Katalog

25 MA YIS 1984 HABERLER CUMHURİYET/7 Ozetle Hukııkçular Birliği Genel Kurulu Türk Hukukçular Birliği 5. Genel Kurulu toplannsı yapıldı. Birlik Başkanı Bilgin Yazıcıoğlu yaptığı konuşmada cezada amacın suçlunun islâh edilmesi olduğunu belirterek, yaşam şartlan ve kapasite olarak cezaevlerinin yetersiz olduğunu, organizasyon gerektiğini soyledi ve "Hukukumuzu guçlendirmezsek hukuk devletı olamayız" dedi. (a.a.) LİSELERDE ŞENLİKLER BIRBIR1NI IZUYOR Istanbul Erkek Lisesi 100. yılını törenle kutladı Istanbul Haber Servisi Eskı adıyla Istanbul Erkek Lısesı, yenı adıyla tstanbul Lısesı'nın bır hafta önce başlayan 100 Kuruluş Yıldönumu dun yapılan torenler ıle sona erdı Eskı ve yenı mezunlann bır araya geldığt torenlerde, eskıler bırbırlen ıle hasret gıderdıler. Yenı mezunlar ise, hem muzun olmanın sevıncını, hem de okuldan ayrılmanın uzüntusunu bır arada yaşadılar Törenlere katüanlar lısenın geleneksel pılavından yedıler zun \e mensuplan, mezuniyet tanhlen ve meslek gruplarına göre sıralanarak bando eşlığınde geçıt gorenı yaptılar 58 yıl once IEL'den mezun olan zıraat yuksek mühendKi Esat Cemil oğîu (80) "En yaşlı mezun" sıfatıyla onde » jr'du Istanbul Erkek Lısesı mezunu profesörler de geçıt torenıne "Profesorler Grubu" adı altında katıldı Çeşıtlı sanatçılann da ver aldığı torende ayrıca "50. Yıl Beratı*' ve "100. Yıl'da Başanlı Ogrenciler" odul törenlerı vapıldı T o rene Almanya'dan ,e yurdun çeşıtlı yerlerınden gelen çok sayıda okul mezunu ve eskı öğretmenler de katıldı Törenler çeşıtlı muzık, tıyatro ve eğlence programlarından sonra yapılan basketbol final maçları ıle sona erdı m Muhalefet: Memura yüzde 5Tik zam gülünç PARTİLERİN YETKİLİLERİNDEN SODEP: Geçim daha da zorlaşacak HP: Hukumet yetkisini iyi niyetle kullanmıyor DYP: Refah için bu politika degişmeli İWDP: Memurlar umitsızlığe itıliyor HP: Memurlar sıkıntıdan kurtulamayacak ANKARA (THA) TBMM'den yasa hukmunde kararname çıkarma yetkısı alan hukumetın memur maaş ve ucretlerınde bugune kadar bır duzenleme yapmamasını eleştıren muhalefet partılerının sözculerı, "hukumetin aldığı yetkiyı kendi yandaşlarına makam saglamak ıçın kullandıgı ortaja çıkmıştır" dedıler Halkçı Partı Genel Başkan Yardımcısı Engin Aydın yaptığı açıklamada şunları söyledı "Hukumetin memurlarla ilgili duzenlemeler v^apmak için Meclis'ten aldığı yetkınin iyi niyelle kullanılmadıgı ortadadır. Alınan yetkıjle memurların yaşam koşullannı duzeltmek \enne, kendilerine yalkın gordukleri bazı kışileri ust yonetıci olarak gorevlendırdıklen ortadadır. Dılegimiz, Sayın Ozal'ın bu hatalı yolundan donmesidir." Memurlara yapılacağı soylenen yuzde 5 oranındakı zammın gulunç olduğunu ve memurlan umitsızlığe duşureceğını kaydeden MDP Genel Sekreterı Ulku Soylemezoglu, "Alınan yetkinin amacının, bellı makamlara kendi istedikleri kişıleri getirmek, devlet memurunu hukumet memuru yapmak oldugu ortadadır. İktidann amacı, kendi akrabalanna ve yandaşlanna makamlar bulmaktır" dedi Devletın vekâleten yapılan atamalarla yönetılmesının sakıncalanna değınen DYP Genel Başkan Yardımcısı Gokberk Ergenekon