Katalog

31 TEMMUZ 1984 EKONOMt CUMHURİYET/9 Günün Aynası Hazine bonolarının satışı sürüyor Ekonomi Servisi Yüzde 53 ve 54 faizli Hazine bonolarının satışı sürüyor. Üçüncü tertip bonolann ikinci partisinin basımı sürdüğünden 5 gündür makbuzla yapılan sauşlara karşılık, dünden itibaren bazı Ziraat Bankası şubeleriyle Merkez Bankası'nda bono satışlarına başlandı. Diğerlerinde de makbuz yerine bizzat bonolu satışların bugünden itibaren başlayacağı belirtildi. Ziraat Bankası yetkilileri, 3. tertip bonoların ikinci partisi ellerine dün geçtiği halde 5 gündür sadece îstanbul'da yaklaşık 1 milyarhk bonoyu makbuzla sattıklarını belirtirlerken, ANKA ajansı "süper faizli" bonoların ikinci partisinden ilk 2 günde 5 milyarhk bölümün satıldığını bildirdi. Hazine bonolannın tümünün 25 Ocak 1985'te itfa edileceğine işaret eden banka yetkilileri, 24 temmuz tarihine kadar 395 bin 260 liradan satılan 500 bin liralık bonolann bu tarihten sonra her gün için 574 lira eklenerek satıldığını dile getirdiler ve 25 temmuzda piyasaya sürülen üçüncü tertip ikinci parti Hazine bonolan için de bu uygulamanın geçerli olduğuna işaret ettiler. Bu arada, Anadolu Bankası'nda ise üçüncü tertip birinci partiden elde kalan bonolann 2 milyarhk bölümünün satışının sürdüğü bildirildi. Anadolu Bankası yetkilileri, bu bonolann 10 gün içinde tümünün satılacağını umduklannı söylediler. Petrol fiyatında yeni düşme beklentişi altına darbe vururken, dolara yaradı Dün 2.90 marka kadar yükselen doların 3 tnark sınırım da zorlayabileceği belirtiliyor. Ekonomi Servisi Petrol fiyatlannda yeni düşüş beklentişi ve Nijerya ve İran'ın Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü OPEC'ten kopacaklan söylentisi dünya altın fıyatlarına darbe vururken, Amerikan Dolarına değer kazandırdı. New York Borsası'nda altın fîyatlan 1982 ağustosundan bu yana son iki yılın en düşük düzeyine inerek ons başına 9.90 dolar değer yitirdi ve geçen hafta sonunda 335 dolann da altına indi. Amerikan Dolan hızlı tırmanışmı dün de sürdürerek Alman Markı karşısında yıllardan beri ilk kez 2.90 mark sınınna dayandı. Uzmanlar bu düzeye tırmanması beklenmeyen d o l a n n ABD'deki yüksek faiz beklentisinden hız alarak 3.0 mark değerine ulaşmasının da artık şaşırtıcı olmayacağını belirtiyorlar. Dünya petrol fiyatiarının, spot piyasalarda 27 dolara dek düşme&Lve OPEC'in 30 dolarhk resmi petrol fıyatına karşılık resmi ve spot piyasadaki farkın 3 dolara yükselmesi üzerine OPEC'in bir yandan üretimini kısarken, diğer yandan da petrol fiyatlarını düşürmesi beklentileri sürüyor. OPEC'in bu yönde bir karar alması halinde ise, üretimin kısılmasına karşı olan Nijerya ve Iran'ın OPEC'ten ayrılabilecekleri söylentileri ortada dolaşıyor. Petrol fiyatlarında spot piyasalardaki bu son gerilemenin, bazı OPEC ülkelerinin tran ve Irak arasında alevlenen savaşm petrol üretimini aksatabileceği varsayımıyla bu yılın ikinci çeyreğinde petrol üretimini arttırmalanndan ka>Tiaklandığına işaret ediliyor. Bazı OPEC üyelerinin üretimi arttırmaları sonucu petrol piyasalarında arz fazlalaşınca doğal olarak fiyatlar da gerilemiş bulunuyor. Spot piyasada fiyatlar düşünce OPEC üyesi olmayan Sovyetler Birliği'nin Ural petrollerinin varilini 29 dolardan 27.5 dolara düşürmesi ve Mısır'ın da petrol fiyatlarını düşüreceği beklentileri, dünya petrol fıyatlannda