Katalog

3 OCAK 1985 ONOM1 CUMHURÎYET/9 TURKIYE'den Dolar 1985'in ikinci gününde 3 liramızı aldı Ekonomi Servisi Dolar 1985 yılına hızlı başladı. Dün dünya borsalarında yeni rekorlara tırmanan dolar Türk lirasına karşı da yükseldi ve 3 liramızı daha aldı. Böylece doların Merkez Bankası döviz ahş kuru dün 444.30 liradan 447.50 liraya çıktı. Dolann efektif satış kurunun 456 lirayı geçtiği gözlenirken karaborsa kuru da 456 lira olarak belirlendi. Dünya borsalarında da dolar 3.17 mark 2.62 İsviçre frangı 9.70 Fransız frangı değerlerinden işlem gördü. lngiliz sterlini ise 1.15 dolara geriledi. Enflasyonu önleyemeyen Özal, carî işlem açığını da kapatamadı Ekonomi Servisi 1984 yılı boyunca izlediği ekonomik politikavla enflasyonu ikinci plana atarak dış ödemeler dengesi açığını kapatmaya önem veren Başbakan Turgut Özal, bu alanda da umduğu başarıya ulaşamadı. ANKA ajansının hesaplamalarına göre 1984 yılı cari işlemler dengesi açığının 1983'te olduğu gibi 2.2 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmesi bekleniyor. Oysa 1984 yılı için IMF ile üzerinde anlaşılan program hedefı, cari işlemler dengesi açığının 1.1 milyar dolara indirilmesiydi. Cari işlemler dengesi açığında hedef tutturulamazken, bu yıl dış borç anapara ve faiz ödemelerinde de oldukça yuklü bir dönem olduğu ve Türkiye'nin 1985 yılı içinde anapara ve faiz olarak toplam 3 milyar doların üzerinde dış borç ödemesinin gerektiği biliniyor. ANKA ajansının hesaplamalarına göre gerek cari işlemler dengesi açığının finansmanı ve gerekse dış borç anapara ve faiz odemelerinin finansmanı için ekonominin bu yılki dış kaynak gereksinimi 3.5 milyar dolara ulaşmış bulunuyor. Oysa yine IMF ile saptanan program hedefıne gore Türkiye' IŞÇININ EVRENENDEN ŞÜKRAN KETENCİ 1984ün Ardından Geleneğe uyarak 1984'ün işçiişveren ilişkilerinde iz bırakan gelişmelerini bir gözden geçirelim... 1984, yeni sendikal düzeni çevçeveleyen 2821 ve 2822 sayıtı yasalar ile, sendikal haklann yeniden kullanılmaya başlandığı, toplu pazarlık düzenine geçilen yıl oldu. Ancak 3 yıllık geçiş döneminde sendikalar adına toplu pazarlık hakkını elinde tutan 2364 sayılı yasaya göre kurulmuş eski YHK yenilediği sözleşmelerın süresini bile bile 1984'ü de içine alacak biçimde uzun tutmuştu. Böylece 770 bin civarında işçinin 1984 ücretleri de YHK tarafmdan belirlenmiş olurdu. YHK bu işçiler için hükümetin enflasyon tahminine dayanarak brüt ücretlerde % 25 artı 2000 lirahk bir ücret artışı verdi. Oysa Devlet İstatistik Enstitüsü rakamlan ite 1984'ün enflasyon artışı %53.1 olarak belirlendi. YHK'nın tşçiye verdiğinin gerçek ücretine yansıması, gerçek mutfak enflasyonu bir yana bu resmi rakkamlarla bile 770 bin işçi, ailesi ile birlikte 1984 yılında yaşam düzeyinde yarı yarıyı aşan büyük bir yoksullaşmaya uğradı. Toplu pazarlık hakkı kullanılabilecek işçiler, YHK'nın gadrine uğrayan 770 bin kişilik grup çıkarılınca, zaten senoiı^alaşabilmiş olanlan 500 bin civarında kalıyorlardı. Bunlar için önce sendikalar ve işverenler geç bildirim yaptılar diye, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın toplu sözleşme düzenini başlatacak istatistikleri gecıkti. İstatistik ilanı gecikmesine, istatistikterin gerçeği yansıtmamasından doğan yetki sorunları nedeni ile açılan davalar sonucu kaybedilen aylar eklendi. Önemli bir işçi grubu için, işyerinde seçtiği sendika