma isteği, Orgeneral Faik Turun'Batur. o günlerde soruşturmalar:n Adalet Dairesi Başkanlığı yapmakun masasına konuyordu. kendisine doğru geldiğinı sezmiş ve ta olan o zamanki rütbesi ile TuğaTumgeneral Celil Gurkan ve Guranlamıştı. Sıkıyönetim Komutanı mıral Numan Özdalga, Batur'a bır kan ile emekliye aynlan emekli KurTurun, Batur'un Genelkurmay Başmektup ile başvurarak, işkenceler bay Albay Bahattin Taner, emekli kanı'na başvurduğu 1972 ekımınde konusunda bilgi verdi. Yargıç AmıKurmay Âlbay .Nedim Arat ve emekZiverbey'deki köşkte emekli Kurma> ral Ozdalga'nın başvurusunda emekli Hava Kurmay Albay llvas AlYarbay Talat Turan ve arkadaşlarıli Hava Kurmay Yarbay Necdet Dubayrak ve emekli Deniz Bınbaşı Erol nın ifadelerinı aldırtmaktaydı. Bu vencioglu'na yapılan işkencelerden dava nedeniyle gozaltına alınanlann soz edümekteydi. T> Mayıs thtilali lı Bilbilik de gozaltına alınıp Erenköy Ziverbey'deki Zihni Be> koşkune gösorgularından sonra Celil Gurkan'derlerınden emekli Korgeneral Ceturtilup, sorgulanmalan, Yargıç Yarın da gozaltına alınması emn verılmal Madanoğlu tarafından oluştubay Nevzat Çizmeci'nin Türun'e mişti. rulduğu ileri sürülen cuntanın uyesi yaptığı bu başvurudan sonra başlaolduğu savı ile Ziverbey'deki köşktılmış, askeri hiyerarşi ıçinde Celil te sorgulanan Düvencioğlu'ndan işGürkan'dan yukarısına çıkılmamışkence ile bazı komutan adlan almıştı. Oysa Savcı Çizmeci'nin yazısınlardı. da, Gurler ve Batur'dan da soz edilŞımdı, Yargıç Yarbay Nevzat ÇizDuvencioğlu, Batur'un Genelkurmekteydi. Kaldı ki, Yargıç Yarbay meci'nin 22 Aralık 1972 gunlu soruşmay Başkanı Gürler'e başvurusunSüleyman Takkeci, kamuoyuna turma ıstegını kapsayan yazısımn badan sonra muayene edildi. Duvenci"Bomba Davası" olarak yansıyan zı bölumlerine kısaca da olsa göz atoğlu, sıkıyönetim yetkililerıne emekli Kurbay Yarbay Talat Turan mak ve "Bomba Davası"nı biraz da"dovülmedigini" söyledı. Gürler de v&cricadaşlanmn yargriandıJtteiT^ ,. ha yakından ıncelemek gerekecektir Batur'a verdiği şanıtta Düvendöğ°*Kla, esas hakJftmiakı*görtfWM«F T~' "A^kefi Savcı Çizmecı, "Bomba Jü'nun sıkışonetım sa\cıslrtl vtfrdi' v dırirken, Gurler ve Batur'u da suçDavası" dıve bilinen dava nedenıyği ıfadeyi ekledi. Olay, bcylece kalamaktaydı. le gozaltına alınan sanıklardan alıpanmış oldu. nan ıfadelere dayanarak adını verdiği Hava Kuvvetleri Komutanı BaBatur ve Gürler arasında, işkenkişiler hakkında "guvenlik makamtur'un Gurler'e işkence konusundaceli sorgular ve bu yollarla sorgulalannca sorgu vapılmasmı" istemekkı başvurusu 27 Kasım 1972 tarıhıni nan emekli subaylar olayı yazışma teydi. taşımaktadır. Savcı Çizmeci'nin Tukonusu olurken, tstanbul Sıkıyönerün'e Gurler, Batur, Gurkan ve arBomba Davası, Ibrahim Çenet adtim Komutanlığı askeri savcı varkadaşlan hakkında soruşturma yah bir oğrencinin 6 Mayıs 1972 günu duncüanndan Yargıç Yarbay Nevzat pılmasını isteyen yaası da 22 Aralık bir bombalı eylem sırasında elleri ve Çizmeci'nin 22 Aralık 1972 