Katalog

30 EYLÜL 1984 CUMHURÎYET/9 Emisyon hacmi 874 milyara indi Piyasadan iki haftada 97 milyur çeküdi ANKARA, (a.a.) Eylül ayının ikinci ve üçüncü haftalarında, piyasadan toplam % milyar 889 milyon lira tutannda para çekildi. Böylece, ağustos ayı sonundan bu yana 900 milyar liranın üzerinde seyreden emisyon hacmi, 874 milyar 259 milyon liraya düşürüldü. Merkez Bankası'mn 21 eylül tarihli son haftalık bilançosunda yer alan venlere göre, bir hafta öncesinde 901 milyar 267 milyon lira düzeyinde bulunan emisyonda, 27 milyar 8 milyon lirabk bir daraltma daha yapıldı. Piyasadaki kâğıt banknot miktan, 714 eylül tarihleri arasında da 69 milyar 879 milyon lira daraltılmıştı. Böylece iki hafta içinde emisyondaki düşüş 97 milyar liraya yaklaştı. Eylül ayının üçüncü haftasında, emisyonda gerçekleştirilen daraltma, Merkez Bankası'mn kamu kesimi ile tarım kesimine yönelik kredilerdeki azaknadan etkilendi. 1421 eylül tarihleri arasında, kamu kuruluşlanna yönelik krediler, 18 milyar 548 milyon lira düşürüldü. Bu düşürme, büyük ölçüde Hazine'ye sağlanan kısa vadeü avanslann geri ödenmesinden kaynaklandı. Tanm Kooperatiflerine yöneHk krediler de, ayru sürede 25 milyar 4% milyon lirabk bir daralma kaydetti. Eylül ayının üçüncü haftasında, İcredilerini artıran tek kesim, bankalar aracıhğıyla kredilendirilen özel kesim oldu. Bankalara 1 milyar 866 milyon liralık yeni kredi verildi. İngiliz "çıkarması" başkyor ANKARA (ANKA) Türkiye ekonomisine karşı artan bir ilgi gösteren İngiltere, sekiz ay içinde Türkiye'ye bir ikinci ticaret heyeti gönderiyor. Yann Türkiye'ye gelerek bir hafta görüşmelerde bulunacak îngiliz heyeti İngiltere Kraliyet Aileleri mensubu Kent Diikii tarafmdan başkanlık edilmesi ve ülkenin en büyük firmalarından ll'inin üst düzeyde yetkililerinden oluşması ile dikkati çekiyor. Bu arada, gezinin Kent Dükü'nün baskan yardımcısı olduğu ve İngiltere Ticaret ve Sanayi Bakanlığı'nın "itaracat kolu" olarak tanman "İngiltere Denizaşın Ticaret Kurulu" tarafından örgütlenmesinin de İngiltere hükümetinin Türkiye ile olan ekonomik ilişkilerini geliştirme isteğini yansıttığı belirtiliyor. Mart ayında uzun yıllardan sonra ilk kcz Türkiye'ye gelen İngiliz Ticaret Heyeti'nin ziyareti ise, Londra Ticaret Odası tarafından düzenlenmiş ve daha çok orta ve küçük boy firmalann ilgisini çekmişti. İlk önce Ankara'da görüşmelerde bulunacak İngiliz heyeti, Başbakan Özal'ın yanı sıra, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cemal Büyükbaş, İmar ve İskan Bakanı Safa Giray, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı Ekrem Pakdemirii, Devlet Planlama Teşkilatı Yabancı Sermaye Dairesi Başkanvekili Namık Kemal Kılıç ve Odalar Birliği Başkanı Mebmet Yazar ile görüşmeler yapacak. 