Katalog

25 EYLÜL 1984 EKONOF Çeşitli fonlar yüzünden gelirleri aşuıcaı bütçe, Hazine bonolarından medet umuyor Fonlar kamuya: Ozel kesiııı makasta NtLGÜN UYSAL Başbakan Yardımcısı Kaya Erdem "80 milyan piyasadan çektikten sonra Hazine bonosu çıkarmayı durduracaklarını" söylediği halde, ikinci parti Hazine bonoları satışa sunulmuş bulunuyor. En küçük kupürü 500 bin lira olan ilk parti Hazine bonolarından farklı olarak bu kez ortadireğe de hitap ediliyoT. En kuçük kupür bu kez 50 bin lira.. Neden piyasayaçıkanldıklarını ise artık sağır sultan bile biliyor. Harcamalan kısarak kapatılamayacağı anlaşüan "biitçe açıkları"na kaynak bulmak, maliyenin ana derdi.. I.Ü. Iktisat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. tzzettin Onder devlet tahvili satışı yoluyla bütçe açıklanm kapatma sürecinin daha da uzayacağını söylüyor ve: "Görunen o ki, devlet Hazine bonosu satarak yaptıgı borçtan sonra yeniden borçlanarak ödemek zorunda kalacak" diyor. Prof. önder, Turkiye'de gelir vergisi, düz oranlı ve geniş düimli bir vergi olduğu için şiddetli enflasyon dönemlerinde vergi gelirlerinin fîyat artışlarından daha az antığını vurgularken; l.Ü. öğretim üyesi Prof. Sevim Görgtin ise bütçeyi analiz edecek istatistik verilerini eskisi gibi bulamadıklanndan yakınıyor: "Biitçe açığı konusunu bugün sağlıklı olarak degerlendirmeye GÜNGÖR URAS Hazinenin sağlam kaynaklannı fonlara tahsis etme eğilimi yoğunlasıyor. olanak yok. Çiinkü, Maliye Bakanlığı'nın hesaplan bizlere açık tutulmuyor. Eskiden bulabildiğimiz istatistikleri son yıllarda bulamaz olduk." Maliye Bakanhğı'ndan bütçe üstüne açık seçik bilgi ahnamamasına karşın Sevim Görgün'ün ısrarla altını çizdiği nokta "eskiye göre hiç de daha az vergi vermediğimiz". Prof. Görgün "Verdiğimiz vergilerde bir azalma yok, ama devlet gelirleri bazı fonlar yuzünden büyük bir aşınmaya tığramakta" diyor. Burada "fon"dan kastedilen "Toplu Konut Fonu", "Tasfîye Fonu" gibi hiç de günlük yaşamımıza yabancı olmayan oluşumlar. "Devlet gelirlerinin fonlara Prof. hettin Önder: Devlet, vergi gelirini arttırmayınca, özel sektörün kullanabileceği fonlara el atmaya başlıyor. Anlaşüan, devlet, Hazine bonosu satarak yaptığı borçlan sonra yeniden borçlanarak geri ödeyecek ve borçlanma sürecinden kolay kurtulamayacak. Prof. Sevim Görgün: Bütçe açıklarının bir nedeni de, çeşitli adlar altında kurulan fonlar yüzünden devlet gelirlerinin aşınmaya uğramasıdır. Devlet gelirlerinin fonlara bağlanması, Meclisin bütçe üstündeki yetki ve denetim gücünü de sımrlamaktadır. bağlanmasını iktisadi etkinlik ilkelerine aykın olduğu gibi Meclisin Hazine üstündeki >etkisini sınıriandıran bir faktör olarak" değerlendiren Prof. Sevim Görgün'le aynı görüşü paylaşan kişilerden biri de Dr. Giingör Uras. Aksigorta Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Güngör Uras, Nokta Dergisi'ne verdiği demeçte 1984 mayısında DPT'nin yayınladığı bir araştırmanın 122 adet fon'dan söz ettiğini belirterek bu konuda şunlan söylüyor. "Devlet bütçesinin bütünlüğü ilkesi fon uygulamasıyla bozulraaya başlamıştır. Son yıllarda degişik amaçlarla f onlann kurulması ve Hazine'nin ender sağlam kaynaklarının bu fonlara tahsis edilmesi egilimi yayılmaktadır." Prof. Izzettin Önder, "Vergi geiirlerini artörmayan