Katalog

CUMHURİYET/2 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Besbellı kı, bu partının ıktıdara ille Sunalp Paşa'ya verin oyunugelmesı sonunda çok daha genış zu diye konuşunca uyandım. parasal çıkarlar sağlamayı duşu Evren Paşa boyle bır şey nen partılıler var soylemedı Soylemedi, ama bir Sunalp Demek kı, ulkemızde kışıler Paşa'nın adını sojJemedigi kalarasında fırsat eşıtlığı olmadığı 6 Kasım seçımlennden sonra, dı. Hem Cumhurbaşkanı bir asgıbı, kuçukiu buvuklu sıyasal 12 Eylul'un getırdığı huzur orta ker. Madem ki, demokrasiye gepartıler arasında da fırsat eşıtlımının en buyuk temınatı, uyguğı \oktu ve bu eşıtlığı bozan et <,iM>ruz. basbakanın bır sı>ıl ollanacak doğru ekonomı ması daha İM degıl mı? ken, parasal eşıtsı/'ıktı Ben polıtıkalarıdır bunları duşunurken vapurun ısBaşka hıçbır çıkar yol yoktur Ben sustum Bırkaç dakıka keleye yaslanmasıyla sarsıldım Sadece poltsıye tedbırlerle suren sessızlığı şofor bozdu BelKadıkoy'e gelmıştık Ruzgârh ve anarşı ve terorun ortadan kalkakı de benı gucendırdığını sanayağmurlu bır hava vardı dışarda cağını sanmak, bataklığı kurutrak sovle konuştu Şemsıyem yanımda olmadığı ıçın mak yerıne, sıvrısıneğtn gozune Aklınıza bir şe> gelmesin ılk rastladığım taksıve atlayıp, ılaç sıkmaya benzer bey amca. Ben Evren Paşa'ya vanına oturduğum şoföre adreHuzuru. ıç barışı. kardeşliğl canımı verinm. Ararşiyı ortadan sımı soyledım Az once okudukorumanm yolu refahtan, bolkaldırdı. Ortalık karışıkken geğum ve uzennde duşunceye dalluktan geçer. celeri çalışamaz olmuştuk. Iki dığım ılanın bendekı etkısı hâlâ Aziz vatandasım, arkadaşımı sovdular, birini de suruyordu Bındığım otomobıle Ikııdara talıbız Iktıdara, hayaraladılar. Çok şukur butun henuz taksımetre takılmamış zırlıklı heyetız bunlar onun sayesinde ortadan Bunu sorduğumda, şoförun derOyunuzu bıze verır, emanetı kalktı. Cumhurbaşkanı olması dıne dokunduğumu anladım bıze teslım edersemz, hurnvet için oyumu seve seve verdim. Taksımetrenın pahallılığından, ıçınde, mulkıveı ıçtnde, huzur Ama benım bir tabiatım vardır: taktırmak ıçın en az bır gunluk ıçınde refah dolu gunlere doğru "İlle şunu yapacaksın, >o>le karşılığı "ekrnek parası" kayyol alma\a başlanz edeceksin" demeye hıç gelemem. bından uzun uzun dert yandı ve Onun için Ozai'a oy vermeji duŞunu çok tyı bılınız kı, bu "Mesafe malum, taksımetre olşunuyordum. Belki de yine dememleketın çozulmevecek hıçbır sa da şunu vazar Bız de o kagiştiririm, belli olmaz. meselesı yoktur Yeter kı, memdar alıvoruz bev amca" dedı lyı leket, bılgılı, uzak goruşlu \e ıs kalplı bır adama benzıvordu * • • bıtırecek bır ıdareve kavuşsun.. Bırden kendısıne donup, 6 KaEve gelmıştık Ogundenson sım'da hangı partıye oy vermeSavgı ve seygtlerımle, rakı televızvon konuşrnalannı vı d u ş u n u y o r s u n u z 9 dıye TLRGLT OZAL dınlerken hep şoforun dedıklerı Anavatan Partısı sordum aklıma gelıyordu MDP propaGenel