3 ekimde tstanbul'a geçecek olan İngiliz heyeti, orada Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi ve TÜSİAD yetkilileri ile görüşmelerde bulunacaklar. Bıınun yanı sıra, 4 ekim sabahı İstanbul Sanayi Odası'nca düzenlenecek bir konferansta ingiliz ve Türk firmalan bir araya gelme olanağını bulacaklar. Aynı gün Yabancı Sermaye Koordinasyon Derneği (YASED) yetkilileri ile de görüşecek olan İngiliz heyeti cuma günü İzmir'e gidecek. Heyet Ege Ticaret Odası'nca düzenlenecek bir brifinge katıldıktan sonra cumartesi günü Türkiye'den aynlacak. İngiliz firmalarının Türkiye'de yapacağı temaslar sırasında özellikle ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve proje ile ortak yatınm olanaklan üzerinde duracaklan bildirildi. Firmalann ilgi alanlannın enerji, denizcilik, turizm, tarıma dayalı sanayi, mühendislik, bankacılık ve savunma sanayi gibi konularda yoğunlaştığı belirtiliyor. Geçen hafta Geçen hafta iniş çıkış ivmesi oldukça yüksek olan dolar Türk Lirası karşısında değer yitirdi. Hafta başında döviz alış kuru 407.65 lira olan dolar cumartesi günü 406.55 liraya geriledi. Doların dünya borsalanndaki surekli tırmamşı geçen hafta ani iniş çıkışlara dönüştü. Pazartesi günü 3 marka kadar inmiş olan dolar çarşamba gününe kadar yükselerek 3.09 marka çıktı. Perşembe günü ise yine 3 mark sınınna gerileyen dolar bir gün sonra 3.06 marka kadar yükseldi. Diğer sert paralar karşısında da aynı görünümü veren dolann hafta sonundaki değerleri şöyleydi: 2.51 İsviçre Frangı, 9.37 Fransız Frangı ve 245 Japon Yeni. Sterlin de 1.24 dolardan işlem gördü. Dolann bu hareketleri, Alman Merkez Bankası'mn piyasaya müdahale etmesinden, ABD bankalanmn faiz oranını duşürmelerinden ve ABD ekonomisine ilişkin göstergelerdeki iyileşmeden etkilendi. Dolarda ani iniş çıktşlar 410.00 .75 406.56 .60 Dolar (fL) 24 25 26 Heyette hangi firmalar var? Hawker Siddeky: Heyette Yönetim Kurulu Başkanı Sir Arnold Hali tarafından temsil edilecek bu firma, Türkiye ile uzun bir süreden beri işbirliği içinde olan bir kuruluş, faaliyetleri mühendislik alanında yoğunlaşan Hawker Siddeley, bir süre önce TEK tarafından açılan 12 milyon sterlin değerinde bir ihale kazandı. Northern Engineering tndustries: Enerji santralı ile sanayi tesisleri yapımmda geniş bir tecrübe sahibi olari bu firma, halen Türkiye Akkuyu'da yapımını planladığı nükleer santral ihalesinde Kanada'nın AECL firması ile birlikte yansıyor. Trafalgar House: Çokuluslu bir grup olan "Trafalgar House"m yan kuruluşu OeveUnd Bridge birinci Boğaziçi Köprüsü'nün yapımını gerçekleştirdi. Grup, ikinci Boğaziçi Köprüsü Projesine de talip, Trafalgar House müdürlerinden J.Fletcher, Türkiye'de aynca otelcilik ve gemicilik alanlannda da bazı temaslarda bulunacak. Staodard Chartered Bank: İngiltere'nin önde gelen bankacılık kuruluşlanndan olan Standard Chartered Bank, özellikle proje finansmanı ile ilgileniyor. Bankayı gezi sırasında D.Miller temsil edecek. Landmark İnternational Hotds: Türkiye'nin turizm alanında yeniden ilgi çekici bir ülke haline geldiği görüşünü açıklayan " I İ H " Müdürü Ray Hainsworth, burada yapacağı temaslarda ortak yatırım olanaklan araştıracak. MdttHay Anderson: İkinci Galata Köprüsü'nün desen çalışmalannı yapan ve danışmanlık işleri ile uğraşan bir firma, gündeminde önemli projeleri olan Türkiye'ye karşı büyük bir ilgi duyuyor. Aerospace: İngiltere'nin bir kamu kuruluşu olan Aerospace firması, Türkiye ile savunma sistemleri ve savaş uçaklan konusunda işbirliği yapmaya hazır. Türkiye özellikle Aerospace'nin ürettiği uçaksavar "Rapier" fuzeleri ve "Tornado" savaş uçağı ile ilgüeniyor. Firma, heyette pazarlama müdurü Sanson tarafından temsil edilecek. Slone Manganese Marine: İngiliz heyetinde yer alacak Slone Manganese Marine Müdürü Bayan Stone, burada yapacağı görüşmelerde üyesi olduğu Avrupa Ticaret Komitesi adına İngiliz sanayi kuruluşlannın Türkiye'ye sermaye ve tüketim mallan satışı konusunda zemin yoklayacak. l 28 ı 29 ı 30 EyWI TASS: Türk iş çevreleri Sovyetler'le işbirligini geliştirmek istiyor Ekonomi Servfcd ENKA Yönetim Kurulu, Şank Tara'nın Sovyetler Birliği'nin başkenti Moskova'da yaptığı temaslar konusunda TASS Ajansı bir yazı yayınladı. Yazıda özetle şöyle denildi: "Türk iş çevreleri, Sovyetler Biriigi'yle ekonomik üişkileri geliştirme yanlısıdırlar. Bu konu, SSCB Devlet Dış Ekonomik İlişkiler Komitesi Başkanı Yavgeny Asodchuk'u ziyareti sırasında ENKA Yönetim Kurulu Başkanı Şank Tara tarafından belirtilmişür. Türkiye'nin en büyiık şirketlerinden olan ENKA'oın Başkanı Tara, SovyetTürk ekonomik ilişkilerinin çeşiüi yönkrine deginmiş ve yalnızca Türkiye'de değil üçüncü ülkelerde de ortak sınai işletme ve diğer projeler oluşturulmasından yana olduklarını söylemiştir." Bu etkilenme Türk Lirasına da yansıdı. Haftanın ilk günü Merkez Bankası döviz alış kuru 407.65 lira olan dolar 403.80 liraya indikten sonra bir anda 410 liraya tırmandı ancak daha sonra gerileyerek haftayı 406.5 liradan kapadı. Merkez Bankası'ndaki efektif satış kuru 414.68 liradan işlem görürken karaborsada bir ara 420 liraya çıkan do!arın haftanın son günü 416 liraya indiği gözlendi. PROF. DR. MEMDUH YAŞA ^DEVLET TAHVILI OLAYI^NI YORUMLADI: Süper faizli Hazine tahviti enflasyonu körükler NİLGÜN UYSAL Artık açık seçik belli oldu. Hükümet bütçe açığını kapatmak için büyük ölçüde devlet tahvillerine ümit bağlamış durumda. Borcu borçla ödemeye kadar gitmesi olası bulunan bir "iç borç sarmalı" ufukta görünüyor. Bu gidişin ne anlama geldiğini ve nereye varması olasılığı bulunduğunu, "Devlet Borçlan" kitabından sınav vermiş tüm iktisat fakültesi öğrencilerinin yakından tanıdığı MDP İstanbul milletvekili Prof. Dr. Memduh Yaşa'ya sorduk. isayın Hocam, peşpeşe çıkanlmaya başlanan süper faizli devlet tahvilleri genelde ne anlama gelmektedir? MEMDUH YAŞA Son zamanlarda devlet oldukça yüksek faizli ve metod bakımından da Türkiye için yeni sayılacak bir usulle tahvil çıkarmaktadır, kısacası borçlanmaktadır. Bu borçlanmanın nedeni bütçe açığıdır. Devlet iki sebeple borçlanabilir. 1. "Piyasadan paraçekmek" için borçlanabilir. Böyle bir borçlanma söz konusu oldugunda, borçlanmakla elde edilen paralann harcanmaması gerekir. 