Katalog

27 OCAK 1985 EKONOMİ CUMHURİYET/9 EKONOMİDE DİYALOG OSMAN 1SIL Rİ TORLN 1923 yıhnda doğdu Sıvasa/ Bılgıler Fakultesı 'nı bttırdı ve \1ah\e Bakanlığı'nda çeşıılı gore\lerde bulunduktan sonra ıhtısas ıçın ABD'ye gıttı Wısconsm Enstıtusu'nde lısans ustu eğınm gordu ve 1960'ta Mıllı Bırlık Komıtesı Iktısadı Araştırma Komıtesı Başkanlığı 'na genrıldı Bır ara DPT'de çalışan Torun, sırasıvla musteşarlık, OYAK Iktısat Muşavırlığı, De\let Yatırım Bankası Araştırma Grubu Mudurluğu, Hur Holdıng Genel Koordınatorluğu görevlennde bulundu Osman YH/V Torun, 1975 yılından bu \ana Turkne Şışe ve Cam Fabnkaları A Ş 'nın Mah Koordınatorluğu 'nu surduruyor Osman Nuri Torun (sağda), Osman Ulagay 'ın sorularını yanıtladı. ha da zengınleştı Bovle olunca, gelın daha da artan ust gelır gruplarının tasarruflarının da artması beklendı, ama bu olmadı Tersıne, gonullu tasarrutlar ve toplam tasarruflar artmadı, azaldı Top lam tasarruflann 1976'da yuzde 22 23 olan mıllı gelıre oranı son vıllarda vuzde 1617'lere duşmuş Tasarruflar artmazken, yatırımlar da artmamış Buna rağmen 1984'te yuzde 5 7 kalkınma hızı olacak denıyor Ben bu çehşkıyı de açıklavamıyorum Ihracattakı artış, bunu sağlamava \eterli değıl, dış tasarruflarda da borç odemelen nedenıyle tablo olumsuz, mıllı gelır nasıl boyle artıyor açıklayamıyorum Burada gonullu tasarruflann \e toplam tasarruflann artışı yetersiz kaldıgına gore, sızce hı/lı bu>ume\e geçışın onkoşulu ne oluyor? TORUNŞımdı bakıvoruz, gonullu tasarrulların artması ıçın ge reklı her şey yapılmış, ama beklenen artış olmamış O halde, tasarrulları arttırmadan vatırımları arttırmak, kalkınmayı sağlamak, ış sızlığı onlemek de mumkun olmadığına gore, elımızde ıkıncı bır ım kân olarak cebrı tasarruf dedığımız kamu tasarrufları kalmaktadır Bu ıse ya vergı tedbırlerıyle va da kamu harcamalarını kısarak an tırılabılır Kamu harcanıalarında cıddı ısraflar olduğu soylenebılır Sadece KIT'lerde lıvat avarlamaları voluyla tasarruf saslama ım Gecen hafta Dolar üzprmdeki baskılar artıyrjr Dolar her yandan duşmeye zorlanıyor Onde gelen sanavıleşmış ulkelerın dolann yukselışını durdurmak ıçın "gerekirse" dovız pıyasalarına mudahale etme kararı, faızlerın ABD'de duşmesı, buna karşın bazı Avrupa ulkelennde yukselmesı, dunNada dolar satışının geçen hafta yoğunlaşması sonucunda dolar hafıf bır gerıleme kavdettı Hafta başında 3 P Alman Markı, 2 67 Isvıçre Frangı, 9 70 Fransız Frangı ve 254 Japon Yenı değerlerınden ışlem goren dolar tum bu baskılar sonucunda haftavı 3 15 Alman Markı, 2 65 Isvıçre Frangı 9 65 Fransız Frangı ve 253 Japon \enı değerlerınden kapadı Gozlemcıler geçen hafta Federal Alman, Avusturya ve dığer merkez bankalarının onemlı olçude dolar sattıklarını belırtırlerken, bazı uzmanlar ABD Merkez Bankası'nın da pıyasaya mudahale ettığını one surduler Ancak bu konuda resmı bır açıklama yapılmadı Doların dunya borsalarındakı gerılemesı Turk Lırasına da yaradı Hafta başında dovız alış kuru 450 75 lıra olan dolar bır 450.75 21 22 23 24 25 26 Ulagay sordu, Torun yunıtladı: Son beş yılda zaten bozuk olan gelir dağılımı daha da