Katalog

24 EYLÜL 1984 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Özetle Güney Lübnan''da 6 gerilla öldü Lübnan 'ın güneyinde Israil işgal kuvvetleri ile Lübnanh geriüalar arasında dün meydana gelen çattşmalarda 6 gerilla öldü. Lübnan Radyosu ilk çatışmanın 5 gerillanın botla kıyıdaki Israil karakoluna ateş açması ile meydana geldiğini bildirdi. Radyo çatışmada Lübnan Ulusal Direniş Cephesi adlı örgüte üye olduklan bildirilen 3 gerillanın öldüğünü de duyurdu. Güneydeki bir kasaba yakmlannda ise Israil devriyesi ile bir gerilla grubu arasında çıkan çatışmada da 3 gerillanın öldüğü bildiriliyor. tki çatışmada aynca 6 'sı hrailli 8 kişi de yaralandı. Papandreu, 30 saat için libyada Turgut Özal'dan sonra Libya'yı ziyaret etmekte olan Andreas Papandreu'nun ziyareti, ana muhalefet lideri Konstantin Mitsotakis tarafmdan destekleniyor. STELYO BERBERAKİS ATİNA / TRİPOLİ Yunanistan Basbakanı Andreas Papandreu Libya lideri Albay Muarnmer Kaddafi'nin resmi davetlisi olarak dün Libya'ya geldi ve Kaddafi ile bir görüşme yaptı. Jana Ajansı Papandreu için özel bir karşılama yapıldığını bildirdi. Ajansa göre Papandreu'nun ziyareti Yunanistan ve Libya arasındaki işbirliği ve dostluğun kuvvetlendirilmesini amaçhyor. ABD'nin Libya'yı "uluslararası teröristier yuvası" olarak nitelemesine karşılık, NATO ve AET üyesi olan Yunanistan'ın Libya'ya karşı izlediği siyaset Libya ile Avrupa ülkeleri arasındaki köprüyü oluşturuyor. Bu nedenle Papandreu'nun 30 saatlik Libya ziyareti Atina'da olağan karşılanıyor. Atina'daki ABD Büyükelçiliği'nden, "Papandreu'nun Libya ziyaretinin VV'ashington tarafmdan hoş karşüanmadığı" yolundakl söylentiler doğrulanırken. aynı zamanda ana muhalefet, Yeni Demokrasi Partisi Başkanı Konstantin Milsotakis'in önceki gün "Yunanistan'ın Libya ile iyi ilişktterde bulunmasından yana" olduğunu söylemesi ilgi uyandırdı. Başta ABD Büyükelçiliği olmak üzere, buna karşı çıkan aynı çevreler Mitsotakis'in bu "isabetsiz" açıklamasından sonra, aynı göruştekı muhalif basın çevreleri Papandreu'nun Libya ziyaretine "gerekli tepkiyi" göstermediklerinden yakınıyor. Muhalefet çevrelerince NATO ve ABD'ye karşı tahrik olarak nitelendirilen Libya ziyaretinde P a p a n d r e u ' n u n , Muammer Kaddafi ile iki ana konuda görüşmesi bekleniyor. Siyaset ve ekonomik işbirliği. Atina'da hükümet çevrelerinin "Yunanistan'ın Libya ile olan Uişkisi miikemmeldir" açıklamalannın, bu ziyaretle doğrulanması beklenirken, Papandreu ile Kaddafi'nin uluslararası konuların arasında Akdeniz'deki durum, Ortadoğu sorunlan, silahsızlanma olduğu gibi, Kıbrıs konusunda da aynı görüşü paylaşacakları söylentileri Atina'da dolaşıyor. Aynı çevreler Kaddafi'nin, Yunanistan'ın Libya ile Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkilerini, Çad olayında da Londra'daki Libya Konsolosluğu'nda bir süre önce meydana gelen çatışmalardan doğan diplomatik krizin yatıştırılması gibi olumlu sonuç veren arabuluculuğunu yakından tanıdığını ve takdir ettiğinin unutulmaması gerektiğine dikkati çekiyor. Çeşitli kaynaklardan edinilen bilgilere göre Yunanistan, Libya'dan kredi ya da Yunan