Başkanı" gandacıları, DYP'nın veto edıl"Valla be> amca, once Sunalp •k • • mesı> le ona gıdecek olan oyların Paşa'ya verecektim, ama fikrı onemlı bır bolumunun de kendıYazılarımın ıçınde bır belge mi degişlirdim; Turgut Ozal'ın olsun dıye vırgulunu bıle değışlerıne geleceğını hesaplıyorlardı partısine \erme>ı duşunuyorum" tırmeden yukarıya aktardığım Bence bu da buyuk bır "hesap detiı Konıısnuvı surdurduk bu propaganda yazısını okudukhatası" ıdı. Ellı mılyonluk koca tan sonra, kendı kendıme duşunbır mılletı kapalı bır kışla dısıp Pekıy, Halkçı Partı'ye ne lını altında yonetme olanağı bumeye basladım Bu yazıda "Ataturk devrim ve ilkelerini korudıvorsun 7 lunmadığını daha once bırkaç mak"lan hıç soz edılmemıştır V alla onların hepsini dene kez yazarak bu noktaya dıkkatı Bır de şunu duşundum Obur dik. bir de bunu deneyelim, i>i çekmıştım Polıtıkada oylama partıler ancak kuçuk boyutlu şevler soyluyor; belki milletın sonuçlarını onceden kestırme propaganda ılanları verebılırken olanağı yoktur Bır vakıtler bır hayrına olur. ANAP'ın butun gazetelerde ya MDP de hıç denenmemış valı Taksım alanını dolduran yımlanan çarşaf çarşaf ılanları gorkemlı kalabalığı, o donemın yenı bır partı'' acaba kaça mal oluyordu, değırıktıdar sahıbıne gosterıp "işte İs Sojledim ya, once onu dumenın suvu nereden gelıyordu 9 lanbul, Paşam" dedığı halde, şunuyordum, ama Evren Pa^a, Paşa'nın Istanbul'dakı seçımlerı kaybetmesını hıç unutamıyordum Anarşıden yılan Turk halkı, sayın Orgeneral Kenan Evren'ın ulke gezılerınde kent ve kasaba alanlarını doldurup kendısını dınlemış, alkışlamış ve yapılan Anayasa ve Cumhurbaşkanlığı ovlamasında da, hem Anayasa'yı onaylamış hem de Kenan Evren'ı Cumhurbaşkanı seçmıştı Ama bu, Turk halkının "her şeye eyvallah" dıyeceğı an lamıtıa gelmezdı Batı ulkelerınde de boyle durumların olumsuz orneklerı gorulmuştu Bırıncı Dunya Savaşı'ndan sonra, o sa\aşı Fransa'nın Kazanmasında en buyuk etkenlerden bırı olan Fransızlann "Kaplan" dıye andıkları Clemenceau, yapılan ılk seçımlen kaybetmıştı Aynı şey, Ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra o savaşın kahramanı "Churchill'ın basına gelmıştı. 1930 vıhnda eğer Serbest Fırka kendı kendısını kapatmamış olsavdı ve orgutlenmesını tamamladıktan sonra tek derecelı bır genel seçıme gıdılseydı, yurdu duşmanlardan kurtarmış olan buyuk Ataturk'un Fırkası, yani CHP, seçımlerı belki kaybedebıIırdı Futbolcular arasında "Top yuvarlaktır, hangi takımın kazanacağı kesin olarak belli olmaz" dıye bır soz olduğu gıbı, polıtıkada da "Oylar kaypaktır, hangi partinın kazanacağı onceden belli olmaz" dıye bır gerçek vardır Bu gerçeğı hesaba katmayanlar, buyuk bır "hesap hatasT'na duşebılırler tşte 6 Kasım seçımlerı sonunda ıktıdara gelmesı beklenen MDP'nın, ıktıdara gelmek şoyle dursun, uçuncu partı durumuna duşmesı, hele yerel seçımlerde busbutun erımeye doğru gıttığının ortaya çıkması, oylardakı