da, memur maaşlanna yapılacağı söylenen yuzde 510 oranındakı zammın çözum olmadığını belırttı Ergenekon, dar ve sabıt gelırhlenn yaşam duzeylerını yukseltmek ıçın hukumetin ekonomık pohtıkasını tamamen değıştırmesı gerektiğini söyledı. Enflasyonun ayda yüzde 5 oranında arttığı bır ortamda, memur maaşlannda yapılması duşunülen yuzde S'lık bır artışın aylardır tartışıldığını belırten SODEP Genel Sekreter Yardımcısı Yigit Gulöksuz de, "Bugunku ekonomik uygulama içinde, maaşlar enflasyon oranındakı aylık artışlara otomatik olarak baglanmadıkça, memurlar için geçim zorlaşmaya devam edecektir" dedi Refah Partısı Genel Başkan Yardımcısı Rıza Ulucak ise şu eleştırıyı getırdı "IMF reçeteleriyle yapılan ve hiçbir olçuye sıgmayan fiyat artışlan makul bir seviyeye indirilmedigi ve hayat pahalılıgıyla orentılı olarak gelir artışlan saglanmadığı surece, sabit gelırlı vatandaşlarımız, ozellikle de memurlar sıkıntıdan kurtulamaya»ktır". Kent Koop'un konut teklifi Çukurova bolgesinde Belediye başkanlanyla göruşen KentKoop yoneticileri, Tarsus Belediye Başkanma toplu konut yapımı için teklıf getirdi. Teklifi, danışmanlan üe goruşeceğini belirten Belediye Başkanı Veyts Kemal Erdem, "Tarsus halkına elbette toplu konut yapımı konusunda yarduna olmak ısteriz. Bu bakımdan konuyu tncelettırip, ondan sonra karara varacağız" dedi. Yine trafik kazasu 6 ölü Ankara Haymana karayolunda dun Yusuf Yurttaş 'ın kullandığı 06 TF 668 plakah kamyonla, Erdinç Tınaz yonetimindeki 06 LS 889 plakah ozel otonun çarpışmast sonucu meydana gelen trafik kazasında 6 kışi hayatını kaybetti. Ölenlerden sadece şoför Erdinç Tınaz'ın kimliği belirlendi. Istanbul Lısesı bahçesınde yapılan kutlama törenlerı sırasında Lıse Muduru Mahir \ egmen, İEL Vakfı Mutevelh Heyetı Başkanı Zeyyad Baykara, Alman Büyükelçısı Oncken bırer konuşma yaptılar Konuşmalardan sonra tstanbul Erkek Lısesı me GEÇİT RESMİ Istanbul Erkek Lisesi'nin 100. kuruluş yıldönumu torenleri dun okulda duzenlenen çeşitli etkuıliklerle kutlandı. Torene ve geçit resmine Almanya'dan ve yurdun çeşıtlı yerlerınden gelen çok sayıda mezun \e eskı öğretmenler de katıldı. (Fotoğraf ŞESOL KONUKÇU) / mm L Istanbul Kız Lîsesi'nde 64 Talaşböreği günü" tstanbul Haber Servisi Cağaloğlu Anadolu Lısesı'ne donüşturülen tstanbul Kız Lısesı'nın 73 kuruluş yıldönumu nedenıyle dun okul bahçesınde duzenlenen geleneksel "Talaşboregi gunu"nde eskı ve yenı me zunlar bıraraya geldıler oğrencilerin yaptıkları suluboya ve yağhboya resım sergısının açılışından sonra, okul muduru Mustafa Turkoz geleneksel gunü başlattı Nuh'un Gemısı orkestrasının çaldığı muzık eşlığınde tfğrencıler, öğretmenler, mezunlar bırlıkte dansettıler \e eğlendıler Dans aralannda okulun öğrencılen tarafından hazırlanmış olan çeşıtlı göstenler sunuldu Ozellıkle, Mozart'ın eser lerınden modernıze edılmış bır muzık demetı eşlığınde yapılan ntmık cımnaNtık gostensı konukların beğenısını kazandı Daha sonra, geieneksel talaşboreğı yenıidı tstanbul Kız Lîsesi'nde halen orta ıkı ve üçüncu sınıf ıle lıse ıkı ve uçuncü sınıflar öncekı programa göre oğretım