Katalog

19 TEMMUZ 1984 DIŞ HABERLER CUMHURİYET/3 Polonya 'daki yönetime karşı giztt faattyette bulunmakla suçlanan dört muhalifin dünkü duruşmalan, siyasi tutuklulara tanınacak af konusunda parlamentonun bir karar vermesine kadar ertelendi. Toplumsal Özsavunma Komitesi "KOR" üyesi olduklan belirtilen samklara karşı yoneltilen suçlamanm, Polonya Halk Cumhuriyeti'nin 40. kuruluş yıldönümü dolayısıyla hazırlanan af tasansı kapsamına girip girmeyeceği ise henüz bilinmiyor. 4 "KOR" üyesinin mahkemesi ertelendi Ozetle Demokrat Parti Kuruhayı'nda Jesse Jackson ayakta alkışlandı Siyah rahip, "Inanç, umut ve düşüncelerimiz gerçekleşecektir" dedi. SAN FRANCISCO (AP) Demokrat Parti Kurultayı'nın üçüncü gününde konuşan siyah rahip Jesse Jackson, toplantıya katılan binlerce delege tarafından ayakta alkışlandı. Jackson'un konuşmasını alkışlayan bazı delegelerin göz yaşlannı tutamadıkları göze çarptı. Siyah rahip, duygusal bir tonda yaptığı konuşmada, "tnanç, umu» ve düşlerin gerçekleşeceğini" söyledikten sonra, partinin başkanlık için aday göstereceği kişiyi gururla destekleyeceğini belirtti. "Ben, mükemmel bir hizmetkâr değilim, sadece halkımın hizmetkânyım" diyen Jackson, kendisine oy veren siyahlara da seslenerek, "Hizmet sıramız geldi" dedi. Jackson'un konuşması, siyahbeyaz birçok delege tarafından sık sık alkışlarla kesildi. Siyah rahip, konuşmasını tamamladıktan sonra ise kurultay tarafından ayakta alkışlandı. Başkan Reagan'ın iç ve dış politikasına şiddetle çatan Jackson, Yahudilere de zeytin dalı uzatarak, geçmişte bazı demeçlerinin yanhş anlaşıldığını söyledi. Jackson'un iki hafta kadar önce yaptığı açıklamada, Yahudi toplumu liderlerinin kendisi ile Mondale arasına mesafe koymaya çalıştığı yolundaki sözleri, ABD'li Yahudilerin sert tepkisine yol açmıştı. Jackson, "Bazı kimseleri tedirgin etmişsem, ya da korkularının hortlamasına yol açmışsara, özür dilerim. Yahudiler, Hıristiyanlar ve Miisliımanlar ortak özveride bulunmuş, ortak olarak kan dökmiişlerdir. Tanrının kitabında, Yahudi, Hıristivan ya da Miisliiman a>ınmı >oktur. Tüm insanlar birdir" dedi. Siyah rahip sözlerine şöyle devam etti: "Eger mücadelem sırasında, bazı hizmetlerde bulunabilmişsem, bazı konulara ışık tutabilmişsem ve bazı yaralara merhem sürebilmişsem, o zaman bu kampanya boşa gitmedi demektir." MONDALE, HART'A ÖDÜN VERDİ Öte yandan VValter Mondale, aday adaylanndan Gary Hart'a gözlemcilerce önemli olarak nitelenen bir ödun vererek, "Tum diplomatik yollar deneninceye kadar ABD'nin herhangi bir bunalımda kuv\et kullanmasının yasaklanmasını" kabul etti Senatör Hart, ABD'nin Ortadoğu'daki çatışmalarla Orta Amerika'daki çarpışmalara dolaylı yollardan katıldığını belirterek, kuvvet kullanma yasağı ilkesinin kabul edilmesi için bir suredir baskı yapıyor, ancak Mondale bu konuda açık bir tutuma girmekten kaçınıyordu. Demokrat Parti başkan adayı Turkiye saati ile sabaha karşı seçildi. Oylamadan önce başkan adayının NValter Mondale olacağına kesın gözle bakılıyordu. üçüncü gün POLITIKADA SORUNLAR ERGUN BALCI ABD için yeni bir baş ağrısı mı? Pasifik Okyanusu'ndaki 3,5 milyon nüfuslu Yeni Zelanda'da