gun ve »orgu istemi Oayırı Zevat'ın adlan Savcı Çizmeci, bu konulara degindikten sonra 13'uncu sayfada şu göruşe de yer vermektedır: "Gerek bu bolumde, gerekse diger bolumlerde adlanndan bahsedilen kişiler uzerınde bir kıymetlendirroe yapılmak gerektigi takdirdt, bclinilmesinde zarurel görn'len husas, sanıklann karşı karşıva bulunduklan ceza mesulivelinin agırlıgını kolektif hale getirmek uzere, şu anda ordunun yııksek kademelerini temsil eden Savın zevatın adlanndan bahsetmeyi menfaatlerine uvgun bulduklan şeklinde tecelli etmektedir. Dosyanın tumu itibanvla bu sayın zevatın daima olavlann dısında ve ustunde olduklan hissi hasıl olmaktadır..." Savcı Çizmecı, bundan sonra Sıkıyönetım Komutanı Türun'den şu ıstekte bulunmaktadır: "Vukandaki hususlann tetkikini muteakip kaouni gereginin ifaanı ve haklannda soruşıurma açtlacak kimselerio guvenlik makaralannca sorgulanarak leh ve aleyhlerindeki delillerle birlikte fezlekeve bağlanarak evrakın, hazırlık tahkikatı bitmiş bulunan, iddianamesi hazırlanmakta olan dosya ile birleslirilmek uzere gonderilmesini emirlerinize arzederim." 1 akkeci: İşkence yok "Özellikle sanıklardan Talat Turan tarafından ısrarla orta>a ablarak samklara, bu me>anda kendisine yaptlan işkencelerin delili ımis gibi göslerilen Goztepe mevkündeki MIT'e ait bina ve bına planları. bu sanıgın iddiasındaki haklılığı kabule yeterli sayılmaz. Zira memleket gerçekleri itibanvla MİT'e ait bir calışma yerinin Goztepe'de bulunduğu herkes tarafından bilinebilecegi gibi Askeri Savcılık malumaü dışında ve nezaretfe tululma verlerinin azlıgı sebebine mebni sanıklardan bir kısmının bovle bir binada gozailında tutulmuş olmalan da mümkün oiabilir. Ne var ki mucerret bu husus, işkence varlığı \e işkence altında ikrar temin edildiği anlamına alınmavacaktır. Ve bu yoldaki karşı iddiaİara hak kazandıracak bir nitelik taşımayacaktır." Yasalar, sorgunun nasıl yapılacağını öngormuştur. Boyle bir yerde yapılan sorgu kesir.lıkle yasadışıdır. Sorgunun yasadışı otduğunu bılen sorgucular, bu yuzden kimliklerinı saklamakta ve gozaltına alınanlann gözlerini ozel maskelerle kapatmaktadırlar. Sorgu yasadışı olunca, siyasal nedenler, hukuksal nedenierden önce gelmektedır. Gurkan'ın sorgulanmasını da bu açıdan değerlendirmek gerekmektedir. Evet, şimdi bu işkence evinde General Celil Giırkan ile "Bomba Davası" arasında niçın ve nasıl ilişki kurulmak istendiğini, Gurkan'ın gozaltına alınıp sorgulanma gerekçesinin sonradan Askeri Savcılıkça nasırgeri alındığını, belgelere dayanarak inceleyelim: Ben, Tahkikat Komisyonu Başkanıydım, Ziverbey Köşkü'yle organik bağım yoktu Celil Gurkan 'a sormak istiyorum: Neden sorgunuz bittikîen sonra, serbest kalır kalmaz gerekli yerlere bildirmedi? Acaba bu saym generalin gocunduğu bir olay mı vardır? Gazetenizin 27 ve 28 Ekim 1985 tarihli nüshalarında Em. General Celil Gurkan'ın 1. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanlığının emirleriyle Mayıs 1973 tarihinde gozaltına alınması dolayısıyla maruz kaldığını iddia ettiTürk ordusunda değil, dUnyanın hiçbir ordusunda tumgeneral rütbesindeki bir askeri şahsa, küçük rütbeli bir subay veya assubaya verilebilecek böyle bir gorev tevcih edilemez. Bu nedenlerle, yerli ve yabancı kamuoyunun yanlış bir kanaata sahip olmaması için, bu karmaşık durumu aşağıdaki şekilde belgelere dayanarak tavzih ediyorum: 1. Ordu Komutanhğının 4 Şubat 1972 tarih ve per 75001,72 YNT.234 sayıü ve 1. Ordu ve Sıkıyönetim Komutanı tarafından imzalanmış bir emirle kurulan bir tahkikat komisyonunun başcehesinde general Celil Gurkan'ın koşkun idari ve güvenliği açısından şahsıma bağlı olduğuna dair elinde bilgi ve belgeler mevcutsa, lutfen açıklamasını talep ediyorum. Bu köşk, zaman zaman ilgili birçok komutanlar tarafından habersiz olarak denetlenmis, bazı basın mensuplan tarafından da gezilmiştir. General Celil Gurkan'ın bahsetmekte olduğu Ziverbey köşk olaylan, Mayıs Haziran 1973lerde cereyan etmiştir. Yani, yaklaşık olarak 12 yıl öncesi olaylardır. Şimdi bu Sayın Generalden öğrenmek istiyoruz: Köşkteki sorgusu bittikten sonra, serbest kalır kalmaz niçin, maruz kaldığı olaylan, sıkıyönetim komutanlığına, Başbakanlığa, Milli Savunma Bakanlığına, yargı organlanna ve hatta TBMM Başkanlığına muteaddit ve müteselsil dilekçeler verip hakkım aramamıştır. Böyle bir teşebbüsu halinde kendisini destekleyecek ve davasına yardımcı olabilecek çevreye sahip olan bu generalin bu yola tevessül etmemesi calibi dikkat değil midir? Acaba, bu sayın generalin, gocunduğu bir olay mı vardır? Diğer bir husus da 12 yıl hakkını aramayıp da, devletimizin ve milletimizin bugün içinde bulunduğu siyasi, askeri, sosyal ve ekonomik şartlannı musaıt bir ortam olarak değerlendirip de, eskimiş bu konuyu 1985 yılının son aylarında ortaya atarak, bilinmeyen bir maksadın gerçekleştirilmesine mi çalışılmaktadır? NETİCE OLARAK ŞU HUSUSU DA AÇIKLAMAK tSTERİZ: General Gurkan, bu >ontemlerle Türk kamuoyunda bir yere varamayacağı gibi, emekli de olsa, askeri şahıslan basının iri manşetleri altında karşı karşıya getirmeyi polıtik stratejilerine uygun gören mihraklann ekmeğine yağ sürmektedir. Daha da onemlisi, devletin guvenlik kuvvetlerini tohmet altında bırakarak, milletimizin onlara olan güven ve itimadını sarsacak bir ortam yaratmış ve dış güçlere de hur ve demokratik rejimimiz üzerinde önemli kozlar vermiştir. Memduh Ünlütürk, "12 Mart'a 5 Kala"ya açıklama gönderdi BİR ASIFOTOĞRAFI Soldan sağa, Celil Giirkan, Korgeneral Kani Güzey, Tuğgeneral Memduh Ünlütürk, Tuğgeneral Orhan Yapgu. illerim kelepçeli,gözlerim banth renköy'deki köşke doğru gidiyoı KT5 Celil Gürkan'ın Ünlüturk'e yanıtı Sayın Uğur MUMCU ile vaptığım sovleşide, Emekli General Memduh ÜNLÜTURK'ten sadece 19 kelime ile söz etmiş ve şöyle demiştim: "ZİVER BE> KÖŞKÜNUN İDARİ VE GUVENLİK VÖNETİMİ AÇISINDAN TUMGENERAL MEMDUH UNLÜTÜRK'E BAĞLI OLDUĞUNU ÖĞRENECEKTİM." (Soruşturmanın yapıldıeı odayı kastederek de) "MEMDUH ÜNLÜTÜRK ORADA OLAMAZ MIYDI? BELKİ DE." Görüyorum ki, "cevap hakkf'nı kullanarak tam 440 kelime ile gelip CUMHURIYET'in sutunlanna oturmuş. Takdir onun; ama, "acaba ÜNLÜTÜRK, suçluların telaşı içinde mıdir kı boyle >apıyor?" demekten de kendimi alamadım. Açıklamasında, kendisinin, Istanbul Sıkıyönetim Komutanlığı tarafından "TAHKİKAT KOMİSYONU BAŞKANLIĞI" gorevine getirildiğini kasıla kasıla ifade ediyor. 