devlet özel sektörun kullanabileceği fonlara el atmaya başlamıştır Bu durumda kamu kesimi kaçınılmaz olarak özel kesimle fon kavgasına girecektir" diyor. Bu görüşü Prof. Sevim Görgün de paylaşıyor ve sıkı para politikası koşullarında, ekonominin çok büyük bir "durgunluğa" itileceğini vurguluyor: "Kapitalist bir sistem enflas}onla degil, durgunlukla çöker. Bugün Turkiye'de esas sorun enflasyon değil durgunluktur. Fnflasyonist bir ortamdareelgeProf. Sevim Görgün fonlara lirler artsa, fiyatlar bugün tanık ödenen meblağların azalmayıp olduğumuz ölçüde tırmanmaz. arttığını, üstelik "buralarda Ko Kuçük işletmelerin boğulduğu, nut Fonu'nda olduğu gibi mik büyük işletmelerin durgunluk tarı yetersiz kaldığı için parala koşullanna itildiği bir ortamda nn çoğu kere atıl durumda bek tekelleşme yoğunlaşır ki, böyle leyebildiğini, buna karşın bütçe olmuştur... Ve firmalar daha nin olağan harcamalan için ge yiiksek fiyata daha az mal satrekli nakit bulunamadığını" vur maya baslarlar. Bu da enflasyogularken, Dr. Giingör Uras sö nu azdınr." zü şöyle bağlıyor: Prof. Izzettin Önder'e göre, devletin giderek artan dozlarda "Hazine, normal kaynaklan kunıduğu içindir ki, önce Mer iç piyasadan borçlanmaktan kakez Bankası'ndan 450 milyar li çınması gerekli. Çünkü süper faizli bu borçlanma yöntemi: ralık finansman imkânı saglamış, açığı kapayamayınca ban" Gelir dağıhmını bozucu etkalardan yiiksek faizli Hazine ki yapar. bonoları yoluyla 200 milyar lira Finans kaynaklannı daraltborç alrtuş, bu da yetm«)ince sü tığı için üretimi gerileticidir. per faizli tahvil satışlanm başlat Yatırım hevesini kırar. Pamıştır." rası olanı yatırım yapmaktansa faiz geliri sağlamaya iter." Peki bunun sonu ne olur? Ozdağlar: Yabancı şirketler petrol arayucak Siirt maden ve bakır yatakları bir F. Alman şirketi ile ortak işletilecek. ANKARA ( u . ) Devlet Bakanı Is/nail Ozdağlar, yabancı şirketlerin Türkiye'de petrol aratna fikrinin geliştiğini söyledi. ozdağlar Paris, Londra ve Washington'a yaptığı resmi ziyaretten dün yurda dondü. Türkiye'ye dönerken Frankfurt'a uğrayan Bakan, önümüzdeki 56 ay içinde hangi şirketin nerede arama yapacağının belli olacağını söyledi. "Türkiye genelinde bir arama tarama programı uygulamaya TPAO'nun ne kaynakları ne de elamanları yeterli değildir" dedi. Ozdağlar şöyle konuştu: "Yabancı şirketlerin Türkiye1 de petrol aramaları fikri gelişmiştir. Kesin ve net olarak ortaya çıkan şudur ki, bütün şirketler Türkiye'de petrol bulunduguna inanmaktadırlar." Öte yandan, Devlet Bakanı lsmail Ozdağlar ile Siirt Bakır madenlerini işletecek F. Alman Preussag şirketi ile dün Frankfurt'ta yapılan görüşmeler olumlu sonuçlandı ve Siirt maden ve bakır yataklarının Almanlarla birlikte ortaklaşa işletilmesi kararlaştınldı. Bu amaçla 120 milyon dolarlık ortak bir yatırım yapılacak. YORUM CUMHURİYET/9 YALÇIN DOĞAN Beyrut'u, İstanbul'a Taşımak!.. Bir kent, bir başka kente taşınır mı?.. Bir kenti kaldınp, bir başka kente götürebilir misiniz?.. Bir kentin nesini taşırsınız, nesini yerinde bırakırsınız?... Taşıdıklarınızın maliyeti ulaşım masraflanyla sınırlı mıdır, yoksa taşımanın bir başka yükü var mtdır?.. Varsa, bu yükü kim çeker?.. Bunlar aynntı sorular. Asıl önemlisi şu: Bir kent, bir başka kente taşınır