geçtiğimiz hafta yapılan seçimler, bu ülkeyi bir çırpıda uluslararası politikanın güncel konularından biri haline geti r di. Seçimlerde Başbakan Sir Robert Muldoon'un Muhafazakâr Ulusal Parti iktidarı ağır bir yenilgi alarak, meydanı 41 yaşındaki David Lange'ın Işçı Partisı'ne terketti. Hemen tüm ülkelerde olduğu gibi, Yeni Zelanda'da da seçimlerın sonucunu ekonomik sorunlar saptadı. Yeni Zelanda için yüksek sayılan % 5 oranındaki işsizlik, 6 milyar dolara ulaşan dış borçlar ve 2 milyar dolarlık bütçe açığı, Sir Robert Muldoon Hükümeti'nin seçimleri büyük bir farkla kaybetmesine neden oldu. Muldoon'un ücretleri ve fiyatları dondurma politikası ile enflasyonun % 16'dan % 78'e çekmiş olması, kendisini yenilgıden kurtaramadı. Seçım kampanyası sırasında IMF'nin ülkedeki ekonomik bunalımdan ötürü Muldoon Hükümeti'nin politikasını suçlayan raporunun basına sızdırılması da İşçi Partisi'nin zaferine yardım etti ve 41 yaşındaki David Lange, büyük bir farkla seçimleri kazandı. Yeni Başbakan David Lange'ın ekonomik durumu düzettmede ne deniı başanlı olacağını zaman gösterecek. Ancak, ekonomik politıka konusunda yeni önerıler ortaya atmayan David Lange'ın, köklü değişiklikler yapması ve radikal bir program uygulaması beklenmıyor. Yeni Zelanda'daki seçım sonuçları aslında dış politika açısından büyük önem taşıyor Zira, ekonomi politikasında köklü değişiklikler önermeyen işçi tideri David Lange'ın, dış politikaya ilişkın görüşlerı. bölgede güç dengesini etkıleyebilecek nitelikte. David Lange, kampanya sırasında, iktidara geldiği takdirde, Amerikan nükleer savaş gemilerinin Yeni Zelanda limanlarına gelmelennı yasaklayacağını ve ülkesinin ABD iie olan askeri ilışkilerini yeniden gözden geçireceğini söylemışti. Yeni Zelanda, Avustralya ve ABD, 1951 tarıhınde imzalanan ANZUS Savunma Anlaşması'nın taraflarını oluşturuyorlar. ANZUS, gerçi 33 yıllık eski bir anlaşma. Ama Pasifik, ABD'nin stratejisınde son zamanlarda hızla önemi artan bir bölge. David Lange sözünü tutup, Amerikan nükleer savaş gemilerinin Yeni Zelanda limanlarına gelmesini yasaklar ve ABD ile askeri ilişkilerini yeniden gözden geçirirse, bu davranış, ANZUS'un tüm anlamını yitirmesine yol açabilecek. VVashington, Yeni Zelanda seçimlerini David Lange'ın kazanrnasından duyduğu tedirginliği saklamıyor. Nitekim ABD'nin Pasifik Kuvvetleri Komutam Amiral VVİIIıam Crowe, hafta başında yaptığı açıklamada, Pasifik'te Sovyet askeri gücünün son bir yılda önemli ölçüde arttığını söyledi. Amiral Crowe, Sovyetler Birliği'nin bölgeye yeni savaş gemileri ile Backfire bombardıman uçakları gönderdiğinı de belirtti. ABD Dışışlerı Bakanı George Shultz ise, Avustralya'da yaptığı konuşmada, Sovyetler'in Pasifik'te hava ve deniz güçlerinın hızla arttığını, bu güçlerin "yayılmak için zayıf ve savunmasız bölgeler aradıktenm" ileri sürdü. Gerek Amiral Crowe, gerekse George Shultz'un birbiri ardından yaptıkları açıklamalann, yeni Başbakan David Lange'a uyarı mesa/lan niteliğinde olduklan açık. David Lange'ın bu uyarılardan etkilenıp, etkilenmeyeceğini zaman gösterecek. Etkilenmeyıp, kararında ısrar ederse Pasifik, ABD yönetiminin başını ağrıtacak