önümüzdeki aylarda yeni düşüşlerin gündemde olduğu izlenimini veriyor. Nitekim İnternational Herald Tribune gazetesinde yer alan bir habere göre, spot piyasadan büyük bir Amerikan firması için ham petrol alan bir işadamı "Petrol piyasalarında bugünkü fiyat psikolojisi, aşagı, yine aşağı, daha aşağı" derken, Avrupah bir petrol tüccarı ise piyasayı "son derecede sinirli bir piyasa" olarak tanımhyor. İngiliz Kuzey Denizi petrolünün spot piyasada cuma günü 27 dolardan işlem gördüğünü hatırlatan Herald Tribune gazetesi, İngiliz hükümetinin de Kuzey Denizi petrolünün fiyatını düşürme yolunda bir karar alabileceğine ve OPEC'in resmi petrol fiyatında yeni bir düşüşe gitmesinde bu kararın da etkili olabileceğine işaret ediyor. Bu arada OPEC'in bu yılın ikinci çeyreğinde günlük petrol üretimini 18.6 milyon varile çıkardıktan sonra temmuz başından itibaren 17.8 milyon varile düşürdüğü kaydediliyor. Dünya petrol piyasasının önde gelenleri, OPEC üyelerinin yeni bir fiyat indirimi için muhtemelen 11.5 ay kadar bekleyerek piyasının durumunu gözleyecekleri tahmininde bulunuyorlar. Petrol fıyatlannda önümüzdeki aylardaki düşüş beklentileri, altın fiyatlarının petrol ayağını da bir kez daha sarstı. Petrol fiyatlanndaki düşüşün, OPEC ülkelerini altın satmaya iterken enflasyonu da aşağı çekebileceğine işaret eden uzmanlar, enflasyon dönemlerinin gözdesi olan altını da bu nedenle önümüzdeki aylarda "giiç giinler"in beklediğini dile getiriyorlar. teknoloji çıkarması yapacak ANKARA, (ANKA) Türkiye'de uzun süredir faaliyet gösteren İngiliz Petrol Şirketi British Petroleum'un Türkiye'deki Genel Müdürü M. J. Carrie, çeşitli jeolojik nedenlerle Türkiye'nin "Büyük petrol rezervleri bakımından umutlu ülkeler arasında yer almadığım" söyledi. Carrie, BP'nin Türkiye'de 1970'li yıllardaki başansız denemesinden sonra, bir kez daha petrol aramaya girişmediğini belirtti. Türkiye'de petrol bayiliğinin sanıldığı kadar kârlı bir iş olmadığını da savunan M. J. Carrie, yabancı petrol şirketlerinin Türkiye'de yatırım yapmadan önce yalnızca petrol yasasmı değil, jeolojik, siyasi ve ekonomik faktörler yanında vergi faktörlerini de dikkate alacaklannı belirtti. Carrie, BP'nin Türkiye'de halen petrol işlemesi ve bayiliğiyle uğraştığını, turizm alanında da aktif olduğunu belirtti ve petrol aramamakla birlikte arama projelerini değerlendirmeye devam ettiğini söyledi. "Umut verici" bir projenin karşılanna çıkmasını beklediklerini vurgulayan Carrie, Türkiye'nin petrol üretimindeki düşüş konusundaki bir soruya "Petrol üretiminde gözlenen gerileme, mevcut kuyuların eskimesi ve kaynak kıtlığının yer aldığı çeşitli nedenlerden kaynaklanıyor" karşılığını verdi. Türkiye'nin alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi konusunda geniş, olanaklara sahip olduğunu belirten Carrie, "Büyüme potansiyeli olan sektörlerden biri güneş enerjisidir. Bu aianda çok aktif olan BP son aylarda Türkiye pazanna bu konuI daki son teknolojiyi çıkartmaya j başladı" dedi. Kunımlar Vergisi 2. taksidini yatırma süresi bugün doluyor ANKARA, (a.a.) Kurum taksidin yatınldığı nisan ve mayıs aylarında kurumlar vergisi lar Vergisi ikinci taksidi yatırma gelirinin 73 milyar lira olarak süresi bugündoluyor. Bütçe kanununa yapılan eklemelerden gerçekleştiğini belirttiler. sonra 255 milyar lira olarak hedeflenen kunımlar vergisi