ile, Bakanlığın istatistiklerine göre % 10 işkolu barajını aşan sendika denk düşmedi. Yüz binin üstünde işçi için, sendikalaşmış oldukları halde toplu pazarlık hakkı yıl sonuna kadar kullanılamadı. Toplu pazarlık hakkı çok gecikmeli olarak kullanılmaya başlanan işçiler için ise, yeni sendikal düzenin tuzaklarına, TİSKKoordinasyon Kurulu YHK ortak ilkelerinin sendikalarca aşılamayan katı kurallan eklenmişti. Sendikalaşma, toplu pazarlık, hele grev hakkına yeni yasalarla gelmiş çok yönlü kısıtlama çemberini yaramayan işçi sendikalan, yeni pazarlık düzeninde, işçiden yana hiçbir ağırlık koyamadılar. Yeni düzenin toplu pazarlık masasında doğrudan işveren ilkeleri tek taraflı gündeme geldi ve yeni sözleşmeler bu ilkelerle donanmış olarak ımzalandı. Özel sektörde en parlak sözleşmeler geçmiş yıllardan gelen kayıpları hıç gündeme almadan ve gelecek yılı da çok düşük tutarak, en iyilerinde sadece 1984'ün enflasyonu ile başa baş gelebilecek ücret artışlarını getirdi. İş güvencesi, çalışma koşulları, işyerinde sendikanın etkinliği, iş değerlendirmesi, sosyal hakları gibi ücret kadar önemli konularda ise, her şey işçiler aleyhine ve işverenler lehine olarak belirlendi. Özel sektörün önemli bir diğer grubunda ve hele KİT'lerde ise 1984 ücret artışlan oran olarak da enflasyon artışının yarı yarıya kadar gerisine düştü. YHK'nın sürekli kıldığı enflasyon artışının çok attında ücret artışlan ile her yıl biraz daha yoksullaşmaktan bunalan işçilerin, sendikalar eli ile yapılacak toplu pazarlık düzenine bağladıkları umutlar uçup gitti. Yasalarda adı konan, özü yok edilen sendikalaşma, toplu pazarlık haklarının bu halleri ile işçiden yana sonuçlar vermeyeceği iyice ortaya çıktı. Daha yeni sendikal düzen işletilmeye başlatılmadan 1984 başlarında dile gelen yasa değişikliği istemleri, yıl boyunca ağırlık kazandı. Toplu pazarlık masasına işçi sendikalarını, işveren karşısında denk güç olarak oturtmayan yasalann değişmesi istemleri, "Bu yasalarla sendikalaşma hakkından söz edilemez", "Toplu pazarlıkta işçinin hakkı savunulamaz", "grev yapılamaz" yakınmaları artadursun, yıl boyunca işçiyi ilgilendiren, işçiden yana bir tek yasa değişikliği bile gündeme gelmedi. Tam tersi, işçinin daha önce budanmış kıdem tazminatını, iş Yasası'mn 14. maddesi hükmüne göre güvence altına almak üzere hazırlanan kıdem tazminatı fonu yasa tasarısı, güvence şöyle dursun, kıdem tazminatını üstlendiği bütün işlevleri ile birlikte ortadan kaldıracak nitelikte. Yasalaşması bu yıla kaldı. Emeklilik hakkına ilişkin, birçok işçinin bu hakkını kullanamaması sonucunu getirebilecek hazırlanan bir diğer taslakda 1985'te yasalaşmayı bekliyor. Bu arada sıkıyönetim uygulaması olarak sürdürülen geçici, "gerekçesiz işçi çıkarma yasağı" kalkınca, işçiler için bütün yasal haklann yok olması anlamına gelen işçi çıkarmaları yılın son ayında hızla arttı. Sendikaların ağırhğı ve sözleşmelere yerteştirilmiş güvence getiren hükümler de kalmayınca, işverenlerin canları istediğinde canlarının istediği kadar işçi çıkarmalannın önünde hiçbir baraj kalmadı. Hilleli iflaslar, ödenmeyen hak edilmiş ücret ve alacaklarındaki yaygınlaşma bir başka kara tablo... Bu kadar karamsar bir "7984 yılının getirdikleri" dökümünden sonra gelecek için "iyimserliği" bir fantazi olarak algılamayın lütfen. İşçiler kitaplardan değil, kendi yaşamlarından demokrasiyi, sendikal haklan tanımışlardır. Demokratik haklarını, sendikal haklarını kullanabildikleri, kullanamadıkları ve de şeklen kullandıklan dönemleri kendi yaşamlan içinde karşılaştırma oianağını bulmuşlardır. Elbet haklarını kullanmayı isteyecekler, içleri boşaltılmış, güçlerini yitirmiş sendikalarını yeniden doldurma, güçlendirme, haklarını kullanma koşullannı yaratma yollarını da bulacaklardır. Gelecek nice mutlu yıllara... 