bankalanna yatınlmak üzere 300 ile 400 mılyon doları öngören anlaşma imzalamasını isteyecek. Yunan Başbakanı'ndan önce mayıs ayında Libya'yı ziyaret eden Türkiye Basbakanı Turgut Özal'ın 300 milyon dolarhk anlaşma elde ettığini belirten Yunan gazeteleri, Yunanistan'ın Türkiye'nin Libya ve Ortadoğu ülkelerindeki faaliyetlerinden ilgisiz kalmaması gerektiğine değiniyor. ABD, Yunanistan Başbakanı'nın ziyuretini hoş harşılamıyor POLinKADA SORU1\LAR ERGUN BALC3 Teknik açıdan Amerıkan Kongresı'ndekı Ermenilerte ilgili tasanlar konusu, basınımızda günlerdir peşpeşe çıkan haber ve yorumlaria öyiesine karıştı ki, işin teknik yanı, başka bir deyişle neyin ne olduğu sorunu akılları kurcalayabilir. 8u bakımdan kısa bir toparlama yararlı olabilir: Kongrede Ermenilerle ilgili iki tavsiye kararı kabul edildi. (Yasa tasarısı degıl) Bunlardan biri Temsilciler Meclisi'nde kabul edilen ye 24 Nisanın "ınsanm insana zulüm günü" kabul edilmesini isteyen tavsiye kararı. Bu karar halen Senato Hukuk Işleri Komitesi'nde bekliyor. İkinci tavsiye kararı ise Senato Dış ilişkiler Komitesi'nce kabul edilen ve Anadolu'dan "Ermenilerin 2500 yıltık vatanı" diye söz edip, ABD'nin dış politikasının saptanmasında "Ermeni soykırımının" göz önünde bulundurulmasını isteyen tasarı. Bu tavsiye kararı da Cumhurıyetçi Parti Senato Grubu Başkanı Senatör Howard Baker tarafmdan, Senato Dış İlişkiler Komisyonu raportöründen tekrar incelenmek üzere geri alındı. Önce şu noktayı belirtmek gerekiyor. Gerek Temsilciler Meclisi'nin tavsiye kararının, gerekse Senato Dış İlişkiler Komitesı'nin tavsiye kararının, Kongre Tavsiye Karan'na dönüşebilmesi için Senato Genel Kurulu'nda görüşülüp kabul edilmesi gerekiyor. Bundan sonra, üzerinde önemle durulması gereken sorun şu: Her iki tasarı da tavsiye kararıdır, yasa tasarısı değil. Basınımızda kimi zaman, herhalde aceleden olacak, haberlerde bu tasarılardan "yasa tasarısı" diye söz ediliyor ve çok önemli bir yanlış yapılıyor. Çünkü ABD Başkanı yasa tasarılarını veto edebildiğı halde tavsiye karaıiarını veto etmiyor. Bu bakımdan, Kongre'dekı gelişmelere ilişkin haberleri verirken, çok dikkatli olmak ve iki sözcüğü, yanı tavsiye kararı (Resolutıon) ile yasa tasansını (Act of Congress) birbirine karıştırmamak gerekiyor. Temsilciler Meclisı ile Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde Ermenilerle ilgili olarak kabul edilen tasanlar tavsiye kararları olduğundan, Baskan Reagan'ın bunları (eğer Senato Genel Kurulu'nda kabul edilirse) veto etme yetkisi yok. Üçüncü olarak Senatör Hovvard Baker'in Senato Dış İlişkiler Komisyonu Raportörü"nden geri istediği tasarı, Senato Dış lliskiler Komısyonu'nca kabul edilmiş olan tavsiye kararıdır. Yani Anadolu'dan "Ermenilerin 2500 yıllık vatanı" diye söz eden ye ABD'nin politikasının saptanmasında "Ermeni soykınmının" göz önünde bulundurulmasını ısteyen karar Temsilciler Meclisi'nin 24 Nisanın "insanın /nsana zulmettığigün" olarak ilan edilmesinı istediği tavsiye kararı ise Senato Hukuk İşleri Komitesi'nde bekliyor. Bu kararın, Senatör Hovvard Baker'in girişimi ile bir ilişkisi yok. Senatör Howard Baker'in