bozulurken, toplam tasarruflar ve gonullu tasarruflar artmadı. Bu da gosteriyor ki Turkıye'de cebrı tasarruflar artırılmadan, kamu tasarrufları artırılmadan hızlı buyumeye geçmek mumkun değüdir. kânı başarıyla yaratılmıştır Ama KIT'lerın reorganızasyonu meselesı bır buyuk mesele olarak durmaktadır Bu bakımdan. >anı kamu tasarruflarını, cebrı tasarnıfları arttırmak bakımından malıve ve vergı polıtıkası da çok onemlı her halde... TORUNVergı ve malıye polıtıkası en onemlı araçlardan bırı tabıı kı Bu avnı zamanda gelır dağılımını duzeltıcı bır araç olarak da kullanılabılır Cebri tasarruflara gereken onem venlırse, toplam (asarruflann mılli gelırdekı pavı hangı noktaya kadar >ukselebilır \e nasıl bir bu>ume hızı saglanabılır sızce? TORUNBız bugunku yapıyı fazla değıştırmeden bu orani yuzde 2223 dolayına çıkartabılmışız Daha rasyonel bır polıtıkayla, daha sağlam ılkelere dayalı bır polıtıkayla bunu yuzde 2627'lere çıkartmak kola\lıkla mumkundur Bugunku yapı içınde bıle bence bu hedefe ulaşılabılır ve vuzde 7 8'lık buyume hızları saglanabılır Bünca fedakârlığa katlanıldığına gore, bunun karşılığında hıç olmazsa hızlı buyume sağlanmalıdır Bunca fedakârlık derken... TORUNBugun Turkıve Avrupa'nın kenarında ucretlenn en duşuk olduğu ulkedır Ihracat artışının altında yatan onemlı bır unsur da budur Ancak bu devam edemez ve bunun devam etmesını de temennı etmıvorunı Ama hıç degılse ucretlenn du>uk tutulduğu şu geçış donemınde bundan vararlanmamız, ekonomı ıçın yararlanmamız, yatırımlan ve ıstıhdamı arttırmamız gerekırdı lyı bır planlamayla, butun bunlar yapılabılırdı Ne yazık kı, hıçbırı yapılamadı, ustelık tı\at ıstıkrarı da sağlanamadı Pıvasa mekanızması, fıvat mekanızması kendı kendine çozebilır mı bu sorunları Mzce? TORUNBence cozemez Bır kere Turk ekonomısınde kamu ke sımı çok buvuk bır ağırlık taşıdığı ıçın mudahale kaçınılmazdır Ora da golge fıvatlan lyı hesaplamak lazım, sosval malıyetını ıyı hesap lamak lazım Ekonomıvı butunuvle tıvat mekanızmasına bırakır sak, bugunku manzara çıkar ortaya Bence bır, gelır dağılımını duzeltmek, ıkı, vergı gelırlennı arttırmak, uç, kamu harcamalarını rasyonelleştırmek, dort, KIT'lerı rasyonelleştırmek, beş, dış pazarlara açılma şanslarını zorlamak ve yatırımları arttırmak ıçın ekonomıye mudahale etmek zorundayız Onun ıçın bunu cıddı orta ve uzun va delı planlara bağlamak gerekmektedır Turkıye'nın plan deneyımı ve kadroları da bunu başaracak duzevdedır Burada onyargılardan kurtulup, planlamanın bızı sıyası ıktıdann ısteğı dışında başka bır vone gotureceğı duşuncesınden de kurtulmak lazımdır 24 Oeak, ilk hedefi olan fiyat isttkrarını bile sağlayamadı Sayın Torun: "24 Ocak Kararları" di>e anılan kararlar, beşıncı yılını doldururken ben size ilk olarak bu kararların alındıgı noklava, >anı 24 Ocak I980'e, Turk ekonomısınin neden ve nasıl geldıgini sormak ıstıyorum. TORUNOnce şunu belırteyım kı, Turkıye dış odemelennı va pamama noktasına, ekonomıyı lıberalleştırme çabaları sonucunda ilk kez 22 Eylul 1952'de gelmıştı Bu darboğaz, aslında bu\uk oranlı bır devaluasyonun yapıldığı 1958'e kadar şıddetlenerek