1984 yılı için 1.1 milyar dolar olarak planlanan cari işlemler açığı, 2.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. İthalat ihracat farkı 3.3 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Dış borç anapara ve faiz ödemelerinde de oldukça yüklü bir dönem olan 1985'te Türkiye'nin dış kaynak gereksinmesi 3.5 milyar dolar olarak hesaplanıyor. nin 1985 yılı dış kaynak gereksinmesinin 2.3 milyar dolarda kalması öngörülmüştü. 1984 yılında Batılı para piyasalarından 300 milyon dolar dış kredi sağlayan Merkez Bankası'nın ise bu çerçevede 1985'te 500 milyon dolar dış kredi alması planlanmıştı. Nıtekim Merkez Bankası'nın 500 milyon dolarlık dış borç arayışına ilişkin hazırlıkların ocak ayı ortalarında tamamlanacağı belirtiliyor. Merkez Bankası'na 500 milyon dolarlık dış borç sağlayacak bankalar konsorsiyumunda Ortadoğulu. Alman, ABD'li, Japon ve İngiliz bankalarının yer alacağı tahmin ediliyor. Ancak 1984 yıh cari işlemler dengesi açığının, planlanan hedeften çok daha yüksek çıkması nedeniyle, 1985 için gerekli dış kaynak ihtiyacının karşılanmasında 500 milyon dolarlık dış kredi dışında, Merkez Bankası'nın yeniden Batılı para piyasalarına başvurabileceği belirtiliyor. CARİ İŞLEMLER AÇlGl NEDEN ARTTI? Cari işlemler açığının en Önemli kalemlerinden olan dış ticaret dengesi 1984'te olumlu bir seyir izledi. Ihracatiıhalat farkı 1984 yılı itibarıyla 3.3 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Buna göre dış ticaret açığı bir önceki yıla göre yüzde 5 (200 milyon dolar kadar) azalmış olacak. Işçi dövizi girişi, yılın son aylarındaki artışıyla 1.8 milyar dolara ulaşma umudu verirken, dış ticaret açığının kapatılmasında onceki yıla gore daha fazla katkı sağladı. Işçi dövizi girişinin ödemeler dengesine 1983 yılı katkısı 1.55 milyar dolar düzeyindeydi. Cari işlemler dengesi açığının, dış ticaret dengesi ve işçi dövizi girişindeki olumlu gelişmelere karşın 1984 yılında 1983'e göre ufaltılamaması, dış borç faiz ödemelerindeki artış ve kayıtlara geçen turizm gelirlerindeki azalınadan etkilendi. Gümrüklerde kredili satış ANKARA (ANKA) Gümrük denetimindeki sundurma, depo ve antrepolarda bulunan ve tasfiye işlemine tabi tutulan eşya, kredili satılabilecek. Resmi Gazete'de yayımlanarak yurürlttğe giren tasfiye işleri döner sermaye işletmelerinin mali ve idari işlemleriyle muhasebe usullerine ilişkin yönetmelik, genel müdürlüğün önerisi iızerine Maliye ve Gümrük Bakanhğı'nca belirlenecek eşyanın kredili satışına olanak tanınıyor. Kredili satışlardan eşya bedelinin yüzde 10'u peşin alınacak. Kalan bedel 12 ayı geçmemek üzere eşit miktarda taksite bağlanabilecek. Kebaıva dışardan talep fazla ANKARA (UBA) Keban Barajı gelir ortaklığı hisse senetlerinin satışına dört gün kalmasına rağmen, hisse senetlerinin satışını yapacak olan ış Bankası'na şimdiden yurt dışından "havale yağmaya" başladı. İş BankaM Genel Müdürü Burhan Karagöz, yurt dışı için özel bir