bölgelerden biri olmaya aday görünüyor. BeyruVta Müslümanların grevi Lübnan'ın Sayda kentinde Şii bir yargıcın tsrail işgal birlikleri tarafından bölgeden zorla çıkanlmasını protesto için dün Beyrut ve ülkenin güneyindeki Müslümanlar greve gittiler. Başkent Beyrut'ta bulunan Şiiyargıç, tsrailli sivil görevlilerin kendisini evinden aldıktan sonra tsrail işgal bölgesi sınınnda serbest bıraktıklannı ve geri dönmemesi konusunda uyardıklarını söykdi. Jesse Jackson 4i Ferrara, Fermrctyu anlatıyor Dış Haberler Servisi Tıme Dergisinin Demokrat Parti Başkan yardımcıhğına aday gösterilen Bayan Geraldine Ferraro ile yaptığı görüşmeyi okurlannuza sunuyoruz. Mondale sizin seçildiğinizi telefonla baber verdiğinde tepkiniz oe oldu? FERRARO Onurlanmıştım, heyecanlıydım ve olayın tarihi anlamı açısından biraz da duygulandım. Yalnızca Gerry Ferraro olmamdan dolayı değil bir kadın olduğum için ve tabii ki çok sevinçliydim. Bir kadın olarak Başkan yardımcısı adaylığı ile sırtınızda faziadan yuk taşıdığınızı hissediyor musunuz? FERRARO Başkan Yardıması adayı olarak görevimi yapmaktan fazla bir yük taşıdığımı düşünmüyorum. Adayhk görevim hissetti|im tek sorumluluk. Walter Mondale kendisi çok guçlü bir aday zaten. Onun seçilme şansına yardım etmem gerekmiyor. Kendisi adayhk görevini kolayca yerine getirebilir. Kampanyalarda ber zaman için boşluklar ve ciddi yanlışlar olabilir. Bir hata >aparak politikayla ilgilenen diğer kadınlan da olumsuz yönde etkilemekten korkuyor musunuz? FERRARO Kafanıan içinden her zaman bazı dıişünceler geçer. Ama ben bunlarla ilgilenmiyorum. Biz kazanacağız, biliyorum. Kongrcnin bağımsız iiyeliğinden secim pusulasının iki numaralı ismi dunımuna geçmek zor olacak mı? FERRARO Herhalde seçilmemin nedenlerinden biri bu ulusun yüz yüze bulunduğu sorunlarla dürüstçe ve gerçek anlamda ilgilenmemdi. Bunda bir değişiklik göreceginizi sanmıyorum. Başkan yardımcısının görevinin ne olduğunu biliyorum. Ve amacım Walter Mondale ile birlikte onun siyasetini yerine getirmek için canla başla çalışmak. Boş ve asılsız laflar etmeyi sevmem, bu yüzden de şimdilik değişik konular hakkında konuşmayacağım. "ikinci" durumda olmakla nasıl mı başa çıkacağım? Bu da ne demek? Yani mutlaka bir numara mı olmalıyım? Bu denli büyilk bir evrende ikinci olmayı seviyorum. Ikincilik de birinci olmak kadar iyi bence. Ashnı sorarsanız ikinci olacağımı da düşünmüyorum: Ük kadın başkan yardımcısı olacağım. Kuşkusuz ki karşı karşıya oldugunuz bir sorun da kadının rolünün erkeğe yardım etraek oiduğu yolundaki eski moda diişiince. Bu erkeğin vardımcısı kadın tipi sizin başkan yardımcılığı adaylığınızı etkiliyor mu? FERRARO Neden etkilesin? VValter Mondale başkan yardımcılığını eskiden kendisi, bu görevdeyken nasıl yapmışsa öyle görüyor. örgü örerek oturacak değilim tabii ki. Ben bir kadın olduğum için görevin içeriğinde hiçbir değişiklik yapılmasını beklemeyin. Güneyli beyaz erkek seçmenler arasında adaylıgınıza karşı tepkiler oldu. Bu sorunla nasıl başa çıkmayı düşiinü>orsunuz? FERRARO Güneye giderek bu gelenekçi erkeklerle konuşmam, tartışmam gerekiyor. Guneyde Birmingham, Houston, Oklahomo ve