Katalog

Cumhuriyet Sahıbi: Cumhuriyrt Matbaacılık ve Gazetecilik Turk Anonim ŞirkeM adına Nadir Nadi. • Genel Yayın Muduru: Hasan Cemal, Muessese Muduru: Emine Lşakhga. Yazı Ijlerı Muduru: Okay Gonensin. • Yazı Işleri Mudur Yardımcısı Ahmet Korulsan, Haber Merkezı Muduru: Yalçın Ba>er, Sayfa Duzeni Yonetmenı: Ali Acar. TAKVİM 29 Nısan 1984 Imsak: 4.21 Guneş. 5.59 Temsilaler ANKARA Valçın Doğan. İZMIR: Hikmel Çelinkaya, ADANA Burolar % Ankara: Konur Sokak No: 24/4 Yenışehır, Tel; 189851253257 Mehmet Mercan» Servıs Şeflerr Istanbul Haberlerı Reha Oz, Dış Ha Idare: 183335, • Izmir Halıt Zıya Bulvarı No: 65'3. Tel: 254709131230 berler: Ergun Balcı. Ekonomi Osman L'lagay, Kultur: A\dın Emec, Maga • Adana: Ataturk Caddesı, T.H.K. Işfıanı Kat: 2/13, Tel: 1455019731 zin Yalcın Pekşen, Spor Danışmanı: Abdulkadir Yucelman.DuzeUme • Basan ve Yayan: Cumhuriyet Matbaacılık ve Gazetecilik T.A.Ş. Turk Refik Durbas, Araştırma: Şahin Alpa>, lsSendika: Şukran Ketencı. Ocagı Cad. 39/41, Cağaoğlu, Ist. PK: 246lst. Tel: 5209703 Tele\: 22246 Ikindi: 16.56 Akşam: 20.04 Yatsı: 21.35 Ögle: 13.06 Sobalar Toplu Konut Fonu paylaşdamıyvr yüzde 30 Arıkan: Yönetmelîklere uyan kooperatifler kredi alabîlecek zamk yanacak ANKARA (Cumhuriyel Burosu) Evlerde, sanayide ve enerji üretiminde kullanılan taşkömürü ve linyit kömürüne ortalama yüzde 30 dolayında zam yapıldı. Bakanlar Kurulu'nun dünkü Resmi Gazete'de yer alan zam kararının gerekçesi olarak maliyet unsurlarının artışı gösterildi. Taşkömüni ve linyitin yanı sıra, asfaltit, koktozu briketi ve linyit briketi de yüzde 30 dolayında zam gördu. Bakanlar Kurulu kararına göre, taşkömürunün yeni fiyatlan dünden itibaren, linyit ve asfaltit fiyatlan ise 1 mayıstan itibaren geçerli olacak. Karara gore, taşkömurü fiyatlan, cinslerine göre 5 bin 150 lira ile 23 bin 250 lira arasında değışen fiyatlarda satılacak. Taşkömurü fiyatlan, daha önce 3 bin 950 lira ile 17 bin 900 lira arasında değişen oranlarda satılıyordu. Linyit kömüru, asfaltit, koktozu briketi ve linyit briketi fiyatlan da yeniden belirlendi. Buna göre, 1 mayıstan itibaren sanayide kullanılan linyit ve asfaltit kömürleri ton fiyatı yıkanmış olanlarda 1100 lira ile 11 bin 50 lira arasında, krible olanları 200 lira ile 9 bin 350 lira arasında satışa sunulacak. Daha önceki fiyatlar 1550 lira ile 8500 lira arasında satılıyordu. lsınmada kullanılan linyit ve asfaltit kömurlerinin yıkanmış olanlan 3 bin 50 lira ile 7 bin 550 lira arasında, krible olanlan 2000 bin lira ile 6 bin 750 lira arasında değişen oranlarda satılacak. Bu arada, koktozu briketi, 13 bin liradan 16 bin 900 liraya, linyit tozu briketi de 7 bin 100 liradan 9 bin 250 liraya yükseltildi.öte yandan 28 mart tarihli son akaryakıt zammından bu yana Türk Lirası, ABD doları karşısında yüzde 6,1 oramnda değer yitirdi. ANKA muhabirinin belirlemelerine gore 28 mart tarihinde alış fiyatı 317 lira 10 kuruş olan ABD doları, cuma akşamı 337 lira 75 kuruş olarak ilân edildi. Bu kur pazartesi gunu de uygulanacak. Akaryakıt fiyatlan, Türk Lırası'nın ABD doları karşısında değer kaybettiği gerekçesiyle kısa aralıklarla ayarlamyor. 