2. Bir de devlet bütçe açığını kapatmak için borçlanır. O zaman tabii alınan borçlar hemen harcanır. Bugün Türkiye'de ikinci tür borçlanma şekli uygulanıyor. Mesele ortadadır. Memur maaşlan ödemek için devletin borçlandığı bilinmektedir. Üstelik, devletin borç yükü de gittikçe ağırlaşmaktadır. İç borçlar yönünden meseleye baktığımız zaman bazı olumlu olmayan neticeler müşahade ediyoruz. • Aynı zamanda dış borçlarla da bağlantılı olarak birinci müşahademiz, bütçe içinde borç ana mal ve faiz yekunu toplamının gittikçe daha büyük bir pay tutmaya başlarnasıdır. Bu, 1984 bütçesinde bilhassa ek ödenekten sonra çok bariz olarak görünüyor. • Borçlanmanın bir olumsuz neticesi daha var. Bu özellikle iç borçlar için söz konusudur. Gelir dağıhmım daha da bozmaktadır. • Özellikle son olarak çıkanlan süper faizli Uhviller için söyleyebileceğimiz bir başka olumsuz durum da şudur: Bütün iddialara rağmen, antienflasyonist bir tedbir değildir söz konusu olan.. Tersine enflasyonu körükleyen bir olaydır. Çünkü, özellikle devletten alacakb olan kimse, kendini zengjnleşmiş sayar. Ve harcamalannı arttınr. Enflasyonun tesiri konusunda umumiyetle rasyonel de düşünemez. Bütün faiz gelirini gerçek gelir sayar. Böylece belli bir müddet içinde servetini tasfiye etmiş olur. Kaldı ki, gelecek yıllarda harcanabilecek bir varUğı bugünden harcamak, toplam harcamayı şişiren bir etkiye sahip olduğu gibi enflasyonu daha da körüklemek anlamını taşır. 10 bin honuthtk Egekent'in temeti atddı tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) 10 bin konutluk Egekent'in temeli dün yapüan törenle atıldı. Törende konuşan tzmir Valisi Vecdi Gönül "Önümüzdeki yıllarda nüfusumuzun yüzde sekseni şehirlerde oturacakmış gibi hazırlıklı olmalıyız" dedi. KentKoop Genel Başkanı Mnrat Karayalçın törende yaptığı konuşmada Türkiye'nin artık proje tipi örgütlenme dönemine girdiğini belinerek şunları söyledi: "Proje örgütlenmesi konut sektöründe başlamıştır ama öteki sektörlerde de sonuç aiabilecektir. Devlet yöneticilerimizin bu olguyu önemle gözetmelerini talep ediyonız. Bu yaklaşımla hem Türkiye'nin kaynakları daha iyi kullanılacak hem de proje bazında büyük bir demokrasi denevimi kazanılacaktır." İzmir Anakent Belediye Başkanı Burhan Özfatura da "Türkiye'nin ikinci büyük toplu konut bölgesinin İzmir'de kurulmasından büyük mutluluk duyduğunu" vurguladı Prof. Dr. Memduh Yasa MEMDUH YAŞA Burada bir noktaya işaret etmek istiyorum. Ben aslında devletin borçlanmasına karşı değilim. Aksine belli zamanlarda devletin vergi almaktan önce borçlanması gerektiğini savunan bir kimseyim. Benim için borç, bir mali politika aracıdır. Yani borcun yaratacağı ekonomik tesirler önemlidir. Devletin hiç borçlanmaması gereken zaman enflasyon dö Devlet bugün vergiden gereken hasılatı sağlayamadığı için borçlanmak mecburiyetinde. İleride alınacak vergilerle ödemek üzere borç almıp bunun kamu harcamalarında kullanılması söz konusu. Bir bakıma devlet geleceğe ait bir geliri şimdiden yiyor. O nedenle süper faizli devlet tahvilleri iddia edildiği gibi anti enflasyonist değil tersine enflasyonu körükleyicidir. nemleridir. Halbuki bugün gördüğümüz şey devletin enflasyon döneminde bütçe açığını kapatmak için borçlanmasıdır. Neden devlet enflasyon döneminde borçlanmamalıdır? Çünkü, vergi gibi anti enflasvoriıst tesiri çok açık ve ağır olan bir aleti bırakıp, bütçe açıklannı kapatmak için enflasyonu tahrik edecek bir alet kuUanılmaktadır. Bütçe açığmın borçla kapatılr.