mı?.. Evet, taşınır. Kültürüyle, gelenekleriyle, insanlanyla, ahlakıyla, yaşama biçimiyle ve hatta ulusal ye uluslararası merkezleriyle bir kent bir başka kente taşınır. İşte, bu "taşınma manzumesinden" olmak üzere, son aylarda bir kentin bir başka kente taşınmak istenmesi söz konusu. Uluslararası merkezler, ister siyasal ister ekonomik yönetim birimleri olsun, Beyrut'u İstanbul'a taşımak istiyorlar. İstanbul'a getirip Beyrut'u yığmak istiyorlar. Istanbul'u Beyrutlaştırmak istiyorlar!.. Nasıl olacak bu?.. Gayet basit. Neden olacak bu?.. O da, gayet basit. Önce, neden olacak?..Görmüyor musunuz.Beyrut'ta her gün patlayan bombalar, her gün ölen yüzlerce insan, her gün yerle bir olan kültür, tarih, gelenek ve bu arada çokuluslu şirketlerin yatırımları, bankaların şubeleri, bankaya yatan paralar, yüzlerce yabancı şirketin büroları, o burolann adamlan, o adamlann cinsel doyum istekleri, o adamlann haberteşmeleri, o adamlann geldikleri ülkelerin siyasetleri, amaçları, düşündükleri?.. Görmüyor musunuz, her gün bunlar nasıl bir bir yerle yeksan oluyor?.. O halde çare: Beyrut'u taşımak. Nereye?.. İstanbul'a. Nasıl?.. Tüm o merkezleri, o adamlan, o adamların kumar masalannı, içki alışkanlıklarını. Para kazanma yöntemlerini, sömürge cambazlıklannı alıp İstanbul'a getirmek... Bir zamanlar, Batı "deli gibi sevdi" Beyrut'u. Ortadoğu'ya açılan merkez olarak sevdi. Ortadoğu'ya açılan kapı olarak, büyüttü. Tıcari merkeziyle, genelevleriyle, kumarhaneleriyle, bankalarıyla, milyarlarca dolarlık yatırımlarıyla, büyüttü. Ama, Beyrut artık Beyrut değil. Ortadoğu'ya açılan yeni ve bir başka kapı gerek. Siyasal istikran yerieşmeye yüz tutan, Batı ile Doğu arasında köprü görevini üstlenen, Batı merkezlerinın işaretlerini anında anlayan, bu işaretlerin doğruluğunu yüreğinin taaa derinliklerinde duyan ve anında kendisine gösterilen yönde adımlar atan bir kent gerek. Ortadoğu'ya, Ortadoğululann güvendikleri bir kapı gerek. Kaptdan Ortadoğululann rahat geçmeleri gerek. Kapıdan. Batılıların yüreği güp güp etmeden geçmeleri gerek. Kapının ötesinde Batılılarla, Ortadoğuluların "gönül bahçesine girsrcesine" aynı masalan paylaşmaları gerek. Kapının ötesinde,Batılılarla Ortadoğululann en küçük bir rahatsızlık duymadan, pazarlık etmeleri gerek. İşte, bu nedenlerle çokuluslu şirketler ve bankalar ve de bazı ülkeler Beyrut'u istanbul'a taşımak istiyorlar. Beyrut'un uzun yıllardır üstlendiği "kapı görevini" şimdi İstanbul'a vermek istiyorlar. İstanbul'da bir serbest bolge istiyorlar. Haberteşme ve ulaştırmanm daha modern hale gelmesini istiyorlar. Yeni ve büyük binalar istiyorlar. "Denize nazır" evier istiyorlar. Ortadcğu ile ilişkilerin İstanbul'da "Kuvvecten fiile çıkmasını" istiyorlar. Hatta, bu amaçla son aylarda İstanbul'da banka kurmak isteyen yabancıların sayısı bir hayli arttı. örneğin, Fransız Credit Lyonnais, örneğin Kuveyt Prince House, örneğin Faysal İslamic Bank, örneğin Al Braca Gorup, örneğin First National Bank of Boston, örneğin First National Bank of Chicago, İstanbul'da bırer şube açmak istiyorlar. Açılacak banka şubelerini daha sonra çokuluslu şirket şubelerinin izleyeceğini bildiriyorlar. Beyrut, İstanbul'a taşınınca ne olacak?.. Hani, filmlerde gcrüruz ya... Müthiş bir canlılık, alış veriş, yeraltı yerüstü