27 Mayıs Devrimı oncesinde, Türk Demokrasi tarihinin utanc verıci bir sayfasını oluşturan unlu "TAHKIKAT KOMISYONL'"nu anımsıyarak irkıldim! Ben, Ziverbey Koşkunün sadece idari ve guvenlik işleriyle gorev li olduğunu daha sonra öğrendiğim için UNLUTURK'un, adı geçen köşkte soruşturmam sırasında hazır bulunmuş olabileceğinden bır OLASILIK olarak soz etmiştim. \ m a şimdi kendı ifadesinden öğreniyorum ki, meğer İstanbui Sıkıyönetim Komutanlığı'nın "TAHKİKAT (SORUŞTURMA) KOMİSYONU BAŞKAM" imiş. Ben de aynı köşkte SORUŞTURMA'ya tabi tutulduğuma gore, bu soruşturma seanslanmda kendisinin de hazır bulunmuş olabileceği şeklindekı tahminlerim artık kesinlık kazanmış bulunuyor! Kendisine teşekkur ederim. Elimde, Ziverbey Köşkünun idari ve guvenlik açısından kendisine bağlı olduğunu gosıeren delil ve belge varsa açıklamamı "talep ediyor!" General ÜNLÜTÜRK. Kendisini o goreve tayin eden ınakamın sahıbi ben olmadığım ıçın elbette elımde aıama emrinin arşiv kopyesi yok. Ama bilmiyorum, kendisine desek ki: O dönemde 15'nci Kolordu Komutanı, İstanbui Sıkıyönetim Komutanlığı Yardımcısı olan ve bir süre de l'nci Ordu Komutan Vekilliği yapan Emekli Orgeneral Turgut SUNALP, "NOKTA" dergisine yakmlarda verdiği demeçte (x): "Ziverbey köşkünde sorgulamayı yapan sorgulama timlerinin kimlerden oluşturulduğu" yolundaki soruya yanıt verirken: "Sorgulamayı yapacak olanlar kimlerse... Daha ziyade BU SIRADA KÖŞKE NEZARET EDEN MEMDUH ÜNLÜTÜRK PAŞA AL'AKALIYDI. HATTA KENDİSİNE KONTRGERILLA'NIN BAŞI DEDİLER!" demiştir. Acaba bu belge yeter mi ÜNLÜTÜRK'e?... Kendisine, eski bir meslektaşı olarak bir oğut vermek isterim. Gerçeği inkâr ve saptırma temeline dayandırdığınız açıklamalarınızla. ben değil, asıl siz bir yere varamazsınız. "Guvenlik kuvvetlerini tohmet altında bulundurma", "ulusun, guvenlik kuvvetlerine olan guvenini sarsma", "dış guçlere koz verme", "basınla asker kişilen karşı karşıya getirme", "dış mihraklann ekmeğine yağ surme"... gibi çapınızı aşan demagojik sözlerden medet ummayınız. Ülkemin çıkarlarını, Ordunun şerefini koruma bakımından kimseden hele ÜNLÜTÜRK'tenakıl almaya hiç ihtiyacım yok. Bunu şimdiye dek yazılarımla, sözlerimle, konuşmalarımla yeterince kanıtlamış olduğumu sanıyorum. Turk kamuoyu, Emekli General Celil GÜRKAN'ı yeterince tanır ve sizi çok rahatsız etmişe benzeyen anılarımı okuduktan sonra daha da iyi tanır; ama sizi tanıdığını pek sanmıyorum. Tanıtma çabasına düşmeseniz daha iyi olur kanısındayım! Ankara, 6 Kasım 1985 Celil GURKAN Emekli General (\) Bakınız: NOKTA Dergısi, 3 Kasım 1985 gun 43 No.lu