ıası enflasyon yaratıcı bir olaydır Neden peki Türkiye'de bunun tersi yapılıyor? MEMDUH YAŞA Çünkü maalesef devletimiz birkaç yıldan beri vergi aJamamaktadır. Bunun böyle olduğunu vergi istatistiklerine baktığımız zaman çok rahat görebiliyoruz. Enflasyonun neredeyse yüzde 60'lara doğru tırmandığı bir sırada vergilerde artış oraru (yılhk olarak) Ktrierde ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Kamu iktisadi kuruluşlarının (KİT) yasal açıdan yeniden düzenlenmesinde gecikmelerin ortaya cıkması üzerine bu kuruluşlarda "eski ve yeni yönetimlerinin birarada bulunmalan " sonucu doğdu ve KİT'ler hiçbir karar alamaz duruma düştüler. Kısaca, KİT'ler karar alamamaktan dolayı kitlendiler. özal hükümeti iktidara geldikten sonra, KÎT'leri yeniden düzenleyen bir yasa getirdi. İdari düzenleme içeriği daha ağır basan yasal degişiklik doğrultusunda KİT'lerin yeniden örgütlenmeleri öngörüldü. KİT'ler söz konusu duzenlemede "şirketkunımteşebbüs" gibi isimler aldılar ve bunlann ayrı ayrı yönetim düzeni altında örgütlenmeleri öngörüldü. Böyle bir düzenlemenin yasada 18 ağustos tarihine dek gerçeleştirilmesi gerekirken, Özal hükümeti aynı yasanın geçici maddelerinden yararlandı ve KİT'lere yeni yasal statüleri verilemedi. Yerel statünün verilememesinde KİT yönetim kurullanna yapılacak atamalar önemli rol oynadı. Hükümet, atamaları gerçekleştirmediği için de, KlT'lerdeki eski ve yeni statüler aynı zamanda yürürlüğe girdi. Böylelikle "eski ve yeni yönetim aynı anda ve bir arada bulundugundan dolayı çift başlı bir yönetim" ortaya çıktı. Eski yönetimler yenileriyle tam olarak değiştirilmediklerinden, yeni yönetimler de tam olarak seçilemediklerinden dolayı, KİT'ler içinde karar alma mekanizmalannın aksadığı ve bunun sonucunda da da herhangi biı idari ve hatta ekonomik karann alınmadığı ekleniyor. KİT'lerin yeni yasal düzenlemesinin tam olarak yürürlük kazanabilmesi için yeni yönetim kurullannın atanmaları gerekiyor. Atamalar yapılmadığı için de, KİT'ler kâğıt üzerinde yasal statüye kavuşmuş olmalanna rağmen, uygulamada henüz işlerlik kazanmış değiller. Konuyla ilgili olarak bilgisine başvurduğumuz Başbakanlık yetkilileri, sorunun çözümü için hükümet içinde "bir ait komisyon oluşturuldufunu" belirttiler. Yeni yasa işleri küüledi TV'de film arası reklam başlıyor Ekonomi Servisi Avrupa ve Amerika televizyonlannda yıllardır sürdürülen "filmarasıreklam" uygulaması, ülkemizde ilk kez pazartesi akşamı gerçekleşecek. Yeni yayma girecek "Oyunun Kuralı" (Master of the Game) adlı dizinin birinci bölümü arasında yer alacak Kelebek Mobilya reklam fılmini Markom Reklam Hizmetleri A.Ş. hazırladı. Özetle MEPA A.Ş. 6 YAŞINDA Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından kurulan Merkezi Pazarlama (MEPA) A.Ş. kuruluşunun 6. yılım kutluyor. Kuruluşundan bu yana ülkeye 310 milyon dolarlık döviz kazandıran MEPA A.