dünyasının otuziki kısım tekmili birden canhıraş mücadelesı, gelsin Cadillac'lar gitsin Rolls Royce'lar, inen uçaklar kalkan uçaklar, baş döndüren bir ticaret temposu ve insanlar ve insanlar ve insanlar... Her renkten, her türden... Şimdi daha iyi anlaşılıyor değil mi, israil'e giden Halkçı Parti milletvekillerini özellıkle iktidar partisinin neden bu denli eleştirdiği ve bu yöndeki haberier konusunda neden bu denli "cömert" davrandığı?.. BatıVian beklenen yabancı sermaye Sııriye'den geldi İSTANBUL, (JHA) Bu yıhn ilk 6 aylık döneminde, Türkiye'ye girişine izin verilen 355 milyon 980 bin dolarlık yabancı sermayenin en büyük bölümünü 200 milyon 760 bin dolarla Suriye gerçekleştirdi. Yabancı Sermaye ve Koordinasyon Derneği (YASED) verilerine göre, ABD'li 16 firma ise 95 milyon 570 bin dolarlık sermaye ile Türkiye'de çeşitli alanlarda yatırım yaptı. Hollanda'dan da 19 milyon dolarlık sermaye girişi sağlandı. Öte yandan, yabancı sermayenin en çok toplandığı sektör ise 202 milyon dolar ile turizm sektörü olarak belirlendi. lmalat sanayiinde, 50 firma toplam 102 milyon 811 bin dolar sermaye girişinde bulunurken, hizmetler sektöründeki yabancı sermaye miktan 246 milyon 930 bin dolara ulaşıyor. Türkiye'ye ginşine izin verilen sermayenin ülkelere göre dağılımı şöyle: Firma adedi Sermaye tutan (milyon dolar) 200.8 95.6 19.0 9.7 5.3 5.2 3.7 Günün aynası Maüye Bakanhğı bütçesi 11 degişik fonu besüyor Maliye ve Gümrük Bakanhğı bütçesinden en fazla kaynak, 77 milyar lira ile Yatırımları Hızlandırma Fonu'na aktanlacak. ANKARA (THA) Maliye ve Gümrük Bakanhğı bütçesinden bu yıl 11 degişik fona 136 milyar lira aktanlacak. Alınan bilgiye göre, Maliye ve Gümrük Bakanhğı bütçesinden bu yıl içinde ödenek alacak Sivil Savunma Fonu, Kamulaştırma Fonu, Müşterek Trafik Fonu, Sermaye Piyasası Fonu, Trafik Sigorta Fonu, Kur Farkları Fonu, Yatınmları Hızlandırma Fonu, Uluslararası Kuruluşlardan Dış Finansman Sağlayan Projelerin Türk Lirası Giderlerini Karşılama Fonu, Selektif Kredi Fonu ve 35 sayılı kanun hukmiinde kararname ile kurulan fon olmak üzere 11 degişik fon bulunuyor. Maliye ve Gümrük Bakanhğı bütçesinden bu yıl içinde en fazla kaynak 77 milyar lira ile Yatırımlan Hızlandırma Fonu'na aktanlacak. Bu fonu 35 milyar lira ile selektif kredi fonu izlivor. Türkiye'de konut ihtiyacını karşılamak için kurulan "Konut Fonu"nun Başbakanhğa bağlanmasından sonra bu fon için ayrılan 20 milyar lira yeni adıyla Toplu Konut Fonu ve Kamu ldaresi'ne aktanldı. Yılbaşından bugüne kadar aynca Deniz Ticaret Filosunu Geliştirme Fonu'na 1.5 milyar lira, Sermaye Piyasası Fonu'na 60 milyon, 35 sayılı kanun hükmünde kararname ile kurulan fonr. '44 milyon 200 bin lira,Müşterek î.afik Fonu'na da 80 milyon lira ödeme yapıldı. Maliye ve Gümrük Bakanhğı bütçesinden 11 degişik fona çeşitli miktarlarda odeme yapıhrken, 3 degişik fonda devlet bütçesine gelir getiriyor. Akaryakıt İstikrar Fonu, Tanmsal lhracattan Kesilen Vergilerin Oluşturduğu Fon ve İstikrar Fonu gelir getiren fonlar arasında bulunuyor. Avrupa ittifakı dolan durdurdu Özel bankalarda 1 milyar dolaruı üstünde döviz var ANKARA, (ANKA) Merkez Bankası'nın döviz birikimi azalırken, özel bankalarda yığılma olduğu gözleniyor. Özel bankalardaki döviz birikimi eylül ayının