9taliye ve Gümrük Bakanı Vural Arıkan, inşaatlara getirilen vergi muafiyetlerinden, ilgili yasa yürürlüğe girmeden önce başlamış inşaatların da yararlanacağım açıkladı. Geceyi böyle geçirdîler Ankara Macunköy'deyıktırılan gecekondulardaya nımn yıkılan gecekondulann sahıpleri hakkında söylediği sözler, şayanların çoğu, soğuk geceyi, yıkık duvarlar aragecekondu semtlerinde tepkiyle sında geçirdi. karşılandı. Gecekondu sahipleri Gecekondulular, yıkım kararını veren Belediye Başiçin "Yalan söyleyip, kendilerini acındınvorlar. Hepsinin ayn kanının seçimden önce gelip, "Hayırlı olsun, hepi evi vardır. fçindeki eşyaiar gösniz tapu alacaksınız" dediğini, bazı evlerin temeli teımeliklir" biçimindeki sözleri dün gecekondu sahipleri arasınni attığını söylediler. da en çok konuşulan konu oldu. Bazı HP yöneticileri dün yıkılan gecekondularda Gecekondusu yıkılanlardan inceleme yapıp, bilgi topladılar. Gecekondulular,li Yavuz "Belediye Başkanı Vese"hiç olmazsa" çadır istiyorlar. çim öncesi buraları dolaştı. YeANKARA (Cumhuriyet Bıirosu) Ankara Macunkoyunde gecekonduları yıkılan 1500'e yakın yurttaştan gidecekleri yeri olmayanlar, dün geceyi ya soğuk ve yağmur altında, ya da komşularınm yanında geçirdiler. Yenimahalle Belediye Baskanı Mustafa Vural'a göre 109, yurttaşlara gore ise 200'u aşkın gecekondunun yıkıldığı Macunköy'de dun Halkçı Parti yöneticileri inceleme yaptılar. HP Genel Başkan Yardımcısı Kenan .Nehrozoğlu "Bu vicdansızlıklır. Bunun hesabını Meclis'te soracağız." dedi. HP Genel Başkan Yardımcısı Doğan Sönmez "Hiç olmazsa çadır lemin etmek gerek" derken, Genel Sekreter Yardımcısı Salih Alcan yıkılan gecekondularla ilgili dokümanları topladı. Yenimahalle Belediye Başkani gecekondu yapılırken bile hayırlı olsun. Kolay gelsin dedi. Kimisinin de temei alma törenine katıldı. Bize çabuk tamamlayın, ben gelirsem kimse sizin bir kiremitinize bile dokunamaz demişti. Aldandık. Yalan söyleyen kendisidir" derken, 5 çocuğu, yaşlı babası ve karısı ile açıkta kalan Hasan Okur "Hepimıze şeker, yağ dağıtıp kandırdılar" dedi. Macun köye dün saat 10.00'da giden HP'li yöneticilerden Kenan Nehrozoğlu, ilk olarak tepedeki yıkık evin kapısındaki 591/A yazılı tabelayı görünce "yahu belediye buna kapı numarasj bile vermiş. Nasıl yikar?" diye şaşkınlığını belirtti. Evin iki odasından birisi yerle bir olmuş, duvarlar arasından içi görülen harabeye dönmüş odada ise eşyaiar yıgılmıştı. Çatı açık olduğundan eşyaların üstu branda örtülmüştü. Eve bağlanan elektrik direği söküldüğünden kablolar açıkta kalmıştı. Evi yıkılan vatandaşlardan Mehmet Karabulak adlı yaşlı yurttaş, basındaki kasketi düzeltip Nehrozoğlu'na "Beyim biz devlet için varız. Kimse devlete karşı gelmez. Ama sorarım niye buraiara yol açtüar, niye elektrik getirdiler, »iye vergi alıp, kapı(Arkası 