göruyorlar Bu öğretım yılı başında doğrudan Cağaloğlu \nadolu Lısesı hazırlık sınıfına alınan 180 öğrencı de Almanca dılı öğrenıyorlar tstanbul Kız Lısesı, halen okuttuğu oğrencılen mezun ol duktan sonra tumden Cağaloğ lu Anadolu Lısesı'ne donuşmuş olacak Okullarda son hafta tlk ve orta dereceli okullar 1 haliran cuma akşamından iribaren 3,5 aylık yaz tatıline girecekler. Toplam 53 bin 686 okulda gorev yapan 333 bin 596 oğretmen ise yaz tatiline 22 haziran cuma gunu başlayacak. Şehir ve kasaba ilkokullarında yıl içinde başanlı olamayan oğrencilerin yetıştirme kurslan 415 haziran tanhleri arasında yapdacak. Orta dereceli okullarda ise tek ders sınavlan 19 eylul'de yapılacak. (a.a.) Muhtarlara ve telefon büro Atatürk Erkek LisesVnde yeni bir gün: "Etlipilav" tSTANBUL (UBA) Ata türk Erkek Lısesı'nın "etli pilav gunn" okul bınasında yapıldı Okul Müdürü Nihat Sermel, yaptığı konuşmada, ılk kez va pılan pılav gununde eskı mezun ve oğretmenlerı aralannda gormekten mutluluk duyduğunu belirterek, pılav gununu geleneksel hale donüştureceklermı söyledı Pılav gunune. aralannda ANAP Istanbul mılletvekıh Ha>rettin Elmas, Emnıyet Yabancı Şube Muduru Fahrettin Benli ve Mıllıyet gazetesı başyazan Mehmel Barias'ın da bulunduğu eskı mezunlar ıle öğrencıler katıldı 1937'de Taksım Lısesı olarak öğretıme başlayan okul, 1957'de adı değıştırılerek, Ataturk Lısesı adı ıle öğretıme devam edrvor Muhtarlar Federasyonu Genel Başkan Vekili Behiç Akaydm, Bursa Muhtarlar Derneği Genel Kurulu 'nda yaptığı konuşmada, tüzük değişiklıği yapüarak, derneğe 18 yaşım bitıren herkesin uye olabiieceğini açıkladı. Tuzuk değışıklığıne dernek gelirlerini arttırmak ve "Kamu yaranna çalışan dernekler"den olabilmek için gıdıldiğmi kaydeden Akaydın, devlet desteğı sağladıklannda daha tyi hizmet vereceklerini kaydederek, hukumetten muhtarlara buro ve tercihh telefon istediklerini de sözlerine ekledi. (THA) RtTMtK CtMNASTtK Istanbul Kız Lisesi öğrencilerinin Mozart müziği eşUğinde sunduğu ritmik cimnastik gosterileri, izleyicilerin buyuk beğenisinl kazandı. (Fotoğraf ASİYE UYSAL) Evren: Hükümete fazla karışılmaz (Baştarafı 1. Sayfada) nan Evren, "Normal duzene geçildiginde de olacaklardı, şimdi de var. Son zamanlarda yıne eski donetn oztemi içerisınde olanlar, bazı o>unlar içerisindeler. Bunlann maksatlı ojunlarına alet olma>ın," dedi Kenan Lvren. bu konulardakı göruşlennı aynntılı bır sekılde bugun Manısa'da yapacağı konuşmada açıklayacağını bıldırdı Daha sonra Demırcı ılçesıne geçen Cumhurbaşkanı Kenan Evren'ı geçtığı yol boyunca sıralanan yurttaşlar, çıçek atarak karşıladılar. Demırcı ılçesıne gelen UçunLU Cumhurbaşkanı olan Kenan Kvren, burada da yaptığı konuşmada gerı kalmış ılçelere devlet elının uzanması gerektiğini sovledı Evren, Selendı'de yaptığı konuşmada da seçımlerle demokratık parlamenter sısteme yenıden geçıldığını lekrarlayarak, " Ama diveceksiniz ki. acaba 12 t\lul'den sonra tesekkul eden hukumetler doneminde biz vatandaşlarınııza karşı dıktatorce mı harekel ettık? Ftmedik, o donemde dahı bır askerı ıdare olmasına ragmen sankı memlekette