ikinci yarısı itibariyle 1 milyar 50 müyon dolar lık bir büyüklüğe ulaştı. Buna göre, özel bankalardaki birikimde, yılbaşından bu yana 200 milyon dolarlık artış kaydedildi. Merkez Bankası'nın döviz bi Suriye ABD Hollanda halya Isviçre Fransa F.Almanya 7 16 3 3 12 2 19 Ozakat: Faiz çemberi, sermaye piyasası süngüsüyle yarüır tZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Başbakanlık Danışma Kurulu ve Özakat Gnıbu Şirketleri Yönetim Kurulu üyesi Ergün özakat, "Yüksek faiz çemberini ancak sermaye piyasası snngüsüyle yarabiliriz" dedi. Sermaye piyasasına ilişkin görüşlerini açıklayan Ergün özakat, şirketlerde yeniden değerlemenin gerçekçi bir şekilde yapılmasına fırsat verildiği takdirde sermaye piyasasınm gelişecefine inandığını belirtti. Sermaye piyasası için en büyük tehlikenin faizler düşerken halkın parasını arsa, altın ve dövize yatırması olduğunu vurgulayan özakat, "sermaye piyasasınm halkın karşısına cazip bir alternatif olarak çıkmadığını" söyledi. Sermaye Piyasası Kurulu'nun almasını bekledikleri yeni önlemler arasında hisse senetleri satışlarında vergi iadesi uygulamasına gidilmesi ni istedı. Kıüa Mensucat Bankacılık sempozyumu 2 ekimde işçilerinin Ekonomi Servisi 1. UlusDr. Pedro Pablo Kuczynski ve alacağı lararası Bankacılık SempozyuBoğaziçi Üniversitesi öğretim mu 2 eıcim salı günü Istanbul'üyelerinden Prof. Demir milyara yaklaştı da Sheraton Oteli'nde yapüacak. Demirgi). Merkez Bankası ve tstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Bankacılık Araştırma Merkezi'nce ortaklaşa düzenlenen sempozyum, Merkez Bankası Başkanı Yavuz Canevi'nin açış konuşmasıyla başlayacak. Daha sonra "1984 Dünya Mali Piyasalarının Görünümü" konulu oturumla sürecek olan toplantıya Prof. Akın İlkin başkanlık edecek. Oturumun konuşmacılan ABD'nin Batı Almanya BUyükelçisi Arthur Burns, First Boston International'm yöneticisi ve Peru eski Enerji ve Madencilik Bakanı Kuveyt Milli Bankası Başkanı İbrahim Dabdub'un öğle yemeğinde yapacağı konuşmanın ardından Merkez Bankası Başkan Yardımcılanndan Zekeriya Yüdınm'ın oturum başkanlığmı yapacağı, "Türkiye'de ve Dünyada Banka Denetimi' konulu oturuma ise Nederlandische Bank Başkan Yardımcısı H J . Müüer, tngiltere Merkez Bankası Banka Denetimi Bölümü Başkanı Peter Cooke ve iktisatçı Güngör Uras konuşmacı olarak katılacaklar. İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Işçilerinin haftalık ücretlerini ödeyemeyen ve geçen hafta 2 bin 100 işçisine ücretli izin veren Kula Mensucat'ın bugün açılıp açılmayacağı kesin olarak belirlenemedi. Fabrikadan alacaklan bir milyar liraya yaklaşan işçilerin alacaklannı takip edemeyecekleri bir başka sendikada örgütlendirilmeye çaUşüdığını behrten Türklş 3. Bolge Temsilcisi Orhan Demir Sorguç, "tşçiler işverenin ovununa gelmektedir. Olay sıkıyönetime götürülmuştür" dedi. Türklş 3. Bölge Temsilcisi Sorguç, uzun süredir ekonomik kriz içinde olan fabrikamn 2 bin 100 işçiye olan ücret ve ikramiye borcunun bir milyar liraya yaklaştığını belirterek şöyle konuştu: "Fabrika kapanmasın diye, işyerinde örgütlü olan Teksif, icraya başvurarak alacaklann belli bir sure içinde alınması yolunu denedi. Tabii bu yolun secilmesi işçilerin de onayının alınmasıyla gerçekleşti." rikimi ise 14 eylül tarihi itibariyle 795 