15. Sayfada) BLR.4DAS DOZER GEÇTI Gecekondu, günduz yıkıldı. Ankara Macunköy'de açıkta kalan 1500 dolayında yurttaştan ikisL. (Fotoğraf: RIZA EZER) açıkladı. Vural Arıkan, Cumhuriyet muhabirinin, "Eksi yasa çerçevesinde kredi almaya hak kazanEkonomi Servisi Maliye ve nut kredisi, hem de ferdi kredi mamış kooperatifler de, toplu Gümrük Bakanı Vural Ankan, verileceğini" söyledi. Teknolojik konut fonundan vararlandınlaToplu Konut Yasasf nda koope gelişmelere elverişli projelere cak mı?" şeklindeki sorusunu fondan kredi verilmesi konusuyanıtlarken, "Biz kooperatifleratiflerin dışlanmadığını söyledi. na da değinen Arıkan, "Emek ri dışlamı>oruz. Yeni tüzük ve Arıkan, "Yeni tiızuk ve yönetyönetmeligin şartlannı yerine gemeliğin şartlanm yerine getiren yoğun sanaji dalında, teknolojinin miikemmel olması dışlanatiren tüm koçperatifler başvutüm kooperatifler kredi alabimaz," şeklinde konuştu. Arıkan rup, kredi alabilir," dedi. lir," dedi. konuşması sırasında, "Vergi Istanbul'da dun başlayan Toplantıda konuşan Istanbul Muafiyeti Yasası"ndan once in"Konut Kunıltayı"nda bir koBelediye Başkanı Bedrettin Daşasına başlamış yapıların yasanuşma yapan Vural Arıkan, lan da, belediyenin inşaat ruhsatı nın çıkmasından sonra gerçek"Hükümetin konut sorununu alma işlemlerini kolaylaştırdığıçözmek dışında saplantısı olma leştirilen muamelelerinde de munı belirterek, "Cçbuçuk metre tutan muameleleri, 30 santime dığını, bu nedenle hem toplu ko afiyetten yararlanabileceğini indirdik, dosyanızı sabah verin. akşam alın, uygulama başladı," dedi. Bedrettin Dalan, belediyenin Istanbul tmar Pianlarının kuçultülmüş kopyalarıru hazırladığını belirterek, "Gizli saklı yok, herkes ücret mukabili irnar planlannın bir kopyasını alabilir," dedi. Turklş 1. Bölge Temsilciliği Turkiye Mimarlar Odası Istanbul Şubesi ve Istanbul Esnaf ve Yer: Esenboğa Havaalanı Sanatkârlar Dernekleri Birliği'l.Tarîışmacı Vahit Erdem (Toplu Konut ve Kamu nin katkılarıyla, Marmara Bolgesi Yapı Kooperatifleri Birliği Ortaklığı İdaresi Başkanı): 5060 metrekare. (Konutbirlik) tarafından düzen2.Tartışmacı Şarık Tara (Enka Yönetim Kurulu Başlenen "Konut Kurultayı"nın sabah ki oturumunda konuşan Kokanı): 3540 metrekare. ERDEM Ama o zaman da nutbirlik Yönetim Kurulu BaşANKARA, (Cumhuriyet Bükanı Huseyin Yıldız, "Toplu korosu) Toplu Konut \e Kamu Or salon olmaz. nut fonu kaynaklarının tekelleTARA Üç tip konut plantaklığı İdaresi Başkanı Vahit Erre kullandırılmasına ve konut lıyonız. 3540 metrekare olanda dem ile ENKA Holding Yönetim üretiminde tekelleşmenin oluşbir oda bir salon. 4550 metreKurulu Başkanı Şarık Tara yamasına kesinlikle karşıyız," dekare olanda iki oda bir salon. pılacak toplu konutların buyukdi. Yıldız, "Sijasal iktidann ter6065 metrekare olanda üç oda İüğünu tartıştılar. cih ve iradesine tabi bir kurul yebir salon. Butiın hikâye sosyal Vahit Erdem ve Şarık Tara, rine, özerk bir toplu konut kumeskenlerin hızla yapılmasında. Başbakan Turgut Ozal'ın Iran Şimdi devlet ne\i verecek? Arsa rulu ve yönetiminin oluşturulgezisi öncesinde Esenboğa Haması gerektigini" de sözlerine yı verecek mi? Altyapıyı yapacak vaalanı şeref salonunda karşılaşekledi. Türk7ş 1. Bölge Temsilmı? tılar. 