tahsiSermaye şirketlerinin yanı sılatının bu tahminin de üstüne ra kooperatifler, kamu iktisadi çıkması bekleniyor. teşebbüsleri ile dernek ve vakıflara ait ticari amaçh işletmeler İlk tahmini 220 milyar lira kurumlar vergisi kapsamında olan, Kurumlar Vergisi tahsilat taedefi bütçe kanununda yapılan bulunuyor. Bu kuruluşların net kazançlanndan yüzde 40 oranındeğişiklikle 255 milyar liraya da vergi ahnıyor. Vergi, nisan, yükseltilmişti. Yetkililer, halen kurumlar vergisi tahakkukları temmuz ve eylül aylannda üç eşit taksitte ödeniyor. nın 300 milyar lirayı aştığını ilk Sabancı: Allah kur farkı ödeyene aeısın Sabanct: 400 milyon sermayeli şirkete 10 rnilyar kur farkı ödedik. Bu Tiirkiye'de ekonomik boyutta bir tesis kurmanın cezasıdır. Hazine destekli devlet kuruluşları bu yükü çeker, ama özel sektör çekemeyebilir. Aral: Tiirkiye'de makabline şamil kanunlar çıkarıhyor; bu, hukuka aykırı. Şartlara uyum gösteren kuruluşlar ayakta kalabilir. 322 çok ortaklı şirket ve işçi şirketi için ciddi bir operasyon hazırlıyoruz. Dünya tşSeyahat ve îthalatçı Behberh 69 ülke, 8200 firma Ekonomi Servisi 69 ülkeyi kapsayan ve 8200 ithalatçı kuruluş hakkmda aynntıh bilgi veren Dünya İşSeyahat ve tthalatçılar Rehberi İngilizce olarak "\Vorio Business Travel & İmporters Dırectory" adıyla yayınlandı. Rehberi yayınlayan (AGT) Araşürma Geliştirme Tanıtım ve ttaracat Hizmetleri A.Ş. yetkilileri yayınladıklan rehber için 1982 yılında hazırlıklara başladıklannı belirterek "512 sayfalık VVorld Business Travel & importers Directory'nın Tiirkiye'de yayınlanan ilk uluslararası ticaret yayını olduğunu aunyada bu aianda yayınlanan rehberlerc göre çok farklı nilelikler taşıdıgını söylediler. AGT firması, önümüzdekı bir yü içinde 50 bin dolarlık rehber dışsattrru yapacaklannı da açıkladı. Ülkeler dizini içinde ithalatçı kuruluşlann haberleşme adreslerinin ve ithal ettikJeri mamullerin oelirtildiği Banka kaynakları sürekli daraltılıyor ANKARA (ANKA) Banka kaynaklanndaki daralma devam ediyor. Merkez Bankası'na, 1320 temmuz tarihleri arasındaki bir haftada bankalar toplam 23.9 milyar liralık mevduat munzam karşılığı 3.1 milyar liralık da mevduat yatırdı. Bankaların Merkez Bankası'na yatırdıklan munzam karşıhklar yılbaşından bu yana 224.6 milyar lira çogalarak 785.7 milyar liraya ulaştı. Son bir haftada artış kaydeden mevduat ise 38.1 milyar lira düzeyine yükselmesine karşın, yılbaşındaki düzeyinin 46.4 milyar lira altında bulunuyor. Merkez Bankası'nda yatırdıkları mevduat ve munzam karşılıkları artan bankalara, bir haftalık sürede 1 rnilyar liralık kredi açıldı. Ancak bu olanak yüksek faizli Hazine bonolannın da etkisiyle kaynakları giderek daralan ve kasalarında yeterli para bulunmayan bankalara önemli bir rahatlama sağlayamayacak. Bankaların Merkez Bankası kaynaklı kredileri 20 temmuz tarihi itibariyle 481 milyaf lira olarak belirlenirken, yılbaşından bu yana 46.3 milyar liralık bir daralmaya konu olmuş bulunuyor. Merkez Bankası'ndan tanm kesimine açılan krediler ise 1320 temmuz tarihleri arasında 67.9 milyar lira azaldı. Tanm kredilerindeki azalma, yılın 7 aylık döneminde yaklaşık 2 milyar liraya ulaştı. Öte yandan, Hazine'ye açılan kısa vadeli avanstar son bir haftada 17.3 milyar lira azaldı. Son azalmaya karşın, yılbaşından bu yana 108.7 milyar lira artan Hazine avansları, 20 temmuz tarihi itibanyla 447.3 milyar lira düzeyinde bulunuyor. DÖVİZ BİRİKİMİ Merkez Bankası'nın kullanım konusu döviz birikimi. 