surdu Daha sonra, 1970'e doğru ve bır de 1973 sonrasında vaşanan bunalımlar var 197273'te Turkıye'de bırıken dovızlen nasıl kullanacağız tartışması yapilırken, 1973'ten sonra OPEC polıtıkası sonucu, petrol fıyatlarında meydana gelen buyuk artış, bunları aldı goturdu ve 1976'dan ıtıbaren yenıden dovız kıtlığı donemıne gırildı Sayın Torun, bu noktada şunu sormak ıstıyorum: Ozetlikle "24 Ocak Kararları"nı gundeme getıren kadro, Turkı>e'>ı, 24 Ocak 1980'e mudahaleci ekonomınin getırdıgini ılerı sunıyor. Bu arada planlı ekonomı de zarran /aman suclanıvor. Bu gıbı ıddıalara ne dıyorsunuz? TORUNBılıyorsunuz Türkıye'de I. plan uvgulaması 1963'te başladı ve 1965'te de venıden lıberal goruşlu bır ıktıdar polıtıkaya hâkım oldu Ama ortada bır plan ve planlama lehıne guçlu bır ka muovu olduğu ıvın 1968'e kadar plan dışına pek çıkılmadı 1%9'da mgulanmava başlanan 2 plan ıse lıberal goruşe sahıp olanların ha ara 451 25 lıraya çıktı ancak daha sonrakı gunler değer yıtırerek haftayı 450 55 lıradan kapadı Boylece, dolar 20 kuruş duşmuş oldu Doların Merkez Bankası efektıf satış kuru da 460 lıranın altına ınerken bankalardakı efektıf satış kuru 464 lıra duzeyınde belırlendı Bu arada doların karaborsa kuruyla resmı kuru arasındakı farkın yenıden açılmaya başladığı dıkkatı çekıyor Bır ay oncesinde bankalardakı efektıf satış kuruna eşıt duruma gelen karaborsa fıyatı geçen hafta sonunda 475 lıraya çıktı Boylece fark 10 lıra açılmış oldu Cumhuriyet altını 500 lira diiştü Altın fiyatları dünyada ve Turkıye'de sureklı bır gerıleme gosterdı Dunva borsalarında haftayı 306 dolardan açan bır ons (31 5 gram) altın, salı gunu anıden 6 dolar değer yıtırdı ve 300 dolara ındı Altın fiyatların dakı bu duşuş buyuk olçude do ların o gun tırmanmasından kav naklandı Bır ons altın daha son rakı gunler de kendım toparlayamadı ve hafta sonunda 29^ dolardan ışlem gordu Haftanın ıkıncı yarısında dolar duşerken altının gerılemesını uzmanlar petrol fıyatlarındakı duşuş bek lentısıne bağladılar Bu uzmanlara gore, pazartesı gunu yapılacak OPEC toplantısında varıl başına 29 dolar olan gosterge fıvatında bır ındırım yapılması olasılığının da bulunduğunu, bu nedenle altın fıyatlarının baskı altında bulunduğunu kaydettıler Dunva borsalarındakı bu fiyat duşuşu, Kapalıçarşı pıyasasını tamamladığı ve nasıl bır kısır donguye gırıldığı bugune kadar go/den kaçtı Bu arada beş yıldır vatırımlar duştuğu ıçın ve uretım kapasıtelerı sabıt kaldığı ıçın ekonomıde ışsızlık vavıldı Şımdı efendım, son beş >ılda bir vandan gelır dağılımı bozulurken, dıger \andan bunun sagladıgı sermave bmkımı ımkânından geregınce yarartanıldı mı? TORLNBu konuda gerçekten çelışkılı bır durum ortaya çıktı Zaten bozuk olan gelır dağılımı daha da bozulurken, zengınler da Cumhuriyet altını 30 100 Turkiye 'yi 24 Ocak öncesine plan değıl, plansızhk getırdı. 