100 metrekarelik bir konutERDEM Altyapı, maliye cısi tsmail Topkar ise.sağlıklı kota yaşayan Erdem ile 450 metrenut yapmaya kalkan kooperatiftin yuzde kaçı oluyor? karelik bir evde oturan Tara aralerin onüne burokratik engeller TARA Altyapı maliyetin sında, Esenboğa Havaalanı Şeyüzde 30'u, arsa ise yüzde 20'si. çıktığını belirtti. ref salonunda geçen konuşmaERDEM Sosyal ve fiziki nın bir bölümü şöyle: Toplantıda bir konuşma yaaltyapının metrekareye maliyeti pan A.Ü Siyasal Bilimler FakülTARA Ben evlendikten ne kadar düşer? tesi öğretim üyesi Prof. Dr. Rusonra iki sene iki odalı evde oturTARA Yüzde 30 oramnda. şen Keleş, yeni toplu konut yadum. ERDEM İlk başta altyapı sasında "bireysel kredi" yoluERDEM Çocuğu ne yaptıve sosyal tesislerin maliyetinin de nun açılmış olmasımn, "toplu nız? konutun maliyetine ilave edilme konut davasından vazgeçildiği" TARA Çocuk olsa da rasi duşünulmuş. Böylece bu ma anlamına geldiğini savundu. hat olur. hatta 35 metrekarelik liyetin alıcıdan tahsil edilmesi tü Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar evler yeterlidir. züğün ilk taslağına konulmuştu. Konfederasyonu Başkanı HüsaTARA Yahu bir okul, bir mettin Tiyenşan ise, BağKur'un ERDEM Ben 5060 metreelinde bulunan 50 milyar lirayı fabrika yapılıyor. Altyapısını kareli konutlar yapmayı düşunudevlet yapıjor. Sosyal konut ya aşkın atıl paranın toplu konut yorum. fonu ile organik bağ kunılarak pılınca altyapısını alıcı versin TARA 60 derseniz üç yadeğerlendirilmesini istedi. olur mu? tak odası olur. AYAKUSTU TARTIŞMA Toplu konut kaç metrekare ohnak? ÖNCE BiZIM &R DÜ&ÛN ALAC&felM jABD mahkemeleri işkence [yapan tilkelere savaş açtı Dünyanın herhangi bir yerinde işkence görmüş olan bir kişi, Amerikan vatandaşı olmasa bile, Amerikan mahkemeleri aracuıgı ile işkence uygulayan hükümetten tazminat alabilecek. NEW YORK (Cumhuriyet) Los Angeles'teki Amerikan Federal Mahkemesi'nin geçenlerde verdiği karara göre dünyanın herhangi bir yerinde işkence görmüş olan bir kişi Amerikan vatandaşı olması bile Amerikan mahkemeleri aracılığıyla işkence uygulayan hükümetten tazminat alabilecek. 1976'daki askeri darbeden sonra işkence gören 65 yaşındaki Arjantin vatandaşı Jose Siderman, kırılan kaburgaları ve vucuduna verilen elektrik şoku yuzunden geçirdiği spazmlar için Arjantin hükümetini dava etmişti Davanın hâkimi, Arjantin bir dizi uluslararası anlaşmalara imzasını attığı için (Sovereıgn lmmunıty) "hükümranlık dokunulmazlığım" kaybettiğinı, dolayısıyla işkence ile ilgili bir davaya Amerikan mahkemesinin bakabileceği kararını verdi. Eğer, beklenildiği gibi, Siderman davayı kazanırsa tazminat miktannı hâkim tayın edecek. Daha önceki 2 benzer davada Amerikan mahkemeleri Şili ve Paraguay hükumetlerini dolaylı yoldan suçlu bulmuşlardı. 