dcmokratıl. sıstem varmış jjıbi ıdare>ı yu/utmeve çok onera \erdik" şekhnde konuştu Evren, "O donemde mucadeleterinin demokratik sistemin verine ba>ka rejımleri getirmek isteyen anarşıstlerie olduğunu" ıfade ettı "Biz işkencenin karşısındayız" dıyen Evren, İşkencenin ınsan tarafından yapılamayacağını belırterek, şöyle devam ettı "tşkence kanunlanmıza gore de yasaklır. Fakat, onlar hapishanelerde vapılan sorgulamalan ve hapıshanelerde, hapıshane kurallarına uymavan suçlulara >ine kanunlann kendilenne verdigi >etkikr çercevesınde >apılan bazı disipiin cezalannı işkence olarak kabul edi>orlar. Belki bunlann içinde bazı gorevliler yukardan emir almadan mahkumlara ve>a tuluklulara ıstenme>en bazı gırişimlerde bulunabilıyorlar. Bunlar yakalanıp mahkemeye veriliyor. Eger hakikalen yaptıysa gerekli cezayı da goruyor." Evren, Türkıye ıle uğraşan dış guçlen ve Turkıye'nın gerek ekonomık gerek sıyası bakımdan guçlu olmamasmı arzu eden çok devlet bulunduğunu bıldırerek, "Eger Turkiye ile ugraşan bu kadar devlel olmasavdı, biz 12 Fvlul'den onceki durumlara gelmezdık. Onların oyunlan sa>esindedir ki o durumlarla karşı karşıja kaldık. Bunlann hepsi geçecekür" dedi Evren, konuşmasında, Turkıye'nın dostu olan ulkelere seslenerek, "Biz Avnıpa camiası içinde bir ulkeyiz, kendimizi Avrupa ulkelen arasında kabul ediyoruz. Eger, sız Turkı>e'>ı Avrupa toplulugunun ıçınde gormek •stemiyorsanız Turki>e'\i Avnıpa toplulugundan çıkanrsınız," şeklınde konuştu Evren "fikir burnyeli" ıle ılgılı göruşlennı de şoyle açıkladı "Bazılan fikir hurriyetinden babsediyorlar. Sankı ulkemizde fikir hurriyeti yokmuş gibi. Ceza kanunlanmızın hıç birinde fikir suçu diye bir suç yoktur. Eger bır kimse, herhangi bır ıdeolojiyi belirieyen bir kitabı okursa, bu suç degildır. Ancak, bu fikirlerı başkalanna a^ılarsa, orgut kurarsa bu suçtur. Şimdi mahkeraelerde hesap verenler bunlardır. Yoksa fikir suçlulan degildır. Fiknyatından dolayı kimse hapse atılmamıştır. Bunlann hedefi ceza kanunumuzdaki 141 ve 142'nci maddelerriır. Bu maddelerin kaldınlmasını isleıier dururiar. Bunlar 141 ve 142. maddeiere ıstınaden mahkemelere venlmışlerdir." (Baştarafı 1. Sayfada) onemını vurgulayarak, "Biz demokrasinin butun kurumlanyla gerçekleşmesıni ıstiyoruz. O halde biz kendi partimiz içinde demokrasiye layık oldugumuzu gostermehyiz" dedi Erdal Inonu, daha sonra ıktıdarın sadece ekonomık sorunlar ıle ılgılendığmı, sosyal politika ıle uğraşmadığını vurgulayarak şunları söyledı "Biz sosyal politika ile şimdilik ugraşmayacagız dıyorlar. Biz bunun karşısında>ız. Başbakanın so\ledıgi gıbı, bır nekahat doneminde olmamız, politıkacıları sorumlu, bilinçli olmaya sevk eder. Yeniden 12 Eylul once sıne donmemek için başlıca gorev polıtıkacılara duşer. Oyle bir korku ile tatandaşlanmızın demokratik haklanndan mahrum bırakılmalarını istemek dognı degildir. Nekahat doneminde) iz diye fikirlerimizi rahatça soylemekten çekınırsek, duzluge çıkamayız, kendimizi sakatlanz. Tam tersıne ekonomik durgunluktan, fikirsel durgunluklan kurtulmak için dusunmek zorundayız >e tartışmak