kaypaklığın tıpık bır orneğını oluşturmuştur Top Yuvarlak, ©y Kaypaktır HIFZI VELDET VELİDEDEOĞLU 6 Kasım 1983 seçımlen yaklaşıyordu SODEP ve DVP ust makamca veto edılmıij, seçımle re kanlma vızesı almış olan ANAP, HP ve MDP ıse seçım propagandalanna gınşmışlerdı TV'de partı lıderlerı arasında açıkoturumlar duzenlenmeye, kuçukiu buyuklu butun basında renk renk, bov bov propaganda ılanlançıkmayabaşlamıştı Bakkal, berber, manav, taksı şoföru gıbı kışıler arasında edındığım ızlemmlere göre, halkın buyuk bır bölutnu kendı aralanndakı seçım söyleşılennde, başta belırttığım partı adlanndan veya sımgelerınden değıl, lıderlenn soyadlarını kulJanarak kısaca "Sunalp", " C a l p " ve "Özal"dan soz edıyorlar, kımısı de hderlerı yalnız ozadlarıyle anıyorlardı Bunlardan bırıne hangı partının kazanacağı konusundakı duşuncesını sorduğumda: "Ya o Turgut, ya bu Turgut" yanıtını almıştım Dedığı çıktı; seçımı onun "bu Turgut" dıye nıteledığı sayın Turgut Özal'ın partısı kazandı Yerel yonetım seçımlerını de aynı partı kazanarak, tabanını lyıce pekıştırdı. Çunku ANAP, halkın en çok gereksmım duyduğu ıkı şey vaat edıyordu lç banş ve refah Butun propaganda bu ıkı odak yoresınde yoğunlaştırılmıştı Bu yöndekı propagandanın bır orneğını vermek ıstıyorum Ama daha once, hemen herkesçe bılınen bır gerçeğı, yanı ANAP'ın bu başarısında eskı DP ve özellıkle kapatılan ıkı partının tabanından genış ölçude oy toplaması olayını yenıden anımsatmak gerekır ANAP'a " d ö n tabanlı" denmesının nedenı budur Şımdı gelelım propaganda yontemıne 30 Ekım 1983 tarıhli Cumhurıyet Gazetesı'nın koca bır sayfasını kaplayan ve Sa yın Turgut Ozal'ın guleç yuzlu bır resmını ıçeren "6 KASIM ve SİZ." başlıklı seçım reklamını, Kopru'den Kadıkoy'e gıden vapurda okudum, harfı harfıne şovle'dı "Nıhayet yol çatımn, yol aynmının önune geldık 6 gun sonra, 6 Kasım'da memleket ıdaresım kımiere teslım edeceğınıze karar vereceksınız Hem de 5 yıl ıçın... Bu mesulıyetlı \azıfemzın arıfesınde, goruşlerımızı sıze ıletmeyı btz de vazıfe hıldık. Aziz vatandujun, 33 yıllık demokrasımız ne çekmışse sıyası kavgadan çekmıştır Yapıalığa değıl, kavgacılığa prım verılmıştır. Bundan boyle, Turkıye, "hele bır ıktıdara gelelım, ondan sonrası Allah kerım" anlayışıyla ıdare edılemez O gunlere bır daha donemeyız Ne yenı demokrasımız, ne ekonomımız aynı kamburu sır tında bır daha taşıyamaz Anavatan Partısı memleket ıdaresme tutarlı ve özellıkle ılerı goruşlu bır "ıktısadı zıhnıyet" getırmek ıçın kurulmuştur Bizim şahıslarla kavgamtz yoktur. Sıyaset sahnesındekı varlık sebebımız, doğru ekono mık polıtıkaları oluşturmak ve bunları uygutamaktır Kavgamız... Gtçun darlığıyladır. Issizlikledır... Konut, su, elektrik, taban fiyatlar, yasakçı burokrasıyledir, kavgamız. PENCERE 17 HAZÎRAN 1984 Okunacak Kitap? NoDel odulu kazanmıs Avrupalı bır Yahudı yazann 550 sayfalık romanını okumaya baslamıstım Kıtabı Almancadan