1982'de Paraguaylı bir doktor, şımdi ABD'de yaşayan eski bir polis mudürunü oğluna işkence yaptığı suçlamasıyla mahkemeye vermışti. Amerikan mahkemesi doktoru haklı bularak, Paraguay'a 10 milyon dolarlık tazminat cezası vermişti. Ancak Paraguay hükümeti bu kararı kabul etmemişti. Daha sonra, Şili'nin sosyalist lideri Salvador Allende'nin yakın dostu ve darbeden sonra ABD'de yaşamaya başlayan Orlando Letelier'in Washington'da Pinochet'nin ajanları tarafından arabasına bomba konularak oldürülüşünden sonra, ailesi Şili hükumetine 3 milyon dolarlık tazminat davası açmış ve kazanmıştı. Şili hükümeti ödemeyi reddedince, Amerikan mahkemesi Şili'nin resmi hava yolları Lanchile'nin ABD'deki varlıklarına el koyup, idaresi altına alrr.ıştı. Şili temyize başvurduysa da, faizi ile beraber 4 milyon dolarlık teminat yatırmak zorunda kalmıştı. Temyizin yakında sonuçlanması bekleniyor. Jose Siderman hakkındakı karar, baska bir ulkede çiğnenen insan hakları olayının bir ABD mahkemesinde, ustelik kışileri değil de hukumetleri hedef alarak yargılanabileceğini kabul ederek, benzeri olmayan bir durum yarattı. Siderman'a işkence yapan askeri rejim yerini her ne kadar Alfonsin hükumetine bıraktıysa da, Siderman işkenceye karışan askeri personelin halen görev başında olduğunu savunarak, hukümetin sorumlu olduğunu söylüyor. Davayı kazanırlarsa Sidemıan'ın avukatları Arjantin'in ABD'deki para ve mal varlıklarına el koyacaklar. New York'taki bu gibi konulan inceleyen avukatlardan oluşan "Anayasal Haklar Merkezi'nin " Başkan Yardımcısı Peter Weiss "Cumhuriyet'e" Arjantin ve (Letelier Davasında) Şili'nin "Nasıl olsa hükümranlık dokunulmazlığımız var" diye davalara katılmadıklannı, ancak olumsuz kararlan görunce telaşa kapıldıklannı belirtiyor. Weiss'a göre Arjantin, mahkemeden ilk duyuruyu almca (Carter dönemi) ABD Dışişleri Bakanlığı'na başvurup şikâyet etmiş, Dışişleri Arjantin'i destekleyecek hiçbir şey yapmamış. KARARIN ÖNEMİ llgililer Siderman kararının "çok önemli" olduğunu, işkence gördükten sonra ülkelerinden kaçanlar.n o ülkelerin ABD'deki varlıklannı hedef alacak mahkemeler yoluyla buyuk zararlar verdirebileceklerini, muhalif grupların bu gibi davaları baskı aracı olarak kullanabileceklerini belirtiyorlar. Paraguayh doktorun davasına bakan hâkim mahkeme kararına şöyle yazmış: "İşkence yapanlar kendilerinden önceki korsan ve köle tacirleri gibi 'Hostiş Humanis Generis' yani tüm insanlığın duşmanı haline geldiler." Muhsin Ertuğrul Semineri başladı Baha Gelenbevi seminerdeki konuşmada, "Hiç şüphe yok ki, Muhsin Ertuğrul Türk tiyatrosunun tek önderidir. Ancak 32 senelikperde hayatını zararlı bir diktatorya gibi bile görmek olasıdır" dedi. İZMİR, (Cumhuriyet Ege Bürosu) Dokuz Eylül Üniversitesi Guzel Sanatlar Fakultesi Sahne ve Görüntü Sanatları Bölumu tarafından düzenlenen Muhsin Ertuğrul Semineri dün Ataturk Kultur Merkezi'nde başladı. Muhsin Ertuğrul'un eşi Handan Ertuğrul'un da