8.6 milyon dolar çoğaldı ve 934.8 milyon dolar düzeyine yükseldi. Kullanım konusu döviz birikimi, yılbaşında 1 milyar 248 milyon düzeyinde seyrediyordu. Yapılan hesaplamalar, birikimin 775.8 milyon dolarhk bölümünün döviz, 159 milyon dolarhk bölümünün altın mevcudundan oluştuğunu ortaya koyuyor. Ekonomi Servisi Îstanbul'da dün Lassa'nın 10. kunıluş yıldönümü dolayısıyla düzenlenen bayiler toplantısında konuşan Sakıp Sabancı, "400 milyon lira sermaye ile kurulan tesiste bugiine kadar 10 milyar lira kur riski ceremesi çektik. Bu cereme. Tiirkiye'de ekonomik ölçiide bir sınai tesis kurmanın cezasıdır" dedi. Toplantıda bulunan Sanayi ve Ticaret Bakanı Cahit Aral ise, değişen ekonomik şartlara uyum gösterebilen şirketlerin ayakta kalabildiklerini söyledi. Lassa Lastik Sanayii ve Tica rel A.Ş.'nin kuruluşumın 10. yılı dolayısıyla yurt içi ve yurt dışı bayilerinin katıldığı toplantının açı'ışını yapan Sabancı Holding ve Lassa Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı, Amerikan Evimbank'dan 55 milyon dolarhk kur garantili kredi alarak, doların 16.20 TL olduğu sırada kurdukları tesisin, kur garantisinin kaldırılmasıyla, 10 milyar liralık ek bir yuk getirdiğini soyledi. "Bu cereme Tiirkiye'de ekonomik ölçiide bir sınai tesis kurmanın cezasıdır" diyen Sabancı. konuşmasını şöyle sür dürdü: "Herhangi bir devlet kuruluşu, üzerine böyle yükler geldiğinde, müessese kangren olabilir ama, Hazine tarafından desteklendiği için, bu yükü çekebilir. Ama özel sektör, 10 milyarlık programlanmamış bir yükle karşılaşınca bunu çekemeyebilir. Bu yükü bu yıllarda çekebilen tek firmayız. Allah diğerlerine acısın." Sanayi ve Teknoloji Bakanı Cahit Aral da konuşmasında aynı konuya değinerek, "Türkiye' de makabline şamil kanunlar çıkartılıyor. Bu hukuka ay kın. Ayağını yorganına göre uzatan kuruluşlar, sonradan zarar görüyor. Türkiye'nin büyük iktisadi gelişmesi yeni iktisadi formülleri gerektirmektedir" dedi. Şartlara iyi uyum sağlayabilen kuruluşlann ayakta kalabildiklerini belirten Aral, "Baştan beri şartlara intibak etmemekte ısrar eden firmalar zarar görmüşlerdir" dedi. Aral, kur riski problemi olan 322 çok ortaklı şirket ve işçi şirketi için "ciddi bir operasyon" hazırlandığını sözlerine ekledi. Ihracatçıların^ kalkaıı vergî iadesi yerine önerîsi Bu yeni sisteme göre, bir mal; iç piyasaya satıldığmda kurulacak yeni fona prim ödenecek, dışa satıldığmda ise fondan katkı alınacak. thracatçıların önerisi Hazine Müsteşarlığı'na bir raporla iletildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) lhracatçılar eylül ayında kaldırılması tasarlanan "Vergi iadesi sistemi" yerine AET ülkelerinde uygulanan "fiyat dengeleme "restition) sistemi önerdiler. thracatçv kuruluşlar söz konusu önerilerini Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'na ulaştırdılar. Hazine MüsteşarlığTna iletilen konuya ilişkin raporda fiyat "dengeleme" sisteminin ana öğeleri şöyle özetlendi: • Söz konusu sistem, başta IMF olmak üzere uluslararası ticareti düzenleyen AET gibi kuruluşlar tarafından da benimsenmiş olup, herhangi bir itiraz görmemektedir. • Bu sistem alıp verme ilişkisi üstüne kurulmuş olduğundan kendi fonunu kendisi yaratmakta ve devlet bütçesine herhangi