1973 'ten sonra plan gostermelik bir belge haline gelırken, ekonomı gunluk kararlarla, siyasi terahlerle yonlendırıldı. Bu seçım ekonomisi anlayışı, bence planlı ekonomı anlayışının tam tersıydi. zırladığı ve uyguladığı bır plandı Bu planda sana>ıleşme fıkn ağır basıyor, ama 1 planın anlayışından uzaklaşılıyordu 1973'ten sonra ıse ekonomık gostergeler ekonomımn bır çıkmaza doğru gıdece ğını gosterırken yapılması gerekenlerden hıçbırı vapılmadı 1973'ten sonra yapılması gerekenlerın vapılmaması her halde plan anlayışının egemen olmasından ka>naklanmadı... TORUNTam tersıne Plan gostermelik bır dokuman haline gelırken, ıktısat polıtıkası bunun tamamen dışında ve bundan bağım sız olarak uygulandı 1973'ten sonra artık bır plan uygulamasından bahsetmek çok guçtu Ekonomı gunluk kararlarla \e polıtık tercihlerle yonlendırılıyordu Ekonomıde genış olçude sıyası ıktıdar elıyle rantlar dağıtılmaya başlandı Bır "seçım ekonomisi" deyımı gelıştırıldı o tarıhlerde ve daha çok halka şırın gorunmek ve tavızler vermek yolu ızlendı, ekonomınin gereklerı vapılmadı Bu seçım ekonomisi anlayışı ıse planlı ekonomı anlayışının bence tam tersıydi İthalat lısansları tahsısınde, taban fıyatlarında, kredı dağılımında, dığer subvansıyonlarda hep bu anlayış hâkımdı Işte bu plan dışı, tutarsız uygulamalar, Turkıye'yı 24 Ocak Kararları oncesıne getırdı Yanlış hatırlamıyorsam, 24 Ocak Kararları oncesinde Sa\ın Ozal'ın ve sizin de katıldıgınız bir açıkotunım vapılmıştı. Orada hava nasıldı? TORUNEvet, 24 Ocak Kararları'ndan on beş gun kadar once vapılan bu açıkoturuma, Turgut Özal, Adnan Başer Kafaoğlu, Erhan Işıl ve ben katılmıştık O toplantıda da ortaya çıkan bır numaralı problem, evvela ekonomıyı ıstıkrara kavuşturmak gereğı ıdı Bu konuda Adnan Başer Kafaoğlu ıle Ozal arasında bıraz farklı goruşler vardı Kafaoğlu, malı polıtıkava daha fazla ağırlık verılmesını ıstıyordu ve daha detaylı bır program taraftarıydı Turgut Ozal ıse daha çok para \e kredı polıtıkasına ağırlık verılmesını ıstıyor du O oturumda oluşan ortak kanaat ıse her şeyden once ekonomıde ıstıkrarın sağlanması gerektığı ıdı ve bu sağlanamadan uzun vadelı bır polıtıkava gırışmenın doğru olma\acağı duşunuluvordu Yani Turgut Bey de o zaman sadece bir istikrar prograınını mı duşunu>ordu? TORUNEvet Bence 24 Ocak Kararları tamamen fı>at ıstıkrarını amaçlavan kararlardır Bunların a>nı zamanda ekonomıde yapı değışıklığını amaçlavan kararlar olduğu sonradan yapılan ılavelerdır ve bence o aşamaya, yanı vapı değışıklığı aşamasına hâlâ ge lınmemıştır.. 24 Ocak oncesinde Turgut Özal'ın katıldıgı bır açıkoturumda belırtıldiğı gıbı 24 Ocak Kararları tamamen fıyat istikrarını amaçlayan kararlardı. Bunların ekonomıde yapı değışıkliğını amaçlayan kararlar olduğu sonradan iddıa edılmış ve yapı değişikliği aşamasına hâlâ gelinememıştir. da olunibuz etkıledı Hattayı 3045030600 lıradan açan Cumhuriyet altını, hafta boyunca 500 lıra değer vıtırdı ve 3000030100 lıra\a kadar ındı Kulçe altında da benzer bır eğılım yaşandı Pazartesı 46154625 lıra olan bır gram kulçe altın cuma gunu 45454560 lıradan alınıp satıldı Boylece 24 ayar altının fıyatında bır haftada 65 lıra duşuş oldu KİM NE DEDİ? Kenan Atasavun (Serpa Menkul Değerler Şırketı Genel Mudunı) Butçe açığını kapatmak amacıyla çıkartılan kısa vadelı bono ve gelır senetlerı ıle bugun sermaye pıyasasında devlet esas, ozel