Kuzey Carolina'ya kadar indim. Bu hafta güneydeki bölgesel parti liderleri onlarla yaptığım konuşmalardan sonra beni aralarına kabul ettiler hemen. En çok İtalyan erkeklerinin sorun cıkaracağını şöyluyorlardı. Oysa şimdi en büyük destekleyicilerim onlar. Uluslan yöneten başka kadınlar da olduğu halde. bir kadın başkan düşüncesi hâlâ pek çok insanı erkekleri oldugu kadar kadınlan da endişelendiriyor. Sizce bunun nedeni nedir? FERRARO Doğal olarak bu konuda birtakım endişeler var. Çünkü daha önce denenmemiş. John F. Kennedy başkan seçilmeden önce Katolikler hakkında da kuşkulanmız vardı. Boşanmış bir erkeğin başkanhkla başa çıkıp çıkamayacağından da kuşkulanıyorduk, ama Ronald Reagan bu kuşkuları dağıttı. Bir şeyi bir kez deneyene kadar o konuda endışelerımiz vardır. Sonradan bunlann ne kadar yersiz olduğunu anlarız. Eger adaylığınız başanlı olursa hemen ulusu yönetme görevine çağnlmanız olasılığı var. Hazır mısınız? FERR.\RO Çok buyuk bir sorumluluk bu aslında. Ama altından kalkabilirim. iyi bir ahlaki geçmişe, gerçekçi değerlendirmeler yapma yeteneğine sahip akılh ve durüst bir insan olduğumu sanıyorum. Ülkeyi yonetebilir miyim? Evet. Başkan yardımcılığı görevi insanı başkanhk görevi için hazırlar. Başkan yardımcısı olarak oynayacağım rol benim de hazırlanmama yardımcı olacak. Secilmeniz ülkede sosyal ve kültürel değişiklikler yaratabilecek nitelikte mi sizce? FERRARO Umarım ülkede bazı şeylerin işleyiş şeklini değiştirir. Birçok kadının da bunu istediğinden eminim. Time" Dergisi Başkan Yardımcısı adayı ile görüştü Mondale: Yeni Zelanda'ya karşı tehditten kaçınalım SAN FRANCISCO, (AP) Demokrat Parti başkan adayı Walter Mondale, Yeni Zelanda'da seçimleri İşçi Partisi'nin kazanması ile ortaya çıkan yeni durumda ABD'nin yeni hükümete karşı tebditlere başvurmadan sorunu barışçı bir yolla çozumlemeye çalışması gerektiğini soyledi. Yeni Zelanda'nın yeni Başbakanı David Lange, Amerikan nükleer savaş gemilerinin Yeni Zelanda limanlarına uğramasını yasaklamak istiyor. David Lange, bu tutumu ile VVashington'da derin kaygı yarattı. Öte yandan David Lange, hukümetin Yeni Zelanda Doları'nı yuzde 20 oranında devalue edeceğini açıkladı. Başbakan Lange, duzenlediği basın toplantısında, hükumetinin ulkenin içinde bulunduğu ekonomik durum karşısında başka seçeneği bulunmadığını belirterek, bir süre önce durdurulan dövizle yapılan işlemlerin, Yeni Zelanda Dolan'nın yeni değeri üzerinden yeniden başlayacağını kaydetti. Makedonya sorunu Yugoslavya ve Bulgaristan 'm Makedonya sorununu birbirlerinin içişlerine kanşmadan karşıukh anlayış çabası içinde, görüşmeler yoluyla çözmek için çalışmalara başlama kararı aldıklan bildirildi. Kaılın kozmonot Sovyetler Birliği, önceki gece, içinde biri bayan olmak üzere 3 kozmonotun bulunduğu "Soyuz Tt12'' uzay aracını uzaya fırlattı. Uzay aracı, yörungedeki "Salyut7" uzay istasyonuyla kenetlenecek. (THA) SovyetlerHn 9 tonluk "diplomatik bagajı" > Alman\a' ya geçti içinde ne oîduğubilinmeyen ve tsviçre 'de bir hafta süreyle alıkonan Sovyetler'in diplomatik yüklu kamyonu dün sabah sının aşarak Federal Almanya 'ya geçti. 