bir yük yaratmamaktadır. • Sistem işleyişi, zaman içinde gerekli esneklikleri gösterdiğinden, ihracata kolaylıkla uyum götermektedir. Bu arada ülkelere göre gerekli esneklik sağlanmaktadır. • Söz konusu sistem, vergi iadesinden farklı olarak sadece devlet bütçesi katkısı ile ortaya çıkmamakta, bunun yanında sanayicinin ve ihracatçı sanayicinin katıhmı da sağlanmaktadır. Sistemin işleyişi ile ilgili olarak getirilen öneride bir "sektörel ihraç teşvik fonu" kurulması gerektiği de bildirildi. Bu fon daha önce Merkez Bankası, tarafından vergi iadesi için kullanılan Fon'un yerini alacak. Sektörel ihraç teşvik fonları ile ilgili olarak raporda şöyle deniyor: "Bu fonnn kaynağını iç piyasada satılan mallara eklenen bir sürşarj oluşturacaktır. Bu maksatla eylül ayında meclislere gelmesi beklenen ve 1985 yılından sonra geçerli olacağı açıklanan katma değer vergisine belli bir oranın eklenmesi de mümkündür. Bu suretle, mal ihracata konu olduğunda bu fondan özendirilmiş olmakta, iç piyasada satıldığında ise, caydıncı bir biçimde fona prim ödenmektedir. Bu suretle kamu harcamalarına konu olmadan sistem piyasadan karşılanan fonlarla karşılanmış olmaktadır. " Rapor'da sistemin bir diğer yarannın "esneklik" olduğu belirtildi. Halen vergi iadesi sistemi, daha çok global (genel) esaslar içinde yönlendiriliyor, ülke ve bölgelere göre fazla bir esnekliği yok. Fonun işlevsel olması için bir de sektörel ihracatçı teşvik komitelerinin kurulması gerektiği ifade edilen raporda daha sonra şu noktalara değinildi: "Bu komiteler mal bazlı olup, Türkiye'nin özellikle sıçrama yaptıgı ürünlerini dikkate alarak tanzim edilmelidir. Bu komite, uluslararası piyasalardaki fiyat gelişmelerini dikkate alarak. dengeleyici Iıyatın ne olduğunu tesbit edecek ve böylelikle üriinlerin uzun boylu idari müdahale beklemeksizin otomatik olarak kendisini oluşturması sağlanmış olacaktır." Bu arada sistemin "otomatik dengeleyici" yanı ise şöyle vurgulandı: "Fonların yüksek seviyelerde tesbiti, kamu maliyesi açısından yine bir sakınca yaratmayacaktır. Çünkü, fonlann iç piyasadan primlerle sağladığı miktar, yetersiz geldigi an sistem duracaktır. Bu durumda bu fonun adaletli ve etkin yönetimi, zorunlu hale gelecektir. Bu arada zorunlu görülen mal gruplarına diğer mal gruplanndan aktanmlar yapmak yoluyla denge yine sağlanmış olacaktır. Halen Ortak Pazar ülkelerinde fiyat restitüsyon sistemi en yaygın bir biçimde uygulanıyor. Temel olarak tarımsal ürünler için işletilen sistem, başta süt ve süt ürünleri olmak üzere birçok tanm ürününün e'kin ihracatmı sağlıyor. Bu arada iç piyasada büyük stoklann ortaya çıkması durumunda bu stokların eritilmesi için üreticiye, dönük destekleme fonları işletiliyor. Tanmsal ürünler için destekleme fiyatları ile ihracat desteği arasında ilinti ve denge de kurulmuş oluyor. rehber; uçakla postalanırsa, 90 dolar, normal gönderilirse 84 dolar fiyatla satışa çıkarıldı. Yazışr.