kontenjanları olduğunu, yurt dışından gelen istekleri öncelikle karşılayacaklarını belırterek şunları söyledi: "Yurt dışı taleplerini azatni derecede karşılamak için çok iyi bir organizasyon kurduk. Yurt dışından gelecek olan talepler ne kadar olursa, 8,9,10 milvar dolar... Hepsini karşılayacagız. Çok zor olacak, ama geçen seferden tecriıbemiz var. Bize, beş gün kalmasına rağmen, şimdiden başvuranlar, para yatıranlar, sıraya girmek isteyenler var. Yurt dışından bize havale yağmaya başladı. Rağbet çok fazla, inşallah yetiştirememek gibi bir şey olm»z." SANAYİCİLER, ÖZAL'EN TAVSİYESİNE L'YDU Kaya Erdem, S.Arabistan'a gidiyor RtYAD/ANKARA (THA) TürkiyeSuudi Arabistan Ekonomik îşbirliği Ortak Komisyonu çalışmaları bu ay içinde baslayacak. Suudi Arabistan hükümetinden yapılan açıklamaya göre, Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem'in görüşmelerde Türk tarafına başkanlık etmek üzere Riyad'a gitmesi bekleniyor. Açıklamada, Suudi Arabistan heyetine Maliye ve Ulusal Ekonomi Bakanı Mubammed Aba Halil'in başkanlık edeceği duyuruldu. Özel sektör, 1985'te özkaynak ve dış krediye ağırhk verecek Ekonomi Servisi Türkiye'de özel sektör sanayüne yön veren büyük firmaların patron ve yöneticilerinin, Başbakan Özal'ın tavsiyesine uyarak, 1985 yılında fmansman ihtiyaçlannı öncelikle özkaynak kullanarak ya da dış borçlanmaya giderek karşılamaya niyetli oldukları anlaşılıyor. Finansman yöntemi olarak hisse senedi ve tahvil ihracıru düşunenlerle yabancı sermayeden yararlanmayı düşünenler ise azınhkta kalıyor. Dünya gazetesinin 38 tamnmış firmanın patron ya da yöneticilerine dönük olarak gerçekleştirdiği yıl sonu anketinde sorulan, "1985 yılında sermaye ihtiyacını karşılamak için hangi finansman kaynagına agırlık vereceksiniz?" sorusunu iki yönetici yanıtsız bırakmış. Yanıt verenler arasında da birden fazla seçeneği sıralayanlar olmuş. Verilen yanıtlar topluca değerlendirildiğinde anketin bu sorusunu yanıtlayan 36 kişiden 22'sinin finansman ihtiyacını öz kaynak kullanarak karşılama yoluna gitmeyi düşündüğü görülüyor. Anketi yanıtlayanlardan 15'i ise dış kredi kullanarak finansman ihtiyaçlannı karşılamayı tasarladıklannı belirtiyorlar. ö z kaynak ve dış kredi dışın İzmirli üretici, üretici pazarlarındaki düşük fiyattan şikâyetçi İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Üreticiler, üretici pazarlanndan şikâyetlerini belediye başkanlanna ileterek, pazarlarda fiyatların arztalep dengesine göre oluşmasını istediler. Anakent Belediye Başkanı Burhan Özfatura'nın kentin çeşitli semtlerinde açtığı ve üreticiden tüketiciye direk satışı sağlamak amacında olduğu üretici pazarlarına yönelik eleştiriler süru^or. Özfatura, bu eleştirileri, "Cretici pazarları başanlı olmuştur. Tuketici de üretici de ilgi göstermektedir. Vatandaş daha ucuz fiyatla taze sebze ve meyve yi>ebilmektedir" diye yanıtladı. Üreticiler ise özellikle üretici pazarlarındaki fıyatlandırma sisteminden yakmıyorlar. İzmir Ziraat Odası Meclis Başkanı Murtaza Özkaratufan, pazarda köylulerin çeşitli sıkıntılan olduğunu belirterek şunları söyledi: "Köylüye belli bir fiyat veriliyor. Halden gelen fiyatların en düşüğii üreticiye veriliyor. Arztalep pazarlarda uygulansın. Aynca sadece pazar günleri degil, gösterilen yerlerde üretici gelsin, her gün malını satsın. Üreten bir şehiriz. Çiftçimiz pazarda rahat olsun." Murtaza Özakaratufan, belediye başkanlanna ureticilerin sorunlanm yazdıklanna değinerek sözlerini şoyle sürdürdü: "Hal Kanunu'nda parsellerin yüzde 35'i çiftçilere, yüzde 40'ı kooperatiflere, yüzde 25'i ise komisyonculara verilecek denir, ama bu uygulanmaz. Halde bize yer gösterilsin. O zaman sebze fiyatı da yüksek olmaz. " Başbakan Yardımcısı Erdem Riyad seferine başkanhk yapacak. KISA...KISA... BAKIR Sanayii Mamulleri veTicaret A.