sektor ıse ıkıncı plandadır Ayrıca Menkul Kıymetler Borsası'nın ekonomık olay olmadığı ıçın çahşacağını sanmıyorum Prof. Dr. Latıf Çakıcı (Ankara l ımersıtesı Rektor Yardımcısı) Bu yıl enflasyonun programlandığı gıbı vuzde25'tetutulması pek mumkun goıunmuyor KDV uygulamasının fıyatlara yuzde 5 yansıyacağını sanıyorum Hesapta olmayan yuzde 5'lık artış da goz onune alınırsa bu yıl enflasyon yuzde 35'ı bulur Bu enflasyon tahmını çerçevesınde dolar vıl sonunda 600 lıraya çıkar Turgut Ozal (Başbakan) Enflasyonu ıkı senede ındırebılmenın çok zor olduğunu ıfade ettım Ikı yıl gıbı bır surede enflasyon yuzde 10 sevıyesıne ınmez, açıkça söyluyorum Ama 1987'de belkı yuzde 15'e, belkı yuzde 25'e ıner Cevdet Selvı (Petrollş Sendikası Genel Başkanı) Yıllardan berı buyuk sıkıntılarla sözleşme beklentısı içınde bulunan ışçıler, gunun ekonomık şartlanna, enflasyona \e öncekı gerçek kayıplarına cevap verecek haklar ıstemektedırler \ ural \ n k a n (Eski Maliye Bakanı) 24 Ocak kararlarındakı ana hedeflerın bugun geçerlı olmadığı tezı ortaya atılamaz Ne var kı, bu kararlarla alınmış olan onlemler, vergı ve para politikaları açısından hem ulke, hem de dunya koşullarına göre destekleyıcı olmalıdır Sanayici, Şahap Kocatopçu'clan ümitti KOC4TOPÇL İÇIN NE DEDİLER? Sabanct: Şahap Kocatopçu'nun başkan olması, kanaatimce sanayinin sorunlarını bılen, yaşayan, hisseden bir ınsanın TUSIAD Başkanı olması demektır. Taraz Şahap Kocatopçu, hayatı boyunca sanayi ile uğraştığı içın başarılı olmaması sOz konusu değildir. Eczacıbaşt: Kendisi sanayi konusunda tecrubelıdir, başarılı olacak. Tubikoğlu: Şahap Kocatopçu, Turk sanayııne adı altın harflerle yazüacak bir yoneticıdır. İSTANBUL (THA) Turk Sanayıcı ve Işadamlan Derneğı • onetım Kurulu Başkanı Şahap ^ Kocatopçu'nun başarılı bır vonetıcı olacağına ınandıklarını belırten sanayıcıler yenı yonetımle sanavının sorunlarının çozumunde daha ıyıye gıdıleceğını ıtade ettıler Beş yıldan ben TUSlAD'da surdurduğu görevden oncekı gun ayTilan eskı Başkan A.Iı Koçman'dan da memnun oldukları nı belırten sanavıcı ve ışadamlan, eskı ve yenı yonetıcıler hakkındakı göruşlerıni şoyle özetledıler. Sakıp Sabancı (Sabancı Holding V onetım Kurulu Başkanı): TUSIAD Yonetım Kurulu uyelerı Genel Kurul'da tum mevcudun ıttıfakıyla seçıldıler Yonetım Kurulu'na seçılen 10 uye kendı ıçınden bır başkan seçecek Bu başkanın Şahap Kocatopçu olması kanaatimce sanayi sorunlarını bılen, yaşayan, hisseden bır ınsanın TUSIAD NELER OLDU? Sakıp Sabancı Şartk Tara başkanı olması demektır Şahap Kocatopçu, yakın tarıhe kadar Sanayi Bakanlığı gorevınde bu lunmuştur ve sanayinin sorunları ve çozumlerı konusunda deneyımlerı vardır Turk Sanayıcı ve İşadamları Derneğı gorevını 5 yıldan ben yurutmekte olan Alı Koçman da başarılı bır yonetıcı dır Iyı ışler yapmıştır Her yo netıcı ele alınması gereken konu ları tespıt eder, yontemler bulur Onemlı olan ıyının daha ıvıve ı\ejat Eczactbaşı doğru yoneltılmesıdır. Yenı yönetımın de ıyının ıyısı olacağı umudundayım Şarık Tara (ENKA Holding Yonetim Kurulu Başkanı): TUSIAD \ onetım Kurulu Başkanlığı gorevı sona