9 tonluk Mersece kamyon bir hafta süreyle Cenevre'dekiSovyet Büyükelçiliği bahçesinde hviçreli yetkililerce alıkonulmuştu. Sovyet yetkilileri, kamyonun içindekilerin "diplomatik bagaj" kabul edilerek aracın sının geçmesine izin verilmesini istemişler, ancak tsviçre gümrük yetkilileri buna karşı çıkmışlar GERALDINE FERRARO "Artık kadtnlar, 'ben diyorlar". deyapabilirinı' BAŞBAKANLIK HAZÎNE VE DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞFNDAN BlLDİRÎLMÎŞTÎR Hazinece 6 ay vadeli, 30 milyar TL. itibari değerde Hazine bonoları ihraç olunmuştur. 6 ay vadeli bonoların satış dönemi içindeki satış fiyatları ve kupürleri aşağıdadır. Kupür değeri Satış fiyatı 500.000 TL. Hazine bonosu 395.260 TL. 1.000.000 TL. Hazine bonosu 790.510 TL. 2.000.000 TL. Hazine bonosu 1.581.020 TL. 5.000.000 TL. Hazine bonosu 3.952.560 TL. 10.000.000 TL. Hazine bonosu 7.874.010 TL. 50.000.000 TL. Hazine bonosu 39.370.070 TL. 100.000.000 TL. Hazine bonosu 78.740.150 TL. Bonolar 18 Temmuz 198424 Temmuz 1984 tarihleri arası satışta tutulacaktır. Bonolar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve T.C. Ziraat Bankası şubelerinde satılacaktır. Kamuoyuna duyurulur. (Basın:A8935) "Demir Lady" pas tutuyor Margaret Thatcher Hükümeti 5 yıllık iktidarının en sarsıntılı günlerini yaşıyor. Liman isçilerinin grevi nedeniyle Fransa'nın Calais ve Ingiltere'nin Dover limanlarında kamyonlar uzun kuyruklar oluşturdu. Dış Haberler Servisi İngiltere'de liman isçilerinin grevi dokuzuncu günune girerken hem liman grevinde hem de 18 haftalık kömür işçileri grevinde anlaşmazlıklar surüyor. Fransa'nın Calais. limanında 1000'den fazla kamyonun karşı kıyıya geçebilmek için kuyruklar oluşturduğu bildiriliyor. Ingiltere'nin Dover limanında da kamyonların kuyruklarda beklediği belirtıliyor. BBC televizyonu Calais limanında bekleyen kamyonlardaki malların çuruduğunu bildirdi. İngiltere'nin bazı küçuk limanlan hariç hemen hemen tüm önemli limanlan gre\ dolayısıyla felç olmuş durumda. Liman İşçileri Sendıkası'nın temsilcisi John Lonndy, sendika ile işveren arasında arabuluculuk yapan yetkililerle gorüştukten sonra yaptığı açıklamada, "Geçtiğimiz hafta hangi noktadaysak bugün de oradayız" dedi. Liman işçileri ile işverenler arasındaki anlaşmazlık, Birmingham limanında işverenin demir çelik fabrikasına gelen demir filizinın gemilerden boşaltması için sendikaya kayıtlı olmayan işçi kullanılması ile başladı. işçiler bunun 1947 tarıhli işçiiş\eren anlaşmasına aykırı olduğunu belirterek işveren sendıkasına başvurmuştu. işçi sendikası, işveren ^endıkasından bu tur uygulamalara gidilmeveceğı >olunda leminat ıstemış, ancak bunu başaramamıştı. Demir çelık sanaviı bir sure önce millileşurilmıştı. lngıliz ekonomisı uzerindekı etkisi gıderek hissedüen liman işçileri grevi ile kömür işçileri grevi Thatcher Hükumetine, 5 yıllık iktıdannın en "sarsıntılı" anlarını yaşatıyor. Pazartesi gunü Yüksek Mahkeme'nin Cheltenham haberalma merkezinde sendikal faaliyetin işçilerle göruşulmeden yasaklanmasını "ada SONU GELMEYEN GREV 18 haftahk kömür işçileri grevi sık sık çatışmolara yol açıyor. Yukanda polis hattına doğru ilerleyen işçiler görüluyor. /ran, İyiniyet