ıa adresirün "tnönü Cad. Hacı Hanım Sok. Derya Apt. Kat: 2 Taksim' olduğu belirtiliyor. DÖVİZ KURLARI Merkez Bankası doların esas kurunu açıkladı. Döviz Dövizin Alıs Cinsi 380.75 1 ABD Doları 315.45 1 A vmtralya Dolan 18.76 1 Avusturya Şilini 131.40 1 Batı Alman Markı 6.50 1 Belçika Frangı 35.98 1 Danimarka Kronu 42.84 1 Fransıı Frangı 116.30 1 HoOanda Florini 45.34 1 îsveç Kronu 154.51 1 İsviçre Frangı 21.37 100 îtalyan Lireti 154.78 100 Japon Yeni 289.37 1 Kanada Doları 1279.81 1 Kuveyt Dinan 45.67 1 Norveç Kronu 497.53 1 Sterlin 108.48 1 S.Arabistan Riyali 362 lira 86 kuruş olarak Döviz Satıs 384.63 318.67 18.95 132.74 6.57 36.35 43.28 117.49 45.80 156.09 21.59 156.36 296.32 1292.86 46.14 502.60 109.59 Efektif Alıs 380.75 299.68 18.76 131.40 6.18 35.98 42.84 116.30 45.34 154.S1 20.30 147.04 274.90 1215.82 43.39 497.53 103.06 Efektif Satış 388.37 371.76 19.14 134.03 6.63 36.70 43.70 118.63 46.25 157.60 21.80 157.88 295.16 1305.41 46.58 507.48 110.65 "Taşınaeak mal buhnadan gemi ahnmaz" SİNA KOLOĞLU ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD 20.2958 Avusturya Şiiini 58.5769 Belçika Frangı 8.8877 Fransız Frangı 8.3976 tsveç Kronu 1781.70 Îtalyan Lireti 1.31578 Kanada Dolan 3.5098 S.Arabistan Riyali 1 Avustralya Dolan: 1 Kuveyt Dinan: 1 Sterlin: DOLARI 2.8976 10.5822 3.2738 2.4642 245.99 8.3369 0.8285 3.3613 1.3067 B. Alman Markı Danimarka Kronu Hollanda Florini İsviçre Frangı Japon Yeni Norveç Kronu ABD ABD ABD DOLARI DOLARI DOLARI ALT1N GUMÜŞ FIYATLARI ALIŞ Cumhuriyet Reşat 24 Ayar Külçe 22 Ayar Bilezik 900 Ayar Gümüs 29.000 29.500 4.290 3.900 85.00 SATIŞ 29.100 30.000 4.300 4.200 87.00 ig Ç ^ 3 1 TEMMUZI964 TARİHİNDEKİ DÖVİZ KURLARI T.C. ZİRAAT BANKASI DÖVİZ ijj \Ç 15 müyon dolarlık Japon kredisi ANKARA (ANKA) Japonya'nın OECD özel yardım programı çerçevesinde, 1982 yılında Türkiye'ye vermeyi taahhüt ettiği 15 milyon dolarhk kredi için 23 mayısta Tokyo'da imzalanan anlaşma Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Anlaşmaya göre, Japon İhracat ve İthalat Bankası Eximbank'ın sağlayacağı 15 milyon dolarlık kredi, FTT'nin ikinci uydu yer istasyonu ile Soma linyitleri geliştirme projeleri için Japonya'dan ithal edilecek makine ve techizatın finansmanında kullanılacak. Yılhk yüzde 8 faizli olan kreJi. JaDonya'dan ithal edilecek makine ve techi/atın Türkiye'ye sevkiyatı yapılıp işletmeye alınmasından sonra 16 eşit taksitte geri ödenecek. 34518004 nolu emekli cüzdanımı, ve çekimi kaybetti, hükümsüzdür. RIZA BA YRAK DÖVİZİN CİNSİ 1 ABD DOLARI 1 AVUSTRALYA DOLARI 1 AVUSTURYA ŞİLİN1 1 BATI ALMAN MAPK1 1 BELÇİKA FRANGI 1 OANİMARKA KRONU 1 FRANSG FRANGI 1 H0UANDA FLORİNİ 1 İSVEÇ KRONU 1 İSVİÇRE FRAN6I 100 İTALYAN LİRETİ 100 JAPON YENİ 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 1 STERLİN 1 S. ARABİSTAN RİYALİ FFEKTİF SATIŞ TL 391.88 324.47 19.33 136.07 6.63 37.05 44.07^ 119.72 46.64 158.96 21.99 159.21 297.64 1316.45 46.98 511.83 111.59 T.C. ZİRAAT BANKASI "Gücüne erişilemez" AUŞTL. SATIŞ TL. AUŞTL. 381.00 384.63 381.00 315.46 318.47 299.69 18.97 18.80 18.80 132.30 133.56 132.70 6.12 6.45 6.51 36.03 36.37 36.03 42.85 43.25 42.85 116.40 117.51 116.40 45.35^ 45.78 45.35 154.55 156.02 154.55 21.38 21.58 20.31 154.79 156.27 147.05 289.38 i 292.13 274.91 1279.69 1279 08 1215.89 45.68 ! 