milyon dolara kadar düştü. Merkez Bankası'nın birikiminde yılbaşından bu yana 294 milyon dolarlık bir azalma meydana geldi. Merkez Bankası'nın döviz birikiminde meydana gelen azalmada, ağustos ayın içinde OECD ülkelerine olan ertelenmiş borçların ilk ana para taksitlerinin ödenmesi etkili oldu. Ekonomi Servisi Dolar dünya piyasalarında dün önemli bir düşüş kaydetti. Altın fiyatları ise dünyada yükseldi, Türkiye'de geriledi. Avrupa merkez bankalannın el birliğiyle dolar satışını hızlandırmalan dolan durdurdu. Dün 4 saat içinde yalnızca Alman Merkez Bankası Bundesbank'ın 200 milyon dolar düzeyinde satış yaptığı haber veriliyor. Böylece, üç haftadır doruktan doruğa atlayan dolar "mevzî" yitirdi. Geçen hafta sonunda 3.10 Alman Markı duzeyinden işlem gören dolar dün öğle saatlerinde 3 mark sınırına çekildi. Dolann diğer sert paralar karşısındaki değeri de şöyleydi: 2.49 Isviçre Frangı, 9.75 Fransız Frangı, 244 Japon Yeni ve 1860 İtalyan Lireti. tngiliz Sterlini de biraz belint doğrulttu ve 1.25 dolara çıktı. Dolann fren yapması uzmanlarca degişik biçimlerde yorumlanıyor. Frankfurt borsasındaki bir uzmanın deyiyişle "Aeaba bu teknik bir ara düzenleme rai? Yoksa gerçekten merkez bankalannın dolar satışını hızlandırmasının bir sonucu mu? Bilinmiyor." Dolann yavaşlamasıyla dünya altın borsaları da biraz hareketlendi. Ayakkabı yerine deri ithal edilmesi istendi İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Izmir Ayakkabı Imalatçıları, Satıcıları ve Tamircileri Derneği Başkanı Mustafa Danacı, ayakkabı ithalatım "yanlış bir uygulama" olarak değerlendirirken, lzmir Ticaret Odası Meclis üyesi Bedri Ekler, ithal ayakkabının Türkiye'de pazar bulamayacağını söyledi. Ayakkabı ureticileri ise, "Ortadirek yerli ayakkabı alamıyor. İthal olanı nasıl alsın?" dediler. Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı'ndan izin alınması koşulu ile 15 eylül tarihinden başlayarak ayakkabı ithalatının serbest bırakılmasını, "yanlış bir uygulama" olarak değerlendiren Mustafa Danacı, şunlan söyledi: Türkiye en ucuz ayakkabı üreten ülkeler arasında yer alıyor. Yabancı ülkelerden getirtilecek ayakkabılann fiyatlan çok yüksek. Üstelik, ayakkabı Uretimirniz ihtiyacın altında değil, üstünde. Lüks dukkânlarda 40 bin liraya satılan ayakkabılann vitrinleri süslediğini belirten Mustafa Danacı, "Eğer bir ayakkabı 40 bin liraya satılıyorsa o ayakkabı değil, sanat şahaseridir" biçiminde konuştu. Turkiye'deki deri miktarının gereksinime yanıt vermediğini vurgulayan Mustafa Danacı, canlı hayvan ihracatı, derilerin iyi işlenmemesi ve Kurban Bayramı'nda halkın bağışladığı derileri Türk Hava Kurumu'nun pahalı satması nedeniyle bu durumun ortaya çıktığını belirterek şöyle konuştu: "Tum bu etkenler deri fiyatlannı arttırmaktadır. Bu açıdan deri ithal etmekte yarar vardır. Geçen yıldan bu yana ayakkabı fiyatlarındaki artış yüzde 30 ile yüzde 50 düzeyindedir. Bayramdan sonra deri fiyatlarındaki artış nedeuiyle ayakkabı fiyatlan daha da artmıştır. Bugün ayakkabı yapımında kullanılan bir ayak derinin fiyatı 400 ile 600 lira arasında değişmektedir." İzmir Ticaret Odası Meclis uyesi Bedri Ekler, ithal ayakkabı konusunda, "Bu ayakkabüan getirten olsa bile pazar bulamaz" dedi. Ahm gUcünün düşmesi nedeniyle deri ayakkabı satışlannın önemli ölçüde azaldığına dikkat çeken Bedri Ekler, şunlan söyledi: "Şu anda Izmir'deki ayakkabı imalathanelerinin yüzde 50'si çauşmıyor. Ayakkabı imalatçıları, kredilerin faiz oranlanndaki artış nedeniyle işletme sermayesi sıkıntısı çekiyorlar. Piyasada ödenmeden geri dönen senetlerin oranı yüzde 30'u aştı. Bunlara ayakkabı maliyet fiyatlannın artması, halkın alım güciinün azalması ve havalann iyi gitmesi eklenince deri ayakkabı satışları durdu." 