cevıren hem yeteneğme hem beğenısıne guvendığım bır kışıydı Adını yazmak ıstemedığım romanı Batıda cesıtlı edebıyat cevrelerı goklere cıkarmıslardı Neler soylememıslerdı kı Meğer elımdekı kıtap Dostoyevskı'nın Karamazof Kardesler't ya da James Joyce un Ulysses ı ayarındaymıs Boyle bır guzellığı elıme gecırdığım ıcın kıvanc duyarak okumanın tadını cıkarmak ıstıyordum Baslangıcta bu tadı duyar gıbı oldum Yazann gucu, yasamın karmasık ılıskılerını kavrayacak derınlığe erısıyordu romanın kahramanı da cağımız.n ılgınc bır kısılığını yansıtabılırdı Ama o ne 9 Çok gecmeden roman kahramanınm soluk alıp vermekte gucluk cektığını gordum adam, bırbınyle bağıntısız olaylar zıncınnde ve kısılığıyle bağdasması zor devınımlerın tutarsızlığında yapaylasmıs, kıtap edebıyattan soyutlanmıstı Belki bu yapaylığın nedenlerı ılerdekı sayfalarda acıklanabılır umuduyla okumayı surdurdum Hayır Unlu yazar yaratmak ıstedığı ozel kurgunun mantığı dısma dusmustu Duşundum Ya ben bu romanın değerını anlayabılecek duzeyde değıldım, ya da şısırılmıs bır sohret' karsısındaydım Kımbılır belki de Turkıye'de kokune kadar yasadığımız son otuz yıl bızım deger yargılarımızı değısık bıcımde yoğurmustu Ancak roman kurgusu kapsamında kahramanın gerceklığını yaratmak ıcın hangı kuralların gecerlı olduğunu az cok bıldığımden kendımden cok kıtabın yazarını suclamak eğılımım ağır bastı Bu yazar, ıster Nobel alsın ıster Orta Avrupa nın seckın sanat cevrelerınde yuceltılsın bana bır sey soylemıyordu Edılgınlığımı kıtabı okudukca bır yana bıraktım yazara karsı tepkılerım saldırganlığa donustu Aftım kıtabı elımden * Okurlarımdan mektuplar alıyorum Soruyorlar Hangı kıtapları okuyalım'? Tek tek de olsa, soruya yanıt vermek zordur Bır kez okurun kımlığı bılgı, kultur, bılınc duzeyı onemlıdır Kımı okura ufuklar acacaK bır kıtap, ufukları genıslemıs bır okur ıcın değer tasımaz Kısının ne amaçla okuduğunu da ayrıca bılmek gerekıyor Cağımızın dusun yasamını ızleyıp, kavramak ve cevresınde olan bıtenlerın anlamlarmı algılamak ıcın cırpınan buna karşın yeterlı oğretım gormemıs okurlanmıza nasıl bır okuma yontemı onermelı' • Cumhurıyet Kıtap Kulubu' okurların hızmetıne gırdıkten sonra bu sorular daha da onem kazandı Bırkaç gun once Kultur ve Sanat Bolumunden arkadasımız Şenay Kalkan bana bır soru yonelttı Yaz donemınde okuriara hangı kıtapları okumalarını onerırsınız9 Duşundum yutkundum bırkaç kıtap adı soyledım, sonra bu yazıyı yazdım Bır okurun okuyacağı kıtabı secebılmesı ıcın kendı kendısını bılmesı tanıması bılınclenmesı gerekıyor, kendı kendısını bılmesı tanıması bılınclenmesı ıcın de kıtap okuması gerekıyor Bırbırını butunleyen bu ıkı ıslemı bağdaştıracak bır yaklasım yararlıdır Kımı zaman ınsanın elınden attığı bır kıtap bıle kısıye çok sey oğretır, duşunmesıne elestırıcı gucunu zorlamasına yol acar EVET/HAYIR OKTAY AKBAL OKURLARDAN Otobiis seferleri arttırılamaz mı? Istanbul'un