Beyaz Saray adına hareket ettiği açık. Baker, zaman kazanıp tavsiye karannın Kongre'nin tatile gireceği 4 ekime kadar Senato Genel Kurulu'na götürülmesinı engellemeye çalışıyor. ABD'deki Ermeni ve Rumlann etkili çalışıp, zamanlamayı çok iyi hesapladıklarını kabul etmek gerekir. Çünkü Temsilciler Meclisi ya da Senato Dış ilişkiler Komitesi Kararian'ndan biri ya da her ikisi, Senato Genel Kurulu'na gidıp, kabul edilirse, Baskan Reagan seçimlere 5 hafta kala bu olgu karşısında ağzını açıp tek kelime söylemez. Zaten söylese bile yukarıda anlattığımız mekanizmadan ötürü hiçbir etkisi olmaz. Peki bu iki tavsiye kararı 4 ekime kadar Senato Genel Kurulu'na gıder mi? ABD'de ne dolaplar döndüğünü kuşkusuz bilemeyiz. Ermeni ve Rum lobileri şu günlerde herhalde en yoğun faaliyet içindedirler. Yalntz, görüştüğümüz Amerikalı yetkililer, Senatör Hovvard Baker'in çok etkın ve ağırlığı olan bir politikacı olduğunu ve 4 ekime kadar zaman kazanmayı başaracağına inandıklarını söylediler. Yani iyimserdiler, ama yüzde yüz güvence vermıyorlardı. Şimdi gelelim basınımızda son günlerde sözü edilen diğer bir olasılığa. Yani, Ermeni lobisinin bu tavsiye kararlarını bir an önce geçirebilmek için, bir yasa tasarısına ekleyerek Başkan'a sunması. O zaman işin nıteliği değişiyor. Çünkü tavsiye kararı bu kez yasa tasarısına (Act of Congress) dönüştüğünden Reagan bunu ya onaylamak ya da veto etmek zorunda. Bu tavsiye kararlarının eklendıği yasa tasarısı önemli ise, Reagan'ın sadece tavsiye kararlarını kabul etmedıği için, tüm yasa tasarısını veto etmesı çok güç. Bu, gerçekien tehlikelı bir olasılık. Ne var ki, bu aşamada böyle bir tehlike söz konusu değil. Zira şu anda Kongre'nın gündemi çok yüklü ve önümüzdeki 67 gün içinde tavsiye kararlarının bir yasa tasarısına eklenip, Başkan'a sunulması olanağı hemen hemen yok. Ancak önümüzdeki yıl bu yola başvurulabilir ve Ermenilerle ilgili tavsiye kararları, bu kez yasaya dönüşme tehlikesi ile karşımıza çıkabilır Özetle, MehmetAH Birand'ın çok doğru biçimde belirttiği gibi, "4 ekimi atlatırsak sorun kalmaz" düşüncesine kapılmak, herhalde çok büyük bir yanlış olur. Seçimlerden sonra yeni kongrede her zaman baskı olacak, Ermeni ve Rumlar yoğun kulis yapacaklardır. Bunu görüştüğümüz Amerikalılar da belirtiyorlar. Ancak şimdiki tahmınler bu seçimlerde Cumhuriyetçilerin zaten çoğunlukta olduklan Şenatoda koltuk sayısını daha da arrtıracakları. Temsilciler Meclisi'nde ise Demokratların koltuk kaybedeceği yolunda. Yanı, teorik açıdan Reagan'ın Kongreyi kontrol etme olanağı artacak. Tabii, kontrol etmek ısterse. Türkiye'nin ise "Reagan, Kongre'nın iki kanadına da hâkim, artıktehlikekalmadı" görüşünü benimsemesi, herhalde çok büyük bir tanhsel hata olur. İsrail, ABD'den arabuluculuk isteyecek Ferraro, Reagana meydan okudıı: İsviçre'de atom santraüannın sayısının azaltılarak nükleer enerji dışındaki kaynaklara yönelintnesi konusundaki bir tasan, dun yapılan halkoylaması ile reddedildi. Toplam seçmenlerin ancak yüzde 40'ının katıldığı oylama sonunda, 931.287seçmen yüzde 55'lik bir çoğunluk ile "nükleer santralların yapımınm