zorundayız. Başbakan'ı bu konuda yenıden duşunmeye çagınyoruz." Erdal İnönü Bu kez de öğrenciler zehirlendi Berber ve kuaförler zam istedi Turkiye Berberler ve Kuaförler Federasyonu nun Ankara 'da yapılan olağan Genel Kurulu 'nda berber ve kuafor ucretlerine zam yapılması ıstendi. Federasyon Başkanı Seyit Gorol, berber esnafının 1520 çeşit vergi mukellefi olduğunu belirterek, "Kullandığı malzemelerın her çeşidininflatı ımal edenlerin ve satanlann tnsaf olçusune gore ayarlanır ve durmadan artar, Butun bunlar goz onune almarak, Belediye tarifeleri arttırmalıdır" dedi. tstanbul Haber Servisi Son gunlerde gıderek artan besın zehırlenmelerıne dun bır yenısı daBAKŞIK tZMİR İL BAŞKANI ha eklendı Fatıh Çocuk YetışV apılan seçımler sonunda SO tırme Yurdu'nun 100 öğrencısı DEP 11 Başkanhğı'na Şeref Bak ve 50 yönetıası pıknık ıçın gıtşık se^ıldı Bakşık, 187 oy alır tıklerı Belgrat Ormanlarında, ken, Kemal Karataş 106, Suha yanlannda getırdıklen pıknık yePaıiak 93 oy topladı 12 oy da meğını yemelerı sonucu zehırlegeçersız sayıldı nerek hastaneye kaldırıldılar. Genel Kurul'da çalışma rapo Yaşlan 1218 arasında değışen runun okunmasının ardından öğrencıler, öğlen yemeğı olarak soz alan 25 mart seçımlerınde et ve yumurta yedıkten bır kaç SODEP'ın karşıyaka Belediye saat sonra zehırlenme behrtılerı Başkan Adayı olan Cıhan Tur göstennce Şışlı Etfal Hastanesı'sen, ıl vonetımlerını eleştınrken, ne kaldırıldılar Burada ayakta tedavısı yapılanlann dışındakı 10 "tzmir'de bazı oyunlar dondu" oğrencı ıle 4 yönetıcı Hasekı dedi Bunun uzerine salondan Hastanesı'ne sevkedıldıler bır kışı, "yuh" dıye bağırınca, Acıl servıste bakıma alınan bazı pamhler, "Demokraside >uh yoktur, kursu var" dıye ba oğrencı ve yönetıcıler daha sonra yatırılarak tedavı altına alınğırdılar Kısa surede yatıştınlan bu tartışma dışında kongre sakın dılar Yatarak tedavı altına alınanların durumlarmın lyıye gıtbır hava ıçınde devam ettı tığı belırtıldı DtĞER tLLERDE Öte vandan SODEP Kırklareh II Başkanhgına Kadir Gokçe, Sakarya tl Başkanhgına Seiçuk Gedikli, Denızlı 1 Başkanhgına 1 \dnan Keskin seçıldıler Turk Polis Teşkilatını Guçlendirme Vakfı'nın 7. GenelKurul toplannsı Ankara'da yapıldı. lçişlen Bakanı Ali Tannyar, toplantıda yaptığı konuşmada "PolısVatandaş ılişkilerini en ust duzeye çıkarmak zorundayız" dedi. Toplantıda, yonetim kurulu eski uyelerinin onerileri uzerine, Bakan Tannyar, Vakfin "Koruyucu Üyeliği'"ne seçildi. (a.a.) Polis Vakfı Genel Kurulu Kamu kuruluşlarına yabancı ortak (Baştaraf 1. Sayfada) Yabarcı ortaklığa açılan kamu kuruluşlarının seçımı şu aşamalardan geçetek 1 Yatınma katüma donemi: Ortak gınşım anlaşmasını ımzalayan yabancı kuruluştan projenın dış fınansmanı ıçın katkı ıstenecek Bu katkının gerçekleştırıleceğı sure ıçınde soz konusu projeye ozel malı destek verılecek, ıç fînansman yonunden gecıkmemesı sağlanacak 2 GeMr ortaklıgı: Yatınma katılan yabana ortağa soz konusu projenın uretıme geçmesınden hemen sonra gelır ortaklıgı venlerek borcun odenmesı sağlanacak Ancak kuruluş borcun odenmesı ıçın ek haklar ıstemesı halınde kendısıne yenı