HeyetVnin Irakh tepki göstermesini istedi Dış Haberler Servisi Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde toplanan İslam Konferansı İyiniyet Heyeti'nin başkanhğına öambiya Devlet Başkanı Dayda Kairaba Javara seçilirken, İran, heyetin Irak yönetimine "uvgun bir tepki" göstermesini istedi. İslam Konferansı İyiniyet Heyeti'nin çalışmalarına resmen başlamasından hemen once yayınlanan bildiride, heyetin şimdiye kadar, Irak'a karşı tavır almadığı ve Saddam Hiiseyin yonetiminin bölgede tehlike yarattığı savunularak, bu tehli'kenin giderilmesine yönelmeyen her eylem, İran tarafından başlangıcında reddedilecektir denildi. Öte yandan, heyetin başkanlığına seçilen Davda Kairaba Javara, önümüzdeki birkaç hafta içinde İran, Irak ve bunlarla bağlantısı olan ulkelerle temas kurulması için girişimde bulunulacağını açıkladı. llk aşamada çatışmanın durdurulmasını ıstediklerini kaydeden Jarara, artık içine super güçleri katma aşamasına gelen savaşı hiçbir tarafın kazanamayacağını belirtti. lele" aykırı bulması Thatcher hükümeti için bir yenilgi olarak değerlendirildi. Thatcher kararın açıklanmasından sonra Lordlar Kamarası'nda yaptığı konuşmada avukatlannın temyize başvuracaklarmı söyledi. Temyiz mahkemesinin Yüksek Mahkeme kararlannı bozma yetkisi var. Thatcher Hükümetinin karşılaştığı onemlı sorunlar arasında geçtiğimiz hafta sterlinin buyuk oranda değer kaybetmesi ve hisse senedi fiyatlanndaki tehlikeli düşüş var. Avusturycfda teröre karşı mücadele hızlanıyor VIYANA (a.a.) ABD \e SSCB arasında, eylul ayında Viyana'da yapılması beklenen uzayın silahsızlandınlması görüşmeleri oncesınde, Avusturya Hükümeti teröre karşı mucadeleyi hızlandırmayı kararlaştırdı. Bir Avusturyalı yetkili, hükumetin diplomatik temsilciliklerden gü\enlık tedbirlerini gözden geçirmelerini ve yetkililerle temas kurarak yeni koruma önlemi almalarını istediğini bildirdi. VVashington veya Moskova'dan, goruşmelerin Viyana'da yapılmasıvla ilgili resmi bir istek gelmemesine rağmen, Avusnırya Hukumetinin uluslararası terorizmi başarısızlığa uğratmakta kararh olduğu belirtiliyor. Bu ay başında, Viyana'daki büyük bir otelde eylemde bulunmayı planladıkları anlaşılan dokuz Pakistanlı teröristin tutuklanmasının, Avusturya'nın kaygılarını haklı çıkardığı ifade ediliyor. Halen başkentte, büyükelçiliklerin ve teröristlerin hedefi olabilecek binalann önunde toplam 400 polis görev yapıyor. KKTC Dışişleri Bakanu, de Cuellarla görüşecek LEFKOŞE, (a.a.) KKTC Dışişleri ve Savunma Bakanı Necati Miınir Ertekun'ün BM Genel Sekreteri Perez de Cuellar'la göruşmek uzere 4 ağustosta Viyana'ya gideceğı açıklandı Ertekun, Birleşmış Mılletler Genel Sekreteri'nın kıbrıs Özel Temsilcisi James Holger'le dün sabah Lefkoşe'de gorüştu. Ertekun goruşmeden sonra verdiği demeçte, Genel Sekreter Perez de Cuellar'ın iyi niyet görevi çerçevesiııde yapmayı düşünduğu girişimler konusunda göruş ahşverişınde bulunduklannı bildirdi BM Barış Gucu Sözcusü Stee\e VVhitehouse, Lefkoşe'de dün sabah gazetecilere, Genel Sekreter de Cuellar'ın Kıbns Türk ve Rum toplumları temsilcileriyle 6 ve 7 ağustos gunleri Viyana'da göruşeceğini bildirdi.