46.11 43.39 497.62 502.36 497.62 108.50 109.53 ' 103.07 Haluk Özgün. uluslararası deniz ticareti piyasasında çalışan bir Türk. Özelliği enspektör (araştırmacı uzman) olarak görev yapan tek Türk denizci olması. Bugün aileşi ile birlikte Malta'ta oturan Özgün, Pakist'an firması Gulf East Ship Managment Ltd. Şirketi'nde çalışıyor. Söz konusu şirketin dünyanın bütün büyük limanlannda büroları var. Özgün'ün görevi, şirketin filolarına bağlı gemilerin teknik kontrolünu yapmak. Bunun için bir gün Dubai'ye, bir gün Cenevre'ye gidip şirketin fılolarına bağlı gemilerin durumlarını inceleyip rapor hazırlıyor. Yaptığı bir başka önemli görev ise, şirketin filosuna yeni alacağı gemilerin seçimi. Alınacak yeni geminin sorumluluğu bir yerde Özgün'ün üstünde. Gemi satın alımının en büyük özelliğinin "çabuk karar yermek" olduğunu bildiriyor Özgün... Ve gemi satışlarının nasıl olduğunu şöyle anlauyor: "Satışa çıkan bir gemi, dünyadaki önemli kumpanyalara teleksle bildiriliyor. Kumpanyanın enspektörleri, gemiyi görmeye geliyorlar. Müesseseleri denize elverişlilik belgeleri. gemilerin sertifikaları, enspektörlere veriliyor. Fotoğraf makineleri, bloknollar, tulumbalar, el lambaları... Geminin her tarafı geziliyor. Örneğin gemi yaşlıysa, ne kadar saç kaybı var ona bakılıyor. Bütün bu çalışmalar bir gün içinde tamamlanıp durum teleksle kummpanyaya bildirili>or. Ge Malta'da oturup Pakistanlı bir firma için çalışan uluslararası gemi uzmanı Haluk Özgün, dünya limanlannda 700750 geminin boş yattığını, buna karşın hurda piyasasının canlı olduğunu belirtiyor. rekli yanıt, yine aynı gün içinde gemi yetkililerine ulaştınlıyor." Haluk Özgün, bugün piyasada en çok aranılan gemilerin dökme yük gemiler olduğunu söylüyor. Bu gemileri tankerler, livestock (hayvan taşıyan gemiler), Refer Vessel (soğuk hava sistemli gemiler) tipleri izliyor. Haluk Ozgün, "Politik karşılanabüir ama gerçek b u " dıye "en fazla defolu gemilerin Yunan armatörlerde bulunduğunu" belirtiyor. Özgün, deniz piyasasında "defolu gemi yutturma" konusunda Yunanlı armatörlerin ünü olduğunu belirtirken, özellikle Onasis'in filosundaki gemilerin çok bakımlı ve temiz olduğunu sözlerine eklivor. Deniz ticaret piyasasında en güvenilir kumpanyalar arasında Özgün'e göre iki ad var: Sanco Lines ve K. Lines. Her ikisi de Japon firması ve ellerindeki gemi sayısı, 50 ile 100 arasında... Haluk Özgün, dünya deniz ticaret piyasasının durgun olduğunu ve bugün "700 ile 750'ye yakın geminin limanlarda yattığını" söylüyor. "Gemisi yatan" kumpanyalaun başında Yunanlı şirketler var. Özgün'ün ifadesine göre, yalnız Pire limanında 600 gemi bekliyor. Yine onun ifadesine göre, bunların 500'ünün sonu hurdalık. Dünya piyasasında 2.5 yıldır yatan gemiler var. Bu durum "hurda pazarını" canlandırıyor. Başlıca müşteriler Tayvan, Bangladeş, Pakistan ve Japon firmaları... Hurda gemilerin piyasa fiyatları, net saç ağırlığına göre hesaplanıyor. Bugün örneğin 35 DWT bir geminin saç ağırhğı 12 ton civarında oluyor. Bu da 1 milyon dolar dolayında bir para yapıyor. Hurdaya vermek, kumpanya için bir yerde zarar değil. Haluk Özgün'ün verdiği bilgiye göre, ">eni gemi 20 milyon dolar" ediyor. Normal randımanlı çalışma süresi 78 yıl. Beş yılda kendisini amorti eden gemi, bundan sonra "kânna" çalışıyor ve hurdaya gidiyor. Haluk Özgün, gemicilikte ilkenin "önce mal bulunur, sonra gemi yapılır" olduğunu, taşınaeak mal bulunmaması nedeniyle, dünya filolarında yeni gemi yapımının durduğunu belirtiyor. 