ortak olması karşılığı pay senedı verılecek 3 tsletme hakkr. Ozellıkle elektrık gıbı urun pazarlavaeak olan kuruluşlarda borcun karşılığı ışletme hakkının verılmesı duşunuluyor Yabancı sermayeye açılarak bıtırılmesıne çalışılacak olan projeler ıçınde en buyuklerı şoyle sıralanıyor Karabuk D Ç Seyıtomer Lınvıtlen Ataturk Barajı Altınkaya Barajı Karakaya Barajı Afşın Elbıstan Projesı Seyıtomer Termık S Kemerköy Baraıı TEK Transmısyon Hatlan TEK Akku>ıı Nukleer Sant 2 Boğaz Köprusu Devlet Demır Yollan Bavındırhk Bakanlığı Guney Anadolu Projesı 98 61 129 68 200 77 mılvon mılvon mılyon mılyon mılyon mılyon dolar dotar dolar dolar dolar dolar dolar dolar dolar dolar dolar dolar dolar dolar Çevre Yolundaki kazada 1 ölü var Çevre Youı Okmeydanı kavşağında ozel otonun korkuluklara aştrı hız nedeniylt çarpması sonucu Erdoğan Beyazıt oldü, Ali Beyazıı ağır yaralandı. Onumuzdekı guz/kış doneminın kadını, takımlanmış giysılerde, tıpkı 2. Dunya Savaşı 'nın zorhı gunlenni yaşayan bayanları gibi genelde erkeksı goruntuden esinlenen feminizmı yansıtacak. Lacivert, kahve, gri, bakır renklerini siyah ve beyazla kaynaşmış olarak izleyeceğiz. Erkeklerde ise, klasik renk tonları gn, lacivert, bordo, gri ve kahve ile siyahın yer aldığı kostumler ağırlık kazanacak. Spor ceketlerde ise Ronesans ressamlannın tablolan gibi çok renkli desenler vıtrinlen susleyecek. Beymen'myazbaşlangıcında "guzelkış"defilesindeterleyenmankenler oldu. (Fotoğraf ASENA ÖZKAN) Yaz başında "kış defilesı ' 187 mılyon 197 mılyon 208 mılyon 1 mılvar 105 mılvar 200 mılyon 285 mılyon 150 mılyon (Baştarafı 1. Sayfada) Bu konudakı bakanlık açıklamasında, Y unanıstan'ın Ankara Buvukelçısı Konstantapulos, olayın hemen arkasından Dışışlerı Bakanlığı'na davet edıldı Ve "bu gıbı iblallerin sebep oiacagı cıddi ve tehlikeli sonuçlar konusuna da" dıkkatı çekıldı Dışışlerı Bakanlığı Müsteşarı Yavuzalp, Yunanlı Buyukelçı'ye "Turk hava sahasımn ihlal olayının tehlikeli bır biçımde" olduğunu ve "Hıçbir >anlışlık gerekçesinin ilerı surulmesıne imkân bulunmadıgını" belirterek, "Kastı oldugu aşikâr bulunan bu gibi tahnkkâr ihlallerin sebep olacagı cıddı ve tehlikeli sonuçlar" konusunda dıkkatını çektı Bir Yunan "Karadeniz" uçağı Yeşilköy'e zorunlu iniş yaptı tSTANBUL (a.a.) THY'nın Ankara Izmır seferını yapan "KaHKİeniz" yolcu uçağı, bu teknık arıza nedenıyle Yeşılköy Havaalanı'na zorunlu ınış yaptı THY yetkılılennden alınan bılgıye göre, TK 207 sefer sayılı Karadeniz uçağı, dün akşam saat 19.50'de 99 yolcu ve 5 murettebatıyla Izmır'e gıtmek uzere Esenboğa Havaalanından ayrıldı Uçak Çığlı Havaalanı uzerine geldığınde pılot, ınış takımlarında bır anza bulunduğunu ve takımların açılmadığını farkettı Bunun üzenne pılot uçağın yönünu Yeşılköy Havaalanı'na çevırdı "Yişıiköy üzennde ıkı kez dönüş yapan uçak, daha sonra ınış takımlannın açılmasıvla alana zorunlu ınış yaptı 22 3O'da Yeşılköy'e ınış yapan ucakta herhangi bır hasar olmadığı bıldınldı Çağlayangü: Sanatkânn politîkası sanatının büyüklüğünü etkilemez Haber Merkezı l enı Gundem dergısı İhsan Sabn Çaglayangil ıle dü ve kultur