katıldığı seminerin açılışında, Dokuz Eylül Üniversitesi rektöru Prof. Dr. Ömer Yigitbaşı, GSF Dekanı Prof. Doğan Tuna ile sahne ve Goruntu Sanatları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Özdemir Nutku bırer konuşma yaptı. Açılış konuşmalarının ardından başlayan seminerin ilk oturumunda Prof. Dr. Melahat Özgü "Muhsin Ertuğnıl'un Türk tiyatrosuna katkıları onun kultur anlayışından kajnaklanıyor". Selahattin Küçuk, "Muhsin Ertuğrul: Anılarla sanatı, kişiliği" başlıklı konuşmalar yaptılar. Prof. Dr. Sevda Şener ise, "otosansür" konulu konuşması nda özetle şu görüşlere yer verdi: "Ertuğrul Muhsin, sanatta sansüre karşı olan, hele kendi kendini sansur etmeye hiç gerek duymayan insandır. Onun için, inandığı tiyatronun gerçekleşmesini engelleyecek, sanatı zedeleyecek mudahalelere karşı doğallıkla mücadele etmiş, ödün vermeye zorlandıgında yetki makamını bırakmaktan kaçınmamıştır. Ertuğrul Muhsin'in tiyatro sanatına karşı uygulanmış baskılarda hiç payı olmamıştır. Otosansür kişinin doğal ozdenetim mekanizması dışına taşan bir olgudur. Dr. Murat Tuncay'ın yönettiği seminerin ikinci oturumunda Muhsin Ertuğrul'un sıneması üzerine çeşitli bildiriler sunuldu. Mahmut Tali Öngören, yurt dışında kendisinden sık sık söz ettirmeye başlayan Türk sinemasının çeşitli sorunlannı anlattı. Oğuz Makal, Muhsin Ertuğrul sinemasının bilimsel, araştıncı yeni değerlendırmeleri hak ettiğıni vurgularken, Baha Gelenbevi de Muhsin Ertuğrul sınemasını şöyle değerlendirdi: "Hiç şüphe yok ki, Muhsin Ertuğrul Türk tiyatrosunun tek önderidir. Fakat maalesef Türk sineması için bu sıfatı ona verebilmekten oteye, hatta 32 senelik perde hayatını zarar ve diktatorya gibi bile görmek olasıdır. Hele kendisinden sonrası için bir hayriılhalef (hayırlı takipçi) yetiştirip. bırakmamış olması, çok esef edilecek bir haldir." Vasfi Rıza Zobu da tebliğınde, "Tann O'nu tiyatrocu olmak için yaratmıştır. Tiyatro sanatının her kolunda en yüksek mertebeye erişmiştir. O'nun meziyetlerine erişecek bir kimsenin gelecekte de meydana çıkacağına ihmal vermiyorum" dedi. Hilmi Zafer Şahin, sanatçının eleştiri konusundaki goruşlerini, "Şükran Kurdakul da, 2. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde toplumsal değişmeler \e Muhsin Ertuğrul'un katkısı" üzerine bırer konuşma yaptılar. Seminerin bugünkü son bölumunde ağirlıklı olarak Muhsin Ertuğrul'un Turk tiyatrosundaki yeri ve katkılan konusunda bildiriler sunulacak. Muhsin Ertuğrul ölümünün beşinci yılmda anılıyor Kultür Servisi Büyük tiyatro adamı Muhsin Ertuğrul, ölumunun beşinci yıldönumu dolayısıyla bugün saat 11.00'de Zinciriikuyu Mezarlığı'ndaki kabri başında uzun yıllar emek verdiği Şehir Tiyatrosu sanatçılan ve çalışanlan tarafından anılacak. Istanbul Belediye Şehir Tiyatrosu Basın ve Halkla tlişkıler Danışmanı Tayfun Türkili'nin verdiği bilgiye göre. Muhsin Erluğrul'un Zincirlıkuyu Mezarlığı'ndaki kabrine saat 11.00'de gidılecek ve burada Vasfi Rıza Zobu bir konuşma yapacak.