Ş.'nin Ankara, îzmir, Bursa Adana ve Kayseri'nin yam sıra yurt dışmda 8 ülkede şube ya da irtibat bürosu var. Şirketin önümüzdeki günlerde Libya'da bir irtibat bürosu açacağı ve ABD'de de MERPA (USA) şirketi kuracağı belirtildi. TİCARET BANKASI'NIN OSMANBEY ŞUBESİ Turk Ticaret Bankası'mn Osmanbey şubesi yarmdan itibaren yeni binasında hizmet verecek. Aslında borçlanmanın kendisi geleceğe ait bir geliri şimdiden yemektir. Devletin de yaptığı bugun budur. İleride alacağı vergilerle ödemek üzere borç alıp bugün harcamaktadır. Köprünün gelir ortaklığı senetleri ile satılması hazırlığında olduğu gibi tLK BtLGİSAYAR SERGİSt devletin ileriye ait bir hasılayı COMPEXS4 tşletmeülikte bugünden satarak harcamasıdır söz BUgisayar Uyguiamalan Odiovi konusu olan.. O nedenle son çıkarılan devZüel Sergi ve Semineri" yann Odakule'de açılıyor. Türkiye' let tahvilleri anti enflasyonist bir nin ilk ve tek bilgisayar sergisi tedbir olmaktan çok enflasyonu olacak, toplam 125 yerli ve ya körükleyici bir tedbirdir. Yaşabancı bilgisayarfirmasımnkatı dığımız anm, toplam harcamalacağı Compex84'te yeni tanıtı larını arttırıcı bir anlam ifade etlacak bilgisayarlann yam sıra mektedir. mevcut bilgisayarlann en son Devletin borçtanmasına tumodelleri de sergilenecek. müyle karşı mısınız? yüzdo 2025 civarında kalmaktadır. Ve bu da bütçe açıklannı kabartmaktadır. Devlet vergiden gereken hasılatı sağlayamadığı için borçlanmak mecburiyetinde kalıyor. Daha kolay bir yol seçmiş oluyor. Ama bu tabii, kendisinin asıl ekonomik politikasına aykın duşüyor. Çünkü enflasyonu körüklemis oluvor. Devlet tahvillerini kimler alıyor? MEMDUH YAŞA Tahviller önce 500 bin liralık kupürler halinde çıkanldığı ve yüksek kupürlere daha fazla faiz verildiği için bunları ancak büyük mali müesseseler ve elinde parası olan kimseler alabüirdi. Bugün de büyük ölçüde aynı şey söz konusudur. Sonunda, tahviller nedeniyle devletin yaptığı borç yine devletin topladığı vergilerle ödeneceğine göre, gelir dağılımını bozma tesiri gittikçe artan bir tahvil türü karşısındayız demektir. Türkiye'de bir rantiye sınıfı yaratumaktadır. Hatta bazı bankaların bilançolanna baktığımız zaman kârlannı oluşturan meblağm tamamen devlet tahvilleri faizinden oluştuğunu görmekteyiz. İşin enteresan tarafı, söz konusu faiz geürlerinin vergiye tabi olmaması, bu itibarla da söz konusu mali muesseselerin vergi vermemesidir. tç açıcı sayılmayacak bir manzara ile karşı karşıyayız kısacası. Devletin faizi peşin ödenen tahviller gibi oldukça yüksek verimli tahvil türlerini piyasaya çıkarması, faizin oluşumuna da etki yapmaktadır ve faizleri yukarı doğru çekmektedir. Bu ise herhangi bir şekilde enflasyonu aşağı çekmemektedir, aksine enflasyonu tahrik edici bir amil olarak görülmektedir. Devlet ileride bu borçları ödeyebilecek midir? MEMDUH YAŞA Devletin borç ödememesi diye bir olay yoktur. Kâğıt paranın icad edildiği zamandan bugüne kadar borcundan dolayı iflas eden bir devlet kalmamıştır. Çünkü devletin para basma makinesi vardır. Eninde sonunda ya yeni borç