eren Alı Koçman uzun yıllardan berı bu görevı başarı ve ıyı nıyetle surdurmuştur Yenı Yonetım Kurulu Başkanı olması beklenen Şahap Kocatopçu, hayatı boyunca sanayi ıle uğraştığı ıçın yenı gorevde başarılı olmaması söz konusu değildir Şahap Kocatopçu'nun Sanayi Bakanlığı gorevınde de bulunmuş olması sanayıcı ve ışadamlannın sorunlarının behrlenmesınde gereken konulann çozume kavuşmasında etkılı olacaktır Ancak şımdıden değıl goreve geldıkten sonra neler yapılabıleceğını goreceğız Nejat Eczacıbaşı (Eczacıbaşı Holding Y onetim Kurulu Başkanı): Alı Koçman 5 yıldan ben başarıyla surdurduğu TUSIAD Yonetım Kurulu Başkanlığı gorevınden kendı ısteğı ıle çekılmış bulunuyor \h Koçman'ın sana\ı alanındakı tecrubesıyle yıllardan berı başarıyla surdujduğu gorevınden aynlmak ıstemesı uzerıne devır değışıklığı ıle yonetıme Şahap Kocatopçu geçecek Kendısı sanayi konusunda tecrube sahıbı Başarılı olacağından kuşkum yok Be«ım Tubıkoglu (Net Holding \ onetım Kurulu Başkanı): TUSIAD'dakı gorevını başarıyla bıtıren Alı Koçman'a gorevı sırasında getırılen ıhracatçıların fazla korunduğu şeklındekı eleştırılere katılmıyorum Çunku ıhracatçı gehşırse sanayıcılere mal talebı yaratacaktır ve tıcarette de esas unsur satış ve taleptır Bu bakımdan sanayıcılerın goruşunde değılım Asıl sorun sermaye bırıkımının oluşmasıdır Sermave gelışını ozendırmek gerekır Şahap Kocatopçu butun sorunları bılen bır kışıdır Turk sana vııne adı altın harflerle yazılacak bır yoneticıdır Ancak bu sorunların çozumu tecrubelı bır yonetımle bırlıkte hukumet ışbırlığı ıle saglanabılır Devlet ihalelerinde uygun bedel ölçüleri belirlendi Devlet Ihale Kanunu uyarınca, uygulanacak azamı ındırım mıktar va da oranları ıle uvgun bedelın seçımınde kullanılacak olçutler belırlendı Bayındırlık ve Iskân Bakanlığı'nın Resmı Gazete'de vavımlanarak yururluğe gıren teblığıne gore, ısteklılerce ış ıçın teklıf edılen ındırım oranlarının tamamının ortalamasına vuzde 10 eklenerek bulunacak ındırım oranı o ış ıçın "azami indirim oranı" kabul edılecek Bu oranın uzerındekı ındırım teklıflerı dıkkate alınmayacak Ihale açma vetkısı bulunan her ıdarede, ıhale konusu ışlerın ozellığıne ve gereksınmeye gore bır veya bırkaç "yeterlik belgesı Porselen sofra eşvası, oyuncaklar ve oyun malzemelerı fon ödemek suretıyle ıthal edılecek maJlar lıstesıne abndı Hazine ve Dış Tıcaret Musteşarlığf nın cuma gunku Resmı Gazete'de yer alan teblığıne gore, oyun malzemelerı içınde ver alan spor araç Pamukbank butun şubelennde senet karşılığı kredı lımıtlerını ıkı katına çıkartmavı kararlaştırdı Pamukbank Genel Mudurluğu nden verılen bılgıye gore. 1984 yılının ozellıkle ıkıncı varısında mev duatı y uzde 50 oranınBavındırlık ve Iskân Bakanı Safa Gıray, ıkıncı Boğaz Koprusu ve çevre yollarının yapımı ıçın fırmaların torm doldurup gonderme ışlemlerının tamamlandığını bıldırdı Safa Gıray, ıhale ıçın daha once başvuruda bulunan 40 fırmanın form doldurarak başvurularını „ yenıledıklerını , Iş Bankası Genel Muduru Burhan Karagoz, "lkinci tertip Bogaz Koprusu gelır ortaklıgı senetlennı de satmaya hazırız" de dı Temmuz ayında