sayısı. Oürkan'ın ifadesi ne oldu? Emekli Tumgeneral Celil Gurkan, bu soruşturma isteği sonucunda, Türun tarafından gozaltına aldırılarak sorgulanmıştır. General Gurkan hakkında, emniyet sorgusu yerine kullanılan Zıverbey'deki sorgudan sonra, Askeri Savcı tarafından ifadesinin alınması gerekirken, General Gurkan, gozaltına alındıktan ahı gun sonra serbest bırakılmış ve Zıverbey'de alınan ifadesi dava dosyasına konmamıştır! SavCT Çızmeci'nin soruşturma isteminde adı gecen Orhan Kabibay ve Albay Bedri Buluç hakkında da herhangı bir işlem yapılmamış, General Lütfı Erol, İstanbul'daki görevinden alınarak Erzıncan'a gönderilmiştir. Gelişmeler çok ilgınç. Batur, 1972 yılı ekim ayında, Gürler'e başvurarak, işkence yapıldığını ıleri suniyor. Gurler, Batur'u tam bir ay sonra 27 Kasım 1972 tanhınde yanıtlıyor ve işkence savlanna ınarulmamasını söyluyor. Bu yazişmalann yapıldığı günlerde Erenkoy Ziverbey Köşkü'nde Gürler ve Batur ale>hlerine ifadeler alınıyor Ve Celil Gurkan, bu ifadelerin sonucunda 31 mayıs gunu gözalnna alınıp elleri ve ayaklan zincirli olarak, sorgucuların önune çıkanlıyor. Gürkan'dan sonra başka emekli subaylar da sorgulanıyor. Ancak hiçbiri hakkında btr soruşturma açılmıyor. O tarihte, Gurler, girdığı cumhurbaşkanlığı secıminı vıtırmış, cumhurbaşkanlığına Kahri Koruturk getirilmişlı. 26 Agustos 1973 gunu de Batur, Silahlı Kuvvetler'den ayrılıp emekli olmuştu Sorgumu yapan "Albay": Gürler ve Batur'a neden alet oldunuz? lşlerin çatallaştığı yer Celil Gurkan, nıçın gozaltına alın^•«ıstı? Gozaltına alınıp sorgulandıktan sonra nıçin Askeri Savcılıkça da sorgusu yapılmadan serbesl bırakılmıştı? Celil Gurkan'ın sorgusundan sonra sonışturma o noktada durdurulmuştur. Soruşıurma bu noktadan sonra surdurulse, o günlerde kontenjan senatöru olan eskı Genelkurmay Başkanı Faruk gürler ve o günlerde Hava Kuvvetleri Komutanı olarak görev yapan Orgenera! Mııbsin Balnr'un da sorguya çekilmelerı gerekrnekteydi. Ceül Gurkan'ın Ziverbey'dekı sorgu ve işkence evinde alınan ifadesinden sonra, Sıkıyönetim Komutanı Turun'un, Gurler ve Batur için de sorujturma emri vermesi gerekirdı. ği hususlar muhterem gazetenizde tefrika edilmektedir. Em. General Celil Giirkan, sorgulanmak üzere, Erenköy'deki köşke getirilişi munasebetiyle, daha sonraları bu köşkün idari ve guvenlik açısından şahsımı kastederek, Tumgeneral Memduh Ünlüturk'e bağlı olduğunu öğrendığini ifade etmektedir. General Gurkan'ın edindiği bu bilgiler, tamamen gerçek dışı ve maksatlı bir beyandır. Diğer taraftan, böyle bir husus yalnız kanlığı şahsıma verılmiştir. Bu emirde belirlenen görev, Genelkurmay Başkanlığında kurulmuş olan Sıkıyönetim Koordinasyon Başkanlığmın çalışma esaslannı kapsamaktadır. Bu nedenle, General Celil Gürkan'tn iddia ettiği gibi, Ziverbey köşkünun idari ve guvenlik açısından benimle hiçbir organik bağlantısı olmamıştır. Buranın kadrolu personelı bağlı bulunduğu kuruluşların emir ve kuruluşundadır. Bu açıklamalarım muva StRECEK