alarak ya da para basarak öder. Bütün mesele ödenen borçla alınan borcun değerini karşılaştırma meselesidir. Bu kadar yüksek faiz verildiğine göre, tahvil sahiplerinin böyle bir riski olduğu söylenemez. Fakat, vatandaş olarak riskimiz vardır. Çünkü, bu tahvillere ödenen faizler gittikçe yükselirse, bütçe içinde devlet borçlarına aynlan pay gittikçe büyüyerek, bütçenin vatandaşa hizmet etme imkânını fevkalade daraltmış olur. Bugünkü koşullarda hükümet için Hazine bonosu çıkarmamak gibi bir imkân var mıydı? MEMDUH YAŞA Hazine bonosu çıkarmamak imkânı bugün söz konusu olamaz. Ama devletin daha fazla vergi alma konusunda bir gayret göstermemesinin de bir izahı yoktur. Devlet neredeyse artık 10 milyon lira vergi verenlere altın madalya takmaya başlayacak. Vergi vermek o kadar fevkalade bir hal gibi görünmeye başladı Türkiye'de... Aslında madalya çok vergi verene değil de doğru vergi verene verilmeli. Bir kimse, 200 bin lira vergi vermiştir. Ama hakikaten vermesi gereken vergi 200 bin liradır. Ama, bir başkası, 100 milyon lira vergi vermesi gerekirken 30 milyon lira vermiştir. Ona madalya takıyoruz. Yani 70 milyon lira kaçırmış olmasını bir bakıma mükâfaUandmyoruz. Vergi şampiyonu gibi ortaya çıkan birçok kimsenin sonradan vergilerini ertelemek için muracaatta bulunduklannı da biliyoruz. Yani bir bakıma ucuz faizle Hazine kredisi kullanıvorlar. Haftanın ilk günlerinde "istikrar" gösteren altın fiyatlan daha sonra hızla düştü. Cumhuriyet altını 350 lira değer yitirirken bir ons altın 4 dolar geriledi. Geçen hafta altına yaramadı. Hafta başında dünya borsalannda 347 dolara kadar yükselen bir ons altın daha sonraki günler sürekli bir gerileme göstererek 343 dolara kadar indi. Dünyadaki gelişmeler, Türkiye'de dolann karaborsada değer yitirmesiyle bütunleşince Kapaİıçarşı'da fiyatlar hızlı bir düşüş gösterdi. Hafta başında 30.60030.700 Hra olan Cumhuriyet altını üç günlük bir direnmeden sonra 350 lira değer yitirdi ve cuma günü 3O.25O3O.35O Cumhuriyet altını 350 y lira değer yitirdi 30.700 30.500 Cumhuriyet altını 24 25 26 28 30 29 Eytül liraya indi. Benzer bir eğilim gösteren külçe altının gramı da bir haftada 50 liraya yakın azaldı. Pazartesi günü 4.6304.640 liradan alınıp satılan külçe altın haftayı 4.5854.595 liradan kapadı. KİM NE DEDİ? Mustafa Orhan (Türkiye Maden tşçileri Sendikası Genel Başkanı) Fiyatlar surekli artıyor. Çay, şeker, ekmek ve erzak fiyatlan hep yükseliyor. İşçilerimizin alım gücü giderek düşüyor. Bu yuzden para yerine temel tüketim maddeleri verilmesini istiyoruz. Kömür işletmelerinde calışan 26 bin işçi adına sürdürdüğümüz toplu iş sözleşmesinde de işverenden işçilere para yerine iki öğün yemek, erzak ve kömür verilmesini talep ettik. Aynca ekmek verilmesini de istedik. Ancak işveren bu isteklerımizi kabul etmedi. tbrahim Oztürk (Havatş Sendikası Genel Başkanı) Türk Hava Yollan 1979 yılında personeline bütün ücretler ve diğer ödemeler dahil 79 milyon dolar öderken bu, 1983 yılında 46 milyon dolara, 1984 yılında 36 milyon dolara düşmüştür. Şimdi biz işverenden 