satışa çıkd rılacağı belırtıl^r bu tertıp scnctkomisvonu" kurulacağı ka; dedılen teblığde, komısyonların her bırının en az dort elemandan oluşacağı belınılıyor Komısyon» lar, ışın nıtelık, tutar ve dığer ozellıklerıne gore ıhaleve katılma belgesı verecekler Davet suretıyle bellı ısteklıler arasında kapalı teklıf usuluyle ıhaleye çıkanlan ışlerde davet yazısı katılma belgesı yerınegeçebılecek Katılma belgesı alan ısteklılerın, malı guçlerı, makıne ve teçhızat kapasıtelerı, daha once yaptıkları ışlerı, halen devam eden ışlerı, sıcıl durumlan ve ış tutmalan açısından ıncelemeye tabı tutularak yuz puan uzerınden değeriendırılecekler gereçlerı fon kapsamı dışında bırakıldı Teblığ, porselen sofra eşyasının tanesınden 0 3 dolar, oyun ve oyuncak malzemelennden de CİF bedelının (bedel, sıgorta, navlun) yuzde 25'ı kadar fon tahsıl edılmesını hukme bağlıvor. da artan Pamukbank, dısponı bılıtesını de yasal gereğının ıkı katına çıkardı Bankanın, geçen yılın butunundegerçekleştırdığı yuzde 65'lık mevduat artışıyla nakıt sıkıntısı çeken sektorlere onemlı olçude kaynak yarattığı belırtıldı soyledı Gıray, formların ıncelenmesınden sonra firmalardan teklıf alınacağını açıklayarak, ışın fınansmanına ılışkın modelın "henuz" bellı olmadığını kaydettı Gıray, "Bu yapişletdevret modelı de olabılır. Başka bir model de" dedı ler konusunda bır açıklama yapan Burhan Karagoz, Başbakanİık Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresı'nin belırleyeceğı şartlara gore karar vereceklerını soyledı 24 Ocak Kararları, fıyat istikrarını sağlamak ıçin yalnızca para polıtıkalarına dayandığı, talep enflasyonuyla maliyet enflasyonunun nasıl ıç içe geçtiğinı gormedığı ıçin beş yıldır fiyat istikrarını sağlayamadı. Oysa istikrar politikaları en geç iki yıl içınde sonuç vermelidır. Pekı Sa>ın Torun, son beş >ıl ıçinde bırıncı amaca, >anı fıvat ıstikrannı saglama amacına ne olçude yaklaşılabildi? TORUNFıyat ıstıkrarı gerçekleştırılemedı ve bu nedenle ben 24 Ocak Kararları'nın beş yıllık uygulamasını başarılı sayamıvorum Bır fıyat ıstıkrarı polıtıkasi ıkı senede sonuçlarını vermelıdır lkı senede sonuç vermıyorsa, başarısından şuphe edılır, beş sene sonra hâlâ hıçbır vere gelınmemışse bovle bır polıtıkanın başarılı olduğunu soylemek hıç mumkun olmaz Bu politıkalar fiyat istıkrarını neden saglayamadı, enflasyon cephesinde neden umdugu sonuçlan alamadı sizce? TORUNBır defa fıvat istikrarını sağlamak ıçın yalnızca para polıtıkası tedbırlerıne başvuruldu Bu yapılırken de ekonomıde bır talep enflasyonu bulunduğu noktasından hareket edıldı Bunu onlemek ıçın para polıtıkası tedbırlerı uygulanacak, gelır dağılımı bozularak genış kıtlenın gelın ve talebı duşurulecek, ıçerde talep duşurulurken, ıhracat kolaylaştırılacaktı Bır sure gelır daralmasına, uretım duşuşune, ışsızlığın artmasına goz yumulacak \e ondan sonra normal doneme geçılecektı Ama ne oldu 9 Bır kere devaiuasyon larda olçu kaçırıldı Gelır dağılımı yetersız vergı polıtıkasının da et kısıyle bozulurken gelın yukselen gruplann pıyasadakı taleplerı azal madı, sureklı arttı Vuksek faiz polıtıkası nasıl etkıledi