Kadıköy yakasmda Fenervolu semtınde oturan \e Karşı Yaka'da çalışan bır memurum Akşam saatlennde Kadıko\ çarşısında alışyerış etttkten sonra e\ıme Çarşı durağında bekleyerek Bağdat Caddesı'nden geçen 1ETT otobuslen ıle donerım Otobusler çoğunlukla bır oncekı duraktan çok fazta \olcu aldıkları ıçın Çarşı durağında durmadan geçerler Bağdat Caddesı'nden geçen lum arabalar çok dolu olmalarına karşın "8" ve "8A", "Gozcubaba" ve "Valı Evlerı" gıbı semtlere gıden oldukça fazla sayıda araba olduğunu gozlemtedım Bağdat Caddesı ve Zıverbe\ vonune gıden arabalar kapasıtelennden fazla yolcu laşıınalanna karşı "8" ve "8A" numaralı otobusler oldukça az savıda \olcu\la sefer \apmaktalar IETT ılgıltlerı, acaba bu \one gıden arabalardan bır kaçını Bağdat Caddesı va da Zıverbey guzergâhında kullanamaz mı7 AYŞEGL ML'S /FENERYOLU Kuşlardan Ders Alsak mı? Oünyayı keşfe çıktı küçuk kuş. Dunyası, balkondakı tahta kutu, ıçınde doğup buyuduğu tabak, parmaklığın kenan Bır de baktım, kcx;aman olmuş Nerdeyse, annesı gıbı Geçen akşam yağmur yağdı, şımşekler çaktı, gok gurledı Sabah sıkışmış buldum onu parmaklıkla kutunun bıtıştığı koşeye Saklanmış, korkmuş, sınmış Kafasını sokmuş araya. öyle kalmış Oldü sandım Dokunsam m ı ' Oğleye doğru gıdıp baktım, yerıne donmuş, kuçuk tabağına, doğum yerıne Ama sığmıyor artık, taşıyor, bır ara, kutuya geçtı, bır ıkı adım attı Perdenın kenarından gözluyorum Sağa sola bakıyor İşte onun dunyası, küçuk balkondakı kutu, tabak, parmaklık Az sonra balko na geçecek, derken parmaklığa fırlayacak, gökyuzunu seyredecek, otekı kuşları Oaha daha sonra da dunyaya açılacak, bır ıkı kanat çırpışı, tamam Cezaevındekı subyanlar koğuşunu anımsadım bırden Bu dunyanın kucuk yaratıkları, kuş yavrusu, ınsan yavrusu Hepsı dunyaya açılmak ıçın çırpınıyorlar, keşfe çıkmak, başka yerler, yaratıklar, dunyalar tanımak, kısacası yaşamaM Ne yapmışlar bu yavrular"? Hırsızlık mı, karaborsacılık m ı ' Savcının onunde elpence duruslarmı gordum Suclarını acıkca soyluyor(Arkası 11. Sayfada) Kasabaınız olan Denızlı'nm Çal ılçesının Kuılubev kasaba%ında kah\elerın onune sandahe kovup oıurmak vasaktır Bu neden bo\ledır bılemnoruz Yazın bu sıcak a\lannda kah\e ıçınde bızlerı bunaltmak ze\k mı savılıvor'' Bız \etkılılerımızden bu vasağın kaldırıhnasmı rıca ednoruz DEKIZL1 ÇAL KL TLLBEY KASAB4SI S4KL\LFRİ Yasak kalkamaz mı? henuz kurtulamadı Taksıler bu sokağa guçlukle gırıvor Gırdıklerı zaman va on tarafıan \a da arka taraftan vere surtuyor Bu sokağa yakın sokaklarda bazı asfalllamalar yapıldı Yarıın vamalak da olsa Ancak Çınılı Kulhan Sokağı'na asfalt dokmek de mutnkun değıl Çunku yol ıntşlı çıkışlı Bu ınış çıkışlarda bır metreye \aran mesafeler bulunuvor Yetkılılerden bu volun kış gelmeden vaptırılmasınt ıstnoruz. LSKL'DAR MVRAT REİS MAHALLESI ÇlMLI hULHA\ SOKAĞ1 S4K1\LERİ Seçim vaatleri unutııldu "Orııç" tııtma Bızler, Erzıncan Eğttım Yuksekokulu