Ş. Bakırsan, kayıtlı sermaye tavanını 5 milyar liraya çıkarıyor. Sermaye artırımı için şirket genel kurulu 18 ocak cuma günü toplanııya çağnldı. Bakırsan'ın kayıtlı sermayesi halen 2 milyar lira. (a.a.) ALMANYA'da yükseköğrenim görmüş Türk gençleri için uygulamalı işletmecilik ve iktisat kursları düzenlendi. Kursu, Federal Alman Araştırmalar Teşkilatı (GTZ) ile Dünya Iktisadı Araştırmalar A.Ş. (DİA) gerçekleştirecek. SARAY HALI A.Ş.'nin bir milyar 600 milyon liraya yükseltilen sermayesinin rüçhan haklarının kullanılmasından geriye kalan 29 milyon 500 bin lirahk hisse senetlerinin halka satışına başlandı. DUNYA'dan AErPnin yeni dönem başkanı Italya oldu FRANKFURT, (a.a.) Türkiye'nin Ortak Pazar'la ilişkilerinin düzeltilmesi için destek olacağım vaat eden ltalya'run AET dönem başkanlığı başladı. ttalya'nın dönem başkanlığı 6 ay sürecek. Federal Almanya'daki AET çevreleri, Italya'yı bu görevde son derece ağır sorunların beklediğini bildiriyorlar. Federal Almanya çevrelerine gore, ltalya'nın görevinin ağırhğı Yunanistan'ın çelişkili tutumundan kaynaklanıyor. Şank Tara ÖzkayJak Kamhi Ban Cavit Çıtak Dış ka kredisi, öz kay krediye ağırhk vere nak ve dış krediyi ceğiz. düşünüyoruz. nak, dış kredi. da kullanılması düşünülen fi kredilerinden, hem öz kaynaktan, hem de dış krediden yararnansman kaynaklarının önemi ve yanıtlarda yer alma sıklıgı bir lanmayı düşündüğünü belirtiden azalıyor. Ankete yanıt ve yor. ENKA Holding'in büyük renlerden yalnızca 5 kişi finans patronu Şank Tara, öz kaynak ve dış krediyi belirtirken, Ercan man ihtiyacını karşılamak için Holding'ten Cavit Çıtak, Borubanka kredilerine başvurmayı san Holding'ten Asım Kocabıyık düşündüğünü belirtirken, 4 kişi tahvil, 2 kişi hisse senedi çıkart ve işadamı Ali Zafer Taciroğlu, mayı planladığını, 3 kişi de ya yalnızca dış kredi kullanmayı tabancı sermayeden yararlanmayı sarladıklarını söylemişler. Alarko Holding patronlarından Üzedüşündüğünü belirtiyor. yir Garih öz kaynak ve dış kreÇeşitli finansman kaynaklan diyi, Altınyıldız'ın patronu Osnı birlikte kullanmayı düşünen man Boyner ise tahvil ihracıru filer arasında Profilo Holding'in nansman kaynağı olarak değerbüyük pay sahibi Jak Kamhi yer lendirmeyi düşündüklerini kayalıyor. Jak Kamhi, hem banka detmişler. 67 proje, özel sektörti bekliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kalkınmada öncelikli bölgelerdeki yapımı ertelenmiş, düşük kapasitede çalışan veya yapımından vazgeçilmiş 67 kamu projesi özel sektörden alıcı bekliyor. Bu projelerden çoğunluğu Erzurum ve Kars illerinde toplanmış durumda. özel sektörden ilgi bekleyen projelerin ağırlığını, sut, peynir ve tereyağ fabrikalan oluştururken, ikinci sırada Sümerbank'ın dokuma ve iplik sanayi tesisleri yer alıyor. Özel sektöre satılma veya kiralanma yolu ile üretime katılmalan planlanan vazgeçilmiş kamu projelerinin illere göre dağılımı şöyle: "Adıyaman MKE Ağır Makine Fabrikaları, Ağrı