üstune bır konuşma yaptı Dergının son sayısında yayınlanan konuşmada Çağlayangıl, "Sanatkinn ıdeolojısı >a da politikası sanatının buyuklugunu etkilemez" dıyor İhsan Sabn Çağlavangıl Naam Hıkmet'e ılışkın olarak da şöyle dıyor "Ben parüm ıçınde kotu kışi oldum, Nazım'ın şıirinı grnbumda okudum dıye.. Var mı Nazım gıbı bır mılli mucadele destanı yazan ad»m?.." Çağlayangıl'ın, Murat Belge'run sorulanna verdığı yanıtlar özetle şöyle malıdır?" Turkçe, dünvarun en buyuk dıl lerı arasındadır Kurallan sağlam, kavramlan zengındır Yuzmılyonlar bu dılle söyleşırler tkı bin yıldır da yazı düı olarak kullanılmaktadir Bu gerçekler ortada>ken, bugunun Türkçesı sankı bır anlaşamama aracı oldu, bunu topluma mal etmek ıçın neler yapmak gerekır dıve endışe etmekte, ne yazık kı yerden göğe kadar haklısınız Çunku Turkçenın bugünku halı yurekler acısıdır Av n kuşaklardan ınsanlar bır yana, >aş ları yakın olanlar bıle anlaşamaz ol muşlardır 15 yıllık bır kııabın ınce lıklen aniaşümıyor Geçmışle gelecek arasındakı bağ kopuvor Bana gore, Türk dılı, tanhının en cıddı bunalı mını yaşıyor Bu halın çeşıtlı sebeplennın baş nda kulturumuzle ılgılı sorunlar gelır Topluluğu kalabalık ol maktan kurtaran, kışıyı sıyası ınsan halıne koyan mılli kıllturdur Kullu run en onemlı unsurlanndan bırısı de dıldır Dıl avnı kokun ınsanlannı bırbırıne kenetleyen gorunmez bır bağdır Bozulursa, mılli bırlık zedelenır Çözulme başlar Mıllet olma nın şuuru zaynflar Dıldekı kargaşa, ılmı bır meselenın ötesınde, sıvası yanları ağır basan sosyo kulturel bır meseledır Dıl anarşısı, sosval bır zelzeleve benzer Türk dılının bugun böyle bır dönem > aşadığı açıklır Dılde değışme olmaz mı'' Olur Tanhı gelısımıne göre, her mıllet bu meseltvie karşılaşabıhr Her dılın yenı kelımelere, kavramlara ıhtıyacı olabılır Sadeleştırme ge rekebılır Ama bunun u)durmacılıkla gıderılmesıne ılk orneğı Turkler verıyor Turkler 10 asırda İslam oldu Dıllen Arapça, Fars^a kelımelerle doldu Uçlu bır lısan ortaya çıktı Buna Osmanlıca dendı Halkın konuştuğu dıl değıldı bu Halk edebıyatıvla da ılgısı >oktu Osmanlıcadan Turkçe>e gevılmesıne gerek duyııldu Çunku ortada konuşma dılıyle vazı dılını bağdaştırma dı>e bır sorun \ar dı Turkçeyı sadeleştırmenın Zıya Gokalp, Omer Sevfettın, Huse>in Rahmı, Orhan Velı, Saıl Faık, Kalıh Rıfkı, Peyamı S«fa gıbı onderle n çıktı Bunlar ıvınıyetlı çabalar gOslerdıler Başanlı sonuçlar aldılar Ama son vıllarda veşıtlı sebeplerle bır uvdurmacılık akımı aldı, yurudu Turk dılı ağır varalaraldı Bana gö re, Turkçede vabancı kelıme yoklu, vabantı kokeniı kelımeler vardı Mesela, merdiban'a merdıban demedık, merdıven dedık, mıdenu>az deme dık, maydanoz dedık Bırçok kelıme, yabancı da olsa, sövlenınce halk ta rafından anlaşılıyor Dilden anlaşı lan kelımeler atılama? Eger bır so r jn varsa, bunu zaman halleder Dılde ırk^ılık olmaz \abancı kelıme o dıle yerleşmışse, artık o dılın malı olmuşlur Turk dılındekı anarşının ı,aresı Turk dılını dısıplın altına almaktır Bana gore, gerekli >etkılerle dona tılmış bır akademı kurmak iazımdır Kaldı kı, bugun bu, her zamankınden