öğrencılerı olarak ha/en açık olan okutda Yerel Seçtmler'den once yollan vaptıracaklarını vaat eden adavlar bugun bu \aatlerını unuımuş gorulu\or Uskudar Murat Rets Mahallesı Çınılı Kulhan Sokağı seçımlerm uzerınden aJar geçme<iine karşın arazı zorunumunden okumaktavız Ukullarm kapanmasına bır aylık bır zaman kaldı Ramazan a\ının başlaması bızler ıçın havlı sorun halıne geldı Ilk gunden ben "oruç" tutmuyoruz dne bızler tehdıt edılıvor ve hatıa saldırna uğruvoruz Bu olaylar uzertne, gu\enlığtmızın sağlanması ıçın okul ıdaresme baş\urduk Fakat sonuç ıtıbarıyla bır değışıklık olmadı Ataturk'un laıklık ılkesıne gore, dın a\rımı vapılamaz tbadet hurdur Şımdı yetkılı makamlara seslennoruz T C Anavasası'nda bovle bır madde (zorunlu dın) olmadığına gore bu konuda bızlerı aydınlaımalarını ıstnoruz ERZfHCA,\ EĞİTİM Y.O. BİR GRL'P OĞRE\CISİ TORK DENİZ KUVVETlERiNi GöCLENDIRME \AKFI YARARINA Anglof n ontinental FOR ENGUSHIN BNGLANO , THE ANGLO CONTINENTAL SCHOOLS Dunyanın bır numaralı Bağımsız İngiliz Dili Okulları Birliği LONDRA ve BOURNEMOUTH OKULLARINDA Onbeş yaşından buyukler ıçın; yıl boyunca her ıkı haftada bır baslayan ısteğe bağlı olarak 250 hafta surelı haftada 20 25 veya 30 saatlık YOGUN INTENSIVE COURSES Ingılız dılını kısa surede oğrenmek durumunda olan ış adamları ve meslek sahıpleri ıcın tek kısılık veya fırma grubu olarak kendı konularında (bır ay onceden haber vermek kosuluyla) 4 haftaiık OZEL SPECIALIZED COURSES Kısıtlı zamanları olanlar ıcın bır ogrencıyebır ıla uc ogretmenm tahsıs edıldığı 2 5 hafta haftada 3040 saatlık OZEL DERSLER INDIVIDUAL PROGRAMMES Amerıkan ur,ıversıte>3rı Ingılızce yeterlıllık sınavlan (TOEFL) ıle Cambndge ve Oxford Unıversıtelerıne fıazırlama kursları IZMIR DENİZCILIK FUARI İZMİR KÜLTÜRPARK SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SERGİ SALONÜ SAAT 16.0023.00 ARASIGEZİLEBİLİR 1516 HAZİRAN 1984 SAATIO'DA DENİZCİLİK PANELİ ULUSLARARASI FUARCIUK ve MDDA GOSTERILERI A.Şt PROFICIENCY COURSES Yetıskınler ıcın, dıl oğrenımım spor ve tatılle bır arada sunan 26 hafta haftada 15 saathk VACATION PROGRAMMES 812, 1315 1518 yas grupları ıcın haftada 20 saatlık ders programı ıle, 26haftalık 1524 Haziran 1984 FUARGİRİŞİ ÜCRETSİZDİR HOLIDAY COURSES Anglo Continental Okullar Birliği'ne bağlı İngiliz aileler yanında, tam pansiyon konaklama Londra'nın Heathrow Havalimanından karşılama Bilgi ve kayıt için lutfen: ACEG Turkıye Danısma Burosu, Abıdeı Hurrıyet Caddesı, 183/5, Şışlı /Istanbul, adresıne veya 1485586, 1469331 numaralı telefonlardan Bn. Nurdan Eser e basvurunuz Izmır Ankara Bursa AdanaMersın TrabzonSamsun ıllerınde temsılcılıkler venlecektır llgılenenlerın Turkıye Danısma Burosuna muracaatı rıca olunur THE ANGLOCONTINENTAL SCHOOLS, Brıtısh Councıl Assoc.atıon of Recognızed Englısh Language Schools (ARELS) ve Federatıon of Englısh Language Course Organızatıons (FELCO) tarafından tanınmıstır