Sumerbank Halı İpliği Tesisleri, Bingöl ve Bitlis Çimento Fabrikaları, Çorum MKE Sınai Tesisleri Teçhizat Imal Fabrikaları, Erzincan Kemah Et Kombinası, TSEK Kemah Peynir ve Tereyağ Fabrikaları, Erzurum lspir Ayakkabı Üretim Tesisi, Gümüşhane Kelkit Ayakkabı Üretim Tesisi, MKE Bayburt Kesici ve Aşındırıcı Takımlar Fabrikalan, Kastamonu Çimento Fabrikası, Kars Ardahan Peynir ve Tereyağ Fabrikası, Arpaçay Peynir ve Tereyağ Şeker Fabrikalan, Kahramanmaraş Çimento Fabrikaları, Mardin Gercüş Ayakkabı Üretim Tesisi ve Maadağı Gübre Tesisi, Muş ve Siirt Et KomAdıyaman EBK Soğuk Depo ile Yem Fabrikası, Bingöl Et Kombinası, Çorum Sungurlu Sumerbank Hazır Giyim Tesisi, Diyarbakır Sigara ve tçki Fabrikası, Erzurum Tortum Yünlü Sanayi Tesisi, Dumlu Yapağı Yıkama Tesisi ve Sigara Fabrikası, Gümüşhane Bayburt Soğuk Hava Deposu, Kars Iğdır Pamuklu Entegre Tesisi, Iğdır Şeker Fabrikası, Kahramanmaraş Soğuk Hava Deposu, Mardin Et Kombinası, Muş Yem Fabrikası, Şanlıurfa Yapağı Yıkama Yün İpliği Fabrikalan Tevsii, Van Erciş Şeker Fabrikası. Düşük kapasiteli tesislerin illere göre dağılımı ise şöyle: "Adıyaman, Ağrı, BitlisAdilcevaz, Çankın, Çorum, Elazığ, Erzincan, HakkâriYuksekova, Kastamonu, Kahramanmaraş, MardinMazıdağı, Muş, Siirt, Sinop, Sivas, ŞanhurfaSiverek, Tunceli ve Van Peynir ve Tereyağı Fabrikalan, Ağrı Doğubeyazıt Yem Fabrikası, Ağrı EBK Et Kombinası, Bitlis Tatvan Et Kombinası, Diyarbakır ve Erzurum Süt Mamulleri Sanayi ve Kars Et Kombinası." İran petrolüne ek fiyat indirimi LONDRA (a.a.) OPEC, Körfez'de saldırıya uğrayan tankerlere odenen sigortanın artması üzerine, İran'ın ürettiği petrolün fıyatında ek bir indirim uygulamasına izin verdi. tngiliz Denizcilik Sigortası, İran'ın' Harg Adası'na giden gemilerden aldığı sigorta primini savaş riski nedeniyle yüzde 2'den yüzde 15'e çıkarmıştı. tran, varil başına 28 dolar olan petrol fiyatları üzerinden daha önce de 1.5 ile 1.75 dolarlık indirim yapıyordu. Brezilya'da enflasyon % 224 Ekonomi Servisi Brezilya ekonomisi, rekor enflasyona rağmen 1984 yılında yüzde 4.1 oranında büyudü. Böylece ekonomide üç yıl süren geri sayma dönemi noktalandı. Brezilya'da GSMH artış hızı 19811983 döneminde yüzde 10.6 oranında gerilemişti. Bağımsız istatistik kuruluşu Getulio Vargas Kurumu'nun bulgularına göre bu yıl sınai sekıör yüzde 5.8'lik büyüme hızıyla başı çekti. Ulaştırma sektöründe yüzde 5.5 oranında artış olurken, geleneksel sektörler gerüeme döneminden çıkamadı. Tekstil sektöründe yüzde 2.3 ve gıda sektöründe binde 1 oranında daralma gözlendi. Brezilya'da enflasyon 1984 yılında biraz daha tırmanarak yüzde 224 gibi rekor bir düzeye yükseldi. 1983 yılındaki enflasyon hızı yüzde 211'di. Doğuda kalkınmada öncelikli yörelerdeki yarım kalmış projeler, alıcı bekliyor. Daha çok Erzurum ve Kars yöresinde toplanmış bulunan projelerin çoğunluğunu, süt, peynir ve tereyağı fabrikaları oluşturuyor. binası ve Şırnak Gübre Tesisi, Sinop Boyabat Ayakkabı Üretim Tesisi, Şanhurfa Ceylanpınar Peynir ve Tereyağ Fabrikası ve Yozgat Sorgun Gübre Tesisi." Yapımı ertelenmiş 19 tesisin illere gore dağılımı ve adlan ise şöyle: METAŞ Genel Müdürü Arif Onat, demir ithalinde fonun 1 dolara indirilmesini eleştirdi. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) 1985 yılında uygulanacak ithalat rejiminde demirden alman fonun 15 dolardan bir dolara indirilmesi yerli ureticilerin tepkisine neden oldu. METAŞ Genet Müdürü Arif Onat konuya ilişkin olarak yaptığı açıklamada "ithal eden, üretenden kfirlı duruma geçti" dedi. Demir çelik sanayicilerinin ithalatın kontrol altına alınmasını istemelerinin hemen ardından ithalattan alman fonun indirilmesinin anlaşılmaz olduğunu kaydeden METAŞ Genel müdürü Arif Onat, "Karann yeniden gözden geçirilmesini istiyoruz" Demir ithal eden, üretenden kurh biçiminde konuştu. Onat, îzmir'de yayımlanan bir gazeteye yaptığı açıklamada yeni karar sonucu demir ithal edenlerin spekülatif kâr elde edeceklerini öne sürdü. Spekülatif kârın önlenmesi için fonun artırılması gereğine değinen Onat, ton başına alınacak olan fonun 30 dolara yükseltilmesini istedi. Hükümetin kararda değişiklik yapmaması durumunda yerli üreticinin dış piyasalarda rekabet etme şansının kalmayacağmı savunan Onat görüşlerini şöyle özetledi: "Bilindiği gibi demir çelik ihracatçısı ulkelerde devlet büyük sttbvansiyonlar uygulamaktadır. Bizde sübvansiyon yoktur. Bu durumda kolaylaşan ithalatla yerli üreticinin rekabet şansı ortadan kalkmaktadır. Demir çelik ithaiatında fonun düşüriilmesi ile devlet kendi ilan ettiği fiyatlann altında ithal demiri fiyatı oluşturacak ortamı hazırlıyor. Demir ithal eden, demir üretenden daha fazla kâr sağlayacaktır. Ortada boyle bir gerçek olduğuna göre yanlışlık yapılıyor demektir." Demir ithalinde fonun indirilmesine tepki: Tf Katma Değer Vergisi'nin demir fiyatlarında ucuzluk sağlamayacağını da öne süren Arif Onat, "Aksine, fiyatlarda yüzde S'lik bir artış olacaktır" dedi. Sovyetler Birliği'nin bu yıl 50 milyon ton tahıl ithal edecek olması gemicilerin yüzünü güldürdü. Deniz taşımacılarına Sovyet müjdesi Ekonomi Servisi Sovyetler Birliği'nin bu yıl 50 milyon tonu aşkın tahil ithal edecek olması, uluslararası deniz taşımacılığı sektöründe bayram havası estiriyor. Deniz taşımacılığında yaşanan bunalım ortamında, Sovyetler'in rekor düzeyde tahıl ithalatına girişmesinin hem iş hacmini ve hem de nakliye ucretlerini yukarı çekeceği belirtiliyor. Sovyetler'in 1984 yılı tahıl ithalatını gerçekleştirmek amacıyla yıhn ilk çeyreğinde 150 gemiyle anlaştığına dikkat çeken gözlemciler, bu yıl rakamın daha da büyüyeceğini belirtiyorlar. Bilindiği gibi Sovyetler'de kuraklık nedeniyle tanm rekoltesinin bu yıl önemli ölçüde düşeceği tahmin ediliyor. Pamuk ihmcaM azahyor DOVIZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu 426 lira 42 kuruş olarak belırledı Efektif Dövizin Doviz Döviz Efektif Alıs Satış Cinsi Satış Alıs 1 ABD Doları 452.00 447.55 447.55 456.50 1 Avustralya Dolan 369.06 365.42 347.15 372.73 1 Avusturya Şilini 20.25 20.05 20.05 20.45 1 Batı Alman Markı 142.20 140.80 140.80 143.6? 1 Belçika Frangı 7.10 7.03 6.68 7.17 1 Fransız Frangı 46.49 46.03 46.03 46.95 1 Hollanda Florini 125.99 124.75 124.75 127.25 1 jsveç Kronu 49.96 49.47 49.47 50.46 1 isviçre Frangı 172.26 170.56 170.56 173.97 100 İtalyan Lireti 23.19 22.96 21.81 23.42 100 Japon Yeni 179.36 177.59 168.71 181.14 1 Kuveyt Dinan 1466.89 1481.49 1393.55 1496.23 1 Sterlin 515.73 510.65 510.65 520.86 1 S.Arabistan Riyali 126.18 124 94 118.69 127.44 îö %P T.C. ZtRJUrr BANKASI 3 OCAK 198S TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI SjJ \ P EBSO: İthalat haksız rekabete yolaçabilir İZMtR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Ege Bölgesi