daha kolaydır Bugun ortada Ataturk Dıl Tarıh Yuksek Kurulu var Gorevı ne 0 Turk dılını bılımsel yoldan araştırmak, tanıtmak ve yavmak Akademıve gerek olsavdı Ataturk bunu kurardı dıyenler var \ıaturk bunu ıfade elmış, "Turk Dil ve Turk Tanh Kurumu f>ıbı ulusal muesseselena zaman ıçınde ulusal akademılcr halını almasını lemennı ederım" demı> Uydurmacıiar, mılltyeKılık Turkvuluk, geleceğın dıhnı hazırlamak gı bı bazı gerekçeler ılen suruvorlar Bunu yaparken de, Aıaturk un son zamanlarındakı bazı uğraşlarını, or neğın, guneşdıl teorısıyle uğraşmasını delıl olarak. gösıerıyorlar "Turkçenın bugun soz konusu elttğınuz kargaşasında, dıle, vukandan a>agıya japılmtş mudahalelenn buyuk pavı var Şımdı venıden karşıt anlayışta bır akademı, halkın konuşacagı dıh belirlemek uzere yasayla gorevlendınlırse, bunun da getıreccğı >eni bır zorlama >e yenı bır kargaşa olınaz mı?" Dıkkatımzı çekerım Emredecek, kaıde vazedecek bır akademıden bahsetmedım Dıl konusunda vapılacak çalışmaları dısıplın altına alacak bır akademı dedım SANAT VE İDF.OLOJİ "Bır loplum polılık olarak sagda veya solda tavır almış, çesıllı onemlı vazar ve sanatçtlar varatır Bunlara kar^ı o toplumda, ozellıkh de egılım kurumlannda, vukanda bdırtenmı> btr degerlendırme ta>n uvgulanması dogru mudur?" Sanatkânn ıdeolojısı >a da polıtıkası, sanatının buvukluğunu etkı lemez Ben suretı katıvyede eğıtım kunımlanmn, sanatçı hakkında tak dır hakkına sahıp olmasına karşıyım Eğıtım kurumlan bılırkışı olabılır Takdır hakkı ve suvlama yargının ışıdır Demokratik kurallar ıçınde, ahlakı sınırlar konabılır "Ben toplumumu şu polıtık sınırlar ıçındc lulu)orum, rejımım budur" drvebılırsı nız 1dan makamlara va da bır kışının bağlı oldugu amırlerıne o kışıyı sağcıdır. solcudur, ya da aşırıdır, ılımlıdır bıçımınde değerlendırecek takdır hakkı veremezsınız Ben böyle bır takdır hakkına karşıvım Eğıtım kurumlan ya da başka sanatçılar, tekrar edıvorum, ancak bılı'rkışı olabılırler "Sı/ın dıle getırdıgınız bu anlayış Turkije'de çok >a>gın degıl. Solcu olan bır kışı. \afaya Kemai'e veya Peyamı Safa'ya ıdeolojık nedenlerle karşıysa, onu estetık anlamda da voksayıvor Atnı şekdde. sagda ofau bır kışı de, \a/ım Hıkmet'ı haın Uan edıp sanatını da suçlujor." Ben partım ıçınde kötu kışı oldum Nazım'ın şıınnı grubuında okudum dıye Var mı Nazım gıbı bir mılli mucadele destanı yazan adam 7 Komunızm ıçın de guzel şıırlen var Türkçeyı O'nun kadar usıa kullanan vok Ideolojıyı sevmevebılırsınız, ama uslubunu, ama ıfade tarzını, ama anadılınızı ıcabında şamar, ıcabında sılah, ıcabında yumuşak bır sevgı nağmesı yapan adamı sevmemek olur rau1 ömrubıllah komünızmle bır ılgım olmadı komünızme karşı olan bır partıde ver aldım Nazım'ın mezarına toprak getırıp, göturmedım Ama şıınnı sevenm Ayrıca, toprak getırıp göturmenın, Nanm'ın büyuklüğüne bır sey katacağına da ınanmıyorum "Kullur ahşvenşinin temd araandan, dilden başlayalım .. Turk dili•in durumu: Dıl bır anlaşma aracı olmalıdır. Bugunun Turkçesi, sanki bır anlaşmaraa araa oldu. Sizce Turkçenıo bolun bır toplumun aalaşma aracı olmmsi için aekr yapıl