durdurulması'' önerisini reddetti. "Yeni vergiler konarak enerji tasarrufu yapılması ve nukleer enerji dışındaki kaynaklara yönelinmesi" önerisi ise 916.384 kişi tarafmdan yüzde 54.2'lik bir çoğunlukla geri çevrildi. Isviçre'de referandumu "nükleer enerji taraftarları" kazandı NEW YORK (a.a.) Birleşik Amerika Baskanlık seçimlerinde Demokrat Parti'den başkan yardımcısı adayı olan Bayan Geraldine Ferraro, ABD Başkanı Ronald Reagan'ın yeniden seçilme kampanyasırun sadece kendisini taciz etmeyi amaçladığını belirterek Reagan ve Baskan Yardımcısı George Bush'u ortaya çıkarak erkek gibi mücadele etmeye çağırdı. Ferraro, seçim kampanyasmın başlamasından bir gun once eviFransa Devlet Başkanı Franço nin önünde düzenlediği basın is Mitterrand ile Federal Abnan toplantısında, Reagan ve Bush'ya Basbakanı Helmut Kohl, un kendisini kuçuk duşürmek "Avrupa'nın tıim Avrupalılann amacıyla kampanya açtıklanna ortak vatanı olduğunu ve şimdi dair açık kanıtlar bulunduğunu ki kuşağın büyuk birAvrupa ge kaydetti ve "Eğer biitün bunlar leneğinin mirasçüan durumunda doğruysa açıkça ortaya çıkıp nebulunduğunu" bildirerek Avru den erkek gibi mücadele vermipa 'yı birliğe çağırdılar. Fransa ' yorlar. muzakere edecek pek çok mn doğusundaki Verdun 'da Bi konunıuz var" dedi. rinci ve tkinci Dünya Savaşları 'Bayan Ferraro da geçen pernda ölenlerin anısına düzenlenen şembe gunu Arlington'daki Tektörende biraraya gelen iki devlet adamı, yaptıklan ortak açık sas Üniversitesi'nde yaptığı semada, "Tarıhten ders almması çim konuşmasının bazı gruplar m ve Avrupalılann kendilerinı tarafmdan engellendiğini kaybirlikte yönetmelerini" istedüer. detti ve bu ve buna benzer olayların seçim karnpanyasını balta(••a.) lama girişimlerine örnek olduğunu vurguladı. tsraü Dışişleri Bakanı tzak Şamir'in, Israil kuvvetlerinin Güney Lübnan 'dan çekilmesini sağlayacak bir anlaşmaya varmak için ABD'den Suriye ile arasında arabuluculuk yapmasını isteyeceği bildirildi. New York Times gazetesi, Şamir'e atfen, İsrail'in aynca, Suriye askerlerinin tsrail kuvvetleri ile aynı anda Lübnan 'dan çekümelerinde ısrar etmeyeceğini yazdı. (a.a.) Erkek gibi dövtiş Mitterrand ve KohVun çağrısı LEOPARD, BENtM EMRİMDE Federal Almanya'da devam eden \A TO manevralan sırasında Kanadalı birliklere ait bir Leopard1 tankınm üzerine sıçrayan şu sevimli kedi, yaşantısından memnun. fotoğrafçılara poz veriyor. Andrei Gromiko ile Çin Dışişleri Bakanı 2. kez görüştüler. New York'ta ÇinSovyet flörtü Nijerya ekonomisi komada Dış borçları 40 milyar dolar. Petrol geliri 26 milyardan 10 milyar dolara düştü Dış Haberier Servisi Nijeryalı komutanlar, Baskan Shehu Shagari'yi devirip yönetimi ele geçirdiklerinde birçok Nijeryah gibi ülkenin en büyuk gazetesi "Puncn" da "Son dört yıl içinde karşılaştığımız en büyük olay" diyerek bu gelişmeyi iyi gunlerin müidecisi olarak değerlendirmişti. Işadamlan sokaklarda dans etmiş, pek çok kişi ekonomik bunalımın son bulacağına inanmıştı. Ancak aradan geçen '9 ayda ülke ekonomisindeki gerileme devam etti. Bir yandan fıyatlar hızla yükselirken, öte yandan baştaki yönetimin baskı politikası halk arasında