15 eylül tarihinde ithaline izin verilen ayakkabının iç piyasada rekabet edebilmesi için önceki gün gümrük vergisi yüzde 100'den yüzde 20'ye, istihsal vergisi de yüzde 2535'ten yüzde 10'a düşürülmüştü. DOVIZ KURLARI Merkez Bankası dolann esas kurunu 384 lira 57 kuruş olarak belirledi. Dövizin Cinsi 1 ABD Dolan 1 Avustralya Dolan 1 Avusturya Şilini 1 Batı Alman Markı 1 Belçika Frangı 1 Danimarka Kronu 1 Fransız Frangı 1 Hollanda Florini 1 Isveç Kronu 1 Isviçre Frangı 100 Italyan Lireti 100 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dinan 1 Norveç Kronu 1 Sterlin 1 S.Arabistan Riyali Döviz Döviz Efektif Ahs Satış Akş 403.60 407.64 403.60 334.99 338.34 318.24 19.06 19.25 19.06 133.75 135.09 133.75 6.60 6.67 6.27 36.82 37.19 36.82 43.54 43.98 43.54 118.53 119.72 118.53 47.01 47.48 47.01 162.41 164.03 162.41 21.55 21.77 20.47 165.55 167.21 157.27 307.04 310.11 291.69 1352.99 1366.52 1285.34 46.15 46.61 43.84 504.42 509.46 504.42 113.53 114.67 107.85 Efektif Satıs 411.67 341.69 19.44 136.43 6.73 37.56 44.41 120.90 47.95 165.66 21.98 168.86 313.18 1380.05 47.07 514.51 115.80 ± . £ > K U O I U K U O m a i e S yıl Uk kez Çorlu'da yetlstirildi. Çorlu Belediyesi'nde itfoiye eri olarak görev yapan İsmail Dosı, yetistirme formülünü gizli tutarken, her isteyenin rahatlıkla 1,5 kiloluk domates yetiştirebileceğini söylüyor. İtfaiye eri İsmail Dost, "Kudret Narı"adını verdiği 1.5 kilogramlık domateslerden bundan sonra da yetiştireceğini ve battçe ziraatçiliğini gelistireceğini bildirdl (Fotoğraf: ERDAL ÖZCAN • ÇORLU) ŞİRKETLERDEN HABERLER DENtZ SİGORTACILIĞI.NDA 110. YIL Denizcilik şirketlerinden armatörlere, büyük ihracatçılardan ithalatçılara dek pek çok flrmaya gözetim, ekspertiz ve sigortacıhk hizmetUri veren VİTSAN firması 110. kurutuş yıldönümünü kutladı. Ünlu tngiliz Llyd's sigorta kuruluşunun yaklaşık 90 yıldır Türkiye temsilciliğini de yürüten V1TSAN, deniz sigortacuığı, deniz, kara ve hava nakliye sigonacıhğıyla ilgili istihbarat toplama, deniz kazalannda hasar tespiti gibi faaüyetlerde bulunuyor. VİTSAN aynca ihracatta ve ithalatta gözetme görevini yürütüyor. Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı İlkay Bilgişin gözetme faaliyetleriyle ilgili bilgi verirken, ihraç edilen malın yükleme ve tahliye sırasmda kalite ve miktar açısından kontrol edilmesi amacıyla VİTSA A' 'ı/ı üçüncu şahıs olarak kiralandığını söyledi. ENKA, Ram ve birçok büyük ihracatçt kuruluşun bu amaçla VtTSAN'la is dünyadaki satışları 2 milyar doERHAN DUMANLI AKBANK GENEL MÜDÜR MUAVİNİ lara ulasan ve 21 bin kişinin çaOLDU Akbank Genel Müdür lıştığı Uniroyal'ın Başkanı JoMuavinliğVne Erhan Dumanh seph P. Flannery dün Türkiye'atandı. Dumanh, Boğaziçi Üni ye geldi. Flannery Uniroyal'ın 15 versitesi'nden 1972 yılında me milyonuncu lastiği üretmesi nezun oldu. 1973 yılında Artur An deniyle Adapazarı tesislerinde dersen Beynelmilel Denetim Şir incelemelerde bulunacak. Lastik keti Londra Bürosu'nda, 1975 tüketim piyasasmda yüzde yılında aynı şirketin İstanbul bü 30.2 'lik paya sahip Uniroyal Enrosunda çahstı. 