bu ola>ı? TORUN\uksek faız polıtıkası bu olayı lîern gelırler, hem de malıyetler açısından etkıledi Yuksek faızler sayesınde \enı bır rantıye sınıf çıktı ortaya ve rantıye sınıt da cıddı bır talep yaratmaya başladı Ote yandan yuksek faızler maliyet artışlarına vol açtı ve talep enflasyonu maliyet enflasyonuna donuştu Ihracaua da cıddı artışlar olduğu ıçın alternatıf dış fıyatlar ıdı ve bunların ıçenve vansımasını ıse devaluasyonlar belırlıyordu Bu nedenle butun gırdılenn fıyatları ve daha once kontrol altında tutulan petrol tıyatları, KIT fıyatları artış gosterdı Işte butun bunların etkılerı gereklı >ekılde ele alınmadı, maliyet enflasyonunun talep enflasvonunu nasıl Merkez Bankası, Ankara, Izmîr ve Adana'da da altın alıp sataeak ANKARA (UBA) Merkez Bankası'nın Istanbul'dan sonra Ankara ve Izmır Kambıyo Mudurluklen ıle Adana şubelerınde de altın alımı ve satışı yapılacak Merkez Bankası'nın dunku Resmı Gazete'de yayımlanan teblığıne gore bu şubeler uluslararası pıyasalarda altın alımı ve sa tımı yapılan ış gunlerınde saat 14 00 ıle 16 00 arasında altın alım satımı yapabılecek Merkez Bankası daha once 15 Aralık 1984 gununden başlayarak, Istanbul kambıyo şubesınde, uluslararası geçerlılığı olan ayar damgası taşıvan çeşıtlı ağırlıkta kulçe altın alım ve satışına başlamıştı Altın alımı ve satımı sırasında ılgılı ıstemedığı takdır deısım vehuvıyetı tespıt edılmıyor Bılındığı gıbı Merkez Bankası'nın tek şehırde altın alıp satması ozellıkle Anadolulu kuyumcular taratından eleştırılmış ve uygulamanın yaygmlaştırılması ıstenmıştı. Oyuncak ithaline fon kondıı Erdem: Bize çılgın diyenler şaşırdı "1984 yılı ıçın saptadığımız 7 milyar dolarlık hedefi fazla bulup bıze çılgın diyenler, hedefi tutturunca şaşırdı." IZMIR (Cumhurivet Ege Burosu) Başbakan ^ ardımcısı Kaya Erdem, partısının merkez ılçe kongresıne katılmak uzere geldığı Izmır'de bır toplantı vap tı Toplantı sonrasında gazetecı lerın sorularını yanıtlavan Kaya Erdem, "1984 >ılı içın saptadığımız 7 milyar dolarlık hedefi çok bulup bıze çılgın diyenler hedefe ulaşılınca şaşırıp kalddar" dedı 1985 yıhnda 8 3 milyar dolarlık ıhracatın hedeflendığını bıldıren Erdem. hedefe ulaşmak ıçın onemlı olanın çeşıtlendırıl mış dış pazar olduğunu kavde derek, "Bu hedefe de rahatlıkla ulaşırız, teşviklenmiz kafıdır" şeklınde konuştu Başbakan YardimuM çeşıtlı sorulan ozetle şovle yanıtladı • Tombala ile ışten çıkarmalar konusunda \orum vapmak istemiyorum. Çok az bıldıgım bır konu. Çalışma Bakanlıgını ilgilendmr. • Lskıve oranla daha saglam temellere dayalı bır borçlanma polıtıkası uyguluyoruz. Geçen >ıl 3 mılvar dolara yakın borç odedık. Bu >ıl da a>nı mıktar odenecek. • Vatandaşlann vuzde 7080 i Hazine bonosunu bonovla degiştırdi. Geri kalan da aldıgı paravı bankaya vatırdı. • Enflasvon duşmeden mevduat faızlerınin ındırilmesı soz konusu degildır. • Ihracatçı sermave şirketlerı dış pa/arlarda bırbırlerine gırdı doorsunuz. Tıcarette bu gıbı şeyler olur. Bunun engellenmesı vanlıştır. Pamukbank^ kredi limitini artırdı 2. Boğaz Köprüsü başıuruları liunkası 2. tertip satışa da talip Kaya Erdem