hoşnutsuzluk yaratıyor. Newsweek Dergisi'ne göTe, baştaki generaller, kendilerinden önceki sivil yönetimin de başa çıkamadığı somnlarla mücadele ediyorlar. Nijerya'nın gelirinin buyük bir bölümünu oluşturan petrol rezervleri dünya pazarlannın kaprislerine boynn eğmek zorunda. Petrol gelirleri ülkenin döviz girdilerinin yüzde doksanmdan fazlasını oluşturduğundan dünyadaki petrol fazlası ülke ekonomisini kötü yönde etkiledi. Petrol gelirleri 4 yılda 26 milyar dolardan 10 milyar dolara düştü. Dış borçlan ise 40 milyar dolan buldu. Askeri cuntanın başında bulunan General Muhammed Buhari de konuya ilişkin yaptığı bir açıklamada, "ülkeniD iflas ettigini" söyledi. Buhari, ekonomik bunalımla mücadele için mayısta kemerleri sıkma politikasına başladı. Hükümet harcamalannı keserek ve banka kredilerini sınırlayıp faiz oranlaruıı yükselterek bir dizi önlemler aldı. Hükümet de ülkeye yılda 1 milyar dolara mal olan, petrol üninleri kaçakçıhğına son vermeyi başardı. Ancak alman önlemler henüz dişe dokunur yarar sağlamadı. Bu arada IMF ile yapılan görüşmeler de Buhari'nin ülke parasını devalüe etmeyi kabul etrfiemesiyle sonuçsuz kaldı. Oysa Buhari, IMF'den 3 milyar dolar istiyordu. Öte yandan halk arasındaki hoşnutsuzluk gittikçe artıyor. Newsweek'e göre hükümetin halk arasında ayrım gözetmesi, çeşitli gruplar arasında gerginlik yarattığı gibi birçok anlaşmazhklara da sebep oluyor. Yeni yürürlüğe giren ve cuntaya uygun görmediği haberleri yayımlayan gazeteleri kapatma yetkisi veren yasa, cunta yanlısı gazeteleri bile kızdırdı. Ancak askeri jönetim için sivillerden gelen tepkiler o kadar endişe verici değil. Lagos'taki diplomatik kaynaklara göre, orduda bu cuntayı da devirip başa geçmeyi planlayan daha radikal bir grup var ve her ne pahasına olursa olsun ekonomik sorunlar çözülmediği takdirde bu grubun iktidan almak için girişimde bulunması olasılığı büyük. Olaylar nasıl gelişirse geüşsin, yönetimin uzun bir süre sivillere devredilmesi ihtimali ufukta görülmüyor. VZVN KUYRUKLAR Başkent Lagos'ta erken saatlerden itibaren yiyecek maddeleri satan dükkânlarm önünde uzun kuyruklar oluşuyor. tngiltere''de yayınlanan Sunday Times Gazetesi, Amavutluk lideri Enver Hoca 'nuı, Parkinson hastahğma yakalandığını ve sağlık durumu her gün biraz daha kötüye giderken, kendisini tedavi eden Fransız doktorlann hastahğa çare bulamadıklarını ileri sürdü. Gazete, dünyantn en yaşh lideri olarak tanımladığı Enver Hoca'mn en son olarak halk önünde göründüğü 1 mayıs kutlamalan sırasında oldukca bitkin olduğunu iddia etti. Beynin tam çahşmasım engelleyen ve genellikle yaşlılarda gorülen parkinson hastahğma yakalanan kişi sürekli olarak titriyor ve yürümekte zorluk çekiyor. Enver Hoca, 16 ekimde 76 yaşına basacak. Sunday Timeshn iddiası: Enver Hoca parkinson Bayinizde 1 NEW YORK (a.a.) Sovyetler Birliğı Dışişleri Bakanı Andrei Gromiko ile Çin Dışişleri Bakanı VVu Xueian önceki gün New York'ta ikinci kez görüştüler. İki dışişleri bakanının görüşmesinden sonra yapılan açıklamada, "iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi" konusunda anlaşmaya vardıkları açıklandı. Çin resmi