1978 yılında Ar düstri Türk A.Ş. Türkiye'de tur Anderson Şirketi Denetim toplam 15 milyon lastik üreümiBölümü Müdürü oldu. 1981 ne ulasan ilk firma. 1983 yılları arasında PamukMARTTNIN 5. GEMİSİ DEbank Genel Müdür Muavintiği yaptıklanm anuuan tütgısin, deNİZE İNDİRİLDİ Martı Deniz sigortacıhğı alantnda ise De görevinde bulundu. nizcilik ve Ticaret A.Ş.'nin benizcilik Bankası 'ndan UM Deşinci gemisi de törenle denize inAKBANK BÖLGE TOPnizcilik 'e ve Zihni Holding V dek dıriidi. 1983 yıltnuu ı U U « •»<...*büyük denizcilik şirketlerinin he LANTILARI Akbank Genel Mudurlüğü 'nun geleneksel ola nelerinde omurgası kızağa konumen tümünün kendileriyle is rak her yıl düzenlediği bölge top lan ve bir yıllık kısa bir süre içinyaptıklanm dile getirdi. lantıları yarın başlıyor. Toplan de Türk mühendis ve işçisinin Merkezi tstanbul'da olmak tılar 23 Ekim 1984 tarihinde so emeği ile yapımı gerçekleştirilen üzere, Mersin, İskenderun, İz na erecek. Martı Denizcilik 'in 3200 mir, Ankara \e Trabzon'da yeDWT"luk kuru yük gemisine rel şubeleri bulunan YİTSAN'"TOLGAM" adı verildi. Gemi UNtROYAL 15 MİLYOm 198083 yılları arasında Tür NUNCU LASTİĞİ ÜRETTİ 82.5 metre boyunda 14 metre kiye'ye 10 milyon dolar döviz UniroyalFndustri Türk A.Ş. 15 eninde, 6.60 metre derinlikte ve kazandırdığı belirtildi. 12.5 mil hız yapabiliyor. milyonuncu lastiği üretti. Tüm 5j ^ 25 Eylül 1984 TARİHİNDEKİ OÖVİZ KURLARI T.C. ZtRAAT BANKASI DÖVİZ ijj \fi DÖVİZİN CİNSİ 1 ABO DOLARI 1 AVUSTRALYA DOURI 1 AVUSTURYA StÜHİ 1 RATI ALMAN MARKI 1 BELÇİKA FRANfl 1 DAHİMARKA KRONU 1 FRANSIZ FRANGI 1 HOLLANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVtÇRE FRANGI 100 tTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLAM 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1STBNİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ EFEKTİF ÇAPRAZ KURLAR / ABD DOLAR1 3.0175 21.1752 Avusturya Şilini 61.1515 Belçika Frangı 10.9614 9.2696 Fransız Frangı 3.4050 8.5854 Isveç Kronu 2.4850 1.872.85 İtalyan Lireti 243.79 3.5550 8.7453 Norveç Kronu 0.8300 1 Avustralya Dolan: 1 Kuveyt Dinan: 3.3523 1 Sterlin: 1.2498 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini îsviçre Frangı Japon Yeni S.Arabistan Riyali ABD DOLAR1 ABD DOLARI ABD DOLAR1 ALTEV GÜMÜŞ FfrATLARI Cumhuriyet Reşat 24 Ayar Külçe 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gümüş AL1Ş 30.600 31.000 4.630 4.195 90.00 SATIŞ 30.700 31.500 4.640 4.500 92.00 AUSTL SATISTL. AUŞTL SATISTL. 403.40 407.64 403.40 415.33 334.90 338.42 302.24 344.80 19.00 19 19 19.00 19.56 133.55 134.95 133.55 137.50 6.22 6.74 6.55 6.61 36.75 37.13 36.75 L 37.83 43.48 43.93 43.48 44.76 118.45 119.69 J 18.45 121.95 46.95 47.44 46.95 48.33 162.34 164.04 162.34 167.14 21.50 21.72 20.42 22.13 165.50 167.24 157.22 170.39 306.97 310.20 291 62 316.05 1352.92 1367.14 1285.27 1392.93 46.10 46.58 43.79 47.46 504.33 509.63 504.33 519.24 113 45 114.64 107.77 116.80 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gücüne erisilemez"