Sanayi Odası, ithalatın liberalleştirilmesi konusunda hazırladığı bir raporda, ithalat yapılan ülkedeki sübvansiyonlaruı gözönünde bulundurulmaması nedeniyle haksız rekâbetin doğduğunu öne sürdü. EBSO raporunda şu görüşlere yer verildi: "İthalat yolu ile bazı fiyat indirimleri saglanabilse dahi, söz konusu indirimler geçici olacağı gibi içeride körelen tanmsal ve sınai üretim ile birlikte dogacak sonuçlar ülke ekonomisine küçümsenmeyecek külfetler yükleyecektir. tthalat ile bu sektörleri haksız bir rekabet karşısında bırakraamak için, sektörlerdeki aîtyapı ve teknoloji yetersizligi gözönünde tutulmalı, hükümet politikalarının bu sektörlerde oluşan fiyatlar üzerindeki etki1 leri yeniden gözden gecirilmeli. ' DÖVİZİN CİNSİ 1 ABD D 0 U R I DÖVİZ ALISTL 447.15 365.33 19.95 140.60 6.93 39.28 45.93 124.65 49.37 170.46 22.86 177.49 338.13 1466.78 48.66 510.55 124.83 EFEKTİF Fıat, yabancı ortak arıyor Ekonomi Servisi İtalya'nın en büyük otomobil üreticisi Fiat şiıketi, yabancı ortak anyor. Fiat'm bu amaçla bugünlerde Ford Motor'a yüzde 13.6 oranında hisse satmak için girişimlerde bulunduğu bildiriliyor. İtalyan La Republicca Gazetesi'nin haberine göre, bu hisseler Libyalı Arab Foreign Bank'ın kontrolünde bulunuyor ve banka, hisseleri yabancı bir kuruluşa satmak istiyor. Fiat yetkililerinin bu amaçla Ford'dan başka birkaç buyük otomobil şirketiyle de ilişkıye geçtiği belirtildi, ancak bu konuda bir isim verilmedi. Bilindiği gibi Fiat'ın en büyuk hissesine yüzde 30'la Agnelli Grubu sahip bulunuyor. tZMİR (Cumhuriyet Ege Burosu) 1 eylul 21 aralık 1984 tarihleri arasında İzmir'den yapılan pamuk ihracatı 4 bin 456 ton oldu. Bundan 7 milyon 213 bin dolar döviz girdisi sağlandı. İzmir îhracatçı Birlikleri'nden alman bilgiye göre 198485 sezonunda bugüne değin AET ülkelerine 861 ton, diğer serbest döviz ülkeleri olan Polonya, : PorteV '. ts.içre ve Macaristan'a toplam 3 bin 595 ton pamuk ihraç edildi. Pamuk ihracatırun gün geçtikçe azaldığını ve bunun başlıca nedeninin fon uygulaması olduğunu belirten pamuk ihracatçıları, 198182 sezonunda 68 bin ton olan pamuk ihracatının 198283'te 21 bin, 198384'teyse 14 bin t o n a düştüğünü belirttiler. 1 AVUSTRALYA D0URI 1 AVUSTURYA ŞİLİNİ 1 BATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRANGI 1 DANİMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRAN6I 1 H0LUNDA F10RİMİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAİGI 100 İTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİMARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERÜN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ ÇAPRAZKUR 1 ABO DOLARI 3.1786 B Alman Markı 9.7230 Fransız Frangı 3 5875 Hollanda Florını 2 6240 Isvnçre Frangı 1949 25 Italyar Uretı 252 01 Japon Yenı 3.5821 S.Arabıstan Rıyaiı 1 Sterlin 1 1410 ABD Doları AUIN GÖMÜŞ Cumhuriyet Reşat 24 ayar kulçe 22 ayar bıtezık 900 ayar gümuş ALIŞ 30 500 32.000 4630 4 140 91 SATIŞ 30 650 32 500 4640 4450 93 T.C. ZİRAAT BANKASI "GictiBc erişiletocı" SATIŞ TL ALIŞTL SATIŞ TL. 452.00 447.15 460.53 369.28 347.07 376.25 20.16 19.95 20.54 142.12 140.60 144.81 7.00 6.58 7.13 39.70 39.28 40.45 46.42 45.93 47.00 126.00 124.65 128.38 49.90 49.37 50.84 172.31 170.46 175.56 23.10 21.71 23.54 179.42 j 168.62 182.80 341.80 321.22 348.25 1482.69 1393.44 1510.67 49.18 46.22 50.11 516.09 510.55 525.83 126.18 118.59 128.56