kaynaklarının bildirdiğine göre, ilki Sovyet temsilciliğinde, ikincisi de Çin Halk Cumhuriyeti temsilciliğinde yapılan görüşmelerde iki devlet adamı uluslararası sorunlarla ve ikili ilişkilerle ilgili olarak görüş alışverişinde bulundular. TASSIN YORUMU Sovyet Resmi "TASS" ajansı da, Gromiko ile Xueuian arasındaki bir göruşmeyi "yararlı" olarak nitelediği ve "açık sözlii ve yapıcı bir hava içinde geçen görüşmede taraflann, iki ülke arasındaki diyaloğun çeşitli diizeylerde sürdürülmesi karan verdiklerini" kaydetti. TASS, iki devlet adamının ulkelerini ilgilendiren uluslararası sorunlar üzerine de göruş alış verişinde bulunduklannı belirtti. 1%3 yilından bu yana ilişkileri gergin olan Sovyetler Birliği ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında dışişleri bakanlan düzeyindeki son görüşme, 1969 yüında zamanın bakanlan Çu En Lay ve Aleksi Kosigin arasında yapılmıştı. Görüşmeleri yorumlayan Moskova'daki Batılı diplomatlar ise Sovyet yönetiminin Çin ile ilişkileri geliştirme konusuna büyük bir önem verdiğini söylediler. BAŞBAKANLIK HAZİNE VE DIŞ TİCARET MÜSTEŞARUĞI'NDAN BİLDIRİLMİŞTİR Yine her hafta üniversite adaylarıyla birlikte i D O Ğ R l ' y a abone olun, hem tasarruf edin.hem armağan kazanın... İsterseniz güzel bir kitap, isterseniz Cumhuriyet Kitap Kulübü üyeliği... (Cumhuriyet Kitap Kulübü üyeleri önce kartlarıyla 640 sayfalık ve kutu içindekı kataloglarını alacaklar, her kitap aldıklarında da armağan kazanacak ve indırım hakkını elde edeceklerdır) I Hazine'ce satış tarihinden itibaren 6 ay yadeli, 100 milyar lira tutarında ve yüzde 50 net dönem sonu faiz ödemeli Hazine bonoları ihraç ohmmuştur. II Söz konusu bonoların satış işlemleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası merkez ve şubeleri tarafmdan ve bono basım işlemleri sonuçlanana kadar makbuz karsıhğında yapılacaktır. III 24 eylül 1984 tarihinde satışına başlanılmış olan bu bonoların satış ve küpür bedelleri aşağıdaki gibidir. Giscara\ D'Estaing 15 yd sonra parlamentoda Fransa eski Cumhurbaşkam Valery Giscard D'Estaing, 15 yıl aradan sonra yeniden parlamentoya döndü. 1981 baskanlık seçimlerini kaybetmesinden sonra partilerüstü bir politika izleyen ve verdiği bir kararla Le Puy De Dome ikinci seçim bölgesi kısmi parlamento seçimlerine katılan Fransa eski Cumhurbaşkam D 'Estaing, dunkü seçimlerde aldığı yüzde 62 oyla miüetvekili oldu. Valery Giscard D'Estaing, parlamentoda liberal merkezci Demokrasi tçin Birlik Partisi'nde yer alacak. SINAVA DOĞRL 32 sayfa, 100 TL. Abonelere 38 sayı 3.400 TL. Asağıdakı formu doldurun kesın ve SINAVA D O G R l Abone Servısı Turkocağı Cad 39/41 Cağaloğiulstanbul adresıne postalayınız Adı, soyadı IHK.Kl ya abone olmak istiyorum. Lise Adres Abone ucretr. 3 400 lirayı istedığım armağan Kitap.. Yas sayılı posta havalesıyle gonderdım. . Kitap Kıtlubu uyelığı: . . .. İmza Kupür Bedeli 50.000^ TL. 100.000r TL. 500.000^ TL. 1.000.000^ TL. 5.000.000^ TL. 10.000.000r TL. Satış Değeri 40.00O TL. 80.000^ TL. 400.000r TL. 800.000r TL. 4.000.000r TL. 8.000.000r TL. (Hangısını ıstıyorsanız yanına ısaret koyun.) Kamuoyuna Duyurulıır.