1951'den bu yana hem Türki ye'de hem de yurt dışında tecrübesi olan Haluk Özgün, Türk denizciliğini irdelerken, bir bütün olarak dünya deniz ticaretinin, teknoloji ve bilgi hızının çok dışında kaldığımızı söylüyor. Kendilerine staj için gelen Denizcilik Okulu mezunu öğrencilerin, denizcilik için çok geçerli ve bütün yazışmalar için gerekli olan genellikle İngilizceyi bümediğini söylüyor. Yunanlılann filolarını II. Dünya Savaşı'ndan kalan ABD ticaret konvoyuna bağlı yaşh gemilerle kurduğunu söyleyen Özgün, aynı dönemde Türkiye'nin de, bu gemilerin bulunduğu Nortfolk limanına davet edildiğini, biz 12 gemi alırken, Yunanlılann 200 gemi satın aldıklarını belirtiyor. Her gun leblebi gibi yağan bombalann arasında giden tankerleri Basra bölgesine çeken neydi? Gidip de gelmeme yüzdesi çok fazla olan bu bölgeye gemiler neden gidiyorlardı? Haluk Özgün, Basra Körfezi'nde çalışan gemi navlunlarının yüksek olduğunu, aynca savaş koşulları nedeniyle yüksek prim aldıklarını söylüyor. Bu da kumpanyalar açısından kârlı oluyor. İzmir Fuarı için "İşadamları Haftası" düzenlendi Ekonomi Servisi İzmir Enternasyonal Fuar ve Turizm Müdürlüğü 2731 ağustos tarihleri arasında " 1 . İşadamlan Haftası" düzenledi. Bu yıl ilk kez düzenlenen hafta fuara katılan iştirakçilerin ürünlerini ziyaretçi kalabalığından uzak bir şekilde işadamlarına tanıtmayı amaçlıyor. "İşadamlan Haftası"na katılmak isteyenler tanıtma kartı alarak anılan tarihler içinde her gün saat 15.00 ile 17.00 arasında fuarı gezebilecekler. Türkiye Deri Sanayicileri Derneği dergi çıkardı Uluslararası Türk Halı Kongresfnin ilki ekimde yapılacak ANKARA, (a.a.) 714 Ekim 1984 tarihleri arasında İstanbul'da Türk halıcılığı konusunda bilimsel bir kongre düzenlendi. İlk defa düzenlenen uluslararası kongrede, geleneksel Türk halıcılığının menşei ve tarih boyunca gösterdiği gelişmeler tartışılacak. Kongreye çeşitli ülkelerden 200 kadar yabancı bilim adaını ve uzman katılacak. Yüzü aşkın tebliğin sunulacağı kongrede Türk halıcılığının muhtelif dönemlerini yansıtan üç de sergi açılacak. Devlet Bakanı Mesut Yılmaz, 1. Uluslararası Türk Halı Kongresi süresince bir de Türk halıları ihracat fuarı düzenleneceğini ve ekim ayının ikinci haftasının "Türk Halıcılık" haftası olarak ilan edileceğini bildirdi. Yılmaz, hahcılı.&m Türk sanat tarihi içinde çok önemli bir yeri olduğunu ve günümüzde de ihracatımız açısından büyük bir potansiyel teşkil ettiğini, önümüzdeki sene içinde Türk halı vakfı kurulmasını amaçladıklarını söyledi. Devlet Bakanı Yılmaz'ın verdiği bilgiye göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarhğı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün işbirliğiyle düzenlenen kongrenin hazırlık çalışmalarını Prof. Dr. Nejat Diyarbekirli'nin başkanlığmdaki bir bilim adamları grubu yürütüyor. Ticari fuar ise Istanbul Ticaret Odası'nın desteğiyle ihracatçılardan oluşan bir komite tarafından düzenlenecek. İstanbul Kültur ve Sanat Vakfı da organizasyonun koordinatörlüğünü üstlendi. Ekonomi Servisi Türkiye Deri Sanayicileri Derneği temmuz ayından başlayarak periyodik aylık yayın organı "DERİ" dergisi çıkarmaya başladı. Türkiye Deri Sanayicileri Derneği Başkanı Cezmi Öztamir'in sahibi bulunduğu dergi ülkemiz deri sanayinin ekonomik teknolojik sorunları ile dünya deri sanayiinin bilimsel teknolojik gelişim konulanna yer verecek. Özellikle Türkiye deri sanayiinin içinde bulunduğu özkaynak, altyapı sorunlarının tüm ekonomik sosyal boyutlanyla ele alacağı dergi, deri sanayimizin dünyaya açılması, ürünlerinin dış ; pazarlarda tanıtım sorunları, bu konularla ilgili girişim ve hamlelerin tartışılacağı bir platform ' görevini üstlenecek. ,