1979 yılında işçinin sahip olduğu ödeme gücünü sağlayacak bir teklifte bulunduk. İşverene 198485 dönemi için yapılacak bir yılhk ödeme, 79 milyon dolar karşılığı Türk Lirası olmalıdır dedik. Şevket Yılmaz (Türktş Gend Başkanı) Metal, dokuma ve sağlık işkollannda büyük sözleşmeler imzaladık. Bazı yerlerde işverenlerin bile düşünmedikleri hakları sağladık. İşçiler, bu sözleşmelerin getirdikleri haklar dan sevinmelerine zaman kalmadan yeni zamlar çıkmaya başladı. Daha binlerce işçinin imzalanan sözleşmeleri ile ilgili bordrolar bile hazırlanmadı. Bu zamlarla nereye varacağız? Böyle giderse değil iki yılhk, 6 aylık, 3 ayhk sözleşmeler yapmak zorunda kalacağız. Böylece hiç değilse aldığımızı koruyabilelim. NELER OLDU? Geçtiğimiz hafta başında başlayan Hazine bonosu satışlan, hafta sonuna doğru yavaşlama gösterdi. İstanbul'da 5 günde 2 milyar 18 milyon liralık Hazine bonosunu yurttaşlar satın aldı. Bankalar ise 5 günde toplam 8 milyar 890 milyon liralık bono satın aldılar. Yurttaşlara yüzde 50, bankaIara ise yüzde 52 faizli olarak satılan Hazine bonolannın ilk hafta satışlan İstanbul'da 10 milyar 890 milyon lirayı buldu. Kupürler içinde en çok ilgiyi 100 bin lirahklar gördü. Bankalara saülan Hazine bonosu satışları yavaş "Türkiye'de ekonomik ihtilal bonolardan Türk Ticaret Bankası 1 milyar 890 milyon Urahk, Garanti Bankası 2 milyar liralık, Akbank ise 5 milyar liralık satın aldı. Türkiye genelinde 22 Merkez Bankası şubesinde satışa çıkarılan toplam 100 milyar liralık Hazine bonolanndan 14 milyar lirahk bölümünün İstanbul'da satüması öngörülüyor. Bankaların Hazine bonosu talepleri Ankara'dan özel olarak karşılamyor, bankalar yüzde 52 faizle aldıkları Hazine bonolarını kendilerinin tespit edecekleri faiz oranlan ile müşterilerine satıyorlar. ları kaydetti: ı "Bunun manası işçikrin kemerleri daha çok sıkmalandır. Müteşebbislerin durumlannı yeniden gözden geçirraeleri gerekmektedir. Az kredi ile çahşacaklar, kendi kaynaklannı kullaoacaklardır." Gazete bu durumun memnuniyetsizlik yarattığını ancak Özal'ın hiçbir taviz vermeye niyetli olmadığım ekledi. Federal Almanya'mn önde gelen gazetelerinden Die Welt, geçtiğimiz hafta yayınladığı Türkiye sayısında "Ozal'ın yüregine sn serpti". "Türkiye ekonomik bir ihtilal yapmıştır" ifadesini kullanan Die Welt, hükümetin ekonomiyi tamamen değiştirerek bir program uyguladığını, sonuçlan almak ve surekli istikrara kavuşmak için de yıllara ihtiyaç olduğunu yazan gazete şun Topkapı Ticaret Merkesi hazır Londra Asfaltı üzerindeki "Topkapı Ticaret Merkezi"nin yapımı tamamlandı. Önümüzdeki ay tumuyle hizmete açılacak olan sitede 646 işyeri bulunuyor. Genişlikleri 30 ile 70 metrekare arasında değişen işyerleri imalathane, küçük sanayi tesisi, ticarethane veya büro olarak kullanılabilecek. Ayrıca birkaç işyerinin birleştirilmesi olanaklı. Topkapı Ticaret Merkezi' nin önemli bir özelliği de en az 300 araçlık açık ve kapaiı bir otoparka sahip olması. İlgililer su ve telefon sorununun da tamamıyla çözümlenmiş o'duğunu söylediler. yazarmısınız lütfen 1 •